Ruimte om te ondernemen Informatie over kredietunies
Juli 2015
Contactgegevens: Vereniging van Kredietunies in Nederland Directie Secretariaat p/a Mesdagstraat 57 2586 XV DEN HAAG tel: 070-3604411, 06-55935445 email:
[email protected] [email protected]
In 1898 stond stond Pater Gerlacus van den Elsen aan de wieg van de Coöperatieve Centrale Boerenleenbank. Jarenlang bereist hij het Brabantse platteland om de notabelen aan te zetten tot het oprichten van een lokale boerenleenbank. Maar hij was niet te beroerd om zelf de handen uit de mouwen te steken en mee te helpen met de administratie van de opgerichte banken. Van den Elsen zag de boerenleenbanken meer nog als een maatschappelijke dan als een financiële instelling. Of, zoals hij het zelf verwoordde als een instrument “Om de woeker te weren, den landman in zijn nood bij te staan, maar ook de spaarzaamheid, naastenliefde, arbeidzaamheid en matigheid te bevorderen”.
Gedurende zijn periode als jonge burgemeester van Flammersfeld kwam Friedrich Raiffeisen met het idee van coöperatieve zelfhulp. Geïnspireerd door het zien van armoede onder de boerenbevolking als gevolg van de terugbetalingen aan woekeraars. Om in deze nood te voorzien, richtte hij een liefdadigheidsvereniging op. Gaandeweg kwam hij tot het besef dat voor duurzame verbeteringen zelfhulp meer zin had dan charitatieve ondersteuning. Daarom vormde hij in 1864 zijn liefdadigheidsvereniging om in een boerenleenbank. Deze Heddesdorfer Darlehnskassen-Verein verzamelde de spaargelden van de inwoners van het platteland om daaruit te voorzien in de behoefte aan krediet. Dit idee heeft vervolgens in vele landen navolging gekregen.
2
Inhoud Van, voor en door ondernemers, de kredietunie in vogelvlucht
4
1.
Hoe werkt een kredietunie?
6
2.
Een kredietunie oprichten
9
3.
Een krediet aanvragen
11
4.
Financiering van een kredietunie
13
5.
Over de Vereniging van Kredietunies in Nederland
14
6.
Regelgeving binnen kredietunies
15
7.
Internationale Dimensie
16
8.
Financiële prognoses middelgrote kredietunie
17
9.
Bestuur, Toezicht en Advies
19
10.
Partners
20
Werking Kredietunie
3
Van, voor en door ondernemers
De kredietunie in vogelvlucht
Een kredietunie is een coöperatie van, voor en door ondernemers en is gericht op het verstrekken van kredieten aan het midden- en kleinbedrijf (MKB). Kredietunies zijn ofwel per bedrijfstak (sectoraal) ofwel geografisch (per regio of stad) georganiseerd. Zij lijken op de boeren kredietcoöperaties zoals die eind negentiende eeuw ontstonden. Kredietunies bieden MKBondernemers een aanvullende financieringsbron naast bankkrediet. De coöperatie bestaat uit kredietgevende en kredietnemende leden. Kredietgevers zijn MKBondernemers die via een gemeenschappelijke kas geldmiddelen ter beschikking stellen. Kredietnemers zijn MKB-ondernemers die geld lenen uit deze kas. Kredietgevende leden ontvangen een rentevergoeding voor het risico dat zij lopen. Zij zijn direct betrokken bij de vraag aan wie hun geld wordt uitgeleend en tegen welke voorwaarden. Zij treden bovendien op als sponsor en coach voor collega-ondernemers, de kredietnemers. Door de kredietnemers te adviseren, te steunen en te coachen, leveren de kredietgevers een bijdrage aan het succes van de ondernemer en vergroten zij de kans van slagen van zijn of haar onderneming. Tegelijkertijd verkleint dit het risico dat rente en aflossing niet op tijd betaald worden. Kredietaanvragen worden binnen een kort tijdsbestek afgehandeld door mensen die thuis zijn in de branche of regio. Als kredietvrager weet je dus snel waar je aan toe bent. Als er sprake is van een tekort aan zekerheden, dan kan door kredietunies een beroep gedaan worden op de Borgstellingregeling Midden- en Kleinbedrijf (BMKB Regeling) van het Ministerie van Economische Zaken.
De kredietanalyse, het kredietonderzoek en het kredietbeheer wordt extern getoetst en uitgevoerd.
Een kredietunie bevordert de onderlinge solidariteit tussen kredietgevers en kredietnemers, heeft geen winstoogmerk en is op democratische leest geschoeid. Zowel kredietgevers als kredietnemers zijn als lid, mede-eigenaar van de coöperatie. De leden bepalen gezamenlijk het beleid en kiezen het bestuur.
4
De vinding van Raiffeisen Verkorte versie van: “De actualiteit van Friedrich Wilhelm Raiffeisen” prof dr ir Gert van Dijk, in: Voorbij de Crisis, M. ten Hooven e.a., eds., 2009. Christen Democratische Verkenningen, Boom Het is verleidelijk - en soms nuttig - om in tijden van crisis terug te kijken naar succesvolle concepten uit het verleden. Zoals dat van Friedrich Wilhelm Raiffeisen die mag gelden als één van de grondleggers van het coöperatief bankieren en meer in het algemeen sterk heeft bijgedragen aan de doorbraak van het moderne coöperatieve gedachtegoed. Goed beschouwd is Raiffeisen halverwege de negentiende eeuw aan de slag gegaan met wat we nu het idee van microkrediet noemen. Als burgemeester van een armelijk Duits dorpje, Westerwald, zag hij met lede ogen aan hoe zijn burgers honger leden. Er was graan nodig maar de meeste dorpelingen – voor het grootste deel arme keuterboertjes – konden dat niet betalen. Máár, zei Raiffeissen, sámen kunnen we dat wel. We leggen ons lot niet in handen van woekeraars, maar iedereen die wat kan missen doet dat in de pot, en we beloven elkaar dat dat na de volgende oogst tegen een normale rente keurig wordt terugbetaald. En inderdaad kwam er in het dorp voldoende geld op tafel om de acute nood te lenigen. Het bleek een revolutionair en achteraf succesvol idee. In de coöperatieve traditie zijn aan Raiffeisen’s idee een aantal noties gekoppeld. Op de eerste plaats die van zelfredzaamheid. We zitten in de problemen en we moeten daar zelf iets aan doen. Op de tweede plaats die van gemeenschapszin. Op ons eentje redden we het niet, dus moeten we het samen doen. En op de derde plaats die van verantwoordelijk en wederkerigheid. Zelfredzaamheid betekent dat je zelf verantwoordelijk bent. Er werd geen beroep gedaan op liefdadigheid van de dorpelingen die toevallig geld over hadden, maar er werd netjes geléénd inclusief de verplichting tot terugbetaling tegen een redelijke vergoeding. Een bijzondere notie die vaak aan het verhaal van Raiffeisen gekoppeld wordt is dat van vertrouwen. Leuk en aardig dat idee van lenen, maar kun je er wel op vertrouwen dat er wordt terugbetaald? Dat iedereen zich aan de regels houdt? Volgens de overlevering deed Raiffeisen daar een uitdrukkelijk beroep op: ‘ Het staat of valt bij wederzijds vertrouwen’. Dat klinkt heel idealistisch, maar zijn invulling was even zakelijk als in deze tijd: ‘Onze medeburgers in nood zijn ook boeren of dagloners met een eigen stukje grond. Ieder van hen zal zijn bezit als borg inzetten’. En om aan te geven dat daar ook voor gezorgd zou worden was hij zelf de eerste om geld in de pot te storten onder de woorden: ‘Ook ik heb iets gespaard, en ik wil dat ter beschikking stellen. Ik weet dat ik het in de herfst weer terug zal krijgen’. Burgemeester Raiffeisen zei met andere woorden niet dat mensen elkaar maar moesten vertrouwen op hun blauwe ogen, maar hij beloofde een systeem dat iedereen keihard bij de les zou houden. En om het vertrouwen dáárin te waarborgen deed hij twee dingen. Op de eerste plaats zelf het voorbeeld geven door als eerste zijn nek uit te steken. En op de tweede plaats baseerde hij zich uitdrukkelijk op het feit dat de betrokkenen elkaar kenden. Dat ze elkaar in de gaten konden houden. Dat ze elkaar onderling konden disciplineren. Hij speculeerde op de ‘sociale controle’ die in veel latere tijden een min of meer vies woord zou worden. In moderne coöperaties dient het bestuur van de onderneming, d.i. de directie, met de medewerkers zodanig bij de leden betrokken te zijn dat ledenwaarde creëren de kerntaak van de onderneming is. Dat is de belangrijkste voorwaarde om het consumentistisch gedrag van de achterban te veranderen in nieuwe (leden-) betrokkenheid.
