SAMENWERKEN DOOR BETROKKENHEID
Coalitieakkoord Graafstroom 2010-2013
Voorwoord Voor u ligt het akkoord dat door het CDA en de ChristenUnie is gesloten voor de vorming van een nieuw college van Burgemeester en Wethouders voor de gemeente Graafstroom voor de periode 2010-2013. Het akkoord draagt de titel:
SAMENWERKEN DOOR BETROKKENHEID Het coalitieakkoord omvat belangrijke afspraken voor de komende periode. Deze staan gecategoriseerd naar de programma-indeling van de begroting. Het coalitieakkoord is tot stand gekomen in de wetenschap dat we op weg zijn naar een nieuwe gemeente per 1 januari 2013. Deze bestuurlijke eenwording vraagt nu al om een visie op wat de nieuwe gemeente voor gemeente wil zijn. Kernthema’s Een drietal inhoudelijke thema’s neemt een bijzondere plaats in bij de keuzes die wij de komende jaren maken, namelijk ‘leefbaarheid’, solidariteit’ en ‘duurzaamheid’. Deze thema’s hebben we vervat in een aantal uitgangspunten die in dit coalitieakkoord nader worden uitgewerkt. •
Leefbaarheid o Wij werken aan vitale, verzorgde, groene en veilige dorpen; o Wij geven prioriteit aan realisatie van projecten die leefbaarheid.
bijdragen
aan
•
Solidariteit o Wij beschermen kwetsbaren in de samenleving; o Wij zorgen dat iedereen zoveel als mogelijk zelfstandig kan ‘meedoen’; o Wij houden ondanks financieel moeilijke tijden sociale voorzieningen zoveel als mogelijk in stand.
•
Duurzaamheid o Wij streven naar een gezond milieu en een toekomstbestendige leefomgeving; o Wij voeren een solide en verantwoord financieel beleid; o Wij geven als gemeente zelf het goede voorbeeld in duurzaamheid.
Bestuursstijl Wij gaan deze thema’s realiseren met een ‘communicerend’, ‘dienstverlenend’ en ‘verbindend’ bestuur: •
Communicerend o Wij communiceren tijdig, helder en juist; o Wij leggen op transparante wijze verantwoording af van ons handelen; o Wij leggen werk- en dorpsbezoeken af; o De gemeentelijke organisatie functioneert met open ogen en open oren in de samenleving.
2
SAMENWERKEN DOOR BETROKKENHEID
Coalitieakkoord Graafstroom 2010-2013
•
Dienstverlenend o De gemeente staat dicht bij de inwoners en is een bondgenoot van de samenleving; o De gemeente ondersteunt, faciliteert en stelt waar nodig grenzen; o De gemeente betrekt wensen en vragen van inwoners zoveel als mogelijk en nuttig is in de afwegingen en keuzes; o De gemeente geeft zoveel mogelijk eigen verantwoordelijkheid aan de samenleving.
•
Verbindend o Wij investeren in sociale cohesie en betrokkenheid op elkaar; o Wij werken aan duurzame maatschappelijke verbindingen en verbanden; o Wij zetten ons in voor het behoud van de klankbordgroepen; o Wij stimuleren kerken, verenigingen en maatschappelijke instellingen zich in te zetten voor de samenleving.
Het college van Burgemeester en Wethouders van Graafstroom dragen we op dit programma verder te vertalen in beleid voor de periode 2010 tot 2013 in het besef dat hierbij Gods zegen onmisbaar is.
Vastgesteld op 8 april 2010. Namens de CDA-fractie,
Namens de ChristenUnie-fractie,
A.J. van Rees
C.G. Boender
3
SAMENWERKEN DOOR BETROKKENHEID
1.
Bestuur, Openbare Veiligheid
Coalitieakkoord Graafstroom 2010-2013
orde,
Handhavingsbeleid
en
Bestuurlijke ontwikkelingen Wij zetten ons in om de herindeling met Nieuw-Lekkerland en Liesveld tot een succes te maken. We houden hierbij vast aan het besluit van de Raad van Graafstroom van 8 juli 2009. Brandweer en rampenbestrijding De vier brandweerposten in onze gemeente vervullen een centrale rol en moeten dat blijven doen. Opleiding, materiaal en huisvesting zullen aan de eisen van de tijd moeten voldoen. Openbare orde en veiligheid Een integrale aanpak van het veiligheidsbeleid is noodzakelijk. De gemeente moet een proactieve en regisserende rol spelen in de samenwerking tussen de partners in preventie en repressie. Mede in het kader van het project ‘Verzuip jij je toekomst?!’, doen wij onderzoek naar alcoholgebruik en verstoring van de openbare orde in relatie tot de openingstijden van de horeca. De uitkomsten van dit onderzoek kunnen betrokken worden bij een eventuele heroverweging van de openingstijden.
