HEERLE IN ONTWIKKELING
Roosendaal April 2006
INHOUD blad 1.
AANLEIDING
1.1 1.2 1.3 1.4
Inleiding Probleemstelling Uitgangspunten en randvoorwaarden Leeswijze r
2.
PROBLEEMANALYSE
2.1 2.2 2.3 2.4
Woningbouw Sport Sociaal-culturele voorzieningen De kerk
3.
SCENARIO’S
3.1 3.2 3.3 3.4
Visie PON Verplaatsing sportvelden Sociaal-culturele voorzieningen en zorgcentrum Gymzaal, binnensport
4.
VISIE
4.1 4.2
Voorzieningen Woningbouw
5.
VERVOLGTRAJECT
3 3 4 4
6 11 13 13
14 15 18 20
22 24
5.1 Financiële verkenning 5.2 Plan van aanpak
26 27
2
1.
AANLEIDING
1.1
Inleiding
In de kern Heerle spelen enkele vraagstukken op het gebied van wonen, welzijn, voorzieningen en sport. Zo bestaat er in deze kern behoefte aan de bouw van nieuwe woningen en is het noodzakelijk de sportaccommodaties voor voetbal en handbal aan de eisen van deze tijd te laten voldoen. Ook de functie van de rijksmonumentale kerk staat ter discussie. De parochie is namelijk vanwege het teruglopende kerkbezoek genoodzaakt om in de rijksmonumentale kerk nieuwe functies onder te brengen. Genoemde ontwikkelingen vragen om een samenhangende aanpak. Een aanpak die samen moet worden opgepakt met de partners die actief zijn in Heerle: de leefbaarheidsgroep, de sportverenigingen, het buurthuisbestuur, woningstichtingen als Aramis en Soomland en een zorginstelling als Stichting Groenhuijsen. Half 2005 heeft het PON in opdracht van Woningstichting Soomland een onderzoek gedaan naar de leefbaarheid in Heerle. Op 12 september 2005 is het dorp geïnformeerd over de resultaten van het onderzoek “De Toekomst van de voorzieningen in Heerle en Moerstraten”. Vervolgens is het aan de gemeente om samen met genoemde partijen aan de slag te gaan en een samenhangende, realistische visie te presenteren.
1.2
Probleemstelling
De centrale probleemstelling is: Wat is de meest gewenste samenhangende ontwikkeling voor het behoud en versterking van de leefbaarheid in Heerle op het gebied van woningbouw, buurthuiswerk en sport voor de korte (tot 2010) en middenlange (2010-2015) termijn? Op grond van genoemde probleemstelling zijn de volgende doelstellingen van deze studie te onderscheiden: Inzicht bieden in de aard, omvang en locatie van te bouwen woningen in de periode tot 2010 alsmede 2010-2015; Inzicht in de toekomstige ligging en exploitatie van sportaccommodaties voor de handbal- en de voetbalvereniging; Inzicht in de toekomstige functies, locatie, beheer- en exploitatievorm van de buurthuisfunctie; Inzicht in de toekomstige invulling van de kerk;
3
Inzicht in de financiële en maatschappelijke haalbaarheid van de voorgestelde ontwikkeling, alsmede de wijze waarop een en ander organisatorisch valt vorm te gegeven.
Op grond van bovengenoemde doelstellingen zal het duidelijk zijn dat voorliggende studie vooral een richtinggevend karakter heeft. Op basis hiervan moet het mogelijk zijn de verschillende onderdelen verder te concretiseren en uit te werken.
1.3
Uitgangspunten en randvoorwaarden
Beleid is kader. De visie die in deze rapportage voor Heerle wordt gepresenteerd speelt in op bestaand beleid. De volgende beleidsdocumenten zijn van belang: StructuurvisiePlus, Uitwerkingsplan Brabantse Buitensteden en Woensdrecht, Masterplan Wonen-Welzijn-Zorg, Inventarisatie buitensportaccommodaties gemeente Roosendaal, Beleidsnota Woningbouwprogrammering Roosendaal 2004-2010. Deze beleidsdocumenten bepalen gezamenlijk het kader waarbinnen gewerkt dient te worden. Dit betekent bijvoorbeeld dat de voorgestelde ontwikkelingen moeten passen binnen het kwantitatief en kwalitatief woningbouwprogramma voor Heerle en dat de plek van de voorgestelde ontwikkelingslocaties moet passen binnen gemeentelijk en provinciaal beleid. Financieel. Met de uitvoering van deze visie is geld gemoeid. De budgetten die voor Heerle in de gemeentebegroting zijn opgenomen zijn het vertrekpunt. Dit geldt bijvoorbeeld voor budgetten op het gebied van welzijn en sport. Daar waar aanvullende middelen nodig zijn zal dit expliciet worden aangegeven. Ten behoeve van een op te stellen grondexploitatie (aan- en verkoop van gronden ten behoeve van woningbouw en maatschappelijke voorzieningen) geldt dat kosten en opbrengsten minimaal met elkaar in evenwicht moeten zijn.
1.4
Leeswijzer
In Hoofdstuk 2 “Probleemanalyse” wordt aan de hand van (het dorp overstijgende) beleidsnota’s nagegaan wat de mogelijkheden en de beperkingen zijn op het gebied van woningbouw. Met betrekking tot de sport en het buurthuiswerk worden de onderzoeksresultaten beschreven van daarop gerichte onderzoeken. Een oplossing voor de gesignaleerde knelpunten is de opgave voor het vervolg. In relatie tot de hiergenoemde onderwerpen is het vrijkomen van de kerk een nieuw element. De invloed daarvan is aanzienlijk en beïnvloed de oplossingsrichting. 4
In het hoofdstuk”Scenario’s” wordt per onderdeel (verplaatsing sportvelden; sociaalculturele voorzieningen; zorgvoorzieningen; gymzaal/ binnensport) nagegaan welke mogelijkheden er zijn met de daarbij behorende voor- en nadelen. In het hoofdstuk “Visie” wordt de keuze beschreven uit de scenario’s. De visie beschrijft hoe een samenhangende ontwikkeling tot stand kan komen waarbij behoud en versterking van de leefbaarheid het resultaat moet zijn. De verschillende puzzelstukjes moeten één geheel gaan vormen en een “leefbaar plaatje” opleveren. Dit is gelukt! Het laatste hoofdstuk beschrijft het vervolgtraject met de noodzakelijke vervolgstappen en initiatiefnemers.