5
1 Hoe werkt een kredietunie?
Concept, lid worden, kredietgevers en kredietnemers Kredietunies zijn coöperatieve kredietverenigingen met uitgesloten aansprakelijkheid. Een kredietunie geeft aandelen uit om eigen vermogen te vormen. Ledenaandeelhouders zijn aansprakelijk tot het bedrag dat zij op dit aandeel hebben gestort. Een aandeel in een kredietunie kost bijvoorbeeld € 100,- of € 1.000,-. Ieder lid kan slechts één aandeel verwerven en heeft daarmee stemrecht in de Algemene Ledenvergadering. Ieder lid kan tot bestuurder van de coöperatie worden gekozen. Positieve resultaten aan het eind van het boekjaar staan ter beschikking van de leden en kunnen worden gebruikt om het eigen vermogen te versterken, de debetrente te verlagen of de creditrente te verhogen. Ook kunnen de leden besluiten bij te dragen aan maatschappelijk relevante projecten die in lijn liggen met de doelstelling van de kredietunie. Wie zijn de toekomstige leden van kredietunies? Leden van een kredietunie zijn ondernemers die over geldmiddelen beschikken (kredietgevers) en ondernemers die middellange financiering zoeken voor hun investeringen in productiemiddelen en werkkapitaal (kredietnemers). Om lid te kunnen worden van een kredietunie moeten ondernemers behoren tot de doelgroep van de kredietunie: ze maken deel uit van een bepaalde bedrijfstak of oefenen hun bedrijfsactiviteiten in een bepaalde stad of regio uit. Hoe word je lid? Om lid te worden van een kredietunie, koopt een aspirant-lid één aandeel in de kredietunie U.A. Kredietunies hebben de rechtsvorm van een coöperatieve vereniging op aandelen met uitgesloten aansprakelijkheid. De aandelen zijn niet verhandelbaar. Kredietgevers Om geld in te brengen voor kredietverlening kunnen leden obligaties of ledencertificaten kopen. Daarmee stort de kredietgever een bepaald bedrag in de kas van de kredietunie. De nominale waarde kan worden bepaald op € 1.000,- of € 5.000,-. Wil je een groter bedrag storten, dan koop je meer obligaties of ledencertificaten. Deze hebben een afloop- (verval)datum maar kunnen eventueel ook worden verhandeld. Dat betekent dat de kredietgever zijn geld voor een bepaalde periode ‘vastzet’. De duur hiervan varieert per kredietunie, maar ligt meestal tussen de drie en zeven jaar, naar gelang de looptijd van de verstrekte kredieten. Tijdens deze periode kan, indien de ALV daartoe besluit, de obligatie verhandelbaar gemaakt. De kredietunie organiseert veilingdagen waarop obligaties aan andere leden overgedragen kunnen worden. Deelname aan een kredietunie als kredietgevend lid is interessant voor ondernemers, die willen weten wat er met hun geldmiddelen gebeurt: die zelf mee willen bepalen aan wie hun ingebrachte geld wordt uitgeleend en tegen welke voorwaarden. Die als vakgenoten het ondernemerschap van de kredietnemer kunnen beoordelen en pas daarna naar zekerheden kijken. En die uit maatschappelijke betrokkenheid en hart voor het ondernemerschap/de bedrijfstak bereid zijn als coach de kredietnemende leden van de kredietunie te begeleiden. Kredietnemers Voor ondernemers die financiering zoeken voor hun investering is kredietverlening door de reguliere banken niet altijd eenvoudig. Als bedrijf of individueel lid kun je daarvoor lid worden van de kredietunie, er ontstaan nieuwe mogelijkheden. Het aanvraagproces voor een krediet verloopt vlot 6
en efficiënt, ook omdat je te maken hebt met mensen die thuis zijn in de branche, c.q. de regio. Door de begeleiding en coaching van kredietgevende collega’s, vergroot de ondernemer bovendien zijn kans om van de onderneming een succes te maken. Coaching is een voorwaarde Ondernemers die een klankbord hebben, die kunnen sparren met financiële of vakspecialisten, zijn in de regel meer succesvol dan ondernemers die er alleen voor staan. Kredietnemende leden van een kredietunie kiezen een sponsor/coach uit de kring van de leden, die de noodzakelijke specialistische vak- of bedrijfsvoeringkennis of ervaring heeft. Begeleiding door een coach is een voorwaarde voor de toekenning van krediet. Kredietgevers, doorgaans ervaren ondernemers, coachen als vrijwilliger kredietnemers bij hun bedrijfsvoering. Dat is in het belang van de kredietunie, van de kredietnemer en natuurlijk ook in hun eigen belang. Zo vergroten zij de kans op een succesvolle ontwikkeling van de onderneming en op volledige betaling van rente en aflossing. De coaches zijn de relatiebeheerders van de kredietunie, in sommige gevallen kunnen zij gezien worden als een soort klankbordcommissaris. Onderscheidend Vermogen Kredietunies onderscheiden zich doordat zij: Van, voor en door ondernemers zijn, ondernemers kennen elkaar Gemeenschapszin, sociaal weefsel en de menselijke maat bevorderen Leden bereid zijn om risico en rendement te delen Kennis- en ervaringsoverdracht bevorderen door middel van coaching. Relatienetwerk binnen de kredietunie, ondernemer staat er niet alleen voor Nieuwe financieringsbron creëren naast bankkrediet Geld, krediet, rente, aflossing binnen branche of regio blijven Extra werkgelegenheid scheppen Ook een maatschappelijk rendement opleveren.
7
2 Kredietunie starten
Stappenplan en organisatiestructuur In de VS, Canada en diverse Europese landen zoals Ierland en Groot-Brittannië opereren kredietunies al langere tijd succesvol. In Nederland neemt de belangstelling voor kredietunies snel toe. De Vereniging van Kredietunies in Nederland begeleidt startende kredietunies. De oprichting van een kredietunie verloopt in een aantal stappen, die hieronder zijn beschreven. De organisatie van een kredietunie kent een vaste basisstructuur. Afhankelijk van de ontwikkelingsfase wordt de basisstructuur uitgebreid en aangevuld met een directie en commissies die verschillende taken voor hun rekening nemen.
Stap 1: Aanmelden bij de Vereniging van Kredietunies in Nederland, het vooronderzoek Een aantal leden besluit om voor de bedrijfstak, of de regio een kredietunie op te richten onder de naam De kredietunie. De Vereniging van Kredietunies in Nederland start een vooronderzoek om te bepalen of er voldoende draagvlak is bij potentiële kredietgevers en kredietvragers. Als dit onderzoek een positief resultaat oplevert wordt er doorgegaan naar stap 2.
Stap 2: Business plan opstellen De kredietunie stelt een businessplan op, inclusief financiële prognoses. Hieruit blijkt of het initiatief kansrijk is.
Stap 3: Oprichten van een kredietunie De uitdaging is om de volgende stappen te zetten: Opstellen van een plan van aanpak (inclusief voorstellen voor marketing, communicatie en ledenwerving) Inventariseren van concrete bereidheid van aspirant-leden om geld te investeren Inventariseren van concrete kredietaanvragen Kiezen van een voorlopig bestuur Regelen van de formele vereisten (zoals juridische, bestuurlijke, financiële-, administratieve en toezichteisen) in overleg met De Vereniging van Kredietunies in Nederland Regelen van kredietproces met behulp van een externe partij Voorbereiden van de oprichtingsvergadering (eerste Algemene Ledenvergadering) Openen bankrekeningen Oprichten van de kredietunie bij notariële akte Storting op aandelen van de kredietunie Storting op obligaties, c.q. ledencertificaten van de kredietunie
Stap 4: Houden van de eerste Algemene Ledenvergadering Tijdens de eerste Algemene Ledenvergadering wordt het Bestuur gekozen en de Raad van Toezicht; de leden dragen kandidaten voor voor de Kredietcommissie, de Coachingscommissie en de Kascommissie; deze commissies worden door het Bestuur benoemd. De Algemene Ledenvergadering benoemt tevens de Ledenraad (een vertegenwoordiging vanuit de Ledenvergadering) en de controlerende accountant.
Stap 5: De eerste kredieten worden verstrekt De kredietunie is een feit. De eerste kredietaanvragen kunnen in behandeling worden genomen. Door marketing, promotie en communicatie worden nieuwe leden aangetrokken, zowel kredietgevende, als kredietnemende leden.
8
De organisatiestructuur Binnen de kredietunie werken zowel vrijwilligers als betaalde ‘professionals’. Uit kostenoverwegingen maar ook uit oogpunt van solidariteit is het belangrijk dat binnen de kredietunie een goed evenwicht blijft gehandhaafd tussen deze twee groepen. Vrijwilligers krijgen een onkostenvergoeding en indien van toepassing vacatiegeld. Algemene Ledenvergadering (ALV) Deze bestaat uit leden die een aandeel in de kredietunie hebben gekocht. De nominale waarde van een aandeel van de kredietunie bedraagt bijvoorbeeld € 100,- of € 1.000,-. Ieder lid heeft één aandeel, onafhankelijk van de omvang van de toevertrouwde middelen van dat lid. Het principe is “one man, one vote”. De ALV kiest vervolgens het Bestuur, de Raad van Toezicht en in later stadium de Ledenraad. Bestuur Het Bestuur bestaat uit een voorzitter, een penningmeester (bij voorkeur iemand die ervaring heeft in kredietverlening aan het MKB, een ex-bankier en/of een ex accountant), een secretaris en twee Kredietunie leden die zorgen voor de werving van kredieten en van leden/geldmiddelen. Het Bestuur wordt geadviseerd door bestuursadviseurs (een jurist, communicatiedeskundige e.d.). Het Bestuur is verantwoordelijk voor het uitvoeren van het beleid en het toezien op de dagelijkse gang van zaken. Het is belangrijk dat binnen het bestuur kennis en ervaring aanwezig is van zakelijke kredietverlening en van de branche/regio. Verder benoemt en begeleidt het Bestuur de Krediet- en de Coachingscommissie en vertegenwoordigt het de kredietunie binnen het bedrijf en binnen De Vereniging van Kredietunies in Nederland. Het Bestuur kan zich laten bijstaan door bestuursadviseurs en/of een Raad van Advies. Raad van Toezicht (RvT) De RvT wordt door de Ledenvergadering gekozen en houdt toezicht op het Bestuur volgens de eisen die daaraan door de wet en toezichthouders worden gesteld. Het is belangrijk dat binnen de RvT kennis en ervaring aanwezig is van de economische ontwikkelingen in de bedrijfstak/regio, van zakelijke kredietverlening en van de accountantscontrole daarop. Ledenraad De Ledenraad wordt door de ALV gekozen en heeft een beperkt mandaat om namens de Leden besluiten te nemen. Over deze besluiten wordt in de ALV verantwoording afgelegd. De Ledenraad overlegt regelmatig met het Bestuur over de actuele gang van zaken. Binnen de Ledenraad dient vakdeskundigheid uit de branche/regio aanwezig te zijn. Commissies In een volgende ontwikkelingsfase van de kredietunie, wanneer al een aantal kredieten is verstrekt, kan het bestuur een aantal taken aan verschillende commissies delegeren: De Kredietcommissie – bereidt de kredietaanvragen voor i.o.m. de externe partij; het kredietbeheer i.o.m. de externe partij De Coachingscommissie – selecteert, benoemt en traint de coaches De Kascontrolecommissie – controleert de financiële gang van zaken binnen de kredietunie. Uitvoering Het Bestuur kan ertoe besluiten om een (betaalde, part time) project- of accountmanager aan te stellen voor de bedrijfsvoering en de dagelijkse leiding van de kredietunie.