4
SAMENWERKEN DOOR BETROKKENHEID
2.
Coalitieakkoord Graafstroom 2010-2013
Infrastructuur, Verkeer en Vervoer
Verkeersmaatregelen Verkeersveiligheid blijft onverminderd van belang. Inzet moet plaatsvinden niet alleen op het terrein van infrastructuur, maar ook op educatief gebied via gedragsbeïnvloeding en voorlichting. Infrastructurele aanpassingen vinden plaats, conform bestaand beleid en rekening houdend met kwetsbare verkeersdeelnemers, zoals kinderen en minder validen. Op basis van een onderzoek verwijderen we overlastgevende verkeersmaatregelen (zoals drempels en paaltjes) zoveel als mogelijk, zodat de weginrichting gebruiksvriendelijker wordt. Een tweede oeververbinding in Bleskensgraaf vinden wij onder de huidige omstandigheden niet nodig. Openbaar vervoer Wij willen het regionaal openbaar vervoer blijven stimuleren, door onder andere te letten op betere aansluitingen (tussen dorp en stad) en het bevorderen van het gebruik van de MolenHopper.
5
SAMENWERKEN DOOR BETROKKENHEID
3.
Coalitieakkoord Graafstroom 2010-2013
Economie en Toerisme
Economie De lokale ondernemingsactiviteiten zijn van groot belang voor de leefbaarheid in de kernen en de vitaliteit van het platteland. Wij blijven de randvoorwaarden voor een gezond ondernemingsklimaat monitoren en verbeteren. Zo vinden we het huidige overleg van raad en college met de ondernemersvereniging een meer structureel karakter moet krijgen. Ook willen we één bedrijvenloket (fysiek en digitaal) voor vergunningen en adviezen. Kleine bedrijvigheid passend binnen dit gebied zullen we stimuleren. Bedrijfslocaties Bij herstructurering van bedrijventerreinen, clustering van bedrijven of verplaatsing van bedrijven uit een woonkern zal de gemeente een actieve en faciliterende rol spelen. Winkelvoorzieningen Winkelvoorzieningen zijn van belang om de kernen leefbaar te houden. We zullen kansen die hierbij worden geboden goed bekijken. De gemeente faciliteert en adviseert hierbij. Duurzaam ondernemen Duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemerschap zijn voor Graafstroom van groot belang. Initiatieven van ondernemers in het kader van duurzaamheid worden door ons aangemoedigd en ondersteund. Agrarische sector De agrarische sector moet de mogelijkheid hebben met de primaire bedrijfsvoering een fatsoenlijke boterham te verdienen. Verbreding van de activiteiten dient vervangend of aanvullend rendement te hebben en te passen in het gebied. Wij werken actief mee aan de instandhouding van oude boerderijen, bijvoorbeeld door het toestaan van meerdere wooneenheden, lichte bedrijvigheid en/of zorgmogelijkheden in één boerderij. Landbouwvisie Er zal door de provincie een nieuwe visie op de landbouw gemaakt worden. Wij zullen ons inzetten daarin een helder, door de sector gedragen, toetsingskader op te laten nemen voor uitbreiding of nieuw-vestiging van agrarische bedrijven. Groene Ruggengraat Bij de beoogde ontwikkeling van de groene ruggengraat willen wij op gelijkwaardige wijze met de provincie participeren in het proces. Andere belanghebbenden dienen nadrukkelijk betrokken te worden bij het proces. Toerisme Recente onderzoeken geven aan dat er in ons gebied (veel) mogelijkheden zijn om initiatieven in de toeristische sector te ontplooien. We doen onderzoek naar kansen en mogelijkheden voor bij de streek passende recreatieve activiteiten op lokaal en regionaal niveau. Hierbij denken we onder andere aan het creëren van meer rust- en recreatieplekken voor fietsers en wandelaars.
6
SAMENWERKEN DOOR BETROKKENHEID
4.