5
2.
PROBLEEMANALYSE
Een samenhangende ontwikkeling is gewenst op het gebied van woningbouw, sport, buurthuiswerk en het gebruik van de kerk. Om de gewenste ontwikkeling vorm te kunnen geven is het noodzakelijk om eerst de knelpunten nader te analyseren en mogelijkheden in beeld te brengen. 2.1
Woningbouw
In de woningbouwprogrammering is gesignaleerd dat er behoefte bestaat aan de bouw van woningen in Heerle. Alleen de locatie van de voormalige Rabobank is voor Heerle in de programmering opgenomen. Vanuit de maatschappelijke vraag is behoefte aan woningen voor verschillende doelgroepen. StructuurvisiePlus Bergen op Zoom- Roosendaal (25 januari 2001). In de StructuurvisiePlus (SV+) wordt erkend dat in alle kleine kernen behoefte is om woningen toe te voegen (bouwen voor de natuurlijke groei). Voor Heerle is het bebouwen van vrijkomende bedrijfskavels en het opvullen van open gaten van belang. Daarbij moet aandacht zijn voor karakteristieke structuren en moet aantasting van groen worden voorkomen. Inbreidingslocaties worden eerst benut alvorens met uitbreidingslocaties aan de slag wordt gegaan. In de kleine kernen is behoefte aan (zorg) voorzieningen. In de SV+ is de Herelsestraat opgenomen als bestaand en te versterken lintbebouwing. Voor Heerle zijn de aanduidingen: bestaand/ te verstreken lintbebouwing van belang en dorpskern/ te verstreken rand in combinatie met handhaven/ versterken landschappelijke structuur voor het gebied aan de zuidzijde van de dorpskern. Uitwerkingsplan Brabantse Buitensteden en Woensdrecht (21 december 2004). Het Uitwerkingsplan Brabantse Buitensteden en Woensdrecht (UP) vormt het provinciale toetsingskader voor ruimtelijke plannen in het betreffende gebied. Heerle wordt in dit plan gekenschetst als een van de kleinere dorpskernen in de regio gelegen in een open landbouwgebied. De kwaliteit van het dorp wordt gekenmerkt door aanwezige rust van het landelijk wonen in een kleine gemeenschap. Het beleid is gericht op het beheer van bestaande kwaliteiten.
6
Verdichting of aanpassing van het stedelijk gebied en het lint is mogelijk indien dit bijdraagt aan de ruimtelijke structuur van het gebied. Aan de noordwest zijde is een gebied opgenomen met de aanduiding ‘transformatie afweegbaar’. Dit betekent dat in dit gebied mogelijkheden liggen voor woningbouw indien goed wordt gekeken naar de landschappelijke inpassing. Voor dit gebied is versterking van de noord-zuid georiënteerde ecologische verbindingszone van belang. Het gebied ten zuiden van Heerle is opgenomen in het landschappelijke raamwerk. Stedelijke ontwikkelingen zijn hier niet mogelijk. Dit in tegenstelling tot hetgeen is opgenomen in de StructuurvisiePlus en het streekplan. Masterplan Wonen- Welzijn – Zorg 2004-2015 Het masterplan beschrijft de gewenste infrastructuur op het gebied van wonen, welzijn en zorg tegen het licht van de sterk toenemende vergrijzing en de trend van vermaatschappelijking van zorg. Uitgangspunt is het realiseren van woonservices, waarbij rondom te ontwikkelen clusters van zorg- en welzijnsvoorzieningen levensloopbestendige woningen worden gerealiseerd voor meerdere doelgroepen. Gezien de schaal en maat van Heerle is deze kern ter klein voor een volwaardige woonservicezone. Wel zijn er mogelijkheden voor een kleinschalige woonservicezone. Stichting Groenhuysen heeft aangegeven een eenvoudige en kleinschalige verpleegunit in Heerle te willen ontwikkelen. Dat betekent een bescheiden aanbod van voorzieningen op het vlak van wonen-welzijn-zorg. Voor het totale voorzieningenpakket zijn bewoners aangewezen op Wouw en Roosendaal. Woningbouwprogrammering Roosendaal 2004-2010. De woningbouwprogrammering belicht de kwantitatieve (aantal woningen) en kwalitatieve (type woningen) woningvoorraadontwikkeling. Daarbij speelt ook de locatie een rol. De ligging van de diverse potentiële bouwlocaties bepaalt in belangrijke mate ook de kwalitatieve mogelijkheden. De kwantitatieve kant. Zoals vermeld is in de programmering voor de kern Heerle de locatie aan de Beukenstraat 3 (voormalig Rabobankgebouw) opgenomen. Het project omvat de sloop van het huidige pand en de realisatie van 8 seniorenwoningen. Verder zijn er geen locaties opgenomen.
7
Gelet op de huidige woningvoorraad is er sprake van een extra behoefte aan woningen. In navolgende tabel is een kwantitatief overzicht weergegeven: Woningvoorraad per 1-1-2004 (wijkatlas 2004) Gewenste woningvoorraad per 1-1-2010 Gewenste woningvoorraad per 1-1-2015
697 woningen 734 woningen 750 woningen
Gewenste woningvoorraaduitbreiding 2004-2010 Gewenste woningvoorraaduitbreiding 2010-2015 Te realiseren woningen in de periode 2004-2015
37 woningen 16 woningen 53 woningen
De kwalitatieve kant. De bevolkingssamenstelling naar leeftijd in Heerle afgezet tegen de cijfers voor de gehele gemeente levert het volgende beeld op (wijkatlas 2005): Bevolkingsopbouw 0-24 jaar 25-54 jaar 55 jaar en ouder
Heerle 28% 44% 28%
gemeente 29% 44% 27%
Geconcludeerd kan worden dat de bevolkingssamenstelling van Heerle niet bijzonder afwijkt van die van de totale gemeente. Van een lichte vergrijzing ten opzichte van de gemeente is sprake als de cijfers van zowel de jongeren en als de ouderen worden vergeleken. Het huidige woningbestand ziet er als volgt uit: Vrijstaande woningen Tweekappers en geschakelde woningen Rijenwoningen Etagewoningen
Heerle 44% 33% 20% 3%
gemeente 16% 18% 46% 20%
Een indicatie van de behoefte aan woningen blijkt uit de wachtlijst voor particuliere bouwkavels van de gemeente. Voor Heerle staan ongeveer 30 personen op de zogenaamde ‘A lijst’. Op deze lijst staan personen die op zoek zijn naar een bouwkavel en die minimaal 5 jaar in Heerle wonen; meer dan 30 uur per week in de betreffende kern werken of minimaal 15 jaar aaneengesloten in de betreffende kern hebben gewoond. Naast de ‘A lijst’ is er de zogenaamde ‘B lijst’. Hierop staan 25 personen. Deze personen voldoen niet aan de eerder genoemde criteria van de A lijst, maar willen uiteraard wel in Heerle wonen. Overigens is het wel zo dat deze personen zich kunnen inschrijven op meerdere B-lijsten van de verschillende dorpen. De conclusie is gerechtvaardigd dat een aanmerkelijk aantal bewoners voor de bouw van een vrijstaande woning dan wel een tweekapper in aanmerking wil komen.