9
3 Een krediet aanvragen Aanvragen voor financiering worden afgehandeld met behulp van een externe partij. Deze toetst de kredietanalyse en neemt het kredietbeheer voor zijn rekening. 1. Een kredietzoekende ondernemer meldt zich bij de kredietunie via een eenvoudige krediettest en een externe “creditcheck” waarmee wordt vastgesteld of alle voor de kredietaanvraag benodigde documenten voorhanden zijn en of aan de basis voorwaarden wordt voldaan. Via de coachingscommissie kiest de ondernemer uit een drietal leden, van wie hij denkt dat zij grote toegevoegde waarde voor hem kunnen hebben. De coachingscommissie gaat na wie van de drie gekozen leden tijd heeft en gelegenheid om een coaching traject aan te gaan. 2. De kredietzoekende ondernemer bespreekt zijn kredietvoorstel met dit lid van de kredietunie: zijn sponsor (later kan dat zijn coach worden). Sponsor stelt in eerste instantie vast of de kredietvrager over voldoende ondernemerschap beschikt en of hij/zij past in de cultuur van de kredietunie. De sponsor en de ondernemer bespreken het businessplan en de kredietaanvraag, hanteren een checklist, waaraan de propositie moet voldoen, eventueel met ondersteuning van een kredietmanager van de kredietunie en komen tot een globaal voorstel (rente, aflossing, achtergesteld of niet, zekerheden, % aandeelhouderschap, BMKB regeling, terugbetaling, kortom de modaliteiten van het krediet). Totale doorlooptijd kort, niet langer dan één week. 3. De aanvrager en sponsor leggen dit financieringsvoorstel daarna voor aan de kredietcommissie van de kredietunie, waarin tenmiste een (ex)bankier zit, die ervaring heeft in kredietverlening; bij groen licht van de kredietcommissie wordt de kredietaanvraag doorgeleid naar een externe partij. 4. De externe partij voert een kredietanalyse uit, inclusief BKR toetsing en bedrijfsbezoek (een “Due Diligence”) en geeft een classificatie (“rating”) af voor het krediet. Er volgt een advies aan de kredietcommissie van de kredietunie. De kredietcommissie stelt aan de hand van het advies en het eigen oordeel het kredietvoorstel op, inclusief modaliteiten, ter besluitvorming door het Bestuur. Het Bestuur neemt de uiteindelijke kredietbeslissing en deelt de beslissing aan de aanvrager, sponsor, kredietcommissie mee. In overleg met de coachingscommissie wordt de coach benoemd; ook hiervan worden alle betrokkenen op de hoogte gesteld. 5. Is het kredietrisico naar de mening van het bestuur van de kredietunie te hoog, of zijn er niet voldoende zekerheden, dan wordt in overleg met de kredietcommissie, gekeken of de financiering ondergebracht kan worden bij het ministerie van Economische Zaken, onder de Borgstellingregeling voor het MKB. Met deze BBMKB regeling zal het financieringsbedrag tussen de 50% en 80% door de overheid gegarandeerd kunnen worden. De afsluitprovisie om van deze regeling gebruik te kunnen maken is hoog (bijna 4%) maar geldt wel voor de hele looptijd van de lening. 6. De kredietcommissie zorgt voor een zorgvuldige vastlegging van het krediet via een kredietbrief, waarin alle voorwaarden zijn vermeld, via de algemene voorwaarden voor kredietverlening van de kredietunie, veiligstelling van alle zekerheden, indien nodig via Notariële acte en vastlegging van het krediet in de verschillende administraties. Het kredietdossier wordt in verband met de wet op de privacy in de kluis van de kredietunie bewaard, hetzij fysiek, hetzij elektronisch. 7. Het krediet wordt extern geadministreerd. Alle betrokkenen worden regelmatig en periodiek op de hoogte gehouden via de coaches; de coach treedt op als relatiebeheerder namens de kredietunie. Hij of zij doet verslag van zijn of haar bevindingen aan de kredietcommissie met kopieën aan het Bestuur. In overleg met de kredietcommissie wordt in voorkomende gevallen besloten tot intensieve begeleiding door de coach. In die gevallen kunnen ook andere leden van de kredietunie bij de begeleiding betrokken worden. 8. Via de kredietrekening wordt de kredietunie op de hoogte gehouden van betaalde rente en aflossingen, Bij niet tijdige betaling wordt via de coach onmiddellijk actie ondernomen. Het Bestuur van de kredietunie is verantwoordelijk voor initiëren van het incasso van achterstallige betalingen.
10
Stoppen of doorgaan
Kredietmanager (back office) stelt financieringsaanvraag op
11
4 Financiering van De kredietunie De Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandse Bank nv (DNB) hebben bij brief van 16 januari 2013 laten weten:
Standpunt AFM Mede op grond van de door u verstrekte informatie en het door Kredietunie Nederland overgelegde businessplan van 27 juli 2012 is de AFM van oordeel dat de activiteiten van de door Kredietunie Nederland op te richten kredietunies bestaan uit ondernemen. De "arbeid" die de kredietunies tot ondernemingen maakt zijn de activiteiten die de coach verricht. Deze coach wordt door een kredietunie toegewezen en adviseert en staat de kredietnemer zowel voor de kredietverlening als tijdens de looptijd van de lening bij. Belangrijk is ook dat de kredietnemer daarvoor een vergoeding betaalt aan de kredietunie. De AFM gaat er hierbij van uit dat de coach in de praktijk inderdaad een actieve rol zal vervullen en dat er een reële vergoeding wordt betaald. Is dat anders, dan kunnen de kredietunies alsnog als beleggingsinstellingen kwalificeren. Er geldt voor de door Kredietunie Nederland op te richten kredietunies daarom geen vergunningplicht op grond van artikel2:65 van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Ook van eventuele andere vergunningplichten op grond van de Wft is voor wat de AFM betreft geen sprake. Standpunt DNB Namens De Nederlandsche Bank N.V. (DNB) mag u worden medegedeeld dat er geen bezwaar is tegen de constructie zoals die door Kredietunie Nederland is voorgesteld, waarbij geen recht op terugbetaling van de prijs van de ledencertificaten bestaat. Met deze constructie kan volgens DNB artikel 3:5 Wft niet worden overtreden omdat de gelden niet opvorderbaar zijn. In de discussie over het aantrekken van spaargeld (”opvorderbare gelden”) is aan DNB de vraag voorgelegd of Perpetuele Leden Certificaten (PLC’s) kwalificeren als “opvorderbare gelden”. DNB antwoordt ontkennend en gaat akkoord met de uitgifte van deze PLC’s door kredietunies. In de Tweede Kamer is een initiatiefwet ingediend door Eddy van Hijum en Agnes Mulder die kredietunies in staat moet stellen om onder de leden “opvraagbare gelden” aan te trekken, in de vorm van spaarbrieven, obligaties of ledencertificaten met vaste looptijden. Namens de aangesloten kredietunies zijn gesprekken gevoerd met DNB, AFM, de Ministeries van Financiën en Economische Zaken over een manier om buiten de Wet Financieel Toezicht onder de leden spaargeld aan te trekken. Naar verwachting wordt deze Wet Toezicht Kredietunies begin 2015 van kracht. Kleine kredietunies die niet meer dan € 10 miljoen aantrekken aan “opvorderbare gelden” zijn dan vrijgesteld van toezicht door toezichthouders, zoals De Nederlandsche Bank nv of de AFM. Voor grotere kredietunies (tot € 100 miljoen) geldt een verlicht toezicht systeem, kredietunies die meer dan € 100 miljoen aantrekken dienen een bankvergunning aan te vragen bij DNB. De kredietunie zal obligaties of ledencertificaten op naam uitgeven aan leden. Deze zijn genummerd en hebben een nominale waarde van bijvoorbeeld vijf duizend euro (zegge: € 5.000,-). Obligaties worden bij uitgifte volledig volgestort, c.q. er vindt een storting plaats op de ledenrekening. Obligaties c.q. ledencertificaten geven geen recht om de Algemene Leden Vergadering van de kredietunie bij te wonen en geven geen stemrecht. Het Bestuur besluit, na goedkeuring van de Raad van Toezicht, over de eventuele verhandelbaarheid en overdracht van obligaties/ledencertificaten. Zonder dit besluit kan overdracht niet rechtsgeldig plaatsvinden. De overdracht geschiedt bij al dan niet onderhandse akte en mededeling daarvan aan de Kredietunie. Obligaties/ledencertificaten kunnen niet worden verpand, noch kan daarop een recht van vruchtgebruik worden gevestigd. De obligaties/ledencertificaten kunnen een jaarlijkse vergoeding tegemoet zien, waarover door het Bestuur van de kredietunie in overleg met de leden en met de Raad van Toezicht wordt besloten. De Kredietunie voert een zorgvuldige en betrouwbare administratie van de nummers, de data van uitgifte, overdracht en overgang van obligaties/ledencertificaten. Deze nummers en data gelden als volledig bewijs voor het houderschap. Het Bestuur kan onder goedkeuring van de Raad van Toezicht, besluiten obligaties/ledencertificaten in te trekken. Mocht de kredietunie worden ontbonden en niet worden voortgezet door een andere rechtspersoon, dan wordt op iedere obligatie in principe de nominale waarde terugbetaald. Obligaties/ledencertificaten kunnen evenmin als aandelen van de kredietunie aangewend worden als verrekening bij indiening of verificatie in een (buiten)gerechtelijke vereffening, of een faillissement.
