Rotterdam #Trendingtopic
Welkom in Rotterdam
De omgeving van de mens is de medemens J.A. Deelder
Het verhaal van Adunbi
Jeroen Bleijs @jeroenindebuurt
Happy Aboutaleb ! Pleinbios: Rotterdamse happy versie met swingende burgervader.
In Rotterdam woont een jongen, Adunbi. Als kleuter kwam hij hiernaartoe met zijn ouders. Hij ging naar een lagere school, in een dichtbevolkte wijk in het westen van Rotterdam. Zijn naam betekent: ‘geboren om blij te zijn’ en dat was hij ook, een vrolijk en leergierig kind. Maar op die school ging het helemaal niet goed. Hij werd stil en teruggetrokken. Zijn ouders en de leerkrachten op school probeerden van alles om hem te helpen, maar niets leek te werken.
Als we luisteren naar de stad, dan blijkt goed wat mensen willen: een veilige wijk met goede scholen, mooie bomen en speelruimte voor de kinderen. Wandelen op een luchtsingel boven de doorgaande wegen, tuinieren op oude verlaten fabrieksterreinen, schaatsen rond een hockeyveld en wonen rond oude stadshavens. Waar het om gaat is dat we samen met bewoners en ondernemers plannen maken. Dat we de kracht van de stad aanboren en benutten.
Tot iemand op het idee kwam om een tuintje aan te leggen op het schoolplein. Een stukje natuur, met een paar kippen en geitjes, zoals Adunbi dat in zijn vroege jeugd gekend had. Een mini-kinderboerderij waar hij en zijn klasgenootjes voor konden zorgen. Vanaf dat moment ging het weer beter met hem.
Steden kunnen de weg wijzen naar nieuwe oplossingen, omdat steden in staat zijn om mensen te verbinden. En steden zijn gemotiveerd om met elkaar samen te werken. Met landen ligt dat vaak moeilijker. Daarom moeten we focussen op de kracht van steden.
Die heilzame werking van de natuur geldt voor ons net zo goed. Ook wij stadsbewoners voelen heimwee naar de kracht van de natuur. Hoe sterk dat is, zien we aan de vele initiatieven van bewoners om de stad aantrekkelijker te maken. Honderden kleine en grotere groenprojecten schieten wortel in de stad, ook zonder directe ondersteuning vanuit de gemeente. Zoals die kleine tuin voor Adunbi.
Die kracht kan effect sorteren in alle uithoeken van ons bestaan. Want het gaat over het leven zelf en over alles wat de stad compleet maakt. Het gaat over onderwijs, huisvesting en sociale cohesie. Over werken en uitgaan. Over transport en communicatie. Over inspiratie en zingeving.
Die tuin leert ons nog een belangrijke les. Namelijk dat je met aandacht en betrokkenheid een enorm verschil kan maken. Ook dat geldt voor ons net zo goed. Wijken waar de bewoners betrokken zijn bij hun buurt en buren, staan er beter voor. Ondernemers die middenin de samenleving staan, zijn meer waard dan de waarde van hun onderneming. Professionals die werken met hart voor de stad en de mensen die er wonen, creëren een voedingsbodem waarop ambitie en talent tot bloei kunnen komen.
Dit magazine bevat trends, feiten en cijfers die ons inspireren en uitnodigen om creatief en innovatief te zijn. Met als doel om Rotterdam beter en completer te maken. Als we voor de stad net zoveel betrokkenheid en sociale intelligentie aan de dag leggen als de mensen rondom Adunbi, kunnen we de toekomst vol vertrouwen tegemoet zien. Ahmed Aboutaleb Burgemeester van Rotterdam
Inleiding ‘Rotterdam is niet romantisch, heeft geen tijd voor flauwekul, is niet vatbaar voor suggesties, luistert niet naar slap gelul’. Een fragment uit het gedicht 'Rotown Magic' van Jules Deelder, dat hoef ik geen enkele Rotterdammer te vertellen. Maar opeens is Rotterdam toch hip & trending, nationaal en internationaal. Architectuurliefhebbers zetten grote ogen op bij het Centraal Station, De Rotterdam en de Markthal. Culinaire avonturiers weten restaurant De Jong, FG en Asian Glories feilloos te vinden, en als het weer mee zit La Plancha, voor een verse vis van de plaat. De ultieme Rotterdamse snack is de Kapsalon. Zelf laat ik die nog even staan, om calorietechnische redenen. Maar het kriebelt. Naast architectuur en food is Rotterdam nummer 1 op het gebied van evenementen. Van grote evenementen en internationale festivals tot kleinere parels zoals het Bluegrass festival, Duizel in het Park, het unieke Chantyfestival of de Harbour Run. Kortom, Rotterdam is spraakmakend en nuchter tegelijkertijd. Dat hoort bij deze stad, die mentaliteit van ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’. Dat is mooi. Dit magazine staat vol met indrukwekkende cijfers en verhalen over deze stad. Cijfers en verhalen over kunst en cultuur, bewoners en vindingrijke initiatieven. Opmerkelijk, inspirerend en uitnodigend.
Rotterdammers 8
ZUID 20
van a naar B 34
Kaapverdische Rotterdammers 10
WONEN IN ROTTERDAM 22
havenstad 36
Speelstad 12
Eten in de stad 25
Natuurstad 38
Burgerinitiatieven 15
VERANDEREND AANTREKKELIJK ROTTERDAM 28
Sportstad 40
Cultuurstad 16
Veranderende skyline van Rotterdam 30
gezonde stad 42
Maar het blijft lastig om het continu veranderende Rotterdam te vangen. Om met Deelder te eindigen: ‘Rotterdam is niet te filmen, de beelden wisselen te snel’. En gelijk heeft hij. Philippe Raets Gemeentesecretaris Rotterdam
€ Lerende stad 18
Ondernemende stad 32
Volledige interviews
KENNIS VAN DE WIJKEN 44
Voor deze publicatie zijn verschillende interviews gehouden. In deze publicatie zijn quotes uit deze interviews opgenomen. De volledige interviews kunt u vinden op Rotterdam.nl/trendingtopic
38%
Verschillende nationaliteiten in Rotterdam:
79%
1992
138 72% 175 2014
2014
Nina
@xninapaulyve
van alle Rotterdammers is in Rotterdam geboren en getogen
8 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
618.109
584.046
589.965
601.005
723.955
2014
2007
1997
1987
1977
1967
1957
1947
1992
48%
In 1870 had Rotterdam slechts 121.000 inwoners. Door geboortes, migratie, gemeentelijke herindelingen en annexaties nam het aantal inwoners in minder dan een eeuw tijd toe tot een recordaantal van 731.000 begin jaren ‘60. Tussen 1965 en 1984 daalde het aantal inwoners tot 555.000, een aantal dat halverwege de jaren '20 ook al was bereikt. Deze daling werd vooral veroorzaakt door de suburbanisatie: de trek van stedelingen naar nieuwe woongebieden en groeikernen als Capelle aan den IJssel en Spijkenisse. In diezelfde periode daalde ook het gemiddeld aantal kinderen per gezin fors.
Migratie naar Rotterdam Rotterdammers in Nederland geboren:
56%
722.718
637.165
598.621 1937
1927
18 tot 65 in Rotterdam geboren
65-plus in Rotterdam geboren
572.652
487.077 1917
1907
286.104 1897
190.545 1887
1877
74%
< 18 jaar in Rotterdam geboren
136.230
390.364
Rotterdammers
562.991
Bevolkingsontwikkeling
Zin om te verhuizen joh nog twee weekjes en dan begint mijn studentenleventje in Rotterdam
Al eeuwenlang vestigen mensen uit binnen- en buitenland zich in Rotterdam. De stedelijke bevolking groeit door de trek van platteland naar stad, de komst van vluchtelingen en handelscontacten:
Rond 1880: groei Rotterdam en haven, arbeiders van platteland Brabant, Zuid-Holland en Zeeland. Eerste Wereldoorlog: Belgische vluchtelingen en Russische krijgsgevangenen Interbellum (1918-1940): Italianen, Chinezen en Joden Na Tweede Wereldoorlog, OostEuropese politieke vluchtelingen en mensen uit Nederlands-Indië Jaren ’50 en ’60: arbeidsmigranten uit Joegoslavië, Griekenland, Italië en Spanje, gevolgd door Turkse en Marokkaanse gastarbeiders en Kaapverdische zeelieden, en (voormalig) rijksgenoten uit Suriname en de Antillen 2005-heden: toetreding Middenen Oost-Europese landen tot de EU, Polen, Bulgaren, Roemenen Verder: nieuwe migranten door gezinshereniging en als gevolg van politieke situatie in landen als Iran, Somalië en Afghanistan
TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE
Kaapverdische Rotterdammers
15 duizend Kaapverdianen
71% Rotterdam is uniek in Nederland voor wat betreft het aandeel Kaapverdianen. Van alle Kaapverdianen in Nederland woont 71 procent in Rotterdam.
in rotterdam Dat is na Lissabon de grootste Kaapverdische gemeenschap binnen Europa. Ook in de Verenigde
Zomer carnaval ofwel Rotterdam Unlimited,
Staten zijn enkele steden (met name Boston) met een relatief grote Kaapverdische gemeenschap. Net als in Rotterdam is de aanwezigheid van havens de reden dat de Kaapverdianen zich vestigden in deze steden.
is geïnspireerd op het carnaval van Latijns-Amerika en Kaapverdië en trekt ieder jaar honderdduizenden bezoekers van allerlei verschillende nationaliteiten.
