Samen Vitaal Ondernemen BEST PRAC TICES 10 PROJEC TEN TER VERSTERKING VAN HET ZEEUWSE ONDERNEMERSKLIMAAT
Intro Met de doelstelling “Bevorderen en stimuleren van een goed lokaal ondernemersklimaat en verbeteren van
•
Draagvlak bij alle convenantpartners
het organiserend vermogen van het midden-en kleinbedrijf in Zeeland” is in de afgelopen jaren het Zeeuwse
•
Beperkt aantal projecten per convenant
programma Samen Vitaal Ondernemen! uitgevoerd.
•
Projecten zijn smart geformuleerd
•
Afgebakende duur per project
Samen Vitaal Ondernemen!
•
Projecten betreffen het werkgebied van de desbetreffende gemeente
was de opvolger van het Kernenprogramma van MKB-Zeeland en Kamer van Koophandel Zuidwest Nederland
•
De mate van verwachte haalbaarheid van realisatie projecten staat voorop
(vanaf 2007). In 2010 is Economische Impuls Zeeland toegetreden als partner. Vanuit het programma werden
•
Projecten uit de convenanten worden zoveel als mogelijk lokaal gefinancierd op basis van reële afspraken
lokale samenwerkingsverbanden opgezet tussen de drie partners (MKB, KvK en EIZ) uit het Ondernemershuis
tussen de verschillende partijen
in Middelburg, zeven Zeeuwse gemeenten en de daar voorkomende locale ondernemerscollectieven. De samenwerking werd vastgelegd in sociaaleconomische convenanten voorzien van een uitvoeringsagenda
Best Practices
met een aantal projectenclusters afgestemd op de lokale economie. In het project was daarnaast aandacht voor
Het programma Samen Vitaal Ondernemen! is in december 2012 afgesloten. De doelstelling om met ondernemers en
brancheoverstijgende samenwerking en interactie tussen bedrijfsleven en overheden. De projecten raakten in
overheid te komen tot concrete afspraken en het initiëren van projecten is in grote mate gehaald. Het stimuleren en
belangrijke mate een groot deel van de economische bedrijvigheid en sectoren in de verschillende gemeenten.
concreet aan de slag gaan met de lokale economische agenda is succesvol verlopen. Ook hebben een aantal projecten als voorbeeld gediend en zijn deze met enthousiasme in andere plaatsen opgepakt. Tevens zijn er nieuwe ideeën en
Thema’s waren o.a. regelgeving, lokale lasten voor ondernemers, toeristische ontwikkeling, veilig ondernemen,
initiatieven ontwikkeld en is de dialoog tussen overheid en ondernemers op het gebied van de economische agenda
bereikbaarheid, ruimte voor bedrijven en economische leefbaarheid van de (kleine) kernen.
structureel ingebed.
Uitgangspunten “Samen Vitaal Ondernemen!”
Met de voorliggende Best Practices presenteren wij de ervaringen, leermomenten, het doorlopen proces en de
•
concrete resultaten van Samen Vitaal Ondernemen! uit de zeven convenantsgemeenten.
De afgesloten convenanten moeten een uiting zijn van een goede samenwerking tussen bedrijfsleven onderling en tussen gemeenten en het bedrijfsleven ter realisatie van de afgesproken doelstellingen
•
•
De gezamenlijke projectenagenda kent een duidelijk, samenhangend, reëel uitvoerbare programmering
Best Practices bevat een selectie van projecten van Kapelle, Noord-Beveland, Hulst, Schouwen-Duiveland, Tholen,
met een passende verdeling van rollen, taken, bevoegdheden, verantwoordelijkheden en financiering;
Terneuzen, Reimerswaal en een tweetal Zeeuwse projecten: Van Toeristisch vervoer, bereikbaarheid, een gezamenlijk
Voor een duurzame inbedding van de in de convenanten vastgelegde uitgangspunten is het belangrijk
webportaal, een streekproductenveiling, de ontwikkeling van de koopstad, structuurvisie voor de kernen tot
dat de opgebouwde overlegsituaties continuïteit kennen
professionalisering van ondernemerscollectieven en het ondernemersfonds.
SAMEN VITAAL ONDERNEMEN
Professionalisering Ondernemerscollectieven
SAMEN VITAAL ONDERNEMEN ZEELAND WAT: Versterking van het Zeeuwse midden- en kleinbedrijf, samenwerking bevorderen tussen ondernemers uit verschillende branches en sectoren. Het ontwikkelen van een krachtige gespreks- en onderhandelingspartner voor gemeenten en andere overheden. Verbetering van het organiserend vermogen op lokaal niveau.
WIE: Kamer van Koophandel Zuidwest-Nederland, Impuls, MKB-Zeeland
Ondernemend besturen Een van de projecten in alle convenanten was het
waarde van een ondernemersvereniging voor de lokale
project Professionalisering Ondernemerscollectieven.
economie en samenleving.
checklist
Professionalisering ondernemerscollectieven “Van Middenstand naar Ondernemersplatform“ Algemeen (Organisatie, Doelstelling, Financiën)
In de projecten was er aandacht voor ondersteuning en begeleiding van ondernemers bij lokale en provinciale
Oprichting Vereniging Detaillisten Reimerswaal
beleidsvraagstukken.
In de gemeente Reimerswaal is op basis van gesprekken met de ondernemers uit de verschillende kernen en de
Ook werd er gewerkt aan het opnieuw activeren van
gemeente (overleg met wethouder en ambtenaren)
bestaande ondernemersverenigingen en/of oprichten
gekozen om een nieuwe federatie/samenwerkingsverband
van ondernemersverenigingen (in Tholen en Reimerswaal).
voor de ondernemers in het midden- en kleinbedrijf
Er is gericht gewerkt aan de koepelvorming van onder
Geografisch georganiseerd (centrum/bedrijventerrein/
Samenwerking met culturele sector
gemeente/regio)
Samenwerking met creatieve sector
Sectoraal georganiseerd (retail/horeca/industrie/dienst
Samenwerking met bewonersverenigingen
verlening/zzp/vastgoed/cultuur)
Samenwerking met dorpsraad
Overkoepelende organen
Belangenbehartiging
Missie (waartoe zijn wij op aard?)
