Ruimtelijk Plan Regio Rotterdam 2020 RR2020. Uitvoeringsprogramma

Ruimtelijk Plan Regio Rotterdam 2020

RR2020

Uitvoeringsprogramma RR2020

Meer Kwaliteit Meer Variatie Meer Tempo

RR2020 Uitvoeringsprogramma

Ruimtelijk Plan Regio Rotterdam 2020

RR2020 Uitvoeringsprogramma RR2020

december 2005

Het Uitvoeringsprogramma RR2020 is op 22 november 2005 vastgesteld door het Dagelijks Bestuur van de stadsregio Rotterdam, op 13 december 2005 door Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland en op 21 december 2005 door de Regioraad van de stadsregio Rotterdam.

Uitvoeringsprogramma RR2020



Inhoud 1 Inleiding

5

2 Ruimtelijke programma’s en projecten (stadsregio)

9



2.1 Integrale ontwikkeling Noordas



2.2 Bedrijventerreinontwikkeling Zuidflank

11

9



2.3 Landelijk wonen

12



2.4 Knooppunten

12



2.5 Greenport B-driehoek

13



2.6 Rivierzoneprojecten

13



2.7 Gebiedsuitwerking Voorne

14

3 Sectorale programma’s (stadsregio)

15



3.1 Programma infrastructuur

15



3.2 Programma groen

18



3.3 Programma water

19



3.4 Programma wonen

20



3.5 Programma economie

24



3.6 Programma milieu

26

4 Gebiedsgerichte projecten (provincie en gemeenten)

29



4.1 Integrale Ontwikkeling Delft-Schiedam (IODS)

29



4.2 Driehoek Rotterdam-Zoetermeer-Gouda

29



4.3 Hoeksche Waard

30



4.4 Stedenbaan

31



4.5 Project Mainport Rotterdam

31



4.6 Rotterdam Centraal

32



4.7 Stadshavens

32

5 Uitvoeringsstrategie

35



5.1 Investeringsstrategie

35



5.2 Afspraken en commitment

36



5.3 Communicatie

37



5.4 Informatiebeheer en monitoring

37



5.5 Toetsing en advisering

38



5.6 Implementatiefase

39



Uitvoeringsprogramma RR2020



1

Inleiding Met het Ruimtelijk Plan Regio Rotterdam 2020,

Tien punten voor de regio Rotterdam

kortweg RR2020, willen de provincie Zuid-Holland

Samenvatting van de ontwikkelingsstrategie (hoofdstuk 4, RR2020)

en de stadsregio Rotterdam meer kwaliteit, meer

De Noordas – de zone tussen Vlaardingen en de Zuidplaspolder

variatie en meer tempo brengen in de regio­nale

die zich verder kan ontwikkelen tot een divers stedelijk woon- en

ontwikkeling. Dat is hard nodig om de doelstel-

werkgebied. Als deel van de binnenflank van de Randstad biedt de

lingen van het plan te verwezenlijken: het verbe-

Noordas in het bijzonder groeikansen voor de kennis- en dienstene-

teren van de kwaliteit van de woon- en leefom-

conomie.

geving, het versterken en diversifiëren van het

De Zuidflank – het deltalandschap tussen de Maasvlakte en de

ruimtelijk-economisch ontwikkelingsperspectief

Hoeksche Waard, waar landschapsontwikkeling voor recreatie,

en het inspelen op de sociaal-culturele diversi-

water en natuur samengaat met groeimogelijkheden voor het

teit, zodanig dat de sociale samenhang toeneemt.

haven- en industrie­complex.

De regio moet voor grotere groepen mensen en

Internationaal Centrum Rotterdam – een cultuur- en zaken­

meer soorten bedrijven een goede woon- of vesti-

centrum waar nieuwe topmilieus voor wonen en werken kunnen

gingsplaats zijn, die voldoet aan de hoge eisen die

komen (‘versterken’), dat zijn vleugels naar knooppunten verderop

mensen en ondernemingen in de 21e eeuw stellen.

uitslaat (‘verbreden’) en dat per hectare steeds intensiever gebruikt

Dat is een voorwaarde voor de leefbaarheid, duur-

wordt (‘verdichten’).

zaamheid en vitaliteit van de regio. Deze doelstel-

Greenport B-driehoek – een hoogwaardig glastuinbouwcomplex

lingen zijn uitgewerkt in ‘tien punten voor de regio

voor duurzame productie en de ontwikkeling van kennis, ingepast

Rotterdam’: vijf gebiedsgerichte opgaven en vijf

in een groen en suburbaan woongebied.

thematische opgaven die samen de kern vormen

Rivierzones – innoverende stedelijke ontwikkeling op de meest

van de regio­nale ontwikkelingsstrategie. Dit tien-

markante plekken van de regio: de oevers van de grote rivieren.

puntenplan leidt in RR2020 tot een uitvoerings­

Woon- en werkmilieus op die plekken zullen aantrekkelijk zijn

agenda van ruim twintig projecten en programma’s

vanwege het nauwe contact met de haven en de scheepvaart, maar in

met regio­nale betekenis.

hun ontwerp rekening houden met de milieuinvloeden daarvan.

De provincie en de stadsregio hebben het plan eind

veelzijdiger aanbod van woonmilieus, in het bijzonder door bij

Trendbreuk in de herstructurering – de omslag naar een

2005 vastgesteld. Dat is gebeurd na een inten-

de herstructurering van naoorlogse woonwijken meer eengezins­

sieve voorbereiding, waaraan veel partijen in de

woningen en stedelijke appartementen terug te bouwen.

regio hebben bijgedragen: inwoners, maatschap-

Pro-actieve aanpak van de milieuproblematiek – een methode

pelijke organisaties, gemeenten, waterschappen.

voor stedelijke ontwikkeling in gebieden met sterke milieu-invloeden,

De provincie en de stadsregio ontlenen daar het

waarbij het onderste uit de kan wordt gehaald om bij nieuwe woning-

vertrouwen aan dat de uitgangspunten en oplos-

bouw lawaai en luchtverontreiniging buiten de deur te houden.

singen van RR2020 breed worden gedeeld. Maar

Offensieve aanpak van groen en water – het voortvarend

pas na het vaststellen van het plan begint het

aanleggen van nieuwe natuur- en recreatievoorzieningen en

echte werk. Dan begint de uitvoering.

gebieden om water op te slaan, door drie landschappen in te richten als regioparken, het landschappelijke karakter van Voorne-Putten te versterken en nieuwe financieringsbronnen aan te boren.

Nieuwe wettelijke context

Investeren in de versterking van infrastructuur en knoop-

Het lijdt geen twijfel dat samenwerking in de uitvoe-

punten – bereikbaarheid is een voorwaarde voor iedere stedelijke

ring noodzakelijk is om de ambities waar te maken

ontwikkeling. Om die reden omvat de ontwikkelingsstrategie inves-

en het gewenste kwaliteitsniveau te bereiken. Par-

teringen in openbaar vervoer en snelwegen, en zullen de zeven

tijen die bij de regio­nale ontwikkeling betrokken zijn,

best bereikbare plekken (knooppunten) een intensieve stedelijke

moeten voor de uitvoering de handen ineen slaan. Uit

ontwikkeling doormaken.

RR2020 vloeit een groot aantal complexe en integrale

Versterken van de Zuidvleugelstructuur – de regio maakt

opgaven voort. Intussen veranderen de maatschap-

deel uit van de Zuidvleugel van de Randstad. Sommige projecten

pelijke en bestuurlijke verhoudingen. Marktpartijen

op Zuidvleugel-niveau liggen gedeeltelijk of helemaal buiten

raken eerder en intensiever bij de ruimtelijke ontwik-

het grondgebied van de regio, maar maken deel uit van de

keling betrokken, woningbouwcorporaties hebben

ontwikkelingsstrategie van RR2020, zoals de Zuidplaspolder en de

hun taakveld verbreed en overheden zoeken vaker de

noordzijde van de Hoeksche Waard. De provincie ontwikkelt hier

samenwerking, onder meer in het Bestuurlijk Platform

samen met de betrokken regionale en gemeentelijke overheden

Zuidvleugel. Met de Nota Ruimte en de herziening van

een aanpak voor.



de Wet op de ruimtelijke ordening heeft het rijk zijn

weg de meeste gevallen gemeenten verantwoordelijk

rol als regisseur over het verstedelijkingsprogramma

zijn. Een klein aantal van deze projecten heeft ook op

losgelaten. Verantwoordelijkheden en bevoegdheden

zichzelf, buiten de programma’s om, een groot belang

zijn gedecentraliseerd en er ontstaan betere moge-

voor de ontwikkeling van de regio als geheel. In prin-

lijkheden voor een ontwikkelingsgerichte planologie.

cipe trekken gemeenten ook deze projecten. Als het

De stadsregio krijgt een nieuwe wettelijke basis na de

project de grenzen van de regio overschrijdt, ligt de

vervanging van de Kaderwet Bestuur in Verandering

verantwoordelijkheid bij de provincie. De uitvoerings-

door de Wet gemeenschappelijke regelingen-plus

projecten die hieruit zullen voortvloeien, zullen in prin-

(de Wgr+).

cipe weer door gemeenten worden opgepakt.

Sturen op kwaliteit en samenhang

Projecten die op zichzelf primair een lokale bete-

In dit sterk in beweging zijnde speelveld, neemt de

kenis hebben, volgt de stadsregio alleen via de

stadsregio de verantwoordelijkheid voor de aansturing

ruimtelijke en sectorale programma’s. De provincie

van projecten en programma’s met regio­nale beteke-

toetst deze projecten via de bestemmingsplan- of

nis op kwaliteit en samenhang. Het regio­nale schaalni-

artikel 19-procedure aan het planologisch kader

veau is tenslotte het meest geëigende om een samen-

van RR2020. De stadsregio adviseert hierbij. Na de

hangende regio­nale ontwikkeling te bevorderen. De

inwerkingtreding van de nieuwe Wet op de ruim-

stadsregio is daarom bestuurlijk verantwoordelijk

telijke ordening verandert de methode van hand­

voor dit uitvoeringsprogramma, hoewel het in nauwe

having van het planologisch kader.

samenwerking met de provincie is opgesteld.

Periodiek voortgangsbesluit Dat gebeurt langs twee lijnen: via ruimtelijke program­

Dit uitvoeringsprogramma markeert de start van

ma’s, gericht op het totstandbrengen van speerpunten

de uitvoering. Gedurende de uitvoering neemt de

in de regio­nale ontwikkeling, en via sectorale pro-

stadsregio periodiek een voortgangsbesluit. Bij

gramma’s, waarin de programmering van de verschil-

die gelegenheid wordt het uitvoeringsprogramma

lende beleidssectoren wordt afgestemd en bewaakt.

aangepast aan de voortgang van de projecten.

De ruimtelijke en sectorale programma’s bestaan elk

Ook als een of meer van de tien punten van de

uit talloze ruimtelijke projecten, waarvoor in verre-

regio­nale ontwikkelingsstrategie een onvoorziene

Tabel 1.1 Het uitvoeringsprogramma, verdeeld naar verantwoordelijkheid en karakter Provincie verantwoordelijk

Stadsregio verantwoordelijk

Gemeente(n) verantwoordelijk

Ruimtelijke programma’s

- Zuidvleugelprogramma - Glas-as - Stedenbaan

- Integrale Ontwikkeling Noordas - Bedrijventerreinen Zuidflank - Landelijk wonen - Knooppunten - Greenport B-driehoek - Rivierzoneprojecten

(Uitvoering van afzonderlijke projecten door gemeenten)

Sectorale programma’s

- Programma groen (deels, o.m. regioparken) - Programma water (toets)

- Programma infrastructuur - Programma groen (deels) - Programma water (voortgangs rapportage) - Programma wonen - Programma economie - Programma milieu

(Uitvoering van afzonderlijke projecten door gemeenten)

Gebiedsgerichte projecten

- Integrale Ontwikkeling Delft-Schiedam - Driehoek Rotterdam- Zoetermeer-Gouda - Hoeksche Waard - Stedenbaan - Project Mainport Rotterdam (groen)

- Gebiedsuitwerking Voorne

- Rotterdam Centraal - Stadshavens - Project Mainport Rotterdam (BRG en landaanwinning)

Uitvoeringsprogramma RR2020



Figuur 1.1 Het uitvoeringsprogramma RR2020 1 Rotterdam Centraal

8 Noordas

tendens vertoont, bijvoorbeeld een vertraging

2 Stadshavens

9 Bedrijventerreinen Zuidflank

of een kwaliteit die afwijkt van de voorgenomen

3a PMR (BRG en landaanwinning)

10 Landelijk wonen

ontwikkeling, zal dat consequenties hebben voor

3b PMR (750 ha groen)

11 Knooppunten

de inrichting van een of meer van de twintig

4 IODS

12 Greenport B-driehoek

projecten en programma’s. Het periodieke voort-

5 RZG Zuidplas

13 Rivierzoneprojecten

gangsbesluit is ook het moment waarop een project

6 Hoeksche Waard

14 Gebiedsuitwerking Voorne

of programma beëindigd kan worden, dan wel toegevoegd kan worden. Daarmee is het ook een

7 Stedenbaan

sturings- en monitoringsinstrument. Ruimtelijke programma’s

Implementatiefase in 2006

stadsregio verantwoordelijk

Dit uitvoeringsprogramma geeft verder invulling

Gebiedsgerichte projecten

de provincie en gemeenten. Het vormt onder meer

aan de taak- en rolverdeling tussen de stadsregio, de basis voor nieuwe uitvoeringsafspraken, die de

stadsregio/gemeente verantwoordelijk

stadsregio de komende maanden wil maken met Gebiedsgerichte projecten

gemeenten en andere betrokken partijen. Daartoe

provincie verantwoordelijk

benoemt dit uitvoeringsprogramma de inhoudelijke prioriteiten in de uitvoering en beschrijft het welke sturingsmiddelen de stadsregio inzet om



het beoogde resultaat te bereiken. Dat gebeurt

slothoofdstuk is aangegeven hoe de stadsregio

voor elk van de in totaal twintig projecten en

vorm geeft aan de uitvoering: welke investerings-

programma’s met regio­nale betekenis. Bestaande

strategie wordt gevoerd, welke instrumenten de

afspraken worden in principe gerespecteerd. Bij het

stadsregio ter beschikking staan, wat dat op hoofd-

opstellen van RR2020 hebben provincie en stads-

lijnen voor de organisatie betekent, enzovoort.

regio zich rekenschap gegeven van deze bestaande

De komende maanden zal de implementatie van

afspraken. Waar afwijkingen noodzakelijk bleken, is

de in het uitvoeringsprogramma genoemde voor-

dat expliciet aangegeven.

nemens voorbereid worden, zodat ze medio 2006 ­operationeel zijn.