8
Bij nieuwbouw in Heerle is het belangrijk om verschillende accenten te leggen: Enerzijds zijn woningen voor jongeren (starterswoningen) essentieel. Deze groep is goed vertegenwoordigd in Heerle en kan in de huidige woningmarkt moeilijk een woning bemachtigen. Anderzijds gaat het om woningen die afgestemd zijn op senioren. Seniorenwoningen en zorgwoningen kunnen een belangrijke bijdrage leveren om de bewoners zo lang mogelijk in het eigen dorp te kunnen laten wonen en om en doorstroming te bevorderen. De lijsten met gegadigden voor een bouwkavel motiveren de noodzaak van grondgebonden woningen. Omdat het in Heerle om een toch relatief klein aantal te bouwen woningen gaat is het niet verstandig om alleen specifieke starters- of seniorenwoningen te bouwen maar in te zetten op levensloopbestendige woningen. Dit type is geschikt voor meerdere levenssituaties. Juist in een kleine kern is dat gewenst omdat niet alleen het aanbod aan nieuwe woningen beperkt is maar ook de vraag beperkt is per levens- en gezinsituatie. Het aantal ingeschrevenen op de lijst particulieren bouwkavels rechtvaardigt dat ook voor deze categorie ruimte moet zijn binnen het woningbouwprogramma. De locaties. Eerder is een inventarisatie gehouden van mogelijke bouwlocaties in de kern (verdichting) en aan de rand van Heerle (uitbreiding). Hieruit blijkt dat er verschillende locaties voorhanden zijn dan wel op korte termijn beschikbaar kunnen komen. 1. Locatie Beukenstraat 3 (voormalige Rabobank). Deze locatie is opgenomen in de woningbouwprogrammering met een indicatief aantal van 8 woningen. 2. Locatie sportvelden in combinatie met de kavel Herelsestraat 139. Deze locatie is als transformatieruimte opgenomen in het uitwerkingsplan van het streekplan. Op de velden in combinatie met de naastliggende kavel Herelsestraat 139 kunnen ongeveer 50 woningen worden gebouwd. 3. Locatie kerk. Woningstichting Soomland heeft met het parochiebestuur een overeenkomst om de mogelijkheid te bezien hoe de kerken in de vier dorpen Wouw, Wouwse Plantage, Heerle en Moerstraten een passende andere functie kunnen krijgen met behoud van een gebedsruimte in iedere kerk. Voor Heerle is als mogelijkheid in studie voorzieningen op de begane grond en woningen hoger op in de kerk. Uit een eerste verkenning blijkt dat het gaat om ongeveer 10 woningen.
9
4. Locatie Torenbaan. In het Uitwerkingsplan van het streekplan is dit gebied opgenomen als stedelijk gebied met de nadruk op beheer en intensivering. Door de ligging en de fysieke situatie (aan vier zijden begrensd) heeft deze locatie het karakter van een inbreidingslocatie. De bouwmogelijkheden worden mede bepaald door milieubeperkingen als gevolg van een agrarisch bedrijf en een speelterrein. Met het oog daarop is de RMD gevraagd hierover te rapporteren. Deze locatie biedt mogelijkheden voor toepassing van de ruimte-voor-ruimte regeling. Dit betekent dat hier, buiten het reguliere bouwcontingent om, mogelijkheden ontstaan voor de stedenbouwkundige afronding van Heerle aan de westzijde door uitgifte van 15 bouwkavels. 5. Locatie achter Herelsestraat 56-58. Tussen de woningen Herelsestraat 56 en 58 is een inrit aanwezig in de vorm van een doodlopend straatje. Hieraan staan 8 woningen. De stedenbouwkundige opzet is zodanig dat via dit insteekweggetje een uitbreiding met woningbouw op de achterliggende gronden mogelijk wordt gemaakt. De locatie ligt deels binnen de milieutechnische invloedssfeer van de aanwezige kas op het perceel Herelsestraat 66 en afzijdig ten opzichte van het centrale lint (Herelsestraat). Deze locatie biedt ruimte aan ongeveer 15 woningen. 6. Locatie tussen Herelsestraat 30 en 34. Heerle is ontstaan vanuit bebouwing langs oude linten. De Herelsestraat vormt het centrale lint. Om de lintstructuur te versterken is het mogelijk om open ruimten in het lint te bebouwen. De locatie tussen huisnummer 30 en 34 vormt zo’n open ruimte. Toevoegingen in de lintbebouwing van de Herelsestraat dient te passen in het beeld van dit straatgedeelte. Hier kunnen vier grondgebonden woningen worden gerealiseerd. 7. Locatie zuidelijk van de Plataanstraat. Aan de zuidzijde van Heerle is de mogelijkheid om de kern uit te breiden met een grotere woningbouwlocatie. Dit gebied past echter niet in de gedachte van het Uitwerkingsplan van het streekplan. In dit plan ligt het accent op de noordzijde van de dorpskern (sportvelden). Desalniettemin kan er natuurlijk nog steeds gesproken worden van een potentiële woningbouwlocatie (capaciteit ca. 50 tot 55 grondgebonden woningen).