12
5 Vereniging van Kredietunies in Nederland Ruimte om te ondernemen De Vereniging van Kredietunies in Nederland is als branchevereniging opgericht vanuit het groeiende besef dat de maatschappelijke functie van het bancaire systeem steeds verder op de achtergrond dreigt te geraken. ‘Relatiebankieren’ voor het MKB wordt niet langer als relevant en haalbaar beschouwd. Door de grote mate van automatisering die banken bij het verlenen van deze kredieten toepassen, verdwijnt de persoonlijke relatie met de ondernemer die juist voor het MKB zo belangrijk is. De nieuwste eisen van de nationale en Europese regelgevers en toezichthouders maken de financiering van het MKB voor het bancaire systeem steeds moeilijker en onaantrekkelijker. Met name de kredieten tot € 250.000,- zijn voor banken nauwelijks meer rendabel door de hogere kosten en de strengere toezichteisen. In tegenstelling tot andere landen in de wereld, zijn kredietunies in Nederland alleen toegankelijk voor MKB ondernemers, niet voor consumenten. Kredietunies opereren al langere tijd succesvol in de VS, Canada en een aantal Europese landen. Introductie van deze vorm van kredietverlening (vergelijkbaar met de vroegere boerenleenbank) waarbij ondernemers elkaar financiële diensten verlenen zonder tussenkomst van banken, biedt ook in Nederland nieuwe kansen voor het MKB. Kredietunies vullen de ruimte voor kredietverlening die is ontstaan als gaat om leningen tot € 250.000. Zakelijk en snel: kredietgevers en kredietnemers kennen, begrijpen en steunen elkaar.
Samenhang Vereniging van Kredietunies in Nederland en kredietunies Kredietunies worden lid van de Vereniging van Kredietunies in Nederland. Uitsluitend kredietunies kunnen lid worden. Via de Algemene Ledenvergadering kiezen de leden de Raad van Toezicht, het Bestuur en in later stadium de Ledenraad. De Ledenraad voert regelmatig overleg met het Bestuur of de eventuele directie. De Leden besluiten gezamenlijk over het beleid, de strategie, de bestemming van het eventuele batige saldo van de bedrijfsvoering en over investeringen van de Vereniging van Kredietunies in Nederland. De Vereniging van Kredietunies in Nederland en kredietunies maken afspraken over de dienstverlening aan de kredietunies en de onderlinge taakverdeling. Kredietunies maken via de Ledenovereenkomst onderling afspraken over risicovolle situaties die kunnen ontstaan en bepalen hoe daarbij wanneer en door wie kan worden ingegrepen. De Vereniging van Kredietunies in Nederland is lid van de World Council of Credit Unions (WOCCU). Deze vertegenwoordigt wereldwijd 56.000 kredietunies systemen, die samen circa 207 miljoen leden hebben. De ambitie van de WOCCU wordt alsvolgt omschreven: “In pursuit of its vision to improve people's lives through credit unions, the mission of World Council of Credit Unions is to be the world's leading advocate, platform, development agency and good governance model for credit 13
unions.” WOCCU heeft in ontwikkelingslanden een uitgebreid netwerk opgezet om, vaak beginnend met Microfinanciering, lokale Credit Unions op te zetten; zij werkt daartoe samen met de Wereld Bank en regionale Ontwikkelingsbanken. Via de WOCCU wordt kennis en ervaring gedeeld op allerlei gebied, zoals het gebruik van administratieve en financiële systemen, management informatie systemen, integere bedrijfsvoering, omgang met toezichthoudende instanties etc. MKB Cofinancieringfonds (MCF) Het doel van het MCF is om op verzoek van kredietunies, kredietverlening boven € 250.000,mogelijk te maken. MCF maakt dan (indirect) gebruik van coaching door ervaren MKBondernemers, leden van kredietunies. Het fonds dient een zelfstandige kredietbeoordelings- en kredietbeslissingsverantwoordelijkheid na te streven. Voor het MCF wordt in 2015 een emissie van € 30 miljoen gepland. De emissie zal geplaatst worden bij institutionele en professionele particuliere beleggers. Het fonds zal een looptijd hebben van 10 jaar.
VKN (Vereniging Kredietunies Nederland) ondersteunt kredietunies
• • • •
Ondersteuning oprichting
• • •
Toezicht/compliance/integriteit
•
Toegankelijk maken BMKB regeling bij MinEZ
•
Relaties internationaal/EU Brussel/EU Luxemburg, WOCCU, VS
•
ICT, website, bankrekeningen, liquiditeitsbeheer, etc.
Kredietunie is mede-eigenaar van Vereniging Kredietunies Nederland
Uitvoeren kredietverleningsproces Administratie en rapportages Juridische zaken (statuten, huishoudelijk reglement) Ondersteuning bij marketing Toezicht (namens alle kredietunies gedelegeerd toezichthoudende rol)
• •
Worden lid van VKN
•
Kiezen via de Algemene Leden Vergadering leden van het Bestuur en van de Raad van Toezichtsleden VKN
•
Kiezen via de Algemene Leden Vergadering de Ledenraad, die namens de ALV het Bestuur van VKN ter zijde staat
•
Kunnen het door VKN gevoerde beleid en de jaarrekening beoordelen en goedkeuren, inclusief de jaarlijkse bijdrage van de Leden en de verdeling van een eventueel voordelig saldo
Bepalen via de Algemene Leden Vergadering het beleid van VKN
Hoofdactiviteiten Vereniging van Kredietunies in Nederland: Advies en begeleiding van initiatiefgroepen bij de oprichting van kredietunies Initiatie en oprichting nieuwe kredietunies Veiligstelling van Governance regels (ter voorkoming van belangenverstrengeling, Compliance met wetgeving, gedragsregels en regels van een behoorlijke bedrijfsvoering) Indien gewenst ten behoeve van de kredietunies uitvoeren van de administratie, liquiditeitsbeheer, kredietprocessen, rapportages en verantwoording aan toezichthouders Belangenbehartiging van de kredietunies bij politiek, toezichthouders, andere belangenorganisaties, landelijk, Europees en internationaal Voorlichting, promotie, marketing en communicatie. Zowel voor VKN alsook voor de aangesloten kredietunies
14
6 Regelgeving binnen kredietunies 1.
Leden van het bestuur kunnen niet in de krediet- of coachingscommissie zitten
2.
Het is belangrijk dat binnen de kredietunie een blijvend goed evenwicht wordt gehandhaafd tussen betaalde “professionals” en vrijwilligers
3.
De Vereniging van Kredietunies in Nederland en kredietunies zullen, voor zover mogelijk, de Angel-saksische regelgeving voor credit unions hanteren, voor de eigen positionering, als ook voor de op te richten kredietunies. Dit houdt ondermeer in:
20% veiligheidsbuffer, maximaal 80% van de toevertrouwde middelen mogen worden uitgeleend
geen mismatch tussen aangetrokken en uitgezette gelden
geen vreemd vermogen aantrekken van andere partijen dan de leden
degelijke kredietacceptatie en kredietbeheerprocedure
betrouwbaar management informatiesysteem
relevante opleidingen op het gebied van kredietverlening en coaching
uitwisseling van ervaring en kennis tussen de leden en de leden van de kredietunies
4.
Adequate verantwoording aan toezichthoudende instanties (compliance)
5.
Deskundig bestuur van onbesproken gedrag (integriteit, gedragscode, Governance regels)
6.
Deskundige kascontrole commissie
7.
Professionele administratie en “back-office”
8.