Periodiek overleg met gemeente (infrastructuur,
Visie (hoe ziet de toekomst eruit?)
openbare ruimte, belastingen)
op te zetten. Inzet was hierbij om op een effectieve
Doelstellingen (smart)
Periodiek overleg met provincie
nemerscollectieven in Schouwen-Duiveland (VOV),
en doelmatige wijze een samenwerkingsverband te
Bestuur
Draagvlak en representativiteit (online enquêtes/polls)
Noord-Beveland (GON), Reimerswaal (VDR), Tholen (TOF)
ontwikkelen voor de ondernemers (wel of niet in
en in Hulst. Specifiek werd een checklist “Van Midden-
verenigingen georganiseerd) van alle kernen in deze
Overlegstructuren (bestuur/werkgroep)
Voordeel voor leden (korting, etc.)
standsvereniging naar Ondernemersplatform” ontwikkeld
gemeente. Voor de gemeente is het makkelijker om met
Projectmanagement
Openbare ruimte en infrastructuur
als hulpmiddel bij de professionalisering.
een aanspreekpunt overleg te voeren, voor de onder
Capaciteit (zelf of ondernemersmanager/eilandmanager)
Leegstand
Contributie (hoogte en innen via online systeem)
Veiligheid (keurmerk veilig ondernemen)
Ondernemersfonds (reclamebelasting, OZB, BIZ)
Het Nieuwe Winkelen
Acquisitie
Welkomstboekje
nemers in de verschillende kernen kan een regelmatig Ter ondersteuning van bestaande ondernemerscollec-
gestructureerd overleg met de gemeente tot meer inzicht
tieven werd de bestuurdersworkshop “Ondernemend
en informatie maar vooral ook inbreng in beleid en regel-
besturen” ontwikkeld. Deze training/workshop voor
geving leiden. Er is gezien de omvang en doelstellingen
(jonge) zittende en potentiële bestuurders van lokale
voor een eenvoudige bestuursstructuur gekozen waarbij
ondernemersverenigingen was afgestemd op leden werving en ledenbinding en vooral de effectieve meer-
Vertegenwoordigers (straat, etc) Werkgroepen
Projectonderwerpen
Evenementen en promotie Netwerk Periodieke ondernemersborrel
Communicatie
Kennis uitwisselen
Informatievoorziening (eigen omgeving)
naast de bestaande ondernemersverenigingen ook indivi-
Elkaar weten te vinden op onderwerpen
Website met actuele informatie
duele ondernemers zich vertegenwoordigd voelen.
Overleg met andere ondernemerspartijen
E-mailadressen van alle ondernemers Periodieke digitale nieuwsbrief
WEMELDINGE: WANDELEN, FIETSEN, DUIKEN, WATERSPORT
toeristisch profilerEN WEMELDINGE
SVO KAPELLE WAT: Meer profijt van het toerisme in Wemeldinge door een toeristische profilering. De ontwikkeling van (toeristische) producten voor wandelen, fietsen, duiken. Het ontwikkelen van een concept voor een nieuwe doelgroep in Wemeldinge (kunst en natuur). Benut de aantrekkingskracht van Wemeldinge als toeristisch centrum en leg nieuwe verbindingen met andere activiteiten.
WIE: Ondernemersvereniging MKB Wemeldinge Toeristisch Profileren Wemeldinge: is één van de projecten van het SVO convenant met de gemeente Kapelle, ondernemersvereniging ‘t Groene Hart, MKB Wemeldinge en ondernemersvereniging Smokkelhoek.
http://www.mkbwemeldinge.nl/
Interview met Marco van Dijke Voorzitter MKB Wemeldinge
Activiteiten korte termijn: 1.
Website vernieuwen met sfeerbeelden van het dorp en minipresentaties van de ondernemers met doorklikmogelijkheid. Status: www.wemeldinge.info
Hoe zijn jullie te werk gegaan? “Vanaf 2008 zijn we met een groep ondernemers uit Wemeldinge bezig
is inmiddels toe aan de 2e versie en wordt in 2012 verder uitgewerkt 2.
Uitstraling van het Wemeldingeboekje, het informatiegidsje voor bezoekers aan Wemeldinge, verbeteren.
om na te denken over hoe meer rendement te halen uit het toerisme.
Status: het boekje heet nu ‘’Wegwijs in Wemeldinge’’
In 2009 hebben we een enquête gehouden onder de bezoekers van
en is in 2012 geheel vernieuwd; logo/huisstijl is op
Wemeldinge. Op de Algemene Ledenvergadering in 2010 hebben we
basis van het DNA bepaald. Het boekje is ook online
deze gepresenteerd. Samengevat komt het erop neer dat er aan het
advertentie-inkomsten van de leden: http://www.
opvraagbaar; oplage 7000 stuks; wordt betaald via
mkbwemeldinge.nl/wemeldingeboekje/
’product Wemeldinge’’ gebouwd zal moeten worden. Daarbij is onderscheid gemaakt in een korte termijn en een lange termijn. Bij de korte termijn ging het vooral om uitstraling via de website en de informatiegids.
Activiteiten lange termijn: 1.
