Samen
voor meer technisch en LS&H geschoolde leerlingen
Inleiding
De start
Wat speelt er?
Om van het programma Toptechniek in
Aanleiding om het project ‘Toptechniek voor Rijnland’ te starten
bedrijf gebruik te kunnen maken moet er als
De huidige situatie is dat het percentage
Er is veel werkgelegenheid in technische sectoren die belangrijk zijn voor de Nederlandse
basis een regio visie1 zijn, die aansluit bij één
vmbo-TL leerlingen dat overstapt naar een
economie. Zonder vakbekwame technici staan de topsectoren nergens. De groeikansen
van de topsectoren. Het kabinet heeft
technische opleiding in het regionaal mbo
binnen deze sectoren bieden veel toekomstperspectief voor jongeren op vmbo en mbo
gekozen om in te zetten op negen top-
gezakt is naar 7%. Landelijk ligt het percen-
niveau. Doordat de babyboomgeneratie met pensioen gaat, is er alleen maar meer vraag
sectoren , vanwege hun sterke internationale
tage rond de 20%. Slechts 2% kiest voor een
naar technisch talent. Een uitdaging voor onderwijs, bedrijfsleven en overheid om meer
positie, grote kennisintensiteit en de
opleiding bij het Laboratoriumonderwijs en
jongeren te inspireren tot een carrière in de techniek!
bijdrage die ze leveren aan het oplossen van
er gaan een paar leerlingen naar de LIS.
2
maatschappelijke vraagstukken. Eén van die Met het programma ‘Toptechniek in bedrijf’ worden stakeholders in de regio uitgedaagd
top sectoren is Life Sciences & Health.
en (financieel) ondersteund om te werken aan actueel en toekomstbestendig technisch vmbo en mbo.
Prognoses 2011 – 2016 voor de technische en groene sector (landelijk) Baanopeningen
Instroom arbeidsmarkt
arbeidsmarkt
minus baanopeningen
■ naar mbo techniek ■ naar mbo economie/handel ■ naar mbo zorg en welzijn naar overig mbo,de w.o. lab Instroom in het■mbo vanuit
technische leerwegen vmbo
Vanuit de technische opleidingen in het vmbo (de grootste sector op de regionale
Door de aanwezigheid van het Bio Science
vmbo’s) stroomt 65% door naar techniek op
Park in Leiden (het grootse Life Sciences &
het mbo. Instroom vanuit andere vmbo
Health cluster in Nederland met 3000
sectoren naar de techniek is helaas verwaar-
arbeidsplaatsen) met een grote uitbreidings-
loosbaar.
en vervangingsvraag, was het mogelijk aan
Instroom in de
Instroom in het mbo vanuit de TL
deze voorwaarde te voldoen.
■ naar mbo techniek ■ naar mbo economie/handel ■ naar mbo techniek zorg en welzijn ■ naar mbo overigeconomie/handel mbo, w.o. lab ■ naar mbo zorg en welzijn ■ naar overig mbo, w.o. lab
Winst is dus te boeken door meer TL leerlingen voor Techniek te interesseren en
VMBO
121.900
63.100
-58.800
Binnen de regeling ‘Toptechniek in bedrijf’
zij die kiezen voor Techniek op het mbo,
MBO
264.900
187.400
-77.500
zijn twee programmalijnen vastgelegd:
vooral vast te houden. Het andere streven is
HBO
78.600
54.300
-24.300
• programmalijn 1 ‘vmbo en mbo techniek’
een doorlopende, goed begeleide leerlijn
De keuze bij jongeren wordt al heel vroeg
• programmalijn 2 ‘centra voor innovatief
zonder dubbelingen en witte vlekken en met
voor een deel bepaald. Daarom moeten zij al
aandacht voor koppelingen naar de topsec-
jong met Techniek kennismaken. In het
tor Life Sciences & Health.