Hoeveel procent per bevolkingsgroep in Nederland woont er in Rotterdam
1.800
KILOCALORIEËN
71%
Spreiding van Kaapverdianen in Rotterdam
5.800 Delfshaven
Kaapverdianen
KAPSALON De bedenker van het typisch
16%
Rotterdamse gerecht Kapsalon is
15%
Feijenoord
een Kaapverdische kapper, Nathaniël Gomes, in Rotterdam. Hij liet zijn lunch
1.600
Antillianen
Surinamers
CHARLOIS
samenstellen uit zijn favoriete ingrediënten en zo ontstond het gerecht Kapsalon. Dit calorierijke gerecht is inmiddels internationaal bekend.
10 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
12%
11%
Turken
Marokkanen
1.400
1.300 NOORD
Celina Fortes Rotterdam: het tiende eiland van Kaapverdië Rotterdam heeft de grootste Kaapverdische gemeenschap van Nederland, zo’n vijftienduizend mensen. Celina Fortes (op de foto met haar ouders) vertelt hoe dat zo gekomen is en wat het betekent voor de stad en de mensen.
'Veel Kaapverdianen zien Rotterdam als het tiende bewoonde eiland van Kaapverdië, zo thuis voelt het.’ ‘Rotterdam wordt wel het ‘grootste epicentrum van Kaapverdische muziek buiten Kaapverdië’ genoemd. Tegenwoordig kun je op het conservatorium zelfs workshops in Cabo Verde muziek volgen.’ ‘Kaapverdisch eten wordt veel gecombineerd met Portugees en Braziliaans eten, en tegenwoordig wordt het ook vaak verkocht bij de Surinaamse en Hindoestaanse toko’s. Wat dat betreft is Rotterdam écht een fusion, net als de Kaapverdische gemeenschap zelf.’
SoumSoum @Soummm
Oh rotterdam wat hou ik toch van je! Ouderwetse gezelligheid #zomercarnaval #rotterdam
ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE 11
Speelstad
5.800
Ravottuh
speeltoestellen
Met bewoners worden plekken gevonden in de wijk waar kinderen avontuurlijk kunnen spelen in een groene omgeving. De bewoners helpen mee met het ontwerpen en realiseren van de plekken. Door de stad ontstaan daardoor groene speelplekken.
Er zijn nu twee locaties: Donkersingel in Schiebroek en Lieven de Keystraat in Prins Alexander
Annie Verdoold ‘Een kind is de toekomst’ Wie tegenwoordig door Spangen fietst, ziet een redelijk nette wijk met genoeg groen en speelruimte voor kinderen. Maar dat is niet altijd zo geweest. Zo’n vijfentwintig jaar geleden maakten drugsdealers hier de dienst uit. Annie Verdoold vertelt over de ontwikkelingen.
‘Toen mijn jongste kinderen klein waren, vonden ze regelmatig een heroïnespuit op straat. Ze speelden ‘junkie en dealer’ in plaats van ‘cowboy en indiaan’.’
59
Speelruimte Katendrecht
Plattegrond afmaken
speeltuinen
Speelruimte vanaf 1.000 m2
Peter Ouwendijk @pouwendijk
Mooie speeltuin dakpark trots op Rotterdam
‘Nu is het hier prettig wonen voor een gezin met kinderen. Het is netjes en groen, er zijn pleintjes en er is genoeg ruimte om een balletje te trappen. Er zíjn ook veel kinderen door de grote, allochtone gezinnen. Die spelen allemaal met elkaar buiten.’ ‘Al het sociaal-culturele werk is wegbezuinigd. Terwijl je dat werk niet aan vrijwilligers kunt overlaten, want er zijn – terecht – strenge regels voor het werken met kinderen.’
22
duimdrop locaties
12 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
Duimdrop is het uitlenen van speelgoed aan kinderen om de pleinen veilig en gezellig te maken.
61 TOS locaties
Thuis Op Straat organiseert activiteiten voor de jeugd en betrekt daar actief buurtbewoners bij.
TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE
Burgerinitiatieven
Burgerinitiatieven
Een burgerinitiatief is een voorstel van burgers dat op de agenda komt van de gemeenteraad. In Rotterdam is het aantal burgerinitiatieven het grootst in de gebieden Feijenoord, Delfshaven en Centrum. Dat blijkt uit onderzoek van Wim Schinkels (2010).
In actie! schoon & gezellig
Waarom hebben juist deze drie gebieden veel burgerinitiatieven? Volgens professor Justus Uitermark is dat terug te voeren op het buurtactivisme in deze wijken in de jaren ’70 en ’80. Daardoor zijn hechte netwerken ontstaan van bewonersorganisaties, migrantenorganisaties, speelverenigingen, sportclubs, jongerenwerk en straatgroepen. Deze netwerken vormen een vruchtbare voedingsbodem voor burgerinitiatieven. Via de netwerken kunnen vrijwilligers worden geworven om mee te helpen aan de initiatieven en kan een groot publiek worden bereikt.
Het Opzoomeren ontstond in 1989,
48%
toen bewoners van de Opzoomerstraat in het Nieuwe Westen besloten om zelf hun straat schoon en gezellig te maken. Deze actie kreeg bekendheid via de media en werd al snel door bewoners van
van alle Rotterdammers van 13 t/m 75 jaar heeft in 2013 vrijwilligerswerk gedaan
andere straten overgenomen. Inmiddels is Opzoomeren een begrip in Rotterdam. Het wordt ondersteund door de stichting Opzoomer Mee, die bewoners helpt met het organiseren van verschillende soorten straat-
Ruim
100.000
activiteiten. Straatfeesten zijn hierbij het populairst. In 2013 werden met hulp van de stichting Opzoomer Mee in 1.430 Rotterdamse straten feesten
Percentage mantelzorgers, van de volwassen Rotterdammers:
tienduizenden Rotterdammers
Maarten Wijnen
aan meededen.
@MaartenWijnen
Nu tas inpakken want vanaf morgen een week lang als vrijwilliger aan de slag @EUGames2014 in Rotterdam. #zinin #eugames2014
09
06
20 04
1.750
2011
2013
Mantelzorg is de hulp bij het dagelijks functioneren, die vrijwillig en onbetaald wordt verleend aan personen uit het (eigen) sociale netwerk.
Het kinderkledingruilsysteem is opgezet door Corrie Hagenaars uit Ommoord. Ouders kunnen via Corrie kleding van hun kinderen met
Aantal Opzoomerstraten per jaar 2.000
17% 20%
Kinderkleding ruilsysteem
en andere acties gehouden, waar
Rotterdammers hebben het afgelopen jaar mantelzorg verleend
03
20
1.500
20
5
0 20
08
20
20
10
20
07
20
1
1 20
12
20
13
20
€1
0,
50
DoorDeWijks Het initiatief DoorDeWijks van de Rotterdamse
elkaar ruilen. Veel tweedehands kinderkleding
Suzanne Rietveld zorgt voor betaalbare
is nog goed, maar past niet meer. Door kleding
hulp in de wijk. Rotterdammers kunnen zich
te ruilen krijgen ouders goede kleding voor hun
inschrijven om voor € 10,50 per uur werk te
kinderen, zonder daarvoor te betalen. Daarom
verrichten voor medebewoners. Dat kan
is het ruilsysteem vooral aantrekkelijk voor
bijvoorbeeld huishoudelijk werk zijn, bood-
ouders met een krappe beurs. Maar het
schappen doen, de tuin bijhouden,
recyclen van de kleding draagt ook bij aan het
de administratie ordenen of meegaan
milieu. Inmiddels hebben al zo’n tweehonderd
naar een winkel of het theater.
gezinnen gebruik gemaakt van het ruilsysteem. DoorDeWijks helpt mensen die hulp nodig hebben, maar niet op vrijwilligerswerk kunnen
1.250 2
1.000 750 500 250
20
0 00 2
00 01 2
rekenen en geen professionele hulp vergoed krijgen. Dankzij DoorDeWijks zijn zij goedkoper uit dan wanneer ze zelf professionele hulp moeten inkopen. Tegelijkertijd levert DoorDeWijks werkgelegenheid op in tijden waarin veel Rotterdammers zoeken naar een baan.
0
14 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE
Cultuurstad
V2_ centrum voor kunst en (media)technologie, staat internationaal hoog aangeschreven. Door creatie van kunst op het raakvlak van kunst, technologie en samenleving komt deze op een nieuwe manier in de schijnwerpers te staan. Het platform V2_ is wereldwijd actief door inbreng van kunstenaars, wetenschappers en technici uit landen over de hele wereld.