Het uitvoeringsprogramma vormt ook de basis voor de afspraken over de uitvoeringsstrategie tussen de stadsregio en de provincie. In het

Tabel 1.2 Relatie regio­nale ontwikkelingsstrategie en projecten/programma’s met regio­nale betekenis Tienpuntenplan (regio­nale ontwikkelingsstrategie)

Stadsregio­nale sturing via:

1 – Noordas, diversiteit op de binnenflank van de Randstad

-

Integrale Ontwikkeling Noordas Landelijk wonen Integrale Ontwikkeling Delft-Schiedam Driehoek Rotterdam-Zoetermeer-Gouda Project Mainport Rotterdam (150 ha groen) Sectorale programma’s

2 – Zuidflank: deltalandschap

-

Bedrijventerreinen Zuidflank Landelijk wonen Gebiedsuitwerking Voorne-Putten Project Mainport Rotterdam (600 ha groen) Project Mainport Rotterdam (landaanwinning/BRG) Hoeksche Waard Sectorale programma’s

3 – Internatio­naal Centrum Rotterdam: versterken, verbreden, verdichten

- Rotterdam Centraal - Knooppunten - Sectorale programma’s

4 – Greenport B-driehoek: duurzaam glaslandschap

- Greenport B-driehoek - Sectorale programma’s

5 – Rivierzones: benutten van de regio­nale kanskaart

- Rivierzoneprojecten - Stadshavens - Sectorale programma’s

6 – Trendbreuk in de herstructurering

- Programma wonen

7 – Pro-actieve aanpak van de milieuproblematiek

- Rivierzones - Knooppunten - Programma milieu

8 – Offensieve aanpak van groen en water

-

Programma groen Programma water Landelijk wonen Project Mainport Rotterdam (groen)

9 – Investeren in de versterking van infrastructuur en knooppunten

-

Programma infrastructuur Knooppunten Stedenbaan Programma milieu

10 – Versterken van de Zuidvleugelstructuur

-

Integrale Ontwikkeling Delft-Schiedam Driehoek Rotterdam-Zoetermeer-Gouda Hoeksche Waard Stedenbaan

Uitvoeringsprogramma RR2020



2

Ruimtelijke programma’s en projecten (stadsregio) De grootste vernieuwing in de uitvoeringsagenda

zone te versterken en om de aansluiting van

van RR2020 zit in de definitie van zeven ruimtelijke

de projecten met de strategie voor de Noordas

programma’s en projecten. Dit zijn thematische

(‘diversiteit op de binnenflank van de Randstad’)

opgaven die verschillende delen van het grondge-

te bewaken. Om dat te bereiken is een duidelijke

bied van de regio betreffen, en waarin een gebun-

prioriteitenstelling nodig: een eenduidige inzet

delde inzet van sectorale programma’s noodzakelijk

van middelen en bestuurskracht rond een beperkt

is om het beoogde resultaat te bereiken. De pro-

aantal projecten.

gramma’s omvatten elk verscheidene projecten. De stadsregio neemt niet zelf de uitvoering ter hand.

In eerste instantie is de inzet vooral gericht op

Dat blijft in hoofdzaak een verantwoordelijkheid van

projecten in de Noordrand van Rotterdam, waar de

gemeenten. Wel neemt de stadsregio deel aan de

Groenzone Noordrand kruist met de zone kennis-

gebiedsontwikkeling en trekt indien nodig het initia-

clusters en waar veel geïnvesteerd moet worden

tief naar zich toe door gebiedsontwikkelingsplannen

in infrastructuur. Omdat een goede bereikbaarheid

op te stellen. De stadsregio is bovendien verant-

een voorwaarde is voor de beoogde aansluiting

woordelijk voor de programmatische samenhang

op de randstadgeoriënteerde kennis- en diensten­

tussen ontwikkelingsprojecten binnen het ruimte-

economie, heeft een tempoversnelling in de plan-

lijke programma. De zeven ruimtelijke programma’s

voorbereiding van de A13/A16-verbinding (een

hangen volgens tabel 2.1 samen met de tien punten

rijksproject) en enkele regio­nale wegen prioriteit.

uit de regio­nale ontwikkelings­strategie.

De Groenzone Noordrand moet in 2010 grotendeels gerealiseerd zijn of in uitvoering zijn genomen. Dat geldt voor 622 van de in totaal 712 hectare natuur-

2.1 Integrale ontwikkeling Noordas

en recreatiegebied.

Opgave

Stand van zaken

In de Noordas komen veel projecten samen (zie

Op dit moment is er onvoldoende samenhang in de

ook figuur 2.1), waaronder Groenzone Noord-

planning tussen de projecten. Recente woningbouw

rand (de ‘intermediaire zone’), kennisclusters

in de B-driehoek en bedrijventerreinen vereisen

(geconcentreerd in de zone tussen TU Delft/Tech-

tijdige bereikbaarheid door oplevering van natio-

nopolis en het Brainpark in Kralingen) en een

nale en regio­nale infrastructuurprojecten en vice

groot aantal infrastructuuropgaven (zoals de

versa. Daarnaast bestaat het risico van onder-

A13/A16-verbinding en Rotterdam Airport). Aan

linge concurrentie tussen de bedrijvenlocaties.

de flanken raakt de Noordas aan de ontwikkeling

Schieveen, Oudeland, Zestienhoven en Rotterdam

van de Zuidplaspolder en de Integrale Ontwikke-

Airport zetten, evenals Technopolis buiten de

ling Delft-Schiedam. De opgave van het ruimtelijke

regio, merendeels in op hoogwaardige bedrijven

programma ‘Integrale ontwikkeling Noordas’ is

en kantoren. Het geplande aanbod overstijgt de

om de samenhang tussen alle projecten in deze

huidige marktvraag aanzienlijk.

Tabel 2.1 Relatie ruimtelijke programma’s en projecten met regio­nale ontwikkelingsstrategie Programma

Verantwoordelijk

Referentie voor stadsregio­nale aansturing

Integrale ontwikkeling Noordas

stadsregio

1 – Noordas: diversiteit op de binnenflank van de Randstad

Bedrijventerreinen Zuidflank

stadsregio

2 – Zuidflank: deltalandschap

Landelijk wonen

stadsregio

1 – Noordas: diversiteit op de binnenflank van de Randstad 2 – Zuidflank: deltalandschap 8 – Offensieve aanpak van groen en water

Rivierzoneprojecten

stadsregio

5 – Rivierzones: benutten van de regio­nale kanskaart 7 – Pro-actieve aanpak van de milieuproblematiek

Knooppunten

stadsregio

3 – Internatio­naal Centrum Rotterdam: versterken, verbreden, verdichten 9 – Investeren in de versterking van infrastructuur en knooppunten





Greenport B-driehoek

stadsregio

4 – Greenport B-driehoek: duurzaam glaslandschap

Gebiedsuitwerking Voorne

stadsregio

2 – Zuidflank: deltalandschap





Figuur 2.1 Projecten Noordas

Intermediaire zone

Infrastructuur

a Invulling groengebieden

e1 N470

Sturing

e2 IODS (A4-noord)

De projecten in deze zone worden uitgevoerd door

Knooppuntdifferentiatie

e3 Verbreden Doenkade

verschillende partijen: gemeenten, provincie of rijk.

b1 Vijfsluizen

e4 -HOV Alexander - Delft

Bovendien behelzen de projecten veel verschillende

b2 Schieveste



-Oosttangent

beleidssectoren. Door deze bestuurlijk complexe

b3 Knooppunt Rotterdam Airport



-Noordtangent

situatie ontstaat er een grote behoefte aan een

b4 Brainpark centrum

e5 A13-16

sterke programmatische sturing. Vooral de wissel-

b5 Alexander

e6 Delen A13 & A20 stadsautoweg

werking tussen infrastructuur en groen aan de ene kant en vastgoedontwikkeling (kantoren, bedrijven,

e7 Vergroten capaciteit A20

woningen) aan de andere kant moet worden

Kennisclusters c1 Technopolis + TUD

Zuidplaspolder

verbeterd. De beoogde kwaliteit van de woon- en

c2 - Knooppunt R’dam Airport

d1 Landschapsontwikkeling

werkmilieus is sterk afhankelijk van tijdige inves-



- Rotterdam Airport

d2 Woon- en werkmilieus aan bypass stedenbaan

teringen in groen en infrastructuur. De stadsregio



- Science businesspark Schieveen

d3 Verbinding A20 -A12

organiseert de programmatische sturing door aan

d4 Bypass stedenbaan

te sturen op goede afspraken tussen alle betrokken

c3 Kralingse Zoom (EUR)

Studieproject s1 Stadsetalage

d5 Studie parkway Doenkade - Zuidplas

partijen, daarbij de kwaliteitsambitie voor de

d6 Landelijke woonmilieus, gekoppeld aan land-

Noordas voortdurend scherp in het oog te houden, de inzet van het planologische instrumentarium

schappelijke kwaliteiten

te organiseren en de fasering van investeringen in groen en infrastructuur af te stemmen en te bewaken.

Uitvoeringsprogramma RR2020

10

2.2 Bedrijventerreinontwikkeling Zuidflank

Concreet gaat dat om de volgende speerpunten:

•

het organiseren van een ‘bestuurlijke tafel’ om op basis van inspiratie, creativiteit en gezamenlijk optrekken de ambitie voor de Noordas naar een

Opgave

hoger plan te tillen. Aan de ‘bestuurlijke tafel’

Het RR2020 wijst naast de Waalhaven (onderdeel van

komen onder meer aan de orde:

Stadshavens) drie locaties op de Zuidflank aan voor

- de ontwikkeling van de A13-kennisboulevard;

de ontwikkeling van een regionaal bedrijventerrein:

- de lobby naar externe partijen voor financiering

Ridderster, Bernisse en Brielle. De opgave voor het

en ontwikkelcapaciteit;

stadsregio­nale programma ‘bedrijvenontwikkeling

- de gezamenlijke marketing van de gebiedsont-

Zuidflank’ is om de ontwikkeling van deze terreinen op te starten via gebiedsontwikkelingsplannen en de

wikkeling;

programmatische samenhang in lijn te houden met

- de voorbereiding van ontwikkelingen op langere termijn zoals de A20/spoorzone, Stadsetalages

de ruimtelijke strategie voor de Zuidflank (‘deltaland-

en HSL-shuttlestop;

schap’). Concreet gaat het daarbij om:

• het

• een

opzetten van een ontwikkelingsvisie en op

typering die aansluit bij het havengeoriën­teerde

basis daarvan komen tot bindende afspraken met

logistiek-industriële complex waar dit deel van de

de betrokken gemeenten over programmaoptima-

regio zijn economische kracht aan ontleent;

• een

lisatie, in termen van differentiatie, prioritering

ruimtelijke inpassing die past bij de overgang

en fasering. Dit hoeft niet beperkt te blijven tot

van het haven- en industriecomplex naar het land-

beleidsmatige en bestuurlijke afspraken, maar

schap van Voorne-Putten;

• een

kan zich ook uitstrekken tot operationele sturing, zoals participatie en afspraken over uitgifte;

• het

positionering en een profilering die zich goed

verhouden met ontwikkelingen in de nabije omgeving: Waalhaven, Hoeksche Waard en Drechtsteden.

waarborgen van de realisatie van de groene

intermediaire zone door waar nodig planvorming en financiering van groenprojecten te organiseren

Stand van zaken

in samenwerking met de betrokken gemeenten,

Het programma wordt na vaststelling van het uitvoe-

provincie en waterschap, waarbij de gemeenten

ringsprogramma RR2020 opgestart.

eindverantwoordelijk blijven;

• voor

Sturing

een aantal bovenregio­nale en regio­nale

infrastructuuropgaven (de A13/A16-verbinding, de

De stadsregio neemt het initiatief, benadert

knoop A13-Doenkade, de verdubbeling Doenkade/

ge­meen­ten en zal door het (in samenwerking met de

N209 en de verdubbeling van de N470) zet de

betrokken gemeenten) opstellen van gebiedsontwik-

stadsregio zich samen met de provincie in voor

kelingsplannen de realisatie voorbereiden.

een spoedige realisatie, onder meer binnen het

In dat plan worden ook nadere afspraken gemaakt

Bestuurlijk Platform Zuidvleugel.

over taken en rollen van partijen. De stadsregio zal:

• bindende

afspraken maken met de betrokken

Rolverdeling en afspraken

gemeenten over de programmaoptimalisatie in

tussen stadsregio en provincie

termen van differentiatie, prioritering en fasering;

• plan-

Stadsregio: bestuurlijk trekker van het programma­

en marktontwikkeling monitoren om op

basis daarvan tot eventuele bijstellingen van het

management

programma te komen gedurende de uitvoerings-

Provincie: directe bestuurlijke betrokkenheid nodig gezien relaties en afstemming

fase.

met Technopolis, IODS, Driehoek RZG,

Rolverdeling en afspraken

Rotterdam Airport, de wegbeheerders

tussen stadsregio en provincie Nadere afspraken over:

• provinciale

Stadsregio: initiator en zonodig trekker van de

deelname aan de bestuurlijke

gebiedsontwikkelingsplannen

tafel voor de afstemming tussen IODS, RZG,

Provincie:

Technopolis, Rotterdam Airport;

• het

verantwoordelijk voor bovenregio­nale planning van bedrijventerreinen, ruimtelijk kaderstellend, plantoetser en subsi-

plan van aanpak voor de implementatiefase.

dieverstrekker

11

Nadere afspraken over:

Rolverdeling en afspraken

• de

tussen stadsregio en provincie

formele status van de gebiedsontwikkelings-

plannen van de stadsregio;

Stadsregio: trekker startnotities, initiator en

• financiële bijdragen uit bedrijventerreinsubsidies; • overleg over capaciteitsplanning in relatie tot

trekker gebiedsontwikkelingsplannen Provincie:

Hoeksche Waard en Drechtsteden.

vaststellen startnotities en gebiedsontwikkelingsplannen en plantoetser

Nadere afspraken over:

2.3 Landelijk wonen

• de

formele status van het gebiedsontwikkelings-

plan en de rol van de provincie in de uitwerking.

Opgave RR2020 introduceert projecten voor landelijk

2.4 Knooppunten

wonen in de regio Rotterdam. Dat dient twee doelen: het creëren van extra financiële middelen voor landschapsontwikkeling en het uitbreiden van

Opgave

het regio­nale woningaanbod met woningtypen waar

De verstedelijkingsstructuur wordt in grote mate

nu een tekort aan is. Dat laatste is belangrijk als

bepaald door het stelsel van knooppunten. Rond

vestigingsvoorwaarde voor de ontwikkeling van

de knooppunten vindt een verdichting plaats van

een hoogwaardige economie. De opgave van het

stedelijk functies: woningbouw, stedelijke voor-

stadsregio­nale programma ‘landelijk wonen’ is om

zieningen, kantoren en mobiliteitsvoorzieningen

zeker te stellen dat beide doelstellingen overeind

(waaronder P&R). Rotterdam Centraal is het enige

blijven en worden bereikt.

(inter)nationale knooppunt. Rondom het internationale centrum van Rotterdam ligt een ring van

Stand van zaken

kleinere knooppunten die functioneren op regionaal

Het programma voor landelijk wonen wordt na

of bovenregionaal niveau. Het programmatische

vaststelling van het uitvoeringsprogramma RR2020

aanbod op de verschillende knooppunten moet in overeenstemming zijn met elkaar, zodat onno-

opgestart.

dige onderlinge concurrentie wordt voorkomen, en

Sturing

met de investeringen in infrastructuur, zodat een

De inzet van de stadsregio bestaat uit de program-

optimale wederzijdse versterking wordt bereikt.

masturing en het opstarten van de ontwikkeling.

Die overeenstemming is de belangrijkste opgave

De sturing krijgt vorm in drie fases. Allereerst zal

van het stadsregio­nale programma ‘knooppunten’.

de stadsregio per locatie een startnotitie opstellen,

Segmentering, prioritering en fasering zijn daar

in samenwerking met de provincie en de betrokken

onderdelen van.

gemeenten. Hierin wordt de opgave verkend en Ongeveer tachtig procent van de kantoorruimte

worden projectdoelen geconcretiseerd, zowel op het gebied van landschapsontwikkeling als op het

wordt in de knooppunten gerealiseerd (zie het

gebied van de woningmarkt. Op basis van de start-

‘Programma economie’, hoofdstuk 3). Onderdeel

notities wordt per locatie een integraal gebiedsont-

van de opgave is om ervoor te zorgen dat dit

wikkelingsplan opgesteld, ter voorbereiding van de

percentage daadwerkelijk wordt gehaald.

realisatie. De stadsregio neemt hiervoor het initiatief en zal het gebiedsontwikkelingsplan in samen-

De opgave heeft een regiogrensoverschrijdende

werking met de betrokken gemeenten opstellen.

dimensie. Ook buiten de regio zijn knooppunten

In de derde fase wordt het landelijk wonen per

gepland of in ontwikkeling, die kunnen concur-

locatie geformuleerd als uitvoeringsproject en is

reren met de knooppunten in de regio Rotterdam

het in principe de gemeente die dat project trekt.

en die afstemming met de infrastructuurplanning

De stadsregio beperkt zich dan tot het monitoren in

vragen. Deze programmatische afstemming ligt op

relatie tot de marktontwikkeling.

het schaalniveau van de Zuidvleugel. Onderdeel

De stadsregio zal daarnaast het hele proces stimu-

van het ruimtelijke programma ‘knooppunten’ is

leren door het organiseren van kennis, ervaring en

het aanscherpen van deze grensoverschrijdende

inspiratie, ook gericht op kleinere locaties.

opgave.