Werken aan identiteit en imago. Het project heeft een officieel karakter gekregen als onderdeel van
Voor de lange termijn hebben we nadrukkelijk gekozen om het DNA in te
Samen Vitaal Ondernemen van de Gemeente
zetten en natuurlijk de toeristische speerpunten te versterken. En dat zijn
een projectgroep TPW zou worden samengesteld
Kapelle. In de ALV van 2010 is aangekondigd dat er
met daaronder een aantal werkgroepen die aanslui-
het duiken, de watersport en natuurlijk ook de wandel- en fietsroutes. “
ten bij de toeristische domeinen van ons dorp: i. Wandelen en Fietsen (trekker Esther Bloemenkamp / Hotel Wemeldinge)
Wat zijn belangrijke leerpunten uit dit proces?
ii. Duiken (trekker Peter Koelemij / ’t Katshuis)
“Samenwerken in een project dat doe je met elkaar. Door verschillende
iii. Watersport (trekker Ko Goud / Goldies Travel) RESULTAAT: in de ALV van 2011 is het nieuwe logo
werkgroepen in te stellen is er breed vanuit de basis inhoud en uitstraling
gepresenteerd van Wemeldinge i. Er zijn nieuwe fiets- en wandelroutes gemaakt
ontwikkeld en vormgegeven. Zo hebben de werkgroepen hun steentje
ii. Deze zijn ook online beschikbaar
bijgedragen en is TPW een mooi project waar vele mensen geheel vrijwillig hun bijdrage aan leveren. Het bestuur van MKB Wemeldinge zorgt voor de continue aandacht. Samen Vitaal Ondernemen wordt zo echt in de praktijk gebracht.”
In de ALV van 2012 is het nieuwe duikstempel gepresenteerd. 2.
In 2013 wordt het boekje Wegwijs in Wemeldinge wederom uitgegeven en wat moderner vormgegeven; de website volgt daarna.
meer rendement uit toerisme
DE NOORD BEVELAND EXPRESS
toeristiscH VERVOER
SVO NOORD-BEVELAND WAT: Via een attractief en toegankelijk vervoermiddel gasten (en inwoners) gratis kennis laten maken met het aanbod aan attracties, toeristische bezienswaardigheden en de omgeving van het hele eiland. Op Noord-Beveland heeft in de zomer van 2011 en 2012 in het hoogseizoen vier keer per dag een vrolijk bestickerde halve cabriobus een rondje over het eiland langs alle verblijfsaccommodaties en attracties gereden, mensen konden in- en uitstappen naar eigen voorkeur: een hop-on-hop-of systeem.
WIE: Gezamenlijke Ondernemers Noord-Beveland, gemeente Noord-Beveland, Impuls, VVV/PZD, Rabobank
hop on hop of http://www.noord-bevelandexpress.nl/
Interview met Sandra Dekker projectcoördinator van de Gezamenlijke Ondernemers Noord-Beveland
De uitwerking Met TCR is gekeken naar de route, uitvoering en het kostenplaatje. “Wij (GON en convenantpartner Economische Impuls Zeeland) hebben het voorgelegd aan de ondernemers”, zegt Dekker. “Ze waren enthousiast over
Verbinding en attractie ineen
het concept. Er was wel discussie over de vraag of het aanbod gratis moest zijn of dat er een bijdrage van de
Doelstelling was om de veelal kleinschalige attracties en alle dorpen op het eiland
buspassagiers kon worden gevraagd. Het werd de gratis
met elkaar te verbinden en het totale aanbod zo meer als één geheel te presenteren.
deling van de kosten gemaakt over de potentiële deel-
service aan de gasten. Met dit uitgangspunt is een ver-
De busrit op zich moest daarnaast ook een beleving zijn. Daarom de keuze voor een
nemers. De verblijfsaccommodaties participeren op basis
half open bus die door zijn uiterlijk al de belofte van een attractie uitstraalde.
standaardbedrag. De gemeente was bereid om voor een
van het aantal gasten en de attracties op basis van een kwart bij te dragen. Met een subsidie van de Rabobank
Wat vooraf ging “Sinds 2007 is er voor het eerst gesproken over toeristisch vervoer op NoordBeveland”, vertelt Dekker. “De bus kwam naar voren als ‘beste idee voor een samenwerkingsproject‘ uit een enquête onder de ondernemers in de gemeente. Eerst is de haalbaarheid onderzocht en vervolgens is het toeristisch vervoer in een nieuw project binnen SVO verder uitgewerkt.
was de begroting rond.” Na de ‘go’ moest er nog veel werk worden verzet, licht Dekker toe, zoals de dienstregeling, het materiaal voor de bestickering van de bus, de folder, posters en de website, de halteaanduidingen en de informatietekst voor de audio in de bus.
Een doorslaand succes “De Noord-Beveland Express heeft de afgelopen twee jaar zichzelf bewezen als een zeer gewild product. Gemiddeld zo’n 300 mensen per dag maakten gebruik
Het idee van een treintje werd losgelaten vanwege de te lage topsnelheid voor
van de service. Niet alleen gasten maar ook eigen
de afstanden die afgelegd moesten worden. Zo kwamen we logischerwijs uit op
waarde. Het hop-on-hop-of concept moet nog verbeterd
busvervoer. Verschillende uitvoeringsopties zijn de revue gepasseerd. Aansluiting bij
worden: omdat het altijd ca. 2 uur duurt voordat de
bestaande buslijnen met pas zoals op Schouwen-Duiveland of een maatwerktraject
niet echt meer gasten rechtstreeks uit de bus stappen
met een eigen bus. Dit bleek veel beter tegemoet te komen aan de doelstelling.
