SAMEN MET ONZE PARTNERS VOOR EEN STEEDS BETER RESULTAAT!

Jaarverslag // 2014

SAMEN MET ONZE PARTNERS VOOR EEN STEEDS BETER RESULTAAT!

Antares is actief als woningcorporatie in Venlo en omstreken

VOORWOORD // 2014 zal de geschiedenis ingaan als een keerpunt in de lange his torie van de Nederlandse sociale volkshuisvesting. De kaarten zijn opnieuw geschud na een relatief lange periode van grote onrust als gevolg van de economische crisis en het gesjoemel van enkele corporaties. 2014 zal de geschiedenis ingaan als een keer punt in de lange historie van de Nederlandse sociale volkshuisvesting. De kaarten zijn opnieuw geschud na een relatief lange periode van grote onrust als gevolg van de economische crisis en het gesjoemel van enkele corporaties. Een ingrijpende parlementaire enquête over de misstanden en de staat van het corporate bestel is in het afgelopen jaar afgerond. De uitkomsten uit die enquête waren op onderdelen ronduit ontluisterend. Het moge duidelijk zijn dat de sector een gewel dige klap heeft moeten incasseren. Daar waar het eigenlijk dient te gaan over een goed volks huisvestingsbeleid met betaalbare huren voor mensen met een kleine portemonnee, had het zwartepieten over misstanden de overhand. De sector als geheel werd in het strafbankje gezet. Maatregelen, veelal gericht op het indammen van de corporaties werden vervat in een nieuwe Woningwet die eind 2014 door de Tweede Kamer werd aangenomen.

KEERPUNT In 2014 werd in die zin een tijdperk afgesloten en een nieuwe werkelijkheid voor de toekomst vast gesteld. Dat er iets moest en zou gebeuren, was al lang duidelijk. Mijn vrees dat het maken van volkshuisvestingbeleid vanuit politieke emotie van verontwaardiging tot niet enkel goeds zou leiden, is op een aantal onderdelen helaas nog overtroffen. Zeker, de governance is verbeterd en versterkt. Het toezicht op de financiën is aangescherpt en het toelaten van commerciële activiteiten van corporaties is enkel nog onder scherpe restricties mogelijk. Daar is veel voor te zeggen. Het gaat mis bij de ongekende bureaucratie over de sector. Het toewijzen van een woning wordt zo complex, dat bijna een actuaris nodig is om nog aan de regels te kunnen voldoen. Het afsplitsen van commercieel vastgoed van de sociale voorraad wordt op voorhand een feestje voor adviseurs en taxateurs. De beheerskosten voor de corporaties zullen aanzienlijk stijgen vanwege de almaar toenemende bureaucratie en verantwoordingsplicht. Juist die beheers kosten moeten omlaag. Maar dat is allemaal nog maar interne romp slomp. Veel zorgelijker is de positie van de huurder. Als gevolg van het strenge toewijzings beleid in combinatie met steeds meer specifieke doelgroepen die voorrang dienen te krijgen bij het verdelen van woningen, komen almaar meer huurders in de knel te zitten. Met name de mid deninkomens worden min of meer gedwongen om elders aan een woning te komen via koop of duurdere huur. In een aantal gevallen kan dat een prima optie zijn, maar voor veel mensen blijft dit echter een brug te ver. Wonen wordt, mede als gevolg van strengere hypotheeknormen en het strikte toewijzingsbeleid voor veel groepen hoe dan ook duurder, zoveel staat inmiddels wel vast. Dat is geen toeval, maar een direct gevolg van overheidsbeleid dat erop is gericht om sociale woningen enkel nog aan de aller laagste inkomens beschikbaar te willen stellen en overfinanciering tegen te gaan. Daarmee is betaalbaarheid van wonen met stip gestegen voor iedereen die met (volks)huisvesting te maken heeft.

Huurdersorganisaties zijn de oplopende woon lasten zat en zetten corporaties onder druk om niet of zo min mogelijk te verhogen. Ook dat is een trendbreuk. Daar waar voorheen de minister bepaalde met welk inflatiepercentage huren mochten worden verhoogd, geeft hij nu band breedtes aan tussen 0% en 5 à 6%. Dit laatste om corporaties de mogelijkheid te bieden om de af te dragen verhuurdersheffing deels te compen seren. Meer dan in het verleden is de discussie over huurbeleid daarmee verlegd naar lokale huurders en corporaties. Impliciet is daarmee ook discussie over kortetermijnbelang en lange termijnbelang op die tafel terecht gekomen. Voor veel corporaties en huurdersorganisaties is ook dit een nieuwe werkelijkheid waarbinnen het juiste evenwicht gevonden moet worden. Meer dan ooit zal de continuïteit van de corpora tie, het investeringsniveau en gewenste onder houdsniveau van woningen afgezet moeten worden tegen het huurniveau waarmee dit op lange termijn financieel mogelijk wordt gemaakt. Ongewisse factoren als onvoorspelbaar over heidsbeleid en rentefluctuaties nog daar gelaten. Antares gaat die nieuwe uitdagingen graag aan. Het is niet altijd makkelijk, maar wel uitdagend om binnen de nieuwe contouren het volkshuisves tingsbeleid een nieuw gezicht te geven. Antares doet dat steeds vanuit de optiek en belangen van zijn huurders, en ook de toekomstige huurders. Het herijken van posities leidt af en toe tot wrijving tussen belangen. Antares gaat dat niet uit de weg in de wetenschap dat wrijving leidt tot glans. Glans, die wat ons betreft op korte termijn leidt tot een nieuw lokaal volkshuisvestingsbeleid dat robuust en eerlijk is en de tand des tijds weer voor een lange periode kan doorstaan. Voor de uitvoering van dat beleid zijn we afhan kelijk van tal van partners, onze stakeholders. Die zetten we in dit jaarverslag graag in het zonnetje. Vandaar het thema van dit jaarverslag: Samen met onze partners voor een steeds beter resultaat!

Paul Stelder directeur-bestuurder

THUIS BIJ ANTARES // 3

INHOUDS OPGAVE //

Voorwoord

Hoofdstuk 1 Governance / verslag van de raad van commissarissen

2

6

Hoofdstuk 5 Het woningbezit

5.1

Ontwikkeling van de vastgoedportefeuille

31

5.2

Het bezit in de toekomst; vastgoedsturing

32

5.3

Energie en duurzaamheid

32

5.4

Onderhoud en verbeteringen;

34

30

olgens meerjarenplan

Hoofdstuk 2 Verslag en verklaring van het bestuur

12

34

5.6

35

Vervangen, repareren en aanpassen 5.7 Veiligheid

38

59

Bijlage 1 - Nieuwbouw /

60

projectontwikkeling in 2014

Bijlage 2 - Woningbezit naar woningtype

62

en wijk per 31 december 2014

5.5 Contractonderhoud Klantgestuurd onderhoud:

Bijlagen

63

Bijlage 3 - Verantwoording sponsorgelden 2014

Bijlage 4 - De nevenstructuur van Antares

64

Bijlage 5 - Tabellen samenwerking

66

Bijlage 6 - Kengetallen Antares

70

2010 t/m 2014

Hoofdstuk 3 De organisatie

3.1

Antares 2.0, naar een efficiënte,

16 17

klantgerichte corporatie

Dit is een uitgave van Antares Postbus 3046 5930 AA Venlo-Tegelen

Hoofdstuk 6 Verhuur

40

6.1 Woonruimteverdeling

41

6.2

41

Interesse in een huurwoning

3.2

Zo beheerst Antares zijn risico’s

18

6.3 Toewijzingen

41

3.3

De werkorganisatie

19

6.4

Bijzondere doelgroepen / urgentie

42

3.4 Communicatie

20

6.5

De huurprijs

43

3.5

De informatievoorziening van Antares

21

6.6

De huur: zo incasseert Antares de huren

44

Hoofdstuk 4 Samenleving en klant

Hoofdstuk 7 Het financiële beleid

4.1

Samenwerking met de gemeenten

23

7.1

Waardeontwikkeling van het bezit

48

4.2

Wonen, welzijn en zorg

23

7.2

De ontwikkeling van de vermogenspositie

49

22

4.3 Overleg met huurders

24

5931 GR Venlo-Tegelen

4.4

Kwaliteitsmeting dienstverlening

25

7.3

Risico beoordelingskader van het WSW

49

Telefoon: (077) 373 36 66

4.5

Klachtenregistratie en de

25

7.4

De ontwikkeling van het resultaat

51

Internet: www.thuisbijantares.nl

Regionale Geschillencommissie

7.5 Treasury-activiteiten

52

7.6

Het jaarresultaat

56

7.7

De ontwikkelingen van de balans

57

jaarverslag een bijdrage leverden verzameld rondom

7.8 Belastingen

27

72

Bijlage 8 - Overige gegevens

113

(solvabiliteit)

Op de voorpagina staan de stakeholders die in dit

4.6 Leefbaarheid

Bijlage 7 - Jaarrekening 2014

46

Bezoekadres: Venloseweg 7

E-mail: [email protected]

58

het kantoor van Antares. Dat zijn van onder naar boven en van links naar rechts: Wim Hazeu (directeur-bestuurder Wonen Limburg), Wouter van Soest (voorzitter Raad van Bestuur De Zorggroep), Thijs Helmink (wijkagent), Rob Thuijls (Manager Bedrijfsvoering Fontys International Business School), Joek en Yvon Huijs (bewoners Molenbossen), Gon Gommans (secretaris Meijelse Huurdersbelangenvereniging) en Henk Brauer (wethouder Volkshuisvesting Gemeente Venlo).

4


H01 //

GOVERNANCE EN HET VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN

‘De relatie tussen de gemeente Venlo en

Antares heeft zijn governancestructuur, die is ingericht op basis van de Governancecode

Antares en de andere woningcorporaties is

Woningcorporaties, vastgelegd op zijn website www.thuisbijantares.nl. De statuten, het regle

goed, maar je moet altijd streven naar ver-

ment van de raad van commissarissen en de profielschets staan tevens op deze website.

betering. Onze gezamenlijke strategische ambities zijn vastgelegd in het zogenaamde

Wijzigingen in governancestructuur Als er in de governancestructuur wijzigingen moeten worden aangebracht, dan bespreekt het bestuur dit met de raad van commissarissen. Antares heeft het reglement van de rvc en de profielschets voor leden van de rvc in 2010 voor het laatst aangepast. De aanpassingen wor den na vaststelling van de herziene woningwet opnieuw beoordeeld en aangepast en worden vervolgens in de statuten verwerkt. In 2014 zijn er geen wijzigingen in de governancestructuur aan de orde geweest.

STRAK-akkoord, waarvan de derde editie in voorbereiding is. Eén van de verbeterpunten die uit STRAK 2 naar voren zijn gekomen, is dat we naar strategisch partnership toe moeten om daadwerkelijk te komen tot gedeelde strategische doelen en daarmee de randvoorwaarden vast te leggen zodat

Waaraan moet de rvc voldoen? De rvc-leden zijn benoemd op basis van deskun digheid, ruime bestuurlijke ervaring en een lange staat van dienst. Hierdoor kan iedere commis saris zowel de bedrijfsvoering als de prestaties op het gebied van financiën en volkshuisvesting beoordelen. De commissarissen voldoen aan de profielschets, die zij daarvoor opstelden. Zij heb ben een onafhankelijke positie en geen bestuur lijke banden met Antares. Verder zijn er geen tegenstrijdige belangen of nevenfuncties te melden die de onafhankelijkheid van het bestuur

de uitvoeringsagenda daadwerkelijk kan worden gerealiseerd. Om dat te bereiken moeten de verantwoordelijke medewerkers

hoogte met leefbaarheid mogen blijven

van de gemeente en de corporaties elkaar

bezighouden. Ook buurthuizen en zelfs

beter leren kennen. Meer intensieve samen-

commerciële ruimtes passen daar in voor-

werking moet zorgen voor daadkrachtige

komende gevallen in. Maatwerk leveren is

uitvoering.’

daarbij het uitgangspunt. In nauw overleg met de corporaties zal de gemeente

‘Tegen de achtergrond van de nieuwe Wo-

moeten uitzoeken waar de grenzen van de

ningwet verwacht ik dat de gemeente en

Woningwet liggen, zodat we er snel achter

de corporaties sowieso nauwer zullen gaan

komen wie waarvoor verantwoordelijk is.

samenwerken. De correctie op de novelle

Met als gezamenlijk doel om inwoners meer

van Blok betekent een versoepeling, die in-

ruimte te geven en enthousiast te maken

houdt dat corporaties zich tot op bepaalde

om actief te kunnen zijn voor hun wijk.’

HENK BRAUER, WETHOUDER VOLKSHUISVESTING GEMEENTE VENLO De rvc-leden: de heer Marneffe, mevrouw Liebregts-van den Heuvel, de heer van Graafeiland en de heer Vlaminckx. (De heer Benjamins ontbrak op de foto vanwege ziekte).

STAKEHOLDER AAN HET WOORD


of de rvc-leden zouden kunnen aantasten. Commissarissen melden de aanvaarding van nieuwe nevenfuncties. De rvc werkt met een rooster van aftreden. Bij (her)benoeming toetst hij steeds of de kandidaten voldoen aan de ge actualiseerde profielschetsen, hun onafhankelijk heid en de regelgeving vanuit het Besluit Beheer Sociale Huursector. Belangenverstrengeling In het afgelopen jaar was er geen sprake van belangenverstrengeling. Belangenverstrengeling wordt gemeld. Vervolgens neemt de betreffende persoon zelf niet deel aan de besluitvorming hieromtrent. Deze situaties worden in het jaar verslag vermeld. Aftreden en benoeming leden rvc Eind 2014 heeft de heer Benjamins aangegeven om per 31 december 2014 zijn lidmaatschap van de rvc te beëindigen vanwege gezondheids redenen. Ultimo 2014 diende zich het einde van de laatste termijn aan van de president-commissars, de heer Van Graafeiland. Op 25 juni 2014 hebben leden van de rvc en het bestuur de voorzitter gevraagd of hij zijn zittingstermijn met 2 jaar zou willen verlengen. De overweging daarbij was

dat, als gevolg van aflopende zittingstermijnen van rvc leden, nagenoeg de voltallige rvc in een tijdsbestek van 1,5 jaar zou wisselen en het col lectieve geheugen in de rvc verloren zou gaan. De gezamenlijke huurdersorganisaties alsmede de OR van Antares hebben dit verzoek, mede vanwege de voortreffelijke staat van dienst van de president-commissaris voor Antares, unaniem en met kracht ondersteund. De president-com missaris heeft daarop besloten om zijn zittings termijn met 2 jaar te verlengen. De heer Marneffe is voor 4 jaar herbenoemd, na afloop van zijn eerste termijn, vanwege zijn deskundige inbreng. Voor de nieuw aan te treden rvc leden zijn roosters van aftreden en herbenoeming opge steld die borgen dat collectief aftreden van de rvc, als gevolg van aflopende zittingstermijnen in de toekomst niet meer mogelijk is. Samenstelling rvc Dit zijn de gegevens van de leden van de raad van commissarissen (inclusief de per 31 december 2014 vertrokken commissaris, de heer Benjamins). Het rooster van aftreden en de beloning staan vermeld achter de jaarrekening in de toelichting op de Wet Normering Top inkomens (WNT).

Samenstelling rvc

8

Naam (functie) Geslacht- / geboortedatum

(voormalig) Beroep (expertise)

J.A. van Graafeiland (president-commissaris) man, 29-09-1937

voormalig burgemeester gemeente Venlo, oud-partner Deloitte (Bedrijfsvoering / algemeen netwerk)

A.A.M. Marneffe RA man, 30-11-1952

Voormalig algemeen directeur/gemeente secretaris gemeente Helmond, directeur adviesbureau (Bedrijfsvoering / Financieel)

G.J.P.M. Liebregts - van den Heuvel vrouw, 20-12-1957

Managing Director ZBG-Groep (Bedrijfsvoering, vastgoedontwikkeling) afgevaardigde huurders

Mr. J.A.C.M. Vlaminckx man, 13-04-1949

Voormalig oprichter/partner/vennoot Vlaminckx Advocaten (Juridisch) afgevaardigde huurders

H. Benjamins (plv. president-commissaris) man, 02-11-1943

Voormalige CEO Frans Maas Groep, voormalig voorzitter Limburgse Werkgevers Vereniging (Financieel / HRM)

Relevante nevenfunctie

- lid Commissie Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (commissie BBV) - docent en examinator Accountantscontrole aan de Universiteit Maastricht

Commissaris bij Kardan, Vos Logistics en FloraHolland. Voorzitter stichting Emmaus-Feniks en stichting Doortocht

De agenda van de rvc Naast de interne vergadering, waarin de rvc zijn eigen functioneren evalueert, hield de rvc in 2014 vier reguliere en twee extra vergaderingen in aanwezigheid van de directeur-bestuurder. De heer H. Benjamins moest om gezondheidsrede nen drie vergaderingen afzeggen. Elke zes weken overleggen de president-com missaris en de directeur-bestuurder met elkaar. De rvc ontvangt en bespreekt periodiek de direc tieverslagen en management rapportages, die zijn gebaseerd op de informatiebehoefte van de raad. De commissarissen volgden allen in het verslag jaar expertisebevorderende externe cursussen en bijeenkomsten. Dit is conform de afspraak dat een commissaris jaarlijks minimaal één exper tisebevorderend seminar bezoekt. Tijdens de vergadering van 19 maart 2014 gaf de manager Middelen aan de rvc een college onder de titel “Antares Academy” met voorlichting over en toelichting op benchmarkcijfers en het nieuwe risicomodel van het WSW. Besluitvorming In de vergaderingen werden de volgende besluiten genomen: • goedkeuring van het jaarverslag 2013 van de Stichting Antares Woonservice en de gecon solideerde jaarrekening 2013 (statutair besluit) inclusief de jaarrekeningen van de verbindin gen in aanwezigheid van de controlerende accountant; • vaststelling van de performanceafspraken voor 2014 en de management rapportages over 2014; • goedkeuring van de begroting 2015 en de meerjarenraming tot en met 2019; • bespreking van de externe toezichtsverslagen zoals de rapportage en de managementletter van de accountant en de toezichtsbrief van de minister en de beoordeling door het CFV; • goedkeuring programma van eisen, budget en start renovatieproject Molenbossen; • vaststelling van de honorering voor de directeur-bestuurder en de bezoldiging van de rvc naar aanleiding van de richtlijnen van de minister;

• besluitvorming over de fiscale strategie inzake de vennootschapsbelasting; • vaststelling van het geactualiseerde treasury statuut en het treasuryjaarplan 2014; • besluitvorming over de verlenging van de zittingstermijn van de heer Van Graafeiland als president-commissaris voor een periode van 2 jaar; • besluit tot herbenoeming voor een periode van 4 jaar van de heer Marneffe. Naast bovengenoemde onderwerpen kwamen in de vergaderingen de volgende onderwerpen aan de orde: • voortgang van het verandertraject Antares 2.0 en de voortgang van de interne organisatie; • voortgang van het interne controleplan en een toelichting op de inrichting en weergave van de administratieve organisatie; • evaluatie van het project risicomanagement; • voortgang van het project strategische vast goedsturing; • voortgang en besluitvorming over vastgoed projecten zoals de aanbesteding van de Vijverhofschool en het Centrumplan Blerick; • besluitvorming over de uitbesteding van de dienstverlening rond de afhandeling van reparatie- en onderhoudsverzoeken; • notulen van de twee overleggen van de huur derscommissarissen met de huurdersbelangen verenigingen. Overleg Op 20 juni en 8 oktober 2014 vond regulier overleg plaats van de huurderscommissarissen met de huurdersbelangenverenigingen (MHV, HBV en Alert-HBV). Onderwerpen die daarbij aan de orde kwamen zijn beschreven in paragraaf 5.1 “Overleg met huurders”. Conform de governancecode nodigt de rvc jaarlijks de OR van Antares uit. Deze werd dit jaar op verzoek van de ondernemingsraad vanwege bezettingsproblemen uitgesteld naar 2015.


Vaste commissies van de rvc: samenstelling en werkzaamheden De auditcommissie Vanwege de beperkte omvang van de rvc heeft Antares geen aparte auditcommissie. De raad heeft dit standpunt tijdens de zelfevaluatie van december 2014 opnieuw besproken en opnieuw bekrachtigd. De selectie- en remuneratiecommissie Deze commissie bestond uit de heren Van Graafeiland (voorzitter) en Benjamins. Evaluatie en beoordeling rvc en directeur-bestuurder Eenmaal per jaar evalueert de raad van com missarissen het functioneren van de rvc en de directeur-bestuurder. De directeur-bestuurder is daarbij niet aanwezig. De rvc stelde op basis van het rapport van de selectie- en remuneratiecom missie vast dat de directeur-bestuurder de tar gets voor 2014 voor 90% realiseerde. De targets zijn meetbaar geformuleerd weergegeven in het remuneratierapport. Voorts is dit op 4 december 2014 besproken met de directeur-bestuurder. De geheel gerealiseerde targets betroffen: • de financiële ratio’s conform afspraken (onder andere solvabiliteit, cash-flow en rentedek kingsgraad); • versterking van de relatie met de gemeente Peel en Maas via een bijdrage aan de huisves ting van Oost-Europese werknemers; • afronding van de business-case tot het volledig outsourcen van reparatieverzoeken en de uitvoering daarvan door preferente aannemers; • versterking en verdere professionalisering van de relatie met de vertegenwoordiging van huurdersbelangenorganisaties; • implementatie van het nieuwe strategische vastgoedsturingssysteem; • start renovatie van de Molenbossen als voor beeld ter verbetering van het verwarmings systeem en de individuele bemetering en afrekening hiervan. De vrijwel gerealiseerde targets betroffen: • verdere digitalisering van de dienstverlening. • verkorting van de leegstandsperiode; • betaalbaarheid van de woonlasten via energiebesparende maatregelen.

10

Bij de beoordeling werd tevens meegewogen de positieve beoordelingen van: • de oordeelsbrief van de Minister/Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting; • uitingen en publicaties in de media; • relatie met gemeenten en andere overheden en maatschappelijke organisaties. Honorering directeur-bestuurder De directeur-bestuurder was geheel 2014 fulltime in dienst. De totale beloning over 2014 bedroeg € 187.737 (2013: € 186.893). De samenstel ling staat vermeld achter de jaarrekening in de toelichting op de Wet Normering Topinkomens (WNT). Op verzoek van de directeur-bestuurder is vanaf 2013 voor de daaropvolgende jaren besloten het salaris van de directeur-bestuurder niet meer te indexeren en gedurende de overgangsperiode toe te groeien naar de “Blok-norm”. Het is on gewenst dat de discussie over de hoogte van zijn bezoldiging de directeur-bestuurder kan belem meren in zijn dagelijks functioneren. Op grond van de wet normering topinkomens bedraagt de totale maximale bezoldiging (exclusief sociale verzekeringspremies) na indexering voor 2014 namelijk € 230.474. De maximale beloning op grond van de zogenaamde “Blokstaffel” behorende bij klasse F bedraagt € 148.800. Er is bij Antares sprake van een overgangsrecht van 9 jaar, waardoor de beloning passend is en blijft.

Bijgestaan door twee bewoners onthult wethouder Jos Teeuwen het naambord van Aan de Tegelse Poort in Venlo.


H02 // ‘Onze relatie met Antares is uitstekend, net als onze band met andere woningcorporaties trouwens. Misschien zijn wij ook wel een beetje tot elkaar veroordeeld. We hebben immers voor een deel dezelfde doelgroep. Een andere overeenkomst is dat we beide met nieuwe regelgeving te maken hebben. En zowel zorginstellingen als woningcorporaties moeten met die nieuwe regels leren omgaan en duidelijk krijgen wat nu wel en niet kan onder de nieuwe regels. In de praktijk betekent dat waarschijnlijk dat zorginstellingen, corporaties en ook gemeenten hun plannen nóg eerder en nóg beter dan voorheen op elkaar moeten

VERSLAG EN VERKLARING VAN HET BESTUUR Personalia, nevenfuncties en onverenigbaarheden directeur-bestuurder De heer P.J.C.W (Paul) Stelder (geboren 8-111957) bekleedt sinds 1 mei 2004 de functie van directeur-bestuurder van de Stichting Antares Woonservice en de daaraan gelieerde organisa ties. De heer Stelder heeft in 2014 de volgende nevenfuncties: • algemeen bestuurslid Waterschap Peel en Maasvallei; • algemeen bestuurslid Waterschapsbedrijf Limburg; • bestuurslid Stichting Emmaus; • bestuurslid Stichting Theater de Maaspoort; • bestuurslid Stichting Hockeysport Venlo. De directeur-bestuurder meldt eventuele tegenstrijdigheden aan de rvc. Hij neemt dan geen deel aan de discussie en besluitvorming en publiceert dit in het jaarverslag. Een dergelijke melding is in 2014 niet gedaan. Procuratieregeling Antares werkt met een reglement directeurbestuurder. Hierin staat dat de directeur grote uitgaven die buiten de begroting om plaats vinden dient te melden en te laten accorderen in een daartoe strekkend besluit. De directeurbestuurder is bevoegd om bij onvoorziene omstandigheden een overschrijding van de

begroting toe te staan van maximaal een bedrag van € 2 miljoen en daarover achteraf verant woording af te leggen aan de rvc. Het reglement directeur-bestuurder is opgenomen op de website van Antares. Eventuele declaraties van de directeur dienen te worden goedgekeurd door de presidentcommissaris. Dit was in 2014 niet aan de orde. Genomen bestuursbesluiten De belangrijkste genomen bestuursbesluiten in het afgelopen verslagjaar betreffen: • vaststelling begroting 2015 en jaarverslag en jaarrekening over 2013; • vaststelling voorstel performanceafspraken 2014 en de voortgangsbewaking; • acties voortvloeiend uit de management rapportages; • goedkeuring interne controle verslagen, de managementletter en rapportages van de accountant inclusief daaruit voortvloeiende maatregelen: • vaststelling gewijzigde procesbeschrijvingen administratieve organisatie; • voortgangsbewaking samenwerking met maat schappelijke organisaties en belangenhouders (onder andere gemeenten en huurdersorgani saties);

afstemmen.

WOUTER VAN SOEST (VOORZITTER RAAD VAN BESTUUR DE ZORGGROEP) Eerlijk gezegd zie ik het ook wel als een uitdaging dat de omstandigheden ons dwingen om extra pro-actief en toekomstgericht te werken.’

Verklaring van het bestuur Wij verklaren: 1. dat de stichting haar middelen (batige saldi daaronder begrepen) uitsluitend voor werkzaamheden op het gebied van de volkshuisvesting bestemt; 2. dat de raad van commissarissen op 24 juni 2015 de jaarstukken 2014, inclusief het volkshuisvestingsverslag 2014, heeft goedgekeurd; 3. dat de accountant met betrekking tot de jaarrekening 2014 een goedkeurende verklaring heeft afgegeven en dat hij in zijn onderzoek de cijfers in het volkshuisvestingsverslag 2014 heeft getoetst. Venlo, juni 2015 De heer P.J.C.W. Stelder directeur-bestuurder



• voortgang organisatieontwikkeling Antares 2.0 inclusief personele bezettingsvraagstukken, aanpassingen organisatie en de bewaking van het performance management; • de bewaking van de uitvoering van projecten zoals: vastgoedsturing, digitalisering dienst verlening, projectmatig werken en informatie voorziening; • besluitvorming rond ontwikkeling wenspor tefeuille in het kader van de strategische vastgoedsturing;

• projectontwikkeling inzake haalbaarheidson derzoeken, (grond)aankopen, (af)waarderings vraagstukken, go/no go besluiten, vaststelling van verkoop- en huurprijzen, aannemersselec ties en projectevaluaties; • vaststelling huurbeleid, afschaffing doelgroep korting bij nieuwe huurcontracten, controle op betaalbaarheid, toewijzingscriteria en de huurverhoging per 1 juli 2014; • actualisatie integriteitsprotocol en klokkenluidersregeling; • vaststelling beoordeling preferred suppliers en het opzeggen van bestaande en aangaan van nieuwe overeenkomsten. Overleg Antares onderhoudt contacten met zijn stakehol ders als onderdeel van de integrale bedrijfsvoe ring. De overlegvormen hiervoor zijn uitgebreid beschreven in bijlage 5.

De (her)opening van Ons Huis in Blerick trok veel belangstellenden.

Bewoner van Ons Huis voelt zich al goed thuis.

14


H03 // ‘Toen we pas getrouwd waren hebben wij 2,5 jaar in de Molenbossen gewoond. En met heel veel plezier. Ons eerste kind is hier geboren. Toen de tweede op komst was, zijn we verhuisd. We zijn altijd bij de Molenbossen blijven komen, met onze SRV-wagen. Daardoor hebben we veertig jaar lang contact gehouden met de bewoners. Vorig jaar hebben we ons huis verkocht en hebben we ons ingeschreven voor een appartement in de Molenbossen of een geschikte bejaardenwoning. Maar de

DE ORGANISATIE 3.1 Antares 2.0; naar een efficiënte, klantgerichte corporatie De in 2012 in gang gezette organisatieveran dering heeft in 2014 zijn eerste implementatie gekregen. Zo is de front-office van de afdeling wonen omgevormd tot een klant service cen trum (KSC). De doelstelling van het KSC is dat op termijn 80% van de ontvangen klantvragen (per telefoon/e-mail/post) door het KSC wordt beantwoord. Hiervoor richt Antares een (digitale) kennisbank in met de mogelijke klantvragen. Vanaf 1 januari 2015 verbindt de telefooncentrale automatisch reparatieverzoeken van huurders door met de uitvoerende reparatiebedrijven. Op de afdeling verhuur zijn de functies van woonconsulenten en mutatieopzichters samen gevoegd tot verhuurmakelaar. De verhuurma kelaar voert het gehele mutatieproces voor een woning uit. Zowel medewerkers van het KSC als

de verhuurmakelaars hebben diverse opleidin gen en trainingen gevolgd om vaardigheden te verwerven voor het uitvoeren van hun werkzaam heden. Ook is in 2014 gestart met het op projectmatige wijze (samen)werken aan projecten. Een 15-tal medewerkers heeft een eendaagse cursus gevolgd om de basiskennis te vergaren om binnen onze organisatie op projectmatige wijze projecten te kunnen begeleiden en uitvoeren. Om de prioritering van projecten binnen onze organisatie af te stemmen is een organisatieplan ning samengesteld die periodiek geactualiseerd wordt. Het komende jaar gaat Antares het project Antares 2.0 verder afronden.

Molenbossen hadden duidelijk onze voorkeur. Vooral vanwege het ongeëvenaarde uitzicht en de ruimte. En elke week komen de tuinmannen om onze gigantische tuin netjes te onderhouden!

JOEK EN YVON HUIJS, BEWONERS MOLENBOSSEN We voelden ons hier gelijk weer thuis toen we in september de sleutel kregen. Een extra voordeel is de komende renovatie. Vooral op het grote balkon verheugen we ons enorm. Ook naar de verlaagde borstwering in de keuken waar we voor hebben gekozen kijken we uit. De renovatie zal ongetwijfeld wat overlast opleveren, maar dat hebben we er heel graag voor over.’ Het managementteam van Antares met van links naar rechts de heren Gé Faessen, Wim Meijer, Fons Timmermans en Paul Stelder.



Ondernemingsplan Het ondernemingsplan 2011-2015 dat is opge steld in 2010 staat integraal op de website van Antares. Eind 2014 is Antares gestart met de ontwikkeling van een nieuw ondernemingsplan voor de periode 2015-2020. Hiervoor is een plan van aanpak geschreven om het nieuwe onder nemingsplan in eigen beheer op te stellen. Het ondernemingsplan wordt naar verwachting na de zomer van 2015 voltooid.