Coalitieakkoord Graafstroom 2010-2013
Dienstverlening en Externe oriëntatie
Dienstverlening Wij werken aan een gemeentelijke organisatie die dienstbaar is aan de samenleving en open, transparant, service- en klantgericht handelt. Communicatie Het dienstverleningsniveau en de communicatie vanuit de gemeentelijke organisatie moet beter. Tijdig, helder en juist zijn hierbij de leidende begrippen. Om deze processen op bestuurlijk niveau goed te kunnen sturen, zal een van de collegeleden de portefeuille ‘communicatie’ toegewezen krijgen. Hiermee is ook de (politiek-bestuurlijke) verantwoordelijkheid beter geborgd. Betrokkenheid inwoners Bij nieuw te vormen beleid of plannen moet altijd worden bekeken of doelgroepen / geïnteresseerden / deskundige inwoners daarbij betrokken moeten worden. Om dit vooraf structureel en niet vrijblijvend te regelen gaan wij een afwegingskader opstellen. Het meedenken, meepraten en gezamenlijk beleid ontwikkelen mag ver gaan, echter, besluitvorming is een taak die toebehoort aan het gemeentebestuur. Klankbordgroepen De functie van de klankbordgroepen in de zeven kernen is essentieel in het kader van betrekken van inwoners bij (het ontwikkelen van) beleid. De verbinding tussen klankbordgroepen/inwoners en gemeente kan nog meer versterkt worden. De gemeente dient voor de klankbordgroepen financiën beschikbaar te stellen. Wij zijn ervan overtuigd dat de klankbordgroepen ook voor de nieuwe gemeente een adequaat middel is om de inwoners bij het gemeentelijk beleid in hun dorp te betrekken. Wij zullen dat de komende periode ook nadrukkelijk uitdragen. Verenigingsondersteuning In kleine kernen is de sociale cohesie een belangrijk aspect voor de leefbaarheid. De overheid heeft hierbij in voorwaardenscheppende sfeer een taak. Wij willen de samenwerking met deze verenigingen beter kanaliseren en een aanspreekpunt bieden voor advies en subsidieaanvragen, bijvoorbeeld in de vorm van een verenigingscontactpersoon. Dit willen wij realiseren in overleg met de A3-gemeenten. Leges burgerzaken Wij gaan onderzoeken of leges voor niet-commerciële maatschappelijke activiteiten (bijv. Koninginnedag) kunnen worden afgeschaft of gecompenseerd. Bestuurlijke samenwerking Wij zetten ons constructief in voor een goede samenwerking in A3-verband. Ook investeren we in andere regionale samenwerkingsverbanden. Met name de samenwerking binnen de subregio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden op strategisch niveau willen we versterken. Belangrijk is wel dat de gemeenteraden een stevigere rol en meer grip krijgen, zodat wij verantwoord en controleerbaar kunnen investeren in de regionale
7
SAMENWERKEN DOOR BETROKKENHEID
Coalitieakkoord Graafstroom 2010-2013
samenwerking. Wij zien samenwerking niet als doel in zichzelf, maar maken hier actief gebruik van als middel om de kwetsbaarheid van kleine gemeenten te verkleinen en zwaardere taken adequaat op te pakken. Millenniumdoelen Als Millenniumgemeente streven wij naar het behalen van de ‘Millenniumdoelen’ en wegen deze ook mee in het maken van keuzes. We doen dit aan de hand van drie hoofdthema’s: duurzaamheid, eerlijke handel en ontwikkelingssamenwerking. De bestuurlijke werkgroep Ontwikkelingssamenwerking (BWO), het platform voor ontwikkelingssamenwerking binnen Graafstroom, levert een essentiële bijdrage aan de realisatie van de Millenniumdoelen. De gemeente blijft de BWO ondersteunen.
8
SAMENWERKEN DOOR BETROKKENHEID
5.