inwoners. De bus als attractie heeft daarmee zeker zijn
volgende bus komt. De deelnemende attracties zien ook maar denken wel indirect te profiteren. Verder geeft het duidelijk meerwaarde en uitstraling aan
Er zaten echter veel haken en ogen aan een bus in eigen beheer: de grote investering, het onderhoud, de verzekeringen en het in dienst nemen of inhuren van een gekwalificeerde chauffeur. Het project toerbus in Groningen en Drenthe leek meer op het concept dat wij voor ogen hadden. Dit betekende dat we niet een heel jaar konden rijden maar alleen in het hoogseizoen, maar dat verder alles geregeld werd door een professionele en ervaren organisatie. Vervoerder TCR bleek onze partner hiervoor te kunnen zijn.”
het verblijf op het eiland. Dat is dan ook de hoofdreden voor de ondernemers om mee te blijven doen aan de bus. De intentie is om het project de komende jaren voort te zetten en zo mogelijk nog verder te professionaliseren. Een coördinerende partij zal nodig blijven omdat de ondernemers daar zelf de tijd en deskundigheid niet voor hebben. Vanaf 2013 zal de VVV een belangrijke rol voor de promotie gaan vervullen. En er wordt gekeken naar een inzet van de bus als ‘Beveland Express’, dus als verbinding tussen Noord- en Zuid-Beveland.”
AT T RACT I ES EN dorpen met elkaar verbInden
SAMEN VITAAL ONDERNEMEN HULST
Koopstad Hulst versterking van de binnenstad
SVO HULST WAT: Voor de versterking van de Hulster binnenstad, ook in relatie tot de ontwikkelingen daarbuiten rond detailhandel en voorzieningen, is een brede samenwerking tussen bedrijven en gemeente essentieel. Om de ambities van de stad waar te maken, trekken gemeente en ondernemers gezamenlijk de kar en onderhouden goede contacten met de vastgoedsector, met plaatselijke (startende) ondernemers en met landelijke ketens. Het huidige winkelniveau moet worden veiliggesteld en nieuwe winkels toegevoegd evenals “nice to visit”-evenementen en voorzieningen. Concentratie van winkels en horeca is noodzakelijk. Daarbij hoort de bestrijding van de leegstand in overleg met externe partners (o.a. lokale makelaardij, projectontwikkelaars, bezoekersmanagement).
WIE: Ondernemersvereniging Hulst Vestigingsstad, werkgroep Koopstad Hulst, gemeente Hulst, KvK ZW NL
http://www.gemeentehulst.nl/
Een visie op de ontwikkeling door Ed Peerbolte voorzitter van Ondernemersvereniging Hulst Vestigingsstad Ondernemers en gemeente aan de slag:
Wat is de doelstelling van het project Koopstad Hulst?
De routing van het wandelende publiek verdient aandacht.
aangedragen en uitgevoerd om (de diversiteit van) het
Ed Peerbolte, voorzitter van de ondernemersvereniging
“Het realiseren van ruimtelijke maatregelen in de binnen-
Het parkeren van auto’s zal worden bezien op een juiste
winkelbestand te vergroten.
Hulst Vestigingsstad aan het woord over koopkracht,
en buitenstad, de verbetering en het gebruik van de
verdeling van parkeerlocaties over het gehele gebied
koopstromen, aantrekkingskracht en het beleid dat
kwaliteit van vastgoed in de binnenstad en de uitbreiding
en de logische bereikbaarheid daarvan. Parkeertarieven
Toevoegen centrummanagement
daarvoor nodig is.
van bezoekersmanagement met centrummanagement.
veranderen van “kort & duur” naar “lang & gratis” afhanke-
Doelstelling is in Hulst te komen tot een combinatie of
Deze onderwerpen kunnen niet los van elkaar worden
lijk van de afstand tot het centrumhart. De kwaliteit van
uitbreiding van het (goed functionerende) bezoekers
gezien, omdat te nemen maatregelen deze allemaal
de openbare ruimte bepaalt voor een groot deel het wel
management met centrummanagement. Daarbij gaat het
geheel of gedeeltelijk raken.
bevinden van het publiek. Daarbij wordt ook de kwaliteit
om: het voorbereiden en onderhouden van structureel
van de gevels betrokken. Peerbolte pleit voor een herin-
overleg tussen de gemeente en het bedrijfsleven in
Om welke ruimtelijke maatregelen gaat het?
richting van het kernwinkelgebied; dit dient als zodanig
de Koopstad Hulst, de communicatie tussen bedrijven
Door allerlei veranderingen moet er gekeken worden naar
herkenbaar te zijn. Multifunctioneel gebruik (winkelen,
inclusief de gemeente, het bereiken van nieuwe doel
een herijking van de verkeersroutes, de parkeerlocaties en
rusten, recreatief, educatief) zal worden nagestreefd.
groepen, het vestigen van nieuwe stedelijke functies,
parkeertarieven en de routing van het publiek.
het aantrekken van nieuwe bedrijven, het bestrijden van
Zo leidt de aangekondigde samenhang tussen de stede-
Kwaliteitsverbetering en gebruik vastgoed
lijke delen Morres, Stationsplein en binnenstad tot andere
Het project betreft specifiek de binnenstad. Er worden
koopstromen. De fysieke verbinding tussen deze delen,
maatregelen opgesteld om te komen tot concentratie van
Gratis wifi
de zogenaamde rode loper, moet nader vorm krijgen. Ook
winkels, horeca en overige strategische centrumfuncties.
In reactie op een provinciaal initiatief bieden de binnen-
de toevoeging van het deelgebied Nieuwe Bierkaai vraagt
Om leegstand tegen te gaan wordt structureel overleg
en buitenstad hun bezoekers gratis wifi aan.
aandacht. In de structuurvisie is vastgelegd dat aan de
opgezet met betrokken partijen als makelaars, project
De dekking van het gehele gebied draagt bij aan de te
noordzijde van de binnenstad een in-/uitstroompunt voor
ontwikkelaars, gemeente, centrummanagement en onder
intensiveren promotie van Koopstad Hulst.
openbaar vervoer en bezoekers per auto zal komen.
nemersvereniging. Wij hebben in het project oplossingen
leegstand en het bewaken van de ruimtelijke kwaliteit.