Uitvoeringsprogramma RR2020

12

Stand van zaken

Stand van zaken

Het programma wordt na vaststelling van het

De ontwikkeling van het duurzaam glaslandschap is

uitvoeringsprogramma RR2020 opgestart.

al volop in gang. Op dit moment is er echter geen

Sturing

van de verschillende projecten te bewaken.

organisatiestructuur om de samenhang en kwaliteit De feitelijke ontwikkeling van knooppunten is en blijft een zaak van de gemeenten. De stadsregio

Sturing

geeft vorm aan haar sturing door:

De stadsregio wil komen tot bindende afspraken

• bindende

met ontwikkelende gemeenten over de fasering en

afspraken met de betrokken gemeenten

de te realiseren kwaliteit van de projecten voor het

over programmaoptimalisatie;

• monitoring

glastuinbouwcomplex, de groene en recreatieve

van plan- en marktontwikkeling om op

basis daarvan tot eventuele bijstellingen van het

dooradering en de woonomgeving. Dit zal vorm

programma te komen gedurende de uitvoerings-

krijgen in een gebiedsontwikkelingsvisie, bij voor-

fase;

keur in de vorm van een gemeentelijke structuur-

• bindende

visie van de op 1 januari 2007 nieuw te vormen

afspraken over verbetering van de

infrastructuur en de aansluiting op de knoop-

gemeente B-driehoek. De stadsregio neemt het

punten, gekoppeld aan de ontwikkelingsplanning

initiatief voor deze gebiedsontwikkelingsvisie, zal

en locatieprofiel van het betreffende knooppunt.

de gemeenten daartoe benaderen en zal zonodig

Ook na realisatie van het vastgoedprogramma

optreden als trekker van de visieontwikkeling.

blijft de mobiliteitsproblematiek (de positie in

Vooruitlopend hierop zal de stadsregio een plan

de ketenmobiliteit) een aandachtspunt waar

van aanpak opstellen met de randvoorwaarden en

afspraken voor nodig kunnen zijn (bijvoorbeeld

uitgangspunten.

park­management).

Rolverdeling en afspraken Rolverdeling en afspraken

tussen stadsregio en provincie

tussen stadsregio en provincie

Stadsregio: initiator en zonodig trekker van de

Stadsregio: programmamanager en participant

gebiedsontwikkelingsvisie

knooppuntontwikkeling door investe-

Provincie:

positionering in de glas-as, plantoetser

ringen in de infrastructuur Provincie:

plantoetser en bevoegd gezag milieu

2.6 Rivierzoneprojecten Nadere afspraken over:

• de

Opgave

toepassing van de proactieve milieustrategie.

Langs de Nieuwe Maas en de Nieuwe Waterweg ligt een groot aantal verouderende bedrijventerreinen

2.5 Greenport B-driehoek

met grote kansen voor herstructurering of transfor-

Opgave

ties kunnen uitgroeien tot dragers van de regio­nale

matie tot een gemengd stedelijk milieu. Deze locaDe Greenport B-driehoek zal zich volgens RR2020

identiteit en bieden kansen op een substantieel

ontwikkelen als ‘duurzaam glaslandschap’.

programma aan bijzondere woon- en werkmilieus.

Verscheidene projecten ondersteunen deze ontwik-

Om die reden zijn de Rivierzones opgenomen in

keling: projecten binnen het glastuinbouwcomplex

de regio­nale ontwikkelingsstrategie als een van de

zelf, projecten om de groene en recreatieve door-

vijf gebiedsgerichte punten (‘Rivierzones: benutten

adering te versterken en projecten die de B-drie-

van de regio­nale kanskaart’). De opgave van het

hoek als woonomgeving versterken. Doorgaans

stadsregionaal programma ‘Rivierzoneprojecten’ is

zijn het gemeenten die deze projecten trekken.

om deze herstructurering en transformatie, die op

De opgave voor het stadsregio is om de samen-

diverse locaties speelt, onderling af te stemmen en

hang tussen de projecten te bewaken, zodanig dat

om de uitvoerende gemeenten te ondersteunen bij

ze tezamen het beoogde duurzame glaslandschap

een zorgvuldige plannings- en ontwerpstrategie.

creëren. De stadsregio kan daarbij sturen op fasering en kwaliteit.

13

Stand van zaken

consultatie van PS is vastgesteld door GS; dit

Gemeenten ontwikkelen hun Rivierzone projecten

geldt voor het hele plangebied van de streekplan-

zelf, maar ondervinden op vele terreinen knel-

uitwerking, dus ook voor Tinte, maar geldt voor-

punten, met name in de ontsluiting en de milieu­

alsnog niet voor bestaande glasrechten;

• extra

kwaliteit. De programma’s op de verschillende loca-

ruimte voor glas wordt in beginsel alleen

ties kunnen tot een overaanbod leiden, door een

toegestaan in de glastuinbouwconcentratie­

te eenzijdige nadruk in de woningbouw op appar-

gebieden, en alleen indien dit een bijdrage levert

tementen en door een ‘boeggolf’ aan opleveringen

aan de sanering van het verspreide glas;

• nieuwe

rond 2010.

bedrijven mogen zich alleen vestigen op

Voorne-Putten indien zij een substantiële (finan-

Sturing

ciële) bijdrage leveren aan de sanering van het verspreide glas;

De stadsregio wil komen tot bindende afspraken

• indien

met ontwikkelende gemeentes over:

• het

kan worden langs de N57 die zou bijdragen aan

ervaring uit te wisselen door afstemming met de

de doelstelling van het opruimen van verspreid

programma’s infrastructuur;

• de

uit de streekplanuitwerking zou blijken

dat bij Vierpolders glastuinbouw gerealiseerd

bieden van ondersteuning door kennis en

glas, is medewerking aan de uitvoering daarvan

kwaliteit en fasering van de te realiseren

woon- en werkprogramma’s.

wenselijk.

Rolverdeling en afspraken

Sturing

tussen stadsregio en provincie

De stadsregio heeft het initiatief in de voorberei-

Stadsregio: programmamanagement en samen-

ding van de streekplanherziening. Hiertoe stelt de



werkingspartner t.o.v. gemeenten

stadsregio in eerste instantie een plan van aanpak

Provincie:

subsidieverstrekker herstructurering

op waarin is uitgewerkt:



en bevoegd gezag milieutoetsing

• de

organisatie van de planvorming voor het

integraal gebiedsontwikkelingsplan (gebieds­ Nadere afspraken over:

• financiële

uitwerking) in samenwerking met de gemeenten;

• afspraken

bijdragen uit herstructureringssubsidies

voor bedrijventerreinen;

• de

over de procedure waarin het ­integraal

gebiedsontwikkelingsplan wordt vastgesteld als concept-streekplanuitwerking en de positie

toepassing van de proactieve milieustrategie.

van GS en de afzonderlijke portefeuillehouders daarbij;

2.7 Gebiedsuitwerking Voorne

• de

betrokkenheid van de betreffende gemeenten

bij de planvorming en uitvoering.

Opgave De sanering van het glas op Voorne-Putten wordt

Rolverdeling en afspraken

in een streekplanuitwerking nader vormgegeven.

tussen stadsregio en provincie

Hiervoor wordt een integraal gebiedsontwikkelings-

Stadsregio: opstellen plan van aanpak integraal

plan gemaakt waarvan water, groen en concentratie

gebiedsontwikkelingsplan en organi-

van glastuinbouw deel uitmaken. Vooralsnog wordt

seren uitvoering

er van uitgegaan, dat hier geen extra hectares

Provincie:

glastuinbouw voor nodig zijn. Aan de streekplan­

king, provinciale glasstrategie.

uitwerking zijn de volgende uitwerkingsregels gekoppeld:

• voor

het gehele gebied wordt een integraal

gebiedsontwikkelingsplan gemaakt, waarvan een optimaal gebruik van de Ruimte-voor-Ruimte­ regeling, overige glasconcentratie-instrumenten, water en groen deel uitmaken;

• er

wordt geen nieuw glas toegestaan op Voorne-

Putten, voordat de streekplanuitwerking na

Uitvoeringsprogramma RR2020

vaststellen formele streekplanuitwer-

14

3

Sectorale programma’s (stadsregio) De opgaven binnen de sectorale programma’s

de stadsregio participeert. De samenwerking tussen

lopen per programma uiteen. In veel gevallen is

provincie en stadsregio loopt via drie vervoerregio’s,

het bestaande instrumentarium adequaat en leidt

waarin (gekoppeld aan het jaarlijkse MIT-proces bij

RR2020 alleen tot enkele inhoudelijke aanpas-

het rijk) afstemming over de investeringen plaats-

singen. In sommige gevallen spelen specifieke

vindt. Voor de projecten in het rijkswegennet geldt

opgaven die ook hun eigen organisatorische oplos-

de prioriteitsvolgorde:

sing vergen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij de

1. Aanleg A4-Noord

trendbreuk in de herstructurering (onderdeel van

2. Verbreden A15

het programma wonen) en het programma water.

3. Aanleg A13/A16-verbinding

Sectorale programma’s vallen onder de verantwoor-

4. Aanleg A4-Zuid

delijkheid van de betreffende diensten en afdelingen van de stadsregio. RR2020 legt de samen-

Sturing

hang met andere programma’s en projecten. Secto-

De sturing binnen het stadsregio­nale programma

rale programma’s zijn rechtstreeks afkomstig uit

krijgt vorm door:

het RR2020 en zijn verbonden aan het planologisch

• het

verwerken van de benodigde aanpassingen

kader uit het RR2020, waarin de programmatische

en aanvullingen in het uitvoeringsprogramma van

kaders per sector zijn opgenomen (zie tabel 3.1).

het RVVP; via een concrete investeringsopgave voor de periode 2006–2010 en een indicatie voor de opgaven na 2010;

3.1 Programma infrastructuur

• de ontsluitingsproblematiek van Voorne-Putten een herkenbare plaats te geven in de netwerk­

Opgave

analyse Zuidvleugel. Dit in verband met de

Zie voor het programma infrastructuur tabel 3.2 en 3.3.

bereikbaarheid van Voorne-Putten tot 2020 en het

Stand van zaken

ook de westelijke oeververbinding betrokken.

Bij de verkeer- en vervoersplannen van de stadsregio

De resultaten hiervan worden besproken tijdens

havengebied na 2020. In de netwerkanalyse wordt

het bestuurlijk (MIT-)overleg in 2006;

(RVVP) en de provincie (PVVP) zijn uitvoeringspro-

• monitoring

gramma’s opgenomen. Deze uitvoeringsprogramma’s

op de uitvoering via de bestaande

zijn op hoofdlijnen nog steeds actueel. Wel is er op

afstemmingssystematiek via de drie vervoer­

basis van recente ontwikkelingen, nadere studies en

regio’s, gekoppeld aan het MIT-proces.

de ruimtelijke ambities uit het RR2020 een aantal aanpassingen en aanvullingen nodig. De ontsluiting van

Rolverdeling en afspraken

Voorne-Putten en de driehoek Rotterdam-Zoetermeer-

tussen stadsregio en provincie

Gouda (RZG) vraagt aandacht en de A4-Zuid krijgt

Stadsregio: vervoersautoriteit

als versterking van het nationale en internationale

Provincie:

wegbeheerder

verkeersnetwerk een hogere prioriteit. Voor de A4Zuid heeft het ministerie van Verkeer en Waterstaat

Het programma infrastructuur geeft geen aanlei-

het PPS-project Mainportcorridor-Zuid gestart, waarin

ding tot nadere afspraken over de aansturing.

Tabel 3.1 Relatie sectorale programma’s met regio­nale ontwikkelingsstrategie Programma

Verantwoordelijk

Referentie voor stadsregio­nale sturing

Programma infrastructuur

stadsregio

1 t/m 5 – Gebiedsgerichte opgaven 9 – Investeren in de versterking van infrastructuur en knooppunten

Programma groen

stadsregio

1 t/m 5 – Gebiedsgerichte opgaven 8 – Offensieve aanpak van groen en water

Programma water

stadsregio

1 t/m 5 – Gebiedsgerichte opgaven 8 – Offensieve aanpak van groen en water

Programma wonen

stadsregio

1 t/m 5 – Gebiedsgerichte opgaven 6 – Trendbreuk in de herstructurering

Programma economie

stadsregio

1 t/m 5 – Gebiedsgerichte opgaven

Programma milieu

stadsregio

1 t/m 5 – Gebiedsgerichte opgaven 7 – Pro-actieve aanpak van de milieuproblematiek 9 – Investeren in de versterking van infrastructuur en knooppunten

15

Tabel 3.2 Programma infrastructuur rijkswegennet

periode

motief

synergie

A4 IODS

Gereed tussen 2010 en 2015

Ontbrekende schakel

Regiopark Delfland, knooppunt Vijfsluizen

A15

Gereed tussen 2010 en 2015

Aanpassen capaciteit aan uitbreiding Maasvlakte

Tweede Maasvlakte

A13/A16-verbinding

Tussen 2015 en 2020

Ontvlechting, verkeersveiligheid en ontsluiting B-driehoek

Ontwikkeling stadsetalage, A13 zone, regiopark Rottemeren

A4-zuid

Start voor 2020

Ontbrekende schakel, capaciteits­ uitbreiding richting Antwerpen

Ontsluiting Voorne-Putten, bedrijventerrein Hoeksche Waard

A20 tussen Nieuwerkerk aan de IJssel en (verlegde) aansluiting Moordrecht

1e fase: spitsstroken, gereed voor 2010 2e fase: structurele capaci­ teitsuitbreiding, tussen 2015 en 2020

Capaciteitsaanpassing

onderliggend wegennet

periode

motief

synergie

N470

1e fase: gereed 2007; 2e fase start voor 2015

1e fase: capaciteitsuitbreiding wegennet i.v.m. Vinex; 2e fase: uitbreiding capaciteit zuid- en westtak i.v.m. functie i.r.t. N209

Vinex, Groenblauwe Slinger

Tweede ontsluitingsweg Hoek van Holland

Gereed tussen 2005 en 2010

Veiligheid en capaciteits­ uitbreiding

Ontwikkeling Waterwegcentrum

Knoop A13-N209

1e fase tussen 2005 en 2010 2e fase na 2015

Capaciteitsuitbreiding

Ontwikkelingen B-driehoek en Noordkantoost van Rotterdam

Pleinweg/Vaanweg

Gereed voor 2010

Leefbaarheid en capaciteit

Herstructurering op zuid, Rotterdam Centrum

N209

Gereed voor 2010

Herinrichten op grond van functie, capaciteits­vergroting voor sommige delen i.v.m. Vinex en Schieveen

Vinex, Schieveen, Ontwikkeling kassencomplexen

Hartelcorridor

Gereed voor 2010

Capaciteitsuitbreiding

Ontwikkelingen Voorne-Putten

Harmsenbrug

Gereed voor 2010

Capaciteitsuitbreiding

Ontwikkelingen Voorne-Putten

1e fase: Duurzaam veilig inrichten en capaciteitsuitbreiding Harmsenbrug 2e fase: Gefaseerde capaciteits­ uitbreiding, na 2010

Ontwikkelingen op VoornePutten (bedrijven­terreinen)

Ontwikkelingen noordrand van Rotterdam, Nesselande en driehoek RZG

N57

1e fase: Voor 2010 gereed

Kralingse Plein

1e fase voor 2010; 2e fase tussen 2010 en 2015

Capaciteitsuitbreiding

Fascinatio, Brainpark Centrum en Brainpark 3

Stadhoudersweg

Gereed tussen 2010 en 2015

Leefbaarheid en capaciteit

Ontwikkeling Rotterdam Centrum

Onderliggend wegennet subregio Noordoost

Gereed tussen 2010 en 2015

Capaciteitsaanpassing

Groei verkeer vanuit Capelle en Krimpen en ’s-Gravenland en ontwik­keling van knooppunt Alexander

Oostelijke ontsluiting Voorne-Putten

Gereed voor 2020

Extra ontsluiting Voorne-Putten

Ontwikkelingen Voorne-Putten

openbaar vervoer

periode

motief

synergie

Tramplus Schiedam – Vlaardingen

Gereed in 2006

Bereikbaarheidseisen tussen Schiedam-Centrum en Schiedam/Vlaardingen en richting de Esch

Tramplus lijn 5

Gereed voor 2010

Opwaardering huidige lijn

Centrum-Schiebroek

Randstadrail

Gereed voor 2010

Ontsluiting Vinex, tussengebied

Knooppunt R’dam Airport

Gereed voor 2010

Ontsluiting Vinex en ontbrekende schakel Zoetermeer – Rotterdam

Vinex

HOV Alexander – B‑driehoek

Gereed voor 2010

Ontsluiting Vinex, en ontbrekende schakel met Alexander

Vinex en knooppunt Alexander en regiopark

Ridderkerklijn

Gereed voor 2015

Ontsluiting bestaand stedelijk gebied: Ridderkerk

Knooppunt Parkstad

Oosttangent

2010-2020+

Ontbrekende schakel (1e fase)

Knooppunten Alexander, Brainpark Centrum en Parkstad. Derde stadsbrug. Ook gefaseerd aan te leggen.