10
De capaciteit van alle locatie bij elkaar bedraagt ruim 150 woningen. De behoefte is ruim 50 woningen. Duidelijk is dat een keuze gemaakt moet worden welke locaties ontwikkeld gaan worden. Op grond van het provinciale en gemeentelijke beleidskader komen de locaties 5 en 7 niet in aanmerking om als potentiële bouwlocatie verder te worden meegenomen. Dan nog dienen keuzes tussen locaties te worden gemaakt. In het volgende hoofdstuk wordt hier nader op ingegaan. 2.2
Sport
De accommodaties van de handbalvereniging Heerle (HVH) en de voetbalvereniging (HSC’28) voldoen niet meer aan de eisen van deze tijd. Beide accommodaties liggen volgens een rapportage van de Regionale Milieudienst te dicht op de woonbebouwing waardoor overlast vanwege geluid en licht wordt veroorzaakt. Recent is door Marktplan Adviesgroep een studie (Inventarisatie buitensportaccommodaties) gedaan naar de buitensportaccommodaties te Roosendaal. Specifiek wordt daar ook ingegaan op de sportontwikkelingen te Heerle. In het onderzoek wordt een aantal conclusies getrokken.
11
Gewenste omvang van de sportaccommodatie(s). De voetbalvereniging maakt gebruik van een wedstrijdveld en een trainingsveld bij De Schalm. De kleedruimten en de barruimte maken deel uit van De Schalm. De recent opgeknapte kleedkamers voldoen qua omvang niet aan de huidige normering. De voetbalvereniging is de laatste 5 jaar licht gegroeid en verwacht voor de toekomst een groei van 50 leden. De vereniging zelf geeft aan dat groei zonder accommodatie-uitbreiding niet mogelijk is. HSC vindt het wenselijk dat er een speelveld bijkomt en dat de kantine in eigen beheer komt. Daarnaast vindt zij het aantal kleedkamers en parkeerplaatsen beperkt. De handbalvereniging heeft 400 leden en is de afgelopen jaren gegroeid. De sportaccommodatie levert milieuproblemen (geluid en lichtoverlast) op aan de nabij gelegen woningen. Los van de milieuproblematiek voldoet de beschikbare buitenaccommodatie. De beschikbare binnenaccommodatie voldoet niet. De grote gymzaal in De Schalm is alleen geschikt voor pupillen en keeperstrainingen. Er is gebrek aan parkeerruimte. De trainingmogelijkheden in de sporthal in Wouw zijn onvoldoende. Voor de komende jaren wordt ook een groei verwacht. Deze groei is volgens HVH niet mogelijk zonder accommodatie-uitbreiding. De accommodatie wordt als ontoereikend beschouwd gezien het aantal leden. Marktplan concludeert dat de accommodatie van de voetbalvereniging - afgezien van het feit dat de huidige kleedruimten te klein is - voldoet aan de gestelde eisen (twee velden, kleedruimte, horecagelegenheid). Ten aanzien van de handbalvereniging concludeert Marktplan dat deze een meer regionale betekenis heeft waarbij op korte termijn een groei te verwachten is. Wat de binnenactiviteiten betreft voldoet de accommodatie in Wouw en is de noodzaak om in Heerle een eigen accommodatie te realiseren niet aanwezig. De basisvoorziening die in Heerle aanwezig zou moeten zijn bestaat uit een verlicht asfaltveld, een verlicht trainingsveld, vier kleedkamers en een horecafaciliteit. Aan de hand van demografische ontwikkelingen van Heerle heeft het bureau Marktplan een schets gemaakt van het toekomstige gebruik. Verwacht wordt dat op korte termijn (tot 2010) de huidige situatie in stand zal blijven, maar dat gelet op de vergrijzing dat het ledenaantal na 2015 een daling laat zien. Het gemeentebestuur heeft het advies van Marktplan met betrekking tot de gewenste accommodatie als standpunt overgenomen. De gymzaal in De Schalm wordt ook gebruikt door de Badmintonvereniging Hebad, de judovereniging Garami en in het kader van sportstimulering voor mensen van 55 tot 65 jaar en Meer bewegen voor Ouderen. Deze gebruikers geven aan (rapportage PON) dat de ruimten in De Schalm voldoen.
12
Verplaatsing van de buitensportaccommodatie. De twee clubs zien uitplaatsing van het sportcomplex naar een andere plek in Heerle als enige optie om aan hun wensen tegemoet te komen. Enerzijds worden hiermee de geconstateerde (milieu)problemen opgelost (ontvlechting sport en welzijn; aanwezigheid woningen) en anderzijds kan worden voorzien in een eigentijdse accommodatie. 2.3
Sociaal-culturele voorzieningen
Dorpshuis ‘De Schalm’ biedt behalve aan de sportverenigingen tevens ruimte aan diverse andere instanties (o.a. fysiotherapeut, bloedprikdienst, peuterspeelzaal, welzijnswerk ouderen en de ouderenbond). Het dorpshuis heeft een ontmoetingsruimte met bar, keuken en magazijn, twee gymzalen met kleed- en bergruimte, twee vergaderruimten, peuterspeelzaal. De Schalm vervult een belangrijke functie met betrekking tot de leefbaarheid in Heerle. Er zijn vaste huurders, maar ook veel incidentele huurders. De bezetting van De Schalm is goed, aan vergaderruimte is een tekort. Dubbelgebruik van De Schalm (sport en andere activiteiten) is een knelpunt vanwege de verschillende eisen die door de gebruikers wordt gesteld. De Schalm is eigendom van de Stichting Dorpshuis Heerle. Het stichtingsbestuur exploiteert. De barexploitatie is verpacht. In de inventarisatie van PON wordt over het gebouw en het gebruik het volgende opgemerkt. Het gebouw voldoet niet meer aan de huidige wensen en normen. Een noodzakelijke opknapbeurt van de kleedruimten is recent uitgevoerd. Er is te weinig vergaderruimte, de gymzalen worden ook voor andere dan sportactiviteiten gebruikt, wat lastig is. Er zijn knelpunten rond het beheer. 2.4
De kerk
Het parochiebestuur heeft de conclusie getrokken dat het kerkgebouw in de huidige vorm op financiële gronden niet in stand gehouden kan worden. Bij vervreemding van het gebouw stelt het Bisdom Breda eisen aan het toekomstige gebruik. Daarnaast staat het gebouw op de rijksmonumentenlijst. Dit betekent dat aan verbouw van de kerk stringente eisen zullen worden gesteld en van nieuwe aan- en bijbouwen zal geen sprake kunnen zijn. Zoals eerder aangeven is in opdracht van Woningstichting Soomland nagegaan welke mogelijke functies in de kerk te huisvesten zijn. Het gebouw neemt door de ligging en de vormgeving een markante plek in het dorp in. Een belangrijk uitgangspunt bij de verkennende studie van Soomland is dat de begane grond gebruikt wordt voor gemeenschapsvoorzieningen.