22
In 2013 telt de Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam (SKVR)
grote (twee-)jaarlijkse evenementen
3,7 miljoen bezoekers De bezoekers zijn voor 65 procent afkomstig uit de regio, 30 procent uit de rest van Nederland en 5 procent van buiten Nederland.
190 miljoen wordt er uitgegeven door de bezoekers in Rotterdam
Fernanda dos Reis @f_dosreis
91.380 deelnemers 4.929 uitvoeringen
447 producties Hofpleintheater In het seizoen 2012-2013 zijn er door het Hofpleintheater in Rotterdam 447 producties opgevoerd met bijna 65 duizend bezoekers. Het aantal leerlingen op de theaterschool is 3.574
MAG HET LICHT AAN? Rotterdamse lichtkunstenaars veroveren de wereld. Een oogverblindende top 6: 1. Rudolf Theunissen, Broken Light (Atjehstraat) 2. Giny Vos, Light Gig (Lantaren/Venster) 3. Daan Roosegaarde, Dune (De Esch) 4. Han Hoogerbrugge, Dow Jones II, (Hotel Atlanta Rotterdam) 5.VollaersZwart, Stars (Nationale Nederlanden) 6.RNul, Urban Light Guide (Schielandshuis)
De 3 dagen zitten er weer op. Bedankt North Sea Jazz voor weer een geweldige line up#NSJ14
365 dagen uit de kunst
Filmfestival Rotterdam
2014 bezoekers uit 55 landen
FILMS UIT 86 LANDEN
16 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
Circus Rotjeknor
300 artiesten in de leeftijd van 6 t/m 24
20.000 betrokken jongeren
Sinds 2012 verschijnt jaarlijks de Grote Rotterdamse Kunstkalender. Op fiks formaat (29,7 x 34 cm, bijna drie kilo zwaar) toont deze kalender elke dag het werk van een hedendaagse Rotterdamse kunstenaar. Deze bijzondere kunstkalender biedt een podium aan 365 gerenommeerde en aanstormende Rotterdamse kunstenaars, designers, grafisch vormgevers, modeontwerpers, fotografen en architecten. Door zijn afwijkende maat en eigentijdse inhoud is de kalender inmiddels een musthave-van-jewelste. De werken die in de kalender zijn opgenomen, zijn door een onafhankelijke deskundige redactie geselecteerd. De Grote Rotterdamse Kunstkalender is een idee van de Rotterdamse Rineke Kraaij, en inmiddels ook in Haagse en Amsterdamse edities verschenen.
ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE 17
2009
2010 2011
2012
37%
36%
33%
32%
Hoeveel procent van de voorgezet onderwijs leerlingen zit op het havo/vwo?
33%
Lerende stad
2013
Eerste Nobelprijs voor Scheikunde in 1901
de Rotterdammer Jacobus Henricus (Henry) van ‘t Hoff
Het Peutercollege biedt kinderen al heel jong de kans om hun talenten te ontwikkelen, zodat ze zonder achterstand aan de basisschool kunnen beginnen. Directeur Lativa El Ouali legt uit waarom dat zo belangrijk is.
Eerste Nobelprijs voor Economie 1969
‘In de twee jaar dat een kind op het Peutercollege zit, maakt niet alleen het kind, maar ook het hele gezin een ontwikkeling door.’
studenten aan de Erasmus Universiteit Rotterdam
13% van alle studenten komt uit het buitenland
Lativa El Ouali van het Peutercollege ‘It takes a village to raise a child’
19.800
53%
207 zelfstandige basisscholen in Rotterdam
Gert-Jaap Hoekman @gjhoekman
Zat in vliegtuig naast Chinees meisje. Ze ging een jaar studeren in R’dam en was al Nederlands aan het leren dankzij NU.nl.
Welkom in Rotterdam
van de studenten woont in Rotterdam
‘Taal leren doe je niet uit een boekje tussen vier muren. Daarvoor moet je de wijde wereld in.’ ‘Omdat de vraag veel groter is dan het aanbod, moeten we streng selecteren. We willen de kinderen aannemen met het grootste risico op een onderwijsachterstand.’
18 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
Jan Tinbergen Hoogleraar Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam
34.450 hbo-studenten
TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE
ZUID
Het Zuiderpark 215 hectare
6 tot 10 uur extra les
studenten van de Hogeschool Rotterdam zijn in het schooljaar 2013-2014 mentor geweest van een kind of jongere op Zuid.
48%
jongeren met een startkwalificatie (18 t/m 22 jaar) in 2013 (in geheel Rotterdam is dit 58 procent)
@barrdam
Wat is #katendrecht #010 toch leuk geworden! Heerlijk gegeten aan #deliplein #debaasvanhetvlees.
op basisscholen op Zuid
Het grootste stadspark van Nederland werd in 1951 ontworpen. Het park is onderdeel van het grootste aaneengesloten groengebied in Rotterdam.
100
barbara hoogsteden
David Zee Eigen woningbezit:
Nieuwe restaurants, cafés en winkels op de Kaap Rondom het Deliplein zijn er rond de zomer nieuwe restaurants geopend. Je kunt er nu bijvoorbeeld terecht voor een restaurant met Parijse keuken, bij de vleeskantine van sterrenkok Mario de Ridder, in het winkelcafé met ambachtelijke producten, in het vislokaal en de kookstudio
29%
35%
Rotterdam-Zuid
Heel Rotterdam
Gemiddelde leeftijd van de bevolking
38 39 jaar jaar
‘Wij hadden een zwarte school avant la lettre’ In 1904 trekt de kleine Che Chai van zijn geboortedorp in China naar Shanghai. Hij monstert aan als zeeman en trekt de hele wereld rond. Uiteindelijk blijft hij hangen op Katendrecht, waar hij samen met Neel Kraaijeveld zes kinderen krijgt. Honderdtien jaar later vertelt zijn kleinzoon, David Zee, over ‘China op de Kaap’.
‘Vanaf het begin waren er veel gemengde huwelijken, vooral tussen Chinese mannen en Nederlandse vrouwen. Toen mijn moeder, Gerda Timmers, mijn vader thuis voorstelde, vroegen haar ouders alleen: ‘Ben je gelukkig?’’ ‘Maar in de jaren ‘70 kwam er steeds meer raamprostitutie, met Haagse pooiers. De bewoners wilden dat niet, dat de kinderen alles konden zien en zo. Maar de gemeente weigerde aanvankelijk er wat aan te doen. Later hebben ze het juist in één keer helemaal stopgezet. Daardoor ging de prostitutie uitzwermen over de stad.’
Rotterdam-Zuid Heel Rotterdam
Heel Nederland: 41 jaar
‘Inmiddels is het mooi opgeknapt. (…) Maar de oude bewoners zien het met argusogen aan. Die zien die nieuwe bewoners komen en denken ‘daar heb je weer zo’n muts met een bakfiets, wat een arty-farty gedoe joh’.’
Verhalenhuis Rotterdam In Belvédère, verhalenhuis Rotterdam, worden verhalen gepresenteerd in de vorm van (foto)tentoonstellingen, (luister) voorstellingen, (stads)ontdekkingstochten, inspiratieprogramma’s, publicaties, evenementen én eet- en ontmoetprogramma’s zoals de Volkskeuken. Mensen kunnen hier het persoonlijke verhaal over de stad kwijt. Belvédère, in de vorige eeuw onder andere een worstelarena en een café-restaurant, is te vinden op Katendrecht.
20 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE 21
Wonen in rotterdam
Woontevredenheid 2012
MARKTHAL Als eerste stad in Nederland beschikt Rotterdam over een overdekte marktvloer.
MJ vd Slikke @mjslikke
Een echte vrije dag genomen vandaag. Geen mail, geen telefoon. Naar de #markt op #Blaak geweest. Met volle tassen terug. #groente #fruit
100 kramen met verse producten
Klushuizen Sinds 2005 worden in Rotterdam klushuizen aangeboden. In buurten met veel verloederde panden kunnen mensen voor bijna niets een bouwvallige woning kopen. In ruil hiervoor zijn de kopers verplicht om het huis op te knappen en erin te gaan wonen. Door de aanpak van klushuizen verbetert de leefbaarheid in de wijk, zonder dat er gemeenschapsgeld hoeft te worden besteed aan sloop, renovatie of nieuwbouw. De eerste klushuizen zijn in 2005 aangeboden in de buurt Spangen. Inmiddels zijn al meer dan 500 klushuizen in Rotterdam gerenoveerd en samengevoegd tot 240 vernieuwde woningen. Sinds 2013 worden ook maatschappelijke panden zoals schoolgebouwen als kluspand aangeboden.