Noordtangent

2010-2020+

Ontbrekende schakel (1e fase)

Knooppunten Alexander, R’dam Airport, Schieveste. Ook gefaseerd, bv. eerst als buslijn.

ZoRo-bus

Uitvoeringsprogramma RR2020

16

Tabel 3.2 Programma infrastructuur (vervolg) spoorprojecten

periode

motief

synergie

HSL-zuid

Gereed voor 2010

Versnellen reistijd

Rotterdam centraal

Havenspoorlijn/ Betuweroute

Gereed voor 2010

Groei van goederen vervoer over het spoor

Haven

Strandspoorlijn

Gereed voor 2010

Ontsluiting Hoek van Holland, Waterwegcentrum

Sterk afhankelijk van decentralisatie Hoekse Lijn

Hoekse lijn

Gereed voor 2010

Ontsluiting ontwikkelingen langs Hoekse lijn

Verstedelijking langs Hoekse lijn

St. Franciscusboog/ (partiële) viersporigheid Rotterdam-Gouda en HST-west/ Stedenbaan Goudse lijn

Tussen 2010 en 2020

Capaciteitsuitbreiding en benutting spoor voor regionaal OV

Ontwikkeling A20-as, knooppunt Alexander en Zuidplaspolder

(Partiële) viersporigheid Rotterdam-Delft/ Stedenbaan ‘oude lijn’

Tussen 2010 en 2020

Capaciteitsuitbreiding en benutting spoor voor regionaal OV

Station Spaland (2007)

Vervolg Rail Service Centre Maasvlakte en/of Waalhaven

Tussen 2010 en 2015

Groei van goederenvervoer over het spoor

Haven

Tabel 3.3 Indicatief P&R-programma P&R-terrein Schieveste

aantal plaatsen 2.000

Parkstad

1.000

Rotterdam Airport

2.000

Alexander

1.500

Brainpark Centrum

2.200

Vijfsluizen

1.000

Zuidplein

1.000

Totaal

10.700

17

3.2 Programma groen

programma groen worden afspraken gemaakt over de rol- en taakverdeling. Op hoofdlijnen is

Opgave

de provincie verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de regioparken en de groenzone Berkel-

Zie voor het programma groen tabel 3.4.

Pijnacker en de stadsregio voor de groenprojecten

Stand van zaken

op Voorne-Putten en de groenzones Noordrand

Aan het strategisch programma groen ligt het

en Maasmond. Provincie en stadsregio voeren

Regio­naal Groenblauw Structuurplan 2 (RGSP2) ten

een gezamenlijke monitoring van het uitvoerings­

grondslag, een gezamenlijk product van stadsregio

programma van het RGSP2.

Rotterdam en provincie Zuid-Holland. Het RGSP2 bestaat uit een visie op de gewenste groenblauwe

Rolverdeling en afspraken

structuur en een uitvoeringsprogramma. Een stads-

tussen stadsregio en provincie

regionaal systeem voor monitoring is in voorberei-

Stadsregio: financier en trekker projecten

ding. Voor de projecten tot 2010 ontbreekt nog een

Provincie:

financier en trekker projecten

financiële dekking van € 20 miljoen. Deze dekking moet op korte termijn worden georganiseerd, door

Nadere afspraken over:

op projectniveau met gemeenten, beheerders en

• de

overige partijen afspraken te maken.

taakverdeling en samenwerking tussen

provincie en stadsregio. Deze worden vastgelegd in een prestatiecontract tussen provincie en

Sturing

stadsregio (begin 2006).

Voor de uitvoering van de projecten binnen het Tabel 3.4 Programma groen: samenvatting uitvoeringsprogramma RGSP2 Naam gebied

Hectare

Type project

Totale planning

Projecten “laaghangend fruit” Regiopark IJsselmonde

211

GOS/EHS gebied

2004-2010

Regiopark Delfland

521

GOS

2004-2010

Regiopark Rottemeren

105

GOS

2004-2010

Voorne-Putten

156

GOS/ EHS gebied/ PEHS

Totaal laaghangend fruit

993

EHS/PEHS: 183 ha GOS: 810 ha

2004-2010 Af in 2010

Projecten eerste prioriteit Regiopark IJsselmonde

889

GOS

2005-2014

Groenzone Maasmond

316

GOS/EHS gebied/PEHS

2005-2013

Groenzone Berkel-Pijnacker

330

GOS

2005-2013

Intermediaire Zone (Groenzone Noordrand)

622

GOS/PEHS

2005-2014

Regiopark Rottemeren

250

GOS

2005-2014

Voorne-Putten

571

GOS/PEHS/EHS gebied

Totaal prioriteit 1

2978

EHS/PEHS: 619 ha GOS: 2359 ha

2005-2013 Start voor 2010

Projecten tweede prioriteit Intermediaire Zone (Groenzone Noordrand)

GOS/Stadspark

2010-2015

246

90

GOS/PEHS

2010-2015

79

GOS/PEHS

2010-2015

Voorne-Putten

236

GOS/PEHS

2010-2015

Groenzone Maasmond

193

GOS/PEHS

Totaal prioriteit 2

844

PEHS: 115 ha GOS: 689 ha Stadspark: 40 ha

Regiopark IJsselmonde

271

GOS

2015-2020

Voorne-Putten

829

GOS/natuur

2015-2020

Regiopark IJsselmonde Regiopark Rottemeren

2010-2015 Start voor 2015

Projecten derde prioriteit

Groenzone Maasmond Totaal prioriteit 3 GOS (P)EHS

PM 1100

GOS natuur: 30 ha GOS: 1070 ha

= groen om de stad; met het accent op recreatie = (provinciale) ecologische hoofdstructuur; accent op natuur

Uitvoeringsprogramma RR2020

18

2015-2020 Start voor 2020

Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Hoogheemraadschap van Delfland Waterschap Hollandse Delta

Figuur 3.1 Wateropgave

3.3 Programma water

Sturing Extra hectares voor water vormen een relatief

Opgave

nieuwe opgave in de ruimtelijke ordening, die nog

De wateropgave richt zich binnen RR2020 vooral op

geen logische inbedding in de uitvoeringsorgani-

de ruimtelijke voorwaarden voor voldoende water-

satie heeft gevonden. Een aanzienlijk deel van het

berging. Zie daarvoor tabel 3.5 en figuur 3.1.

programma bestaat uit lokale opgaven. Dat is en blijft een verantwoordelijkheid van waterschappen

Stand van zaken

en gemeenten. Bij hen ligt dan ook een opgave

De ruimtelijke kaders voor de wateropvang zijn

om de wijze van uitvoering van het programma

vastgelegd door de waterschappen en opgenomen

water verder uit te werken. De stadsregio maakt

in RR2020. Inhoudelijk werken de waterschappen

periodiek een voortgangsrapportage, waarin onder

de wateropgave de komende maanden per water-

meer aandacht is voor de aanpak van gemeente-

staatkundige eenheid verder uit.

grensoverschrijdende wateropgaven. De provincie kan, indien nodig, een rol spelen bij bovenregio­nale opgaven en treedt op als plantoetser.

Tabel 3.5 Programma water (wateropgave per

Rolverdeling en afspraken

waterschap binnen de plangrenzen)

tussen stadsregio en provincie Stadsregio: coördinerende rol t.o.v. gemeenten

Waterschap Hollandse Delta

Opgave in hectare

door middel van een periodieke voort-

141

Delfland Schieland en de Krimpenerwaard

Opgave in m3

gangsrapportage over de uitvoering 726.000

van het waterprogramma

106

Provincie:

19

plantoetser

Het programma water leidt niet tot de noodzaak

galerijflats). In de tuinsteden in Rotterdam-Zuid

voor nadere afspraken tussen provincie en stads-

lijkt de opgave moeilijker te realiseren, door de

regio.

schaal en de ligging van deze wijken. Er is op dit moment geen reden om uit te gaan van

3.4 Programma wonen

geheel andere bouw- en sloopprogramma’s in de verschillende herstructureringsgebieden dan waar

Opgave

RR2020 van uitgaat. Daarvoor zijn de programma’s

De opgave voor het programma wonen staat in

momenteel te veel in discussie en lijken de ver-

tabel 3.6. Naast deze per gemeente uitgesplitste

schillende partijen ook te veel bereid om lopende

opgave, is er een opgave voor 700 woningen in

trendvolgende programma’s ter discussie te stel-

landelijke milieus waarvoor een locatie gevonden

len. Die bereidheid heeft mogelijk te maken met de

moet worden (zie het ruimtelijk programma

discussie die onder meer via RR2020 (en onderlig-

‘Landelijk wonen’) en moeten er tot 2020 in de

gende onderzoeken zoals de Woningbehoefteonder-

Zuidplaspolder 5000 tot 10.000 woningen voor de

zoeken en Grote Woontest) is aangezwengeld, maar

regio Rotterdam worden gebouwd (zie het gebieds-

waarschijnlijker is dat corporaties momenteel zeer

gerichte project ‘Driehoek RZG’).

duidelijk de tucht van de markt ervaren. De vraag naar onaantrekkelijke woningen en woonmilieus

Een bijzonder onderdeel van het programma wonen

loopt radicaal terug, hetgeen in deze wijken leidt tot

is de trendbreuk in de herstructurering voor de op

onverhuurbaarheid en leegstand.

de plankaart van RR2020 aangegeven naoorlogse tuinsteden. De trendbreuk behelst een drastische

Sturing

transformatie van deze naoorlogse flatwijken naar

De verstedelijkingsafspraken en de stedelijke

suburbane, groene laagbouwwijken met plaatse-

vernieuwing zijn verantwoordelijkheden van de

lijke verdichting rond halteplaatsen van het hoog-

regio waarmee de nieuwbouw en (onderdelen van

waardig openbaar vervoer, die op een behoorlijke

de) herstructurering kunnen worden gestuurd.

schaal en in een flink tempo dient te worden

Deze afspraken maakt de stadsregio met alle

gemaakt. De betrokkenheid van de stadsregio, via

gemeenten, passend binnen de door het rijk en

het programma wonen, komt voort uit de program-

provincie gestelde kaders. Controle vindt plaats via

matische afstemming van de verschillende woning-

een melding van de start van de werkzaamheden.

bouwprojecten in de regio, in samenhang met

Voor de periode na 2010 zal rond 2007 de nieuwe

investeringen in infrastructuur, groen en water. Met

inzet moeten worden bepaald, waarbij rekening zal

name het draagvlak voor het openbaar vervoer in

worden gehouden met de nieuwe wet- en regel-

relatie tot de gewenste trendbreuk is een afstem-

geving (nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening,

mingsopgave voor de stadsregio.

Wgr+) en de dan spelende marktontwikkelingen.

Stand van zaken

Voor de tuinsteden in Rotterdam-Zuid kan te zijner

De noodzaak voor een trendbreuk wordt inmiddels

tijd een meer integrale aanpak noodzakelijk blijken,

breed gedeeld door gemeenten en corporaties en

waarbij de gewenste trendbreuk in relatie wordt

kent een vertaling in de Verstedelijkingsafspraken

gezien met de opgaven voor infrastructuur (met

2005–2010. Voor vrijwel alle wijken zijn plannen

name openbaar vervoer), groen en water.

of visies in ontwikkeling die deze trendbreuk bevestigen. Voor sommige wijken gloort nog niet

Rolverdeling en afspraken

een echte visie: dat geldt voor Overschie, Holy en

tussen stadsregio en provincie

Lombardijen. In Schiebroek en in IJsselmonde zien

Stadsregio: programmaverantwoordelijk

we een duidelijke afwijking van de ambitie naar

Provincie:

financiële bijdrage (delegatie ISV)

suburbaniteit. De voorgenomen terugbouw van gesloopte woningen betreft er in hoofdzaak appar-

Nadere afspraken over:

tementen. Ook in Groenoord blijft het aandeel

• de

appartementen hoog. Daar gaat het vaak ook niet om sloop maar om renovatie (relatief hoog aandeel

Uitvoeringsprogramma RR2020

bereidheid van de provincie om ook na 2010

ISV aan stadsregio te delegeren.