Coalitieakkoord Graafstroom 2010-2013
Sociaal maatschappelijke ontwikkeling
Onderwijs In het kader van de leefbaarheid is het van belang dat er in de kernen een school voor primair onderwijs is. Er moeten op lokaal niveau goede afspraken met onderwijsinstellingen worden gemaakt. Het gaat hierbij zowel over de huisvesting als het onderwijs voor leerlingen in een achterstandssituatie. Minimabeleid Een financieel vangnet moet er blijven voor hen die beperkt zijn om in hun eigen onderhoud te voorzien. Wij voeren een verantwoord minimabeleid en ondersteunen bij het vinden van (vrijwilligers)werk. Maatschappelijke stage Wij pakken de gemeentelijke makelaarsfunctie bij de maatschappelijke stage verder op en zorgen voor een goede infrastructuur voor bemiddeling en ondersteuning van scholieren. Daarbij houden we rekening met een goede aansluiting op het reguliere vrijwilligersbeleid. Wmo Beleid en regelgeving Ook in financieel moeilijke tijden behouden we een goed en sterk sociaal beleid. We laten ons bij ideeën en beleidsuitgangspunten adviseren door externe organisaties, zoals Zedje en de klankbordgroep Breed Welzijn. Mantelzorg en vrijwilligerswerk Vanuit de Wmo is goed georganiseerd vrijwilligerswerk en ondersteuning voor mantelzorgers zeer belangrijk. Mantelzorg en vrijwillige hulpdiensten zijn belangrijke elementen in onze gemeenschap. Waar mogelijk zal in het kader van de Wmo contact met verenigingen en kerken worden gelegd. Ouderenzorg Ouderen wonen langer zelfstandig en kunnen zo nodig snel aanspraak maken op adequate hulp. In het kader van ouderenzorg ontwikkelen wij een integrale visie. Huishoudelijke zorg Voor de cliënt geldt keuzevrijheid bij de inzet van huishoudelijke verzorging. Cliënten die een hulpvraag hebben voor het verkrijgen van lichte hulpmiddelen kunnen terecht bij de gemeente. Zorgaanbieders De kwaliteit van de zorg in brede zin moet behouden blijven. Dit betekent bij nieuwe aanbestedingen dat lokaal en regionaal opererende zorgaanbieders hun zorgactiviteiten bij onze inwoners blijven aanbieden.
9
SAMENWERKEN DOOR BETROKKENHEID
Coalitieakkoord Graafstroom 2010-2013
Gezondheidszorg Gezondheid is van groot belang en daarom moeten initiatieven die gezond gedrag stimuleren worden gesteund (= ook sport). Wij treden krachtig op tegen drankmisbruik. Het project ‘Verzuip jij je toekomst?!’ is hierbij leidend. De problematiek van alcohol- en drugsgebruik, vernielingen en overlast vraagt een integrale aanpak. Wij willen huisartspraktijken in de huidige vorm voor de gemeenschap behouden en waar mogelijk faciliteren. Jeugdbeleid De beleidsterreinen onderwijs, veiligheid, volksgezondheid en zorg zullen onderling afgestemd moeten worden om het jeugdbeleid tot een succes te maken. De jeugdwerker vervult een belangrijke rol in het slagen van het jeugdbeleid. De gemeente participeert actief in het Centrum voor Jeugd en Gezin. Accommodaties en voorzieningen We ontwikkelen beleid rond instandhouding, beheer en exploitatie van dorpshuizen en sportaccommodaties. Wij willen dit samen met de A3-gemeenten tot stand brengen. Sport In het kader van een goede gezondheid is het van belang dat er goede sportvoorzieningen in de gemeente zijn. Een derde sportveld bij zowel VV De Alblas als VVAC willen we zo snel als mogelijk realiseren. Ook besluiten we deze periode over de toekomst van ‘De Turner’ (Molenaarsgraaf). Dorpshuizen In het kader van de leefbaarheid is het van belang om in de kernen een dorpshuisfunctie te hebben. Speeltuinvoorzieningen In overleg met speeltuinverenigingen en klankbordgroepen zetten wij ons in voor het behouden en realiseren van speeltuinvoorzieningen in de kernen.
10
SAMENWERKEN DOOR BETROKKENHEID
6.
Coalitieakkoord Graafstroom 2010-2013
Ruimte, Wonen en Duurzaamheid
Ruimte Structuurvisie Graafstroom beschikt over een prachtig buitengebied met ruimte, rust en natuur, maar ook kansen voor recreatie en toerisme. Om de kwaliteiten van ons buitengebied, maar ook van onze dorpskernen- en linten te behouden en de kansen te benutten zullen wij de structuurvisie de komende periode verder doorontwikkelen. In de daaraan te koppelen projectenlijst werken wij uit: • de afstemming van vergelijkbare opgaven met de A3-gemeenten; • het hergebruik van voormalige agrarische (historische) gebouwen voor wonen, zorg en bedrijvigheid, passend in het gebied; • de mogelijkheden (en kansen): o voor detailhandel en winkelvoorzieningen; o om kleine bedrijvigheid meer ruimte te bieden voor “kantoor aan huis”; o van dorpsplannen, zoals die van Molenaarsgraaf-Brandwijk; o voor woningbouw in de kern Ottoland. Monumenten Ter behoud van het erfgoed dient bij de uitvoering van het gemeentelijk monumentenbeleid nadrukkelijker samenwerking te worden gezocht en gevonden met de Historische Verenigingen en andere organisaties binnen de A3-gemeenten. Wonen Om de leefbaarheid in onze dorpen op peil te houden is het van groot belang dat jongeren en ook ouderen de mogelijkheid krijgen in hun eigen omgeving te blijven wonen. Deze beide doelgroepen zullen de komende periode dan ook extra aandacht krijgen. Woonvisie en woningbouwplannen De diverse mogelijkheden voor het ondersteunen van de starters op de woningmarkt zijn in de afgelopen periode in kaart gebracht. Bij het maken van keuzes moet echter ook rekening worden gehouden met het krimpvraagstuk waaraan ook onze dorpen niet lijken te ontkomen. Al deze ontwikkelingen vragen om een nieuwe visie op de lokale woningmarkt. Wij komen met een herziene lokale woonvisie. Daarbij horen ook duidelijke afspraken met woningbouwvereniging Tablis over de lokale huursector. Alle energie moet worden gestoken in de bestaande woningbouwplannen. Pact van Bleskensgraaf De gemeente geeft samen met andere partners uitvoering aan het Pact van Bleskensgraaf. We willen verder gaan met onze stimulerende rol bij het realiseren van levensloopbestendige woningen.