basisonderwijs en de onderbouw van het VO
WO Totaal
42.000
32.700
-9.300
507.400
337.400
-170.000
vakmanschap’
Bron ROA
In een speciaal belegd directieoverleg van
organiseert onze partner Technolab Leiden
Ons Platform is overeenstemming bereikt
workshops, projecten en de Willie Wortel-
over de contouren van de aanvraag.
wedstrijd voor jongeren van 4 tot 15 jaar,
Door een werkgroep zijn deze verder
waarin zij op een speelse en innovatieve
uitgewerkt en daarna vastgesteld.
wijze kennismaken met techniek en natuur-
De LIS heeft programmalijn 2
wetenschap. Zelf onderzoeken en ontwerpen
geconcretiseerd en die aanvraag is in
staat voorop. Daarnaast werkt Technolab
november 2012 gehonoreerd.
ook samen met een aantal vmbo scholen in
In deze brochure gaat het alleen over
o.a. de projecten ‘ Jong ondernemen’, Bridge
programmalijn 1.
to Employment en de Bètamavo .
1
Kijk op www.onsplatform.nl bij Toptechniek voor Rijnland De topsectoren zijn: Agrofood, Tuinbouw & Uitgangsmaterialen, High Tech Systemen & Materialen, Energie, Logistiek, Creatieve Industrie, Life Sciences & Health, Chemie en Water
2
Actielijn 2
stuurgroep
Steunstructuur
projectleiding
Actielijn 3
Jenny Evert
Ton de Groot
vacature
Aad van Duijn
Doel: creëren van een optimale afstemming
Deze interviews worden geanalyseerd
Doel: de docententeams (vmbo – mbo)
Dick Harms
Wils van Leijden
van onderwijsinhouden tussen vmbo en mbo
waarna de kwalificatie dossiers worden
dragen zorg voor de continuïteit van de
John van der Willik Freek Polter
opleidingen Techniek en LS&H. Dit op basis
geanalyseerd. Na de feedback vanuit het
geïmplementeerde afspraken en metho-
Erik Jung namens VNO/NCW
van een eenduidige, regionale methodiek.
vmbo en mbo gaan docententeams (combi-
dieken, zodat de doorlopende leerlijn wordt
natie vanuit v- en mbo) hiermee verder.
bevorderd en in stand blijft. Monitoring van
José Helsloot Uitgangspositie: in eerste instantie gaat In het projectplan van programmalijn 1
de doorgestroomde leerlingen is onderdeel
het om LS&H gerelateerde opleidingen. Een
Partners: naast de reeds eerder
hiervan.
zijn drie actielijnen vastgesteld.
actielijn 1
actielijn 2
actielijn 3
communicatie
doorlopende route van de vmbo program-
genoemde LIS en MLO, betreft het de
1 Versterken en uitrollen elementen uit de
Cees Paling
Janine Warmerdam
Fred Boot
Pieter Heyboer
ma’s naar de LIS en MLO.
Technische beroepsopleidingen in het
Uitgangspositie: de doorlopende leerlijn
vmbo, de theoretische leerweg en de
wordt door actielijn 1 en 2 inzichtelijk
niveau 4 Techniek opleidingen in het mbo.
gemaakt. Na vaststelling hiervan door de
Techno-mavo, 3D-mavo, Bèta-mavo en Wat: er wordt een aansluitingsmatrix
Technolab
ontwikkeld met indicatoren voor overlap en
2 Optimale afstemming onderwijsinhouden vmbo en mbo LS&H en Techniek 3 Wederzijds inzetten van docenten in
Actielijn 1
vmbo en mbo LS&H en Techniek
stuurgroep wordt met de derde actielijn
witte vlekken. Zo wordt inzichtelijk welke
Bedrijfsleven: regionale samenwerking
overlap c.q. witte vlekken er vanuit welke
met de sectoren LS&H, ruimtevaart,
vmbo opleiding zijn.
technische dienstverlening en de
Wat: in de TL opleidingen brengen de teams
maakindustrie moet structureel
technische en LS&H elementen aan. Bij de
gestart.