240
vernieuwde woningen
86% van de Rotterdammers is tevreden over de huidige woonsituatie
Eigen woningbezit:
8 restaurants
228
appartementen 20%
35%
1995
2014
TOP10 In de top tien grootste weekmarkten van Nederland staan drie Rotterdamse markten: Binnenrotteplein (465 kramen) op de tweede plek, Afrikaanderplein (308 kramen) op de vierde plek en Visserijplein (186 kramen) op de negende plek. Rotterdam is de enige stad met drie grote weekmarkten in de top tien.
22 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
15 foodshops
1.200 parkeerplaatsen
11.000m2 kunstwerk, de Horn of Plenty, bedekt de complete binnengevel van de Markthal en wordt aangemerkt als het grootste kunstwerk ter wereld.
Dat Rotterdam door de New York Times op de 10e plek is gezet van de lijst bezienswaardige steden, komt óók door de Markthal.
Tuindorper Ellen Dijkgraaf ‘Een echte Tuindorper verhuist niet’ Ellen Dijkgraaf is een geboren en getogen Vreewijker. Zij vertelt wat er zo bijzonder is aan het tuindorp en waarom ze er nooit meer weg wil.
‘Vreewijk gaat al bijna honderd jaar terug in de tijd dus het is inmiddels ook echt een plek met geschiedenis. En dat voel je.’ Na haar trouwen in 1964 kon ze geen eigen huis in Vreewijk krijgen en moest ze noodgedwongen elders in de stad wonen. ‘De heimwee naar Vreewijk bleek te sterk want vijf jaar later was ik weer terug.’ ‘Een echte Tuindorper wordt hier geboren, gaat hier dood en is heel erg aan zijn wijk gehecht.’
ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE 23
‘Eigenlijk hoeven we nergens naar toe’ Sinds een klein jaar woont het echtpaar Jongeleen in De Rotterdam. En nu al weten ze het zeker: ze willen er nooit meer weg.
‘We waren verknocht geraakt aan het uitzicht en het wonen op De Kaap. Daarom tekenden we als allereersten op 25 november 2012 het huurcontract voor een flat in De Rotterdam.’ ‘We kunnen het hier allemaal volgen vanuit onze luie stoel.’ ‘Een ander pluspunt is dat het hier zo lekker veilig is. Dat is vooral voor ouderen een enorm voordeel.’
ETEN in rotterdam
700
MA
@JoelFerdinandus
Michelin sterren service op het #dakpark #rotterdam #marconiplein
DE IN
CHINA Het deel van Rotterdam dat bekend staat als Chinatown dankt zijn naam aan de vele Chinese ondernemers die gezichtsbepalend zijn voor de entree van de winkelstraat aan het Kruisplein. Maar Chinatown is meer dan Chinese restaurants, supermarkten en speciaalzaken. Het multiculturele gebied vormt een ware smeltkroes. Wie op zoek is naar exotische producten wordt hier op zijn wenken bediend.
met 48 verschillende keukens
RotterdamseKost In september 2014 is de tweede editie van het festival RotterdamseKost georganiseerd. Bezoekers hebben op het festivalterrein in het park bij de Euromast genoten van écht Rotterdams vertier op culinair, cultureel en muzikaal vlak.
Michelinsterren restaurants Ten opzichte van 2013 zijn er in 2014 in Rotterdam twee restaurants gestegen naar een tweesterren restaurant en één naar één ster.
24 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
MJoël Ferdinandus
restaurants in Rotterdam
DE IN
Echtpaar Jongeleen
MA
Wonen in rotterdam
Marokko in Rotterdam Eenmaal per jaar verandert het Museumpark in Djemaa el Fna-Eetplein Rotterdam, naar het bekende eetplein in Marokko. Verschillende eetculturen die Rotterdam te bieden heeft komen langs: van couscous, sfenj en gringo tot tajine, bestilla, msemen en muntthee en van bagrir en barbecue tot chwa. In augustus 2014 waren er ruim 15.000 bezoekers.
TOP 10 restaurants met tuinen waar je lekker kunt eten, volgens de website www.buikvanrotterdam.nl 1. Floor 2. De Harmonie 3. In Den Rustwat 4. Divoza 5. Quartier Du Port 6. Look 7. Dizzy 8. La Stanza 9. De Tuin van de Vier Windstreken 10. Boudewijn en de vijf ‘lekkerste buurtjes’ van Rotterdam volgens www.buikvanrotterdam.nl 1. Het Oude Noorden 2. Deliplein 3. Pannekoekstraat 4. Witte de Withstraat e.o 5. Het Oude Westen
TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE
ETEn in rotterdam
Wat is veganisme? Veganisten zijn tegen de exploitatie van dieren en dierenleed en gebruiken geen dierlijke producten. Ze eten geen vlees, zuivel, eieren, honing of producten waar deze dierlijke producten in verwerkt zitten. Ze gebruiken en dragen ook geen verzorgingsproducten, kleding of andere materialen waar dierlijke producten in zijn verwerkt, of die op dieren zijn getest.
Ron en Marie-Claire Hirt van Kaat Mossel ‘Even Katen is een werkwoord in die kringen’ Brasserie Kaat Mossel is al jaren een begrip in Rotterdam en heeft een schare trouwe fans. Eigenaren Ron en Marie-Claire Hirt vertellen waarom.
‘We werken hard aan ons netwerk. We willen onze vaste klanten behouden, maar investeren ook om een jonger publiek aan te spreken.’ ‘We hebben geprobeerd juist in sombere tijden er een feestje van te maken. Als je wilt, is er altijd wel iets te vieren.’ ‘Ook is Kaat Mossel nog steeds een geliefde pleisterplaats voor havenbaronnen. ‘Even Katen’ is zelfs een werkwoord geworden in die kringen.
¸ Pinar Coskun van Gare du Nord ‘We hebben het tij mee’ Veganistisch restaurant Gare du Nord is een nieuwkomer in het Rotterdamse horecalandschap. Sinds april dit jaar is het restaurant, gevestigd in een oude Duitse treinwagon in de Agniesebuurt, open. Medeinitiatiefneemster ¸ en coördinator Pinar Coskun vertelt erover (op de foto met compagnon Hans Kervezee).
‘Vroeger was veganisme nogal een geitenwollensokkending. Maar we merken dat dat aan het veranderen is.’ ‘We koken 100 procent plantaardig, 100 procent biologisch en 100 procent zonder suiker.’ ‘Eigenlijk zien we hier twee soorten mensen. De trendvolgers, die het leuk vinden om nieuwe dingen uit te proberen, en de bewuste eters.’
26 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE 27
De vier hoogste gebouwen van Nederland staan in Rotterdam Rotterdam heeft 19 gebouwen hoger dan 100 meter. In heel Nederland zijn dat er 45.
John Buijsman, acteur, muzikant en theatermaker
20 procent van alle Rotterdammers vindt het Centraal Station het mooiste gebouw.
New Orleans
158 meter
165 meter
Maastoren
Delftse poort
151 meter
‘Als Rotterdammer zie je dingen anders dan bezoekers’ John Buijsman is acteur, muzikant, theatermaker en vooral ook Rotterdammer. En net zoals de meeste Rotterdammers heeft hij een uitgesproken mening over wat mooi en lelijk is in Rotterdam.
De Rotterdam
149 meter
Veranderend aantrekkelijk Rotterdam
‘Zo vind ik de Luchtsingel verschrikkelijk. Ik vraag me steeds af wanneer de houten bekisting verwijderd wordt en het beton tevoorschijn komt.’ ‘Behalve voor de architectuur kun je tegenwoordig ook voor restaurants naar Rotterdam komen. Dat is wel eens anders geweest.’ ‘Als ik mensen van buiten Rotterdam laat zien, dan neem ik ze mee op de Spido richting Pernis. Vooral als het donker is, dan waan je je in een soort Manhattan.’
14 procent van alle Rotterdammers vindt de Erasmusburg het mooist, een goede tweede!
5% 10% van de Rotterdammers vindt De Rotterdam het mooist De Rotterdam won de prestigieuze internationale prijs voor: ‘Best tall building in Europe’
van de Rotterdammers vindt dit gebouw juist het lelijkst
Kees Szarzynski @Kees_Szarzynski
fascinerend gebouw, nieuw Centraal Station Rotterdam!
Pathé Schouwburgplein wordt het vaakst spontaan genoemd als lelijkste gebouw.
28 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE 29
Veranderende skyline van Rotterdam
Veranderende skyline van Rotterdam
92% van de Rotterdammers is het eens met de stelling: Rotterdam heeft een prachtige skyline 30 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE
Swan Market:
Ondernemende stad
5.000 tot
Aantal zzp’ers
250 tot 300 kramen 4176
5728
8280
10482
10158
2003
2006
2009
2011
2013
Social Impact Bond Bij een Social Impact Bond wordt door particulieren geld geïnvesteerd in een maatschappelijk probleem dat de overheid veel geld kost.
Joost Prins en Tjeerd Hendriks, ondernemers
‘We brengen zoveel mogelijk kruisbestuivingen tot stand tussen creatieven en producenten.’ ‘Voor zover we weten is dit wereldwijd een uniek concept. Er is geen andere stad waar op deze schaal hetzelfde gebeurt.’ ‘We willen de showroom van Rotterdam zijn. Wereldwijd.’