20

Tabel 3.6 Programma wonen Woningbouwopgave (indicatief)

2005-2010 Bouwen

Onttrekkingen

Locaties

2010-2020 Bouwen

Onttrekkingen

Locaties

gemeente Albrandswaard Uitleg

2.000

Portland

Landelijk subtotaal

2.000

0

500

Rhoon

500

Rhoon

1.000

0

gemeente Barendrecht Uitleg

3.000

Carnisselanden

900

Vrouwenpolder

Landelijk subtotaal

3.000

0

900

0

gemeente Bergschenhoek Uitleg

1.700

Parkzoom, Boterdorpsepolder

2.100

Boterdorpsepolder

Landelijk subtotaal

Hoekse Park 1.700

0

2.100

0

gemeente Berkel en Rodenrijs Overig binnen bestaand stads- en dorpsgebied

200

Uitleg

2.500

subtotaal

2.700

Centrum Meerpolder, Westpolder Bolwerk

0

300

Centrum

2.700

3.000

Meerpolder, Westpolder Bolwerk, Rodenrijsezoom 0

gemeente Bernisse Knopen en stations Overig binnen bestaand stads- en dorpsgebied

100

binnen kern

Uitleg

200

Zuidland Noordwest

300

Landelijk

subtotaal

Zuidland ecologische zone (zie landelijk wonen Voorne Putten) 300

0

300

0

gemeente Bleiswijk Overig binnen bestaand stads- en dorpsgebied

400

binnen kern

Uitleg subtotaal

100

binnen kern

200 400

0

300

Bleiswijk Zuid 0

gemeente Brielle Overig binnen bestaand stads- en dorpsgebied

200

binnen kern

Uitleg

400

buiten kern

subtotaal

600

0

300

300

binnen kern

0

gemeente Capelle aan den IJssel Rivieroevers

400

Knopen en stations

400

Herstructurering

Uitleg subtotaal

600

450

400 1.000

Oostgaarde, Bergen, Schenkel, Middelwatering

Schaardijk

400

600

1.200

600

Fascinatio 450

21

Oostgaarde, Schenkel

Tabel 3.6 Programma wonen (vervolg) Woningbouwopgave (indicatief)

2005-2010 Bouwen

Onttrekkingen

Locaties

2010-2020 Bouwen

Onttrekkingen

Locaties

gemeente Hellevoetsluis Overig binnen bestaand stads- en dorpsgebied

800

binnen kern

Uitleg

200

Ossenhoek

1.400

binnen kern

Landelijk

subtotaal

Hellevoetsluis west (zie landelijk wonen VoornePutten) 1.000

0

1.400

0

gemeente Krimpen aan den IJssel Rivieroevers

500

Stormpolder

Knopen en stations Overig binnen bestaand stads- en dorpsgebied

800

300

Centrum

400

100

900

100

Herstructurering Uitleg subtotaal

500 1.300

Lansing Zuid 300

gemeente Maassluis Rivieroevers

500

Balkon

850

Balkon, Kade

Knopen en stations

100

Koningshoek

250

Koningshoek

Burgemeesterwijk

200

Overig binnen bestaand stads- en dorpsgebied Herstructurering

800

700

Uitleg

200

2.000

Dijkpolder

Landelijk subtotaal

1.400

700

3.300

200

gemeente Ridderkerk Rivieroevers

400

Slikkeveer, Ringdijk

300

Slikkeveer, Ringdijk

450

Verdichten centrum, Slikkeveer/ Sportlaan

Knopen en stations Overig binnen bestaand stads- en dorpsgebied

Herstructurering

1.100

100

Verdichten centrum

100

200

Diverse

Uitleg

0

Rijsoord

Landelijk subtotaal

1.600

300

750

0

gemeente Schiedam Rivieroevers

1.600

Knopen en stations

Gusto, Houthavens, Wilhelminahaven

800

Schieveste

Overig binnen bestaand stads- en dorpsgebied Herstructurering Uitleg

1.900

1.300

400

Groenoord, Nieuwland

650

1.000

3.050

1.000

Groenoord, Nieuwland

Svea Parken

Landelijk subtotaal

2.300

1.300

Noot: In het gebied bij de Parnassialaan mag de gemeente Hellevoetsluis maximaal 900 woningen bouwen in hogere dichtheden. Deze 900 woningen worden gefaseerd gebouwd in afstemming met de ontwikkeling van binnenstedelijke locaties.

Uitvoeringsprogramma RR2020

22

Tabel 3.6 Programma wonen (vervolg) Woningbouwopgave (indicatief)

2005-2010 Bouwen

2010-2020

Onttrekkingen Locaties

Bouwen

Onttrekkingen Locaties

gemeente Rotterdam Rivieroevers

1.100

Veranda, Waterwegcentrum Oost en West

3.000

Merwehaven, Verolme, Waterweg centrum West

Knopen en stations

2.000

CS, Blaak, verdichting rond diverse metro­ stations

6.800

CS, Alexander, Blaak, Lombardijen, Noordrand, verdichting rond diverse metrostations,

Overig binnen bestaand stads- en dorpsgebied

2.400

2.000

Rotterdam centrum, Stadswijken, Park Zestienhoven

7.100

6.000

Rotterdam centrum, Stadswijken, Park Zestienhoven

Herstructurering

7.900

10.000

11.300

15.600

Pendrecht, Zuidwijk, Het lage land, Ommoord, Hoogvliet, IJsselmonde, Schiebroek, Oud Mathenesse, Kleinpolder

Uitleg

2.000

Pendrecht, Zuidwijk, Het Lage Land, Ommoord, Hoogvliet, IJsselmonde, Schiebroek Nesselande, Dirk van den Burghweg (HvH)

4.450

Nesselande, Dirk van den Burghweg, Krimsloot, Nieuwland1(HvH)

Landelijk

subtotaal

Oude Bovendijk, Oranje Buitenpolder, Schiezone 15.400

12.000

32.650

21.600

gemeente Rozenburg Herstructurering

200

200

subtotaal

200

200

diverse

400 400

diverse 0

gemeente Spijkenisse Rivieroevers

200

Rivieroever

Overig binnen bestaand stads- en dorpsgebied

800

Verdichten centrum

Herstructurering

400

400

diverse

400 1.600 400

400

Landelijk

subtotaal

diverse Hekelingen e.o. (zie landelijk wonen Voorne Putten)

1.400

400

2.400

400

gemeente Vlaardingen Rivieroevers

100

KW/haven

300

KW/haven

Knopen en stations

100

Station Vlaardingen

300

Station Vlaardingen

Babberspolder, Holy West

800

900

1.400

900

Herstructurering

1.200

800

subtotaal

1.400

800

gemeente Westvoorne Knopen en stations Overig binnen bestaand stads- en dorpsgebied

300

subtotaal

300

binnen de kernen 0

landelijk wonen Voorne-Putten totaal regio Rotterdam

200 200

0

1000 38.000

16.450

23

56.550

24.800

Babberspolder, Holy, West

3.5 Programma economie

Sturing Bij de ontwikkeling van nieuwe terreinen stuurt de

Opgave

stadsregio primair op de aansluiting op het econo-

Het programma economie bevat de kantoorontwik-

misch profiel van de verschillende ontwikkelings-

keling (zie tabel 3.7), nieuwe bedrijventerreinen

zones:

(zie tabel 3.8), te herstructureren bedrijven­

• Noordas:

terreinen (zie tabel 3.9) en de glastuinbouw. Met

randstadgeoriënteerde kennis- en diens-

teneconomie;

• Zuidflank: logistiek-industrieel complex; • Internatio­naal Centrum Rotterdam: internatio­naal

name de opgave om verouderende bedrijven­ terreinen te herstructureren is immens, zeker gezien de omvangrijke financieringsopgave.

cultuur- en zakencentrum;

• Greenport De glastuinbouw in de regio Rotterdam is verdeeld

B-driehoek: hoogwaardige glastuin-

bouw;

• Rivierzones:

over vier glastuinbouwgebieden. Een ervan, name-

herstructurering en transformatie.

lijk de glastuinbouw bij Hoek van Holland zal de komende jaren worden getransformeerd tot bedrij-

Dit gebeurt door:

vigheid en woningbouw. Drie glasgebieden blijven

• afspraken

over. Dit zijn de B-driehoek (onderdeel van de

over de programmering in deze vijf

gebieden;

• het

glas-as), Tinte-Vierpolders (op Voorne-Putten) en

concretiseren van de regio­nale bedrijven-

Reijerwaard. Met name in Bleiswijk en Berkel zal

terreinen op de Zuidflank (zie het ruimtelijke

komende jaren nog glas ontwikkeld worden. Op

programma ‘Bedrijventerreinen Zuidflank’);

• het

Reijerwaard maakt RR2020 een gemengde ontwikkeling mogelijk van glastuinbouw en bedrijventer-

faciliteren en stimuleren van nieuwbouw en

herstructurering.

rein. De glastuinbouw op Voorne-Putten is onderwerp van een gebiedsuitwerking, waarvoor een

Over de ontwikkeling en herstructurering van

afzonderlijk project is geformuleerd

bedrijventerreinen, kantoorcapaciteit en glas-

(zie paragraaf 2.7).

tuinbouw zullen bindende afspraken worden gemaakt met de betrokken gemeenten over

Stand van zaken

omvang programma, segmentering en fasering.

De ontwikkeling en herstructurering van bedrij-

Deze afspraken hangen samen met eventuele

venterreinen is urgent. De regio kent een acuut

infrastructuurontsluiting of groenontwikkelingen

tekort aan bedrijventerreincapaciteit. Het ruimtelijk

(zie de investeringsstrategie, hoofdstuk 5). Voor

programma ‘bedrijventerreinen Zuidflank’ kan voor-

de herstructurering van bestaande terreinen zal

zien in een belangrijk deel van de behoefte, maar

worden aangesloten bij lopende onderzoeken naar

ook elders is nieuw of vernieuwd aanbod nodig.

aanpak en etikettering en bij bestuurlijke trajecten

Voor de herstructurering hebben de provincie en de

als het Regionaal Economisch Overleg (REO),

stadsregio in het regio­nale uitvoeringsprogramma

waarin provincie, stadsregio, regiogemeenten,

prioriteiten gesteld. Twee hoofdcriteria hebben

Kamer van Koophandel en het Platform Arbeids-

daarbij een bepalende rol gespeeld: de mate van

marktbeleid Rijnmond deelnemen.

urgentie en de uitvoerbaarheid. Voor de kantoorontwikkeling is de situatie minder gespannen. Het

De stadsregio zal de ontwikkeling monitoren en

in RR2020 opgenomen aanbod voldoet ruimschoots

actief participeren in de gebiedsontwikkeling,

aan de behoefte. In de glastuinbouwsector vinden

indien dat nodig is om het benodigde programma

de meeste ontwikkelingen plaats in de Greenport

­(kwantitatief en kwalitatief) te realiseren.

B-driehoek. In de gemeente Bleiswijk bevindt zich het grootste aantal hectare, namelijk 336.

Rolverdeling en afspraken

In Berkel is dit 250 en in Bergschenhoek 142. In

tussen stadsregio en provincie

Berkel gaat het om de Noordpolder en in Bleiswijk

Stadsregio: trekker regio­nale programma bedrijven

om Wilgenlei en het afmaken van de Overbuurtse

Provincie: verantwoordelijk voor provinciaal

polder. Voor deze drie gebieden is inmiddels gestart

programma bedrijventerreinen en op

met een bestemmingsplanprocedure.

basis daarvan verstrekker subsidie

Uitvoeringsprogramma RR2020

24

Tabel 3.7 Indicatief programma kantoren, x 1000 m2 bvo (bruto vloeroppervlak) 2006-2010

2011-2015

2016-2020

totaal

Centrum

100

150

150

400

Rivierfrontlocaties: Kop van Zuid, Boompjes, Parkstad

100

50

50

200

Totaal Rotterdam Centrum

200

200

200

600

Brainpark Centrum e.o.

50

50

50

150

Alexander

25

25

25

Capelle a/d IJssel (Fascinatio)

25

Rotterdam Airport e.o.

25

25

25

75

Schieveste

25

50

50

125

-

25

25

50

25

-

-

25

Vlaardingen Vijfsluizen Zuidplein

75 25

25

25

25

75

Totaal knooppunten en overige centra

200

200

200

600

Woonwijken/bedrijventerreinen/haven

100

100

100

300

Totaal

500

500

500

1500

Overige centra aan de linkermaasoever (w.o. Bolnes-Z)

NB: Op de meeste locaties is nog een aanzienlijke restcapaciteit voor de periode na 2020.

Tabel 3.8 Indicatief programma bedrijventerreinen, in netto ha (* nieuw t.o.v. streekplan ‘96) Droge bedrijventerreinen

2006-2010

2011-2015

2016-2020

Voorne-Putten

2006-2020 130

• Hellevoetsluis Kickersbloem

20

20

20

60

• Voorne-Putten opties (Spijkenisse Zuidoost is afhankelijk van A4-Zuid en mogelijke aansluiting daarop)

40

20

10

70

• Ridderster Bolnes

20

20

• Ridderster Cornelisland

40

• Ridderster Reijerwaard (ten koste van glas)(*)

10

IJsselmonde

180 40 40 20

• Stadshavens (*)

20 50

Noordrand / B-driehoek 50

10

• Bleiswijk Prisma

20

10

• Bleiswijk Hoefweg

20

10

• Bergschenhoek N209 (*)

10

• Rotterdam Schieveen (*)

50

10

10

40 10

20

70 60

• Vlaardingen Rivieroever

20

• Maassluis Dijkpolder (*) • Hoek van Holland (deels ten koste van glas) (*)

20

Binnenstedelijk Totaal binnen grenzen van Stadsregio Rotterdam Hoeksche Waard

10

10

30

30

30

100

180

150

690 120

390 2006-2010

50

40

100

100

200

330

290

1010

2011-2015

2016-2020

2006-2020

500

500

1000

300

300

400

1000

300

800

900

2000

Maasvlakte II

25

10

40

30

Totaal

20

360

Zuidplaspolder

Totaal

70 30

Waterweg Noord

Binnen het bestaande Rotterdamse havengebied (incl. de PMR/BRG intensivering)

50 220

• Berkel Oudeland

Natte bedrijventerreinen

50

Nadere afspraken over:

(MSR) kan aanleiding geven tot wijzigingen in de

• werkwijze en positionering REO; • afstemming programma herstructurering; • financiële bijdragen.

planning en programmering. Op lokaal niveau zal de stadsregio voor locaties in de ‘rode’ en ‘oranje’ zone van de milieusignaalkaart in samenwerking met de betreffende gemeenten

Tabel 3.9 Indicatief programma

procedures starten om de ontwikkeling mogelijk te

herstructurering bedrijventerreinen,

maken. Daarbij wordt gewerkt in lijn met de proce-

in netto ha

dure die is opgenomen in de Interimwet Stad en

Locatie Barendrecht

Intensieve herstructurering

20

Bleiswijk

15

35 99

Maassluis

23

Ridderkerk 140

Spijkenisse Vlaardingen Totaal

Stand van zaken Initiatieven als het al lang lopende samenwerkingsverband ROM-Rijnmond en, mede daaruit voortvloeiend, het convenant voor de Rechtermaasoever

262

zijn te zien als wegbereiders voor de uitvoering van

12 71

het programma milieu. De regiobrede aanpak van

54

RR2020 zal tijdens de implementatiefase van dit

8 95

120

385

756

gebiedstypologieën; milieunormen.

112

Rozenburg Schiedam



3. onderbouwd en afgewogen afwijken van

3

Krimpen a/d IJssel

functieveranderingen;

2. (steden)bouwkundige maatregelen en

2 10

Hellevoetsluis

Rotterdam



1

Berkel & Rodenrijs

Brielle

1. het nemen van bronmaatregelen en

59

Bergschenhoek

Capelle a/d IJssel

Milieu. Deze behelst achtereenvolgens:

Upgrading

uitvoeringsprogramma worden uitgewerkt. Aankomende wetgeving, onder meer over de luchtkwaliteit, zal daarbij een rol spelen.

Sturing

3.6 Programma milieu

Sturing vindt plaats langs drie lijnen:

• Het

verbeteren van het leefklimaat en het

Opgave

verruimen van de ontwikkelingsmogelijkheden

De milieukwaliteit staat in de hele regio onder

door:

druk. Een goede milieukwaliteit vergt de volle inzet

- het voeren van bronbeleid daar waar de stads-

van stadsregio en provincie, zowel in het eigen

regio zelf beslissingen kan nemen, bijvoorbeeld

beleid als in het overleg met hogere overheden.

het voorschrijven van roetfilters bij verlening

De milieukwaliteit stelt harde voorwaarden aan

van OV-concessies;

ontwikkelingslocaties. Vooral bij knooppunten en

- het lobbyen voor beleidsmaatregelen van

binnen rivierzones, locaties die van groot belang

andere overheden, bijvoorbeeld op het gebied

zijn voor de regio­nale ontwikkeling, hebben deze

van luchtkwaliteit. Het rijk werkt op dit moment

voorwaarden een grote invloed op de mogelijk-

aan een saldobenadering, waarbij op regioni-

heden van ontwerp en programmering. Daarom

veau wordt bepaald of voldoende is gedaan om

is een pro-actieve milieustrategie onderdeel van

de overlast te beperken. RR2020 biedt hier-

de regio­nale ontwikkelingsstrategie van RR2020.

voor een goede basis, omdat bij de gekozen

Deze strategie bevat een dubbele borging: op

verstedelijkingsstructuur al is ingespeeld op de

regionaal niveau en op locatieniveau. Op regionaal

milieukwaliteit;

• Het

niveau is in RR2020 voor een verstedelijkingsstruc-

beschikbaar stellen van eenduidige milieu-

tuur gekozen die zo goed mogelijk aansluit bij de

informatie en het signaleren van milieuknel-

milieukwaliteit. De verdeling van de programma’s

punten bij geplande of reeds in uitvoering zijnde

is bijgestuurd mede op grond van de milieusignaal­

gemeentelijke projecten. De Milieumonitoring

kaart (zie hoofdstuk 6, RR2020). Periodieke

Stadsregio Rotterdam (MSR) speelt daar een

herijking op basis van de regio­nale milieumonitor

centrale rol in, maar ook de databestanden van

Uitvoeringsprogramma RR2020

26

DCMR, provinciale en gemeentelijke diensten;

• Met

de betreffende gemeenten zullen bindende

afspraken worden gemaakt over de te volgen procedure om de betreffende projecten tijdig te kunnen realiseren. De gemeenten blijven zelf verantwoordelijk voor het doorlopen van de procedures en het realiseren van de projecten, maar de stadsregio biedt wel ondersteuning bij de procedures. De provincie is bevoegd gezag bij de beoordeling van de procedure en de afweging op het raakvlak van ruimtelijke ordening en milieu. Over de manier waarop de provincie deze bevoegdheden inzet worden nadere afspraken gemaakt. De drie lijnen worden in de implementatiefase inhoudelijk nader uitgewerkt door de milieu­ sectoren van stadsregio en provincie.