Doel: meer TL leerlingen kiezen en blijven
opleiding versterken, maar het geeft tevens
Tevens is er aandacht voor de kennisdeling
behouden voor een opleiding in de sectoren
input aan 4 (en later nog 7) pilot locaties.
Hoe: gesprekken met de docenten van de
geagendeerd en geborgd worden.
beroepsopleidingen maken zij de (her)
en communicatie over de voortgang van
Techniek en LS&H. Meer wil zeggen dat het
Binnen de mogelijkheden van de school
mbo opleidingen geven informatie over
VNO-NCW heeft daartoe ook een plek
uitgelijnde programma’s voor de door-
het project en is een systeem van planning
percentage TL leerlingen stijgt naar 20%.
maken deze pilots keuzes t.a.v. de program-
didactiek, samenwerking met bedrijfsleven,
in de stuurgroep.
lopende leerlijn. Professionalisering
mering, werkwijze en de uit te voeren
knelpunten, reeds lopende afspraken en de
geschiedt in samenwerking met Centrum
onderwijselementen.
onderwijsinhoud.
voor Innovatief Vakmanschap van de LIS.
en control opgezet. Uitgangspositie: de successen en Wat willen we ermee bereiken?
‘lessons-learned’ van de drie genoemde
• meer leerlingen verleiden tot en boeien
Mavo varianten in de regio bieden voldoende
Partners: behalve de TL locaties zijn de LIS
Hoe: gefaseerd zullen docententeams
kansen voor de groei van de doorstroom.
en ROC Leiden (Techniek en MLO) hierbij
(met een gevarieerde mix aan vmbo en mbo
nauw betrokken. De betrokkenheid betreft
docenten van alle scholen, expertise en
Wat: in de TL opleidingen krijgen de
het meewerken aan de inhoud van de
achtergronden) worden geformeerd.
leerlingen pakkende, interessante en
onderwijselementen en het LOB, maar ook
passende onderwijselementen (in samen-
de doorlopende leerlijn van vmbo naar mbo.
met opleidingen in de techniek • meer TL leerlingen kiezen voor een technische of LS&H opleiding • het optimaliseren van doorlopende leerlijnen vmbo-mbo • deelnemen aan en professionaliseren van docntenteams
hang met LOB) vanuit de Techniek en LS&H aangeboden.
Bedrijfsleven: zowel door gastlessen en stages om het beroepsbeeld te verhelderen
Met wie gaan we dat bereiken?
Hoe: allereerst worden de drie huidige
als door het optimaliseren van de onderwijs-
Natuurlijk in de eerste plaats met uw
varianten geanalyseerd op inhoud, werk-
inhoud van de lessen en gezamenlijke
betrokkenheid en enthousiasme. Daarbij is
wijze, ervaringen van docenten en leerlingen
projecten, levert de samenwerking met het
de steunstructuur behulpzaam, zodat er op
en resultaat. Hiermee kunnen zij de eigen
verwante bedrijfsleven een grote meer-
alle niveaus draagvlak is.
waarde op.
Communicatie en kennisdeling
Toptechniek in de regio
Contactgegevens
Er is regionaal veel bedrijvigheid in o.a. de
het Bio Science Park (naar 27.000 werk-
Projectleiding:
Doel: het delen van informatie over het
ICT, de metaal-, elektro-, installatiesector en
nemers in 2025). Ook het jaarlijks aantal
José Helsloot
project, de aanpak, de inhoudelijke kant en
de bouw. Bedrijven in deze sectoren vormen
LS&H-starters in de regio is aanzienlijk.
[email protected]
de (tussen)resultaten met de belanghebben-
een belangrijk deel van het economisch
den, zodat het project is ingebed in de regio.
fundament met aanzienlijke werkgelegen-
De jaarlijkse werkgelegenheidsgroei
Doelgroepen zijn docenten, bedrijven,
heid op vmbo- en mbo-niveau. De werk-
(2012-2016) is geschat op bijna 1.000
Cees Paling
regionale steakholders, Platform Bètatech-
gelegenheid in LS&H & welzijn is circa
arbeidsplaatsen voor LS&H & welzijn. Er is in
[email protected]
niek en de leerlingen..