32 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
Christel Wiskerke @_christel_
Mooi dagje Swan Market R'dam gehad, met veel zon, muziek, eten en kleine ondernemers met hun toffe producten, zoals www.bloom-yourmessage.nl
Vanwege het grote succes is Swan Market verhuisd van het Oude Noorden naar het Museumpark. De markt staat daar nu iedere maand met 250 tot 300 kramen en vijf- tot zesduizend bezoekers. De markt dient als platform voor opkomende ontwerpers, kunstenaars en andere creatievelingen en kleine ondernemers. Het succes van Swan Market is inmiddels ook overgewaaid naar steden als Den Haag, Dordrecht en Antwerpen.
€
Civic Economy
GROOS: de showroom van Rotterdamse trots GROOS is een Rotterdams warenhuis met enkel en alleen Rotterdamse waar. Alle producten uit Rotterdam waar we trots op mogen zijn, zijn er samengebracht onder één dak en worden gepromoot bij een breed publiek. Ondernemers Prins en Hendriks vertellen erover.
Sinds enkele jaren kent Rotterdam een bijzondere nieuwe markt. Swan Market is een hippe lifestyle markt met een divers creatief aanbod van handgemaakte sieraden, accessoires, mode, vintage, betaalbare kunst, interieurartikelen, biologische lekkernijen en live muziek.
6.000 bezoekers
€680.000 Geïnvesteerd door ABN AMRO en maatschappelijk investeerder Start Foundation in de Buzinezzclub
hierdoor kunnen 80 werkloze jongeren per jaar zonder startkwalificatie begeleid worden naar werk en/of opleiding Is er succes en de jongeren zijn uit het uitkeringstraject, dan wordt de investering terugbetaald met rendement.
Civic Economy omvat maatschappelijk ondernemerschap, innovatie en de inzet van lokaal sociaal kapitaal en netwerken. Voorbeelden hiervan zijn: Crowdfunding, waarbij geld wordt verzameld onder burgers en bedrijven zodat een initiatief kan worden gerealiseerd. De Zuiderling, een alternatief betaalmiddel op Zuid. Bij inzet van een half uur eigen talent ten behoeve van een ander, verdien je één Zuiderling. Raaf op Zuid, waar een creatieve werkplaats, een podium met een afwisselend programma en een huiselijk dinercafé worden gemixt. Daarbij dient Raaf ook als leerwerkplaats. Granny's Finest, waar jonge ontwerpers aan het vakmanschap van 'grannies' worden gekoppeld. De gebreide producten worden via internet te koop aangeboden.
Prostitutie Anno 2014 kent Rotterdam nauwelijks straatprostitutie. Naar schatting zijn er 300 prostituees actief in bedrijven met een vergunning. Over illegale bedrijven en thuisprostituees ontbreken betrouwbare cijfers.
TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE
Van a naar b
800
80.000
Aantal passerende motorvoertuigen per gemiddelde werkdag
Aantal fietsers Erasmusbrug per werkdag
in- en uitstappers per werkdag op Rotterdam Centraal
Van Brienenoordbrug
2003: 5814
2004: 6454
2005: 6955
2006: 6790
2007: 6905
2008: 7104
2009: 8305
2010: 8462
2011: 9442
2012: 9299
2007: 3749
2008: 3868
2009: 4235
2010: 4142
2011: 4581
2012: 4817
225.000 Aantal fietsers Maastunnel per werkdag
De gemeente Rotterdam beheert bijna 800 bruggen. De meeste zijn fiets- en voetgangersbruggen kleiner dan 15 meter. Bekende Rotterdamse bruggen zijn de
Beneluxtunnel
Erasmusbrug, de Willemsbrug, de Van Brienenoordbrug en De Hef. De Erasmusbrug behoort, samen met onder andere de Euromast, Hotel New York en de Kubuswoningen, tot de populairste plekken in Rotterdam om foto’s van(af) te nemen.
Watertaxi
128.000
2003: 2779
2004: 2975
2005: 3558
2006: 3700
De snelle, zwart-gele watertaxi (klassieke Hotel New York bootjes) heeft zo’n 50 aanlegplaatsen in Rotterdam en omstreken. Je vaart in 40 minuten van de molens van Kinderdijk naar de haven van Spijkenisse. Watertaxi Rotterdam vervoert meer dan 300.000 reizigers per
Maastunnel
57.000
jaar en verzorgt ook een veerdienst van Veerhaven en Leuvehaven naar Hotel New York en terug.
Erasmusbrug
Firefly @mailingstorm
Fiets- en voetgangers Maastunnel Bij elke oever vier steile roltrappen, 17 meter diep met monumentale houten bekisting van de wanden
Die #watertaxi is toch de max in #Rotterdam #adrenaline
32.000
‘Het gaat om de uitstraling van je binnenstad’ Vraag Jan Laverman, voorzitter Fietsersbond Rotterdam, naar bijzondere fietsplekken en hij wordt onmiddellijk enthousiast.
Willemsbrug
13.000 Maastunnel De Maastunnel is de oudste tunnel van Nederland. De tunnel werd geopend in februari 1942 en was meteen een succes. Een elektrisch drempelapparaat telde in de eerste jaren al zo’n 1.400 passerende auto’s per etmaal. De laatste jaren rijden dagelijks 55.000 tot 60.000 motorvoertuigen door de Maastunnel. De Maastunnel wordt ook gebruikt door fietsers en voetgangers.
34 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
Jan Laverman, voorzitter Fietsersbond Rotterdam
‘Het Maastunneltracé bij het Droogleever Fortuynplein, een ongelijkvloerse kruising uit het midden van de oorlog. Dat is zó bijzonder, daar komen nog steeds buitenlanders naar kijken.' ‘De detailhandel heeft juist profijt van een autoluwe omgeving, dat is aangetoond. Het gaat vooral om de uitstraling van je binnenstad.’ ‘We kunnen het fietsverkeer in Rotterdam verbeteren. Elke inwoner heeft daar wat aan. De stad wordt gezonder én het is goedkoper.’
TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE
Havenstad
Niet veel havens kunnen hem ontvangen, het grootste containerschip ter wereld, de Rotterdamse haven uiteraard wel.
Jaarlijks
30.000
breed 59
binnenkomende zeeschepen
Rotterdam is nog steeds onbetwist Europa’s grootste haven Wereldwijd is alleen een aantal havens in China en één in Singapore groter.
20.000.000 m
specie baggeren
drugsvangSten
10.000 kilo drugs onderschept bijna allemaal cocaïne
36 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
1 voetbalveld = 100 meter lang
De haven levert aan toegevoegde waarde
€13 miljard kademuur in de haven
113
ruimte voor 18.270 containers 399 meter lang
3
70,5 km IN 2013
meter
1.500 km pijpleidingen Lieke van Wilpen @liekevanwilpen
Mooi rondje Rotterdamse haven gedaan. Ik word steeds meer verliefd op deze stad!
Geschiedenis van de haven Eind dertiende eeuw ontstond Rotterdam op de plek waar het riviertje de Rotte uitmondde in de Nieuwe Maas. Toen Rotterdam in 1340 haar stadsrechten kreeg, telde de bevolking ongeveer tweeduizend zielen. Dankzij de goede waterverbindingen met het achterland kon Rotterdam zich als handelsstad snel ontwikkelen. In de negentiende eeuw begon Rotterdam ook de zuidoever te bebouwen met fabrieken en scheepswerven. Het eiland Feijenoord werd in die tijd belangrijk. Aan het einde van diezelfde eeuw werd de Nieuwe Waterweg gegraven om de verbinding met zee te verbeteren. Dankzij het groeiend aantal schepen dat in Rotterdam waren kwam lossen, moesten er steeds meer havens bijkomen; denk aan de Rijn-, Maas-, en Waalhaven. Deze havens zijn tot in het begin van de twintigste eeuw gebouwd. Na die tijd ontwikkelde de Rotterdamse haven en daarmee ook de industrie zich steeds meer richting zee. Het Botlekgebied, Eemhavengebied en Europoort ontstonden. De meest recente uitbreiding is de aanleg van Maasvlakte 2.
TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE
natuurstad
Jacq Schuurman Hess @jsh38
185 duizend m2 Het Rotterdamse havengebied herbergt een enorme rijkdom aan natuur
Het Kralingse Bos was vol damp, zon, hardlopers en schapen
groene daken en gevels (medio 2014)
Boswachter Henk Suurbach en beheerder John Verkerke ‘Soms lijkt het of de natuur begrijpt wat je wil’
25.000
broedparen ’s Werelds grootste kolonie mantelmeeuwen
Rotterdam is koploper in Nederland als het om stadslandbouw gaat. Denk aan tuinen, opgezet door buurtbewoners, ondernemingen zoals de stadsboerderij - met een eigen restaurant: Uit je eigen stad - en sociale initiatieven zoals Hotspot Hutspot, waar gekookt wordt met kinderen. De doelstellingen van de projecten kunnen sociaal, economisch en ecologisch zijn.