3.2 Zo beheerst Antares zijn risico’s Op het gebied van risicobeheersing gebruikt Antares diverse beheersinstrumenten. Risicomanagement Antares actualiseert zijn risicoprofiel regelmatig. De interne werkgroep is naar aanleiding van een evaluatie uitgebreid met een beleidsfunctio naris tot vijf personen. De werkgroep heeft het risicobewustzijn meer in de organisatie gelegd en komt daardoor vanaf eind 2014 nog maar vier keer per jaar bij elkaar om de voortgang en continuïteit van het risicobewustzijn te bewaken en daarover te rapporteren. Grootste stijgers en dalers in de risicomatrix waren in 2014 (op een schaal van 0-25): • toename kans op incassoproblemen vanwege verschuiving huurtoeslag naar huurder (+10);

• onjuiste afhandeling klachten dienstverlening vanwege niet juiste doorverwijzing (+10); • verruiming toewijzingsregels (+10); • nieuwe taken vanuit overheid zonder financiële compensatie (-20); • niet tijdig voldoen aan EU-regelgeving inzake woningtoewijzing (-10); • mogelijke beperktheid in jaarlijkse huurverhoging doelgroep (-10). Het integriteitsprotocol Antares kent een integriteitsprotocol en een klokkenluidersregeling. Deze staan op de website vermeld. Het protocol is begin 2014 aangepast. Dit betrof een actualisatie vanwege de Aedes/governancecode. Verder zijn onder delen over scheiding werk/privé, misstanden, sanctionering, uitbreiding vertrouwenspersonen en Meldpunt Integriteit opgenomen of geactuali seerd. In het afgelopen jaar zijn er géén meldin gen geweest op basis van dit protocol. Het treasurymanagement Op basis van de jaarbegroting bewaakt Antares de kasstromen en rapporteert hierover in de treasuryjaarnotitie. Tweemaal per jaar bespreekt de treasurycommissie, aan de hand v an actuele treasuryrapportages en het geactualiseerde kasstroomschema, de te ondernemen acties. In het afgelopen jaar vond de afronding plaats van enkele formaliteiten voor het Centraal Fonds

voor de Volkshuisvesting door strenger en formeler toezicht, naar aanleiding van het Vestia-debacle. De managementletter van de accountant De managementletter geeft een oordeel over de algehele procesbeheersing. De interimcontrole schonk in 2014 in het bijzonder aandacht aan het verhuurproces. Geoordeeld werd dat de verhuuren huurprijsmutaties correct worden verwerkt, en dat de inkomenstoets en documentatie hiervan nog nadere aandacht behoeven in de vorm van

een extra interne controle die aansluitend plaats vond. Verder is geconstateerd dat de interne beheersing van de belangrijkste financieel-admi nistratieve bedrijfsprocessen van Antares voldoet aan de vanuit accountantscontrole te stellen eisen van de jaarrekening.

3.3 De werkorganisatie De organisatie Het organigram van Antares ziet er als volgt uit:

Raad van Commissarissen

Directeur-bestuurder* P.J.C.W. (Paul) Stelder

Bestuursdienst

Projectmanager

A.C.I. (Anne-marie) Verberkt

J.G.M.M. (Jan) Kessels

Secretariaat

Pr & communicatie

Post & Archief

Middelen*

Wonen*

Vastgoed*

A.J.M. (Fons) Timmermans

G.J.M. (Gé) Faessen

W.R. (Wim) Meijer

Financiën

Klant Service Centrum

Projecten

Control, P&O en Beleid

Leefbaarheid

Bedrijfsbureau

ICT

Verhuur

Verkoop

*Management Team (MT) De directeur en de managers van de afdelingen wonen, vastgoed en middelen vormen samen het managementteam (MT). Bewoners van de appartementen aan de Keramiekstraat in Steyl bij de opening van de bewonerstuin. Deze hebben ze zelf ingericht als ontmoetingsplek en zullen deze in de toekomst ook zelf onderhouden.

18


Personeel Eind 2014 had Antares 52 personen in vaste dienst en zes personen met een tijdelijk contract die samen 53,7 fte’s invulden. In 2014 traden er vijf personen in dienst en gingen zeven mede werkers uit dienst. Hieronder staat het verloop van het personeel over de afgelopen jaren en de in Antares 2.0 gestelde target voor ultimo 2015.

2010

2011

2012

2013

2014

Aantal mede werkers in dienst

71

68

63

60

58

Aantal fte’s

64

60

57

56

54

Doel 2015

52

Samen overleggen De ondernemingsraad wordt conform de Wet op de Ondernemingsraden (W.O.R.) geïnformeerd in voornemens en besluiten van het MT. Eind 2014 bestond de ondernemingsraad uit drie personen. De OR vergadert regelmatig op constructieve wijze met de directie. In 2014 was er veel overleg met de ondernemingsraad over de werkkostenregeling. Hoewel dit een intensief proces is geweest, is de ondernemingsraad te vreden over het uiteindelijke resultaat. Ook is er overleg geweest over de keuze van een nieuwe arbodienst. Doordat er ultimo 2014 twee leden van de ondernemingsraad ziek waren is het over leg met de rvc verschoven naar 2015. Opleidingen De medewerkers van Antares krijgen volop de gelegenheid om zich te ontwikkelen en ontplooi en. Naast functiegerichte opleidingen worden er collectieve opleidingen gevolgd met als doel de organisatie nog beter te laten functioneren. Ook krijgen medewerkers de ruimte voor het volgen van een individuele opleiding. Immers, de medewerkers zijn Antares’ grootste kapitaal! In 2014 werd voor € 102.000,- (2013: € 115.000,-) geïnvesteerd in de opleiding van medewerkers. Dit gebeurde aan de hand van een persoonlijk opleidingstraject. Ook de komende jaren wordt de ingeslagen weg verder doorgezet. Veilig en gezond Uiteraard hecht Antares bijzonder veel waarde aan de veiligheid en gezondheid van zijn me dewerkers; kortom er is veel aandacht voor het

welzijn van de mens. Acht medewerkers hebben een opleiding tot bedrijfshulpverlener gevolgd. Een veilige omgeving Het kantoor voldoet aan de eisen die de arbowetgeving stelt op basis van de risicoinventarisatie en evaluatie (RI&E). De meest recente RI&E dateert echter van 2005. Met de nieuwe arbodienst wordt momenteel overleg ge voerd om in 2015 een nieuwe RI&E op te stellen. Ziekteverzuim Het aantal ziekmeldingen is gestegen. Door een strak verzuimbeleid is het ziekteverzuimpercen tage licht gedaald. Het verzuim wordt voor een groot gedeelte veroorzaakt door enkele langdu rige zieken.

ziekteverzuim% verzuimfrequentie

2011

2012

2013

2014

3,64

3,16

5,79

4,74

1,2

1,25

1,34

1,54

Personeelsvereniging “Euver de Maas” Personeelsvereniging “Euver de Maas” versterkt de band tussen de personeelsleden en sluit met haar activiteiten goed aan op wat er in de organisatie leeft. In 2014 organiseerde de personeelsvereniging: • (bedrijfs)bezoeken in de regio aan: Océ Museum Venlo, Cateraar Kaneman Venlo; • paasactiviteit en sinterklaasmiddag voor de (klein)kinderen van de medewerkers; • de traditionele bbq/fietstocht met oud collega’s; • familie uitstapje naar Toverland Sevenum; • de traditionele kerstborrel. Gezien de grote opkomst bij deze activiteiten blijkt de personeelsvereniging een groot draagvlak te hebben onder de medewerkers van Antares.

Mailings Gedigitaliseerde mailings worden een steeds belangrijker middel in de communicatie met onze huurders. De wereld en zijn bewoners gaan steeds meer via de digitale weg communice ren. Ook Antares ziet de voordelen van digitaal communiceren. Al houdt Antares natuurlijk ook rekening met de groep huurders die (nog) niet digitaal bereikbaar is. Mailings die in 2014 wer den ingezet hadden betrekking op: • uitvoering van planmatig onderhoud; • huurbeleid en huurtoeslag; • complex- of buurtgerichte zaken.

Sponsoring als middel om doelen te bereiken Antares voert al enkele jaren bewust een spon sorbeleid. Dit beleid wordt regelmatig geëva lueerd en, indien nodig of wenselijk, bijgesteld. Eind 2014 stelde het MT van Antares het beleids plan sponsoring 2015-2019 vast. Dit beleidsplan staat ook op de website. De sponsorgelden van 2014 zijn verantwoord in bijlage 3.

3.5 De informatievoorziening van Antares

Nieuwsbulletins Bij grote (ver)bouw- of leefbaarheidsprojecten geeft Antares een periodiek bulletin uit. Hierin informeert Antares bewoners over de voortgang van de werkzaamheden. In 2014 heeft Antares onder andere op deze manier de plannen voor de Molenbossen met de huurders gecommuniceerd.

Antares heeft onderzoek gedaan naar de juiste IT-oplossingen om uitbreidingen op het ge bied van online dienstverlening vorm te geven. Het resultaat hiervan is dat Antares kiest voor geïntegreerde oplossingen gebaseerd op het bedrijfsinformatiesysteem. In 2015 wordt dit ver der vormgegeven. Het betreft een klantportaal waarmee de klant diverse processen in gang kan zetten en over de voortgang geïnformeerd wordt.

Website Antares actualiseert de website www.thuisbijan tares.nl voortdurend. Antares biedt steeds meer mogelijkheden om allerlei zaken online te rege len, zoals huuropzegging, aanpassing woning etc. In 2015 zal Antares een vernieuwde, en nog meer interactieve website opleveren, waardoor de “digitale klant” nog beter kan worden bediend. Hiervoor is in 2014 al veel voorbereidend werk verricht.

Om ketensamenwerking op het gebied van het proces reparatieverzoeken te optimaliseren, deed Antares aanpassingen aan het bedrijfsinformatie systeem. Dit is zo ingericht dat de ketenpartners via internet toegang hebben om hun werkzaam heden zo efficiënt mogelijk te kunnen uitvoeren. Daarnaast bracht Antares, na procesoptimalisatie van het klachtenmanagement, de registratie en afwikkeling ervan onder in het bedrijfsinformatie systeem.

3.4 Communicatie Antares maakt gebruik van verschillende commu nicatiemiddelen om zijn vele activiteiten onder de aandacht te brengen. Bewonersblad Antares geeft drie keer per jaar zijn bewoners blad uit, de ‘Thuis bij Antares’. Jaargang 2014 van bewonersblad Thuis bij Antares.

20


H04 //

SAMENLEVING EN KLANT

‘Antares en Fontys werken sinds enkele

Antares wil als sociale huisvester midden in de samenleving staan en herkenbaar aanwezig

jaren nauw met elkaar samen op het ge-

zijn in de wijken waar het bezit zich concentreert. Zelfredzaamheid en verantwoordelijk

bied van het huisvesten van studenten van

heid van mensen en dus ook de huurders zijn daarbij belangrijke uitgangspunten.

Fontys in Venlo. Samen hebben we de afgelopen tijd veel gepionierd en veel geleerd.

4.1 Samenwerking met de gemeenten

Om snel stappen te kunnen zetten, hebben

Antares heeft bezit in de gemeente Venlo en de gemeente Peel en Maas. Met beide gemeen ten werd de samenwerking in 2014 voortgezet op basis van het Strategisch Akkoord met de gemeente Venlo en de gemaakte prestatie afspraken met de gemeente Peel en Maas.

we in nauw onderling overleg gekozen voor het realiseren van kamers in sociale woningbouwappartementen. Die creatieve oplossing heeft hier en daar als nadeel dat

Strategisch Akkoord Venlo (STRAK) In 2012 is het algemene deel van het Strategisch Akkoord door alle partijen getekend en is ook in 2014 gehanteerd als leidraad voor de samen werking. De uitwerking heeft plaats gevonden in zogenaamde bilaterale overeenkomsten. Het bilaterale deel is uiteindelijk verwerkt in een document waarin alle afspraken met de in de gemeente Venlo werkzame corporaties zijn opgenomen. De voorbereidingen voor STRAK III zijn gestart. De uitwerking van de afspraken uit het STRAK II en de wijze van samenwerking in 2014 zijn benoemd in bijlage 5.

de gebouwen met relatief veel bewoners vrij dicht op de andere woningen in de buurt staan. Dat kan wel eens tot spanningen leiden. Studenten leiden nu eenmaal een ander leven dan de meeste buurtgenoten. Gelukkig heeft Antares wijkbeheerders in dienst die eventuele overlast van de studentenhuisvesting voor de buurt in de kiem smoren of deze tot een minimum beperken.’

ROB THUIJLS (MANAGER BEDRIJFSVOERING FONTYS INTERNATIONAL BUSINESS SCHOOL) ‘Intussen is in Venlo ook een aantal parti

ik dat de woningcorporaties ook in de toe

culiere verhuurders van studentenkamers

komst een rol blijven spelen in de studen

actief. Het is logisch dat commerciële

tenhuisvesting in Venlo, omdat in de

partijen ook in deze markt actief worden

praktijk blijkt dat zij daar heel zorgvuldig

op het moment dat die groeit. Toch hoop

mee omgaan.’


Overleg met de gemeente Venlo Overleg over de ontwikkelingen in het STRAK II, de voorbereidingen van de bilaterale overeen komsten waren onder andere onderwerp van het accountmanagersoverleg. Daarnaast werden andere thema’s besproken zoals: maatschap pelijke opvang, structuurvisie Venlo, Regionale Structuurvisie, vastgoedproblematiek, wijkenaan pak, stadsdeelmanagement, monitoring STRAK II. De groep accountmanagers kwam tien keer bij elkaar. Het bestuurlijk overleg twee keer. In november is een “master-class” georganiseerd waarin de Venlose raadsleden zijn bijgepraat over de nieuwe ontwikkelingen en het STRAK. Vanwege de vastgoedpositie in de binnenstad nam Antares deel aan de Taskforce Binnenstad, waarin samen met ondernemers wordt gekeken

naar versterkingsmogelijkheden voor het functioneren van de binnenstad. Kijk in de wijkdag Op 5 juli werd de tweejaarlijkse “Kijk in de wijkdag” georganiseerd door de drie Venlose woningcorporaties. Bij die gelegenheid presen teren de rvc en managementteamleden samen diverse projecten in de gemeente Venlo aan huurdersorganisaties, raadsleden, ambtenaren en commissieleden en andere maatschappelijke organisaties. Dit jaar bezochten zij ’t Prônkep pelke in Belfeld, Sporenkampweg Tegelen, het renovatieproject Molenbossen en het centrum van Blerick. Ook werd een bezoek gebracht aan Venlo-Noord. Afspraken met de gemeente Peel en Maas In Peel en Maas vond overleg plaats tussen de gemeente en de in de gemeente werkzame woningcorporaties Antares, Wonen Limburg en Wonen Kessel. In dat kader werd ook deelge nomen aan een overleg over de ontwikkelingen binnen de zorg en maatschappelijke opvang. Verder werd de bouw van 22 appartementen aan de Dorpsstraat boven de Aldi supermarkt opge leverd. De bouw van vier woningen met daarin acht studio’s voor zogenaamde woonurgenten start begin 2015.

4.2. Wonen, welzijn en zorg Per 1 januari 2015 wordt de decentralisatie, oftewel de kanteling van de zorg geëffectueerd. Dat betekent dat grote delen van de zorg wor den overgeheveld van de AWBZ naar de WMO. Daarmee worden de gemeentes verantwoorde lijk voor de dagverzorging en de thuiszorg en de Regionale Instellingen voor Beschermende woonvormen (RIBW).


Er ligt voor corporaties een opgave om bij te dragen aan de ontwikkelingen op het terrein van de zorg. In 2014 heeft de inzet van Antares zich op een drietal onderdelen gericht: a. Zelfstandig wonen Door de decentralisatie en de veranderingen in de zorgzwaarte pakketten moeten mensen langer zelfstandig wonen. Bestaande wonin gen zullen daardoor meer worden aangepast op de zorgbehoefte van mensen. In 2014 zijn definitieve afspraken gemaakt met Dichterbij en Met-GGZ (voorheen Mensana) over de bouw van 11 zorgunits en een gemeenschap pelijke ruimte in Blerick en tien zorgunits en twee gemeenschappelijke ruimten in Tegelen. Door de veranderingen in de zorg krijgen zorgorganisaties steeds meer te maken met leegstand in de verzorgingstehuizen. Met De Zorggroep zijn afspraken gemaakt hoe om te gaan met de leegstand. Vooralsnog komen vijf woningen terug in de verhuur bij Antares, waarbij het leegstandsrisico bij De Zorggroep blijft. b. Huizen van de Wijk In 2014 werd het concept van de Huizen van de Wijk verder doorontwikkeld om de voorzie ningen “dagopvang en verzorging” integraal te realiseren. Bewoners van wijken en andere vrijwilligers nemen en krijgen de verantwoor delijkheid, met professionele ondersteuning, om deze vormen van dagopvang tot stand te brengen. Ontmoeting, informatie en onder steuning zijn de centrale functies in de Huizen van de Wijk. Antares heeft ook in 2014 in deze ontwikkeling geparticipeerd, vanwege het vastgoedbelang op een viertal locaties. Daarnaast leverde Antares een bijdrage aan het ontwikkelen van een bewonersnetwerk in zijn wijken op zowel strategisch als operatio neel niveau. c. Sociale wijkteams De wijkgerichte benadering is het uitgangs punt bij de organisatie van de zorg. In 2014 is het concept “sociale wijkteams” verder uit gerold over de stad. Zij bepalen op basis van zogenaamde keukentafelgesprekken welke hulp noodzakelijk is. In het wijkteam zitten zorgen welzijnsorganisaties. Ook aan Antares is gevraagd om een bijdrage te leveren vanuit

het aspect wonen. Twee medewerkers volgden de noodzakelijke trainingen en participeerden in een tweetal wijkteams (Tegelen en Blerick). Hierbij bleek de benodigde inzet te groot te zijn en niet te verantwoorden. Antares heeft zich derhalve in actieve zin terug getrokken uit deze teams. Wel zijn gesprekken gestart hoe verder te gaan. Hierin is afstemming gezocht met de andere corporaties en de gemeente. In 2015 moet dit zijn beslag krijgen. Uitgangs punt is dat activiteiten die onvoldoende aansluiten bij de corebusiness van Antares additioneel gefinancierd moeten worden.

verstevigt de relatie met de huurders en geeft een beeld van wat hen bezighoudt. Daarnaast kan tijdig worden ingesprongen op signalen over knelpunten. Ook in het kader van grootscheepse renovatie onderhoudt Antares intensieve contacten met bewonersgroepen, zoals bij de Molenbossen. In het project dienstverlening bekijkt Antares hoe de toekomstige relatie met de huurders door inzet van digitale mogelijkheden en social media verder kan worden versterkt.

4.4 Kwaliteitsmeting dienstverlening 4.3 Overleg met huurders Antares zet in op het activeren van bewoners ten behoeve van het leefbaar maken en houden van zijn wijken. Daartoe onderneemt Antares allerlei activiteiten in het kader van leefbaarheid, die te lezen zijn in paragraaf 4.6 Leefbaarheid. Om deze te kunnen realiseren onderhoudt Antares goede contacten met zijn huurders. Dat gebeurt op een aantal manieren. Allereerst zijn er de con tacten met de huurdersbelangenverenigingen. Dat zijn de HBV, Alert-HBV en de MHV (Meijel). In februari en september vonden bilaterale over leggen plaats en in maart en november plenaire bijeenkomsten. Ten behoeve van de begroting 2015 vond één aparte bijeenkomst plaats. In juni en oktober vonden nog overleggen plaats met de huurderscommissarissen. Bespreekpunten waren: • het jaarverslag 2013; • voortgang klachtenafhandeling; • energiebeleid; • huurverhoging; • de nieuwe warmtewet; • het STRAK-akkoord met de Gemeente Venlo; • diverse renovatieprojecten (Zonneveld, Molen bossen); • het nieuwe klantservicecentrum (KSC); • herziening van het 3- in-1-fonds. Naast het overleg met de huurdersverenigingen zit Antares ook regelmatig aan tafel met bewo nersgroepen om thema’s te bespreken zoals het toewijzingsbeleid betreffende groepen wonin gen, brandveiligheid en door bewoners aan te dragen onderwerpen. Antares wil hier meer be leidsmatig op insteken door jaarlijks structureel met meerdere bewonersgroepen te praten. Dat

Per 1 januari 2014 heeft Antares het abonnement bij het KWH opgezegd. Het Gouden KWHhuurlabel blijft echter geldig tot 1 april 2015. De voornaamste redenen hiervoor zijn de hoge jaarlijkse kosten van ongeveer € 28.000 en het statische karakter van de metingen. In 2014 is heeft Antares een online enquête tool aangeschaft waarbij koppeling met het primair systeem mogelijk is. Zodra bijvoorbeeld een reparatieverzoek is afgerond en gereed gemeld door de uitvoerder, wordt automatisch een enquête per e-mail verstuurd aan de betref fende huurder. Huurders zijn meer geneigd vragen te beantwoorden als er recent contact is geweest en de afhandeling van de melding net heeft plaatsgevonden. Indien nodig kan Antares vervolgens direct reageren op de uitkomst of opmerkingen. Antares gaat de enquêtes afstem men op de processen en het beleid omdat ze flexibel en eenvoudig te implementeren zijn. Tevens zijn ze aan te passen op veranderende processen en dienstverlening. Op deze wijze krijgt Antares een betere terugkoppeling over de tevredenheid van zijn huurders. Dit is een belangrijke stap in het creëren van een efficiënte bedrijfsvoering en het direct sturen op klantwaardering. Ook bij het uitbesteden van werkzaamheden, en door de regierol goed in te vullen, is het belangrijk om inzicht te hebben in het verloop van het proces en de klanttevreden heid. Naar aanleiding van de uitkomsten van de metingen, stelt Antares daar waar nodig een plan van aanpak op om zijn dienstverlening te verbeteren.

4.5 Klachtenregistratie en de Regionale Geschillencommissie Klanten van Antares verdienen de beste kwaliteit. Daarvoor worden medewerkers aangespoord tot klantvriendelijkheid en klantgerichtheid. In 2014 is het klachtenmanagement, met betrekking tot klachten over de dienstverlening van Antares, opnieuw ingericht met als doel de dienstverle ning verder te optimaliseren. Sinds januari 2014 is hiervoor een nieuwe medewerker benoemd die (parttime) de interne klachtenafhandeling, van binnenkomst tot en met de rapportage van de klacht, bewaakt. Analyse klachten 2014 Klachten komen op verschillende manieren binnen bij Antares.

Overzicht binnenkomst klachten 2014

n Klachtregistratieformulieren (17%) n Via Google

(1%)

n Mondeling (1%) n Per brief

(28%)

n Per e-mail

(49%)

n Telefonisch (4%)

De aard van de klachten is onder te brengen in een aantal onderwerpen: Aard klacht

Aantal

Wijze van handelen door medewerker(s) Woningtoewijzing

7

Onderhoud aan de woning

36

Reparatieverzoek

12

Verpaupering buurt of wijk

10

Handelen door (extern) bedrijf namens Antares

11

Financiële klacht

22

Overige klachten

4

Totaal aantal ontvangen klachten

24

20

122


Vanaf 2015 geven medewerkers bij de afhan deling van een klacht aan hoe de klacht in de toekomst voorkomen kan worden en worden alle klachten verder gedigitaliseerd in het primaire systeem.

Daarnaast kunnen huurders over huurkwesties een beroep doen op de huurcommissie. In 2014 maakten 22 huurders hiervan gebruik. Vanaf 2014 worden huurbezwaren naar aanlei ding van de levering van energie (servicekosten) niet meer afgehandeld door de huurcommissie, maar door de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Omdat de afrekening over 2014 pas in 2015 plaatsvindt waren er in 2014 nog geen huurbezwaren bij de ACM ingediend. Hieronder staan de geschillen welke zijn behandeld bij de huurcommissie en bij de geschillencommissie.

Geschillen Antares neemt deel aan de Regionale Geschil lencommissie woningcorporaties Noord- en Midden-Limburg. De commissie is bevoegd te oordelen over bejegeningskwesties én over beleidskwesties. In 2014 werden er door de geschillencommissie géén geschillen ontvangen die betrekking hadden op Antares.

Overzicht behandelde geschillen 2014 Jaar

Aantal

Gegrond

Ongegrond

Niet behandeld

2014

22

2

20

0

Huurverhoging, servicekosten, bejegening, technische klachten

0

Technische klachten, huurverhoging

Huurcommissie

Geschillen-

2013 2014

6 0

3 0

3 0

0

commissie 2013

5

1

0

Redenen

4

Gebreken, servicekosten, bejegening

4.6 Leefbaarheid Ook in 2014 is de herijking van leefbaarheid doorgezet. Op huurders wordt een beroep gedaan met betrekking tot het zelfstandig en onder eigen verantwoordelijkheid oppakken van knelpunten in complexen en de direct aan grenzende omgeving waar men woont. Antares faciliteert en ondersteunt deze activiteiten en probeert - waar mogelijk – bewoners te mobili seren om de handen uit de mouwen te steken. Alleen op deze manier blijft het complex en de directe omgeving een plek waar je graag woont. De leefbaarheid in buurten en wijken is eveneens van belang, maar niet het primaire aandachtsge bied van Antares. In de nieuwe woningwet wordt dit accent nog meer aangezet en worden er ook financieel duidelijkere grenzen gesteld. De beleidsmatige acties op het gebied van leefbaar heid waren in 2014: • de samenwerking met Bureau Buurtbemidde ling is verder verstevigd. Antares maakte 35 keer gebruik van deze diensten; • camerabewaking wordt gebruikt als ondersteu ning bij het terugdringen van vernielingen en vervuiling. Antares gebruikt dit bewakingshulp middel op drie locaties ter voorkoming van overlast en diefstal; • Antares is verder gegaan met het organiseren van klankbordgroepen in woongebouwen; met deze afvaardiging van bewoners bespreekt Antares het beleid en overlegt over alles wat er bij de bewoners in en rond het woongebouw speelt.

Uitgaven leefbaarheid De totale uitgaven die Antares besteedde om de leefbaarheid in de complexen op peil te houden c.q. verder te verbeteren bedroeg € 301.000. De besteding van dit bedrag is hieronder weerge geven. Uitgaven Fonds Leefbaarheid 2014

n Fonds leefbaarheid n Onderhoud leefbaarheid

(e 67.000) (e 106.000)

n Bewonersparticipatie (e 4.000) n Huurdersbelangenverenigingen (e 36.000) n Wonen op proef

(e 32.000)

n Buurtbemiddeling (e 6.000) n VIA VVV

(e 50.000)

Enkele voorbeelden van gerealiseerde leefbaarheidsprojecten: Woongebouw

Project

Sporenkampweg

Na de ingrijpende renovatie van de woningen is in gezamenlijk overleg met de bewoners gestart met het aanplanten van de voortuinen. Bewoners hebben er samen met de medewerkers van Antares voor gezorgd dat er een fraaie aanblik ontstond.

Keramiekstraat

Oprichting tuingroep ‘Kei gezellig’. In een gebied rondom het complex was sprake van veel overlast en hadden bewoners een onveilig gevoel. In overleg met de gemeente Venlo is besloten om het terrein aan de openbare ruimte te onttrekken, waardoor een gebied ontstond waar kinderen van onze bewoners vrijuit kunnen spelen en de bewoners zelf overdag en in de avonduren kunnen recreëren. Het veiligheidsgevoel is toegenomen en er zijn geen vernielingen meer geconstateerd.

De Nieuwe Munt

Na 2 jaar hebben de bewoners van De Nieuwe Munt het zomerwijkfeest zelf van A tot Z georganiseerd. Er zijn op die dag allerlei activiteiten voor diverse groepen georga niseerd (van ouderen tot kindervakantiewerk). Ongeveer 150 bewoners hebben deze zeer geslaagde dag bijgewoond. Een mooi voorbeeld van bewonersparticipatie.

Bewoners van de gerenoveerde woningen aan de Sporenkampweg in Tegelen en medewerkers van Antares steken de handen uit de mouwen om de voortuinen opnieuw aan te planten. De bewoners zorgen zelf voor het onderhoud van de voortuinen.

26


Ernstig vervuilde woningen Het aantal geregistreerde meldingen van vervui ling neemt de laatste jaren sterk toe. Het gaat veelal om verkeerd geplaatste vuilniszakken en gedumpte huisraad. Al enkele jaren besteedt Antares extra aandacht voor de sterk vervuilde woningen. Het betreft in de meeste gevallen al leenstaanden die steeds verder in een isolement raken en mede hierdoor de grip op de eigen leefsituatie verliezen. Antares neemt deel in de stuurgroep ‘Vervuilde Woningen’. Het doel is deze groep mensen weer sneller dan voorheen te on dersteunen en te begeleiden naar een gezonde woonsituatie. In 2014 maakte Antares in samen werking met de stuurgroep vijf woningen schoon en vond passende begeleiding voor de huurder.

Volgens het jaarverslag van het bureau wordt 70% van alle meldingen opgelost. In 15% van de gevallen worden niet opgelost en de overige 15% worden als ‘neutraal’ beschouwd. Ook deze cijfers laten een positieve trend zien ten opzichte van 2013 en liggen boven het landelijk gemid delde.

KERN gezond dorp & duel 2014 In Peel en Maas werkt Antares samen met diver se partners om de kernen met elkaar te verbin den via KERNgezond dorp & duel. In het voorjaar 2014 vonden de eerste activiteiten plaats.

In 2014 ontmantelde de politie twee hennep kwekerijen. Aan het verzoek om zelf de huur per direct op te zeggen heeft de huurder in beide gevallen gehoor gegeven. Hieronder staan deze cijfers in vergelijking met vorige jaren.

Buurtbemiddeling Een bewoner die een conflict heeft met de buren kan in de gemeente Venlo de hulp inroepen van Bureau Buurtbemiddeling. Het totaal aantal meldingen bij Buurtbemiddeling steeg van 97 in 2013 naar 128 in 2014. De publiciteit werpt zijn vruchten af en heeft er toe geleid dat bewoners het bureau steeds beter kunnen vinden. Huur ders worden door Antares aangespoord om zelf contact te zoeken met Bureau Buurtbemiddeling Venlo. Antares kan ook zelf een melding doen en heeft dat in het afgelopen jaar 35 keer gedaan.

Meldingen door corporaties 2014

Drugs Antares voert een zero tolerance beleid tegen hennepplantages en handel in (hard)drugs en start bij constatering hiervan direct een gerechte lijke procedure tot ontruiming. Als er inwonende mensen niet direct betrokken zijn zoekt Antares naar een maatwerkoplossing. Het huurcontract wordt wel ontbonden.

2012

2013

Hennepkwekerijen ontmanteld

4

2

2014 2

Handel in harddrugs

1

0

5

Akkoord verzoek ontbinding vrijwillig

3

2

2

Ontbinding door rechter

2

0

0

Via VVV Om zijn bewoners te activeren en bij te dragen aan de sociale ontwikkeling van zijn wijken werkt Antares samen met VIA VVV. Deze organisatie is opgericht om via de voetbalvereniging VVVVenlo maatschappelijke projecten te organiseren en te ondersteunen. Antares en Woonwenz ondersteunden in 2014 het project buurtbattle voor het vijfde jaar. Dit doen zij in samenwerking met de gemeente Venlo en Stichting Wel.kom. Het project is gericht op de ontmoeting tussen diverse bewoners, vooral in wijken waar Antares actief is. De expertise en de voorbeeldrol van VVV-Venlo wordt ingezet om het belang van een gezonde leefstijl te laten zien aan de bewoners.

n Antares 35% n Woonwenz 25% n Urbanus 4% Bron: Jaarverslag 2014 Buro buurtbemiddeling

Hein en Lenie Geraets in Blerick zijn blij met de zonnepanelen die zij tijdens de eerste fase van het project Zonnig Limburg hebben aangeschaft om de energiekosten te drukken.

28


H05 // ‘Wonen Limburg en Antares werken in en-

HET WONINGBEZIT 5.1 Ontwikkeling van de vastgoedportefeuille

kele gebieden samen. In de gemeente Peel

Op 31 december 2014 had Antares (inclusief nevenstructuur) 5515 woningen en 596 overige vastgoedeenheden in beheer.

en Maas zijn we al geruime tijd alle twee actief, hoewel niet in dezelfde plaatsen. En sinds kort is Wonen Limburg ook in Venlo

Tabel: uitsplitsing vastgoed Antares

bezig. Wij hebben aan de Maasboulevard

Aantal vastgoedeenheden 31-12-2014

31-12-2013

Woningbezit totaal

5515

5499

• Eengezinswoningen (EW)

1975

1995

• Nultrede woningen (NT)

2667

2646

• Overige woningen (OW)

873

858

Overig bezit totaal

596

602

• Garages en parkeerplaatsen

518

521

76

79

6109

6099

2

2

6111

6101

een aantal eenheden van Mooiland overgenomen. En recentelijk zijn we ook in de Venlose wijk Q4 aan de slag gegaan.

Paul Stelder en ik komen elkaar geregeld

• Bedrijfsruimten

tegen tijdens overleggen van de Noord-

Totaal in bezit

Limburgse en de Limburgse corporaties.