40.000 arbeidsplaatsen. De maakindustrie
deze sector een gemiddeld jaarlijks tekort
m 06 242 005 76
m 06 481 336 12
omvat ruim 14.000 arbeidsplaatsen. De
aan ruim 200 technisch mbo’ers . Interviews
Uitgangspositie: er kan gebruik worden
ruimtevaartsector heeft ruim 3.500 arbeids-
met 46 regionale sleutelpersonen bevestigt
Janine Warmerdam
gemaakt van de bestaande mogelijkheden
plaatsen (Space Cluster en ESA-ESTEC). Er is
het beeld dat ook in economisch mindere
[email protected]
bij de partners. (inter- intranet, periodieken
een grote werkgelegenheid en groei in LS&H
tijden de regionale LS&H-bedrijven moeite
t 071 582 49 83
en overleg momenten)
en een stabiele basis wat betreft industrie.
hebben met het vinden van gekwalificeerd personeel, laat staan als de bedrijven de
Fred Boot
Wat: Voor directie betreft het vooral
Naast een substantiële vervangingsvraag,
verwachte groei realiseren. Bij dit alles komt
[email protected]
managementinformatie, besluitvormend en
neemt de druk op de arbeidsmarkt voor
dat het aantal TL leerlingen in de regio
t 0252 416 800
handelingsgericht. Docenten en de overige
technici verder toe vanwege werkgelegen-
constant blijft, maar in de beroepsopleidingen
doelgroepen worden (voor zover geen lid van
heidsgroei. Er is een ruime verdubbeling op
de landelijke trend ook hier herkenbaar is.
[email protected]
de in actielijn 3 genoemde docententeams) geïnformeerd over de voortgang en vieren de
Starters in Life & Health
Aantal vmbo leerlingen per sector in Holland Rijnland 800
■ regio ■ Nederland
■ techniek ■ zorg en welzijn ■ administratie en handel ■ landbouw ■ consumptief
700
Hoe: er wordt een beknopt communicatie-
600
leiders zullen af en toe – niet vrijblijvend – uw medewerking en bijdrage vragen voor een van de actielijnen. In de docententeams wordt gewerkt aan de implementatie en borging van het project. Dit zowel regionaal
• het optimaliseren van doorlopende leerlijnen vmbo – mbo • deelnemen aan en professionaliseren van docententeams.
12
11
20
10
20
09
20
08
20
07
06
20
05
20
11 20
10 20
09 20
20
08
0
07
technische of LS&H opleiding
Colofon
100 4
20
en van u verwacht wordt. De actieteam-
met opleidingen in de techniek • meer TL leerlingen kiezen voor een
06
jaar veel van de communicatie, kennisdeling
200
20
realiseren ons ook dat in de komende 3 tot 5
300
6
04
• meer leerlingen verleiden tot en boeien
20
geldt:
We zijn blij met dit grote draagvlak maar
03
zodat u er allemaal mee te maken krijgt.
400
20
leidend zijn.
500
02
satie van uw school. Ook voor uw school
20
als ook passend binnen de onderwijsorgani-
commitment met het project uitgesproken,
01
Alle scholen van Ons Platform hebben hun
waarbij de resultaten van de drie actielijnen
8
20
plan opgesteld dat als leidraad zal dienen,
t 071 582 47 82
(% van totaal aantal Life & Health bedrijven in regio) 10
20
Wat betekent Toptechniek voor Rijnland voor U(w school)?
20
successen.
Pieter Heyboer
Een uitgave van Toptechniek voor Rijnland © maart 2013 www.onsplatform.nl vormgeving Engelen en de Vrind drukwerk
Station Drukwerk