Belangrijke thema’s zijn gezondheid, participatie, luchtkwaliteit en waterberging. De gemeente heeft een faciliterende rol. De Rotterdamse stadslandbouwlobby Eetbaar Rotterdam telde in 2014 zo’n honderd stadslandbouwinitiatieven. Sinds 2013 heeft Rotterdam ook een heuse Food Council, die de gemeente gevraagd en ongevraagd adviseert.
John Verkerke (links op de foto) vertelt trots: ‘Ruim vijftien jaar geleden gingen we over van traditioneel naar ecologisch beheer. Daarmee laat je de natuurlijke soorten staan en geef je ruimte voor ontwikkeling. Dat is niet hetzelfde als de natuur zijn gang laten gaan. Als we niet zouden beheren, stonden hier alleen maar esdoorns, distels en brandnetels.’
175.000 bomen in de openbare ruimte
Het Kleine Beereiland bij de Maasvlakte herbergt een grote hoeveelheid zeehonden
38 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
8.755 bomen ouder dan 100 jaar
Veel Rotterdammers komen regelmatig in het Kralingse Bos, om te barbecueën, te skaten of gewoon van de zon te genieten. Maar lang niet iedereen weet hoe bijzonder de natuur er eigenlijk is. Ooit gehoord van de Wolvenvallei, de vistrap en de insectenvallei?
‘Die vissen hebben wij niet uitgezet, die komen vanzelf. Bijvoorbeeld doordat er wat visseneitjes aan een eendenpoot blijven kleven. Als die via de eend in een geschikte omgeving terechtkomen, gaan ze zich ontwikkelen.’
De meest voorkomende soort is de linde
‘Uiteindelijk is de nieuwe manier van beheren niet alleen goed voor de natuur, maar ook voor alle Rotterdammers. Het bos is mooier ingericht, de plas heeft helderder water. Dat trekt meer bezoekers en recreanten, en dat betekent weer meer veiligheid.’
ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE 39
40 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
‘Deze zomer hadden we de meeste zelfopgeleide spelers op een WK, allemaal door een kluppie uit Rotterdam. Daar mag de stad trots op zijn.’
12% 1% 3% 9% 3% 7% 2% 11%
Niet-Westers Niet-Westers Niet-Westers Niet-Westers Niet-Westers Vrouwen Vrouwen
6% 9% 8% 14% 14% 7% 3%
Vrouwen Onder de 55
0% 4%
Rotterdam ademt sport: van WK BMX tot Studentenspelen, geweldige zomer! #sportstad
2011 en 2013 waren succesvolle jaren voor Rotterdamse topsporters. Zij behaalden in diverse sporten tijdens een WK respectievelijk 8 en 6 gouden medailles. In 2011 waren er 5 Rotterdammers die goud haalden met de nationale Honkbalploeg. In 2013 werden er 3 gouden medailles gewonnen in het judo en 2 met roeien.
Onder de 25
@vdwaal
Feyenoord wint in 2014 voor de vijfde keer op rij de Rinus Michels Award voor beste jeugdopleiding betaald voetbal. De jeugdopleiding van Feyenoord biedt plaats aan zo’n 220 jongens van 7 tot 19 jaar. Ongeveer de helft lukt het uiteindelijk om betaald voetballer te worden.
2%
Wijnand van der Waal
‘Volgens mij is deze opleiding, deze levensstijl, heel gezond. De kinderen hebben veel lichaamsbeweging en ze doen iets wat ze ontzettend leuk vinden. Wij maken ze bewust van wat er komt kijken bij optimaal presteren: voeding, vochthuishouding, sociale media, nachtrust.’
q
Feyenoord heeft de beste voetbalopleiding van alle WK-landen. Tenminste, als je kijkt naar het aantal spelers dat actief was tijdens het WK in Brazilië. Dat blijkt uit een onderzoek van CIES Football Observatory, een Zwitsers onderzoeksbureau. Negen spelers hebben (een deel) van hun opleiding bij Feyenoord genoten. Dat zijn er meer dan welke andere club ter wereld ook, dus inclusief clubs als Real Madrid, Barcelona en Manchester United.
Westers
‘Het belangrijkste is dat de kinderen zich hier veilig en prettig voelen. Want als dat zo is, kun je ze iets leren en kun je veeleisend zijn.’
Rinus Michels Award voor beste jeugdopleiding
Mannen
De Feyenoord Academy won al vijfmaal achtereen de Rinus Michels Award voor beste jeugdopleiding. Wat is het geheim van dit instituut? Hoe gezond is zo’n opleiding voor de jeugd? Hoofd jeugdopleiding Feyenoord Damien Hertog beantwoordt de vragen.
q
55+
‘Ze doen iets wat ze ontzettend leuk vinden’
Mannen
Rotterdams goud WK 2013:
55+
Damien Hertog, hoofd jeugdopleiding Feyenoord
Mannen
Westers
Westers
van alle Rotterdammers tussen de 13 en 75 jaar sport minimaal 12 keer per jaar.
10%
Rotterdams goud WK 2011:
3%
Westers
SUCCES! IN 2011 & 2013
Westers
58% 12 x
SPORTstad
Verschillen in sportbeoefening in Rotterdam
TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE
Gezonde stad
Generation R onderzoekt in Rotterdam de groei, ontwikkeling en gezondheid van 10.000 kinderen van voor de geboorte tot ze volwassen zijn. Enkele resultaten:
Medical Delta Medical Delta is een samenwerkingsverband tussen universiteiten, ondernemers en medische hogescholen op het gebied van life sciences in Zuid-Holland. Innovaties worden bereikt door samenwerking van wetenschappers en ondernemers in dit cluster.
300
Het gebruik van het mediterrane voedingspatroon, met veel groente, fruit, vis en plantaardige olie, heeft gunstige effecten op de groei van de foetus tijdens de zwangerschap.
Kinderen die in hun eerste levensmaanden geen speelgoed hebben dat bij hun leeftijd past, hebben als peuter meer kans op emotionele problemen.
bedrijven lifesciences Life Sciences is een innovatieve en technologie intensieve sector gericht op gezondheid
3 4.350 universiteiten (Leiden, Rotterdam en Delft) medische/technologie en twee universiteitsziekenhuizen (Leiden en Rotterdam)
Kinderen die tussen hun tweede en levensjaar overmatig televisie kijken, ontwikkelen vaker gedragsproblemen dan kinderen die gematigd of geen televisie kijken.
14.000
3 2
hogescholen met richtingen verpleging, zorg, laboratoriumassistenten en precisie instrumenten
wetenschapsparken (Leiden Bio Sciences Park en Science Port Holland Delft-Rotterdam)
42 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
50%
Antilliaanse kinderen in Nederland hebben vijftig procent meer kans om te overlijden in het eerste levensjaar dan autochtone kinderen. Ze zijn bij hun geboorte ook gemiddeld 300 gram lichter.
Incubator
onderzoekers
life sciences & medischtechnologische studenten
Er zijn grote verschillen in het geboortegewicht tussen bevolkingsgroepen: Marokkaanse moeders krijgen gemiddeld de zwaarste baby’s, Surinaamse moeders gemiddeld de lichtste.
Lekker Fit! Er zijn 94 Lekker Fit basisscholen (53 procent van de scholen). Daarnaast 75 Lekker Fit kinderdagverblijven en peuterspeelzalen. De trend van stijgend overgewicht is op Lekker Fit scholen gestopt.
De Erasmus Medisch Centrum Incubator is opgericht om ondernemerschap en biomedisch-technologische bedrijven in het Erasmus Medisch Centrum te stimuleren en te ondersteunen. Dit gebeurt in de vorm van advies, coaching en training, maar ook door toegang te bieden tot een netwerk van professionals. Daarnaast zijn er een documentatiecentrum, diverse financieringsmogelijkheden en laben kantoorruimte. Incubator II is gevestigd in de Rotterdam Science Tower aan het Marconiplein.
Rotterdam heeft het grootste universitair medisch centrum van Nederland
Het oudste en grootste kinderziekenhuis (het Sophia kinderziekenhuis opgericht in 1863)
MDGN @MDGN010
Havenziekenhuis maandagochtend.. Heerlijk die gesprekken met oude Rotterdammers, zijn zo heerlijk plat en eerlijk!
Het Oogziekenhuis Rotterdam dat al 140 jaar bestaat
Havenziekenhuis gespecialiseerd in tropische ziekten
Meest veilige en up-to-date medische zorg Het Ikazia Ziekenhuis en het Sint Franciscus Gasthuis in Rotterdam bieden volgens Elsevier in 2013 de meest veilige en up-to-date medische zorg.