11
SAMENWERKEN DOOR BETROKKENHEID
Coalitieakkoord Graafstroom 2010-2013
Duurzaamheid Wij zijn van mening dat ook de gemeente Graafstroom als kleine gemeente een bijdrage kan en moet leveren aan het klimaat- en duurzaamheidvraagstuk. De gemeente moet op dit gebied het goede voorbeeld geven. Wij streven naar het opstellen van een gezamenlijk energie- en duurzaamheidbeleid met de A3-gemeenten.
12
SAMENWERKEN DOOR BETROKKENHEID
7.
Coalitieakkoord Graafstroom 2010-2013
Financieel beheer
Duurzaam financieel beleid De huidige financiële situatie en het perspectief voor de komende jaren maakt het noodzakelijk keuzes te maken. Een duurzaam financieel evenwicht tussen inkomsten en uitgaven is daarbij de norm. Op weg naar een nieuwe gemeente heeft de gemeente Graafstroom de verantwoordelijkheid een solide financieel beleid te voeren. De nieuw te vormen gemeente moet in staat worden gesteld een financieel gezonde start te maken. Met de fusiepartners dienen afspraken gemaakt te worden over de financiële conditie van de individuele gemeenten bij de toetreding tot de nieuwe gemeente. Bezuinigingsopgave In het zoeken naar mogelijke bezuinigingen laten wij geen enkel beleidsterrein buiten beschouwing. Wel leggen we bij het toekennen van budget in de begroting prioriteit bij beleidsterreinen die bijdragen aan onze kernthema’s: leefbaarheid, solidariteit en duurzaamheid. Om principiële en fundamentele keuzes te kunnen maken is een strategische visie op de nieuwe gemeente een vereiste. Deze strategische visie is een bouwsteen voor het afwegingskader voor bezuinigingskeuzes. Wij geven voor dit afwegingskader alvast thematisch de volgende richtingen mee: Anders organiseren • Zoeken naar (nog) meer effectiviteit en efficiëntie. • Verenigingen, instellingen en verbonden partijen betrekken in het zoeken naar bezuinigingsmogelijkheden. Heroverwegen taken • Naast het verder optimaliseren van budgetten zullen er vooral fundamentele (beleids)keuzes gemaakt moeten worden. Heroverwegen van projecten • Projecten die de leefbaarheid en sociale cohesie in de dorpen bevorderen geven wij prioriteit en laten wij zo veel als mogelijk ongemoeid als er keuzes binnen het kernenprogramma moeten worden gemaakt. Heroverwegen vermogenspositie • Eenmalige kosten/investeringen betalen uit het stamkapitaal als dat bijdraagt aan een betere begrotingsbalans. Inkomsten versus uitgaven • Behoudens de wettelijk taken kijken naar nut en noodzaak van alle uitgaven. • We gaan terughoudend om met verhoging van de lastendruk. Inflatiecorrectie is uitgangspunt, bij afwijking van die lijn moet er oog zijn voor verschillen in draagkracht. • Grotere bijdrage vanuit subsidieregelingen (innovatie, milieu, ESF, Leader+ etc.) onderzoeken. Het College dient in haar voorstellen voor het realiseren van de bezuinigingstaakstelling te streven naar het bieden van keuzemogelijkheden voor de Raad. Bij de bezuinigingsvoorstellen dient aandacht te zijn voor de maatschappelijke effecten die bij de invoering ervan op kunnen treden.
13