Totaal in exploitatie (incl. beheer)

• Beheer

Ons contact was altijd al goed, maar onze samenwerking met Antares heeft verdie-

andere corporaties nog best een tandje

ping gekregen sinds we samen voor het

verder gaan. Op de schaal van de wo-

STRAK -akkoord aan tafel zitten. Ook in het

ningmarkt zijn alle corporaties in feite met

project Zonnig Limburg werken Antares en

hetzelfde doel op aarde. Door intensievere

Wonen Limburg samen.

samenwerking met een aantal regionale spelers kunnen we wellicht schaalvoordeel

Al met al bestaan er al behoorlijk wat

halen. Kennis delen, efficiënter werken, dat

dwarsverbanden, maar wat mij betreft mag

soort zaken. Geen overbodige luxe in deze

de samenwerking met Antares en ook met

tijd.’

WIM HAZEU (DIRECTEUR-BESTUURDER WONEN LIMBURG)

Het woningbezit is in bovenstaande tabel verdeeld in drie marktsegmenten: • eengezinswoningen (EW); dit zijn eengezinsen drive-in woningen; • nultredewoningen (NT); dit zijn woningen waarvan alle verblijfsgebieden (woonkamer, één slaapkamer, badkamer, toilet) bereikbaar zijn zonder trappen te hoeven lopen; • overige woningen (OW); Alle woningen die niet behoren tot de eengezinsen nultreden woningen;

Van verhuren naar verkopen Volgens het verkoopplan kan Antares op 31 december 2014 nog 433 woningen verko pen. Dit betreft woningen die verkocht kunnen worden aan zittende huurders of als deze door huuropzegging vrij komen. Dit is ongeveer 8 % van het woningbezit. In 2014 verkocht Antares 26 huurwoningen, waarvan vier woningen aan de zittende huurder. Daarnaast verkocht Anta res nog negen woningen die pas in 2015 bij de notaris van eigenaar verwisselen. Mede door de stagnerende woningverkoopmarkt werd daar mee het oorspronkelijke verkoopdoel van 35 woningverkopen maar gedeeltelijk gehaald. Antares woningen zijn betaalbaar Eind 2014 had Antares 5425 sociale huurwoningen in bezit. Dit is 98,5% van het totale woningbezit. Van het woningbezit heeft 1,5% een rekenhuur

Tabel: De verschuivingen in de vastgoedportefeuille in 2014 Woningen

Overig

Totaal

31-12-2013

5499

602

6101

Nieuwbouw

+38

0

+38

Herontwikkeling

+3

-6

-3

Verkoop

-26

0

-26

Aankoop

+1

0

+1

0

0

0

5515

595

6111

Sloop 31-12-2014


• door nieuwbouw kwamen er 38 huurwoningen bij. Een overzicht hiervan is terug te vinden in bijlage 1; • er kwam één huurwoning bij die is ingeruild bij de verkoop van een appartement in het woongebouw Cordis Tegula; • Antares verkocht 26 woningen uit de bestaande voorraad, waarvan vier woningen aan de zittende huurders; • het totaal aantal woningen is inclusief 52 eenslaapkamer-appartementen met lift, van Appartementen Centrum Passage bv. Van deze vennootschap is Antares volledig eigenaar.


boven de grens van de wet op de huur toeslag, de liberaliseringsgrens.

Bewoners en huurdersbelangenverenigingen wijzen daar regelmatig op, terecht. Het ener giebeleid dat daaraan een bijdrage levert heeft Antares nog niet integraal opgesteld. Wel is er bij de traditionele onderhoudselementen volop aandacht voor dit aspect.

leverde de gehele organisatie input aan op het gebied van leefbaarheid, verhuur, financiën, beheer en beleid. Voor het gehele woningbezit werden voorstel len voor de toekomst opgesteld. Begin 2015 stelde het Managementteam deze voorstellen vast.

De ligging van de woningen De woningen van Antares liggen ver spreid over 21 buurten. De verdeling van het woningbezit naar buurt is opgenomen in bijlage 2.

Wat moet er nog gedaan worden? In 2015 vertaalt Antares de clusteranalyse verder door naar de organisatie via een investeringsprogramma en een aange paste meerjarenonderhoudsbegroting. Verdere verankering in de organisatie vindt plaats via de complexbeheerplan nen. Deze komen via een webapplicatie beschikbaar voor de gehele organisatie.

In 2014 gaf Antares verder vorm aan het verduurzamen van zijn vastgoed. De uitgevoerde acties verschillen van karakter. Zowel beleidsmatig als uitvoe rend. Antares vindt dat de hoogte van de woonlasten niet alleen bestaan uit enkel de kosten van de huur van de woning.

Clusteranalyse In 2014 vertaalde Antares de eerder op stelde visie op wijken naar de clusters van woningen en woongebouwen. Hiertoe

Opgeleverd In april leverde Antares het onderhoud van de 57 woningen aan de Sporenkampweg op. Door gebruik te maken van een buitengevel isolatiesysteem is ook de uitstraling sterk ver beterd. De reacties van de bewoners zijn zeer positief. De 38 bovenwoningen zijn gestegen van label G naar B. De 19 benedenwoningen zijn gestegen van G naar D. In voorbereiding Antares stak veel energie in de voorbereiding van het groot onderhoud aan de Molenbossen in Blerick. In 2015 wordt begonnen met de renova tie van 162 appartementen en worden deze van gemiddeld energielabel D naar label B gebracht. Naast de isolatie van gevel en leidingen wordt de verwarmingsinstallatie compleet vervangen, worden individuele meters en wordt individuele monitoring toegepast. De bewoner moet het verbruik zelf in hoge mate kunnen beïnvloeden. Antares benaderde drie marktpartijen om op basis van vastgestelde prestatie-eisen een

Zonnepanelen, project Zonnig Limburg. Antares is één van de initiatiefnemers van het project Zonnig Limburg. Zonnig Limburg is een traject waar tien corporaties aan deelnemen, on dersteund door de provincie Limburg. Dit project stimuleert mogelijkheden om bewoners zonne panelen op hun woning te laten plaatsen. Reeds eerder bood Antares zonnepanelen ‘te koop’ aan. Daarvan maakten 15 bewoners gebruik. Vanaf medio 2014 biedt Antares de panelen ‘te huur’ aan. Eind 2014 waren er tien bewoners die hiervoor een aanvraag hadden ingediend. Het is

5.3 Energie en duurzaamheid 5.2 Het bezit in de toekomst; vastgoedsturing

Energielabels (EPA’s) Met behulp van een adviesbureau heeft Antares de energielabels van zijn woningen opnieuw berekend en geactualiseerd conform de regel geving 2014. Er is ook een aantal nieuwbouw complexen, dat nog niet de beschikking had over een label, toegevoegd. De 121 studenten eenheden zijn hierin niet meegenomen.

Vervangen cv-ketels In 2014 verving Antares in totaal 204 cv ketels. Van dit aantal zijn in 160 woningen de VR-ketels vervangen door HR-ketels. Deze leveren een gemiddelde besparing voor de bewoners op van bijna 16% aan gasgebruik. Daarnaast werden 44 HR-ketels vernieuwd. Gemiddeld betekent vernieuwing van een HR-ketel een energie besparing van circa 6%. Om het energieverbruik te verlagen besloot Antares om de ‘open’ cv-ketels vervroegd te vervangen. Het oorspronkelijke aantal van 688 in de begroting opgenomen reguliere vervangin gen is opgehoogd naar 781 ketels in de komen de drie jaar.

Financiele toetsing Antares vertaalde de clusteranalyse door naar een programma van maatregelingen. Deze werden met behulp van een simula tieprogramma doorgerekend. Daarbij zijn de nieuwbouw projecten, renovatie pro jecten, energetische investeringen, het project Zonnig Limburg II, en alle overige investeringsvoorstellen meegenomen.

Bedrijfspanden Antares heeft 76 panden in bezit die worden aangemerkt als bedrijfsonroe rendgoed. Het betreft 39 commercieel verhuurde panden, 36 panden die maat schappelijk verhuurd zijn en het kantoor van Antares. Het commercieel vastgoed is veelal gelegen in plinten van woonge bouwen of winkelpanden in de centra van Blerick en Tegelen, waar Antares appar tementen heeft gerealiseerd om de leefbaarheid te vergroten. Het maat schappelijk vastgoed betreft buurthuizen en ontmoetingsruimtes in zorgcom plexen, die Antares verhuurt aan zorgen welzijnsorganisaties. Enkele ruimtes zijn rechtstreeks beschikbaar gesteld aan bewoners(groepen). Daar waar mogelijk wordt het commercieel onroerend goed van de hand gedaan.

de bedoeling om in 2015 zo’n 50 tot 75 panelen te plaatsen.

Verdeling energielabels 2.500

Tabel: Woningen naar huurprijscategorie*

2.000 31-12-2014

31-12-2013

Categorie

Aantal

categorie

Aantal

tot € 389,05

486

tot € 374,44

491

Betaalbaar 1

€ 389,05 - € 556,82

3002

€ 374,44 - € 535,91

3039

Betaalbaar 2

€ 556,83 - € 596,75

680

€ 535,91 - € 574,35

727

Duur

€ 596,76 - € 699,48

1257

€ 574,35 - € 681,02

1148

Goedkoop

Sociale woningvoorraad

5425

1.500

1.000

5405 500

Geliberaliseerd

vanaf € 699,48

Totale woningvoorraad

90 5515

Vana € 681,02

94 5499

0

A

* Categorieën volgens de tabellen voor de huurtoeslag voor het tijdvak van 1 januari tot en met 31 december. (Opgave inclusief 52 woningen van ACP bv en 121 studentenkamerwoningen).

32

n 2012

B

C

D

E

F

G

n 2014


aanbieding te doen voor de levering en het beheer van de installatie en het verzorgen van de jaarlijkse afrekening met de bewoners.

In 2014 toetste Antares zijn materialenlijst aan de principes van cradle-to-cradle. De lijst is hierdoor op verschillende onderdelen aangepast.

Ontwikkeling onderhoudskosten (exclusief verbeteringen) € 10.000.000

€ 8.000.000

5.4 Het onderhoud en verbeteringen volgens meerjarenplan

5.5 Contractonderhoud Antares heeft een groot deel van de onder houdsmaatregelen met een aantal partners vastgelegd in meerjarencontracten. Antares krijgt daardoor binnen dit onderhoudsproces steeds meer de regierol. De resultaten moedigen de continuering van deze ontwikkeling aan.

Antares hecht grote waarde aan het up-to-date houden van de kwaliteit van zijn vastgoed. De klant mag een goed product verwachten. Dit betekent een goede en gezonde woning tegen een redelijke prijs. Om de kwaliteit van zijn woningen op peil te houden organiseert Antares de onderhoudsactiviteiten volgens een vastgestelde methodiek. In 2014 Inventariseerde Antares weer 20% van het woningbezit via “conditiemetingen”. De inspectie leverde geen verrassende resultaten op. Binnen de beoogde begroting voor de komende drie jaar hebben zich weinig verschuivingen voorgedaan. De omvang van de planmatige onderhoudswerk zaamheden was in 2014 relatief gering. Dit kwam mede door de aanpassing van de schildercyclus van zes naar zeven jaar. Voorlopig constateert Antares dat deze aanpassing verantwoord is. De in de meerjarenonderhoudsbegroting (MJOB) goedgekeurde werkzaamheden zijn in 2014 vol ledig uitgevoerd en financieel afgehandeld en betroffen een totale investering van ruim € 850.000,-. Door inkoopvoordeel, btw-voordeel op schilderwerk en door de tijdelijke stimulerings maatregel van de overheid (laag btw-tarief op arbeid) behaalde Antares een besparing van 13%.

Cont(r)actonderhoud met de zakenrelaties In 2014 is de organisatie van het proces “repara tieverzoeken en meldingen 3-in-1-fonds” tegen het licht gehouden. Besloten is binnen deze twee processen meer gebruik te maken van de expertise van onze ketenpartners. Daarbij staat de dienstverlening aan onze klant voorop. Ge kozen is om de klant rechtstreeks met de partner (die ook de uitvoering voor zijn rekening neemt) een afspraak te laten maken. De rol van Antares in dit proces verandert hierdoor veel meer naar een regierol. Antares controleert of de afspra ken daadwerkelijk waargemaakt worden op de gebieden klanttevredenheid, kosten en kwaliteit. De telefoonaanname tot en met de gereed melding doet de aannemer zelf. De aannemer registreert in de systemen van Antares, waardoor er zicht blijft op de voortgang en uitgevoerde werkzaamheden. Komt de aannemer er zelf niet uit dan schakelt deze de opzichter van Antares

Ontwikkeling activiteiten planmatig onderhoud Activiteiten \ Jaar

Eenheid

2011

2012

2013

2014

st

870

800

820

430

betumineuze dakbedekking

m2

460

550

240

631

pannen coaten

m2

320

1480

9000

116

0

0

450

0

schilderen woningen

pannen vervangen 55

2

150

1000

800

0

st

140

120

125

204

m2

vervangen houten kozijnen

m

vervangen cv-ketel vervangen groepenkast

st

17

55

0

0

reinigen kunststof kozijnen

clusters

15

40

19

0

liftrevisies

clusters

4

3

reinigen kunststof kozijnen

clusters

Vervangen hemelwaterafvoeren binnenverlichting vv door led

34

30

voegen metselwerkzaamheden

15

40

19

0

m1

210

won

96

€ 6.000.000

€ 4.000.000

€ 2.000.000

€0

2009

2010

2011

2012

n Planmatig onderhoud (excl. verbeteringen)

2013

2014

n Dagelijks onderhoud

in. Het aantal facturen wordt hierdoor per partner teruggebracht tot één per maand. Per 1 januari 2015 wordt dit systeem operationeel. Beoordeling zakenrelatie Antares heeft een netwerk van meer dan 100 bouwtechnische toeleveranciers. Om zijn kwaliteit op alle gebieden te waarborgen be oordeelt Antares sinds 2010 systematisch zijn toeleveranciers. In 2014 zijn 44 bedrijven beoordeeld. De beoordeling leverde het volgende resultaat op: • 4 bedrijven scoorden gemiddeld een 8 (2013: 2) • 35 bedrijven scoorden gemiddeld tussen 7 en 8 (2013: 36) • 4 bedrijven scoorden gemiddeld tussen 6 en 7; dit is onder de maat (2012: 9) • 1 bedrijf scoorde lager dan 6 (2013: 0)

2015

2016

2017

2018

n Overig onderhoud

mers. Bij klantgestuurd onderhoud, gaat het om de volgende onderhoudssoorten: • reparatieonderhoud en huurdersonderhoud (3-in-1-fonds); • dynamisch onderhoud; • mutatieonderhoud; • medische voorzieningen; • geriefsverbeteringen. Reparatieonderhoud en het 3-in-1-fonds Huurders kunnen reparatieverzoeken telefonisch (bij het klant service center (KSC) van Antares), online via de website, per mail of schriftelijk mel den. Nagenoeg alle huurders van Antares zijn lid

Aantal reparatieverzoeken in 2014

De bedrijven met een score tussen de 6 en 7 zijn aangespoord om hun dienstverlening te verbe teren. Mochten zij daar in 2015 niet in slagen dan lopen ze het risico op sancties. Dit kan zijn in de vorm van minder opdrachten of verwijderd wor den uit de lijst van voorkeursleveranciers.

5.6 Klantgestuurd onderhoud: vervangen, repareren en aanpassen n 3-in-1-fonds

Voor het uitvoeren van deze werkzaamheden werkt Antares voornamelijk met vaste aanne

3.826

n Reparatieverzoeken 5.111 n Overige 3.108


Kosten reparatie onderhoud en 3-in-1-fonds

Aantal mutaties en kosten per woning 3.000

1.500.000

2.500

1.200.000

2.000 900.000 1.500 600.000 1.000 300.000

500

0

2010

2011

n Kosten 3-in-1-fonds n Reparatie onderhoud

2012

2013

0

2014

n Totaal

van het 3-in-1-fonds. Het 3-in-1-fonds is een fonds waarbij deelnemers in één keer verzekerd zijn tegen de kosten van glasschade, verstoppingen en diverse kleine onderhoudswerkzaamheden die normaal door de huurder uitgevoerd dienen te worden. In 2014 werden er in totaal 12.045 (2013: 12.681) reparatie- en inspectieverzoeken gemeld. De huurdersbijdrage/lidmaatschap van het 3-in-1-fonds is niet kostendekkend voor Antares. In 2014 bedroegen de kosten van het 3-in-1-fonds voor Antares ruim € 330.000. Daarvan werd bijna € 200.000 gedekt uit de bijdragen door de deel nemers. Vanaf juli 2015 wordt de huurderskorting voor het 3-in-1-fonds in fases afgebouwd om het fonds in 2017 weer kostendekkend te maken.

Kosten dynamisch onderhoud

Dynamisch onderhoud Het renoveren van badkamer, toilet, en keuken maakt onderdeel uit van het dynamisch on derhoud. Met ingang van 1 januari 2015 is de vervangingstermijn van de keuken verhoogd van 15 naar 18 jaar. Er is voor dit onderhoud iets minder uit gege ven dan begroot. In de loop van 2014 is Antares begonnen met een inhaalslag van de oplopende wachtlijst, nadat in de eerste helft van 2014 niet het begrote aantal renovaties is uitgevoerd. Voor 2015 is een budget van ruim € 1,7 miljoen gereserveerd om de wachtlijst in zijn geheel weg te werken.

Kosten mutatieonderhoud

€ 2.500.000

€ 1.000.000

€ 2.000.000

€ 800.000

€ 1.500.000

€ 600.000

€ 400.000

€ 1.000.000

€ 200.000

€ 500.000

2011

n Totale kosten

36

Onderhoud bij verhuizing: mutatieonderhoud Wanneer een woning na einde huur vrij komt, maakt Antares deze verhuurklaar. Deze werkzaamheden worden mutatieonderhoud genoemd. In 2014 werd er aan 582 woningen (inclusief studenten) mutatieonderhoud uit gevoerd. De kosten van € 997.000 waren beduidend hoger dan begroot. Het verschil ten opzichte van 2013 (€ 809.000) werd onder andere veroorzaakt door een veel grotere over looppost dan voorgaande jaren, de toename van kosten als gevolg van asbestsanering en kosten die voortkwamen uit de renovatie van de Sporenkampweg.

€ 1.200.000

2010

2012

2013

2014

2011

2012

2013

2014

n Aantal mutaties n Gemiddelde kosten per woning

€ 3.000.000

€0

2010

2010

2011

2012

2013

2014

Medische aanpassingen Reeds enkele jaren is de huurder zelf verant woordelijk voor het uitvoeren van kleine aanpas singen zoals het aanbrengen van een beugel, douchezitje etc. Door de verschuiving van de verantwoordelijkheid voor woningaanpassingen voert Antares sinds 2012 alleen nog grotere aan passingen uit, waardoor huurders met lichame lijke beperkingen langer in hun woning kunnen wonen. In 2014 voerde Antares in totaal 21 (2013: 16) medische woningaanpassingen uit op basis van medische indicatie. Financiering daarvan vond plaats vanuit de WMO. De gemeente Peel & Maas behandelt alle aan passingen zelf. De huurders kunnen zich hiervoor zelf bij de gemeente te melden.

Geriefsverbeteringen Huurders kunnen op verzoek verbeteringen aan de woning laten aanbrengen. Voorbeelden van dit soort geriefverbeteringen zijn: dak-, glasen/of gevelisolatie, het aanbrengen van een extra radiator, een tweede toilet of een schutting. Per aanvraag geeft Antares aan welke mogelijk heden er zijn. Kwaliteitsverbeteringen aan de woning rechtvaardigen een huurprijsverhoging op basis van de investeringskosten en de levens duur van de voorziening. In 2014 werd er voor € 133.280 (2013: € 101.500) uitgegeven aan de in de tabel weergegeven geriefsverbete ringen.

Overzicht individuele geriefsverbetering cv-ketel vervangen door combi-ketel extra radiator isolatieglas aanbrengen huurpoort/schutting

2013

2014

10

5

2 2 76

72

extra toilet op badkamer

4

10

vaste trap naar zolder

1

dakraam

3

1

spouw/dak isolatie

2

2

wasmachine aansluiting draaikiepramen

43

balkonbeglazing

1

elektrisch uitvalscherm

1

€0

n Totale kosten


Zelf Aangebrachte Veranderingen Klanten willen graag hun woning aanpassen naar eigen smaak en wensen. Antares biedt deze mogelijkheid, zonder dat deze in alle gevallen bij einde huur in de oude staat teruggebracht moet worden. Antares adviseert zijn huurders om dit, voorafgaand aan het aanbrengen van verande ringen, schriftelijk aan te vragen. Daarbij kunnen huurders gebruik maken van de brochure “Klus sen in de woning”. Veranderingen aan de woning door de huurder worden “Zelf Aangebrachte Voorzieningen (ZAV)” genoemd. Er werden in het verslagjaar 239 toestemmingsverzoeken gedaan (2013: 287). Daarvan werd in 95% van de gevallen goedkeuring verleend.

5.7 Veiligheid Antares heeft veiligheid hoog in het vaandel staan. Op het gebied van veiligheid heeft Antares zich in 2014 vooral bezig gehouden met asbest en arbo. Asbest Asbest is een belangrijk aandachtspunt. Anta res heeft intensief met Urbanus, Woonwenz en de gemeente Venlo gewerkt om het Landelijk Asbest Volgsysteem in 2014 verder te implemen teren. Alle partijen zijn zeer tevreden over de invulling van het programma. In het volgsysteem zitten de goedgekeurde bedrijven, zoals labora toria en saneerders en de registratie van storten vrijgaveformulieren. Arbo Een ander belangrijk aandachtspunt binnen An tares is Arbo. Bij aanbestedingen wordt specifiek gevraagd naar de nodige veiligheidscertificaten waar aanbieders minimaal aan moeten voldoen. Er wordt door Antares scherp toezicht gehouden op veilig werken. Ook bij ontwerpen van nieuwe gebouwen kijken we steeds meer naar veiligheid.

Het Wilhelminaplein in Tegelen is na de bouw van Cordis Tegula en de renovatie van het plein weer klaar om als huiskamer van Tegelen te dienen.

38


H06 //

VERHUUR Wie krijgt een woning die vrijkomt? Wat mag een woning kosten? Wat doet Antares als iemand de huur niet betaalt? Allemaal zaken die te maken hebben met de verhuur van

‘Ik zou onze verhouding met Antares als redelijk vriendelijk willen betitelen. Dat wil niet zeggen dat er niets te verbeteren valt.

woningen. 6.1 Woonruimteverdeling

6.2 Interesse in een huurwoning

Met name de communicatie is hier en daar voor verbetering vatbaar. De samenleving verandert snel en daarmee ook de manier waarop mensen met elkaar omgaan. Daar moet een corporatie net als andere organisaties rekening mee houden. Ik denk dat huurders over het algemeen heel goed weten in welk soort huizen zij willen wonen. Daar zou Antares wat meer gebruik van

Antares wijst net zoals andere corporaties in de regio zijn woningen toe via het aanbodmodel. Iedere woensdag publiceert Antares het nieuwe huuraanbod op zijn website. Woningzoekenden kunnen vervolgens tot zondagavond reageren en de status van hun inschrijving inzien. Woningen die na de eerste publicatie niet verhuurd worden, biedt Antares aan als direct te huur. Degene die dan als eerste reageert inclusief aanlevering van de benodigde informatie krijgt deze woning toegewezen. Mutaties woningen Huuropzeggingen

421

kunnen maken, vinden wij. Daarmee kun je

Woningen in verkoop

-/- 17

Woningen in renovatie

-/- 2

teleurstellingen voorkomen en de klantte-

Woningen beschikbaar voor de verhuur

402

Opgeleverde nieuwbouw (excl. studenten)

+ 38

Totaal te huur gekomen woningen 2014

440

vredenheid verbeteren.

GON GOMMANS, SECRETARIS MEIJELSE HUURDERSBELANGENVERENIGING

Mutaties overig Studentenwoningen Garages Parkeerplaatsen

Daarnaast vinden wij het belangrijk dat An-

Bedrijfsonroerendgoed

In 2014 staan gemiddeld zo’n 5828 (3874 in 2013) woningzoekenden ingeschreven voor een huur woning. Met het nieuwe woonruimteverdeel systeem worden woningzoekenden niet meer automatisch uitgeschreven. Dit verklaart de stijging van het aantal woningzoekenden. De grootste groep woningzoekenden (73,6%) heeft een leeftijd tussen de 23 en 55 jaar (2013: 70,9%). Met name éénpersoonshuishoudens (51,6%) zijn op zoek naar een nieuwe huurwo ning (2013: 50,4%). Van de woningzoekenden is 64% (2013: 61%) doorstromer en laat een andere woning achter. De huishoudens met de laagste inkomens zijn de grootste groep woningzoeken den. Voor één- en tweepersoonshuishoudens is dat 35,5% (2013: 33,3%) en voor de drie- en meerpersoonshuishoudens 34,4% (2013: 32,8%).

6.3 Toewijzingen

180 30

Verhuringen getoetst aan inkomensnorm Woningverhuurders moeten minimaal 90% van de voor verhuur vrijgekomen goedkope

8 6

Totaal aantal overige te huur gekomen 2014

224

Opzeggingen per type woning en stadsdeel

Blerick

Tegelen

Meijel

Venlo

Totaal

% van totaal woningbezit

Eengezinswoning

60

40

18

3

121

2,2%

Appartement met lift

50

58

33

4

145

2,6%

Appartement zonder lift

15

1

0

0

16

0,3%

Benedenwoning

2

15

7

0

24

0,4%

Bovenwoning

0

7

2

0

9

0,2%

0

204

204

3,7%

tares zijn beleidskeuzes nóg duidelijker toelicht, zeker wanneer het gaat om wezenlijke zaken als het verhogen van de huren. De kans dat huurders daar begrip voor opbrengen is des te groter als zij snappen waarom het niet anders kan.’

Kamers Maisonnette

2

13

0

1

16

0,3%

Portiek etagewoning zonder lift

6

22

0

0

28

1%

Seniorenwoning Studio Zorgwoning


5

2

7

0

14

0,3%

14

0

0

0

14

0,3%

7

22

5

0

34

0,6%


woningen verhuren aan de doelgroep. Goed kope woningen hebben vanaf 2015 een huurprijs tot € 710,68 (liberalisatiegrens). Deze grens is de afgelopen jaren opgelopen maar staat voor de komende drie en half jaar vast. In 2014 was deze liberalisatiegrens € 699,48. De doelgroep

Toetsing toewijzing 2014

Aantal woningen

Totaal aantal woningverhuurmutaties 2014

betreft huurders met een maximaal verzamel inkomen van € 34.229 in 2013 en € 34.678 in 2014. Uit de controle conform het accountantsproto col, is te concluderen dat Antares correct toewijst en zich aan de genoemde norm houdt. Antares wijst meer dan 90% van de woningen in het soci ale segment aan de primaire doelgroep volgens de EU-norm.

Toetsingspercentage

663

Daarvan huurprijs > € 699,48

34

Toe te wijzen aan doelgroep

629

Toegewezen buiten doelgroep

55

8,7%

Toegewezen aan doelgroep

574

91,3%

Daarvan aan doelgroep inkomen < € 34.678

365

aan studenten

199

aan huurders met CIZ indicatie of COA

Af en toe leeg De gemiddelde leegstand in 2014 fluctueert en ligt boven de interne norm van 1%; ten opzichte van de benchmark scoort Antares voldoende. Vanwege leegstand liep Antares in 2014 gemid deld 1,5% (2013: 2,75%) van de geprolongeerde huur mis.

100%

10

Leegstanddagen 2014 totaal

Gemiddelde huurderving leegstand 3,0%

Leegstand reguliere woningen

2,5%

De richtlijnen voor sociale urgentie zijn in 2014 afgestemd met collegacorporaties Woonwenz en Urbanus. Op deze manier is het voor de (urgen te) woningzoekende duidelijker hoe de corpo raties werken. Ook de afspraken voor medische urgentie zijn met de MO-zaak nog eens tegen het licht gehouden en vereenvoudigd.

• bij huurders met een gezamenlijk inkomen over 2012 boven € 43.602,- werd een huurverhoging van 6,5% toegepast. Antares past binnen zijn eigen beleid uitzonderingen toe bij de huurverhogingen: • bij huurders van woningen waarvan de kwaliteit van de woning geen ruimte biedt voor een inflatievolgende verhoging. De huur wordt dan met een lager percentage verhoogd of bevroren; • bij huurders van woningen in het basissegment waarvan de huur door de (inkomensafhankelijke) huurverhoging boven de liberalisatiegrens uit zou komen, wordt de netto huur niet verder verhoogd dan tot de liberalisatiegrens van € 699,48; • bij huurders van woningen die reeds boven de liberaliseringsgrens (€ 699,48) zitten ontvingen een huurverhoging die gelijk was aan de inflatie. Deze bedroeg 2,5%.

6.5 De huurprijs Prijs-kwaliteit in balans In 2014 werd door de overheid voor de tweede keer op rij ruimte gecreëerd om per 1 juli dif ferentiatie toe te passen bij de jaarlijkse huur verhoging op basis van het inkomen. Via de Belastingdienst kunnen woningcorporaties de inkomenscategorie van hun huurders opvragen. In lijn met de regelgeving verhoogde Antares in 2014 de huurprijzen als volgt: • bij huurders met een gezamenlijk inkomen over 2012 tot € 34.085,- werd een huur verhoging van 4% doorgevoerd; • bij huurders met een gezamenlijk inkomen over 2012 tussen € 34.085,- en € 43.602,- werd een huurverhoging van 4,5% doorgevoerd;

Netto resulteerde dit in een gemiddelde huurverhoging per 01-07-2014 van € 25,78 per maand. Onderstaand nog enkele gegevens over de huurprijzen van de woningen van Antares:

2,0% Leegstand nieuwbouw (± 57 woningen)

Soort urgentie

1,5%

1,0%

Leegstand parkeerbeugels en plaatsen

0,0%

Leegstand verkoop (40 woningen)

2011

2012

2013

2014

Redenen voor de leegstand zijn: • De moeizame verhuur van luxere appartemen ten Carolus op de Nieuwe Munt en Cordis Tegula aan het Wilhelminaplein in Tegelen. Eind 2014 waren deze luxere appartementen allemaal verhuurd.

Leegstand sloop

Leegstand renovatie

Diverse

0

2000

4000

6000

8000

10.000

Maximale toewijzing

Realisatie

28

29

104%

Statushouders Meijel

7

Blijf van mijn lijf

3

8

38%

Moveoo

1

8

13%

Wel.kom

4

12

33%

Exodus

1

2

50%

Dichterbij

0

2

0%

Met GGZ

4

3

133%

Rooyse Wissel

0

Moveoo – Doortocht

1

8

13%

Housing First

4

5

80%

Wonen Op Proef

0,5% Leegstand garages incl. eigen gebruik

Aantal woningen toegewezen

Statushouders Venlo

6.4 Bijzondere doelgroepen / urgentie Urgente kandidaten zijn woningzoekenden die op basis van sociale of medische omstandig heden voorrang krijgen bij woningtoewijzing. De toewijzing doet Antares in overleg met ver schillende maatschappelijke instanties.

Sociaal

21

Medisch

5

Totaal toewijzing met urgentie

Gemiddelde woningwaardering per woning Gemiddelde prijs per punt Gemiddelde kale huur

79 2011

2012

2013

137

140

142

2014 143

€ 3,42

€ 3,43

€ 3,51

€ 3,67

€ 468,40

€ 479,65

€ 498,86

€ 524,64

Gemiddelde huurverhoging relatief

1,27%

2,30%

4,10%

5,17%

Gemiddelde huurverhoging absoluut

€ 5,67

€ 11,25

€ 19,21

€ 25,78

75%

74%

76%

77%

Gem. huur t.o.v. maximaal redelijke huurprijs

n Dagen

42


Bezwaren naar aanleiding van de huurverhoging De inkomensafhankelijke huurverhoging leidde tot bezwaren van huurders. Veelal was er sprake van onduidelijkheid of men gaf aan dat het toetsingsinkomen in 2012 hoger was dan het inkomen in 2013 of 2014. Als dit onderbouwd kon worden met een IB60 of aanslag inkomsten belasting, dan werd de huurverhoging aange past. Uiteindelijk zijn er acht bezwaren bij de Huurcommissie terecht gekomen. In alle gevallen heeft de Huurcommissie de huurverhoging als redelijk beoordeeld.