Rolverdeling en afspraken tussen stadsregio en provincie Stadsregio: faciliterende rol richting gemeenten ten aanzien van milieu-informatie en procedures RO-Milieu Provincie:

bevoegd gezag in plantoetsing, verstrekking milieuvergunningen en deelnemer DCMR

Nadere afspraken over:

• te

voeren milieubeleid om het algehele leef­

klimaat te verbeteren en de ontwikkelings­ mogelijkheden te vergroten;

• organiseren

van periodieke herijking van

programma en planning aan de hand van de milieumonitor (MSR);

• de

door de gemeenten en stadsregio te hanteren

procedure en inhoudelijke criteria, in relatie tot de toetsing door de provincie.

27

Uitvoeringsprogramma RR2020

28

4

Gebiedsgerichte projecten (provincie en gemeenten) In en om de regio zijn acht gebiedsgerichte

Stand van zaken

projecten in voorbereiding of uitvoering die veel

De verschillende onderdelen van de IODS worden

invloed hebben op de ontwikkeling van de regio

momenteel verder uitgewerkt. Het project is opge-

als geheel (zie tabel 4.1). Een aantal daarvan is

deeld in een stedelijk en een landelijk deel. De

interregionaal, oftewel regiogrensoverschrijdend.

gemeente Schiedam is de trekker van het stedelijk

In principe draagt de provincie bij deze boven­

deel. Het landelijk deel bestaat uit een aantal deel-

regionale projecten de verantwoordelijkheid voor

projecten.

de uitvoering. Een aantal speelt zich ook af binnen

Sturing

de grenzen van één gemeente, die dan ook verantwoordelijk is voor de uitvoering. Waar nodig zal de

De stadsregio is vertegenwoordigd in de projector-

stadsregio ondersteuning bij de uitvoering van de

ganisatie, die onder leiding staat van de provincie.

projecten organiseren.

De betrokkenheid van de stadsregio is daarmee afdoende geregeld.

4.1 Integrale Ontwikkeling Delft-Schiedam (IODS)

Rolverdeling en afspraken tussen stadsregio en provincie Stadsregio: deelnemer in het project

Opgave

Provincie:

projectverantwoordelijk

Het project IODS (Integrale Ontwikkeling DelftSchiedam) bestaat uit een samenstel van projecten

RR2020 leidt niet tot een noodzaak voor nadere

voor een betere doorstroming van langzaam

afspraken.

verkeer en snelverkeer door de aanleg van de A4Noord, voor kwaliteitsverbetering van het landelijk

4.2 Driehoek Rotterdam-Zoetermeer-Gouda

gebied en de steden Delft, Schiedam en Vlaardingen, voor schonere lucht en voor werkgelegenheid in de Zuidvleugel. Binnen de ontwikkelings-

Opgave

strategie van RR2020 is IODS vooral van belang in het licht van de ontwikkeling van de Noordas, het

Centraal in de stadsregio­nale opgave bij het

regiopark Delfland en de versterking van het infra-

bovenregio­nale project Driehoek RZG staat het

structuurnetwerk op Zuidvleugelniveau. De opgave

bevorderen van een goede samenhang tussen

voor de stadsregio is dan ook om een snelle aanleg

de Zuidplaspolder en de regio Rotterdam, zowel

van de A4-Noord en een goede inpassing in het

programmatisch als ruimtelijk. Een aantal

stedelijk gebied van Vlaardingen en Schiedam en in

uitgangspunten, in 2004 vastgelegd in bestuurlijke

het regiopark te bevorderen.

afspraken, is voorwaardelijk voor de aansluiting:

Tabel 4.1 Relatie gebiedsgerichte projecten met regionale ontwikkelingsstrategie Project

Verantwoordelijk

Referentie voor stadsregio­nale sturing:

Integrale Ontwikkeling Delft-Schiedam

provincie

1 9 10

Driehoek RotterdamZoetermeer-Gouda

provincie

1 - Noordas: diversiteit op de binnenflank van de Randstad 10 - Versterken van de Zuidvleugelstructuur

Hoeksche Waard

provincie

2 - Zuidflank: deltalandschap 10 - Versterken van de Zuidvleugelstructuur

Stedenbaan

provincie

9 - Investeren in de versterking van infrastructuur en knooppunten 10 - Versterken van de Zuidvleugelstructuur

Project Mainport Rotterdam

gemeente en provincie

1 - Noordas: diversiteit op de binnenflank van de Randstad 2 - Zuidflank: deltalandschap 8 - Offensieve aanpak van groen en water

Rotterdam Centraal

gemeente

3 - Internatio­naal Centrum Rotterdam: versterken, verbreden, verdichten 9 - Investeren in de versterking van infrastructuur en knooppunten

Stadshavens

gemeente

5 - Rivierzones: benutten van de regio­nale kanskaart

- Noordas: diversiteit op de binnenflank van de Randstad - Investeren in de versterking van infrastructuur en knooppunten - Versterken van de Zuidvleugelstructuur

29

• voorkomen

4.3 Hoeksche Waard

dat de woningbouw in de

Zuidplaspolder gaat concurreren met projecten in

Opgave

de Rotterdamse regio, zoals de gewenste trendbreuk in de herstructurering;

• nieuw

Voor de ontwikkeling van de Hoeksche Waard is een afsprakenkader ‘Ontwikkelingsperspectief

te ontwikkelen woonmilieus in de

Hoeksche Waard 2004’ opgesteld. Daarin wordt

Zuidplaspolder oriënteren op de regio Rotterdam;

• de

fasering van de geprognosticeerde vraag

uitgegaan van 180 hectare netto bedrijventerrein

aan bedrijventerreinen uit de regio Rotterdam

(250 hectare bruto) in de noordrand van de Hoek-

afstemmen met de fasering in de Zuidplaspolder

sche Waard, waarvan 60 hectare om aan eigen

en een substantieel deel van het bedrijvenpro-

regio­nale vraag te voldoen en 120 hectare voor

gramma goed oriënteren op de regio Rotterdam;

de behoefte van de regio Rotterdam. De rest van

• ten

de Hoeksche Waard wordt aangewezen als natio­

behoeve van de stadsregio Rotterdam in de

Zuidplaspolder tot 2020 een programma reali-

naal landschap, waarbij de grens zodanig wordt

seren van 5000 tot 10.000 woningen en 200 ha.

getrokken dat de bedrijventerreinen en de eventueel aan te leggen A4-Zuid er buiten vallen. Voor

bedrijventerrein.

de regio­nale ontwikkelingsstrategie van RR2020

Stand van zaken

zijn van belang het bewaken van de claim voor

Het resultaat van het project driehoek RZG Zuid-

bedrijventerreinen voor de markt van de regio

plas zal bestaan uit een Interregio­nale Structuur-

Rotterdam, de programmatische afstemming met

visie (ISV) en een Intergemeentelijk Structuurplan

de bedrijventerreinontwikkeling in de gehele Zuid-

(ISP). De ISV is vastgesteld, het ISP is in voor-

flank en de integratie met groen en water. De

bereiding. Voor 2005/2006 is een nieuwe project­

opgave voor de stadsregio bestaat uit het veilig-

aanpak vastgesteld. Voor de fase 2005/2006

stellen van deze punten in de planontwikkeling

verloopt het proces via de drie ‘P-sporen’: Plan-

en afstemming van de infrastructuurontwikkeling,

vormingspoor, Pecuniaspoor (Ontwikkelingsspoor),

onder meer via de netwerkanalyse Zuidvleugel.

Partijenspoor (Communicatie en Beleidsmarketing). Het geheel van deze sporen is de projectuitwerking

Stand van zaken

van ontwikkelingsplanologie in de Zuidplaspolder,

Het bestuurlijk overleg ‘afsprakenkader Hoek-

waaraan ook de Nota Ruimte refereert.

sche Waard’ heeft in de vergadering van 27 mei

Sturing

het afsprakenkader is afgerond. Hierdoor kan de

De stadsregio neemt deel aan het halfjaarlijkse Forum

uitwerking in gezamenlijkheid opgepakt worden.

2005 geconcludeerd dat de besluitvorming rond

voor de Driehoek RZG en participeert ambtelijk in de uitwerking van de infrastructuur. De monitoring

Sturing

gebeurt op basis van de bestuurlijke afspraken uit

De provincie trekt de planontwikkeling. De stads-

2004 over programmaclaims voor woningbouw en

regio heeft daar geen directe betrokkenheid bij.

bedrijven, de afstemming van glastuinbouwontwik-

De stadsregio zit wel in de begeleidingscommissie

keling en infrastructuur. Een goede positie van de

die de noodzaak van de bedrijventerreincapaciteit

stadsregio in de projectstructuur is essentieel om de

onderbouwt. Die commissie staat onder leiding van

stadsregio­nale opgave (de aansluiting op de regio­nale

het ministerie van Economische Zaken en vloeit

ontwikkelingsstrategie) waar te kunnen maken.

voort uit de Nota Ruimte.

Rolverdeling en afspraken

Rolverdeling en afspraken

tussen stadsregio en provincie

tussen stadsregio en provincie

Stadsregio: overlegpartner project RZG

Stadsregio: geen rol

Provincie:

Provincie: projectverantwoordelijk

projectverantwoordelijk

Nadere afspraken over:

Nadere afspraken over:

• de

• de

afstemming met de stadsregio via de verte-

genwoordiging van de stadsregio in de projectstructuur.

Uitvoeringsprogramma RR2020

afstemming met RR2020 over de ontwikkeling

van bedrijventerreinen en infrastructuur.

30

4.4 Stedenbaan

Rolverdeling en afspraken tussen stadsregio en provincie

Opgave

Stadsregio: deelnemer

Het project Stedenbaan leidt tot hoogfrequent open-

Provincie:

deelnemer

baar vervoer met metrokwaliteit op de spoorlijnen

BPZ:

projectverantwoordelijk

naar Dordrecht, Gouda en Delft/Den Haag. Dankzij de Stedenbaan zal de bereikbaarheid van een flink

RR2020 leidt niet tot een noodzaak voor nadere

aantal locaties in de Zuidvleugel aanzienlijk verbete-

afspraken.

ren. Gebieden binnen de invloedsfeer van bestaande en nieuwe stations kunnen worden ontwikkeld tot

4.5 Project Mainport Rotterdam

(sub)centra voor wonen, werken en voorzieningen. Daarmee is de Stedenbaan essentieel voor het verwezenlijken van de gezamenlijke ambitie binnen de Zuid-

Opgave

vleugel om minimaal de helft van de nieuwe woning-

Het Project Mainport Rotterdam is essentieel om de

voorraad binnenstedelijk te realiseren.

ruimtelijk-economische ambities van de Zuidflank waar te maken. Dat geldt voor alle deelprojecten:

De regio­nale ontwikkelingsstrategie van RR2020

1. Landaanwinning en natuurcompensatie: uitbrei-

speelt daarop in door bij halteplaatsen knoop-

ding van de Rotterdamse haven met een nieuw

punten te ontwikkelen of andere vormen van stede-

stuk land in zee (de Tweede Maasvlakte) en

lijke verdichting te projecteren. Het is daarvoor van

maatregelen om schade aan beschermde natuur te compenseren;

belang dat het vervoersconcept snel van de grond

2. 750 hectare natuur- en recreatiegebied: ontwik-

komt. Voor de regio betekent dat de invoering van een kwartiersdienst op de Stedenbaan en de

keling van nieuwe natuur- en recreatiegebieden

ontwikkeling van de stations Spaland en Spangen.

op Midden-IJsselmonde en (in de Noordas) de

Nieuwe stations op de route Rotterdam-Gouda en

Schiezone en de Vlinderstrik;

bij Bleiswijk zijn pas na 2020 te verwachten.

3. Bestaand Rotterdams Gebied: een serie projecten om het bestaande havengebied beter

Stand van zaken

te benutten en de kwaliteit van de leefomgeving

Het project Stedenbaan wordt getrokken door het

te verbeteren.

Bestuurlijk Platform Zuidvleugel. Momenteel vinden

De specifieke opgave van de stadsregio binnen het

drie uitwerkingen plaats: een verkenning naar het

Project Mainport Rotterdam is om de aansluiting

probleemoplossend vermogen van het concept

bij de beoogde ontwikkeling van de Zuidflank als

Stedenbaan voor de vraagstukken op het gebied

‘deltalandschap’, in economische zin gegrondvest

van mobiliteit en ruimtegebruik (door de uitvoe-

op het logistiek-industrieel complex, te bewaken.

ringsorganisatie Stedenbaan), marktverkenningen door onder meer de Nederlandse Spoorwegen en

Stand van zaken

acht pilots naar eventuele complicaties bij en de

De minister van Verkeer en Waterstaat, project-

(financiële) haalbaarheid van de beoogde ontwikke-

minister voor het PMR, verwacht in de eerste

ling van stationslocaties. Drie pilots zijn binnen de

helft van 2006 een herzien kabinetsbesluit aan de

regio Rotterdam gesitueerd: Lombardijen, Schie-

Tweede Kamer te kunnen aanbieden. Herstel is

veste en Bleiswijk/Zoetermeer.

nodig omdat de Raad van State in januari 2005 de zogeheten concrete beleidsbeslissingen uit de

Sturing

PKB-plus nietig verklaarde. Er wordt niettemin

De stadsregio is vertegenwoordigd in de projector-

van uitgegaan dat de Rotterdamse haven met een

ganisatie, en is daarom in staat om de bijdrage aan

nieuw havengebied in zee volgens planning in 2008

de regio­nale ontwikkelingsstrategie te bewaken.

kan worden gestart.

De provincie wordt gevraagd om periodiek te rapporteren over de projectvoortgang, om de stand van zaken te kunnen verwerken in het voortgangsbesluit.

31

Sturing

in de hoogstedelijke omgeving van Rotterdam-

‘PMR in uitvoering’ is de overkoepelende organi-

Centrum. Voor de stadsregio is het vooral van

satie voor de drie deelprojecten. PMR in Uitvoering

belang om de regio­nale ontsluiting van het knoop-

regelt de onderlinge afstemming en volgt of de

punt te verbeteren en het internationale profiel,

uitvoering en financiering van de deelprojecten

in onderscheid van andere knooppunten, veilig te

verlopen volgens de afspraken die de project­

stellen.

partners en parlement zijn overeengekomen.