STREEKPRODUC TEN OP DE KAART
Toeristische Veiling Sint Annaland
SVO THOLEN WAT: Genieten, proeven en de streek beleven. Vanaf juni 2013 kunnen ook toeristen en inwoners bij de Aardappelveiling Sint-Annaland op Tholen iedere week plaatsnemen in de bankjes en de klok bedienen om een goede prijs af te slaan voor hun eigen product.
WIE: Gemeente Tholen, ZLTO, Thoolse Ondernemers Federatie, Samenwerkende Recreatiebedrijven Tholen, Lekker Regionaal Product, Rabobank
http://www.lekkerregionaalproduct.nl/
interview met Frank Hommel Wethouder gemeente Tholen Dit project zet Tholen perfect op de kaart. Het past naad-
land. Recreatief medegebruik en belevingswaarde vormen
Uitgangspunten die van begin af aan gehanteerd werden:
hierbij betrokken blijven. Alle projectpartners hebben het
loos bij de verschillende beleidsplannen van de gemeente.
belangrijke pijlers onder een multifunctioneel landelijk
•
Er moet rekening worden gehouden met de wensen
grootste vertrouwen dat dit SVO project Tholen blijvend
Het is een van de projecten uit het convenant Tholen,
gebied.
van de inwoners.
op de kaart zal zetten.
waar de recreatieve ondernemers (SRT), de Thoolse
•
De groei van het toerisme moet in balans zijn met het
middenstand (TOF), Thoolse ondernemersvereniging OOT
Een (fiets) route vormt een (letterlijke en figuurlijke)
behoud van de unieke Thoolse kenmerken (Thools
en in dit project ook de Thoolse horeca en de ZLTO met
koppeling tussen alle bestaande attracties en horeca en
DNA): authenticiteit, weidsheid en ongereptheid.
de gemeente samenwerken. Wethouder Frank Hommel is
zorgt daarmee voor samenhang en verbinding van het
trots dat het project, waarvan de basis in het convenant is
toeristisch product Tholen. Het past ook binnen de ‘markt-
De financiering
vastgelegd, intussen ook onderdeel is van het ambitieuze
doelgroepen’ die Tholen bezoeken (fietsen, genieten van
Met alle partijen is gekeken naar de opzet, uitvoering en
gebiedsontwikkelingsproject Waterpoort en als voorbeeld
landschap & natuur, kleinschalige voorzieningen)”
het kostenplaatje. De realisatie van dit project wordt mede
dient voor succesvolle initiatieven.
mogelijk gemaakt met een Europese bijdrage voor platteAlle partijen zijn het er over eens dat het project bijdraagt
landsontwikkeling; met een forse bijdrage van de gemeente
Samenwerking
aan de economische ontwikkeling van Tholen, werk-
Tholen en een bijdrage van de Rabobank worden alle
“Wij zijn verheugd dat al de in het projectplan genoemde
gelegenheid zal stimuleren en een bijzonder positief effect
kosten gedekt voor de start en het eerste jaar.
partijen zo constructief op dit gebied willen samenwerken,”
heeft op imago en uitstraling van het eiland. Op eigen benen
stelt Hommel. Hier wordt SVO letterlijk waar gemaakt, geeft ook Jaap Kloet van de TOF aan. “Met de toeristische
“Het aantrekken van dag- en verblijfsrecreanten moet een
Na de opstart en het eerste jaar moet het project zichzelf in
veiling Sint-Annaland in samenwerking met het museum
impuls geven aan de bestedingen. Dit draagt bij aan groei
stand houden door bijdragen van de deelnemende onder-
De Meestoof, de streekproductenkaart en de ZLTO gewas-
van de werkgelegenheid en aan de instandhouding of uit-
nemers, sponsors en overige contribuanten. De Stichting
senroute realiseren wij een project dat bijdraagt aan de
breiding van het voorzieningenniveau.”
Lekker Regionaal Product zal als coördinator en aanjager
versteviging van de economische positie van het platte-
GENIETEN P RO EVE N en de streek beleven
SAMENWERKINGSCONVENANT SCHOUWEN-DUIVELAND
Betere doorstroming N59 Zierikzee - Hellegatsplein
SVO SchouwenDuiveland WAT: Als één van de speerpuntprojecten in het samenwerkingsconvenant Schouwen-Duiveland (juli 2009) is opgenomen het opstellen van een pleitnotitie over nut en noodzaak van een betere bereikbaarheid via de N59. De Kamer van Koophandel is gevraagd als projecttrekker op te treden.
WIE: Kamer van Koophandel Zuidwest- Nederland, gemeente Schouwen-Duiveland Betere doorstroming N59: is een van de projecten van het SVO convenant met gemeente SchouwenDuiveland en Verenigde Ondernemers Verenigingen Schouwen-Duiveland (VOV), Ondernemers SchouwenDuiveland (OSD)
Betere doorstroming voor ondernemers en toeristen Jan Bruurs, Kamer van Koophandel Zuidwest-Nederland De probleemstelling: •
•
De N256 door voornamelijk toeristisch verkeer vaak
nut en noodzaak van een betere doorstroming op de N59,
Er is al een aantal jaren sprake van een slechte door-
gestremd is en een slechte doorstroming als gevolg
die in mei 2011 is aangeboden aan de beide gedeputeer-
stroming op de N59 Oosterscheldekering-Zierikzee-
heeft op het traject Hellegatsplein-Zierikzee-Goes.
den van Zuid-Holland en Zeeland. Daarmee is de wens
Hellegatsplein. •
•
•
•
•
•
•
Signalen van burgers, ondernemers en andere overhedenmoeten uiterst serieus genomen worden.