6.6 De huur: zo incasseert Antares de huren Eind 2014 incasseerde Antares bij ruim 73% van zijn huurders de huur via een automatische incas somachtiging. De overige huurders ontvingen in 2014 een factuur of deden een finbox betaling. Antares promoot automatische incasso actief bij nieuwe huurovereenkomsten. Betaalgedrag en huurachterstanden Het totale bedrag aan huurachterstand van zit tende en vertrokken huurders steeg in 2014 van € 136.099 (0,4%) naar € 150.488 (0,6%). In 2014 heeft Antares de samenwerkingsovereenkomst met het incassobureau voor het incasseren van huren en overige vorderingen voortgezet.

Huurtoeslag: een steuntje in de rug Voor 2014 kozen de meeste huurders die recht hadden op huurtoeslag voor rechtstreekse uitbetaling van het huurtoeslagbedrag door de Belastingdienst aan Antares. Daardoor betaalden zij maandelijks minder huur. Vanaf 2014 is dit niet meer mogelijk en ontvangen huurders de huurtoeslag rechtstreeks van de Belastingdienst. De zorgen die Antares had over de toename van de huurachterstand hierdoor zijn onterecht ge weest. Dit komt mede omdat Antares extra alert reageerde op een huurachterstandsstijging.

Ontruimingen In 2014 stonden in het gehele woningbezit 22 woningen op de planning om ontruimd te worden. Hiervan werden 11 woningen daadwer kelijk ontruimd. In alle gevallen was sprake van huurachterstand.

Huurachterstanden 2014 € 250.000

€ 200.000

€ 150.000

€ 100.000

€ 50.000

€0

2013

01-14

02-14

03-14

04-14

05-14

06-14

07-14

08-14

09-14

10-14

11-14

12-14

n Huurachterstand vertrokken huurders n Huurachterstand zittenden huurders

Aantal ontruimingen Als oninbaar afgeboekt

2010

2011

2012

2013

20

15

8

13

2014 11

€ 142.419

€ 217.569

€ 250.489

€ 248.700

€ 188.108

Antares heeft de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in de restauratie van een aantal monumentale panden in de historische binnenstad van Venlo.

44


H07 //

HET FINANCIËLE BELEID

‘De mate van leefbaarheid van een buurt

Nieuwe ontwikkelingen in de verslaggeving als gevolg van invoering van de nieuwe woningwet De nieuwe woningwet, die vanaf 1 juli 2015 gaat gelden, gaat de komende jaren veel veranderin gen bij de woningcorporaties en specifiek in de jaarverslaggeving teweeg brengen. Zo moet het bezit worden gesplitst in een sociale tak (DAEBbezit) en een commerciële tak (niet-DAEB-bezit). Daarnaast komen er nieuwe elementen bij zoals overcompensatie, voorzieningen voor interne leningen, marktwaardering en een rapportage over de passendheidstoets. Vervolgens geeft de minister jaarlijks een oordeel over solvabiliteit, liquiditeit en financiële risico’s en de investeringsruimte in relatie tot de geplan de opgave. Hij stelt deze gegevens beschikbaar aan gemeentes en huurdersorganisaties om deze te betrekken bij de bespreking van de activitei ten van de corporatie. De regels met betrekking tot financieel beheer, zoals onder andere vastgelegd in het financieelen/of treasurystatuut, worden verder aangehaald om meer transparantie te bieden en risico’s zoals derivaten in te dammen. De waardering van het vastgoed is verplicht op basis van ‘marktwaarde verhuurde staat’. De waarde van het vastgoed wordt dan in principe bepaald op grond van verwachte of veronder stelde opbrengsten die de woning kan genereren uit verhuur, verkoop of een combinatie van beide. De hoogst realiseerbare waarde die redelijkerwijs op de markt te verkrijgen is, wordt daarmee als nieuwe waarderingsgrondslag gebruikt.

of wijk is afhankelijk van een groot aantal factoren. De partners zoals woningcorporaties, gemeente, politie, welzijnsorganisaties en bewonersorganisaties spelen een heel belangrijke rol. Onze samenwerking met de medewerkers leefbaarheid en andere medewerkers van Antares is gelukkig uitstekend.

THIJS HELMINK (WIJKAGENT) Hoe goed wij als partners ook bezig zijn, zonder de inzet van individuele bewoners komt burgerparticipatie niet van de grond. Wat dat betreft is het van groot belang dat corporaties bij de woningtoewijzing gemêleerde wijken voor ogen hebben.

rijk dat mensen dingen oppakken die bij

Dat gebeurt gelukkig steeds meer.

hen passen. Alleen als ze met plezier en uit overtuiging een bijdrage leveren aan de

Maar wat we ook allemaal doen, overal

leefbaarheid van hun buurt of wijk houden

gebeurt wel eens wat. Om te voorkomen

ze het op lange termijn vol. Belangrijk is in

dat buurten afglijden, is het zaak dat snel

dat verband ook dat succesverhalen over

de juiste mensen in actie komen. Voor

het verbeteren en in stand houden van de

duurzame burgerparticipatie is het belang-

leefbaarheid delen.’

Regeerakkoord en gevolgen voor woningcorporaties Het huidige kabinet heeft in 2013 reeds het “woonakkoord” gesloten. Hierin zijn diverse maatregelen opgenomen die ook Antares tref

Gerealiseerde en verwachte financiële gevolgen voor Antares *€ 1.000,Verhuurdersheffing Saneringssteun


2013

2014

2015

2016

2017

2018

88

2.338

2.798

3.096

3.516

3.645

1.205

1.088

-

-

-

-

fen. Deze maatregelen betreffen onder meer: • De Wet verhuurdersheffing. Deze wet geldt voor alle verhuurders met meer dan 10 huur woningen in de gereguleerde sector. Antares heeft in 2014 € 2,3 miljoen aan de verhuuders heffing betaald. De heffing loopt naar verwach ting op naar € 3,6 miljoen in 2018; dit betekent ongeveer € 730,- per sociale huurwoning/per jaar in 2018; • Een door het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) opgelegde heffing voor sanerings steun voor 2013 van € 503 miljoen (4% van de huursom). Het CFV heeft in 2014 aan Antares een bijdrage opgelegd van € 1,1 miljoen. Voor 2015 is door het fonds aangegeven dat er geen heffingsbijdrage komt. De gerealiseerde en verwachte financiële ge volgen voor Antares bedragen staan in onder staande tabel. Verschillen in de waardering • In het kader van jaarverslaglegging dient de corporatie het bezit te waarderen volgens de richtlijnen van de Raad voor Jaarverslaglegging (RJ 645). Op basis van deze richtlijnen waar deert Antares het sociaal vastgoed in exploita tie tegen bedrijfswaarde en het commercieel vastgoed tegen marktwaarde in verhuurde staat; • Het WSW kiest er als hoeder van de borg binnen het volkshuisvestelijk stelsel voor om het gehele vastgoed te blijven waarderen op bedrijfswaarde. Het Centraal Fonds sluit zich hierbij aan; • Voor de Belastingdienst stelt Antares in het kader van de vennootschapsbelasting een jaarrekening op, waarbij de waardering van het onroerend goed hoofdzakelijk plaatsvindt op basis van de WOZ-waarde. Hierdoor ontstaan er onvermijdelijk verschillen tussen cijfers en kengetallen uit de jaarrekening en de verantwoording aan de sectorinstituten (WSW en CFV) en de fiscale jaarrekening. Het financiële beleid van Antares moet er dus voor zorgen dat financiële continuïteit gegarandeerd is. Hiertoe monitort Antares voortdurend de volgende ontwikkelingen:


• de ontwikkeling van de kasstromen; • de ontwikkeling van de vermogenspositie (solvabiliteitsratio); • de ontwikkeling van de schuld per woning (Loan to Value); • de ontwikkeling van de financieringspositie en de rendementen.

er na aflossing van de leningen circa € 400 mil joen overblijven. Aangezien Antares vanuit zijn primaire volkshuisvestingsdoelstelling niet van plan is om zijn woningen te verkopen waardeert hij zijn bezit tegen bedrijfswaarde/marktwaarde. Het sociaal (DAEB-) bezit is gewaardeerd tegen bedrijfswaarde. Dit is de waarde die gerealiseerd kan worden als de woningen nog op de gebrui kelijke manier door wordt geëxploiteerd. Antares baseert zich hierbij op zijn eigen meerjarenonder houdscijfers en zijn eigen beheerlasten en houdt rekening met de volgende parameters: • verwachte jaarlijkse huurstijging van gemiddeld 2% • een jaarlijkse lastenstijging van 3% • stijging van de onderhoudslasten van 3% • disconteringsvoet 5,25% • minimale restant levensduur van 15 jr.

Het interne financiële beleidskader bestaat uit de volgende parameters: • een minimale solvabiliteit van 25% (20%); • een rentedekkingsgraad (ICR) van 1,6 (1,4); • een Debt Service Coverage Ratio (DSCR) van 1,1 (1,0); • een schuld van kleiner dan 72% (75%) van de bedrijfswaarde (Loan to Value); • een schuld van kleiner dan 45% (50%) van de Woz-waarde.(Dekkingsratio). De () geplaatste zijn de min/max normen van het WSW.

De ontwikkeling van de vermogenspositie wordt bepaald door de verhouding tussen de bezit tingen en het eigen vermogen. Op basis van de bedrijfswaarde heeft Antares een solvabiliteit van 38% (dit was 41% ultimo 2013). De waarde wordt niet alleen bepaald door eigen beleid. Ook de overheid en de sectorinstituten (WSW/CFV) heb ben een grote invloed hierop. Het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) neemt het eigen vermogen van de corporatie (opgesteld op basis van de bedrijfswaarde) als uitgangspunt voor de beoordeling van de solva biliteit. Ter uniformering van dit eigen vermogen vinden er correcties plaats voor verkopen; heffin gen en de rest-waarde van de grond. Ultimo 2013 berekent het Fonds voor Antares een solvabiliteit van 43,7% van het balanstotaal. In het kader van zijn toezichtfunctie heeft het Centraal Fonds Volkshuisvesting in zijn laatste risicobeoordeling voor Antares een minimaal weerstandsvermogen van 10,7% berekend. Dit is het minimaal nood zakelijk vermogen ultimo 2013, om de risico’s op het gebied van markt, macro-economie en opera tionele activiteiten te kunnen opvangen.

Antares waardeert het commercieel (niet-DAEB) bezit tegen marktwaarde. Hierbij gebruikt An tares normen voor onderhoud en beheer die in de commerciële wereld gebruikt worden. Ook is de exploitatieperiode dan tot maximaal 15 jaar beperkt. Op het einde van deze exploitatieperi ode is bij de vaststelling van de waarde van de woningen uitgegaan van verkoop.

7.1 Waardeontwikkeling van het bezit Het woningbezit vertegenwoordigt een groot vermogen. Dit vermogen staat echter niet op de bank maar is door Antares geïnvesteerd in huur woningen. Volgens de WOZ-waarde bedraagt de waarde van het bezit in exploitatie eind 2014 circa € 645 miljoen. Als dit bezit tegen deze WOZ-waarde zou worden verkocht, dan zou

120.000

40

90.000

30

60.000

20

30.000

10

2015

n Schuld per woning n Bedrijfswaarde / marktwaarde

48

Het financiële risico wordt beoordeeld aan de hand van de financiële ratio’s die benoemd zijn in het financiële beleidskader. De financiële ratio’s worden beoordeeld op basis van de realisatie van de afgelopen drie jaar en op basis van de

Solvabiliteit (in procenten van het balanstotaal) 50

2014

Woningcorporaties kunnen de door hun aange trokken leningen onder bepaalde voorwaarden door het WSW laten borgen. Door deze borging krijgen corporaties hun leningen tegen lagere rentetarieven. Het WSW heeft een nieuwe her ijkte strategie ontwikkeld waarbij de nadruk ligt op risicomanagement. Het business risico van een corporatie beoordeelt het WSW aan de hand van 24 kwalitatieve vragen op het terrein van: • portefeuillestrategie; • samenstelling, beheer en transitie van de huidige vastgoedvoorraad; • marktontwikkelingen; • economische en politieke ontwikkelingen; • financiële sturing en beheersing, inclusief financiering en rentemanagement; • corporatie “in control”; • governance.

Hieruit blijkt dat Antares boven de minimale noodzakelijke risicogrens van Centraal Fonds

WOZ-waarde / Bedrijfswaarde / Schuld verhouding

2013

7.3 Risico beoordelingskader van het WSW

Onderstaande grafiek toont de ontwikkeling van het vermogen.

In onderstaande grafiek staat zowel de gemid delde schuld, de gemiddelde bedrijfswaarde en gemiddelde WOZ-waarde per woning.

150.000

0

Volkshuisvesting zit. Op dit moment voldoet de solvabiliteit ook ruim aan de interne doelstelling van minimaal 25% bij waardering op basis van bedrijfswaarde.

7.2 De ontwikkeling van de vermogenspositie (solvabiliteit)

2016 n WOZ-waarde

2017

2018

2019

0

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

n Antares n CFV risicogrens


Schuld / borgingsplafond prognoses voor de komende vijf jaar. Hierbij zijn bedrijfswaarde en continuïteit in de portefeuille in exploitatie het uitgangspunt.

€ 210.000

€ 205.000

Op basis van het risicokader beoordeelt het WSW de financiële meerjarenbegrotingprognose van de corporatie. Deze beoordeling vormt jaarlijks de basis voor het borgingsplafond.

€ 200.000

€ 195.000

Afgegeven borgingsplafond Het borgingsplafond is in de nevenstaande grafiek afgezet tegen de ontwikkeling van de leningen.

€ 190.000

€ 185.000

2013

2014

2015

Bedragen x E 1.000 n Saldo Leningen ultimo

2016

2017

2018

2019

Loan to Value Het WSW gaat voor de bepaling van de Loan to Value uit van de geprognostiseerde balanscij fers, waarbij zowel het commercieel vastgoed als het sociaal vastgoed worden gewaardeerd op bedrijfswaarde. De hoogte van het schul denplafond dat door het WSW wordt gebruikt is maximaal 75% van deze bedrijfswaarde. Op basis van deze strenge normering beweegt de finan cieringsruimte zich tussen minimaal € 20 miljoen en maximaal € 30 miljoen.

n Vastgesteld Borgingsplafond

Loan to Value (schuld per woning) 100%

75%

50%

Rentedekkingsgraad (ICR) Bij de risicobeoordeling van een corporatie wordt uitgegaan van de kasstroom uit opera tionele activiteiten en de bruto rente uitgaven. Hoe hoger de verhouding tussen deze twee is, hoe minder risico er aanwezig is. Het WSW hanteert op dit moment een minimum norm van 1,4. In de volgende grafiek is de rentedekkings graad van Antares afgezet tegen de WSW-norm. Deze lag bij Antares in de afgelopen jaren rond de 2,0. In de prognose tot 2019 houdt Antares

25%

0%

rekening met een lichte stijging tot circa 2,4. Op basis van de nieuwe gewogen norm van het WSW bedraagt de ICR van Antares thans circa 2,23.

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

n Antares n WSW norm

Rentedekkingsgraad

Debt Service Coverage Ratio (DSCR) Hierbij worden de kasstromen uit operationele activiteiten bij exploitatie tot het einde van de levensduur ten opzichte van de rente-uitgaven en de aflossingsverplichtingen in beeld ge bracht. Op basis van de prognosecijfers tot en met 2019 en de afgesloten 3 boekjaren (2012 t/m 2014) bedraagt de DSCR circa 1,57. Ook hiermee voldoet Antares ruim aan de WSW minimum norm van 1. Dekkingsratio Als aanvullende norm gebruikt het WSW de dekkingsratio. Deze zet het schuldrestant van de door het WSW geborgde leningen per peildatum af tegen de WOZ-waarde van het bij het WSW in gezette onderpand. Als maximale norm hanteert het WSW 50%. De schuld van Antares ultimo 2014 bedraagt € 201 miljoen. De WOZ waarde van het onroerende goed in exploitatie volgens de laatste aanslagen bedraagt circa € 645 miljoen. De norm bedraagt derhalve circa 31%. Daarmee blijft Antares ruim onder de norm.

7.4 De ontwikkeling van het resultaat In onderstaand overzicht staat de resultaat ontwikkeling uit de gewone exploitaties over de afgelopen drie jaar ten opzichte van de prognose voor de komende vijf jaar.

3 Winst- en verliesrekening (* € 1 milj.) 2

1

2015

2016

2017

2018

Begroting 2015

Begroting 2016

Begroting 2017

Begroting 2018

Begroting 2019

36,3

35,3

37,5

36,2

37,9

40,3

41,5

44,2

24,2

23,8

25,1

23,7

26,6

25,3

28,0

29,8

Exploitatieresultaat

12,0

11,5

12,4

12,5

11,3

15,0

13,5

14,4

Saldo rente baten en lasten

-8,7

-8,9

-8,6

-8,1

-8,2

-8,4

-8,2

-7,8

Resultaat gew. Bedrijfsvoering

3,3

2,6

3,8

4,4

3,1

6,6

5,3

6,7

Verkoophuurwoningen

0,5

1,7

0,1

2,9

2,6

2,4

2,8

2,8

Waardeverandering woningen

1,4

1,5

-1,8

0,5

0,8

1,6

1,4

1,4

-9,8

-1,5

-15,5

-5,2

-6,0

-10,8

-4,8

-6,5

Overige resultaten 2014

Realisatie 2014

Som der bedrijfsopbrengsten

Resultaat voor belastingen 2013

Begroting 2014

Som der bedrijfslasten

Onrendabele investeringen

0

Realisatie 2013

1,7

0,1

-1,7

0,0

0,1

0,1

0,0

0,1

-2,8

4,4

-15,1

2,7

0,6

-0,1

4,6

4,4

2019

n Antares n WSW-minimum

50


Bedrijfsopbrengsten ontwikkeling De toename van de bedrijfsopbrengsten zal voornamelijk komen uit de huurverhoging. Het bezit zal in omvang de komende jaren nauwelijks toenemen. Bedrijfslasten ontwikkeling Onder de bedrijfslasten zijn naast de afschrij vingen, het onderhoud, de bedrijfslasten en de rentelasten ook de saneringsbijdrage en de verhuurdersheffing opgenomen. In 2014 heeft Antares de netto bedrijfslasten

(exclusief verhuurdersheffing) zien dalen naar gemiddeld € 1.120 (€ 1.365) per woning per jaar. De uitgaven liggen daarmee onder het niveau van het sectorgemiddelde van 2013.

7.5 Treasury-activiteiten Antares voert zijn financieringsactiviteiten uit op basis van het treasurystatuut. Jaarlijks stelt de treasurycommissie een treasuryjaarplan op dat de basis is voor de uit te voeren activiteiten. De raad van commissarissen stelt het plan vast.

Renterisico: relatief risico (bedrijfseconomisch Eindsaldo/Cashflow) 10%

5%

0%

-5%

-10%

-15%

Netto bedrijfslasten (excl. leefbaarheid)

-20%

2015

1.600

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

n Excl. investeringen n Incl. investeringen n Norm max

1.400

De commissie stuurt vervolgens bij aan de hand van tussentijds bijgestelde liquiditeitsprognoses. De treasurycommissie komt minimaal twee keer per jaar bijeen, neemt besluiten op basis van kapitaalmarktontwikkeling en liquiditeitsbehoefte en legt verantwoording af aan de raad van com missarissen.

Euro’s per Vhe

1.200

1.000

800

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

n Netto bedrijfslasten (excl.leefb.) n Benchmark cijfers CFV

Kasstroomoverzicht € 20.000 € 15.000

Geleend geld Eind 2014 bedraagt de omvang van de lenin genportefeuille € 201 miljoen. Door meer intern te financieren uit operationele kasstromen en uit verkopen, en het investeringsvolume in de komende jaren hiermee in de pas te laten lopen, brengt Antares de schuld terug tot circa € 192 miljoen in 2019. Eindaflossingen 2014 op einddatum In 2014 heeft voor de volgende leningen een eindaflossing plaatsgevonden:

€ 10.000 € 5.000

Leningnr.

Geldgever

Aflossingsmaand

Afl. bedrag x€1000

Rente

LBBT000639 LBBT000647

NWB Bank

3

3.176

4,560%

NWB Bank

12

3.000

4,950%

€0 -€ 5.000 -€ 10.000 -€ 15.000 -€ 20.000

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

n Kasstroom operationele activiteiten n Kasstroom (des)investeringen n Kasstroom financieringsactiviteiten

Overeengekomen conversies en tussentijdse aflossingen In 2014 zijn geen renteconversies, opslagher zieningen of tussentijdse aflossingen overeen gekomen.

Nieuwe leningen In 2014 zijn geen nieuwe leningen afgesloten of gestort. Renterisico Exclusief investeringen bedraagt de omvang van het renterisico, voortvloeiend uit de bestaande leningenportefeuille, maximaal 7,3% in 2022. De renterisico’s zitten vooral in de toekomstige projecten en de daarmee gepaard gaande nieuwe financieringen. De huidige leningen hebben een gemiddelde rente van 4,18%. Voor het jaar 2015 en 2016 heeft het WSW de faciliteringsplafond bepaald op € 202 miljoen. Beleggingen Antares heeft behoudens de deelnemingen in de eigen dochter bv’s in het verleden nog twee beperkte leningen verstrekt. Deze betreffen: • per 4-8-2009 een 10-jarige lening aan Alexan derhof Meijel van € 179.805 inzake zorginfra structuur; ultimo 2014 bedraagt het restant van de lening € 65.922; • per 10-5-2011 een 20-jarige hypothecaire lening van € 18.135,80 ter financiering van de overdracht van een woonwagenlocatie. Res tantschuld ultimo 2014 bedraagt € 13.363. Payers swaps Hieronder staat de derivatenpositie ultimo 2014 weergegeven inclusief onderliggende financie ring (in de vorm van een roll-over lening).

Toelichting: De positieve kasstroom van gemiddeld € 10,8 miljoen per jaar uit operationele activiteiten (blauw) wordt geheel gebruikt om de investeringen in nieuwbouw en renovatie van gemiddeld € 11,7 miljoen per jaar te betalen.

52


BNG: de swaps vallen onder een Raamovereen komst Financiële Derivaten. Er is geen markt waardeverrekening van toepassing.

van de onderliggende transacties hoeft te leiden, maar dat de corporatie samen met de banken naar een oplossing dient te zoeken. Inmiddels hebben beide banken de toezicht belemme rende bepalingen naar tevredenheid van het Centraal Fonds aangepast.

ING: op de swaps is een ‘allowancefaciliteit’ van € 5,5 miljoen van toepassing. Eén van de voor schriften uit het nieuwe derivatenbeleid betreft het aanhouden van een liquiditeitsbuffer die een rentedaling van 2% kan opvangen. Bij een rentedaling van 2% zal de marktwaarde op de ING swaps -/- € 1,7 miljoen bedragen (op basis van de rentecurve per 31 december 2014) en is er nog altijd geen sprake van een overschrijding. Het aanhouden van een liquiditeitsbuffer is daar mee niet aan de orde.

Door de grote stroom nieuwbouwwoningen in de afgelopen jaren is de schuld per woning uitgekomen boven het sectorgemiddelde. Dit maakt Antares gevoeliger voor rentestijgin gen. Verdere stijging van de schuld per woning beperkt Antares door meer intern te financieren. Anders gezegd: Antares beperkt zijn inves teringscapaciteit tot het kasoverschot op de operationele activiteiten en de opbrengsten uit verkopen, zodat de schuld per woning niet verder stijgt.

Toezicht belemmerende bepalingen Vanaf oktober 2012 zijn de beleidsregels derivaten van toepassing. Deze beleidsregels verbiedt om toezicht belemmerende bepalingen in raamovereenkomsten (ook van bestaande contracten) te hebben. De minister heeft ook kenbaar gemaakt dat de toezicht belemmerende bepalingen niet tot de verplichting tot afwikkelen

Op dit moment betaalt Antares iets meer rente per woning dan het gemiddelde van de sector.

Ontwikkeling schuld per woning: schuld per vhe (x 1.000) € 39.000 € 38.000 € 37.000 € 36.000 € 35.000 € 34.000 € 33.000 € 32.000

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2015

2016

2017

2018

2019

n Antares n Prognose WSW

Rente-uitgaven per Vhe € 1.800

€ 1.700

€ 1.600

Derivatenpositie Overzicht marktwaarde swaps

€ 1.500

Dealcode

Tegenpartij

Type

Startdatum

Einddatum

Rentebasis

Hoofdsom

Marktwaarde

Marktwaarde Bij 1,0% rentedaling


IRS0000344

BNG BANK

Payer

01-08-2008

01-08-2018

4,590%

€ 10.000

€ -1.784.445

€ -2.179.872

€ -2.594.083

LBBT001317

NWB BANK

Variabel

15-03-2006

15-03-2016

EUR 3M +2,5bp

€ 10.000

ING

Payer

02-01-2008

01-04-2017

4,068%

€ 10.000

LBBT002012

NWB BANK

Variabel

02-01-2008

01-04-2017

EUR 3M -2,25bp

€ 10.000

IRS0000467

BNG BANK

Payer

01-12-2010

01-09-2041

4,280%

€ 10.000

LBBT004842

BNG BANK

Vast

02-09-2013

02-09-2041

EUR 3M +37bp

€ 10.000

€ 1.400

€ 1.300

2013

2014

n Antares n WSW-trendanalys IRS0000160

€ 30.000

€ -1.202.081

€ -1.446.021

€ -1.698.054

€ -6.977.218

€ -10.644.583

€ -15.367.588

€ -9.963.743

€ -14.270.476

€ -19.659.725

Overzicht per geldgever Overzicht swaps per tegenpartij Tegenpartij

54

Rentebasis

Hoofdsom

Marktwaarde



ING

4,068%

€ 10.000

€ -1.202.081

€ -1.446.021

€ -1.698.054

BNG BANK

4,280%

€ 10.000

€ -8.761.662

€ -12.824.456

€ -17.961.671

€ 30.000

€ -9.963.743

€ -14.270.476

€ -19.659.725


7.6 Het Jaarresultaat Winst- en verliesrekening (* € 1. milj.)

Toelichting op de ontwikkeling van het vermogen Realisatie 2013

Begroting 2014

Realisatie 2014

Begroting 2015

33,1

34,3

35,2

36,2

Huren

Omschrijving Balans

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Vergoedingen servicekosten

2,3

0,2

1,3

1,4

Materiële vaste activa

308.075

280.508

291.390

285.873

289.915

286.113

284.071

Overige bedrijfsopbrengsten

0,9

0,7

1,0

0,7

Vastgoedbeleggingen

25.776

26.979

27.744

27.388

27.212

27.159

27.264

36,3

35,2

37,5

38,3

Financiële vaste activa

7.365

5.598

5.582

5.567

5.551

5.536

5.526

10.279

20.955

2.966

4.285

3.649

4.372

2.400

Totaal activa

351.495

334.040

327.682

323.113

326.327

323.180

319.261

144.834

126.352

127.272

123.521

120.907

119.528

122.453

221

1.122

2.031

4.719

3.530

-

193.509

193.018

192.620

195.472

194.899

191.708


Vlottende activa Afschrijvingen

6,4

6,2

6,3

6,1

Personeelskosten

4,1

3,9

4,0

4,1

5,7

Lasten onderhoud

5,3

Kosten servicecontracten

2,8

Overige bedrijfslasten

5,7 24,2


5,9

6,9

Eigen vermogen

1,3

1,5

Voorzieningen

8,0

7,6

7,2

Langlopende schulden

23,8

25,1

25,8

Kortlopende schulden Totaal passiva

Exploitatieresultaat

12,0

11,4

12,4

12,5

Rentebaten

0,4

0,3

0,1

0,4

Rentelasten

-9,1

-9,1

-8,7

-8,5

Kengetallen

Resultaat uit gewone bedrijfsvoering

3,3

2,6

3,8

4,4

Solvabiliteit op basis van bedrijfswaarde

Mutaties eigen vermogen

Verkoop huurwoningen

-0,2

1,7

0,1

3,0

Resultaat deelnemingen

-0,6

0,1

-0,3

0,1

Waardeverandering MVA

-9,9

-1,5

-15,4

-5,3

Niet gerealiseerde waardeveranderingen

0,4

1,5

-1,8

-0,4

Belastingen

2,3

0,0

-1,5

0,0

Som bijzondere baten en lasten

-8,0

1,8

-18,9

-2,6

Jaarresultaat

-4,6

4,4

-15,1

1,8

Toelichting op de resultaten: Afwijking Analyse Begroting/Realisatie (* € 1. milj.) Hogere huuropbrengsten

0,9

Vergoeding servicekosten

1,1

Overige opbrengsten

0,3

Hogere bedrijfsopbrengsten

2,3

Hogere afschrijvingen

0,1

Hogere personeelslasten

0,1

Lagere onderhoudsuitgaven

0,2

Kosten servicecontracten

1,3

Hogere overige bedrijfslasten Hogere bedrijfslasten Lagere rente lasten

-0,4 -1,3 0,3

Lagere resultaat op verkopen

-1,6

Lager resultaat op deelneming

-0,4

Niet gerealiseerde waardeverandering Waardeverandering MVA Vervallen latente belastingverplichtingen

-3,3

195.583

12.931

13.548

4.827

4.941

5.229

5.221

5.098

351.495

334.040

327.682

323.113

326.327

323.178

319.259

5.042-

18.482-

923

3.751-

2.614-

1.379-

2.925

41,2%

37,8%

38,8%

38,2%

37,1%

37,0%

38,4%

Toelichting op de analyse De hogere bedrijfsopbrengsten zijn mede een gevolg van een hogere huurstijging dan waar mee in de begroting rekening is gehouden. Ook zijn, op grond van regelgeving, de servicekos tenvergoedingen weer opgenomen. Dit heeft tot gevolg dat aan de bedrijfslastenkant de kosten van de servicecontracten zijn opgenomen. Het lagere resultaat op verkopen komt mede door het administratief herwaarderen van de wo ningen naar marktwaarde alvorens ze verkocht werden. De niet gerealiseerde waardeverandering wordt veroorzaakt door huurverlagingen en leegstand in het commercieel vastgoed. De waardever andering van MVA heeft meerdere oorzaken. De waardestijging als gevolg van de hogere huurprijsstijging wordt geheel teniet gedaan door een stijging van de onderhoudslasten. De nieuwbouwcomplexen zijn nu in de meerjarenbe groting opgenomen in plaats van te werken met normbedragen. Daarnaast stijgt de dagelijkse onderhoudsnorm. Ook de forse stijging van de OZB-belasting en de verhuurdersheffing hebben een waardedrukkend effect op het bezit.

7.7 De ontwikkeling van de balans? Op basis van voorgenomen activiteiten in de meerjarenbegroting 2015-2019 en waardering van de activa op bedrijfswaarde/marktwaarde (RJ 645) bedraagt het eigen vermogen ultimo 2014 € 126,2 miljoen. Bedrijfswaarde/marktwaarde Volgens de Richtlijnen voor de Jaarrekening (Rj645) waardeert Antares het sociale bezit op basis van bedrijfswaarde en het commerciële bezit tegen marktwaarde. Het verloop van de balans en daarmee de om vang van het eigen vermogen en de solvabiliteit wordt in hoofdzaak bepaald door de parameters en normen die gebruikt worden bij de waarde bepaling. In de nieuwe woningwet zal op een meer uni forme manier de waardebepaling van het woning bezit plaatsvinden. Om de vergelijkbaarheid te vergroten wordt dan het gehele bezit gewaar deerd tegen marktwaarde, op basis van voor geschreven normen voor beheer en onderhoud.

-13,9 -1,4 -19,3

56


BIJLAGEN //

7.8 Belastingen Vennootschapsbelasting Antares heeft in de definitieve aangiften ven nootschapsbelasting over de jaren 2008 tot en met 2011 voor de positieve fiscale resultaten een herbestedingsreserve gevormd. Hierdoor is het belastbaar bedrag in deze periode nihil. Over de jaren 2012 en 2013 zijn de aangiften ingediend met een fiscaal verlies als gevolg van daling van de WOZ-waarde. Zo wordt als gevolg van de verliesverrekening de belastingheffing de komende jaren uitgesteld. Zodra de woningen in de toekomst weer in waarde stijgen zal dit leiden tot een uitgaande kasstroom aan vennoot schapsbelasting. De uitgestelde toekomstige uitgaande kasstroom is uiteraard van invloed op de toekomstige financiering van Antares. Voor de vennootschapsbelasting vormen alle bedrijven van Antares een fiscale eenheid. Btw Het afschaffen van de integratieheffing heeft ook gevolgen voor de hoogte van de te verrekenen btw op algemene beheerkosten (de zogenaam de prorataregeling). De omvang van de terug te vorderen btw daalde van € 171.000 in 2013 naar thans € 41.000 in 2014.