Geschiedenis Havenziekenhuis Als havenstad kreeg Rotterdam niet alleen zeelieden op bezoek, zij brachten ook exotische ziektes met zich mee. Vanaf het begin van de negentiende eeuw ontstond meer aandacht voor die ziektes van overzee. In 1927 kwam er een ziekenhuis, gespecialiseerd in exotische ziekten; het Ziekenhuis voor Scheeps- en Tropische Ziekten. In 1937 wordt het ziekenhuis afgebroken en opnieuw opgebouwd. De naam verandert in het Havenziekenhuis. In 1994 opent in het Havenziekenhuis de Travel Clinic haar deuren, bestemd voor iedereen die voor korte of langere tijd naar de (sub)tropen gaat en inentingen, keuringen of malariapillen nodig heeft. In 2010 verstevigt het Havenziekenhuis de samenwerking met KLM Health Services. Samen zijn zij de experts in Nederland op het gebied van reizen en gezondheid.
TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE
Strand en duin Molenlaankwartier I D S I NDE VEILIGHEIL XI N D VE I GHE IDS EX
A lg e m e e n
A lg e m e e n
S u bj e c ti ef
S u bj e c ti ef
A lg e m e e n A lg e m e e n A lg e m e e n
Objectief SuObbjejecctiteieff S u bj e c ti ef S u bj e c ti ef
Objectief
Mil ieu
Mil ieu
ruimte Vonobrazrienriunigmte Voorzieninge en n nbare Ope Ope Mil d ieu ed oeSIEKE INDEX o g Y g t F s st Va Va ruimte Voorzie ing en nbare FYSIEKE INDnE e p O FYSIXEKE INMDEX d e e Voorzien te V ilieu t m i u o r e ruimingen oorziening nbar stg en nbare Ope Va Ope Mil ieu ed d o e tg o s g st Va Va
Mil ieu
Mil ieu
Voor elke woonwijk in Rotterdam is er een wijkprofiel indexen, die weer f Objectief Omet bjectiedrie bestaan uit verschillende thema’s. Dit is in beeld gebracht met een ‘hoefijzer’ per wijk. Per thema zijn er twee vakjes. Het vakje in de buitenste ring geeft een objectieve score, die gebaseerd is op registraties, zoals het woningenbestand of de meldingen van de politie. Het vakje in de ring daarbinnen geeft een subjectieve score, gebaseerd op meningen en belevingen van bewoners, afkomstig uit een enquête. De derde ring aan de binnenkant is een algemeen oordeel van bewoners over de wijk, bijv. over de veiligheid in de wijk. Op de website www. wijkprofiel.rotterdam.nl vindt u veel meer informatie over het wijkprofiel.
TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE
Bin din g
ruimte Vonobrazrienriunigmte Voorzieninge en n nbare Ope Ope Mil d ieu ed oYeSIEKE INDEX o g g t F s st Va Va ruimte Voorziening enKE IND nbare FYSIEKE IND e EIX p E EX O FYS M d e e Voorzien te Vo ilieu t m i u o r e ar ruimingen orziening tg b e n r s a e b en n Op Va Ope Mil ieu ed ed o tgo g s st Va Va
Mil ieu
Mil ieu
Mil ieu
Ov Ov l er er sta las as VEILIGHEIDSINDlE ef X t t Di EILIGHEE E H I D I D G DEX V ILSIINDEXnbSraIN V ak I V anda d l e l ism raeawk InbVraaak InbG Vand e ndal alism eld eld ism e Gew e Gew Ov l a er t Ov las Ov l iefs a e e t t r D r s las las ef i t t D
Bin din g
ruimte Vonobrazrienriunigmte Voorzieninge en n nbare Ope Ope X FYSIEKE IND MiE d d lieu oeSIEKE INDEX oe Y g F g t t s s ruimte Voorziening Va Va en nbare e pe Voorzien ruimtO ingen nbaredFYSIEKE IND e E p I E K E I N D EX SX Y e O F o Mi stg d e Voorlzieieun Va oe ruimte Voorerzrie im un intg ingen en nbare stg nba Ope Va Ope Mil ieu d ed e o o stg stg Va Va
Mil ieu
FYSIEKE INDFEYXSIEKE INDEX
Mil ieu
Mil ieu
Mil ieu
ruimte Vonobrazrienriunigmte Voorzieninge en n nbare Ope Ope X FYSIEKE IND ME d i d l e i e e E K I o N D EX o u tgYSIE sF stg uimte Voorziening Va bare r Va en e penVoorzien uimtO r e r i n a g nb SIEKE INDEXen Ope oedFY g Mil st d ieu oe Va bare ruimte Voorziening en n stg Ope Va Mil d ieu oe stg Va
FYSIEKE INDFEYXSIEKE INDEX
Mil ieu
Vand alism e
Bin din g
ruimte Vonobrazrienriunigmte Voorzieninge en n nbare Ope Ope YSIEKE INDME ilieX ed EKE INF ed o o u DEXte V tgYSI sF stg oorzieni m Va ngen Va are rui e enboorzien re ruimtOp KVE ngen a b n INDiE X Ope oedFYSIE Mil d stg ieu oe Va nbare ruimte Voorzieninge stg n e p a O V Mil d ieu oe stg a V
Vand Inbraak alism e
ten itei pic Ca
l sta ef Di
Inbraak eld Gew
o oen L Leef SOCIALE IN D Bin EX ten d itei Meediong omgeving pic en Leef Ca ten itei S pic SOCIALE IND EOXCIALE INDEX Ca Meedo Me e geving om omgeving en Leef doen Leef ten Bin itei din pic g Ca
FYSIEKE INDFEYXSIEKE INDEX
Bin din g
Objectief Objectief
ten itei pic Ca
SOCIALE IN CXIALE INDE OE SD X
Bin din g
Alle wijken in Rotterdam te vinden in een nieuw wijkprofiel. Mijn directe buurtje mooi omschreven!
Bin din g
l sta ef Di
Bin din g
@AnneNoordzij
Bin din g
Objectief SuObbjejecctiteieff S u bj e c ti ef S u bj e c ti ef
Hillesluis Hillesluis Hillesluis
ten itei pic Ca
Anne Noordzij
om SOCIALE IoN Le en Leef D EX Bin ten d itei Meediong omgeving en pic Leef Ca ten itei S pic SOCIALE IND EOXCIALE INDEX Ca Meedo Meoem dgeving en omgeving Leef oen Leef ten Bin itei din pic g Ca
SOCIALE IN IALE INDE DE CX SO X
Bin din g
Bin din g
Objectief Objectief
S u bj e c ti ef
ten itei pic Ca
ten itei pic Ca
ten itei pic Ca
Objectief
Bin din g
Objectief Objectief ObjectiefSubjectief S u bj e c ti ef S u bj e c ti ef
S u bj e c ti ef
A lg e m e e n A lg e m e e n A lg e m e e n
eld Gew
Mee omgeving efoM megeedvoinegn Leef Le OCIALE doen EX I N S D Bin ten N D itei SOCIALE Ig E Meeddinog om evingX pic en Leef Ca Meedo omgenving en Leef iteite SEOCIALE IBNDEX pic SOCIALE IND i X n Ca d in Meedo g Me e geving om omgeving en Leef doen Leef ten Bin itei din pic g Ca
S u bj e c ti ef S u bj e c ti ef S u bj e c ti ef A lg e m e e n A lg e m e e n A lg e m e e n
A lg e m e e n
NE I G HE I D S I NDE DIE LX VEILIGHEIDSIV X
Vand ld raV alism aandalism Veand eweInb k e alism eld G e Gew Ov Ov l a er e t O rla s las l ve sX ief V E I L I G HE I D S I NDE rla t sta t f D EE e IDILSIIG S I NDE st NH DE VEILIGHV EIXD Di Inbraak X Va ndal d l e ism raeawk InbVraaak InbG Vand e ndal alism eld eld ism e Gew e Gew Ov l a er t Ov las Ov l iefs a e e t t r D r s las las ef i t t D
A lg e m e e n A lg e m e e n A lg e m e e n
A lg e m e e n
Hillesluis Hillesluis Tarwewijk
ten itei pic Ca ten itei pic Ca
Boven gemiddelde van Rotterdam
Bin din g
Rond gemiddelde van Rotterdam
M Mee eg omgeving efomegeedvoin n Leef CIALEdoen E O Le I N S D X Bin ten IALE INDE d itei SOC Meediong gevingX pic en eefom L Ca Meedo omgenving en Leef iteite S pic SOCIALE IND E EOXCIALE IBNinD Ca di X Meedo ng Meoem dgeving en omgeving Leef oen Leef ten Bin itei din pic g Ca
Onder gemiddelde van Rotterdam
Bin din g
Objectief Objectief
Bin din g
Objectief
Ver onder gemiddelde van Rotterdam
Bin din g
Objectief ObjectiefSubjectief S u bj e c ti ef S u bj e c ti ef
Ver boven gemiddelde van Rotterdam
44 ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC
ten itei pic Ca ten itei pic Ca
Bin din g
S u bj e c ti ef S u bj e c ti ef A lg e m e e n A lg e m e e n A lg e m e e n
SOCIALE INDEX
Meedo en
SOCIALE INDEX
omgeving Leef
A lg e m e e n A lg e m e e n
l sta ef Di
ism me e Gew Ov Ov l e a er rla E H I D G I S st L I I N las f E D V EstX e t EE IDILSIIG DiVEILIGHV S I NDE NH DE EIXD X Inbraak Vand d alism raeawkel InbVraaak InbG Vand e ndal alism eld eld ism e Gew e Gew Ov l er ta s O las O f l ie ve ve t rla rla sta D f e st st Di
Objectief
eld Gew
l sta ef Di
Terbregge Terbregge
Objectief Objectief
Tarwewijk Tarwewijk Tarwewijk
Van Inbraak dalismVa e ndali sm Ov e e as Ove l LIGHEIDSINDrlE I E a V t t rla X s EE D S I NDE IDILSIIG ef NH st DE VEILIGHV EIX X Di Inbraak Vand d l a e l a i r a b a k r a b n k s I Va In Gew me V a n n d dalis alism eld eld me e Gew Gew Ov l er sta Ov las O f l e ve a Di er t t r s las las ef i t t D
eld Gew
omgevingOCIAM LeEedIoNeD nE Leef S X ten SOCIALE INDE itei Meedo gevingX pic en eefom Ca eving L M g e e m d o o en Leef teiten i SOCIALE IN ten B DE pic SOCIALE IND E i n X itei din X Ca pic Meedo g Ca Me e geving om omgeving en Leef doen Leef ten Bin itei din pic g Ca
l sta ef Di
Objectief Objectief ObjectiefSubjectief S u bj e c ti ef S u bj e c ti ef
l sta ef Di
IDSIV L I G HE I D S I NDE X DIID VEILIGHEEIL E XI N D E IGHNEE S V X Inbraak Inbraak
ten itei pic Ca
ten itei pic Ca
Feijenoord, Tarwewijk en Hillesluis zijn de Objectief drie buurten die het ‘minst’ scoren op het Wijkprofiel. Op alle drie de indexen scoren ze onder het Rotterdams gemiddelde. Feijenoord scoort op de sociale index zelfs ver onder het Rotterdams gemiddelde. Ook hier zien we grote verschillen in de scores per onderdeel. Alle drie de buurten scoren op een enkel onderdeel zelfs boven het Rotterdams gemiddelde.