13
3
SCENARIO’S
Vanuit de probleemanalyse valt te concluderen dat een samenhangende ontwikkeling gewenst is met betrekking tot de buitensportaccommodatie, woningbouw, zorg en welzijnsvoorzieningen. In een kleine kern nemen voorzieningen een centrale plaats in als het gaat om leefbaarheid. De tevredenheid over de directe woonomgeving en de sociale contacten in de buurt is in de kleine kernen van oudsher groter dan in de stad. Het verlies aan voorzieningen wordt als een bedreiging gezien. Hoe met de voorzieningen in Heerle om te gaan vormt het belangrijkste thema in de visie voor het dorp. 3.1
Visie PON
In de zomer van 2005 heeft het PON haar rapport "De toekomst van de voorzieningen in Heerle en Moerstraten" gepresenteerd. De visie van het PON is dat de problemen in Heerle zich concentreren rondom het dorpshuis de Schalm (bouwkundig en functionele beperkingen alsmede de pachtconstructie), de ligging van de sportvelden en een tekort aan woningen voor senioren en starters. Als oplossing voor deze problemen pleit het PON voor een ruimtelijke clustering van zoveel mogelijk voorzieningen (sociaal-cultureel, zorg, welzijn en sport) met zorgwoningen voor ouderen. Als locatie gaat de voorkeur uit naar De Schalm en omgeving. De overige locaties in Heerle bieden andere mogelijkheden. De locatie Rabobank is zeer geschikt voor zelfstandige woningen voor ouderen en de kerk biedt wellicht kansen voor appartementen, bijvoorbeeld starters. Om ruimtelijk de door het PON aangegeven ontwikkelingen bij De Schalm mogelijk te maken en toch nog de sport hierbij te betrekken dient een van de twee voetbalvelden en de beide handbalvelden verplaatst te worden richting de Bameerweg. Het dan ontstane gebied tussen de sportvelden, de Bameerweg en de bestaande bebouwing kan worden ingevuld met woningbouw. Het voordeel van deze opzet is dat De Schalm het middelpunt in de ontwikkelingen blijft en door meervoudig gebruik van ruimtes dit een leefbaar geheel blijft/wordt. In de huidige situatie is sprake van een vervlechting van functies en diverse gebruikers die noodzakelijk zijn voor de exploitatie. Dit concept blijft in deze opzet gehandhaafd. Het nadeel is dat de overlast van het voetbalveld dat blijft liggen gehandhaafd wordt. Daarnaast belemmert de milieubelasting van de sportvelden een goede inrichting van het nieuwe woongebied. Bij deze oplossing is geen rekening
14
gehouden met de beschikbaarheid van de kerk voor andere functies dan wonen, terwijl dit gebouw toch ook een middelpunt vormt in het dorp. Om de milieuproblemen als gevolg van de sportvelden (voetbal + handbal) op te lossen is verplaatsen van het totale complex de oplossing. Binnen Heerle zijn locaties te vinden waarbij aan de milieunormen voldaan kan worden. 3.2
Verplaatsing sportvelden.
Uitgangspunt voor de zienswijze waar hier nader op ingegaan wordt is het verplaatsen van het sportcomplex (twee voetbalvelden, twee handbalvelden, kleedaccommodatie, kantine(s), parkeren etc.). Hiermee ontstaat de mogelijkheid om op de door de provincie aangeduide ‘transformatieruimte’ woningen te kunnen bouwen, kan het milieuprobleem worden opgelost en kan een accommodatie worden gerealiseerd die aan de normen voldoet. Uit een eerste financiële analyse blijkt dat verplaatsen van de accommodatie inclusief grondaankoop kostendekkend is te realiseren als alle beschikbare woningen binnen het contingent voor de periode 2004 - 2015 (53 woningen) op de huidige sportvelden worden gerealiseerd. Daarbij is het niet vanzelfsprekend om bij voorbaat enkel en alleen over verplaatsing binnen Heerle te spreken. 1.
Scenario voetbal- en handbalvelden worden verplaatst naar Wouw.
Op grond van het beleid met betrekking tot de buitensportaccommodaties is het een doel om te komen tot bundeling van deze accommodaties. Voor Heerle, Moerstraten, Wouwse Plantage en Wouw is het een reële en denkbare oplossing dat het sportpark in Wouw wordt uitgebreid en dat alle verenigingen uit de vier kernen daar gaan voetballen. Op deze wijze is het mogelijk om een efficiënt gebruikt sportpark in lengte van jaren als voorziening in stand te houden. De keerzijde van deze benadering is dat in een dorp het begrip leefbaarheid nauw samenhangt met de aanwezigheid van voorzieningen. Een voetbalvereniging is er daar een van. HVH is een van origine Heerlese sportvereniging. De huidige vereniging heeft een regionale betekenis. Sporthal De Omganck in Wouw voldoet aan de eisen om deze betekenis te kunnen handhaven. Een concentratie van het binnensportgebeuren in Wouw ligt dan ook voor de hand. In die geest doordenkend is ook een verplaatsing van het buitensportonderdeel naar Wouw een logische gedachte. Direct aan de Doeldreef, op het sportpark waar Cluzona gehuisvest is, is een buitenaccommodatie voor de handbal te realiseren.
15
2.
Scenario voetbal- en handbalvelden worden verplaatst binnen Heerle.
Beide sportverenigingen hebben in het verleden al te kennen gegeven voor verplaatsing van de velden binnen Heerle te zijn. In een voorstel daarover (Nieuwe ronde, nieuwe kansen voor een sportpark te Heerle, werkgroep nieuwe accommodatie Heerle 06-10-2003) worden drie mogelijke locaties genoemd. Bij de zoektocht naar locaties zijn door de verenigingen de volgende uitgangspunten gehanteerd, die door de gemeente worden onderschreven: - de locatie moet in of in de naaste omgeving van de dorpskern liggen; - in de ruimtebehoefte moet kunnen worden voorzien; - de locatie mag geen overlast voor de omwonenden opleveren; - de infrastructuur (wegen) moet geschikt zijn, geschikt te maken zijn. Op grond hiervan komen de volgende locaties in beeld.
Een terrein ten noorden van de Bameerweg (locatie 1). Dit terrein voldoet aan de uitgangspunten. Wel zal de Bameerweg enigszins aangepast moeten worden om de verkeersafwikkeling in twee richtingen soepel te laten verlopen.