Bijlage 1 Nieuwbouw/Projectontwikkeling in 2014

60

Bijlage 2 Woningbezit naar woningtype en wijk per 31 december 2014 62

Bijlage 3 Verantwoording sponsorgelden 2014 63

Bijlage 4 De nevenstructuur van Antares 64

Bijlage 5 Tabellen samenwerking 66

Bijlage 6 Kengetallen Antares 2010 t/m 2014 70 Op de gevel van het Hart van Meijel is net als in de jaren dertig een Mariabeeld geplaatst.

Bijlage 7 Jaarrekening 2014 72

Bijlage 8 Overige gegevens 113

Met Hart van Meijel kreeg het Peeldorp in het centrum een combinatie van een supermarkt met daarboven appartementen.

58


BIJLAGE 1 // NIEUWBOUW / PROJECTONTWIKKELING IN 2014 Opgeleverd in 2014 • Hart van Meijel Antares leverde in Meijel 22 appartementen in de soci ale huur op (gemiddelde huur € 575,-). In dit project is sprake van een combinatie van functies; wonen op de verdieping, supermarkt in de plint. Het project is gestart in maart 2013 en opgeleverd in maart 2014. Bij opleve ring waren alle woningen verhuurd. • Ons Huis Aan de Smeliënstraat in Blerick zijn zes appartementen met een huurstelling van ruim € 670,- gerealiseerd. De bouw is gestart in januari 2013. De oplevering vond in januari 2014 plaats. Het gebouw is feestelijk geopend door Jan Kessels, projectmanager bij Antares, die in de 70’er jaren opbouwwerker was in het oorspron kelijke gebouw. Het complex is in oude stijl herbouwd door Antares. Hiermee is een belangrijke bijdrage geleverd aan het behoud van het originele karakter van de wijk. • Aan de Tegelse poort Dit project bestaat uit de ontwikkeling van tien stads woningen in het segment commerciële verhuur (gemid delde huur € 810,-). Drie van de tien woningen (op de begane grond) zijn geschikt als winkelruimte, expositie ruimte, kantoor, en dergelijke. De feestelijke opening werd verricht door wethouder Jos Teeuwen en directeurbestuurder Paul Stelder.

Projecten in voorbereiding • Laurentiusplein In 2014 is binnen een projectteam, waarin ook de ge meente en een plaatselijke ondernemer zitting hebben, verder gewerkt aan de ontwikkeling van deze centrum locatie in Blerick. Na intensieve onderhandelingen is overeenstemming bereikt tussen de betrokken partijen. Antares heeft de intentie 25 appartementen binnen de sociale verhuur aan zijn bezit toe te voegen. Tussen par tijen (gemeente Venlo, plaatselijke ondernemer Berden en Antares) is op 16 december 2014 een intentiever klaring gesloten. De gemeenteraad van Venlo heeft op 18 november 2014 zijn goedkeuring verleend aan deze ontwikkeling. • Vijverhofschool Op locatie De Nieuwe Munt in Tegelen stonden oor spronkelijk 48 koopappartementen gepland. Door de gewijzigde marktomstandigheden is dit project verval

len. Sinds 2012 is Antares actief met de ontwikkeling van de Vijverhofschool in combinatie met de huisvesting van mensen met een lichte geestelijke handicap voor zorginstelling Dichterbij (begeleid wonen). Op 17 juni 2014 is tussen directie Vijverhofschool (vertegenwoor digd door de stichting Speciaal Onderwijs Noord- en Midden-Limburg, SSONML), gemeente Venlo (huurder van het schoolgebouw) en Antares een intentieverkla ring getekend. In 2014 is de planvorming afgerond heeft de aanbesteding plaatsgevonden. Eerste kwartaal 2015 wordt gestart met de realisatie.

Renovatie • Molenbossen In 2014 is intensief gewerkt aan het renovatieproject Molenbossen flat Zuiderwind. Samen met bewoners maakte Antares plannen voor het woongebouw. Deze plannen zijn gepresenteerd op een voorlichtingsavond voor alle bewoners (162 appartementen). In december zijn aansluitend de huiskamergesprekken gestart. Met de renovatie streeft Antares een levensduurver lenging tot tenminste 2050 na. Belangrijke aandachts

punten zijn het behoud van de huidige kwaliteit van de flat en het verbeteren van de tekortkomingen. Zo worden de balkons van de appartementen vergroot, het aantal stopplaatsen van de lift verdubbeld, de entree van de flat overzichtelijker gemaakt en de bad kamer naar wens van de bewoner vergroot. Gelet op de toekomstige ontwikkelingen brengt Antares variatie in het huidige eenzijdige aanbod door aan de bewoners verschillende woningplattegronden aan te bieden. Doelstelling is om dit project medio 2015 in uitvoering te nemen.

• Paul Guillaumestraat Op deze locatie heeft Antares besloten tot sloop van de appartementen uit de 60’er jaren. Er zijn in 2014 plannen ontwikkeld in de huur en/of koopsfeer voor 37 eenge zins- en nultrede woningen. Antares werkte de plannen in 2014 uit tot en met de bestekfase. • Steegstraat In 2013 tekende Antares een intentieovereenkomst met zorginstelling Met GGZ (voorheen Mensana). Antares bouwt 12 zorgunits op de hoek Laurentiusstraat-Steeg straat. In 2014 werkte het projectteam de plannen in nauwe samenwerking met de instelling Met GGZ uit en vond de aanbesteding plaats. Start van de bouw staat gepland in het 2e kwartaal 2015.

Projecten in uitvoering • Witherenstraat Einde boekjaar zijn er 17 eengezinswoningen aan de Witherenstraat te Blerick in aanbouw. De woningen worden in juni opgeleverd en worden verhuurd.

Groot-onderhoud • Sporenkampweg Op 24 april 2014 vond de oplevering plaats van de groot-onderhoudswerkzaamheden voor deze 57 appar tementen. De ingrepen bestonden uit het isoleren van dak en gevel, het plaatsen van nieuwe bergingen in de tuin (met loopbrug) en het vervangen van toilet, badka mer en keuken. Het ‘toetje’ van het project bestond uit de gezamenlijke aanleg van de voortuinen. Dit deden medewerkers van Antares in nauwe samenwerking met de bewoners. Antares beschouwt dit als een mooi voor beeld van bewonerssamenwerking.

Gemeenteraadsleden, het Venlose college van B&W en andere stakeholders bezochten zaterdag 5 juli diverse wijken en woningbouwprojecten in de gemeente Venlo. Hier nemen ze een kijkje bij de gerenoveerde woningen aan de Sporenkampweg in Tegelen.

60


78

2

6

226

54

43

12

St. Joseph

107

18

6

201

34

Steyl

204

53

23

144

Tegelen Centrum

316

Tegelen totaal

713

Blerick Centrum

162

0

28

11

65

198

68

761

3

0

93

76

22

16

8

48

Smeliënkamp

18 17

608

16

14

546

46

20

2

184

73

2

8

2

199

6

12

18

4

497 151

64

33

247

538

9

7

Klingerberg

415 151

178

48 10

34

16

2340

256 40

36

407

63

21

102

182

15

43

865

Vastenavondkamp

254

8

262

Vossener

91

29

120

Blerick totaal

846

105

35

8

Hagerbroek 143

0

10

60

94

76

107

Sinselveld

102

8

12

29

121

11

275

10 13

Venlo totaal

258

Meijel

43

Totaal

1.860

2263 143

Stalberg

62

0

8

Meeuwbeemd

Venlo Centrum

922

10

16 0 105

12

0

63

31

27

229

276

103

1.975

5 0 12

121 121

11 199

34

5

0

6

68

255

235

Venlo on Ice In 2012, het jaar waarin Antares zijn 100-jarig bestaan vierde, is een meerjarig contract aangegaan met Venlo on Ice, met daarbij jaarlijks een kortingsactie voor alle huurders van Antares om van de ijsbaan in de binnenstad gebruik te kunnen maken. Deze actie vond gretig aftrek onder met name de kinderen van Antares’ huurders. In 2014 is het sponsorcontract met Venlo on Ice beëindigd.

E 12.100

Maaspoortactie voor huurders. Cultuur in de regio bepaalt mede de leefbaarheid van een regio. Een theater is onmisbaar in een stad als Venlo. Om ook de doelgroep van Antares de mogelijkheid te bieden om het theater te bezoeken, werkt Antares samen met Theater de Maaspoort. Huurders van An tares krijgen hierdoor de mogelijkheid om één maal per jaar voor een bedrag van € 12,50 per kaart het theater te bezoeken. Per adres mag men 2 kaarten bestellen voor reguliere voorstellingen, en maximaal 6 voor familievoorstellingen. Getuige de vele positieve reacties die Antares hierover jaarlijks ontvangt, kunnen de huurders deze actie goed waarderen. In 2014 zijn 1011 kaarten door huurders besteld.

E 16.700

344

21

6

Hout-Blerick

St. Annakamp

12

3

24

Boekend Hazenkamp

12

BIJLAGE 3 // VERANTWOORDING SPONSORGELDEN 2014

Eindtotaal

125

10

Zorgwoning

18

42

Seniorenwoning

57

28

Studio

Portiek etagewoning zonder lift

Eengezinswoning

58

Op de Heide Boven

Maisonnette

Bovenwoning

Op de Heide Beneden (Windhond)

Kamers

Benedenwoning

Galerij appartement zonder lift

Wijk

Appartement met lift

Appartement zonder lift

BIJLAGE 2 // WONINGBEZIT NAAR WONINGTYPE EN WIJK PER 31 DECEMBER 2014

0 78

0

470

38

442

296

5.515

Zomerparkfeest Stichting Zomerparkfeest wil kunst, cultuur en samenleving een podium bieden en een inspiratiebron zijn voor de lokale samenleving. Antares onderschrijft het belang voor stad en inwoners (en dus voor zijn huurders) van dit gratis festival. In 2015 loopt het sponsorcon tract met het Zomerparkfeest af.

E 6.050

Venloop De Venloop is een hardloopevenement dat jaarlijks in maart wordt georganiseerd in Venlo. Het parcours loopt door meerdere straten waar Antares veel bezit heeft. De Venloop staat bekend om zijn gezellige sfeer, mede doordat complete straten en gebouwen voor dit evenement worden versierd. Antares stelt sponsorgelden ter beschikking die aangewend worden om onze huurders in staat te stellen hun straat/woongebouw te versieren.

E 6.050

Fiets 4-daagse De Peel, afdeling Meijel In Meijel bezit Antares 500 woningen. Veel van de huurders daar doen jaarlijks mee aan de fiets 4-daagse. Daarom vindt Antares het belangrijk om ook in deze kleine kern de huurders extra te steunen.

E 750

Fontys Hogeschool Venlo Antares huisvest jaarlijks vele vaak buitenlandse studenten van Fontys. Eén keer per jaar organiseert Fontys een meerdaags introductieprogramma voor de nieuwe studenten, om hen kennis te laten maken met de studentenwoningen en de woonomgeving in Venlo.

E 600

Eendracht Meijel Vanuit de kleine kern Meijel (500 woningen) ontvangt Antares zeer weinig sponsorverzoeken. Daarom honoreert Antares jaarlijks het verzoek van deze harmonie om een kleine bijdrage te leveren. In Meijel maakt een deel van zijn huurders deel uit van orkest dan wel organisatie van deze harmonie, of is er vanuit familie- of vrienden oogpunt bij betrokken. Voor optredens van deze harmonie loopt nog altijd het hele dorp, waaronder dus veel Antares-huurders, uit. In 2014 werd dit gehonoreerd via een optreden ter gelegenheid van een nieuwbouw oplevering.

E 150

Seniorenweb Tegelen Deze website voor Tegelse senioren, waar Antares van oudsher het meeste bezit heeft, wordt jaarlijks gesteund met een kleine bijdrage.

E 75

Comité Kinderfeesten Tegelen Dit comité organiseert jaarlijks voor alle Tegelse kinderen, waaronder veel kinderen van huurders van Antares, de intocht van Sinterklaas, maar ook de optocht met Palmpasen en de optocht en het feest met Sint Maarten. Dit comité heeft in 2014 een sponsorbijdrage van Antares ontvangen.

E 75


BIJLAGE 4 // DE NEVENSTRUCTUUR VAN ANTARES Juridische structuur en nevenactiviteiten Antares heeft er een aantal jaren geleden voor gekozen om de aanvullende diensten in afzonderlijke bedrijfs onderdelen onder te brengen. Daarvoor heeft Stichting Antares Woonservice een zestal bv’s.

De mutatie in de waarde van het bezit bedraagt € - 130.435 (2013 € -368.983) veroorzaakt door hogere belastingen en verhuurdersheffing. Ultimo boekjaar bedraagt het eigen vermogen na verwerking van het negatieve resultaat € 4.170.814 (2013 € 4.248.914).

Alle personeel is in dienst van Stichting Antares Woon service. Werkzaamheden voor de diverse bv’s belast de stichting door op basis van detachering dan wel uren registratie.

Antares Holding bv behartigt de commerciële activiteiten Stichting Antares Woonservice heeft op 30 december 2002 Antares Holding bv opgericht en is enig aandeelhouder.

De raad van bestuur en de raad van commissarissen van Stichting Antares Woonservice vertegenwoordigen ook de onderliggende bv’s. Hiermee garanderen wij dat de bv’s bestuurlijk betrokken zijn bij de Stichting.

Antares Holding bv is een houdstermaatschappij die in het belang van de volkshuisvesting een viertal (100%) deelnemingen heeft, waarin de commerciële activiteiten, die binnen de grenzen van het BBSH zijn toegestaan, zijn of zullen worden ondergebracht. De bv’s waarin wordt deelgenomen zijn: • Antares Projecten bv (opgericht 30 december 2002); • Antares Diensten bv (opgericht 30 juni 2008); • Antares VVE Beheer bv (opgericht 30 juni 2008); • Antares Vastgoed bv (opgericht 30 juni 2008).

De jaarrekening van de stichting is terug te vinden in bijlage 7 van dit jaarverslag. Alle deelnemingen zijn opgenomen en gewaardeerd naar de grondslagen van de Stichting, op basis van nettovermogenswaarde. Voor de vennootschapsbelasting vormen de bv’s samen met de Stichting een fiscale eenheid. Appartementen Centrum Passage bv Eén van de dochters is Appartementen Centrum Passage bv. Deze bv is door Stichting Antares Woonservice in het verleden verworven inclusief onroerend goed, zijnde een wooncomplex van 52 sociale huurappartementen te Tegelen. De aandelen van Appartementen Centrum Passage bv zijn voor 100% in handen van Stichting Antares Woonservice. Het resultaat over 2014 was € -78.100 (2013 € -180.506). Het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening bedraagt € 52.335 (2013 € 188.477). De daling van dit resultaat is een gevolg van de kosten in verband met de modernisering van de hoofdentree; asbestsanering; vervanging van huistele foon- en centrale verwarming- en hydrofoor installatie.

In 2014 hebben er commerciële activiteiten binnen Antares Projecten bv plaatsgevonden. Antares Diensten bv heeft administratieve ondersteuning gegeven aan het project Zonnig Limburg, een samenwerking van 10 Lim burgse corporaties en de provincie Limburg. In de andere bv’s vinden thans geen activiteiten meer plaats. Het resultaat 2014 voor belasting van Antares Holding bv bedraagt inclusief de resultaten van de deelnemingen € 204.651 negatief (2013 € 398.324 negatief). Na toe voeging van het resultaat is het eigen vermogen op 31 december 2014 € 151.958 (2013 € 356.609). Antares Projecten bv projectontwikkeling Binnen Antares Projecten bv worden door medewerkers van de afdeling vastgoed op basis van detachering en

Juridische organisatiestructuur aan het eind van 2014 Stichting Antares Woonservice

Appartementen Centrum Passage bv

Antares Projecten bv

64

Antares Holding bv

Antares Diensten bv

Antares VvE Beheer bv

Antares Vastgoed bv

Overzicht verbindingen van Antares Holding bv (bedragen x € 1.000)

Belang

Eigen vermogen 31-12-2014

Antares Projecten bv

100%

Antares VVE Beheer bv

100%

€ 23.188 -/-

Antares Diensten bv

100%

€ 15.746

€ 1.220 -/-

Antares Vastgoed bv

100%

€ 5.400

€ 1.895 -/-

urenregistratie werkzaamheden verricht voor projecten hoofdzakelijk ten behoeve van Antares Woonservice. Deze dienstverlening bestaat uit de volgende werkzaam heden: • gebiedsontwikkeling; • projectontwikkeling (koop en huur); • renovatie/herontwikkeling; • planrealisatie; • projectmanagement; • directievoering en toezicht. De opbrengsten namen toe tot € 422.115 in 2014 (2013 € 257.205). De bedrijfslasten daalden licht naar € 622.309 (2013 € 665.087). Het negatieve resultaat 2014 voor belasting van Antares Projecten bv daalde naar € 195.897. In 2013 was dit nog € 398.941 negatief. Na verwerking van het resultaat bedraagt het eigen vermogen op 31 december 2014 € 126.924 ( 2013 € 322.821).

€ 126.924

Financieel resultaat 2014

Verstrekte leningen 31-12-2014

€ 195.897 -/€ 2.601 -/€ 250.000,=

is een samenwerking aangegaan om in 3 jaar tijd 3.000 huurwoningen van de aangesloten corporaties te voorzien zonnepanelen. Eind 2014 is met de betrokken corporaties en de provincie de start gemaakt voor de uitvoering van fase 2 van Zonnig-Limburg. Over 2014 behaalde Antares Diensten bv een negatief resultaat van € 1.220 (2013 € 7.779 positief). Het eigen vermogen van de bv nam hierdoor af tot € 15.746 (2013 € 16.966). Antares Vastgoed bv commercieel vastgoed Antares Vastgoed bv is medio 2008 opgericht. Voor deze bv geldt dat er in 2014 geen activiteiten hebben plaats gevonden.

Antares VvE Beheer bv In 2012 zijn de activiteiten van deze bv over gedragen aan Spectrum VVE Beheer bv. In 2014 heeft Antares evenals in 2013 geen opbrengsten gerealiseerd. De bedrijfslasten bedragen € 3.061 (2013 € 2.982). Door rentebaten van ad € 466 (2013 € 743) bedraagt het negatieve resultaat 2014 van Antares VvE Beheer bv € 2.601 (2013 € 2.239). Na toevoeging van het resultaat is er op 31 december 2014 een negatief eigen vermogen van € 23.188 (2013 € 20.587). Antares Diensten bv Sinds eind 2012 voert Antares Diensten bv de adminis tratie van het project Zonnig Limburg uit. Fase 1 is in 2013 afgerond. Met 15 corporaties is eind 2013 opdracht gegeven voor het maken van een Plan van Aanpak voor fase 2 van Zonnig Limburg. In de loop van 2014 is dit plan afgerekend met de deelnemers. Ook in het vervolg traject uitvoering fase 2 neemt Antares deel hieraan en onder steunt hij dit administratief. Met uiteindelijk 10 Limburgse woningcorporaties en de provincie Limburg


BIJLAGE 5 // TABELLEN SAMENWERKING Samenwerking met de gemeente in 2014 per aandachtsveld/prioriteit (4.1) Thema’s

1. De woningbouw-opgave Nieuwbouw die iets toevoegt, van aanbod naar vraagmarkt en terugdringen van de plancapaciteit zijn leidend

2. Wonen in de binnenstad Verkennen en oppakken van gezamenlijk vastgoed management, studentenhuisvesting, woningbouw en versterken leefbaarheid. 3. Leefbaarheid Gezamenlijke analyse op basis van de leefbaarometer, keten-samenwerking. Er is een onderscheid gemaakt tussen reguliere wijken (gezond, weinig investering), aandachts-wijken (sociale structuur met gebreken, wijk niet laten verzwakken, beperkte inzet) en speerpunt wijken (sociale structuur afwezig, geen of beperkt net werk). Gerichte initiatieven en inzet vanuit corporaties en ketenpartners.

Prioriteit leefbaarheid

✓ ✓

Prioriteit doorontwikkeling centrum

✓ ✓

6. Behoud cultuur-historisch erfgoed Inventariseren, risicoanalyse en functieverkenning.

Thema’s

- Dynamische woningbouwprogrammering - Vastgoedsturing - Diverse projecten in voorbereiding of uitvoering. De Tegelse Poort (10) opgeleverd en Ons Huis (6) - Deelname proces om te komen tot regionale Structuurvisie

8. Duurzaamheid Beheersing woonlasten, reductie milieubelasting, cradle to cradle.

- Voorbereiding voor ontwikkeling Ald Weishoés; - Versterken positie binnenstad - Deelname taskforce binnenstad

10. Gemeenschapsvoor-zieningen Investeren in maatschappelijk vastgoed, afspraken over exploitatierisico’s met de gemeente.

- Vervolg herijking intern beleid leefbaarheid - Reguliere werkzaamheden leefbaarheid: aanpak overlast, aanpak hennepkwekerijen, project vervuilde woningen, ontruimingen - Experiment klankbordgroepen - Ondersteunen bewoners bij aanpak knelpunten leefomgeving - Ondersteunen bij realisatie ontmoetingsplekken bewoners - Huizen van de Wijk en sociale wijkteams

✓

4. Arbeidsmigranten Inventariserend onderzoek, dataverzameling en informatievoorziening. 5. Statushouders Evenwichtige verdeling taakstelling over corporaties en particuliere verhuurders.

Activiteiten

✓ ✓

66

✓

✓

9. G emeenschappelijk vastgoedmanagement Verkenning van de mogelijkheden, casus is de wijk Q4.

11. Flexibilisering legeskosten Externe advisering door gecertificeerde bedrijven, verkenning ervaringen elders, efficiënter werken.

✓ ✓

Prioriteit doorontwikkeling centrum

Activiteiten

✓

-C ontinu aandachtspunt - Isolatiemaatregelen

✓

-P unt is afgerond

✓

-P articipatie Huizen van de Wijk en Sociale Wijkteams -V erhuur accommodaties: leegstaand maatschappelijk vastgoed verhuurd

✓

12. Uitwisseling gegevens GBA, kadaster en WOZ.

- Wordt opnieuw bekeken en meegenomen in de werk wijze hoe om te gaan met projecten

- Werkgroep heeft activiteiten opgepakt. Heeft nog niet tot resultaat geleid.Initiatief bij de gemeente

13. Schuldhulpverlening Activiteiten en beleid afstemmen.

✓

✓

- Gewerkt conform de afspraken in het convenant - Voorbereidingen opgepakt om te komen tot nieuw convenant - Regelmatige stuurgroep bijeenkomsten (3)

- Initiatief gemeente

14. Social return stages, werkervarings-plekken, leerwerkplekken gericht inzetten.

-N iet afgerond

- Initiatief gemeente - De evenwichtige verdeling is niet gerealiseerd - Taakstelling bijna gehaald

15. Huisvesting bijzondere doelgroepen Mensen met een beperking, jongeren met proble men, daken thuislozen.

-A fspraken diverse organisaties -G ebruik raamovereenkomst -W oningen beschikbaar -A fstemming met de woningcorporaties afgerond -S tudio’s in voorbereiding. Realisatie 2015

- Voortdurend aandachtspunt actie noodzakelijk

7. Grootstedelijke functie/ campusontwikkeling: Grootstedelijke voorzieningen, gericht op de histori sche binnenstad, onderwijsvoorzieningen, projecten die passen binnen de doelstellingen van de corporatie.

Prioriteit leefbaarheid

✓ actie in gang gezet

✓

✓

niet van toepasssing

- Verhuur en beheer 212 studentenkamers - Monitoring markt (bestuurlijk overleg en stuurgroep studentenhuisvesting) - Samenwerking Fontys Hogeschool - Samenwerking Studenten Informatie Punt (STIP) en Venlo Partners - Samenwerking met Woonwenz om te komen tot een centraal punt studentenhuisvesting - TV-uitzending “Studentenleven in Venlo”


Samenwerking: Wonen, welzijn en leefbaarheid (4.6) Bij samenwerkingsniveau staat S voor strategisch, T voor tactisch en O voor operationeel. Beleidsterrein Wonen Doel

Beleidsterrein Welzijn en leefbaarheid Activiteit

Samenwerkingspartners

Samenwerkingsniveau’s

Doel

Activiteit



TO TO TO TO TO

Vanwege kanteling AWBZ naar WMO de realisatie van integrale dagvoorzieningen in alle wijken t.b.v. ontmoeting, informatie en ondersteuning

Huizen van de wijk

Regionale Woonvisie

- gemeenten - woningcorporaties - ontwikkelaars - belangengroepen - maatschappelijke organisaties en instellingen

- gemeente Venlo - maatschappelijke organisaties - wijkbewoners

SO SO O

TO STO TO TO TO

Het bieden van woonbege leiding aan mensen die (nog) geen zelfstandige woonsituatie aankunnen

Wonen op proef (WOP)

Lokale Woonvisie

- gemeente Peel en Maas - Wonen Limburg, Woningstichting Kessel - ontwikkelaars - belangengroepen - maatschappelijke partners

- Woonwenz, Urbanus - welzijnsstichting Wel.kom - gemeente Venlo

TO TO O

Realiseren van de afgesproken doelen en monitoren resultaten

- gemeente Peel en Maas - Wonen-Limburg en Woningstichting Kessel

TO TO

Aanpakken van hennepkwekerijen in woningen

Hennep-kwekerijen

Kwaliteits-afspraken

Terugbrengen plan-capaciteit o.bv. vastgestelde criteria

Dynamische Woningbouw programmering

- gemeente Venlo - Woonwenz en Urbanus - Ontwikkelaars en belangengroepen

TO TO TO

- gemeente Venlo - Woonwenz en Urbanus - Politie - Openbaar Ministerie

TO TO TO O

Overlast en vervuilde woningen

Uitwerken algemeen deel Strak IIen maken bilaterale overeen komst periode 2012-2015

Strategisch Akkoord

- gemeente Venlo - Woonwenz en Urbanus - maatschappelijke organisaties

Tegengaan van overlast en het aanpakken van door huurders vervuilde woningen

STO STO TO

- gemeente Venlo - bemoeizorg - Woonwenz en Urbanus - GGZ Vincent van Gogh - welzijnsstichting Wel.kom

O O O O O

Studenten-huisvesting

- gemeente Venlo - Fontys Hogescholen Venlo - Universiteit Maastricht - Venlo-Partners - Studenteninformatiepunt - Studentensociëteit

S ST S ST O O

Inschakelen vrijwillige buurtbemiddelaars bij conflicten tussen buurtbewoners

Buurtbemiddeling

Realiseren en beheren 97 studentenkamers. Nieuwbouw complex met 71 kamers

- gemeente Venlo - Woonwenz en Urbanus - Politie - vrijwilligers

STO STO T O

Bijdragen aan maatschappelijke en wijkgerichte activiteiten van betaald voetbal-organisatie VVV

Via VVV

- Woonwenz en Wonen Limburg - particuliere ondernemers - betaald voetbalorganisatie VVV-Venlo - gemeente Venlo - welzijnsstichting Wel.Kom - wijkbewoners en wijkorganisaties

SO SO SO SO O O

Doel

Activiteit



Onderzoeken mogelijkheden woonprojecten

- maatschappelijke organisaties: Dichterbij, Mensana, Rooyse Wissel, De Sluis jeugdhulp verlening, Exodus

SO

Realiseren en monitoren van de woonvisie

Aanpak knelpunten in beide wijken via een geïntegreerde aanpak

Gebiedsregie Vossener Klingerberg

- gemeente Venlo - maatschappelijke organisaties en instellingen - ondernemers

STO O O

Betrekken bewoners bij beleid en aanpak problemen

Bewoners-participatie

- huurdersbelangenverenigingen HBV, Alert en MHV - wijkoverleggen - bewonerscommissies grootschalige renovatie - bewonersgroepen/klankbordgroepen

SO STO O O

- particuliere ondernemers - corporatie Woonwenz - gemeente

ST ST S

Scheiden Wonen Zorg

- particuliere ondernemers - gemeente - corporatie Woonwenz

ST ST ST

Bieden van onderdak aan daken thuislozen en mensen met een beperking. Tevens huisves ten van statushouders

Maatschappelijke Opvang en statushouders

- gemeente Peel en Maas - gemeente Venlo - Woonwenz en Urbanus - maatschappelijke organisaties en instellingen - Dichterbij, Mensana, Doortocht (Moveoo), Blijf van mijn Lijfhuis,

T T T T O

Housing First

Ontwikkelen project Housing First

- Gemeente/Regio - Leger des Heils/Canters Coaching - Collega corporaties Woonwenz en Urbanus

T T T

Overleg tussen organisatie ter afstemming en gerichte actie bij noodzakelijke integrale aanpak

zorgnetwerken

- GGZ Vincent van Gogh - Bemoeizorg - Bureau jeugdzorg - Politie - Woonwenz en Urbanus

O O O O O

Nieuw zorgmodel gebaseerd op participatie van burgers

ontwikkelen sociale wijkteams

- Gemeente - Welzijns- en zorgorganisaties - Woningcorporaties - Burgerinitiatieven

STO TO STO O

Centrumplannen Tegelen en Blerick

projectontwikkeling

Taskforce Binnenstad

Versterken centrumfunctie

68

Beleidsterrein Zorg


BIJLAGE 6 // KENGETALLEN ANTARES 2010 T/M 2014 Kerncijfers per jaar 31.12.14

31.12.13

31.12.12

31.12.11

31.12.10

5.463

5.447

5.359

5.420

5.294

518

521

522

544

526

76

79

75

77

79

6.057

6.047

5.956

6.041

5.899

52

52

52

52

52

Aantal verhuureenheden Woningen Garages en parkeerplaatsen Bedrijfsruimten Totaal aantal verhuureenheden in bezit Woningen via deelneming In beheer van derden Totaal aantal verhuureenheden inclusief beheer

2

2

51

51

2

6.111

6.101

6.059

6.144

5953

Aantal woningverkopen bestaand bezit in boekjaar

26

20

30

17

12

Aantal nieuwbouwwoningen voor verhuur in boekjaar

38

147

33

226

269

Aantal nieuwbouwwoningen voor verkoop in boekjaar

0

8

29

0

18

Aantal woningen gesloopt

0

40

64

84

0

Huurderving wegens leegstand

1,6%

2,8%

2,2%

2,8%

2,3%

Huurachterstand zittende huurders

0,6%

0,2%

0,5%

0,3%

0,4%

Huurachterstand vertrokken huurders

0,5%

0,2%

0,2%

1,0%

0,5%

Verhuur en incasso

Aantal mutaties per 1.000 woningen (excl. Studentenkamers)

76

73

65

67

63

Gemiddelde maandhuuropbrengst per woning (in EURO's)

526

499

480

468

457

Aandeel goedkope woningen

10%

9%

8%

9%

10%

Aandeel woningen onder (hoge) huurtoeslaggrens

85%

77%

81%

84%

88%

Financiële continuïteit (obv bedrijfswaarde) Solvabiliteit* Liquiditeit

38%

41%

41%

35%

34%

155%

166%

131%

139%

66%

Interest Coverage Ratio

2,15%

2,1%

2,0%

2,0%

2,3%

Weerstandsvermogen per woning (in EURO's)*

23.335

26.677

27.979

21.618

19.142

In nieuwbouw (x € 1 mln)

7,5

11,6

30,1

33,6

30,3

In onderhoud/renovatie/verbetering bezit (x € 1 mln)

2,0

1,0

0,2

0,1

0,4

Onderhoudskosten volgens W&V rekening (x € 1 mln)

5,6

4,9

7,2

5,9

4,7

4,18%

4,18%

4,4%

4,4%

4,7%

201

201

206

212

188

35.600

36.606

38.440

39.114

35.512

Aantal medewerkers in dienst

58

60

63

68

71

Aantal FTE's

54

56

57

60

64

Huisvestingskosten per woning (in EURO's)

46

48

46

34

39

Bestuurskosten per woning (in EURO's)

12

12

11

10

11

312

301

323

294

346

55

61

67

130

629

241

Investeringen en onderhoud

Treasury Gemiddelde vermogenskostenvoet vreemd vermogen Schuldrestant leningenportefeuille (x € 1 mln) Schuldrestant per woning Bedrijfsvoering

Algemene kosten (excl.verzekeringen/belastingen) per woning (in EURO's) Leefbaarheidsuitgaven (in EURO's) Saneeringsbijdrage/verhuurdersheffing (in EURO's) * vanaf 2011 op basisi van RJ 645

70

Scholieren uit de Tegelse wijk Op de Heide maakten een kunstwerk van rondslingerende blikjes die ze zelf inzamelden.