Reguliere accountantscontrole door registeraccountantskantoor
15
7 Internationale Dimensie Succes story Verenigde Staten Het systeem van kredietunies is in de Verenigde Staten (VS) al vergaand ontwikkeld. Kredietunies hebben in de VS de laatste jaren een onveranderd marktaandeel in de totale kredietverlening van 6%. Medio 2014 telden de kredietunies in de VS 107 miljoen leden die samen goed waren voor een totaal spaartegoed van $ 900 miljard. Dat is bijna 10% van het totale spaartegoed van de Amerikaanse bevolking. Ondanks de financiële malaise van de afgelopen jaren laten de “Credit Unions” toch zwarte cijfers zien (Credit Union National Association). Begin 2011 is door het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie de ‘Expertgroep Bedrijfsfinanciering’ in het leven geroepen met als voorzitter drs. Tom de Swaan en een diverse groep van deskundigen uit de samenleving. Doel van de expertgroep is het beantwoorden van de vraag of bedrijfsfinanciering in voldoende mate beschikbaar is en blijft in het licht van de recente financiële en economische crisis. Deze successen in de VS waren mede de aanleiding voor de Expertgroep Bedrijfsfinanciering om onderzoek te doen naar de haalbaarheid van kredietunies in Nederland. Zij bracht het adviesrapport: “Naar een gezonde basis: bedrijfsfinanciering na de crisis” uit. De conclusie is dat het MKB en startende bedrijven lastig aan financiering kunnen komen. Ook speelt mee dat banken uit oogpunt van toenemende toezichteisen en kostenbesparing het beoordelen van kredietaanvragen zodanig hebben vereenvoudigd, dat ‘relatie gebaseerd bankieren’ het veld ruimde voor ‘transactiegebaseerde’ en op harde informatie gestoelde kredietbeoordeling. Om MKB ondernemers meer en beter toegang te bieden tot financiering stelt de Expertgroep Bedrijfsfinanciering onder meer voor: “Een andere mogelijkheid om concurrentie in de MKBkredietmarkt te verhogen is door het introduceren van de onder andere in Angelsaksische landen bekende kredietunie” of ‘credit union’ en verder: “Wij bevelen aan om verder te onderzoeken in hoeverre kredietunies in Nederland een nuttige functie kunnen vervullen en aan welke regelgeving deze kredietunies zouden moet voldoen.” Dit onderzoek heeft plaatsgevonden door het Ministerie van Economische Zaken, door McKinsey, de SER en vele andere partijen, steeds met dezelfde conclusie dat het MKB alternatieve financieringsbronnen nodig heeft naast het bankkrediet. World Council of Credit Unions (WOCCU) The Birth of World Council of Credit Unions! The World Council of Credit Unions traces its roots to the humble beginning of credit unions in 19th century Europe. Franz Hermann Schulze-Delitzsch established the first credit unions in the 1850s in Germany to give those lacking access to financial services the opportunity to borrow from the savings pooled by themselves and their fellow members. Friedrich Wilhelm Raiffeisen transported the financial cooperative concept to rural Germany decade later. The credit union idea expanded to North America early in the 20th century. Credit Union National Association (CUNA), the national association for credit unions in the United States, was founded in 1934. Statistics as per FYE 2014 are: World Council of Credit Unions Aantal kredietuniestelsels Leden Landen Activa
FYE 2014
FYE 2013
FYE 2012
FYE 2011
57.480
56.904
55.952
52.945
217.37.324
207.935.920
200.243.841
187.989.967
105
103
101
100
$ 1.792.935.093.480 $ 1.732.945.830.628 $ 1.693.949.441.327 $ 1.459.605.561.772
Spaargeld
$ 1.470.863.017.622 $ 1.433.306.753.702 $ 1.293.256.192.197 $ 1.229.389.373.992
Leningen
$ 1.202.039.908.250 $ 1.135.173.182.582 $ 1.083.818.986.318
16
$ 906.089.324.653
8 Financiële Prognoses Gemiddelde kredietunie Exploitatieresultaat en Marge • De marge kent een gezonde ontwikkeling en is vanaf jaar 1 positief • Na jaar 1 is de kredietunie in alle jaren winstgevend • De bijdrage in de kosten van VKN voor verleende diensten is apart verantwoord in de exploitatie Inkomsten / uitgaven uit aantrekken en uitlenen van geld Afsluit provisie nieuwe kredieten Creditrente kredietverstrekkers Kosten eenmalige kredietanalyse (Extern) Opbrengsten kredietbeheersprovisie (over kredietportefeuille) Debetrente kredietnemers Rente over surplus liquiditeiten Resultaat uit verstrekken van financieringen Totale operationele kosten per jaar Operationeel resultaat ex bijdrage kosten VKN en kredietbeheer Bijdrage kosten VKN (percentage over balanstotaal) Kosten kredietbeheer, bewaring, revisie (Extern) Exploitatie resultaat ter beschikking van de leden
1,50% 3,00% 1.000 1,50% 9,75% 3,00%
1,00% 0,75%
Operationele Marge Operationele Marge Cumulatief
Jaar 1 25.710 54.00017.00025.710 167.115 10.800 158.335 192.279 33.94412.855 46.799-
Jaar 2 37.602 121.50025.00058.170 378.105 24.300 351.677 210.094 141.583 48.356 29.085 64.142
Jaar 3 73.004 247.50048.000118.512 770.328 49.500 715.844 336.263 379.582 100.359 59.256 219.967
Jaar 4 105.968 409.50070.000197.216 1.281.907 81.900 1.187.491 493.607 693.884 166.677 98.608 428.599
Jaar 5 127.574 571.50085.000276.334 1.796.172 114.300 1.657.880 654.220 1.003.660 235.043 138.167 630.450
46.79946.799-
64.142 17.342
219.967 237.309
428.599 665.907
630.450 1.296.358
Balansprognose • De balans groeit naar een totaal van € 23 mln aan het einde van jaar 5 • Hierbij is verondersteld dat de winstbestemming een toevoeging aan de reserves van de kredietunie zijn: dit kan natuurlijk anders worden besloten door de ALV • Na 5 jaar is de post ‘voorzieningen voor oninbare kredieten’ gegroeid naar € 517.000,-: er wordt verondersteld dat voor circa de helft van dit bedrag, kredieten oninbaar zijn geworden
Balans Uitstaande leningen Buffer liquide middelen 20% uit obligaties Liquide middelen Totaal Activa Ledenkapitaal Exploitatiesaldo Saldo eigen vermogen Voorziening oninbare kredieten obligaties Totaal Passiva Liquiditeit als % van balanstotaal Solvabiliteit als % van het balanstotaal
17
Jaar 1 1.714.000 360.000 -26.231 2.047.769
Jaar 2 3.878.000 810.000 117.246 4.805.246
Jaar 3 7.900.800 1.650.000 384.783 9.935.583
Jaar 4 13.147.760 2.730.000 723.671 16.601.431
Jaar 5 18.422.272 3.810.000 1.137.345 23.369.617
274.000 -46.799 227.201 20.568
624.000 64.142 688.142 67.104
1.280.000 219.967 1.499.967 185.616
2.140.000 428.599 2.568.599 382.832
3.030.000 630.450 3.660.450 659.166
1.800.000 2.047.769
4.050.000 4.805.246
8.250.000 9.935.583
13.650.000 16.601.431
19.050.000 23.369.617
16,3% 11,10%
19,3% 14,32%
20,5% 15,10%
20,8% 15,47%
21,2% 15,66%
9 Bestuur, Toezicht en Advies Het Bestuur Het Bestuur van de Vereniging van Kredietunies in Nederland wordt waargenomen door Roland Lampe. Zodra er nieuwe leden bij de Vereniging zijn aangesloten, zullen zij het Bestuur gaan vormen.
Roland R. Lampe (1946) is één van de initiatiefnemers van het Kredietunie Initiatief. Roland studeerde rechten aan de Vrije Universiteit en Internationaal Recht aan de Universiteit van Amsterdam. Het bankvak leerde hij bij de Bank of America NT&SA en bij Rabomerica International Bank NV, een joint venture met Rabobank Nederland. Hij vestigde een bijkantoor van Rabobank Nederland in Den Haag en nam de reorganisatie en herpositionering ter hand van het bijkantoor van F. Van Lanschot Bankiers NV. Bij Peat Marwick Nederland was hij als senior manager verantwoordelijk voor Corporate Advisory Services, Cash- en Treasury Management, en Venture Capital financiering. Hij was initiatiefnemer van de Venture Capital Gids, die hij een aantal jaren uitgaf voor Peat Marwick. Sinds 1987 heeft hij zijn eigen adviesbedrijf L&A Lampe & Associates bv.
Michiel H.J. Werkman is voormalig zakelijk bankier, heeft vanaf de jaren ‘70 diverse operationele, commerciële en leidinggevende posities bekleed bij verschillende banken. Hij was onder meer vestigingsleider bij de Amrobank, waarnemend rayondirecteur bij de VSB-Bank en acquireerde voor Fortis Commercial Services. Bijna 25 jaar werkte hij bij lokale Rabobanken. Als Senior Accountmanager Grootzakelijk heeft hij veel ervaring met maatwerk in financieren, waaronder “Intensief Beheer” en “Bijzonder Beheer”. De laatste jaren is Michiel actief met zijn eigen adviesbedrijf INSPARCO (Independent Sparring partner & Consultant). Hij adviseert ondernemers hoe optimaal te anticiperen op de manier waarop banken en investeerders in financieringskwesties oordelen. Michiel is tevens columnist, auteur & uitgever van het boek ‘ROTBANKEN ook de financiers van uw toekomst‘. Daarnaast is hij actief als redactielid & interviewer via Café Weltschmertz bij de lokale TV zender in Amsterdam. Hij spreekt de taal van ondernemers én van financiers. Zijn uitgebreide know-how in werkkapitaal-, risico-, rente-, en liquiditeit management binnen handel, industrie en dienstverlening waarborgen proactieve advieskracht. Michiel profileert zich als onafhankelijke no-nonsense bedrijfskundige en financieel adviseur. Hij versterkt met ingang van 1 juni de directie van De Kredietunie bv en ondersteunt initiatiefgroepen, kredietunies in oprichting en projectleiders. Voorts assisteert hij VKN bij vraagstukken van positionering, PR en communicatie, samenwerking, strategie en beleid.
Jeanne Tousain (1946) Jeanne volgde de HBO-Arbeidsmarktpolitiek/Personeelsbeleid, gevolgd door de Leergang Bedrijfskunde. Zij vervulde vele jaren vele functies op het gebied van personeelszaken en bedrijfsvoering zowel in de uitvoering als op managementniveau. Haar laatste functie in dienst van de gemeente Breda was die van directeur Middelen bij de dienst Cultuur. In 2002 startte Jeanne als zelfstandige ondernemer Socorro: interimmanagement; projecten en P&O-advisering. Zij vervulde met Socorro vele managementfuncties op diverse niveaus op het gebied van Sociale Zekerheid, Dienstverlening en Bedrijfsvoering. Heeft tijdens die periode ook vele reorganisaties geleid. Vanaf mei 2014 is Jeanne Directie Secretaris van De Kredietunie B.V. en werkt ook voor VKN.
Raad van Toezicht De Raad van Toezicht bestaat uit Caspar Broeksma (Voorzitter), Onno de Fouw en Peter Knoers: Caspar Broeksma (1945) studeerde Economie aan de Universiteit van Amsterdam, gevolgd door postdoctorale accountancy. Caspar was Vennoot van de maatschap Klynveld Kraayenhof & Co., International Executive van KPMG en Lid Raad van Bestuur (CFO) Koninklijke Wessanen nv. Thans bekleedt hij meerdere functies, waaronder Penningmeester van de Stichting Wetenschappelijk Erfgoed Amsterdam, Penningmeester van de Jan Wagenaar Stichting, Lid van het Curatorium Amsterdam Business School, Lid van het Curatorium Leerstoel Prof. Henk van Os en Bestuurslid van de Stichting De Groene Amsterdammer. Caspar zal zich als voorzitter, naast zijn statutaire toezichtstaken, vooral bezig houden met zaken op het gebied van governance en compliance binnen de vereniging, over bedrijfseconomische, bancaire en strategische onderwerpen in de ontwikkeling van kredietunies in Nederland.