•
Het is wenselijk dat de provincie als regisseur met
vanuit de regio bekend bij de beide provincies, maar daar
andere partners een gezamenlijke visie heeft en deze naar voren brengt bij de minister.
De economische ontwikkeling van Zeeland (met name
Aanpak
mee is nog niet bereikt dat de provincies (als schakel naar
Schouwen-Duiveland) wordt door de verkeersinfra-
Gelet op het feit dat de benodigde verkeersmaatregelen
de minister van IenM) hieraan de gewenste prioriteit geven.
structuur niet bevorderd.
vooral op Goeree-Overflakkee moeten worden uitgevoerd,
Ondernemers en lokale overheden pleiten al langer
is vanuit de Kamer van Koophandel Zuidwest-Nederland
Hoe verder?
Vanuit het bestuurlijk overleg is een kernteam gevormd.
voor een aanpak van de N59.
contact gelegd met relevante partijen en overheden op
In juni 2012 is in de Provinciale Staten van Zeeland een
Dit kernteam beraadt zich over de stappen die gezet
De gemeenteraad van Schouwen-Duiveland heeft op
Goeree-Overflakkee. Dit heeft ertoe geleid dat begin 2011
motie aangenomen die pleitte, in aansluiting op de notitie
moeten worden om de gewenste verkeersmaatregelen
29 januari 2009 een motie voor onderzoek naar groot-
het bestuurlijk overleg N59 is geformeerd. In dit bestuur-
van 2011, voor een goede infrastructuur en goede bereik-
aan de N59 daadwerkelijk gerealiseerd te krijgen.
schalige verbeteringen N57 en N59 aangenomen.
lijk overleg zitten de gemeente Schouwen-Duiveland, de
baarheid: voor verbetering van de Noord-Zuidverbinding
Het gaat daarbij vooral om een breed bestuurlijk draag-
Uit de netwerkanalyse van de provincie Zeeland is naar
gemeenten op Goeree-Overflakkee, Kamer van Koophandel
vanaf Hellegatsplein tot Goes i.v.m. de economische vitaliteit
vlak (m.n. de provincie Zuid-Holland) tot stand te brengen
voren gekomen dat de N256 en de N59 geconstateerde
Zuidwest-Nederland, MKB-Zeeland, Ondernemerskring
en leefbaarheid van Zeeland; wonen, werken en recreëren.
en het doen van voorstellen voor PPS-constructies ter
bereikbaarheidsknelpunten zijn.
Schouwen-Duiveland, Kamer van Koophandel Rotterdam,
Het ANWB EuroRAP-onderzoek wijst uit dat de N59 een
Verenigde Ondernemersverenigingen Schouwen-Duiveland
Met daarbij aandacht voor de punten :
verkeersonveilige weg is.
en Vereniging Bedrijven Goeree-Overflakkee.
•
Vervolg
financiering van de maatregelen.
Diverse studies van o.a. Rijkswaterstaat en de provincie
Een betere doorstroming en bereikbaarheid zorgt ook voor een grotere verkeersveiligheid.
Zeeland wijzen uit dat er tot 2020 een forse groei wordt
Wat was het resultaat?
verwacht van het verkeersaanbod op de N59, waardoor
Het bestuurlijk overleg heeft in 2011 een brochure opge-
onnodig getroffen worden door de problemen op
er capaciteitsproblemen zullen ontstaan.
steld met diverse verbetervoorstellen voor de N59, over
de N59 en N256.
•
Ondernemers, toeristen en forensen mogen niet
THEMATISERING EN VITALISERING KERNEN
website/portaal
SVO Terneuzen WAT: Het opzetten en inrichten van een website/ portaal voor alle kernen van Terneuzen. Het inrichten van een webplatform dat de bezoeker gemakkelijk laat oriënteren en navigeren in de regio. Een toegangspoort die de sites van de kernen van de gemeente Terneuzen weergeeft. Op het webplatform staat informatie over de dorpen in de gemeente Terneuzen: een bonte verzameling eigenlijk van vele stadjes en dorpjes. Elk heeft zo zijn karakteristieke eigenschappen, gebouwd op een rijke historie. De mosselen in Philippine, in Biervliet de geuzen, in Zaamslag de stropielekkers, in Sas van Gent de schepentrekkers, de aerpelkappers in Axel.
WIE: Ondernemersvereniging Sas van Gent, gemeente Terneuzen
http://www.daarkunjenietomheen.nl/
Een SITE VOOR ALLE KERNEN
Achtergrond
Doel
De afgelopen jaren is in diverse kernen van de gemeente
•
Terneuzen hard aan thematisering gewerkt; er is vooral veel aan productontwikkeling gedaan en de voornaamste
Alle kernen van Terneuzen digitaal onder de aandacht brengen bij bezoekers aan de regio.
•
Gemakkelijk de leuke/mooie/interessante dingen te
bezienswaardigheden zijn uitgewerkt (informatieborden,
laten ontdekken en de gethematiseerde Kernen in zijn
routes, logo’s, etc.). Het ontbreekt nog aan een goede
geheel te laten beleven
online presentatie. In sommige kernen is een begin gemaakt met de digitale ontsluiting van toeristische en
Voor wie?
andere informatie via een website. Het beheer en de
Alle bezoekers aan de regio, maar ook lokale bewoners die
content wordt door diverse belanghebbenden verzorgd
hun eigen regio willen ontdekken.
(dorpsraden, ICT liefhebbers, ondernemersorganisaties, etc.). De lokale websites richten zich op inwoners en
Hoe te gebruiken?
gebruikers ter plaatse, niet zozeer op bezoekers.