BIJLAGE 7 // JAARREKENING Balans per 31 december 2014 (na resultaatbestemming) ACTIVA

(in euro’s) 31.12.14

31.12.13

VASTE ACTIVA

Balans per 31 december 2014 (na resultaatbestemming) PASSIVA

31.12.14

31.12.13

EIGEN VERMOGEN Overige reserves

Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie

(in euro’s)

126.352.085

144.833.764

126.352.085

144.833.764

273.151.144

288.639.848

Sociaal vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie

1.408.689

2.112.599

VOORZIENINGEN

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

5.947.828

6.415.292

Voorziening onrendabele investeringen en herstructureringen

989.333

73.718

280.507.661

297.167.739

Overige voorzieningen

132.937

147.257

1.122.270

220.975

26.979.002

25.307.968

Vastgoedbeleggingen Commercieel vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie

-

465.370

26.979.002

25.773.338

Financiële vaste activa

Leningen overheid Leningen kredietinstellingen

Latente belastingvorderingen

1.196.368

2.662.249

Deelnemingen in groepsmaatschappijen

4.322.771

4.605.522

79.285

97.320

5.598.424

7.365.091

Leningen u/g

LANGLOPENDE SCHULDEN

Overige schulden

Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen

Voorraden

Overlopende passiva

Vastgoed bestemd voor verkoop

2.082.467

6.475.975

Voorraad grond

2.433.877

5.752.278

4.516.344

12.228.253

9.884.931 183.445.376

179.840

178.614

193.017.466

193.508.921

KORTLOPENDE SCHULDEN Gemeenten

VLOTTENDE ACTIVA

9.482.586 183.355.040

26.005

4.828

489.086

412.820

255.359

223.273

12.777.343

12.290.281

13.547.793

12.931.202

334.039.614

351.494.861

Vorderingen Huurdebiteuren

417.723

358.530

Vorderingen op groepsmaatschappijen

478.325

1.092.845

Belastingen en premies sociale verzekeringen

-

403.482

Overige vorderingen

366.115

340.470

Overlopende activa

60.387

125.340

1.322.550

2.320.667

15.115.633

6.639.773

334.039.614

351.494.861

Liquide middelen T O TA A L A C T I VA

72

T O TA A L PA S S I VA


Winst- en verliesrekening categoraal model over 2014

(in euro’s met vergelijkende cijfers) 2014

2013

Bedrijfsopbrengsten Huuropbrengsten

33.117.612

2014

2013

1.281.469

2.312.156

Huren

35.266

33.066

Zelfstandige huurwoningen Daeb

31.856

-

67.350

29.866

Zelfstandige huurwoningen en onzelfstandige wooneenheden niet-Daeb

930

Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille

137.486

-225.327

832

Onzelfstandig overige wooneenheden Daeb

482

Overige bedrijfsopbrengsten

987.704

814.585

321

1.205

1.387

Ontvangsten

Opbrengsten servicecontracten, Overheidsbijdragen

Omschrijving

Overige niet-woongelegenheden Daeb Overige niet-woongelegenheden niet-Daeb


37.605.451

36.086.376

Vergoedingen Overheidsontvangsten

Bedrijfslasten Afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille

Overige bedrijfsontvangsten 6.234.676

6.384.304

Renteontvangsten Saldo ingaande kasstromen

Overige waardeveranderingen van (im)materiele vaste activa en vastgoedportefeuille Lonen en salarissen

(in euro’s 1.000)

Operationele activiteiten 35.198.792

goederen, leveringen en diensten

Kasstroomoverzicht Toegelaten Instelling

15.489.002

9.896.593

2.982.948

2.995.827

793

660

1.366

2.312

-

67

401

815

21

416

37.054

36.676

Uitgaven

Sociale lasten

439.710

423.110

Personeelsuitgaven

3.999

4.097

Pensioenlasten

553.985

681.191

Lonen en salarissen

2.983

2.996

5.588.268

4.920.596

Sociale lasten

442

420

300.902

330.138

Pensioenlasten

574

681

Kosten servicecontracten, goederen, leveringen en diensten

1.346.243

2.768.766

5.466

5.166

Overige bedrijfslasten

7.633.217

5.681.853

Onderhoudslasten Leefbaarheid

40.568.951


Onderhoudsuitgaven

34.082.378

Overige bedrijfsuitgaven

5.606

8.033

Renteuitgaven

8.741

9.185

Sectorspecifieke heffing onafhankelijk van resultaat

1.088

1.206

Verhuurdersheffing

2.338

88

294

330

Leefbaarheid externe uitgaven niet investeringsgebonden Bedrijfsresultaat

-2.963.500

2.003.998

Vennootschapsbelasting

-

-2.077

27.532

26.028

9.522

10.648

Verkoopontvangsten bestaande huur, woon- en niet woongelegenheden

2.308

4.220

Verkoopontvangsten bestaande huur, woon- en niet woongelegenheden

1.228

209

3.536

4.429

Nieuwbouw huur, woon- en niet woongelegenheden

2.960

8.379

Nieuwbouw huur, woon- en niet woongelegenheden

1.700

1.167 96

Saldo uitgaande kasstromen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille

-1.744.106

414.438

Kasstroom uit operationele activiteiten (Des)investeringsactiviteiten

Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten Saldo financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

Belastingresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat deelnemingen

Resultaat na belastingen

74

63.481

416.276

-8.668.548

-9.123.902

MVA ingaande kasstroom A. DAEB en B. niet DAEB activiteiten

-8.605.067

-8.707.626

Tussentelling ingaande kasstroom MVA

-13.312.673

-6.289.190

MVA uitgaande kasstroom A. DAEB en B. niet DAEB activiteiten

-1.465.881

2.307.564

Woningverbetering, woon- en niet woongelegenheden

114

-282.751

-578.830

Woningverbetering, woon- en niet woongelegenheden

609

-

Investeringen overig

135

236

Externe kosten bij verkoop

91

74

Externe kosten bij verkoop

23

22

Tussentelling MVA uitgaande kasstroom

5.632

9.974

Saldo in- en uitgaande kasstroom MVA

-2.096

-5.545

-15.061.305

-4.560.456


Vervolg: Kasstroomoverzicht Toegelaten Instelling

(in euro’s 1.000)

Omschrijving

2014

2013

FVA Ontvangsten overig Uitgaven verbindingen Daeb Saldo in- en uitgaande kasstroom FVA Kasstroom uit (des)investeringen

1.036

-

-

550

1.036

-550

-1.060

-6.095

Financieringsactiviteiten Ingaand Nieuwe door WSW geborgde leningen

8.000

10.000

7.986

14.617

14

-4.617

8.476

-64

6.640

6.704

15.116

6.640

sociale-huursector (Bbsh). In dit besluit wordt voorge schreven Titel 9 Boek 2 BW toe te passen, behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Tevens is deze jaarrekening opgesteld volgens de door de Raad voor de Jaarverslaggeving uitgegeven Richtlijn 645 Toegela ten Instellingen Volkshuisvesting. Deze richtlijn is in 2011 herzien. Stichting Antares Woonservice past deze herziene Richtlijn toe. Tenzij bij het desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost balanshoofd anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen volgens het kostprijsmodel.

Uitgaand Aflossing door WSW geborgde leningen Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen Wijziging kortgeldmutaties Liquide middelen per 1-1 Liquide middelen per 31-12

Toelichting op de jaarrekening Algemeen Deze jaarrekening heeft betrekking op de periode 1 januari 2014 tot en met 31 december 2014. Alle bedragen luiden in euro’s, tenzij anders vermeld. Activiteiten De activiteiten van Stichting Antares Woonservice, statutair gevestigd en kantoor houdende aan de Venloseweg 7 te Venlo, zijn erop gericht mensen te huisvesten in vitale wijken en kernen. Groepsverhoudingen Stichting Antares Woonservice staat aan het hoofd van een groep rechtspersonen. Een overzicht van de gegevens vereist op grond van de artikelen 2:379 en 2:414 BW is hierna opgenomen:

Op grond van art. 2:406, lid 1 BW rust op het groepshoofd, Stichting Antares Woonservice een consolidatieplicht. Aangezien de gezamenlijke betekenis van de dochter maatschappijen in financiële zin ultimo 2014 slechts zeer beperkt van invloed is op het inzicht dat de jaarrekening dient te geven in het vermogen en resultaat, maakt Stichting Antares Woonservice gebruik van de consoli datievrijstelling op grond van art. 2:407, lid 1 sub a BW. De dochtermaatschappijen hebben geen personeel in dienst, hebben slechts geringe activiteiten in het verslag jaar en het financieel belang van zowel het balanstotaal, het resultaat als de onderliggende individuele posten in verhouding tot het geheel is te verwaarlozen. Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening De jaarrekening van Stichting Antares Woonservice is opgesteld volgens de bepalingen van het Besluit beheer

Statutaire zetel

Deelnemingspercentage

In de toelichting op de verscheiden posten van de balans wordt de reële waarde van het betreffende instrument toegelicht als deze afwijkt van de boekwaarde. Indien het financiële instrument niet in de balans is opgenomen, wordt de informatie over de reële waarde gegeven in de toelichting op de ‘Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen’. Voor de grondslagen van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost. Financiële derivaten worden bij eerste verwerking tegen de reële waarde opgenomen en vervolgens per balans datum tegen de reële waarde geherwaardeerd.

Hoofdactiviteit

Appartementen Centrum Passage B.V.;

Venlo

100%

woningexploitatie

Antares Holding B.V.;

Venlo

100%

huisvestingbelang

Antares Projecten B.V.;

Venlo

indirect 100%

projectontwikkeling

Antares VvE Beheer B.V.;

Venlo

indirect 100%

VvE-beheer

Antares Diensten B.V.;

Venlo

indirect 100%

dienstverlening

Antares Vastgoed B.V..

Venlo

indirect 100%

vastgoedexploitatie

76

Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan.

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva

Niet-geconsolideerde maatschappijen: Naam

Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opge nomen voorzover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Sociaal vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs onder de huurtoeslaggrens, het maatschappelijk vastgoed en het overige sociale vastgoed. De huurtoe slaggrens is een algemeen huurprijsniveau dat jaarlijks door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijks

relaties wordt vastgesteld. Ultimo 2014 bedraagt deze grens € 699,48 (2013: € 681,02). Maatschappelijk vastgoed is bedrijfsonroerendgoed dat is verhuurd aan maatschappelijke organisaties, waaronder zorg-. welzijns-, onderwijs- en culturele instellingen en dienstverleners en tevens is vermeld op de bijlage zoals deze is opgenomen in de Beschikking van de Europese Commissie d.d. 15 december 2009 aangaande de staats steun voor toegelaten instellingen. Stichting Antares Woonservice kwalificeert het sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel, aangezien Stichting Antares Woonservice een beleid heeft dat gericht is op het realise ren van de volkshuisvestelijke taken. Het volkshuisvestelijk beleid staat hierbij centraal. Sociaal vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd tegen de actuele waarde gebaseerd op bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van de geprognosticeerde kasstromen van de kas stroom-genererende eenheid uit hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de investering. De indeling naar kasstroomgenererende eenheid is gede finieerd op complexniveau. Stichting Antares Woonservice kiest voor deze indeling van de kasstroomgenererende eenheden aangezien deze aansluit bij haar interne bedrijfsvoering en hierbij de basis vormt voor haar vastgoedsturing. De reële waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgenomen bestemming van de com plexen. De onroerende zaken kunnen voor langere of kortere termijn voor verhuur worden aangehouden. De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting van de directie weergeven van de economische om standigheden die van toepassing zullen zijn gedurende de resterende levensduur van het actief. De kasstromen zijn gebaseerd op de eind 2014 intern geformaliseerde meerjarenbegroting en bestrijken een periode van vijf jaar, behoudens de verwachte kosten van groot onderhoud, erfpacht en overige contracten met een verwerkingsduur van meer dan vijf jaar. De kosten van planmatig onder houd worden gebaseerd op de in de meerjarenonder houdsbegroting onderkende cycli per component. Voor latere jaren wordt uitgegaan van de verwachte gemid delde groeivoeten voor inflatie, huurstijging en rente alsmede genormeerde lastenniveaus. Uitgaven na de eerste verwerking (de zogeheten nainvesteringen) die leiden tot een waardeverhoging van het actief, worden geactiveerd.


Uitgaven die betrekking hebben op toekomstige her structureringen, waarvan de feitelijke verplichtingen dan wel in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan, worden in de waardering betrokken, Herstructurering onderscheidt zich van renovatie door het verbeteren of vergroten van de oorspronkelijke capaciteit. Periodiek groot onderhoud wordt volgens de compo nentenbenadering geactiveerd. Hierbij worden de totale uitgaven toegewezen aan de samenstellende delen. De lasten van onderhoud, niet zijnde periodiek groot onderhoud, waaronder renovatie, onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging van het actief. De lasten van derge lijk onderhoud worden ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat deze zich voordoen. Afschrijvingen worden berekend over de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde is gesplitst naar de componenten grond, opstal en overige componenten. Over het aandeel van de grond wordt niet afgeschreven. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levens duur per component en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. De initiële herwaardering van het sociaal vastgoed in ex ploitatie naar actuele waarde is rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt in een herwaarderingsreserve. De hierop volgende jaarlijkse waardeveranderingen worden als volgt in de jaarrekening verwerkt: • Een waardevermeerdering van een complex onder het sociaal vastgoed wordt in het beginsel direct ten gunste van de herwaarderingsreserve gebracht. Uitzondering betreft het geval wanneer voor een complex in het verleden een afwaardering ten laste van het resultaat is gebracht. In die situatie worden waardevermeerde ringen van ditzelfde complex als positief resultaat in de winsten verliesrekening verwerkt, voor zover dit een terugname betreft van deze eerdere waardeverminde ring. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de terug neming nooit hoger is dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien in voorgaande jaren geen bijzonder waardeverminderings-verlies voor het complex zou zijn verantwoord. • Een waardevermindering van een complex onder het sociaal vastgoed wordt in beginsel ten laste van het resultaat gebracht. Indien echter een herwaarderings reserve voor dit complex gevormd is, wordt de waardevermindering direct ten laste van de herwaarde ringsreserve gebracht tot het bedrag dat met betrekking

78

tot het desbetreffende complex in de herwaarderings reserve is opgenomen. Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie betreft complexen in aanbouw ten behoeve van toekom stige verhuurexploitatie. De complexen in aanbouw wor den gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering onder aftrek van een bijzondere waardevermindering. Voorts wordt rente tijdens de bouw toegerekend. De geactiveerde rente wordt berekend tegen de gemiddelde rentevoet over het totale vreemde vermogen. Voor onroerende zaken waarvoor een speci fieke financiering is aangetrokken, wordt de interestvoet van deze specifieke financiering gehanteerd. Indien de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling, wordt de onroe rende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van de verkrij gingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardevermin deringen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruik neming. Op terreinen wordt niet afgeschreven.

Vastgoedbeleggingen Een vastgoedbelegging is een onroerend goed (of een deel daarvan) dat wordt aangehouden om huuropbreng sten of een waardestijging, of beide, te realiseren. Commercieel vastgoed in exploitatie Het commercieel vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs boven de huurtoeslaggrens, het bedrijfsmatig vastgoed (niet zijnde maatschappelijk vastgoed) en het overige commercieel vastgoed. Het commercieel vastgoed in exploitatie wordt gewaar deerd op basis van actuele waarde. De actuele waarde kan niet worden vastgesteld aan de hand van courante prijzen op een actieve markt. De actuele waarde wordt vastgesteld aan de hand van de contante waarde van geprognosticeerde kasstromen

gebaseerd op betrouwbare schattingen, ondersteund door de bepalingen in bestaande lease- en andere contracten en door extern bewijsmateriaal zoals actuele huurprijzen voor gelijksoortige onroerende zaken op dezelfde locatie en in dezelfde staat, en gebruikmakend van een disconteringsvoet die de onzekerheid ten aanzien van de hoogte en het realisatietijdstip van de kasstromen weerspiegelt (Discounted Cash Flow methode, hierna: DCF-methode). Winsten of verliezen ontstaan door een wijziging in de actuele waarde van het commercieel vastgoed worden verantwoord in de winsten verliesrekening over de periode waarin de wijziging zich voordoet, onder de categorie “Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille”. Daarnaast wordt ten laste van de resultaatbestemming een herwaarderingsreserve ge vormd. De herwaarderingsreserve betreft het ongereali seerde positieve verschil tussen de actuele waarde en de historische kostprijs. Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen Deelnemingen in groepsmaatschappijen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermo genswaarde, doch niet lager dan nihil. Deze nettovermo genswaarde wordt berekend op basis van de grondslagen van Stichting Antares Woonservice. Deelnemingen met een negatieve nettovermogens waarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer Stichting Antares Woonservice geheel of ten dele instaat voor schulden van de desbetreffende deelneming, respectie velijk de feitelijke verplichting heeft de deelneming (voor haar aandeel) tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening gevormd. Bij het bepalen van de omvang van deze voorziening wordt rekening gehouden met reeds op vorderingen op de deelneming in mindering gebrach te voorzieningen voor oninbaarheid. Vorderingen op groepsmaatschappijen De vorderingen op groepsmaatschappijen worden bij de eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk is aan de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Latente belastingvorderingen Onder de financiële vaste activa zijn actieve belastingla tenties opgenomen, indien en voor zover het waarschijn

lijk is dat realisatie van de belastingclaim te zijner tijd zal kunnen plaatsvinden. Deze actieve latenties zijn gewaar deerd tegen contante waarde waarbij discontering plaats vindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. De nettorente bestaat uit de voor Stichting Antares Woonservice geldende rente voor langlopende leningen (3,91%) onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief (25,5%). De actieve belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering en op de aanwezige compensabele verliezen. De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2014 zijn er geen verhuureenheden be stemd voor de sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. Leningen u/g De verstrekte leningen (leningen u/g) worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen. Voorraden Vastgoed bestemd voor verkoop De voorraad vastgoed bestemd voor verkoop bestaat uit nieuwbouw verkoopwoningen die zijn opgeleverd maar nog niet zijn verkocht en leegstaande huurwoningen die zijn bestemd voor verkoop. Deze voorraad is gewaardeerd tegen marktwaarde. Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop be treft het onderhanden werk (onroerende zaken onverkocht in aanbouw bestemd voor de verkoop). Vastgoed in ont wikkeling bestemd voor de verkoop wordt gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of lagere netto-opbrengstwaar de. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door de individuele beoordeling van de voorraden. De vervaardigingsprijs omvat de bouwkosten, de directe loonkosten en de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. De nettoopbrengstwaarde is gebaseerd op een verwachte verkoopprijs, onder aftrek van nog te maken kosten voor voltooiing en verkoop.


Onderhanden projecten De onderhanden projecten in opdracht van derden betreft onroerende zaken verkocht in aanbouw en worden gewaar deerd tegen de gerealiseerde projectkosten vermeerderd met de toegerekende winst en verminderd met verwachte verliezen en gedeclareerde termijnen. Indien het resultaat op een onderhanden project niet op betrouwbare wijze kan worden ingeschat wordt geen winst toegerekend. De projectkosten omvatten de direct op het project betrek king hebbende kosten, de kosten die toerekenbaar zijn aan projectactiviteiten in het algemeen en toewijsbaar zijn aan het project en andere kosten die contractueel aan de opdrachtgever kunnen worden toegerekend. In de onderhanden projecten zijn tevens begrepen de uit de projectontwikkeling voortkomende projecten indien en voor zover voor eenheden van het project voor of tijdens de constructie een onvoorwaardelijke verkoopovereen komst is afgesloten. Projectopbrengsten en projectkosten uit hoofde van de onderhanden projecten worden als opbrengsten en kos ten verwerkt in de winst-en-verliesrekening naar rato van de verrichte prestaties op balansdatum. De mate waarin de prestaties zijn verricht is bepaald op basis van de tot de balansdatum gemaakte projectkosten in verhouding tot de geschatte totale projectkosten/inspectie van het uitgevoerde deel van het project/de voltooiing van een fysiek onderscheidbaar projectonderdeel. Indien het totaal van alle onderhanden projecten een debetstand vertoont, wordt het totaalsaldo gepresen teerd onder de vlottende activa. Indien het totaal van alle onderhanden projecten een creditsaldo vertoont, wordt het totaalsaldo gepresenteerd.

De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de waardering rekening gehouden.

service geldende rente voor langlopende leningen (3,91%) onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief (25,5%).

Voorzieningen Voorziening onrendabele investeringen en herstructureringen In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare ver plichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”.

De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2014 zijn er geen verhuureenheden bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd.

Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de woning corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuw bouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de woningcorporatie rondom projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering van de verplichting heeft plaatsgevonden.

Voorziening loopbaanbudget Deze voorziening is ontstaan als gevolg van het feit dat werknemers van woningcorporaties op grond van de CAO Woondiensten recht hebben op een individueel loop baanontwikkelingsbudget.

Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investe ringen en herstructureringen worden als bijzondere waardeverandering in mindering gebracht op de boek waarde van het complex waartoe de investeringen gaan behoren. Indien en voor zover de verwachte verliezen de boekwaarde van het betreffende complex overtreffen, wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verwachte verliezen wordt in dit verband verstaan de netto contante waarde van alle investeringsuitgaven minus de aan deze investering toe te rekenen bedrijfswaarde of actuele waarde.

Vorderingen De vorderingen worden bij eerste verwerking tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamorti seerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.

Voorziening latente belastingverplichtingen Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in mindering gebracht de in de toekomst te ver rekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het waar schijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening.

Liquide middelen De liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder de kort lopende schulden.

De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschil len tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is gewaardeerd tegen contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de net torente en hebben overwegend een langlopend karakter. De nettorente bestaat uit de voor Stichting Antares Woon

80

De werknemer die op 1 januari 2010 een 36-urige werk week heeft en vijf jaar of langer in dienst is bij de onderne ming, heeft voor de periode 1 januari 2010 tot en met 31 december 2014 het recht om een loopbaanontwik kelingsbudget van € 4.500 te besteden. Werknemers die na 1 januari 2010 in dienst treden hebben recht op een jaarlijks loopbaanontwikkelingsbudget van € 900 gebaseerd op een 36-urige werkweek. De voorziening is gewaardeerd tegen nominale waarde. Langlopende schulden De langlopende leningen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking meegenomen. Schulden worden na eerste verwerking ge waardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag, rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uit eindelijke aflossingswaarde wordt samen met de verschul digde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de winsten- verliesrekening wordt verwerkt. De aflossingsverplichting voor het komend jaar is opgeno men onder de kortlopende schulden. Stichting Antares Woonservice maakt gebruik van derivaten om het rente- en kasstroomrisico af te dekken. Voor de verwerking, waardering en resultaatbepaling, past Stichting Antares Woonservice met betrekking tot deze derivaten (hedge-instrumenten) kostprijshedge-accounting toe.

Kortlopende schulden De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgings-/vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde.

Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Huuropbrengsten De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebon den aan een maximum. Voor het verslagjaar 2014 bedroeg dit maximumpercentage 6,5 %. De opbrengsten uit hoofde van huur worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van opeisbaarheid daar bij tussentijdse beëindiging van het huurcontract geen terugbetalingsverplichting geldt. Opbrengsten servicecontracten, goederen, leveringen en diensten Opbrengsten servicecontracten betreffen overeengeko men bijdragen van huurders in het jaar voor de levering van goederen en diensten. De bijdragen zijn voor de dekking van de te maken en gemaakte servicekosten. Overheidsbijdragen Overheidsbijdragen betreffen de vrijval uit de egalisatie rekening rijksbijdragen en overige overheidsbijdragen. De overheidsbijdragen hebben betrekking op specifieke regelingen en worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van opeisbaarheid. Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille De post nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille be treft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de boekwaarde (bestaand bezit) dan wel de vervaardi gingsprijs (projecten voor derden). Opbrengsten worden verantwoord na ondertekening van de koopakte en nadat aan ontbindende voorwaarden is voldaan. Mogelijke ver liezen op nieuwbouw koopprojecten worden verantwoord zodra deze voorzienbaar zijn. Projectopbrengsten uit hoofde van de onderhanden projecten worden als opbrengsten verwerkt in de winsten- verliesrekening naar rato van de verrichte prestaties op balansdatum. Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf De toe te rekenen interne directe kosten en rente in het


kader van voorfinanciering ten behoeve van onroerende zaken in ontwikkeling worden hier verantwoord. Overige bedrijfsopbrengsten Hieronder worden onder andere de opbrengsten van overige dienstverlening en incidentele opbrengsten verantwoord. Afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille De afschrijvingen materiële vaste activa en vastgoed portefeuille worden gebaseerd op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economi sche levensduur. Afschrijving op het actief vindt plaats tot de restwaarde is bereikt. De afschrijvingen op sociaal vastgoed in exploitatie worden gebaseerd op de bedrijfswaarde. Binnen de afschrijving op het sociaal vastgoed in exploitatie worden componenten onderkend met een verschillende levens duur. Naast de grond (geen afschrijving) en de opstal worden installaties en inventaris onderkend. Van een afzonderlijke component is sprake indien deze compo nent meer dan 10 procent uitmaakt van de waarde van het actief en/of indien de afschrijvingslast (als gevolg van een afwijkende levensduur van de component ten opzichte van de opstal) meer dan 10% afwijkt van de situatie dat geen component zou zijn onderkend. Overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille De overige waardeveranderingen worden gevormd door de waardevermindering die is ontstaan door gedurende het verslagjaar nieuw aangegane juridische en feitelijke verplichtingen met betrekking tot investeringen in nieuw bouw en herstructurering. Lonen, salarissen en sociale lasten Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst-en-verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevon den door de werknemers. Pensioenlasten Stichting Antares Woonservice heeft een pensioenrege ling bij de pensioenuitvoerder Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties (SPW), bedrijfstakpensioen fonds. De regeling wordt gefinancierd door afdrachten aan pensioen-uitvoerders, te weten het bedrijfstakpen

82

sioenfonds. De pensioenverplichtingen worden gewaar deerd volgens de verplichting aan de pensioenuitvoerder benadering’. In deze benadering wordt aan de pensioen uitvoerder te betalen premie als last in de winst-en-verlies rekening verantwoord. Onderhoudslasten Onder onderhoudslasten worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud ver antwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daad werkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Reeds aangegane verplichtingen waarvan de werkzaam heden nog niet zijn uitgevoerd op balansdatum worden verwerkt onder de niet in de balans opgenomen verplich tingen. Het klachten- en mutatieonderhoud wordt onderscheiden in kosten van derden en eigen dienst, alsmede de kosten van het materiaalverbruik. In de winst-en-verliesrekening zijn de kosten van de eigen dienst opgenomen bij de kostensoort salarissen en sociale lasten. Leefbaarheid Leefbaarheid omvat gemaakte kosten voor fysieke ingre pen die de leefbaarheid in buurten en wijken bevorderen. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevon den. Kosten servicecontracten goederen, leveringen en diensten Kosten servicecontracten goederen, leveringen en dien sten betreffeen de kosten die in het jaar gemaakt zijn voor de levering van goederen en diensten aan huurders. Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoed portefeuille betreffen winsten of mogelijke verliezen, die ontstaan door een wijziging in de waarde van de vastgoedbeleggingen in het verslagjaar. Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig ver werkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van

de rentelasten wordt rekening gehouden met de verant woorde transactiekosten op de ontvangen leningen.

activiteiten in het kader van de gewone bedrijfsuitoefe ning en derhalve naar verwachting zelden zullen voor komen.

Rentelasten worden geactiveerd voor kwalificerende activa gedurende de periode van vervaardiging van een actief, indien het een aanmerkelijke tijd vergt om het actief gebruiksklaar of verkoopklaar te maken. De te activeren rente wordt berekend op basis van de verschul digde rente over specifiek voor de vervaardiging opgeno men leningen en van de gewogen rentevoet van leningen die niet specifiek aan de vervaardiging van het actief zijn toe te rekenen, in verhouding tot de uitgaven en periode van vervaardiging. Belastingen De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit de voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van nietaftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderin gen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigin gen in het te hanteren belastingtarief. Sinds 1 januari 2008 vallen de woningcorporaties integraal onder de vigerende belastingwetgeving. Eind 2008 is er overeenstemming bereikt tussen Aedes en de belas tingdienst betreffende de Vaststellingsovereenkomst 2 (VSO 2). De VSO 1 is eenzijdig in 2008 door de belasting dienst opgezegd. Stichting Antares Woonservice heeft de VSO 1 en VSO 2 getekend. Resultaat deelnemingen Als resultaat van deelnemingen waarin invloed van be tekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, wordt opgenomen het aan de woningcorporatie toekomende aandeel in het resultaat van deze deelne mingen. Dit resultaat wordt bepaald op basis van de bij Stichting Antares Woonservice geldende grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. Bij deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, wordt het dividend als resultaat aangemerkt. Verwerking hiervan vindt plaats onder de financiële baten en lasten. Buitengewone baten en lasten Onder buitengewone baten en lasten worden verstaan baten en lasten die voortvloeien uit gebeurtenissen of transacties die duidelijk te onderscheiden zijn van de


Het verloop van ‘sociaal vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie’ en ‘onroerende en roerende zaken ten dienste van exploitatie’ op basis van historische kostprijs is als volgt weer te geven:

TOELICHTING OP DE ONDERSCHEIDEN POSTEN VAN DE BALANS ACTIVA

31.12.14

31.12.13

VASTE ACTIVA

Verbeteringen bestemd voor eigen exploitatie

Sociaal vastgoed bestemd voor eigen exploitatie

Totaal sociaal vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie


760.013

1.352.586

2.112.599

6.415.292

MATERIËLE VASTE ACTIVA Sociaal vastgoed in exploitatie

273.151.144

288.639.848

Sociaal vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie

1.408.689

2.112.599


5.947.828

6.415.292

280.507.661

297.167.739

Stand per 1 januari 2014 Mutaties boekjaar: - investeringen

Materiele vaste activa per balans

2.269.910

3.402.298

135.016

-

17.083

17.083

-

- interne overboeking van voorraad grond

-

918.635

918.635

-

-1.892.401

-2.253.951

-4.146.352

-

- afboekingen onrendabel (onttrekking voorziening)

-

-894.366

-894.366

-

- afboeking projecten geen doorgang

-

-1.208

-1.208

-

- afschrijvingen

-

-

-

-602.480

Totaal mutaties

-760.013

56.103

-703.910

-467.464

-

1.408.689

1.408.689

5.947.828

- interne overboekingen naar in exploitatie

Het verloop van het ‘sociaal vastgoed op basis van bedrijfswaarde’ is als volgt weer te geven: 2014

2013

Sociaal vastgoed in exploitatie Stand per 1 januari

1.132.388

- interne rentetoerekening

288.639.848

295.060.316

114.163

96.389

Stand per 31 december 2014 Investeringen Desinvesteringen verkopen

-304.687

-596.653

-13.078.698

-12.835.498

Interne overboekingen van 'in ontwikkeling' (nieuwbouw huur)

2.253.951

7.667.318

Interne overboekingen van 'in ontwikkeling' (verbeteringen)

1.892.400

181.546

- 2014 € 17.083 (2,56%);

Herclassificatie van 'voorraad woningen'

361.800

930.400

- 2013 € 149.195 (2,60%);

Herclassificatie naar 'voorraad woningen'

-378.349

-1.287.152

Herclassificatie naar commercieel vastgoed

-352.911

-2.115.647

Herclassificatie van commercieel vastgoed

1.737.261

1.256.053

-7.733.634

282.776

273.151.144

288.639.848

Afschrijving

Mutatie actuele waarde

De rentekosten van geïnvesteerd vreemd vermogen worden tijdens de bouwperiode als onderdeel van de verkrijgings-/vervaardigingsprijs van ‘nieuwbouwprojecten in ontwikkeling’ geactiveerd. De toegerekende rente bedraagt voor:

31.12.14

31.12.13

3.830.926

3.975.823

81.656

111.095

100.406

70.210

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Stand per 31 december

Kantoorgebouwen Inventaris Vervoermiddelen

1.934.840

2.258.164

5.947.828

6.415.292

Systematiek

Looptijd

Termijnen

Grond

n.v.t.

einde levensduur

n.v.t.