Stand van zaken De leefbaarheids- en intensiveringsprojecten in

Voor de ontwikkeling van Rotterdam Centraal is een

Bestaand Rotterdams Gebied vallen onder de

projectorganisatie opgezet onder aansturing van de

verantwoordelijkheid van de gemeente Rotterdam,

gemeente Rotterdam, waarbinnen rijk, gemeente

dat voor de uitvoering het programma ROM-Rijn-

en stadsregio samenwerken. De planontwikkeling is

mond heeft ingeschakeld. De gemeente Rotterdam

in volle gang.

is verantwoordelijk voor de landaanwinning. De

Sturing

provincie Zuid-Holland is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van 750 ha natuur- en recreatie-

De stadsregio is bij het project Rotterdam Centraal

gebied. De gemeente Rotterdam en het rijk zijn

betrokken als een van de ontwikkelingspartners.

verantwoordelijk voor de uitwerking van de natuur-

Daartoe heeft de stadsregio een uitvoeringsover-

compensatie die nodig is als gevolg van de land-

eenkomst afgesloten met de gemeente Rotterdam.

aanwinning. De stadsregio is contractpartner in de

De gemeente voert namens de stadsregio uit.

hele PMR-deal en heeft vanuit die positie voldoende

Vanuit deze positie kan de stadsregio haar speci-

mogelijkheden om de specifieke stadsregio­nale

fieke opgave waarmaken om de aansluiting bij de

opgave waar te maken. De projectverantwoor-

regio­nale ontwikkelingsstrategie te bewaken. Daar-

delijken wordt gevraagd om ieder over het eigen

voor zijn geen aanvullende maatregelen nodig.

deelproject periodiek aan de stadsregio te rappor-

Rolverdeling en afspraken

teren, ten behoeve van het voortgangsbesluit.

tussen stadsregio en provincie Rolverdeling en afspraken

Stadsregio: deelnemer

tussen stadsregio en provincie

Provincie:

geen rol

Stadsregio: contractpartner PMR Provincie:

contractpartner PMR en bestuurlijk

RR2020 leidt niet tot een noodzaak voor nadere

verantwoordelijk voor 750 hectare

afspraken.

groenontwikkeling

4.7 Stadshavens

RR2020 leidt niet tot een noodzaak voor nadere afspraken.

Opgave Stadshavens richt zich op het leggen van een

4.6 Rotterdam Centraal

verbinding tussen stad en haven. De ambitie van

Opgave

mix van haven en stedelijke functies gebruikma-

Het project Rotterdam Centraal, een van de zes

kend van de dynamiek van het gebied. De trans-

Stadshavens Rotterdam is het realiseren van een

‘nieuwe sleutelprojecten’ in de Nota Ruimte van

formatie is erop gericht de ruimte kwantitatief en

het rijk, is de belangrijkste motor voor de beoogde

kwalitatief beter te benutten en in te zetten voor

ontwikkeling van het Internatio­naal Centrum

sociale en economische vernieuwing van haven

Rotterdam. Het is het enige knooppunt in de

en stad. Het is de bedoeling om het gebied op

regio dat zijn profiel ontleent aan het internatio-

het niveau van Randstad, Zuidvleugel en stad op

nale netwerk, vooral dankzij de aansluiting van

langere termijn te positioneren als een gevarieerd

Rotterdam Centraal Station op het internationale

stedelijk milieu voor wonen en werken. Binnen

spoorwegnet (op korte termijn versterkt door de

RR2020 is Stadshavens het grootste Rivierzonepro-

opening van de hogesnelheidslijn) en de ligging

ject. Bijzondere aandachtspunten voor de stads-

Uitvoeringsprogramma RR2020

32

regio zijn de inbedding en fasering ten opzichte van het programma elders in de Rivierzones, de verhouding met de bedrijventerreinontwikkeling in de Zuidflank en de ontsluiting van het gebied.

Stand van zaken De Ontwikkelingsmaatschappij Stadshavens Rotterdam N.V. is opgericht om het veranderings­ proces voor de Stadshavens te begeleiden. Momenteel werkt de ontwikkelingsmaatschappij aan een ontwikkelingsstrategie die de kansen en mogelijkheden van het gebied in beeld brengt. Deze strategie vormt straks de basis voor het uitwerken van concrete projecten en programma’s. De stadsregio heeft geen directe betrokkenheid in de projectorganisatie voor Stadshavens. Wel wordt het opnemen van Stadshavens in het rijksprogramma en de aanvraag als sleutelproject actief ondersteund. Op termijn zal, wanneer de planontwikkeling vordert, de rol van de stadsregio toenemen. De gemeente Rotterdam wordt als projectverantwoordelijke gevraagd om periodiek te rapporteren ten behoeve van het voortgangsbesluit van de stadsregio.

Sturing De stadsregio volgt de planontwikkeling vanuit het regionaal perspectief. Daarvoor zijn bindende afspraken nodig over:

• programmaontwikkeling

(omvang, segment en

fasering);

• OV-ontsluiting en infrastructuur; • bedrijventerreinontwikkeling op Waalhaven-Zuid. Rolverdeling en afspraken tussen stadsregio en provincie Stadsregio: op dit moment geen directe ­betrokkenheid, wel ondersteunend Provincie:

bevoegd gezag milieu

Nadere afspraken:

• positie

stadsregio in projectorganisatie.

33

5

Uitvoeringsstrategie De stadsregio staat diverse middelen ter beschik-

fondsen van het rijk ingezet. De investeringen in

king om de uitvoering van de twintig projecten en

groen en water zijn in veel gevallen voorwaardelijk

programma’s te bevorderen en in goede banen te

voor de ontwikkeling van woon- en werklocaties en

leiden. Dit hoofdstuk omschrijft hoe de stadsregio

vice versa.

die middelen wil inzetten. Achtereenvolgens gaat het om de investeringsstrategie, de afspraken en

Voor het groen zijn na 2010 nog slechts beperkt

het commitment die de stadsregio met andere

rijksmiddelen beschikbaar. Alternatieve financie-

partijen aangaat, de communicatie, het informatie-

ringsbronnen zijn een continuering van het regio­

beheer en de planjuridische toetsing en advisering.

nale omslagfonds en integrale gebiedsexploitaties, waarin ook stedelijke functies zijn opgenomen. Voor investeringen in infrastructuur beschikt de

Al deze elementen moeten doorwerken in de interne organisatie van de stadsregio en in de

stadsregio over drie fondsen: de gebundelde doel-

bestuurlijke afspraken die de provincie en de stads-

uitkering, het Bor-fonds en het omslagfonds. De

regio onderling maken over de verdeling van taken

provincie en het rijk beschikken over middelen voor

en bevoegdheden. Dat gebeurt in de implementa-

respectievelijk provinciale en nationale infrastruc-

tiefase tot medio 2006, waarover de slotparagraaf

tuurprojecten.

van dit hoofdstuk gaat.

Private investeringen

5.1 Investeringsstrategie

Woon- en werkfuncties zijn aan groen en infra-

De investeringsstrategie van het RR2020 kent voor

structuur gekoppeld door middel van afspraken

de stadsregio twee invalshoeken, afhankelijk van

met gemeenten. Deze afspraken zijn wederkerig:

de termijn waarop de investeringen plaatsvinden.

gemeenten leggen zich binnen redelijke marges

Deze komen erop neer dat:

vast op een gespecificeerd woningbouw- en bedrij-

• de

venprogramma en de stadsregio stelt daar (mede

financiële dekking van het lopend sectorbeleid

namens de provincie) een groen- en infrastructuur-

wordt gerealiseerd;

• voor

programma tegenover. Beide programma-onder-

de aanvullende ambities van RR2020 wordt

aangegeven op welke wijze de ontwikkeling en

delen zijn aan elkaar gekoppeld. Zo zijn afspraken

financiering wordt georganiseerd, mede in het

nodig om investeringen in de bereikbaarheid van

licht van de nieuwe mogelijkheden die voort-

knooppunten ook daadwerkelijk te benutten voor

vloeien uit de veranderende wet- en regelgeving

de ontwikkeling van het knooppunt. Dat stelt eisen

(vooral de herziening van de Wet op de ruimte-

aan de invulling van het knooppunt en aan het te

lijke ordening en de Wgr+).

realiseren gelijksoortige programma elders in de regio.

Op beide punten ligt voor de komende periode een opgave: respectievelijk om de financiering rond te

Publieke bijdragen aan woon- en werkfuncties zijn

krijgen en om de wijze van investeren in integrale

relatief gering. Dit zijn bij uitstek bestemmingen

en gebiedsgerichte projecten aan te scherpen.

die in publiek-private samenwerking gerealiseerd moeten worden. Zo kunnen rijkssubsidies die

Overheidsinvesteringen

op woningbouw zijn gericht, gezien worden als

Tot ongeveer 2010 wordt de financiële dekking

een aanmoedigingsbijdrage bij ontwikkelingspro-

alleen via de sectorale lijnen geregeld. Via die lijn

jecten. Het zijn de woningcorporaties, verhuur-

vindt ook de financiering plaats van gebiedsge-

ders en beleggers die substantieel investeren.

richte projecten en de ruimtelijke programma’s.

Voor de periode 2005-2010 zijn in het regionaal

Op langere termijn kunnen aan deze projecten

woningbouw­scenario en het bijbehorende financieel

ook rechtstreeks bijdragen toegewezen worden.

scenario afspraken gemaakt over de financiële inzet

De financiering van groen en infrastructuur vindt

bij woningbouw. Na 2010 zal er nieuw instrumenta-

plaats via de bestaande sectorale uitvoeringspro-

rium moeten komen dat zich richt op het realiseren

gramma’s, respectievelijk bij het RGSP2 en het

van de beleidsdoelstellingen. Met name ISV gelden

RVVP. Op deze twee terreinen investeren de stads-

zouden verhoogd moeten worden. Daarnaast

regio en de provincie zelf. Daarvoor worden primair

kan gedacht worden aan bijdragen aan integrale

eigen middelen van de stadsregio (€60 mln.) en

projecten zoals Stadshavens.

35

De investeringsstrategie van provincie en stads-

projecten, streekplanautoriteit zijn, bevoegd gezag

regio zal na 2010 niet wezenlijk veranderen: zij

inzake plantoetsing en milieuvergunningen zijn

investeren voornamelijk in groen en infrastructuur,

en financiële middelen kunnen toekennen aan de

de markt investeert (aangestuurd door gemeenten)

(stads)regio­nale projecten en programma’s.

in woon- en werkfuncties. Wel is een intensivering van de investeringsstrategie nodig. De aankomende

Het college kent een gebiedsgedeputeerde en

veranderingen in wetgeving bieden daar nieuwe

sectorgedeputeerden. De sectorgedeputeerden

mogelijkheden voor. De intensivering van de inves-

zijn counterpart voor het maken en uitvoeren van

teringsstrategie krijgt op verschillende manieren

afspraken met portefeuillehouders van de stads-

gestalte. Binnen de stadsregio krijgt het bestaande,

regio over specifieke programma’s en projecten.

goed functionerende Omslagfonds een prominen-

De gebiedsgedeputeerde Rijnmond bewaakt de

tere rol.

algemene voortgang van de gemaakte afspraken

Daarnaast zal voor de periode na 2010 gewerkt

met de stadsregio en de bovenregio­nale projecten

worden aan een investeringsfonds om risicodragend

en is eerste portefeuillehouder voor streekplanuit-

in projecten te kunnen participeren. Een derde

werkingen, gebiedsuitwerkingen en plantoetsings-

manier waarop de investeringsstrategie geïntensi-

aangelegenheden. Twee keer per kwartaal vindt

veerd wordt, is het aangaan van nieuwe coalities

er voortgangsoverleg plaats tussen de portefeuil-

in de uitvoering. Een grotere betrokkenheid van

lehouder Ruimtelijke Ordening van de stadsregio en

private partijen in de projectvoorbereiding, leidt

de gebiedsgedeputeerde Rijnmond.

ook tot een verruiming van de mogelijkheden voor private (mede)financiering. Om de programma’s

De provincie zal de informatie over de bovenregio­

voor groen en infrastructuur te kunnen waar-

nale projecten voor het voortgangsbesluit van

maken, is financiering door het rijk en de Europese

de stadsregio verstrekken. De provincie zal een

Unie onontbeerlijk. RR2020 legt daar een stevige

ambtelijk vertegenwoordiger aanwijzen. Deze

basis voor, niet alleen voor groen en infrastructuur

vertegenwoordiger is eerste aanspreekpunt voor de

maar vooral vanwege de integrale afweging van

stadsregio over de uitvoering van RR2020. Binnen

alle sectoren, waaronder de sociale aspecten en

de provinciale organisatie heeft deze vertegenwoor-

economie.

diger de taak om vraagstukken rond de uitwerkingstrajecten, streekplanuitwerkingen, gebieds-

5.2 Afspraken en commitment

uitwerkingen en plantoetsingsaangelegen­heden

Voor een succesvolle uitvoering is de stadsregio

te coördineren. Gedeputeerde Staten geeft nader

afhankelijk van de inzet en inspanning van private

invulling aan deze opdracht.

en publieke partijen. Publieke partijen zoals gemeenten en de provincie nemen een deel van

Samenwerking met het Bestuurlijk Platform

de uitvoering van de projecten in RR2020 voor

Zuidvleugel en rijk

hun rekening. Daarnaast beheren zij middelen

Veel projecten uit de uitvoeringagenda van RR2020

als geld, bevoegdheden en informatie waarvan

komen ook voor op de agenda van het Bestuur-

de stadsregio afhankelijk is. In dit uitvoerings-

lijk Platform Zuidvleugel: het Project Mainport

programma is aangegeven welke doelen er met

Rotterdam, Rotterdam Centraal, de Integrale

elk project worden nagestreefd en welke over-

Ontwikkeling Delft-Schiedam, de Noordrand (deel

heid verantwoordelijk is. Dat is de eerste stap. Als

van de Integrale Ontwikkeling Noordas), de Drie-

tweede stap stelt de stadsregio zichzelf als doel om

hoek Rotterdam-Zoetermeer-Gouda, de Steden-

medio 2006 met deze publieke partijen afspraken

baan, Stadshavens en onderdelen van de program-

te hebben over de inzet van de middelen die de

ma’s groen, wonen en bedrijven. Deze projecten

komende jaren nodig zijn voor de uitvoering van de

volgen uit de prioriteitsstelling op Zuidvleugel­

projecten en programma’s.

niveau, die de provincie in samenwerking met de Zuidvleugelpartners in het Bestuurlijk Platform

Samenwerking met de provincie Zuid-Holland

heeft vastgesteld.

Gedeputeerde Staten dragen bij aan de uitvoering van RR2020. Dit betekent dat zij verantwoorde-

De ‘Top 10 plus 3’ van uitvoeringsprojecten van

lijk zijn voor de uitvoering van de bovenregio­nale

het Bestuurlijk Platform Zuidvleugel en de proces­

Uitvoeringsprogramma RR2020

36

afspraken voor het ontwikkelingsprogramma 2010-

parante verantwoording over de voortgang van het

2020 worden ingebracht in het rijksprogramma

uitvoeringstraject. Daarnaast heeft de communi-

voor de Zuidvleugel. In dat programma worden

catie een rol in het verwerven en behouden van

afspraken gemaakt over de participatie in en de

steun en draagvlak en in het bewaken van het

rolverdeling bij de daarin genoemde projecten.

gevoel van urgentie rond de boodschappen van

Andere projecten waarvoor rijksfinanciering nood-

RR2020. Communicatie draagt verder bij aan het

zakelijk is, moeten niet alleen een verankering

bewaken van het uitgangspunt van het plan: meer

vinden in het uitvoeringsprogramma van RR2020,

kwaliteit, meer variatie en meer tempo. De belang-

maar ook in de investeringsprogramma’s van het

rijkste elementen uit RR2020 en het uitvoerings-

rijk (zoals het MIT). De stadsregio zet zich daar-

programma worden samen met de daarbij horende

voor in.

dilemma’s op een heldere manier voor het voetlicht gebracht bij interne en externe partijen. Commu-

Samenwerking met gemeenten

nicatie heeft een faciliterende rol bij de onderhan-

Het primaire onderscheid per project bij de taak-

delingsprocessen tussen de stadsregio, provincie,

verdeling tussen provincie en stadsregio enerzijds

gemeenten en coalitiepartners.

en gemeenten anderzijds, is het onderscheid tussen programmamanagement en uitvoering.