Een terrein aan de Herelsestraat tussen huisnummer 165 en 173 (locatie 2). Qua bereikbaarheid is dit de beste locatie, door de directe ligging aan het centrale dorpslint.
16
Een terrein achter de school tussen Kapelstraat en Kerkpad (locatie 3). Dit terrein sluit aan bij de school en maakt daardoor medegebruik door de school mogelijk. Zowel de Kapelstraat als het Kerkpad zijn als ontsluitingsweg minder ideaal.
Een terrein aan de Torenbaan (locatie 4). Dit terrein ligt direct tegen de bebouwde kom gesitueerd. Door de aanwezigheid van woonbebouwing aan de Acacialaan zal het moeilijk zijn om het sportpark direct aan de bebouwde kom aan te laten sluiten (hinder licht en geluid).
Conclusie. De beide scenario’s overziend is de conclusie dat uit het oogpunt van leefbaarheid de keuze om de voetbalvelden binnen Heerle te verplaatsen de voorkeur verdient. Dit omdat de vooruitzichten voor de voetbal van dien aard zijn dat in lengte van jaren de behoefte aan twee velden aanwezig zal zijn. Om in de huidige situatie een bundeling in Wouw te benadrukken is een brug te ver. Vanuit de handbalvereniging is in het verleden en recent helder en krachtig naar voren gebracht dat men het buitensportgedeelte in Heerle wil handhaven. Het doorslaggevende argument voor hen is dat de binding met Heerle van dien aard is dat de vereniging flink in ledental en vrijwilligers terug gaat als alles in Wouw geconcentreerd wordt. Daar komt bij dat in Wouw in feite ook sprake is van een scheiding van een locatie waar het binnensportgedeelte plaats vindt (De Omganck) en de plek waar het buitensportgedeelte zou kunnen worden gelokaliseerd (sportpark Cluzona). De vereniging is dan ook van mening dat het buitensportgedeelte aansluitend aan de nieuwe voetbalvelden in Heerle gesitueerd moet worden. In die situatie maken zij daarbij gebruik van de was- en kleedaccommodatie en kantine van de voetbal. Bij deze zienswijze sluit de gemeente zich aan. Van de locaties binnen Heerle scoort de locatie Herelsestraat (locatie 2) goed als het gaat om (auto)bereikbaarheid en herkenbaarheid (gelegen aan het centrale dorpslint). De locatie achter de school (locatie 3) scoort goed met het oog op bundeling van voorzieningen en de daarmee samenhangende mogelijkheid tot medegebruik. De locatie aan de Bameerweg (locatie 1) heeft dezelfde ligging t.o.v. het dorpslint als de locatie 3 maar van mogelijk medegebruik is geen sprake. De locatie aan de Torenbaan (locatie 4) ligt duidelijk buiten het dorp en verdraagt zich niet met de bestaande en mogelijk toekomstige woningbouw.
17
De diverse locaties overziend zijn twee locaties gelijkwaardig. De locatie achter de school is nabij het dorpshart gelegen en medegebruik is mogelijk door de school. De bereikbaarheid voor langzaam verkeer is goed via een pad langs het kerkhof. De autobereikbaarheid is vanaf de Kapelstraat. Deze straat is daarvoor geschikt, hoewel uiteraard een ligging direct aan de Herelsestraat voor bezoekers van buitenaf duidelijker zou zijn. De locatie aan de Herelsestraat is direct aan het centrale dorpslint gelegen en is daardoor duidelijk herkenbaar en bereikbaar. 3.3
Sociaal-culturele voorzieningen en zorgcentrum.
Peuterspeelzaal. Vanuit de brede-school-gedachte verdient het de voorkeur om bij verplaatsing de peuterspeelzaal in de school onder te brengen. De overgang van peuterspeelzaal naar school gaat voor de kinderen geleidelijk. Daarnaast is het voor de ouders een voordeel in relatie tot halen en brengen als er sprake is van meerdere kinderen in het gezin. De mogelijkheid om de peuterspeelzaal in de school onder te brengen is aanwezig doordat de fysieke ruimte daarvoor beschikbaar is (lokaal over). Zoals gezegd zijn er meerdere scenario’s met betrekking tot het onderbrengen van de voorzieningen. Bij het onderbrengen van de peuterspeelzaal is het uitgangspunt dat bij verplaatsing alleen de school als huisvestingslocatie in aanmerking komt. Welzijn en zorg. Door de sportvelden te verplaatsen en de vrijkomende gronden te zamen met de kavel Herelsestraat 139 te bebouwen kan De Schalm naast een buurthuis en sportzaal ook een functie krijgen met betrekking tot zorg (huisartsenpraktijk, fysiotherapeut, steunpunt thuiszorg en dat type functies). Doordat de kerk ook beschikbaar komt voor wonen en voorzieningen ontstaan meerdere scenario’s. Dit komt omdat er meer fysieke ruimte beschikbaar is voor voorzieningen dan nodig is. De m2 die thans in de Schalm in gebruik zijn door sociaal-culturele voorzieningen, aangevuld met enkele tientallen m2 voor zorgfuncties, zijn zondermeer ook in de kerk aanwezig. Door de kerk te betrekken bij het huisvesten van de voorzieningen ontstaat een "concurrentiestrijd" met (het gebied) De Schalm. Scenario’s. Met betrekking tot het huisvesten van de welzijnsvoorzieningen en de zorg zijn er verschillende mogelijkheden, scenario’s genoemd. Deze scenario's zijn:
18
1.
Scenario sociaal-culturele voorzieningen, zorgcentrum en woningen nabij De Schalm.
De sociaal-culturele voorzieningen blijven in De Schalm. Hierin wordt ook een zorgcentrum opgenomen. Hierop aansluitend worden (zorg)woningen gebouwd. In de kerk is uitsluitend sprake van wonen. Het voordeel van dit scenario is dat De Schalm een multifunctioneel centrum blijft/wordt waarbij een efficiënt gebruik van de ruimtes mogelijk is. Nadelen van dit scenario zijn dat in De Schalm fors geïnvesteerd moet worden en dat de kerk als centraal en symbolisch element behouden blijft als gebouw maar geen gemeenschapsfunctie meer heeft. 2.