Casco

lineair

einde levensduur

50 jaar

Installaties

lineair

einde levensduur

20 jaar

Inrichting

lineair

einde levensduur

25 jaar

Schutting

lineair

einde levensduur

15 jaar

Overige

De afschrijvingstermijnen en gevolgde systematieken luiden als volgt: Sociaal vastgoed in exploitatie

Over vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie wordt niet afgeschreven.

84


Onroerende en roerende zaken ten dienste van exploitatie Grond kantoorgebouwen

Systematiek

Looptijd

Termijnen

De toename van de bedrijfswaarde in het verslagjaar met een bedrag van € 35,3 miljoen ten opzichte van de bedrijfswaarde ultimo het voorgaande verslagjaar, laat zich als volgt verklaren: Effect Autonome waardemutatie

n.v.t.

einde levensduur

n.v.t.

Kantoorgebouwen

lineair

einde levensduur

25-50 jaar

Inventarissen

lineair

einde levensduur

10 jaar

Vervoermiddelen

lineair

einde levensduur

5 jaar

- verkopen:

Automatiseringsapparatuur

lineair

einde levensduur

3 jaar

- nieuwbouw:

Automatiseringsprogrammatuur

lineair

einde levensduur

1 jaar

- herclassificatie commercieel vastgoed:

-13.699.059

Gevolgen van gerealiseerd beleid

- herclassificatie voorraad bestemd voor verkoop:

-513.420 3.533.204 420.814 -650.612 2.789.986

Investeringen Het bij ‘onroerende zaken in exploitatie’ vermelde bedrag betreft voornamelijk investeringen tegen een huurverho ging. Desinvesteringen Het bedrag aan desinvesteringen, vermeld bij de ‘on roerende zaken in exploitatie’, heeft betrekking op de verkoop van 5 woningen.

Zekerheden Voor de als zekerheid voor leningen verbonden materiële vaste activa wordt verwezen naar de toelichting op de langlopende schulden. Actuele waarde Het bezit van Antares is gewaardeerd tegen actuele waarde; het sociale vastgoed tegen bedrijfswaarde en het commerciële vastgoed tegen marktwaarde.

Gevolgen van aanpassingen van beleidsparameters en uitgangspunten - in de huurprijscomponent: - in de onderhoudslasten: - in de overige lasten:

-2.168.709

- in de zakelijke lasten:

-13.341.464

- in de verkoop:

Onder bedrijfswaarde wordt verstaan de contante waarde van de netto-omzet oftewel het saldo tussen toekomstige ontvangsten en uitgaven.

Afboekingen onrendabel De afboeking van onrendabele investeringen in nieuw bouwprojecten is ten laste van de voorziening gebracht. Omdat voor de afboeking van onrendabele investerin gen in groot onderhoud projecten geen voorziening is getroffen is deze rechtstreeks ten laste van het resultaat gebracht.

De waarde van het sociaal vastgoed in exploitatie gebaseerd op de bedrijfswaarde bedraagt ultimo 2014 € 273,2 miljoen (2013: € 288,6 miljoen).

86

777.073

- gerealiseerd huurbeleid

1.915.035

- levensduur

3.247.027

- CW restwaarde grond: - in de inflatie:

Antares werkt het verkoopbeleid in 2015 verder uit. Per ultimo 2014 zijn 420 woningen gelabeld als verkoopwo ning bij mutatie. Hiervan worden naar verwachting 25 woningen op korte termijn (< 1 jaar) verkocht. De omzet van deze woningen bedraagt circa 3 miljoen.

21.325.183 -22.590.492

38.983 6.217.734 -4.579.630

Afname bedrijfswaarde ultimo verslagjaar ten opzichte van ultimo voorgaand verslagjaar:

-15.488.703

De mutatie in de bedrijfswaarde zoals bedoeld in alinea 214 van Richtlijn 646 wordt als volgt gespecificeerd.


De uitgangspunten voor de bedrijfswaardeberekening van het sociaal vastgoed in exploitatie zijn: - huurstijging 2015

2,50%

· huishoudens met een inkomen tot en met € 34.229

3,00%


5,00%

· huishoudens met een inkomen boven € 43.786 - huurstijging 2016

3,00%


3,50%


5,50%

Tabel verkoopopbrengsten De in de bedrijfswaarde opgenomen verwachte op brengstwaarde van woningen geoormerkt voor verkoop wordt gedefinieerd als de contante waarde van het bedrag dat kan worden verkregen bij vrijwillige verkoop binnen een verwachte termijn, onder aftrek van verkoop

kosten die niet door de koper worden gedragen. Ter bepaling van dit bedrag worden taxaties uitgevoerd door onafhankelijke externe deskundigen of worden vergelijk bare onroerende zaken als referentie gehanteerd (WOZwaarde).

De verkopen worden voor een periode van vijf jaar in de waardering betrokken.

· huishoudens met een inkomen boven € 43.786 - huurstijging 2017-2019

3,50%


Jaar

Aantal verkopen

Opbrengstwaarde

Bedrijfswaarde

4,00%


6,00%

2015

10

1.230.000

1.186.000

inflatievolgend

2016

18

2.310.000

2.230.000

- huurstijging niet woningen vanaf 2015

2,00%

2017

19

2.340.000

2.253.000

- verwachte jaarlijkse huurstijging op lange termijn gemiddeld:

8,00%

2018

21

2.719.000

2.620.000

- mutatiegraad

1,40%

2019

22

2.959.000

2.852.000

- huurdervingspercentage woningen 2015-2016:

1,25%

- huurdervingspercentage woningen 2017

0,85%

- huurdervingspercentage woningen vanaf 2018

6,70%

- huurdervingspercentage niet woningen 2015-2016:

6,50%

- huurdervingspercentage niet woningen 2017

5,00%

- huurdervingspercentage niet woningen vanaf 2018

3,00%

- jaarlijkse variabele lasten:

3,00%

· huishoudens met een inkomen boven € 43.786

- verwachte jaarlijkse lastenstijging onderhoud

2,00%

- indexatie WOZ-waarden ten behoeve van berekening verhuurderheffing

15 jaar

- minimale levensduur

50 jaar

- initiële levensduur

€ 15.000

- restwaarde grond per woningkavel

€ 10.000

- sloop- en verhuiskosten per woningkavel

5,25%

- disconteringsvoet:

medio numerando

- moment van discontering

23,2 jaar

- verwachte resterende levensduur van de betreffende activa

23,2 jaar

- woningverkopen worden voor de eerste vijf jaar ingerekend - er is geen sprake van sloop in de eerste vijf jaar

Tabel indexeringen Prijs stijging in %

Loonkosten stijging in %

Onderhoudkosten stijging in %

Overige variable lasten stijging in %

2015

1,50%

1,75%

1,75%

1,75%

2016

2,00%

2,13%

2,13%

2,13%

2017

2,00%

2,39%

2,39%

2,39%

2018

2,00%

2,57%

2,57%

2,57%

2019

2,00%

3,00%

3,00%

3,00%

vanaf 2020

2,00%

3,00%

3,00%

3,00%

Periode

Exploitatielasten De exploitatielasten per verhuureenheid zijn ontleend aan de begroting van Antares. De exploitatielasten bestaan uit de volgende elementen: - Directe exploitatielasten, onder andere belastingen, verzekeringspremies etc. - Indirecte exploitatielasten welke betrekking hebben op het sociaal vastgoed (geen kosten van projectontwik kelingsactiviteiten). Deze kosten bestaan onder andere uit administratieve lasten, beleid en automatisering. Antares heeft de totale directe exploitatie toegerekend op de verdeelsleutel van het aantal fte’s dat betrekking heeft op sociaal vastgoed. - Leefbaarheidsuitgaven: gemiddelde van de totale kos ten per eenheid, wordt aan een complex toegerekend. - Heffingen van overheidswege, zoals de verhuurderhef fing, die gekoppeld zijn aan het sociaal vastgoed in exploitatie, welke conform het wettelijk kader zijn geformaliseerd. Levensduur De gehanteerde uitgangspunten bij de bepaling van de resterende economische levensduur zijn: Bij de geschatte resterende economische levensduur wordt rekening gehouden met marktomstandigheden, kwaliteitsbeleid van de corporatie en de feitelijke staat van onderhoud. De levensduur vormt de basis voor de looptijd van de verwachte kasstromen. Jaarlijks wordt vastgesteld of aanpassing van de levensduurinschatting noodzakelijk is. Er wordt voor sociale huurwoningen uitgegaan van een weerlegbaar vermoeden dat de resterende economische

88

levensduur maximaal 50 jaar en minimaal 15 jaar bedraagt. De restantlevensduur wordt echter primair bepaald met inachtneming van de reguliere richtlijnbepalingen inhoudende dat een bijstelling van de gebruiksduur periodiek wordt vastgesteld. Indien de administratieve minimale restantlevensduur korter is/wordt dan 15 jaar, is bijzondere aandacht nodig voor een hernieuwde inschatting van de restantlevensduur. Het strategisch voorraad-beheer van de corporatie is in principe leidend. Voor maatschappelijk vastgoed kan uitgegaan worden van een gelijke of kortere maximale levensduur (40 of 50 jaar) afhankelijk van de inschatting van economische risico’s. Restwaarde De bepaling van de restwaarde van de grond opgenomen in de bedrijfswaarde vindt, voor zover er nog geen her bestemming van de grond heeft plaatsgevonden, plaats op basis van de huidige vergelijkbare kavel of vierkante meterprijs voor een sociale huurwoning. Voor 2014 wordt de restwaarde gewaardeerd op € 5.000 bestaande uit € 15.000 grondwaarde en € 10.000 sloop- en verhuiskos ten. Deze kavelprijs wordt geindexeerd naar het einde van de levensduur en vervolgens contant gemaakt tegen de disconteringsvoet. Indien feitelijk dan wel in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan die conse quenties hebben voor de bestemming van de grond, dan wordt met deze gewijzigde bestemming in de waardering rekening gehouden. Overige waardering De onroerende zaken in exploitatie (inclusief opgeleverde nieuwbouw) zijn in het kader van de onroerendzaakbelas ting gewaardeerd op € 645 miljoen (peildatum 1 januari 2014).


Verzekeringen De onroerende zaken in exploitatie zijn verzekerd tegen het risico van brand- en stormschade. Met ingang van 1 januari 2006 is de basis voor deze verzekering het aantal verhuureenheden waarbij de verzekerde waarde is gesteld op de gemiddelde herbouwwaarde per verhuureenheid vastgesteld door Aedes, met garantie tegen onderverze kering. De onroerende en roerende zaken ten dienste van de ex ploitatie hebben een uitgebreide gevaren verzekering. De

Het verloop van ‘commercieel vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie’ is als volgt weer te geven:

verzekerde som voor gebouwen en inventaris bedraagt € 6,1 miljoen. Voor de aanwezige automatiseringsappa ratuur is een aparte (uitgebreide) computer verzekering afgesloten, de verzekerde waarde hiervan bedraagt € 3,2 miljoen.

Verbeteringen commercieel vastgoed bestemd voor eigen exploitatie

Commercieel vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie

Totaal commercieel vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie

-2.308

467.678

465.370

59.661

1.640.817

1.700.478

-

25.435

25.435

-60.093

-2.002.037

-2.062.130

Stand per 1 januari Mutaties boekjaar

Verder zijn er nog verzekeringen afgesloten voor wette lijke aansprakelijkheid, fraude, wagenpark, bestuurders aansprakelijkheid en werkgeversaansprakelijkheid inzake bestuurders motorrijtuigen.

- investeringen - interne rentetoerekening - interne overboekingen naar in exploitatie - interne overboekingen overige - afboeking onrendabel (ontrekking voorziening)

2.740

-

2.740

-

-131.893

-131.893

2.308

-467.678

-465.370

-

-

-

- afschrijvingen 31.12.14

31.12.13

VASTGOEDBELEGGINGEN Commercieel vastgoed in exploitatie Commercieel vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Vastgoedbeleggingen per balans

Totaal mutaties Stand per 31 december:

26.979.002

25.307.968

-

465.370

26.979.002

25.773.338

De rentekosten van geïnvesteerd vreemd vermogen worden tijdens de bouwperiode als onderdeel van de verkrijgings/vervaardigingsprijs van ‘nieuwbouwprojecten in ontwikkeling’ geactiveerd. De toegerekende rente bedraagt voor: - 2014 € 25.435 (2,56%); - 2013 € 28.681 (2,60%);

Het verloop van het ‘commercieel vastgoed in exploitatie op basis van marktwaarde’ is als volgt weer te geven: 2014

2013

25.307.968

21.205.312

Commercieel vastgoed in exploitatie Stand per 1 januari Investeringen Desinvesteringen verkopen Interne overboekingen van 'in ontwikkeling' (nieuwbouw huur) Interne overboekingen van 'in ontwikkeling' (verbeteringen)

608.532

483

-370.458

-177.917

2.002.036

1.377.862

60.092

30.258

-

2.358.895

Herclassificatie van 'voorraad woningen'

2.869.688

-

Herclassificatie naar 'voorraad woningen'

-370.401

-760.957

352.911

2.115.647

Herclassificatie naar 'sociaal vastgoed'

-1.737.261

-1.256.053

Mutatie actuele waarde

-1.744.105

414.438

26.979.002

25.307.968

Interne overboekingen van 'onderhanden projecten'

Herclassificatie van 'sociaal vastgoed'

Stand per 31 december

De bedrijfswaarde van commercieel vastgoed in exploitatie op basis van de uitgangspunten van Antares bedraagt ultimo 2014 € 26 mln. (2013: € 22 mln).

90

Het commercieel vastgoed in exploitatie wordt gewaar deerd op basis van actuele waarde. De actuele waarde wordt bepaald aan de hand van de discounted cashflow benadering. De discounted cashflow benadering betreft de contante waarde van de kasstromen op basis van betrouwbare schattingen, ondersteund door bepalingen in de bestaande huur- en andere contracten en extern be wijsmateriaal zoals actuele huurprijzen voor gelijksoortige onroerende zaken op dezelfde locatie en in dezelfde staat en gebruikmakend van een disconterings-,die de onzeker heid ten aanzien van de hoogte en het realisatietijdstip van de kasstromen weerspiegelt. Winsten of verliezen ontstaan door een wijziging in de actuele waarde van het commercieel vastgoed, worden verantwoord in de winsten verliesrekening over de periode waarin de wijziging zich voordoet. Daarnaast wordt ten laste van de resultaat bestemming een herwaarderingsreserve gevormd. De herwaarderingsreserve betreft het ongerealiseerde posi tieve verschil tussen de actuele waarde en de historische kostprijs.


FINANCIËLE VASTE ACTIVA Aan de discounted cashflow berekening liggen de volgende uitgangspunten ten grondslag:

2014

2013

per contract

per contract


2,50%

2,50%

Actieve belastinglatenties


3,00%

3,00%

Latente belastingvorderingen per balans

· huishoudens met een inkomen boven € 43.000

5,00%

5,00%

· vrije sector woningen

5,00%

5,00%

· niet zijnde woningen

inflatievolgend

inflatievolgend

1,5%

2,4%

Mutaties in het boekjaar: - bij: mutatie

- huurinkomsten

31.12.14

31.12.13

LATENTE BELASTINGVORDERINGEN

- huurstijging 2015-2019

- jaarlijkse huurderving woningen - jaarlijkse huurderving niet woningen

Stand per 1 januari:

-238.188

889.703

2.303.552

Fiscale waarde onroerend goed per 31 december

23.131.935

37.847.472

Commerciële waarde onroerend goed per 31 december

18.296.968

25.628.254

Verschil

4.834.967

12.219.218

Contante Waarde - verschil uitgaande van netto-disconteringsvoet 3,91%

3.558.810

9.214.207

889.703

2.303.552

358.697

404.873

- jaarlijkse stijging onderhoudskosten

3%

3%

- norm verhuur en beheerlasten per vhe op basis van VEX-normen

364

321

De latentie is gebaseerd op het verschil tussen de commerciële en fiscale waarde

- norm exploitatielasten per vhe

656

594

van het voor verkoop bestemde bezit.

- jaarlijkse stijging verhuur en beheerlasten

3%

3%

- jaarlijkse stijging exploitatielasten

3%

3%

- exploitatietermijn (scenario's uitponden en doorexploiteren)

15 jaar

15 jaar

- disconteringsvoet

5,25%

5,25%

6,75% - 7,75%

6,75% - 7,75%

- af: vrijval Actieve belastinglatentie woningverkopen

Latentie gebaseerd op huidig vennootschapsbelastingtarief 25,5%

Afboekingen onrendabel De afboeking onrendabele investeringen inzake nieuw bouwprojecten is ten laste van de voorziening gebracht.

2.541.740

-

2,4% 5% - 8%

- rendementseis (exit yield) gedifferentieerd per vhe

2.303.552

-1.413.849

2,0%

- norm onderhoudskosten per vhe gedifferentieerd op basis van VEX-normen

2.662.249 2.662.249

Actieve belastinglatentie woningverkopen

5% - 8%

- mutatiegraad

1.196.368 1.196.368

Actieve latentie leningen Stand per 1 januari: Mutaties in het boekjaar:

Zekerheden Voor de als zekerheid voor leningen verbonden materiële vaste activa wordt verwezen naar de toelichting op de langlopende schulden.

- bij: mutatie

-

-

-52.032

-46.176

306.665

358.697

1.202.607

1.406.655

306.665

358.697

Actieve latentie woningverkopen

889.703

2.303.552

Actieve latentie leningportefeuille

306.665

358.697

1.196.368

2.662.249

- af: vrijval disagio Actieve belastinglatentie leningenportefeuille De latentie is gebaseerd op het verschil tussen de commerciële en fiscale waarde van de leningportefeuille. Contante Waarde - verschil uitgaande van netto-disconteringsvoet 3,91% Latentie gebaseerd op huidig vennootschapsbelastingtarief 25% Totaal

Actieve belastinglatenties

92


VLOTTENDE ACTIVA 31.12.14

31.12.13

DEELNEMINGEN IN GROEPSMAATSCHAPPIJEN

31.12.14

31.12.13

Sociaal en commercieel vastgoed bestemd voor verkoop

2.082.467

6.475.975

Voorraad grond

2.433.877

5.752.278

4.516.344

12.228.253

2.577.049

2.121.500

-1.732.650

-951.600

-361.800

-930.400

Bij: aankoop

225.942

163.301

Bij: toevoeging verkoopplan beleid

378.349

1.287.152

Bij: herwaardering naar opbrengstwaarde

455.551

887.096

1.542.441

2.577.049

5.752.278

7.368.131

263.557

444.245

VOORRADEN

Deelnemingen in groepsmaatschappijen Deelnemingen in groepsmaatschappijen per balans

4.322.771

4.605.522

4.322.771

4.605.522

Voorraden per balans

Deze post betreft de volgende deelnemingen: Aandeel in het geplaatste kapitaal (%)

Aandeel in het geplaatste kapitaal (€)

Verkrijgingsprijs deelneming (€)

Appartementen Centrum Passage B.V. te Tegelen

100%

907.560

1.501.926

Antares Holding B.V. te Tegelen

100%

18.000

18.000

Sociaal vastgoed bestemd voor verkoop Waarde per 1 januari Mutaties boekjaar: Af: verkopen boekjaar

Het verloop van deze post is als volgt:

Af: in verhuur genomen

Waarde per 31 december Deelneming in Appartementen Centrum Passage B.V.

Deelneming in Antares Holding B.V.

Totaal

Dit betreft 3 woningen ultimo 2014 ( 2013: 20 ). Voorraad grond Stand per 1 januari

Stand per 1 januari 2014 Aandeel resultaat deelneming Overige mutaties boekjaar Stand per 31 december 2014

4.248.913

356.609

4.605.522

-78.100

-204.651

-282.751

-

-

-

4.170.813

151.958

4.322.771

31.12.14

31.12.13

LENINGEN U/G

Mutaties boekjaar: Bij: investeringen Bij: interne rentetoeberekening

-

10.700

Bij: overboeking van onderhanden projecten

-

212.371

Af: overboeking naar onderhanden projecten

-

-105.000

Bij: interne overboeking van in ontwikkeling

-

224.497

Af: interne overboeking naar in ontwikkeling

-918.635

-581.198

Bij: interne overboeking van in exploitatie Af: afwaardering grondpositie

-

76.470

-2.213.323

-872.938

-

-825.000

Lening Janssen Broekveldweg

13.363

14.917

Af: subsidie

Subsidie zorginfrastructuur 'Alexanderhof' te Meijel

65.922

82.403

Af: gefactureerde termijnen

-450.000

-200.000

79.285

97.320

Waarde per 31 december

2.433.877

5.752.278

Leningen u/g per balans Lening Janssen Broekveldweg

Op 10 mei 2011 is een lening verstrekt aan de heer F.J. Janssen ten bedrage van € 18.135,80 om de aankoop van een kavel, Broekveldweg 3 te Tegelen te financieren. Deze lening is verstrekt voor een periode van 19 jaar en dient in maandelijkse termijnen van 111 afgelost te worden. Hierin begrepen is een rentevergoeding van 2,75% per jaar. Ter nakoming van deze verplichting is een hypotheek- en pandrecht gevestigd. Subsidie zorginfrastructuur ‘Alexanderhof’ te Meijel Op 4 augustus 2009 is een overeenkomst opgesteld tussen Antares Woonservice en Zorgcentrum Sint Jozef te Meijel, ten aanzien van de zorginfrastruc tuur nieuwbouwproject “Alexanderhof” te Meijel. De totale investering betreffende zorginfrastructuur bedraagt € 179.805,-. Zorgcentrum Sint Jozef te Meijel zal dit bedrag in 10 jaarlijkse termijnen terugbetalen aan Antares Woonservice. Daarnaast vraagt Zorgcentrum Sint Jozef in deze zelfde periode een jaarlijkse bijdrage van € 1.500,- zijnde administratie- en accountantskosten aan Antares Woonservice. De afspraak is dat deze bedragen jaarlijks met elkaar verrekend worden.

94


Specificatie van grond: Project

Saldo begin boekjaar

Toevoeging

Onttrekking

Saldo eind boekjaar

470.267

-

470.267-

-

31.12.14

31.12.13

164.926

704.770

63.399

100.075

250.000

250.000

VORDERINGEN OP GROEPSMAATSCHAPPIJEN Vijverschool(H) Wozoco Dichterbij(H)

Te vorderen van Antares Projecten B.V.

96.000

-

96.000-

-

551.543

-

1.172-

550.371

Te vorderen van Antares VvE Beheer B.V.

Mozaiek (H)

-

129.495

-

129.495

Te vorderen van Antares Diensten B.V.

Hekkens (H)

774.110

14.150

-

788.260

Te vorderen van ACP BV

1.187.540

-

945.740-

241.800

Vorderingen op groepsmaatschappijen per balans

Spechtstraat / Brachterweg (H)

P Guillaumestr (H)

-

-

-

-

Steegstr even zijde Grond(H)

Aan de Tegelsepoort (H)

126.052

-

126.052-

-

Steegstr even zijde Opstal(H)

5.445

-

5.445-

-

Witherenstraat (H)

551.497

-

551.497-

-

Sur Meuse (H)

133.808

1.856

-

135.664

-

105.000

-

105.000

Lingsweg (H) Mozaiek (K) B. Gommanstraat (K) Lingsweg (K)

263.365

-

263.365-

0

1.487.650

-

1.004.363-

483.287

105.000

-

105.000-

-

5.752.278

250.501

3.568.902-

2.433.877

31.12.14

31.12.13

-

38.000

478.325

1.092.845

Over deze vorderingen wordt geen rente berekend. Er zijn geen zekerheden gesteld.

BELASTINGEN EN PREMIES SOCIALE VERZEKERINGEN Omzetbelasting

-

403.482

Belastingen en premies sociale verzekeringen per balans

-

403.482

344.105

322.969

OVERIGE VORDERINGEN Debiteuren Diverse vorderingen Overige vorderingen per balans

22.010

17.501

366.115

340.470

HUURDEBITEUREN OVERLOPENDE ACTIVA

Zittende huurders

202.446

139.318

Vertrokken huurders

176.890

136.454

379.336

275.772

Vooruitbetaalde kosten

35.447

9.816

589.098

619.381

Diverse overlopende activa

24.940

115.524

60.387

125.340

Te vorderen herstelkosten Af: voorziening dubieuze debiteuren

-550.711

-536.623

Huurdebiteuren per balans

417.723

358.530

536.623

488.561

LIQUIDE MIDDELEN

Het verloop van de voorziening dubieuze debiteuren is als volgt: Stand per 1 januari bij: dotatie boekjaar

Overlopende activa per balans

194.347

292.561

af: afboeking dubieuze debiteuren

-180.259

-244.499

Rekening courant

Stand per 31 december

550.711

536.623

Liquide middelen per balans

De voorziening dubieuze debiteuren is als volgt bepaald:

3.486

1.666

15.112.147

6.638.107

15.115.633

6.639.773

Stichting Antares Woonservice is met de ING Bank een rekening courant plus (RC+) verhouding overeengekomen. Voor de renteberekening wordt gebruik

van "zittende" huurders met een - huurachterstand:

Kas

gemaakt van saldocompensatie. De kredietfaciliteit voor deze RC+ bedraagt € 3 miljoen, te gebruiken middels rood staan of door het opnemen van 49.897

34.830

kasgeldleningen. De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de Stichting.

van "vertrokken" huurders met een - huurachterstand: - achterstand herstelkosten:

96

88.445

68.227

412.369

433.566

550.711

536.623


PASSIVA

31.12.14

31.12.13

EIGEN VERMOGEN

31.12.14

31.12.13

989.333

73.718

VOORZIENINGEN

OVERIGE RESERVES Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Stand per 1 januari

144.833.764

149.475.389

Voorziening latente belastingverplichtingen Overige voorzieningen

Bij: herwaardering sociaal vastgoed Af: resultaat boekjaar Af: vrijval herwaarderingsreserve ten gunste van de afschrijvingen Bij: herwaardering sociaal vastgoed bestemd voor verkoop Overige reserves per balans

3.563.852

6.171.141

-15.061.305

-4.560.456

-7.446.500

-7.098.449

462.274

846.139

126.352.085

144.833.764

Voorzieningen per balans

-

132.937

147.257

1.122.270

220.975

Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Stand begin boekjaar Bij: dotatie boekjaar Af: vrijval boekjaar Af: onttrekking boekjaar

Het vermogen is onder te verdelen in gerealiseerd en niet- gerealiseerd vermogen.

-

Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw per balans

73.718

328.088

2.009.426

3.286.888

-67.552

-143.367

-1.026.259

-3.397.891

989.333

73.718

Saldo eind boekjaar

Het verloop van het gerealiseerde vermogen is als volgt: 2014

2013

23.634.773

26.920.777

-15.061.305

-4.560.456

1.803.182

1.274.452

Overige

-1.877.647

-

Boekwaarde per 31 december

8.499.003

23.634.773

Het verloop van de voorziening onrendabele investeringen sociaal en commercieel nieuwbouw is als volgt: Project

Boekwaarde per 1 januari Resultaat boekjaar Realisatie door verkoop

Het verloop van het niet-gerealiseerde vermogen is als volgt:

Boekwaarde per 1 januari 2014 Realisatie door afschrijving Herclassificatie/herkwalificatie

Herwaardering reserve sociaal vastgoed

Herwaardering reserve commercieel vastgoed

Herwaardering reserve vastgoed bestemd voor verkoop

Totaal

114.063.381

5.629.381

1.506.231

121.198.993

-7.446.500

-

-

-7.446.500

Saldo begin boekjaar

Dotatie / vrijval boekjaar

Onttrekking boekjaar

- Vijverschool

-

297.120

297.120

-

- Wozoco Dichterbij

-

529.084

140.136

388.948

- Aan de Tegelse Poort (C)

73.718

58.174

131.892

-

- Steegstraat even zijde

-

669.627

93.892

575.735

- Witherenstraat

-

455.421

430.771

24.650

- Ons Huis

-

64.223-

64.223-

-

- Hart van Meijel

-

3.329-

3.329-

-

73.718

1.941.874

1.026.259

989.333

31.12.14

31.12.13

Stand begin boekjaar 'voorziening loopbaanbudget'

147.257

186.683

Af: onttrekking boekjaar

-15.947

-23.380

Totaal

Overige voorzieningen

126.304

-232.637

106.333

-

-244.160

-

-1.559.022

-1.803.182

Herwaardering

3.563.852

-

462.274

4.026.126

Bij: vrijval boekjaar

Overige

1.895.052

-683.690

666.285

1.877.647

Stand einde boekjaar 'voorziening loopbaanbudget'

111.957.929

4.713.054

1.182.101

117.853.084

Realisatie door verkoop

Boekwaarde per 31 december 2014

Overige voorzieningen per balans

1.627

-16.046

132.937

147.257

132.937

147.257

Deze voorziening is ontstaan als gevolg van het feit dat werknemers van woningcorporaties op grond van de CAO Woondiensten recht hebben op een individueel loopbaanontwikkelingsbudget.

98


Swaps Ultimo boekjaar kunnen de marktwaarden van de volgende Swaps als volgt worden gespecificeerd: 31.12.14 LANGLOPENDE SCHULDEN Leningen overheid Leningen kredietinstellingen Overige schulden Langlopende schulden per balans

Financiering

Tarief

Periode

Marktwaarde

ING - hoofdsom € 10,0 mln

rollover

4,0675%

02/01/08 tm 03/04/17

-1.204.384

BNG - hoofdsom € 10,0 mln

rollover

4,5900%

01/08/08 tm 01/08/18

-1.784.445

BNG - hoofdsom € 10,0 mln

rollover

4,2800%

01/12/10 tm 02/09/41

-6.977.218

31.12.13

9.482.586

9.884.931

183.355.040

183.445.376

179.840

178.614

193.017.466

193.508.921

Totaal Swaps

-9.966.047

€ 30,0 mln

Alle drie swaps waren per 31-12-2014 voorzien van onderliggende financiering (in de vorm van een roll-over lening). Het verloop van de langlopende schulden is als volgt: Stichting Antares Woonservice heeft derivaten (renteswaps) afgesloten met een nominaal bedrag van € 30 miljoen. Uit hoofde van de swapcontracten be Leningen overheid Stand begin boekjaar

taald Stichting Antares Woonservice een vaste rente en ontvangt een variabele rente. Al deze rente-instrumenten zijn afgesloten ter dekking van het rente 10.272.225

10.637.071

risico op bestaande en toekomstig af te sluiten rollover leningen. Aangezien er sprake is van een afgedekte contractpositie wordt de swap tegen kostprijs, zijnde nihil, gewaardeerd. De ontvangst van de variabele rente dekt exact de kasstromen uit hoofde van een rollover lening in onze leningportefeuille

Mutaties in het boekjaar: - af: reguliere aflossing Schuldrestant ultimo boekjaar Aflossingen komend boekjaar Stand leningen overheid per balans

ter waarde van € 30 miljoen. De totale hedge-relatie zorgt ervoor dat Stichting Antares Woonservice per saldo een vaste rente betaalt over een bedrag -387.294

-364.846

9.884.931

10.272.225

-402.345

-387.294

9.482.586

9.884.931

191.043.881

195.295.444

van € 30 miljoen.

Rentabiliteitswaarde leningen De rentabiliteitswaarde van de langlopende leningen bedraagt € 190,5 miljoen.

Leningen kredietinstellingen Stand begin boekjaar Mutaties in het boekjaar: - bij: nieuwe leningen

8.000.000

- af: reguliere aflossing

-1.400.317

10.000.000 -1.386.942

- af: eindaflossing

-6.198.189

-12.864.621

-

-

Schuldrestant ultimo boekjaar

191.445.375

191.043.881

Aflossingen komend boekjaar

-8.090.335

-7.598.505

183.355.040

183.445.376

- bij: mutatie hoofdsom rollover lening

Stand leningen kredietinstellingen per balans Overige schulden Stand begin boekjaar 'waarborgsommen'

178.614

114.963

Mutaties in het boekjaar: - bij: ontvangsten - af: terugbetalingen Stand einde boekjaar 'waarborgsommen' Stand overige schulden per balans

100

145.290

218.854

-144.064

-155.203

179.840

178.614

179.840

178.614

Rentevoet Gemiddelde rentevoet gemeenteleningen Gemiddelde rentevoet kapitaalmarktleningen exclusief rollovers Gemiddelde rentevoet totale portefeuille exclusief rollovers Gemiddelde rentevoet totale portefeuille inclusief rollovers

3,89% 4,28% 4,28% 4,26%

Indicatie looptijd en rentevast Looptijd schuldrestant langer dan 5 jaar Rentevasteperiode langer dan 5 jaar

138.052.883 138.052.883

Zekerheden Voor alle aangetrokken leningen heeft het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) zich garant gesteld. De gemeente waarin het aan de lening gekoppelde complex zich bevindt, heeft de achtervangpositie aanvaard. Er zijn verder geen aanvullende zekerheden aan financiers verstrekt.