18
Onno de Fouw (1940) studeerde in 1968 af in Nederlands Recht aan de R.U. te Utrecht. Na zijn eerste baan bij Eaton &Howard, investment managers in Boston, Massachusetts werkte hij in diverse commerciële bankiersfuncties bij o.a. Bank of America en Rabobank Nederland, in Nederland en de V.S. Hij was onder meer betrokken bij coöperatieve bancaire herstructureringsprojecten in o.a. Polen, Estland en Turkije voor de Wereldbank en de voor de EU. Onno zal o.m. toezicht houden op kredietverleningsprocessen en procedures. Thans is hij bestuurslid van de Van Deventer Maas Stichting te Den Haag.
Peter Knoers (1953) Peter Knoers (1953) is Senior Partner van de HVR Group in den Haag, een strategische communicatie-adviesgroep. HVR richt zich op het ondersteunen van ondernemingen, overheids- en andere organisaties bij het inrichten van hun communicatieve taak. Peter persoonlijke motto luidt: “Communiceren doe je ook met je oren.” Hij was Director of Communications bij Nuon en oprichter, Managing Director bij CMC. Communicatie management Consultants. Daarvoor was Peter Hoofd Regionale publieksvoorlichting bij het Ministerie van VROM en Account Director bij PMSvW/Young & Rubicam. HVR werkt voor verschillende Ministeries, Gemeenten, Universiteiten en Hoge Scholen en grote en kleine bedrijven. Peter zal zich in zijn functie van toezichthouder, vooral ook bezig houden met zaken die de vereniging betreffen op het gebied van Public Affairs, Public Relations, Communicatie, Marketing, Nieuwe Media en Online Advertising.
Raad van Advies Pieter van den Ban (1960) studeerde Bedrijfskunde aan de Hogere Landbouwschool in Dordrecht. In aanvang van zijn loopbaan gewerkt in de veevoeding en als agrarisch adviseur bij ABN-AMRO Bank. Vervolgens werkte hij een aantal jaren als vakbondsbestuurder en organisatieadviseur. In 1997 trad hij in dienst bij de Univé Groep; een samenwerkingsverband tussen regionale coöperaties en een centrale organisatie waarin een schadeverzekeringsbedrijf en de facilitaire organisatie zijn onder gebracht. Jarenlang was hij actief in het ondersteunen van de Regionale Univé’s. Vervolgens was hij een paar jaar actief als manager aan de commerciële kant van de organisatie; nu houdt hij zich als Manager Business Development bezig met het ondersteunen van de hele organisatie bij het vinden van nieuwe bedrijfs- en verdienmodellen. Pieter zal binnen de Raad van Advies vooral inbreng leveren vanuit de samenwerking tussen de afzonderlijke Kredietunies en de Regionale Univé’s.
Jhr Mr Gilles Hooft Graafland (1937) is jurist, gespecialiseerd op het gebied van bank- en effectenrecht en als adviseur verbonden aan BarentsKrans. Hij is gespecialiseerd in procederen en adviseren op het gebied van Financieel recht. Eerder werkte hij bij Aegon, Pels Rijcken Drooglever Fortuyn en bij BarensKrans. Gilles was bestuurslid en Lid van de Raad van Toezicht van de Vereniging van Effectenbezitters. Hij voerde de geruchtmakende Coop-procedure tegen de ABNAMRO Bank, waarin door de Hoge Raad de prospectus aansprakelijkheid voor de banken werd vastgesteld. Daarnaast voerde hij collectieve acties voor gedupeerde beleggers in Doetinchem en Volendam. Hij is voorzitter van de Stichting Leaseverlies (aandelen lease affaire) en Verliespolis (woekerpolis affaire). Gilles zal de Vereniging van Kredietunies in Nederland advies geven over juridische en wetstechnische zaken, met name met betrekking tot de Wet Financieel Toezicht en de nieuwe Wet Toezicht Kredietunies.
Bart Muller (1945) studeerde Tropische Landbouw aan de Hogere Landbouwschool in Deventer en Nederlands Recht aan de Universiteit van Utrecht (Bedrijfs- Sociaal- Economische afstudeerrichting ). Hij werkte in verschillende functies bij Rabobank Nederland en als algemeen directeur van verschillende locale Rabobanken. Na zijn werkzame periode voerde hij projecten uit van de Rabobank Foundation in Indonesië en Ethiopië op het vlak van microfinanciering. Tenslotte was Bart een halfjaar interim-directeur bij de Coöperatieve Spaar- en Kredietbank GODO te Paramaribo (Suriname). Bart zal binnen de Raad van Advies vooral zijn kennis en ervaring op het gebied van coöperatievorming en coöperatieve financiering toevoegen aan de Vereniging en aan de leden-kredietunies.
19
Dr. Jan Vis MBA CMC RV FRICS, (1947) partner in BrightOrangeTalanton Corporate Finance. Jan is tevens als adjunct-professor verbonden aan de Rotterdam School of Management (Erasmus Universiteit), en director van het Competence Center Business Valuation van de RSM. Onderzoeksgebieden: waarderingsvraagstukken, strategisch waardemanagement en marktprocessen. Jan studeerde economie, bedrijfskunde en accountancy en ontving de graad “Master of Business Administration”. In het verleden werkte hij als controller, financieel directeur en lid van de Raad van Bestuur van een Braziliaanse multinational. Publicaties op het gebied van management control en waarderingsvraagstukken. Hij promoveerde op het proefschrift Ondernemend Waarderen : Waarderend Ondernemen. De subjectiviteit van het begrip economische waarde. Hij is voorzitter van het Landelijk Register van Gerechtelijke Deskundigen, voorzitter van het Platform Taxateurs en Accountants, lid van de Raad voor de Jaarverslaggeving en bestuurslid van de Stichting Waarderingsonderzoek ten behoeve van Bedrijf en Onderneming. Jan is bereid om zijn kennis en ervaring op het gebied van economische waarde, risicoanalyse en risico management ter beschikking te stellen van de VKN en haar leden.
Bestuursadviseurs Theo van den Bosch (1950) is partner van BureauBCW en Eco2Focus. Hij houdt zich bezig met analyse en onderzoek naar toekomstige ontwikkelingen en trends op het gebied van energie, mobliteit en gebiedsontwikkeling. Hij studeerde sociale geografie en planologie aan de Rijksuniversiteit Groningen en de Universiteit van Amsterdam. Daarna was hij voorlichter (ministerie VROM), projectleider verkeersafwikkeling binnenstad en parkeerbeleid (gemeente Den Haag), plaatsvervangend hoofd gedragsbeïnvloeding verkeersveiligheid (ministerie Verkeer en Waterstaat ) en projectleider invoering girale euro in het bedrijfsleven (ministerie van Economische Zaken. Nadat hij marketingmanager bij de ICT-dienst van Rijkswaterstaat was geweest, begon hij in 2005 zijn eigen adviesbureau. Theo heeft veel relaties opgebouwd bij verschillende Provincies. Hij gaat voor VKN de relaties onderhouden met de Provincies, regio's, gewesten, regionale ontwikkelingsmaatschappijen etc., waar het gaat om de belangen van de leden, co-financiering, financiering opstartkosten en tenslotte het bevorderen van werkgelegenheid.
Charles Jansen (1949) is onafhankelijk Financial Consultant, hij verzorgt financieringen, begeleidt overnames en participaties voor bedrijven. Voorheen werkte Charles als communication financial consultant bij NarComm – narrowcasting, als financial consultant bij Logimark, in verschillende functies op het gebied van kredietverlening bij Rabobank den Haag en o.m. als kantoordirecteur en accountmanager bij verschillende kantoren van ING Bank. Charles gaat als bestuursadviseur met zijn uitgebreide kennis van en praktische ervaring in kredietverlening, de Vereniging van Kredietunies en haar leden helpen bij het opzetten en verder uitwerken van een verantwoord kredietproces, zowel t.a.v. het kredietonderzoek, het “due diligence” onderzoek, de “rating”, als het kredietbeheer.
Dr Kees van Ravenhorst, (1950) was eerder Senior Bedrijfsjurist bij Rabobank Nederland, waar hij de Directoraten Kredietverlening en Buitenland juridisch ondersteunde. Kees hield zich bezig met het beoordelen en redigeren van uiteenlopende (project) financieringsovereenkomsten, bankzekerheden en – garanties, bedrijfsjuridische advies, de afwikkeling van zware incasso e.d. Daarnaast begeleidde hij het opzetten van buitenlandse kantoren te New York, Curacao en Frankfurt. Kees promoveerde bij de Universiteit van Tilburg, op “De bankovereenkomst” (1991). Daarna studeerde hij bij Southern Methodist University, Dallas, Texas, USA, Master of Comparative Law (1976) en bij de Rijksuniversiteit Utrecht, afstudeerrichting: sociaal-economisch – en Europees recht (1975). Kees was advocaat bij Van Doorne & Sjollema en bij Bos & Van Eeghen. Hij werkte in Canada bij BCE Inc., Bell Canada International Inc. en Telesystem International Wireless Inc. (TIW), waar hij ondermeer verantwoordelijk was voor corporate compliance. Sinds oktober 2006 heeft Kees zijn eigen adviesbedrijf Continuum Management & Legal Consultancy te Heemstede. Kees staat de Vereniging en de aangesloten kredietunies bij in juridische, contractuele en coöperatievraagstukken en in de juridische beoordeling van kredietunie gerelateerde overeenkomsten.
20
Peter de Wolff (1971) heeft een uitgebreide ervaring in het managen van IT projecten en bedrijfsprocessen. Hij werkte als service manager, project manager, projectleider en functioneel ontwerper bij verschillende bedrijven en als zelfstandig ondernemer bij Lime IT. Peter verrichtte ICT opdrachten bij Ziggo, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl), KPN International (opzetten van internationale netwerkverbindingen), Xaton, bij de Haagse Hoge School (Ontwerpen van een nieuwe beheerorganisatie op basis van ITIL) en bij een aantal uitgevers, zoals ThiemeMeulenhoff, Weka en Sdu Uitgevers. Peter begon zijn carrière bij A&O services, waar hij het ontwerpen van software architectuur combineerde met informatie analyse en het ontwerp van bedrijfsprocessen. Peter excelleert in het analyseren en diagnosticeren van IT systemen en bedrijfsorganisaties, tegelijkertijd het aangeven van welke verandermogelijkheden er wenselijk en haalbaar zijn zowel ten opzichte van IT systemen, als van bedrijfsprocessen. Peter beschikt over uitgebreide IT kennis, inclusief op internet gebaseerde systemen, web-sites, web-site applicaties e.d. Hij gaat de Vereniging van Kredietunies in Nederland bijstaan in de ontwikkeling van de organisatie en de daarvoor benodigde IT systemen.