Scenario zorgcentrum in de kerk/sociaal-culturele voorzieningen in De Schalm
In de overleggroep Heerle heeft stichting Groenhuysen te kennen gegeven een voorkeur te hebben voor het onderbrengen van een zorgcentrum en de daarbij behorende (zorg)woningen in de kerk. Dit houdt in dat de zorgvoorzieningen en de voorzieningen die zorg gerelateerd zijn in de kerk worden ondergebracht met op de verdieping(en) woningen. In De Schalm wordt het sociaal-cultureel programma gehandhaafd. Het voordeel is dat er sprake is van duidelijke herkenbare functies in elk van de beide gemeenschapsgebouwen. Het nadeel is dat er geen dubbelgebruik van ruimtes mogelijk is voor meerdere voorzieningen en dat in zowel De Schalm als in de kerk moet worden geïnvesteerd. 3.
Scenario sociaal culturele voorzieningen in de kerk/De Schalm zorgcentrum
Bij dit scenario gaan de sociaal-culturele voorzieningen naar de kerk. Bij De Schalm komt het zorgcentrum en de zorgwoningen. In de kerk is daarnaast nog sprake van woningen op verdieping. Het voordeel van dit scenario ten opzichte van het vorige is dat de zorgwoningen gemakkelijker te realiseren en te financieren zijn. 4.
Scenario concentratie sociaal culturele voorzieningen en zorgcentrum in de kerk
Bij dit scenario gaat alles wat nu in De Schalm zit, met uitzondering van de binnensport(gymzaal), naar de kerk. Op de locatie De Schalm blijft de gymzaal over met de kleedaccommodatie. Het voordeel is dat de kerk als centraal en symbolisch gebouw in het hart van het dorp ook de functies krijgt die in het hart van het dorp thuishoren.
19
Het nadeel van dit scenario is dat de gymzaal een zelfstandig element wordt en dat de gebruikers van de gymzaal geen gebruik meer kunnen maken van de barruimte die er nu is. Conclusie. Wil het dorp leefbaar en vitaal blijven dan is behoud van voorzieningen essentieel. Bundeling van voorzieningen en multifunctioneel gebruik van ruimten draagt bij aan dit gewenste behoud. Alle voorzieningen bij De Schalm heeft als voordeel dat een efficiënt en multifunctioneel te gebruiken gebouw kan ontstaan. In de kerk dienen dan uitsluitend woningen ondergebracht te worden. De kerk als monument en beeldbepalend gebouw in de kern wordt op deze wijze in stand gehouden maar heeft geen meerwaarde voor de gemeenschap. Vanuit het basisgebruik van het gebouw is het echter te prefereren dat minstens de gebedsruimte in de kerk aanwezig blijft. Alle voorzieningen in de kerk heeft tot voordeel dat dit dan het gemeenschapsgebouw wordt, centraal in het dorp gelegen. Een nadeel is dat de verenigingen die gebruik maken van de gymzaal geen gebruik meer kunnen maken van de bar bij De Schalm, omdat deze voorziening als zodanig dan niet meer bestaat. Bij de optie om de voorzieningen deels in de kerk en deels in De Schalm te huisvesten gaat de voorkeur uit naar sociaal-culturele voorzieningen in de kerk en het zorgcentrum in De Schalm. Dit omdat de kerk als centraal gelegen gebouw binnen de gemeenschap een centrale plaats blijft houden. Het voordeel van het zorgcentrum bij De Schalm is dat de zorgwoningen en andere aanverwante woningen via nieuwbouw gerealiseerd worden en daardoor volledig aan de eisen en wensen kunnen voldoen vanuit de doelgroep en de zorginstelling. Vanuit bundeling van voorzieningen geredeneerd, is of alles in de kerk of alles in De Schalm te prefereren. Als dan weer de keuze aan de orde is tussen beide locaties, verdient de locatie kerk verreweg de voorkeur. 3.4
Gymzaal, binnensport
Het verplaatsen van de sportvelden heeft tot gevolg dat voor de handbal het binnenen buitengebeuren gescheiden wordt. HSC en HVH hebben aangegeven graag een eigen home te willen hebben. Met betrekking tot de voetbal kan aan deze wens tegemoet worden gekomen door de voetbal binnen Heerle te verplaatsen met daarbij een eigen accommodatie (kleedruimte, kantine). De handbalvereniging is een vereniging van regionale betekenis. De wedstrijden worden gespeeld in de sporthal in Wouw, de Omganck. Een idee zou kunnen zijn 20
dat de vereniging de beheerder wordt van de sporthal en uitbater van de bijbehorende horeca. Een voorbeeld hiervan is volleybalvereniging Micro Electro in relatie tot Spelhal Den Dijck in Roosendaal. In de situatie dat de handbal de sporthal in Wouw volledig uitnut is het niet meer vanzelfsprekend dat zij nog gebruik maken van de gymzaal in Heerle. De handbalvereniging Heerle is een andere mening toegedaan. Allereerst is de binding met Heerle voor deze vereniging essentieel. Daarnaast speelt dat de vraag naar uren in de avond voor de sporthal in Wouw het aanbod overschrijdt. De gymzaal in Heerle blijft voor de handbal een accommodatie van belang. De omvang van de zaal is echter dan dien aard dat deze alleen geschikt is voor de training van de jongste jeugdteams. De handbal zou dan ook graag in Heerle een eigen trainingsaccommodatie realiseren. Deze situatie levert twee scenario’s op. 1.
Scenario gymzaal blijft beschikbaar voor de scholen en de binnensporten.
Bij de eventuele herschikking van de voorzieningen in Heerle blijft overeind dat de gymzaal altijd in gebruik zal moeten blijven voor de scholen, handbal, judo en badminton. Als alle voorzieningen naar de kerk zouden verhuizen blijft de gymzaal enkel en alleen als sportruimte achter zonder kantineruimte. Voor de gebruikers betekent dit een achteruitgang ten opzichte van de huidige situatie. 2.
Scenario een nieuwe sportzaal geschikt voor alle binnensporten wordt nabij de nieuwe buitensportaccommodatie gerealiseerd.
De handbalvereniging is een serieus onderzoek gestart naar de haalbaarheid om in eigen beheer een trainingshal te bouwen. Deze hal dient dan bij de buitenaccommodatie in Heerle gerealiseerd te worden. De haalbaarheid komt uiteraard dichterbij als ook de andere binnensportverenigingen en de scholen van deze nieuwe hal gebruik maken. Conclusie. De huidige gymzaal is en blijft geschikt voor de binnensportactiviteiten die er nu plaatsvinden. Door het schuiven met voorzieningen betekent dit dat het complex de Schalm in ieder geval gaat veranderen. In dat verband is het zinnig om ook een verplaatsing van de gymzaal als mogelijkheid te onderzoeken.