Het betreft de oriëntatie op en de navigatie door de regio.
De uitdaging was om een platform op te richten waardoor
Vanuit huis (thuis of vakantieadres) kan de gebruiker via
de kernen online makkelijker vindbaar zijn en zich beter
computer of tablet op een intuïtieve manier de interessante
kunnen profileren. Het is belangrijk om hoogwaardige
locaties van de regio verkennen. Onderweg krijgt de
content te bieden, die op een visueel aantrekkelijke manier
gebruiker dezelfde informatie op zijn smartphone
wordt gepresenteerd. De bezoeker moet op een gemakke-
gepresenteerd op basis van zijn locatie.
lijke manier weten waar iets interessants te beleven is.
website portaal voor alle ke rn e n
Wat is het resultaat? www.daarkunjenietomheen.nl is een webplatform dat de bezoeker uitnodigt om nader kennis te maken met de verschillende kernen van Terneuzen. Het is geen ingewikkelde site. Thérèse Vennix (gemeente Terneuzen) : “De site is vooral bedoeld om toerisme in de gemeente te bevorderen. Het platform is ontwikkeld in opdracht van de ondernemersverenigingen en de gemeente Terneuzen.” “De ondernemers(verenigingen) uit de verschillende kernen krijgen zo de aandacht die ze verdienen,” Jan Vinke (voorzitter Ondernemersvereniging Sas van Gent).
STRUC TUURVISIE VOOR DE DORPSKERNEN EN BEDRIJVENTERREINEN
Structuurvisie Kernen
SVO Reimerswaal WAT: Het proces van de totstandkoming van een structuurvisie voor de dorpskernen en bedrijventerreinen van Reimerswaal. Centraal thema: Reimerswaal: een prettige woongemeente en ondernemende werkgemeente.
WIE: gemeente Reimerswaal, Ondernemersvereniging Reimerswaal, Vereniging van Detaillisten in de gemeente Reimerswaal. De Structuurvisie kernen en bedrijventerreinen Reimerswaal: is een van de projecten van het SVO convenant met gemeente Reimerswaal, de OVR Ondernemersvereniging Reimerswaal en de VDR (Vereniging van Detaillisten in de gemeente Reimerswaal).
Een gesprek met Piet van Dijke en Saskia WijkhuiJs gemeente Reimerswaal Waarom een structuurvisie?
bestuur is. In de structuurvisie wordt het ruimtelijk beleid
1. Wat speelt er?
Piet van Dijke: “De gemeente Reimerswaal wilde een struc-
voor de kernen vastgelegd. Voor het opstellen van een
2. Wat willen we bereiken?
tuurvisie voor de dorpskernen en de bedrijventerreinen
structuurvisie moeten daarom ook belangrijke ruimtelijke
3. Hoe willen we dat bereiken?
in Reimerswaal opstellen. In deze structuurvisie wordt het
keuzes gemaakt worden. Het beleid in de structuurvisie
Hierbij heeft het betrekken van dorpsraden, wijken,
ruimtelijk beleid voor de kernen vastgelegd. Voor het op-
moet financieel en maatschappelijk uitvoerbaar zijn.
ondernemers en winkeliers en anderen altijd voorop
stellen van een structuurvisie moeten daarom ook belang-
Een belangrijk punt is dat beleid dat is vastgelegd in
gestaan. Zo hebben we tijdens een informatieavond begin
rijke ruimtelijke keuzes gemaakt worden waarbij het beleid
een structuurvisie niet meer ter discussie staat bij de
januari 2012 de betrokken ondernemers en winkeliers van
financieel en maatschappelijk uitvoerbaar moet zijn.
vaststelling van een bestemmingsplan. Dit betekent dat
de gemeente Reimerswaal door middel van een presentatie
De structuurvisie wordt na vaststelling voor iedereen van
er geen ‘succesvol’ beroep kan worden ingesteld tegen
geïnformeerd en stellingen en vragen voorgelegd over de
toepassing en met name natuurlijk ook voor de onder
een onderdeel wat al vastgelegd is in de structuurvisie.
structuurvisie voor de kernen en bedrijventerreinen van
nemers in Reimerswaal.
Dit geldt ook op provinciaal niveau.”
de gemeente Reimerswaal. Tijdens deze bijeenkomst is er gesproken over :
De structuurvisie is ingedeeld in drie deelthema’s:
Wat kun je er mee?
•
Leefbaarheid in de dorpscentra
1. Leefbaarheid (wonen, maatschappelijke voorzieningen).
Piet van Dijke: “Het is dus een beleidskapstok maar ook een
•
Parkeren
2. Economie (commerciële voorzieningen, bedrijven,
beoordelingskader voor bestaande en nieuwe initiatieven.
•
Winkels op bedrijventerrein
Tevens dient het als basis voor verevening en uiteraard
•
Flexibel bestemmen
voor het creëren van draagvlak.”
•
Gewenst initiatief gemeente
•
Bereikbaarheid Duurzaamheid
recreatie en toerisme). 3. Mobiliteit en duurzaamheid.
Wat is een structuurvisie?
Hoe heeft de gemeente het proces opgepakt?
•
Saskia Wijkhuijs: “ Een structuurvisie is een gemeentelijk
Saskia Wijkhuijs: “Per thema is er gedurende het proces
Ondernemers en winkeliers hebben daarbij belangrijke punten
beleidsdocument dat alleen bindend voor het gemeente
aandacht geschonken aan de drie onderwerpen:
aangedragen die we verwerkt en opgepakt hebben.”