Bin din g
l sta ef Di
Gew
l sta ef Di
Feijenoord Feijenoord Tarwewijk Hillesluis
Feijenoord Feijenoord Feijenoord
Ov De scores over de worden ethema’s rla st weergegeven als indexscore, waarbij het gemiddelde van Rotterdam in de nulmeting (2014) op 100 is vastgesteld.
S u bj e c ti ef S u bj e c ti ef S u bj e c ti ef A lg e m e e n A lg e m e e n A lg e m e e n
Objectief
S I NDE VEILIGHEIDG X V E I L I HE I D S I NDE X Inbraak
eld Gew
A lg e m e e n A lg e m e e n A lg e m e e n
Objectief Objectief
Tarwewijk Feijenoord Tarwewijk
anda lism e
Strand en Duin, Molenlaankwartier en Terbregge zijn de drie ‘best’ scorende buurten op het Wijkprofiel en scoren zowel op de veiligheidsindex als de sociale index ver boven het Rotterdams gemiddelde. Daarnaast scoren ze voor de fysieke index alle drie boven het Rotterdams gemiddelde. Toch zijn er wel degelijk verschillen te zien in de score op de diverse onderdelen. A lg e m e e n Alle drie de buurten scoren op een enkel onderdeel zelfs onder het Rotterdams S u bj e c ti ef gemiddelde.
Bin din g
l sta ef Di
Objectief ObjectiefSubjectief S u bj e c ti ef S u bj e c ti ef
Objectief
Feijenoord eld Gew
S u bj e c ti ef S u bj e c ti ef A lg e m e e n A lg e m e e n A lg e m e e n
Bin din g
In het Wijkprofiel wordt een samenhangend beeld gepresenteerd van de feitelijke en door de bewoners Objectief beleefde situatie over de veiligheid en de sociale en fysieke staat van de wijken. Het instrument maakt het mogelijk om wijken onderling te vergelijken. Na de tweejaarlijkse vervolgmetingen kan ook de ontwikkeling zichtbaar worden gemaakt. Uit de cijfers van het wijkprofiel kan worden afgeleid welke beleidsthema’s en wijken in de stad V E I L I G HE I D S I NDE X aandacht behoeven. Inbraak (extra) V
SOCIALE INDEX
Bin din g
S u bj e c ti ef
A lg e m e e n A lg e m e e n
Meedo en omgeving IA L C E O I Leef N S D EX ten CIALE INDE itei SO Meedo gevingX en pic eefom Ca ving L M doe e e g e m o n Leef iteiten SOCIALE IBNDE ten pic SOCIALE IND E i n X itei din X Ca pic Meedo g Meoem Ca dg en oeenving omgeving Leef Leef Bin ten itei din pic g Ca
I NDEX
Meedo en
SOCIALE
omgeving Leef
A lg e m e e n
l sta ef Di
ten itei pic Ca
ten itei pic Ca
Wijken onderling vergelijken
Mil ieu
Ov er las t
l sta ef Di
meanda lism Ov e er E H I D G I S lE l L I ND I as Ove E V X rla sta t f E H I D S I NDE EE IDILSIIG LIGHV I e N st E i D V E X X D Inbraak Vand d alism raeawkel InbVraaak InbG V anda e ndal eld eld lism ism e Gew e Gew Ov er tal s O las O f l ie ve ve t rla rla sta D f e st st Di
eld Gew
FYSIEKE INDFEYXSIEKE INDEX
l sta ef Di
Inbr ak Vand Inbraak Vand alism eld Vaend weInldbraak alism Gew alism e eld Ge w e e G O Ov l ve er tal rla Ov E sta H I D G I S s l f L I I N las f E D e V er EsX e sta t t las Di E H I D S I NDE EE IDILSIIG Di VEILIGHV ef N i D E t XInbraak X D Vand d alism raeawkel InbVraaak InbG Vand e ndal alism eld eld ism e Gew e Gew Ov l er ta s O las O f l ie l ve ve t rla rla sta D sta f f e e st st Di Di
ruimte Vonobrazrienriunigmte Voorzieninge en n nbare Ope Ope X FYSIEKE IND ME d ilie ed oeSIEKE INDEX o u Y g F g t s st ruimte Voorziening Va en nbare Va e pe Voorzien ruimtO ingen nbareedFYSIEKE IND E e IXEKE INDEX p YS O F o g Mil st d Va oe ruimte Vooerzriueinminteg Voorzieieun en ingen nbare stg nbar Ope Va Ope Mil ieu ed d o e o stg stg Va Va
eld Gew
Vand alism e
FYSIEKE INDFEYXSIEKE INDEX
Inbraak
I GHE I D S I NDE NE LX DIE VEILIGHEIDSIV X
Inbraak Terbregge Terbregge Vand Inbraak Vand alis al eld eld
Molenlaankwartier Molenlaankwartier Molenlaankwartier Molenlaankwartier
Strand en duin Strand en duin
Kennis van de wijken eld Gew
IDSIV I GHE I D S I NDE NE LX DIE VEILIGHEIL X I NDE X VE I GHE IDS a
raak Inb Strand Strand en duin Vaen duin Inbraakndalis V
FYSIEKE INDFEYXSIEKE INDEX
V E I L I GHE I D S I NDE X
Terbregge Molenlaankwartier
Molenlaankwartier Strand en duin Terbregge
Mil ieu
Strand en duin
Rotterdam#Trendingtopic is tot stand gekomen dankzij de inzet van verschillende betrokken Rotterdammers en medewerkers van de gemeente Rotterdam Onderzoek en samenstelling Bestuursdienst gemeente Rotterdam, Onderzoek en Business Intelligence (OBI) gemeente Rotterdam Opdrachtgever, eindredactie, communicatie gemeente Rotterdam Bilal Taner (projectleider Rotterdam#Trendingtopic, senior strategisch adviseur), Annemarie Roode en Marn van Rhee (onderzoekers), Ronald Leer (senior adviseur concerncommunicatie), Annette Hage en Annemarie Los (redacteuren) Grafisch concept, ontwerp en layout Louise de Kruijf en Michiel Houdijk (Trichis Communicatie en Ontwerp) Druk Tuijtel Fotografie David Rozing, Stadsarchief Gemeente Rotterdam, collectie familie Zee, Havenbedrijf Rotterdam, stichting Opzoomer Mee Voor deze publicatie zijn verschillende bronnen gebruikt. Deze bronnen en de volledige interviews kunt u vinden op Rotterdam.nl/trendingtopic Informatie en bestellen Gemeente Rotterdam Bestuursdienst Afdeling Bestuur en Concern Advisering Coolsingel 40, 3011 AD Rotterdam
[email protected] oktober 2014
ROTTERDAM#TRENDINGTOPIC TERUG NAAR INHOUDSOPGAVE 47