31.12.14

31.12.13

KORTLOPENDE SCHULDEN GEMEENTEN Gemeenten Gemeenten per balans

26.005

4.828

26.005

4.828

SCHULDEN AAN LEVERANCIERS Crediteuren Schulden aan leveranciers per balans

489.086

412.820

489.086

412.820

BELASTINGEN EN PREMIES SOCIALE VERZEKERINGEN Omzetbelasting Loonheffing en sociale lasten Pensioenlasten Overige Belastingen en premies sociale verzekeringen per balans

43.916

-

142.087

143.950

68.994

78.782

362

541

255.359

223.273

OVERLOPENDE PASSIVA Transitorische rente langlopende leningen

3.433.089

3.512.888

Niet-vervallen aflossingen langlopende leningen

8.492.680

7.985.799

122.875

252.938

Nog te verwachten projectkosten Nog te betalen afrekening servicekosten Vooruitontvangen huur Overige schulden Overlopende passiva per balans De aflossingverplichtingen op langlopende leningen bedragen komend jaar € 8.492.680,-

90.087

81.026

480.252

354.338

158.360

103.292

12.777.343

12.290.281

NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE RECHTEN EN VERPLICHTINGEN Fiscale eenheid De rechtspersoon maakt deel uit van een fiscale eenheid voor de “omzetbelasting” met de volgende rechtspersonen: - Appartementen Centrum Passage B.V.; - Antares Holding B.V.; - Antares Projecten B.V. De rechtspersoon is uit dien hoofde aansprakelijk voor de belastingschulden van de fiscale eenheid als geheel.

zal worden aangesproken, dan wordt voor dit risico een voorziening getroffen. Voorwaardelijke verplichtingen Dit betreft het obligo aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw uit hoofde van de door het Fonds geborgde leningen. De verplichting bedraagt ultimo boekjaar € 7,6 mln. Aangegane verplichtingen

De rechtspersoon maakt met ingang van 1 januari 2008 deel uit van een fiscale eenheid voor de “vennootschaps belasting” met de volgende rechtspersonen: - Appartementen Centrum Passage B.V.; - Antares Holding B.V.; - Antares Projecten B.V.; - Antares VVE Beheer B.V. (m.i.v. 1 januari 2011 toegevoegd); - Antares Diensten B.V. (m.i.v. 1 januari 2011 toegevoegd); - Antares Vastgoed B.V. (m.i.v. 1 januari 2011 toegevoegd). De rechtspersoon is uit dien hoofde aansprakelijk voor de belastingschulden van de fiscale eenheid als geheel. Wet Ketenaansprakelijkheid Stichting Antares Woonservice kwalificeert als eigenbou wer. Uit dien hoofde is er een voorwaardelijke verplichting op basis van de Wet Ketenaansprakelijkheid, voor de uitbetaling van premies op grond van werknemers- en volksverzekeringen en van loon- en omzetbelasting bij uitbesteding van werk, respectievelijk inlenen van arbeids krachten. Indien er aanwijzingen zijn dat de corporatie

Projectbouw Inzake de bouw van huurprojecten zijn verplichtingen voor een totaalbedrag van € 0,9 miljoen exclusief BTW aangegaan. Voor de bouw van koopprojecten staan geen verplichtingen open. Onderhoud Ten aanzien van planmatig onderhoud zijn verplichtingen aangegaan ten bedrage van € 0,04 miljoen. Financiële instrumenten Antares maakt gebruik van derivaten om het rente- en kasstroomrisico af te dekken. Voor de verwerking, waar dering en resultaatbepaling, past Antares met betrekking tot deze derivaten (hedge-instrumenten) kostprijshedgeaccounting toe. Derivaten waarbij op het moment van afsluiten het instru ment niet exact te bepalen is welk mogelijk verlies geleden kan worden (open eind derivaten), zijn niet toegestaan. De marktwaarde van de derivaten, gebaseerd op de opgave van de banken, is ultimo 2014 € 10 miljoen negatief. Ultimo 2013 bedroeg de marktwaarde € 6,5 miljoen negatief.

Hierin zijn tevens twee eindaflossingen begrepen voor een totaalbedrag van € 6,6 miljoen.

De afgesloten derivaten zijn ultimo 2014 als volgt verdeeld in boekwaarde, nominale waarde en marktwaarde. * € 1 miljoen boekwaarde nominaal marktwaarde Interest rate swaps 0,0 30,0 -10,0 De resterende looptijden van de derivaten zijn als volgt:

* € 1 miljoen

tot 1 jaar tussen 1 en 5 jaar tussen 5 en 10 jaar tussen 10 en 20 jaar 0,0 20,0 0,0 0,0

> 20 jaar 10,0

De derivaten starten nominaal als volgt in tijd:

* € 1 miljoen Interest rate swaps

reeds lopend 30,0

Er is geen sprake van derivaten die in de toekomst starten.

102


Hedge documentatie Doelstelling risicobeheer In het treasurystatuut van Antares staan de kaders benoemd omtrent het beheersen van risico’s. De finan ciële instrumenten voldoen aan de kaders genoemd in hoofdstuk 5 rentemanagement van het treasurystatuut. In het vigerende statuut is het gebruik van de afschermende rente-instrumenten toegestaan ter beheersing van het renterisico op zekere kasstromen. Het aangaan van renteinstrumenten mag alleen worden overeengekomen met kredietwaardige partijen met een rating van minimaal “very strong”. Tevens voldoen de financiële instrumenten aan de richtlijnen van het WSW. Hedge strategie Risico van wijzigingen in de rentevoet afdekken met derivaten. Type hedge Kostprijshedge accounting op basis van individuele leningen. Kostprijshedge accounting wordt toegepast op basis van de aansluiting van de kritische kenmerken van de instrumenten met de financieringen. Deze kenmerken zijn terug te vinden in de originele contracten. Afgedekte positie Antares dekt de variabiliteit in kasstromen voortvloeiende uit toekomstige rentebetalingen gerelateerd aan huidige en toekomstige leningen af. Hierbij worden de kasstromen van de rentebetalingen van de afgesloten respectievelijk af te sluiten leningen per dag afgedekt. Deze kasstromen worden naar kalenderjaar gegroepeerd. Hedge instrumenten Antares maakt gebruik van rentederivaten om de vari abiliteit van toekomstige kasstromen gerelateerd aan rentebetalingen van huidige en toekomstige leningen af te dekken. Antares maakt gebruik van Interest Rate Swaps (IRS). Hierbij ontvangt Antares een variabele rente van de tegenpartij en betaalt Antares een vaste rente. Accounting Het hedging instrument en de hedged items onderlig gend aan de af te dekken rentebetalingen worden tegen kostprijs op de balans opgenomen en gewaardeerd. Hedge ineffectiviteit wordt in de winst-en-verliesrekening verwerkt. Marktrisico Antares heeft geen effecten en loopt uit dien hoofde geen risico’s ten aanzien van de waardering hiervan.

104

Valutarisico Antares is alleen werkzaam in Nederland en loopt geen valutarisico. Prijsrisico Antares heeft geen effecten en loopt uit dien hoofde geen risico’s ten aanzien van de waardering hiervan. Renterisico Antares loopt renterisico over de rentedragende vor deringen (met name onder financiële vaste activa) en rentedragende langlopende en kortlopende schulden. Voor vorderingen en schulden met variabele renteafspra ken loopt de woningcorporatie risico ten aanzien van toekomstige kasstromen. Met betrekking tot vastrentende vorderingen en schulden loopt Antares risico’s over de marktwaarde. Met betrekking tot vorderingen worden geen financiële derivaten met betrekking tot renterisico’s afgesloten. Met betrekking tot bepaalde vastrentende schulden heeft Antares renteswaps afgesloten, zodat zij vast rente betaald en variabele rente ontvangt. Kredietrisico Het gaat hierbij om het risico dat financiële instellingen niet aan hun contractuele verplichtingen kunnen voldoen. Door het spreiden van transacties over verschillende finan ciële instellingen wordt getracht dit risico te beperken. Verder dienen de financiële instellingen te voldoen aan en kele kredietwaardigheidseisen (rating). Dit is opgenomen in het Treasury Statuut. Afspraken zijn in 2013 tegen het licht worden gehouden. Ultimo 2011 is met één bank een tweezijdige afspraak gemaakt om indien de marktwaarde van derivaten een bepaalde grenswaarde bereikt, tijdelijk een margin aan te houden. In 2014 heeft geen verreke ning van een margin plaatsgevonden. De hoogte van het kredietrisico is afhankelijk van de grootte van het bedrag aan te ontvangen rente op de derivaten en de eventueel te storten margin door de financiële instellingen. Liquiditeitsrisico Het gaat hierbij om het risico dat over onvoldoende mid delen wordt beschikt om aan de directe verplichtingen te kunnen voldoen. Dit geldt voor alle verplichtingen van Antares en haar tegenpartijen, ongeacht of dit nu credi teuren of financiële instellingen zijn. Antares heeft op verschillende manieren gewaarborgd dat zij aan haar verplichtingen kan voldoen. Naast het aantrekken van langlopende leningen, zijnde kasgeld- en rekening-courant faciliteiten beschikbaar. Specifiek voor de derivatenportefeuille zijn in 2011 faciliteiten benoemd voor het eventueel verrekenen van marktwaarde. In 2014 heeft geen verrekening van een margin plaatsgevonden.

TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING BEDRIJFSOPBRENGSTEN

2014

2013

HUUROPBRENGSTEN Woningen en woongebouwen, niet zijnde woongebouwen

36.027.704

34.322.893

Huurderving wegens leegstand (woningen, woongebouwen en niet zijnde woningen)

-566.760

-946.599

Doelgroepkorting (woningen en woongebouwen)

-253.655

-250.423

-8.497

-8.259

35.198.792

33.117.612

183.457

177.597

Korting Keuze-keuken Huuropbrengsten per saldo Doelgroep-korting Met ingang van 1 januari 2005 geeft de corporatie voor bepaalde woningen korting aan midden- en lagere inkomensgroepen. Deze doelgroepkorting bedraagt 100% of 0% en is afhankelijk van de woning, het inkomen en het aantal meeverhuizende personen. Korting Keuze-keuken Vanaf 2008 kunnen huurders een nieuwe keuken laten plaatsen voor eigen rekening. Antares Woon service brengt voor het gebruik van de eigen keuken een maandelijkse vergoeding in mindering op de huurprijs, met een maximum van € 2.160,- (na 18 jaar), exclusief indexering.

OPBRENGSTEN SERVICECONTRACTEN, GOEDEREN, LEVERINGEN EN DIENSTEN Exploitatie servicecontracten (3-in-1-fonds) Vergoedingsderving wegens leegstand

-

-

Exploitatie servicecontracten per saldo

183.457

177.597

1.228.054

2.352.046

Overige goederen, leveringen en diensten (servicekosten) Vergoedingsderving wegens leegstand Saldi te verrekenen met huurders Overige goederen, leveringen en diensten per saldo Vergoedingen servicecontracten, goederen, leveringen en diensten per saldo

39.955

42.435

1.188.099

2.309.611

-90.087

-175.052

1.098.012

2.134.559

1.281.469

2.312.156

De opbrengsten uit exploitaties ‘Woonservice’ hebben betrekking op het glasfonds, rioolontstoppingsfonds en het abonnement huurderonderhoud, ofwel gezamenlijk onder de noemer ‘3 in 1 fonds’. De deelname aan de betreffende fondsen per ultimo boekjaar is als volgt: - Glasfonds 5.235 deelnemers (2013: 5.191) hetgeen 96,1% (2013: 95,3%) van het aantal woningen betreft. - Rioolfonds 5.188 deelnemers (2013: 5.142) hetgeen 95,2% (2013: 94,4%) van het aantal woningen betreft. Hiervan zijn 5.188 deelnemers (2012: 5.095) geregistreerd als deelnemer aan het ‘3 in 1 fonds’ hetgeen 95,2% (2012: 93,5%) van het aantal woningen betreft.

2014

2013

OVERHEIDSBIJDRAGEN Vrijval egalisatierekening BWS-subsidies

-

67.350

Overheidsbijdragen per saldo

-

67.350


2014

2013

BEDRIJFSLASTEN

2014

2013

NETTO VERKOOPRESULTAAT VASTGOEDPORTEFEUILLE

AFSCHRIJVINGEN (IM)MATERIËLE VASTE ACTIVA EN VASTGOEDPORTEFEUILLE

Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille betreft het resultaat/de opbrengsten uit verkopen

Afschrijving sociaal vastgoed in exploitatie op basis van bedrijfswaarde

13.078.697

12.835.498

van bestaand bezit sociaal en commercieel vastgoed aan derden en de opbrengst uit verkochte

Vrijval herwaarderingsreserve ten gunste van afschrijvingen

-7.446.500

-7.098.449

nieuwbouwwoningen en is als volgt te specificeren.

Afschrijving sociaal vastgoed

5.632.197

5.737.049

Sociaal vastgoed in exploitatie


Opbrengst verkopen bestaand bezit

2.308.417

Af: direct toerekenbare kosten Af: boekwaarde Verkoopresultaat bestaand bezit

2.153.450

-90.528

-74.232

-2.037.337

-1.548.253

180.552

530.965

Totaal afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille

602.479

647.255

6.234.676

6.384.304

11.297.482

5.888.367

OVERIGE WAARDEVERANDERINGEN VAN (IM)MATERIËLE VASTE ACTIVA EN VASTGOEDPORTEFEUILLE

Commercieel vastgoed in exploitatie Opbrengst verkopen bestaand bezit Af: direct toerekenbare kosten Af: boekwaarde Verkoopresultaat bestaand bezit

1.228.074

208.550

Materiele vaste activa

-22.599

-22.133

Overige

-1.236.797

-177.917

-31.322

8.500

Totaal overige waardeveranderingen van (im)materiele vaste activa en vastgoedportefeuille

4.191.520

4.008.226

15.489.002

9.896.593

Materiele vaste activa Verkoopopbrengsten vanuit projecten Opbrengst verkopen projecten

-

Af: vervaardigingskosten

-

-

-

Bij: resultaatneming op projecten

-11.744

-764.792

Totaal verkoopresultaat projecten

-11.744

-764.792

Waardeverminderingen materiele vaste activa

12.907.566

6.907.839

Waardevermeerderingen materiele vaste activa

-1.610.084

-1.019.472

11.297.482

5.888.367

1.951.252

2.344.939

-67.552

-84.805

Overige Waardeverminderingen sociaal vastgoed in ontwikkeling Dotatie voorziening onrendabele top in ontwikkeling (nieuwbouw)

Totaal nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille

137.486

-225.327

Vrijval voorziening onrendabele top in ontwikkeling (nieuwbouw) Materiele vaste activa in ontwikkeling / geen doorgang (huur)

Verkoopopbrengsten sociaal en commercieel vastgoed in exploitatie In 2014 zijn 26 (2013:20) woningen uit het bestaand bezit verkocht. Hiervan zijn 4 (2013: 2) woningen aan

Waardeverminderingen vastgoedbeleggingen

de zittende huurder verkocht en 22 (2013: 18) woningen werden bij mutatie tegen marktprijzen verkocht.

Dotatie voorziening onrendabele top in ontwikkeling (nieuwbouw)

Woningen aan de huidige bewoners worden met een korting op de getaxeerde waarde aangeboden.

Vrijval voorziening onrendabele top in ontwikkeling (nieuwbouw)

De korting is afhankelijk van het aantal jaren dat men de woning reeds huurt, met een maximum van 10%.

36.322

68.237

1.920.022

2.328.371

58.174

941.949

-

-58.562

58.174

883.387 269.585

Waardeverminderingen gronden Verkoopopbrengsten vanuit projecten

Bij/Afwaarderingen grondpositie Wilhelminaplein West (huur)

-

Het resultaat op projecten heeft betrekking op het niet doorgaan van koopprojecten en nagekomen

Bij/Afwaarderingen grondpositie achterterrein In den Herdgang (huur)

-

63.054

kosten van reeds afgesloten koop-projecten. Het betreft de volgende projecten:

Bij/Afwaarderingen grondpositie Nieuwe Munt grondexploitatie (huur)

-

540.299

1.041.958

-

9.497

-

135.365

-

- Diverse nagekomen posten reeds afgesloten projecten

11.744-

Bij/Afwaarderingen grondpositie P Guillaumestraat (huur)

11.744-

Bij/Afwaarderingen grondpositie Steegstraat even zijde (huur) Bij/Afwaarderingen grondpositie Mozaiek (huur)

OVERIGE BEDRIJFSOPBRENGSTEN Vergoedingen a.b.a. Bemiddelingsvergoeding Overige opbrengsten Overige bedrijfsopbrengsten per saldo

Bij/Afwaarderingen grondpositie B Gommanstraat (huur)

1.026.504

-

2.213.324

872.938

735.146

757.085

24.357

27.364

Bij Paul Guillaumestr 18 t/m 100 complex 41

-

-62.659

228.201

30.136

Bij Paul Guillaumestr 102 t/m 168 complex 42

-

-13.811

987.704

814.585

Waardevermeerdering sloopcomplexen

Totaal overige waardeveranderingen

-

-76.470

4.191.520

4.008.226

Onder de overige bedrijfsopbrengsten is een vergoeding voor administratieve en overige diensten aan verbonden partijen opgenomen voor een bedrag van € 587.041,-.

106


2014

2013

LONEN, SALARISSEN EN PENSIOENLASTEN

2014

2013

ONDERHOUDSLASTEN

Lonen en salarissen

2.982.948

2.995.827

Planmatig onderhoud

1.971.775

2.127.872

Sociale lasten

439.710

423.110

Klachtenonderhoud

2.355.161

1.733.712

Pensioenlasten

553.985

681.191

Mutatie-onderhoud

996.917

809.172

3.976.643

4.100.128

Overig onderhoud

357.725

327.831

Af: toegerekende loonkosten eigen dienst

-93.310

-77.991

5.588.268

4.920.596

Totaal lonen, salarissen, sociale lasten en pensioenlasten

Lasten onderhoud per saldo

Toelichting inzake de toegezegde bijdrageregeling Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties De pensioenen van de werknemers van Antares Woonservice zijn ondergebracht bij de bedrijfstak pensioenfonds SPW. De pensioenregeling van SPW is een toegezegde pensioenregeling. Hierbij geldt dat Antares Woonservice in het geval van een tekort bij SPW geen verplichting heeft tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies. Op grond hiervan wordt de pensioenregeling als een toegezegde regeling verantwoord

LEEFBAARHEID

in de jaarrekening, waarbij de jaarlijks te betalen premies aan het SPW ten laste van het resultaat worden gebracht. De leefbaarheidskosten zijn te verdelen in niet cyclisch en cyclisch: De bezoldiging van de commissarissen gezamenlijk bedraagt € 46.932 exclusief BTW en onkostenvergoeding.

Kosten leefbaarheid

De hierin opgenomen vergoeding van de voorzitter van de raad van commissarissen bedraagt circa € 12.800.

Leefbaarheid (niet cyclisch) Leefbaarheid (cyclisch)

20.616

78.830

280.286

251.308

300.902

330.138

De beloning aan de bestuurder (vast en variabel) bedraagt € 146.955 (2013: € 148.833).

Totaal leefbaarheid

De lonen, salarissen en sociale lasten hebben ultimo 2014 betrekking op een formatie van 58 werknemers (2013: 60).

De kosten terzake leefbaarheid kunnen als volgt gespecificeerd worden:

Het personeelsbestand ultimo 2014 is afgenomen met 2 werknemer ten gevolge van:

- Leefbaarheid buurt

116.827

23.664

- af: uitdiensttreding (7);

- Tuinonderhoud

68.396

67.485

- bij: indiensttreding (5).

- Sociaal maatschappelijke uitgaven

36.293

37.161

- Wel.kom WOP

31.534

31.677

- Achterompadverlichting

20.616

78.830

- Sociaal leefbaarheid onderhoud/buurt

12.515

63.902

De personele lasten zijn in 2014 als volgt over de onderscheiden vakdisciplines verdeeld: Vakdisciplines

Werknemers

Fulltime equivalenten

Directie

1,0

1,0

Bestuursdienst (inclusief postkamer en PR & Communicatie)

5,0

4,6

Automatisering en informatisering

2,0

2,0

Finance, Control, P&O en Beleid

10,0

8,9

Woonzaken (frontoffice en backoffice)

28,0

25,2

5.597

6.351

- Bijdrage zonnepanelen huurders

5.050

20.399

- Bewonersactiviteiten

3.983

62

90

607

300.902

330.138

1.238.739

2.631.245

- Diverse leefbaarheidsuitgaven

KOSTEN SERVICECONTRACTEN, GOEDEREN, LEVERINGEN EN DIENSTEN Kosten goederen, leveringen en diensten (servicekosten)

Bedrijfsbureau

3,0

3,0

Vastgoed

7,0

7,0

waarvan 5,6 fte worden door-

overig

2,0

2,0

berekend aan Antares Projecten BV

Totaal

58,0

53,7

108

- Buurtbemiddeling

Overige directe exploitatiekosten studentenhuisvesting

107.504

137.521

1.346.243

2.768.766


2014

2013

OVERIGE BEDRIJFSLASTEN

2014

2013

-2.403.195

-1.359.253

659.089

1.773.691

-1.744.106

414.438

2014

2013

227.700

NIET GEREALISEERDE WAARDEVERANDERINGEN VASTGOEDPORTEFEUILLE

Personeelskosten

Waardeverminderingen commercieel vastgoed in exploitatie

- kosten inlening personeel

110.054

134.378

Waardevermeerderingen commercieel vastgoed in exploitatie

- personeelskosten inzake organisatieontwikkeling

53.479

252.103

Totaal niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille

- premie ziekteverzuimverzekering

10.472

8.993

-13.807

-22.777

8.286

8.268

- uitkering ziekteverzuimverzekering - kosten ARBO dienstverlening

F I N A N C I Ë L E B AT E N E N L A S T E N

- mutatie voorziening loopbaanbudget

-12.432

-21.722

- overige personeelskosten

223.027

240.558

ANDERE RENTEBATEN EN SOORTGELIJKE OPBRENGSTEN

Huisvestingskosten

248.586

262.420

Rentebaten

20.963

65.060

67.598

Interne rentetoerekening nieuwbouwprojecten

42.518

188.576

63.481

416.276

Bestuurskosten (RvC)

Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten per saldo Algemene kosten - automatisering

560.864

686.609

- advieskosten (externen)

344.763

248.385

- reclame & presentatie

181.294

290.507

- diensten derden

168.799

205.333

8.312.973

8.732.490

- bijdragen Verenigingen van Eigenaren

149.882

50.667

Rente leningen overheid

400.039

417.228

- kantoorkosten

101.237

90.220

Mutatie transitorische rente geldleningen

-79.799

-67.259

- accountantscontrole Deloitte

75.952

81.167

Overige rentelasten

- autokosten

86.718

88.602

Rentelasten en soortgelijke kosten per saldo

- bedrijfsverzekeringen (algemeen)

19.414

20.039

-40.988

-171.448

Verhuurderheffing

2.337.838

88.345

Belastingen

1.549.729

1.444.463

Vrijval voorziening voor belastinglatentie kosten egalisatie reserve

Saneringsbijdrage Vestia

1.088.073

1.205.775

Mutatie actieve belastinglatentie woningverkopen

Verzekeringen

80.552

81.254

Mutatie disagio belastinglatentie leningportefeuille

Contributie Aedes

42.018

49.555

Belastingen per saldo

- te verrekenen BTW op algemene kosten (pro rata regeling voorgaande jaren)

RENTELASTEN EN SOORTGELIJKE KOSTEN Rente leningen kredietinstellingen

35.335

41.443

8.668.548

9.123.902

-

-2.591.928

1.413.849

238.188

BELASTINGEN

194.347

292.561

7.633.217

5.681.853

Deloitte

Deloitte

Deloitte

Dotatie voorziening dubieuze debiteuren Totaal overige bedrijfslasten

Het effectieve belastingtarief bedraagt: Het toepasselijke belastingtarief bedraagt:

52.032

46.176

1.465.881

-2.307.564

nvt

nvt

25,5%

25,5%

Honorarium externe accountant en de accountantsorganisatie RESULTAAT DEELNEMINGEN 2014

Resultaat Appartementen Centrum Passage B.V. (boekjaar)

accountants

fiscaal advies

totaal netwerk

Controle van de jaarrekening

66.308

-

66.308

Resultaat Antares Holding B.V. (boekjaar)

Andere controleopdrachten

9.644

7.313

16.957

Resultaat deelnemingen per saldo

-

55.596

55.596

75.952

62.909

138.861

Fiscale adviesdiensten

2013

Deloitte

Deloitte

Deloitte

accountants

fiscaal advies

totaal netwerk

Controle van de jaarrekening

62.678

-

62.678

Andere controleopdrachten

18.489

-

18.489

Fiscale adviesdiensten

110

-

32.375

32.375

81.167

32.375

113.542

-78.100

-180.506

-204.651

-398.324

-282.751

-578.830


BIJLAGE 8 // OVERIGE GEGEVENS OVERIGE TOELICHTING EN ONDERTEKENING VAN DE JAARREKENING Wet Normering Topinkomens (WNT) Op 1 januari 2013 is de Wet Normering Topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) in werking getre den. De WNT stelt een maximum aan de bezoldiging van bestuurders en hoogste leidinggevenden in de publieke en semipublieke sector en bevat regels over het openbaar maken van de bezoldiging. Woningcorporaties vallen in het strengste regime. Daarbij mag de beloning van de bestuurders en hoogste ledinggevenden niet uitstijgen boven een maximumbezoldigingsnorm. De ontslagver goeding wordt gemaximeerd op € 75.000,-. Op 4 februari 2014 is tevens de Aanpassingswet WNT aangenomen door de Tweede Kamer en hierbij tot Wet verheven en in werking getreden. De maximumbezoldigingsnorm bij een voltijdsdienstverband bedraagt in 2014 voor functi onarissen bij woningcorporaties in staffel J ten hoogste € 230.474,-. Op 29 november 2013 heeft minister Blok bezoldingsmaxima voor topfunctionarissen bij toegelaten instellingen volkshuisvesting 2014 vastgesteld (WNT-staf fel). Deze regeling gaat in per 1 januari 2014. Op grond van deze staffel bedraagt de maximumbezoldigingsnorm in staffel F € 148.800. Er is sprake van een overgangsrecht van 9 jaar. Op grond van het voorgaande kwalificeren de volgende personen als topfunctionaris van Stichting Antares Woonservice.

H. Benjamins Functie

plv. president-commissaris

Datum 1e benoeming

01-01-13

Datum aftredend

31-12-14

Looptijd dienstverband Beloning

€ 8.533,-

Belastbare en vaste onkostenvergoeding

0,-

Voorzieningen tbv beloningen betaalbaar op termijn

0,-

Totaal

€ 8.533,-

A.A.M. Marneffe RA Functie commissaris Datum 1e benoeming

01-12-10

Datum aftredend

31-12-14

Statutaire regeling betreffende de bestemming van de winst In de statuten van Stichting Antares Woonservice is geen statutaire regeling aangaande de resultaatbestemming vastgelegd. Resultaatbestemming 2013 De jaarrekening 2013 is vastgesteld in de algemene vergadering gehouden op 25 juni 2014.

Gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen relevante gebeurtenissen na balansdatum die van invloed zijn op de jaarrekening. Controleverklaring van de onafhankelijk accountant De controleverklaring van de onafhankelijk accountant is op de volgende pagina opgenomen.

Voorstel resultaatbestemming 2014 Door de directie wordt voorgesteld om het negatief resultaat ad € 15.061.305 ten laste van de overige reserves te brengen. Bovengenoemd voorstel is als zodanig in de jaarrekening verwerkt.

Looptijd dienstverband Beloning Belastbare en vaste onkostenvergoeding Voorzieningen tbv beloningen betaalbaar op termijn Totaal

€ 8.533,0,0,€ 8.533,-

G.J.P.M. Liebregts-van den Heuvel Functie commissaris Datum 1e benoeming

01-01-14

Datum aftredend

31-12-17

Looptijd dienstverband Beloning Belastbare en vaste onkostenvergoeding Voorzieningen tbv beloningen betaalbaar op termijn

Bezoldiging topfunctionaris (bedragen zijn exclusief btw):

Totaal

€ 8.533,0,0,€ 8.533,-

P.J.C.W. Stelder

Mr. J.A.C.M. Vlaminckx

Functie directeur-bestuurder

Functie commissaris

Datum in dienst

Datum 1e benoeming

01-01-14

Datum aftredend

31-12-17

Looptijd dienstverband

01-05-04 n.v.t.

Beloning € 145.156,-

Looptijd dienstverband

Belastbare en vaste onkostenvergoeding

Beloning

Voorzieningen tbv beloningen betaalbaar op termijn Totaal

€ 1.800,€ 40.781,€ 187.737,-

Belastbare en vaste onkostenvergoeding Voorzieningen tbv beloningen betaalbaar op termijn Totaal

€ 8.533,0,0,€ 8.533,-

J.A. van Graafeiland Functie president-commissaris Datum 1e benoeming

01-06-02

Datum aftredend

31-12-16

Looptijd dienstverband Beloning Belastbare en vaste onkostenvergoeding Voorzieningen tbv beloningen betaalbaar op termijn Totaal

112

€ 12.800,-

De jaarrekening is opgemaakt d.d. 7 mei 2015 Ondertekening en vaststelling door: Tegelen, d.d. 24 juni 2015

€ 212,0,€ 13.012,-

Het bestuur en de Raad van Commissarissen: P.J.C.W. Stelder (bestuurder) J.A. van Graafeiland RA (president-commissaris) A.A.M. Marneffe RA (commissaris) G.J.P.M. Liebregts-van den Heuvel (commissaris) Mr. J.A.C.M. Vlaminckx (commissaris)

De dames van het Klant Service Centrum.


CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan de Raad van Commissarissen van Stichting Antares Woonservice te Tegelen Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in bijlage 7 van het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2014 van Stichting Antares Woonservice te Tegelen gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2014, de winst-en-verliesrekening over het boekjaar 2014, het kasstroomoverzicht en de toe lichting op de balans en winst-en-verliesrekening, waarin opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de toegelaten instelling is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstem ming met de bepalingen inzake de jaarrekening en het jaarverslag als opgenomen in artikel 26, eerste lid van het Besluit beheer sociale-huursector (Bbsh), de bepalingen van en krachtens de Wet normering bezoldiging topfunc tionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) en richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Het bestuur van de toegelaten instelling is voorts verant woordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controle standaarden, het controleprotocol WNT en het controle protocol in rubriek A van bijlage III bij het Bbsh. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschat ten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de

accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstan digheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de toegelaten instelling. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor finan ciële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de toegelaten instelling gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controleinformatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Antares Woonservice per 31 december 2014 en van het resultaat over 2014 in overeenstemming met artikel 26, eerste lid, van het Bbsh, de bepalingen van en krachtens de WNT en richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 28, onderdeel b, van het Bbsh, voor wat betreft het in dit artikel genoemde jaarverslag, melden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig de van toepassing zijnde bepalingen van Titel 9 van Boek 2 van het Burger lijk Wetboek is opgesteld, en of de in artikel 2: 392 lid 1 onder g, van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek bedoelde gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenig baar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 391 lid 4 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek.

Maastricht Airport, 24 juni 2015 Deloitte Accountants B.V. Was getekend: L.M.M.H. Banser RA RC EMFC

Nét voor het begin van de schoolvakantie kreeg de Steyler jeugd er een prachtig (tijdelijk) speelterrein bij.

114

Dit is een uitgave van Antares

Postbus 3046 5930 AA Venlo-Tegelen Bezoekadres: Venloseweg 7 5931 GR Venlo-Tegelen Telefoon: (077) 373 36 66 E-mail: [email protected] Internet: www.thuisbijantares.nl

SAMEN MET ONZE PARTNERS VOOR EEN STEEDS BETER RESULTAAT!

Recommend Documents