Voor de communicatieve ondersteuning van het

De uitvoering van ontwikkelingsprojecten die niet

uitvoeringsproces wordt een aantal instrumenten

expliciet in de uitvoeringsagenda zijn opgenomen,

ingezet die ook zijn toegepast bij de voorbereiding

met name in de vastgoed­sfeer, is in beginsel een

van RR2020 en een aantal nieuwe activiteiten geïn-

verantwoordelijkheid van gemeenten en markt-

troduceerd. Te noemen zijn de website

partijen. In veel gevallen zijn gemeenten daarbij

www.RR2020.nl, het organiseren van een bestuur-

de initiatiefnemers en nemen de marktpartijen

lijke conferentie voor alle betrokken bestuurders

de uitvoering voor hun rekening. In een aantal

en relevante uitvoeringspartijen, dynamobijeen­

gevallen zullen echter ook de stadsregio en de

komsten om extra aandacht en energie te gene-

provincie een rol in de uitvoering kunnen spelen,

reren op proces of projectniveau, een introductie-

in het bijzonder voor groen en infrastructuur.

bijeenkomst voor nieuwe colleges ter continuering

De verhoudingen met de ontwikkelende partijen

van het gedachtegoed van RR2020 en nieuwsflitsen

worden per project georganiseerd. Uitgangspunten

of voortgangsberichten.

zijn maatwerk en geleidelijkheid: lopende projecten

5.4 Informatiebeheer en monitoring

zijn gebaat bij continuïteit.

Een goede informatievoorziening en –behandeling Om de voortgang van de uitvoering van RR2020

is essentieel voor een samenhangende uitvoering.

te volgen en gaandeweg bij te sturen, is een over-

De monitoring van de resultaten is ervan afhan-

legstructuur met gemeenten wenselijk. Wijzigingen

kelijk. Een openbaar informatiesysteem maakt

in het uitvoeringsprogramma, als gevolg van een

de voortgang voor iedereen zichtbaar en houdt

afwijkende ontwikkeling op een of meer van de

de ambities van RR2020 levend. De verzamelde

tien punten, werken immers rechtstreeks door in

informatie kan daarnaast zeer dienstbaar zijn aan

de programma’s en de projecten. Via bijstellingen

gemeenten en andere uitvoerders. Op veel plaatsen

in de sectorale programma’s kunnen dat ook klein-

bij gemeenten, stadsregio en provincie wordt

schalige projecten zijn die gemeenten autonoom

informatie bijgehouden. De stadsregio wil een rol

uitvoeren of die niet rechtstreeks samenhangen

vervullen als ‘portal’, oftewel intermediair tussen de

met de gebiedsgerichte projecten. Een dreigend

informatievragers en ‑aanbieders.

tekort op de ene ontwikkelingslocatie kan conseDaarbij valt in de eerste plaats te denken aan tech-

quenties hebben voor het programma elders in de regio.

nisch-inhoudelijke informatie, bestemd voor lokale ontwikkelingen, zoals milieu-informatie (via de

5.3 Communicatie

milieusignaalkaart) en bodemgegevens. De digitale

Een belangrijk sturingsinstrument bij de uitvoering

kaart speelt daarin een centrale rol. Op de website

is de communicatie. De communicatiestrategie is

van RR2020 is een voor iedereen raadpleegbare

bedoeld om bij te dragen aan een goede en trans-

digitale kaart opgenomen. RR2020 is daarmee

37

het hoogwaardig openbaar vervoer plaats?

conform DURP (Digitaal Uitwisselbare Ruimtelijke

• Tot

Plannen). Daarmee zijn de voorwaarden geschapen voor de procedure om gemeentelijke bestemmings-

welke resultaten leidt de pro-actieve aanpak

van de milieuproblematiek?

• Resulteert

plannen te koppelen. Het is de bedoeling om ook de monitoring, die veelal per beleidssector is geor-

de ontwikkeling van landelijke woonmi-

lieus tot het beoogde kwaliteitsbeeld?

ganiseerd, en informatie over de projectvoortgang

5.5 Toetsing en advisering

aan de digitale kaart te koppelen.

Handhaving van de kernpunten en structurerende Het informatiebeheer op deze wijze wordt de

elementen uit het planologisch kader is primair

komende jaren opgezet. Daarbij wordt een groei-

een verantwoordelijkheid van de provincie, niet

model gevolgd: het systeem begint in lichte vorm

van de stadsregio. De provincie beschikt immers

en wordt daarna stapsgewijs uitgebouwd. Daarbij

over de bevoegdheid om gemeentelijke bestem-

spelen de volgende onderdelen een rol:

mingsplannen te toetsen. Na de herziening van de

• het

Wet op de ruimtelijke ordening en enkele andere

opzetten van een systeem en een organisatie

wettelijke veranderingen, voorzien begin 2007, lijkt

om de digitale kaart RR2020 aan te bieden en te

deze plantoetsing te vervallen, maar zijn er wel

beheren;

• afspraken

andere middelen om beleid te effectueren: via een

met gemeenten over het aanleveren

van bestemmingsplannen op zodanige wijze dat

verordening (met generieke regels, zoals Regels

koppeling aan de digitale kaart mogelijk is;

voor Ruimte, te handhaven via overleg en zienswij-

• inventariseren

zeprocedures), via een aanwijzing (gericht op een

informatiebehoefte van ontwik-

kelende gemeenten en andere informatievragers,

specifiek geval) en via de bevoegdheid om zelf een

dat kan periodiek (bijvoorbeeld jaarlijks) worden

bestemmingsplan op te stellen.

herhaald;

• afspraken

Handhaving van het planologisch kader zal zich

met informatieaanbieders over de

koppeling van bestanden aan de RR2020-‘portal’,

in de toekomst echter ontwikkelen in de rich-

inclusief overeenkomsten over het up-to-date

ting van advisering vooraf, en minder dan nu de

houden en service;

vorm hebben van beoordeling achteraf. De manier

• afspraken

waarop dat vormkrijgt, is onderwerp van een

met beleidssectoren voor het digitaal

nadere uitwerking door provincie en stadsregio

aanleveren van hun monitoringsresultaten;

• afspraken

samen.

met gemeenten en andere uitvoer-

ders om de projectvoortgang digitaal door te geven, en de technische mogelijkheid daarvoor te

Provincie en stadsregio zullen afspraken maken

creëren.

over: 1. Het organiseren van een goed lopend toetsings-

Naast de feitelijke informatie die in de portal wordt

proces, zodanig dat provincie en stadsregio met

verzameld, is een meer beleidsmatig georiënteerde

één mond spreken en gemeenten en andere

monitoring gewenst die bijhoudt in hoeverre de

betrokkenen met slechts één aanspreekpunt te

doelen en beoogde effecten van de ontwikkelings-

maken hebben. Dubbels worden voorkomen en

strategie worden bereikt. Dat systeem wordt de

intern worden de standpunten van stadsregio

komende jaren ontwikkeld. Enkele willekeurige

en provincie goed op elkaar afgestemd voordat

voorbeelden van vragen die daarin worden behan-

ze met één gezamenlijk standpunt naar buiten

deld, zijn:

komen.

• In

2. Het vormgeven van de advisering als een uitvoe-

hoeverre kiezen randstadgeoriënteerde

bedrijven inderdaad voor de Noordas?

• Hoe

ringsinstrument voor gemeenten. De afgelopen periode zijn goede ervaringen opgedaan met

verloopt de programmatische afstemming

bezoeken aan gemeenten om over concrete

tussen de Zuidplaspolder en het RR2020?

• Hoe

planinitiatieven (van een gemeente of van de

verloopt het concentreren van verspreide

stadsregio) te overleggen. Daarnaast legt de

glastuinbouw op Voorne-Putten?

• Leidt

planbeoordelaar van de provincie halfjaarlijks

de herstructurering in naoorlogse tuinsteden

bezoeken af aan gemeenten. Tijdens deze

daadwerkelijk tot de gewenste trendbreuk?

• Vindt

bezoeken komen initiatieven vaak in een vroeg

de gewenste verdichting rond stations van

Uitvoeringsprogramma RR2020

38

stadium aan de orde. Dat geeft de mogelijkheid

onderdelen van de uitvoeringsstrategie, zoals de

tot meedenken, bijsturen en het tijdig signaleren

opzet van het informatiebeheer. Voor alle in dit

en oplossen van knelpunten. Dit instrument

uitvoeringsprogramma opgenomen projecten en

van het gemeentebezoek zal verder worden

programma’s zal een lid van het Dagelijks Bestuur

­ontwikkeld.

optreden als bestuurlijke trekker.

Tot de invoering van de herziening van de Wro

Tussen de stadsregio en de provincie worden in

behoudt de provincie de bevoegdheid om bestem-

de implementatiefase afspraken gemaakt over de

mingsplannen en artikel 19-plannen te toetsen.

nadere rolverdeling binnen projecten en program-

Vóór de vaststelling van RR2020 adviseerde de

ma’s, de toepassing van bevoegdheden bij (ruimte-

stadsregio al bij de toetsing van bestemmings-

lijke) procedures, de beschikbaarheid van financiële

plannen en artikel 19–plannen die binnen de twee

middelen en informatie voor het periodieke voort-

destijds geldende regio­nale structuurplannen liggen

gangsbesluit. Tussen de stadsregio en gemeenten

(Midden-IJsselmonde en Noordrand). Beide struc-

kunnen soortgelijke afspraken nodig zijn. Daarvoor

tuurplannen zijn inmiddels vervangen door RR2020.

zullen de volgende activiteiten gestart worden:

Daarnaast vond op ad hoc-basis vooroverleg plaats

1 de stadsregio start uitwerkingstrajecten voor de

over plannen uit andere gebieden. Bij vaststelling

projecten en programma’s onder haar verant-

van RR2020 is deze advisering uitgebreid tot het

woordelijkheid en komt daarbinnen tot afspraken

totale grondgebied van de stadsregio. Daartoe is

over rol, procedures, prioritering, financiële inzet,

de stadsregio inmiddels vertegenwoordigd in de

enzovoort;

Provinciale Planologische Commissie. Het advies

2 de stadsregio definieert welke informatie zij

van de stadsregio is een gekwalificeerd advies. Dat

nodig heeft om de voortgang van de bovenregio­

wil zeggen dat er ambtelijk en zonodig bestuur-

nale en gemeentelijke projecten te monitoren en

lijk overleg nodig is, indien de provincie ervan wil

maakt afspraken over de aanlevering daarvan.

afwijken. Tot slot zal in de implementatiefase het voornemen Gedurende de implementatiefase wordt de taak-

operationeel worden gemaakt om periodiek een

verdeling op het gebied van toetsing en advisering

voortgangsbesluit te nemen. De stadsregio zal

verder uitgewerkt. Op de volgende punten zijn

dit voortgangsbesluit vaststellen. De komende

nadere afspraken of uitwerkingen nodig:

maanden worden afspraken gemaakt over onder

• organisatie

meer de opzet, de samenwerking bij de totstand-

(incl. een procedure voor tegenstrij-

dige adviezen),

koming en de informatieverschaffing door project-

• communicatie met gemeenten, • juridische vormvereisten, • anticiperen op de herziening van de Wro, • inzet van doorzettingsmacht (aanwijzingsbe-

en programmaverantwoordelijken. Dan zal ook de verschijningsfrequentie worden bepaald en de datum waarop het eerste voortgangsbesluit kan worden vastgesteld.

voegdheid),

• wijze van omgaan met de uitwerkingen voor regio­ nale bedrijventerreinen en landelijk wonen,

• zonodig

nadere afspraken over interpretatiekwes-

ties (zoals functies op knooppunten).

5.6 Implementatiefase De komende maanden (tot medio 2006) zijn nodig om de voornemens van het uitvoeringsprogramma te implementeren in de organisatie van de stadsregio. Deze implementatiefase is bedoeld om het uitvoeringsprogramma operationeel te maken. Inhoudelijke uitwerkingen zijn nodig voor een aantal nieuwe projecten en programma’s, zoals voor het programma milieu, en voor een aantal

39

Colofon Het Uitvoeringsprogramma RR2020 is onderdeel

Zuid-Holland

van het Ruimtelijk Plan voor de Regio Rotterdam

Paul Meijer, beleidsadviseur ruimtelijke ordening,

dat op basis van een bestuurlijke samenwerkings-

stadsregio Rotterdam

overeenkomst van september 2002 is opgesteld

Beeno Radema, hoofd bureau streekplanning,

door de provincie Zuid-Holland en de stadsregio

provincie Zuid-Holland

Rotterdam. Het RR2020 bevat een strategisch

Rob van Schijndel, hoofd afdeling RO-regio, dS+V,

ruimtelijk ontwikkelingsprogramma voor de regio

gemeente Rotterdam

Rotterdam voor de periode van 2005 tot 2020. Het is formeel een herziening van het streekplan

Projectbureau RR2020

Rijnmond van de provincie Zuid Holland en een

Guus van de Hoef, projectdirecteur

uitvoeringsgericht regionaal structuurplan voor de

Erik Prins, projectleider Uitvoeringsprogramma

stadsregio Rotterdam, gecombineerd in één plan:

Peter Kuiper, procesmanager

het RR2020.

Miriam Damen, projectsecretaris Anja Kerklaan, projectleider Programma

Het RR2020 is onder leiding van het Bestuurlijk

Maurits Bongers, projectleider Ontwerp

Opdrachtgeversoverleg opgesteld door het Project-

Paul Meijer, ontwikkelingsstrategie en uitvoering

bureau RR2020. In een open planproces zijn vele

Beeno Radema, planologisch kader

maatschappelijke en bestuurlijke instanties regel-

Jeroen Heuvelink, gebiedsmanager Rijnmond

matig geconsulteerd. Ook zijn tijdens het werk-

Frank van den Beuken, stedenbouwkundig

proces het Ambtelijk Opdrachtgeversoverleg, de

ontwerper

gezamenlijke managementteams, het directiebe-

Marcel van Blijswijk, planoloog

raad, de bestuurlijke klankbordgroep met leden van

Ap van der Pijl, communicatieadviseur

provinciale staten en de regioraad, de gemeente-

Kathalijne van den Brekel, communicatieadviseur

lijke ro-vertegenwoordigers (ROROR) en de Provin-

Peter Paul Witsen, redacteur

ciale Planologische Commissie regelmatig formeel

Cartografie

en informeel geraadpleegd. De achttien regiogemeenten en de deelgemeenten van Rotterdam

dS+V, Stedenbouw, Wonen, Verkeer

hebben in onderlinge samenwerking zes deelge-

Provincie Zuid-Holland

biedstudies ingebracht. De website, www.rr2020.nl, heeft in het proces

Vormgeving

een belangrijke rol vervuld. Het gehele plan is

Mijs + Van der Wal

daarop raadpleegbaar en de website zal ook in de toekomst een basis bieden voor digitale uitwisse-

Nadere informatie

ling van ruimtelijke plangegevens.

Provincie Zuid-Holland Zuid-Hollandplein 1, 2596 AW Den Haag Postbus 90602, 2509 LP Den Haag

De projectorganisatie RR2020 bestaat uit:

telefoon: 070 441 66 11 website: www.zuid-holland.nl

Bestuurlijk Opdrachtgeversoverleg RR2020 Erik van Heijningen, gedeputeerde

Stadsregio Rotterdam

Provincie Zuid-Holland

Minervahuis I,

Jaap Wolf, portefeuillehouder stadsregio Rotterdam

Meent 106, 3011 JR Rotterdam

Ambtelijk Opdrachtgeversoverleg RR2020

telefoon: 010 - 417 23 89

Guus van de Hoef, projectdirecteur, voorzitter.

website: www.stadsregio.info

Cor van Hulst, hoofd sector ruimtelijke ordening,

email: [email protected]

Postbus 21051, 3001 AB Rotterdam

wonen en economie, stadsregio Rotterdam Henk Ovink, hoofd ruimtelijk ordening, provincie

Uitvoeringsprogramma RR2020

Of de website van RR2020: www.rr2020.nl

40