Rugklachten bij turnen Esther Schoots, sportarts 13 oktober 2010
www.smautrecht.nl www.estherschoots.nl
Wat gaan we doen: • Rugbelasting bij turnen • Turnen en rugklachten: epidemiologie • Aandoeningen van de rug bij turnen: – Spondylolysis/ olisthesis – M. Scheuermann – Discogene lage rugpijn
• Rode vlaggen
Rugbelasting bij turnen • Belasting van de rug treedt op in turnspecifieke houdingen: – Hollow – Arch – Axiaal – Rotatie
Turnen en rugklachten Prevalentie van lage rugpijn:
Turnen dames: Turnen heren: Ritmische gymnastiek:
65% 85% 86%
Spondylolysis • Meest voorkomende structurele afwijking bij kinderen met lage rugklachten • ♂>♀ • Prevalentie algemene populatie: 4-7%, meestal asymptomatisch • Genetische predispositie • Prevalentie bij turnen: tot 30% gemeld, vaak ook asymptomatisch!
Spondylolysis • Stress fractuur van de pars interarticularis van de wervelboog • Meestal L5 • Provocatie door repeterende hyperextensie/rotatiebewegingen
Spondylolysis
Spondylolisthesis • Afglijden van de bovenliggende wervel ten opzichte van de onderliggende
Spondylolisthesis • Oorzaak bij turnen: istmische listhesis op basis van een bilaterale spondylolysis • Cave: progressie van de listhesis – Bij onvolgroeid skelet – Bij > 50% afschuiven
Spondylolysis / olisthesis
klinisch beeld • Vaak asymptomatisch • Lage rugpijn, soms uitstralend in bil of bovenbeen • Geen radiculaire uitstraling • Klachten bij bruggetjes, flickflacks, schroefbewegingen, cambré’s
Spondylolysis / olisthesis
onderzoek • • • • •
Versterkte lumbale lordose Tight hamstrings Drukgevoelige facetgewrichten Soms palpabel ‘trapje’ Provocatie bij Stork test
Spondylolysis / olisthesis
aanvullende diagnostiek • • • •
Conventioneel röntgenonderzoek Botscintigrafie CT-scan (MRI)
Spondylolysis / olisthesis
aanvullende diagnostiek • Cave: – Spondylolysis vaak asymptomatisch – Klinisch voorspoedig herstel kan ook zonder dat sprake is van objectiveerbaar benig herstel (CT) – Röntgenologische follow-up bij spondylolisthesis bij kinderen in de groei: 2x/jr
Spondylolysis / olisthesis
behandeling • Zelden operatief • Conservatief: – Pijnreductie • Provocerende turnelementen vermijden • Bij acute of progressieve laesies: 12 wk • Indien na 2 wk geen pijnreductie: overweeg een brace
– Verbeteren van de sportspecifieke belastbaarheid
Spondylolysis / olisthesis
verbeteren sportspecifieke belastbaarheid • Optimaliseren randvoorwaarden – Voldoende mobiliteit in schouders, heupen en TWK – Adequate actieve stabiliteit in LWK, bekken en heupen • Global stabilizing system • Local stabilizing system*
– Adequate techniek van provocerende elementen
*Harringe Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc 2007
M. Scheuermann
• • • •
Juveniele kyfose Meestal asymptomatisch Oorzaak? Bij sporters die belasten in repeterende flexie (turnen) komt Scheuermann vaker voor* * Hollingworth Br J Rheumatol 1996
M. Scheuermann • Bij sportende kinderen (turnen): – Thoracolumbale kyfose – Symptomatisch – Vaak compensatoir versterkte lumbale lordose
L1
M. Scheuermann • Röntgenologische diagnose: – Wigvormige wervellichamen • > 5° in 3 opeenvolgende segmenten • kyfose > 40°
– Onregelmatige dek- en sluitplaten – Schmorl’se noduli – Discusversmalling
M. Scheuermann
behandeling • Zelden operatief • Conservatief: – Pijnreductie • Provocerende turnelementen vermijden • Bij kyfose > 50° bij onvolgroeid skelet: bracing
– Optimaliseren van de houding – Verbeteren van de sportspecifieke belastbaarheid • Lenigheid en actieve stabiliteit
– Optimaliseren van de turntechniek
Discogene lage rugpijn • Turnen lijkt een risicosport voor het ontwikkelen van discuspathologie* • Degeneratieve discusveranderingen met hoogteverlies tgv mechanische belasting • Acuut discusprobleem (annulus scheur/herniatie van discusmateriaal) • Veel asymptomatische discuspathologie *Sward Spine 1991
Discogene lage rugpijn
Discogene lage rugpijn
kliniek • Verminderde lenigheid in de hamstrings • Continu zeurende pijn, stijfheid • Schietende pijn bij deflexie
Discogene lage rugpijn
behandeling Cooke & Lutz*: revalidatie in 5 stappen: 1. Rest, NSAID’s, spinal mobilization 2. Dynamic spinal stabilization 3. Strenghtening lumbar musculature 1. Extension 2. Flexion
4. Sport specific exercises and plyometrics 5. Home program to prevent recurrence *Cooke Phys Med Rehabil Clin N Am. 2000
Andere structurele oorzaken van lage rugpijn • • • • • •
Neoplasie Inflammatoir Infectieus Metabool Fractuur Overige
Rugpijn bij kinderen
cave: rode vlaggen • • • • • • • •
Leeftijd < 4 jr Klachten > 4 wk, progressieve pijn Nachtelijke pijn Pijn uitstralend tot onder de knie Alg malaise: koorts, vermoeidheid, gewichtsverlies Trauma Neurologische verschijnselen Huidafwijkingen in de midline
Onthouden: • Rugklachten komen veel voor bij turnen • Vaak radiologische veranderingen • Geen evidente relatie tussen de ernst van de klachten en de ernst van de radiologische afwijkingen • Daarom: bij de behandeling primair afgaan op de kliniek, met ruim aandacht voor verbeteren sportspecifieke belastbaarheid en techniek • Cave: rode vlaggen
Bedankt! www.smautrecht.nl www.estherschoots.nl