Bert Wolting (1947) is vanaf 1 januari 2010 actief als zelfstandig adviseur gebiedsontwikkeling in Den Haag. Wolting, mede oprichter van Akro Consult, is met ingang van die datum teruggetreden als partner. Wolting Gebiedsmanagement & Advies richt zich vooral op ontwikkelingsstrategieën van startende of stagnerende projecten. “Op basis van mijn jarenlange ervaring op het gebied van publiek-private samenwerking en gebiedsontwikkeling wil ik een bijdrage blijven leveren in deze tijd van kredietcrises om te komen tot een aangepaste aanpak van gebiedsontwikkeling. De huidige crisis dwingt overheid, maar ook projectontwikkelaars tot een meer bescheiden aanpak, waarbij het financiële risico meer bij de overheid zal komen te liggen. Een dergelijke verandering betekent overigens niet dat de ambities of kwaliteit van gebiedsontwikkeling worden aangetast. Ook nu blijven aspecten als duurzaamheid, integraliteit en draagvlak van wezenlijk belang”. Bert helpt VKN en leden van VKN bij vraagstukken van gebiedsontwikkeling in krimpregio’s en stedelijke probleemgebieden en bij vraagstukken van Publiek Private Samenwerking.
21
10
Partners BarentsKrans is een onafhankelijk advocaten- en notarissenkantoor in Den Haag. Het kantoor heeft een uitstekende reputatie opgebouwd door de constante aandacht voor kwaliteit. Zij krijgt daarom van haar cliënten complexe zaken toevertrouwd, waarvoor specialistische kennis vereist is. BarentsKrans is betrokken bij een aantal innovatieve financieringsinitiatieven en ondersteunt Kredietunie Nederland in haar ambitie om een stelsel van kredietunies in Nederland mogelijk te maken. www.barentskrans.nl
Bank of the Future is a co-creation platform to enable the transtion to a resilient and sustainble financial ecosystem. This platform connects people, social networks, thinktanks, exemplars and organisations around tangible design points that grow the value and resilience of financial sector. People lead and organisations follow. A bank of the future is a bank for the future. The future is NOW! We define societal value to include economic value, financial value, social value, ecological value and cultural value. We believe that this broader value framework will deliver better outcomes for everyone. We think the Association of Credit Unions in the Netherlands (Vereniging van Kredietunies in Nederland) tries to promote values like solidarity, social fabric, equal sharing of risks and rewards, transfer of knowledge and experience etc. Therefore we support her ambition. www.bankofthefuture.nl Claassen, Moolenbeek & Partners (CM&P) is een onafhankelijk bedrijfskundig en bancair adviesbureau, dat grote toegevoegde waarde kan leveren aan een brede groep van MKB ondernemingen. Het eerste bedrijfskundig- en bancair advieskantoor in Nederland, opgericht in 1983 in Eindhoven, kan bogen op een ruime ervaring. Al meer dan 30 jaar actief! Duizenden tevreden klanten. Altijd dicht bij klanten in de buurt met veel ervaring. De partners zijn door de wol geverfde praktische managers. Veelal afkomstig uit de bedrijfswereld, banksector, overheid en semi-overheid. Het aantal specialismen is groot; Klanten profiteren altijd van de kennis en kracht van de gehele organisatie. Waarden van VKN, als het terug gaan naar de basis, de menselijke maat, samenwerking binnen een gemeenschap van gelijkgestemden, dicht bij de mensen bankieren, nutsbankieren, community banking; overdracht van kennis en ervaring van de oudere kredietunieleden aan jongere kredietvragende leden, liggen dicht bij de missie van CM&P. CM&P en de Vereniging van Kredietunies in Nederland werken samen om in Nederland in verschillende regio’s kredietunies op te richten en diensten aan kredietunies aan te bieden, teneinde kredietunies een veilige en transparante bedrijfsvoering te kunnen bieden, uiteindelijk om MKB ondernemers ruimte te kunnen geven om financiering te verkrijgen en daarmee de werkgelegenheid te bevorderen. www.cmenp.nl Compliance & Legal Consultancy Services (CLCS) is marktleider in de begeleiding van vergunningaanvragen bij de AFM. CLCS begeleidt circa 35 vergunningaanvragen per jaar, ook bij De Nederlandsche Bank nv. Om de financiële arena te mogen betreden zal een financiële onderneming vaak een vergunning van één van de Nederlandse toezichthouders nodig hebben. CLCS heeft ruime ervaring in het adviseren over en begeleiden van vergunningsaanvragen. De eerste stap is dat CLCS bekijkt of voor de activiteiten die een onderneming wil verrichten (of al verricht), een vergunning nodig is. Of andersom, kan een vergunning op legale wijze achterwege blijven, en onder welke voorwaarden? Indien een vergunning noodzakelijk is, kan CLCS het gehele proces van het aanvragen van de vergunning verzorgen. Veel medewerkers van CLCS hebben jarenlang bij de toezichthouder(s) AFM en DNB gewerkt, kennen de weg en de mensen en weten wat toezichthouders belangrijk vinden. Voor veel kleinere ondernemingen is het zakelijk gezien niet rendabel om een 'dedicated' compliance officer in dienst te hebben. CLCS heeft nu 8 jaar ervaring als externe compliance officer van financiële ondernemingen. CLCS is ook beschikbaar voor compliance, juridisch en risk advies. Bij CLCS is compliance begrijpelijk, compleet en waardevol. Dat doet CLCS niet met 'afvinklijstjes' maar met een eigen CLCS accountmanager die regelmatig bij de financiële onderneming langskomt om werkzaamheden ter plekke uit te voeren en beschikbaar te zijn voor compliance vragen van het bestuur en de medewerkers. Alleen zo is compliance professioneel, integer en persoonlijk en daar staat CLCS voor. CLCS en VKN werken samen om leden een deskundige, persoonlijke en eenvoudige toegang te bieden tot onderwerpen die de Wet Financieel Toezicht en de Wet Toezicht kredietunies betreffen. www.clcs.nl/ De Coöperatie Expert biedt persoonlijk advies, heldere documenten en snelle oprichting bij onze notaris. Al meer dan 400 tevreden groepen zijn geholpen door één van onze negen specialisten op het gebied van samenwerken en coöperaties. Er is altijd iemand bij jou in de regio. Wij werken zelf ook samen in onze eigen coöperatie en zijn actief betrokken in verschillende commerciële en maatschappelijke initiatieven door heel Nederland. Voor elk type coöperatie heeft de Coöperatie expert een duidelijke aanpak om snel tot een goede structuur te komen. Voor ondernemers, zorgverleners, duurzame energie,gebiedsontwikkeling en voor het bevorderen van participatie. Voor de financiering van coöperatieve initiatieven kijken we naar nieuwe financieringsvormen. We werken op dit gebied ook graag samen met de Nederlandse Vereniging van Kredietunies. Zie voor meer informatie http://www.cooperatieexpert.nl/
22
Experian is de toonaangevende informatieleverancier voor het leveren van data en analytische instrumenten aan klanten wereldwijd. De organisatie helpt ondernemingen om kredietrisico’s te beheersen, fraude te voorkomen, marketinginstrumenten gericht in te zetten en de besluitvorming te automatiseren. Daarnaast helpt Experian ook consumenten met het verschaffen van inzicht in hun kredietwaardigheid en credit score, en door hen te beschermen tegen identiteitsfraude. Experian plc is genoteerd aan de London Stock Exchange (EXPN) en is opgenomen in de FTSE 100-index. De jaaromzet voor het boekjaar eindigend op 31 maart 2013, bedroeg 4,7 miljard dollar. Bij Experian werken ongeveer 17.000 mensen in 40 landen. Het hoofdkantoor is gevestigd in Dublin Ierland. De operationele hoofdkantoren staan in Nottingham, Verenigd Koninkrijk, Californië, Verenigde Staten en São Paulo, Brazilië. Dankzij de omvangrijke kennis van personen, markten en economieën kan Experian helpen bij het werven van klanten en het ontwikkelen en beheren van klantrelaties. Experian zal de kredietunies aangesloten bij de Vereniging van Kredietunies in Nederland ondersteunen bij hun kredietrisicomanagement door het uitvoeren van kredietwaardigheidschecks en uitgebreide verhaals- of kredietrapporten, waarmee individuele kredietaanvragen worden getoetst, als ook door het monitoren van verstrekte kredieten. www.experian.nl Finan, powered by Topicus is marktleider op het gebied van software oplossingen voor het managen van risicoaspecten in het zakelijke- en consumptieve kredietverleningsproces, gericht op ketenintegratie. Met 20 jaar ervaring in credit risk management heeft Finan Topicus innovatieve software ontwikkeld voor banken, financiële instellingen, accountants en adviseurs, zoals: Zakelijke kredietverlening, een modulaire oplossing voor het managen van credit risk aspecten van een zakelijke kredietportfolio, zoals prognose, rating, pricing, waardering en benchmarking. Volledige webbased functionaliteit, zodat gebruikers samen met klanten een optimale financieringsoplossing kunt vinden. Retail Banking, een web-based mid- en backoffice om snel een kredietbank in te kunnen richten, met de mogelijkheid om te integreren met de scoring engine van Finan om risico’s van een klant te kunnen bepalen. SBR, platformoplossingen om banken, accountants en ondernemers aan te sluiten op SBR (Standard Business Reporting) en digitaal aanleveren van verantwoordingsinformatie te realiseren. De oplossingen van Finan Topicus zijn het resultaat van jarenlange focus en samenwerking met zeven van de tien grootste banken, tal van accountants, adviseurs en andere aansprekende