SAMEN VITAAL ONDERNEMEN
Het ondernemerfonds
SAMEN VITAAL ONDERNEMEN ZEELAND WAT: Het opzetten en inrichten van een ondernemersfonds ter financiering van projecten en activiteiten. Uitgangspunten: de projectgroep heeft als algemene uitgangspunten voor een ondernemersfonds vastgesteld: het moet het totale werkgebied van een gemeente bestrijken, het fonds moet betrekking hebben op alle ondernemers (branchebreed) en op een effectieve wijze in- en uitvoerbaar zijn. Specifiek is daarbij gedacht aan een bijdragesysteem dat weinig inningskosten met zich meebrengt en een goed draagkrachtprincipe kent.
WIE: Economische Impuls Zeeland, Kamer van Koophandel Zuidwest- Nederland Het ondernemersfonds: is één van de projecten voor SVO Zeeland, ontwikkeld met de gemeente Noord-Beveland en de Gezamenlijke Ondernemers Noord-Beveland.
Waarom een ondernemersfonds?
Wat is de doelstelling? Hoe werkt het?
Wat is het programma?
Fonds als hefboom
Gemeentebrede samenwerking tussen branches is belang-
•
•
Het fonds wordt gedurende een bepaalde looptijd van
De bijdragen uit het ondernemersfonds hebben een
gemeente en heeft de gehele gemeente als werkgebied.
bijv. 5 jaar (onder voorbehoud van jaarlijkse instemming
hefboomwerking; bij collectieve projecten zijn vaak
Het moet betrekking hebben op een breed pallet aan
door de gemeenteraad) gevoed met een bijdrage van
meerdere belanghebbende groepen of organisaties te
branches (‘alle ondernemers’).
de gemeente en gefinancierd door een opslag op OZB.
benoemen. Het principe zal worden gehanteerd doordat
Het fonds is bestemd voor medefinanciering van
de initiatiefnemer van een project zelf ook een belangrijke
collectieve, sectorbrede economische projecten.
eigen bijdrage levert. Tevens kan er sprake zijn van een
De goedkeuring voor projectfinanciering gebeurt
project dat ook door de gemeente (of door andere
door een breed samengesteld stichtingsbestuur.
overheden zoals provincie of waterschap) als zo belangrijk
De gemeente voert hiervoor een extra heffing in van
wordt beschouwd, dat een gemeentelijke bijdrage wordt
de OZB-gebruikersheffing voor alle niet-woningen.
toegekend. Afhankelijk van de aard van het project kan het
rijk om het economisch functioneren van een gemeente te kunnen verbeteren. Er is groot belang bij een goede
•
samenwerking tussen alle sectoren en de gemeente, om gezamenlijk te werken aan een aantrekkelijke omgeving
•
met goede voorzieningen, zowel voor de inwoners als voor bezoekers. Deze samenwerking moet niet alleen leiden
Het moet op een effectieve en efficiënte wijze in- en
•
uitvoerbaar zijn (draagkrachtig, weinig inningskosten). •
tot meer economie, maar ook tot een versterking van de woon-, werk- en recreatieomgeving, in één woord: vergroting
Het Ondernemersfonds past bij een plattelands
De belangrijkste voorwaarde is een goed doordacht
•
commitment van alle ondernemers en lokale overheid. •
van de leefbaarheid.
Door inzet van ondernemersfondsmiddelen laten
•
ondernemers hun betrokkenheid zien bij het economische leef- en verblijfsklimaat in de gemeente.
Ambitie
•
Een van de SVO projecten waaraan vanaf 2011 is gewerkt, is het inrichten van een (gemeentebreed) branche
•
overstijgend ondernemersfonds voor de (co-)financiering
ook mogelijk zijn dat een stimuleringssubsidie kan worden
Voor het fonds is een beheersvorm gekozen die voldoet
Wie beheert het?
aan eisen van deugdelijkheid en democratisch gehalte.
•
Draagvlak moet op een open en enthousiasmerende wijze worden gewonnen.
Het ondernemersfonds zal beheerd en aangestuurd worden door een stichting.
•
Het bestuur van de stichting zal bestaan uit een brede
van (o.a. svo-)projecten. Aan de basis ligt de gezamenlijke
•
Projecten moeten zichtbaar tot de verbeelding spreken.
vertegenwoordiging van ondernemersverenigingen
ambitie om het economisch functioneren van de eigen
•
Terugkoppeling resultaten en besteding moet duidelijk
en branches uit de gemeente.
gemeente, het ondernemingsklimaat, te verbeteren en
en correct gebeuren.
daar gezamenlijk middelen voor bijeen te brengen.
•
Het daadwerkelijk toekennen van fondsgelden aan projecten zal geschieden via een projectaanvraag.
Deze middelen zullen als (co-)financiering worden ingezet
Conclusie
Behalve SVO-projecten, zoals bijvoorbeeld “streek
voor verschillende collectieve projecten, die in het belang
Het “Leidse model” is als meest geschikte uitvoerings
producten op de kaart” en “uitvoering toeristisch
zijn van groepen ondernemers.
instrument naar voren gekomen. Het voldoet namelijk het
vervoer”, kunnen nadrukkelijk ook andere initiatieven
beste aan deze u itgangspunten.
in aanmerking komen voor een bijdrage uit het fonds.
verleend via een regionale of (inter-)nationale regeling.
Samen Vitaal Ondernemen Layar Houdt bij het lezen van deze brochure uw smartphone bij de hand, want veel pagina’s zijn verrijkt met digitale extra’s. Twitter, Facebook, bekijk video’s of ga direct naar relevante websites.
Hoe het werkt? •
Download de layar-app op uw smartphone (gratis)
Colofon
•
Klik op het scanicoon
Ontwerp en realisatie: La Dolce Vita Middelburg
•
Houdt je mobiel boven de
Tekst en redactie: Sabine Verburg
pagina’s en klik op je scherm.
Fotografie: Beeldenbank Zeeland Projectfoto’s: met dank aan de projecten