ondernemingen. Finan Topicus ziet de samenwerking met de Vereniging van Kredietunies in Nederland als mogelijkheid om tegemoet te komen aan de groeiende behoefte van MKB ondernemers nieuwe alternatieve financieringsbronnen te vinden voor uitbreiding van hun bedrijf, om investeringen te kunnen blijven doen en daarmee de werkgelegenheid in Nederland te helpen bevorderen. http://www.finan.nl/ Fonds 1818 is een vermogensfonds dat maatschappelijke projecten steunt in de regio Delft, Zoetermeer, Den Haag, Leiden, Duin- en Bollenstreek en tussenliggende gemeenten. Het fonds komt voort uit een fusie tussen de Nutsspaarbank te 's-Gravenhage en de VSB Bank in 1992. Fonds 1818 is een jong vermogensfonds met oude wortels. De basis werd gelegd aan het einde van de 18de eeuw. Toen werd de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen opgericht. In 1818 stichtte de Haagse afdeling van ’t Nut, de Nutsspaarbank te 's Gravenhage. Na de fusie tussen de Nutsspaarbank en de VSB Bank werd een bedrag in aandelen gestort in een stichting met als doel het ondersteunen van maatschappelijke projecten: het VSB Fonds Den Haag e.o. In 2001 veranderde deze stichting haar naam in Fonds 1818. Fonds 1818 heeft 25 medewerkers. Fonds 1818 en de Vereniging van Kredietunies in Nederland zijn een samenwerking aangegaan om kredietunies in het werkgebied van Fonds 1818 mogelijk te maken en daarmee de financiering van MKB ondernemers en de werkgelegenheid van het MKB in deze regio te bevorderen. www.fonds1818.nl Wij zijn het communicatiebureau nieuwe stijl. We helpen organisaties zélf communicatief te worden. Communicatieve organisaties zijn beter in staat in te spelen op hun omgeving. Ze kunnen anderen in beweging brengen en snel zelf in actie komen als de omstandigheden dat vragen. Ze zijn duurzaam verbonden met al hun relaties, op alle niveaus. Ze begrijpen hun stakeholders daardoor beter. En worden beter door hen begrepen. Communicatieve organisaties zijn aantoonbaar succesvoller. Wij helpen onze opdrachtgevers dit te bereiken. "Communiceren doe je ook met je oren": www.hvrgroup.nl IMK, Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf, is een private onderneming met een maatschappelijke missie. De weg naar ondernemerschap wordt steeds vaker erkend als weg naar duurzaam financiële zelfstandigheid en daarmee als instrument voor sociale zekerheid. Door het inbrengen van kennis, ervaring, methoden en technieken werkt het IMK aan de professionalisering van ondernemerschap en daarmee aan een hogere overlevingskans van Nederlandse ondernemingen. Het huidige IMK is ontstaan vanuit de maatschappelijke doelstelling rondom de wederopbouw van het naoorlogse Nederland. IMK biedt sinds die tijd hulpverlening voor (startende of gevestigde) ondernemers, die dat hard nodig hebben (veelal in opdracht van derden, t.w. de overheid, banken, e.a.). Het maatschappelijk karakter van het IMK zit dus in het DNA van de onderneming verankerd. Ruim 300 Nederlandse gemeenten maken gebruik van de dienstverlening van het IMK. Dit vertegenwoordigt in inwonersaantallen meer dan negentig procent van de Nederlandse bevolking. IMK heeft een sterke uitgangspositie voor het maatschappelijk debat over de rol van de overheid bij het
23
stimuleren van ondernemerschap, het ontwerp van het sociale vangnet voor ondernemers, en het stimuleren van ondernemerschap als het meest duurzame instrument voor uitstroom vanuit uitkering of outplacement. IMK voert dit debat in het licht van zijn ideaal, een maatschappij waarin ondernemerschap en gemeenschapszin in de kern staat van de samenleving. IMK en VKN werken samen om via het opzetten van kredietunies een alternatieve financieringsbron te scheppen voor MKB ondernemers die een crisis met behulp van BbZ regeling (Besluit bijstandverlening zelfstandigen) overleefd hebben en die hetzij als geldgevend lid kunnen optreden, hetzij zelf een kredietbehoefte hebben, bv voor vervangings- of groei-investeringen of financiering werkkapitaal. www.imk.nl NPEX is de MKB beurs van Nederland en zorgt ervoor dat effecten (aandelen en obligaties) gemakkelijker, sneller en goedkoper verhandeld worden, met maximale transparantie en toegankelijkheid voor zowel beleggers als bedrijven. Een laagdrempelige beurs zodat beleggers elkaar onderling gemakkelijk kunnen vinden. NPEX en de Vereniging van Kredietunies in Nederland werken samen om het bewaren en verhandelen van vermogenstitels van kredietunies te faciliteren en om daarmee de kredietverlening aan MKB ondernemers te bevorderen en het uitzicht op groei te vergroten. www.npex.nl Social Enterprise NL is het landelijk platform dat sociale ondernemingen vertegenwoordigt, verbindt en ondersteunt. Doel is om de sector van social enterprises in Nederland te versterken en zo de maatschappelijke invloed van deze bedrijven te vergroten. Social Enterprise NL heeft een maatschappij voor ogen waarin rechtvaardigheid en duurzaamheid vanzelfsprekend zijn. Een samenleving die effectief reageert op sociale uitdagingen, -zoals vergrijzing, klimaatproblematiek, duurzame voedselvoorziening- en waarin social enterprises een cruciale rol spelen in het aanpakken van die maatschappelijke uitdagingen. Wij willen zoveel mogelijk social enterprises in Nederland verbinden en stimuleren en een beweging in gang te zetten. We zien daarbij voor onszelf een rol weggelegd als booster-initiatief om de social enterprise sector verder te vergroten, te versterken, te professionaliseren en bekender te maken bij een groot publiek. Als landelijk platform dat social enterprises ondersteunt en verbindt, zet Social Enterprise NL de komende jaren in op het creëren van een aantal randvoorwaarden die verdere groei van social enterprises in Nederland stimuleren. Om onze droom te realiseren zetten we ons in voor een beter ondernemersklimaat voor sociale ondernemingen. Social Enterprise NL en de Vereniging voor Kredietunies in Nederland (VKN) werken samen om bij VKN aangesloten kredietunies te stimuleren het sociale weefsel in hun stad, regio of branche te verstevigen, gemeenschapszin en lotsverbondenheid te bevorderen en daarmee MKB ondernemers een alternatieve en duurzame nieuwe financieringsbron te bieden, naast het reguliere bankkrediet, m.a.w. ruimte te bieden om bewust en maatschappelijk te ondernemen. http://social-enterprise.nl Start Foundation kwam voort uit Start Uitzendbureau, dat zich ook al sterk maakte voor doelgroepen waarvoor de banen niet voor het opscheppen liggen. Toen het uitzendbureau in 2002 aan USG werd verkocht, leverde dat ook het bronkapitaal op voor de activiteiten van Start Foundation. Daaruit komt zo’n 4 miljoen euro per jaar om deze kwetsbare doelgroepen meer werk en kansen te geven en om drempels weg te nemen op de arbeidsmarkt. Start Foundation ziet het als haar missie om te komen tot een arbeidsmarkt waar iedereen welkom is die kan en wil werken. Een arbeidsmarkt waar voor iedereen plaats is, ook voor werkzoekenden die een kwetsbare positie innemen. Vanaf het begin in 1998 was dat de filosofie van Start Foundation. Dat is goed voor de ontwikkeling van die mensen, want een baan verrijkt je leven. Ook de samenleving en de economie hebben daar voordeel bij. Daarom komt Start Foundation met ideeën en oplossingen om de drempels op de arbeidsmarkt weg te nemen voor groepen die nu nog steevast achter het net vissen bij hun zoektocht naar werk. Maar we zorgen er ook voor dat er banen behouden blijven en erbij komen voor mensen die er veel langer dan gemiddeld over doen om een baan te vinden. Dat doen wij vanuit een onafhankelijke positie en op een eigenzinnige manier. Start Foundation en de Vereniging van Kredietunies in Nederland gaan samenwerken om ondernemers die daarvoor in aanmerking komen een financiering te bieden, die hen normaliter niet ter beschikking staat. Start Foundation wil daarvoor een co-financieringsfaciliteit bieden, waardoor kredietunies ruimere mogelijkheden krijgen bij hun kredietverlening, ook aan ondernemers die in een kwetsbare positie verkeren. De “common bond”, de kern van iedere kredietunie is daarbij voor Start Foundation en voor de Vereniging van Kredietunies in Nederland van essentieel belang. www.startfoundation.nl Univé, opgericht in 1794, is een coöperatieve verzekeraar die werkt als vereniging zonder winstoogmerk. Klanten van Univé zijn in de meeste gevallen ook lid van de vereniging. Naast de hoofdvestiging in Assen kent Univé een netwerk van 22 zelfstandige regionale afdelingen met in totaal circa 150 vestigingen. Zowel de centrale organisatie als de regionale kantoren hebben ieder een eigen directie (van het verzekeringsbedrijf) en een bestuur (van de vereniging). De regionale vestigingen zijn onderlinge waarborgmaatschappijen die regionaal opereren. Univé telt ongeveer 2.800 medewerkers: circa 1.000 bij de centrale vestigingen en ongeveer 1.800 bij de circa 150 regionale Univé-vestigingen, verspreid over heel Nederland. Univé heeft circa 1,3 miljoen leden. Univé en de Vereniging van Kredietunies in Nederland (VKN) zijn een samenwerking aangegaan om kredietunies en kredietunie initiatieven op het gebied van relatiebeheer, ontwikkeling van de organisatie en back-office diensten te ondersteunen. Bovendien wordt de mogelijkheid geboden om de individuele leden van de regionale Univé’s en van bij de VKN aangesloten kredietunies met elkaar te verbinden. www.unive.nl
24