21
4
VISIE
4.1
Voorzieningen
Uit de informatie weergegeven in het vorige hoofdstuk blijkt dat er per onderwerp meerdere keuzes zijn. De opgave is om uit die keuzes een ontwikkelingsmodel te destilleren dat door combinaties van keuzes een optimale oplossing oplevert voor de gesignaleerde problemen en tegemoet komt aan de wensen vanuit het dorp. Kortom wat is de meest gewenste samenhangende ontwikkeling voor het behoud en versterking van de leefbaarheid in Heerle. Het is een gerechtvaardigde keuze om de mogelijkheden die er zijn in de kerk als uitgangspunt te nemen. Dit omdat dit gebouw een beeldbepalend gebouw in de kern is, centraal gelegen en qua intentie van oorsprong een gebouw gericht op de gemeenschap. Vanuit dit standpunt zou de begane grond in de kerk ingericht moeten worden ten behoeve van de sociaal-culturele voorzieningen en zorg. Het gaat daarbij om een inrichting bestaande uit een multifunctionele ruimte voor bijeenkomsten, vergaderruimtes (diverse verenigingen), een gebedsruimte en de nodige ruimten die te maken hebben met zorg (fysiotherapie huisarts, thuiszorg etc.). Het zou handig zijn om de multifunctionele ruimte van een toneel te voorzien zodat ook de toneelvereniging ervan gebruik kan maken. Ook de school kan deze ruimte gebruiken voor bijeenkomsten. Op de verdieping(en) in de kerk kunnen woningen gesitueerd worden. Door het feit dat er sprake is van zorgvoorzieningen op de begane grond dienen de woningen in de kerk afgestemd te zijn op de hierbij behorende doelgroep. Op grond van de brede-school-gedachte ligt het voor de hand om de peuterspeelzaal in de school onder te brengen. Op deze wijze ontstaat een natuurlijke overgang voor de kinderen van het een naar het ander. In het vorige hoofdstuk is aangegeven dat voor de verplaatsing van de sportvelden er twee locaties zijn die gelijkwaardig zijn. Brengen we deze mogelijkheden in relatie tot de verplaatsing van de voorzieningen naar de kerk dan verdient de locatie van de sportvelden achter de school nadrukkelijk de voorkeur. Op deze wijze komt het buitensportcomplex het dichtst bij de andere voorzieningen te liggen. Voor de school ontstaat de mogelijkheid om op eenvoudige wijze gebruik te maken van de sportvelden, te meer daar er een rechtstreekse verbinding is. Daarnaast is het bijvoorbeeld mogelijk bij een dorpsfeest binnen- en buitenactiviteiten te combineren. Als de voorzieningen allemaal in de kerk worden gehuisvest blijft de gymzaal als eenzaam element aan de Populierstraat achter. Een alleenstaande gymzaal is een introvert gebouw met een vandalisme-gevoelig uiterlijk. Het realiseren van een nieuwe sportzaal nabij de nieuwe sportvelden is een optie die dan veel beter is. Op deze wijze vindt een bundeling van voorzieningen plaats in het hart van het dorp. 22
Een bundeling van voorzieningen, maar wel met de afzonderlijke functies in een eigen accommodatie, maakt het mogelijk om van elkaars nabijheid te profiteren zonder last te hebben van elkaar. In relatie tot het beheer en onderhoud valt op te merken dat in de voorgestelde situatie de Stichting dorpshuis Heerle geen gebouw meer heeft. De kerk wordt in deze situatie eigendom van Soomland. De Stichting dorpshuis Heerle kan dan nog wel optreden als beheersstichting van de ruimten in de kerk ten behoeve van de sociaal-culturele voorzieningen. De nieuw te realiseren sportzaal nabij de buitensportaccommodatie dient volledig eigendom te zijn en beheerd te worden door de handbalvereniging. Een zekerheid met betrekking tot het financiële beheer en onderhoud is dat de basisscholen (Heerle en Moerstraten) gymuren in zullen huren. Daarnaast is het een must dat de andere binnensportverenigingen gebruik maken van de accommodatie.
23
4.2
Woningbouw
Het verplaatsen van de sportvelden en het transformeren van de kerk tot een gebouw met meerdere functies is niet van de ene op de andere dag gerealiseerd. Alle zeilen zullen bijgezet moeten worden om in 2010 te spreken van zichtbare veranderingen. Al enige jaren is sprake van achterstand in de bouw van woningen in Heerle. Het is dus zaak om voor de korte termijn, de tijd tot en met 2010, op dat gebied ook andere initiatieven te ontwikkelen. Korte termijn. In de woningbouwprogrammering 2004-2010 is voor Heerle de realisatie opgenomen van een 8-tal woningen op de locatie Rabobank aan de Beukenstraat. Gedacht is hierbij aan seniorenwoningen. Door nadrukkelijk in te zetten op zorg en zorgwoningen op een andere locatie in Heerle is het niet verstandig om seniorenwoningen op een afzijdige locatie te realiseren. Wat wel kan is het bouwen van starterswoningen op deze locatie. Voor deze doelgroep zijn woningen nodig die passen op deze locatie. Het doel is dan wel dat deze gereed zijn voor 2010. Met de provincie zijn er contacten over de realisatie van ruimte-voor-ruimte woningen in Heerle. De in dit kader te realiseren woningen tellen niet mee binnen het contingent. Het is dan ook zaak om in dit verband locaties aan te wijzen waar voor 2010 woningen gebouwd worden. De locaties die daarvoor direct in aanmerking komen zijn gelegen aan de Torenbaan en Herelsestraat 30-34. Door de mogelijkheid te bieden om vrijstaande woningen en tweekappers te realiseren wordt tegemoet gekomen aan de vraag naar deze woningen. Middenlange termijn. Om de verplaatsing van de sportvelden mogelijk te maken is het noodzakelijk ruim 50 woningen te bouwen op de huidige sportvelden en het perceel Herelsestraat 139. Dit houdt in dat de beschikbare contingenten voor jaren aaneen daar ingezet moeten worden. In schema ziet het woningbouwprogramma er dan als volgt uit; Locatie goedkoop middelduur duur Jaar van oplevering 2008 2009 2010 2011 2013 2015 Rabobank 6à8 6/8 Torenbaan 15* 15 Herelsestr. 4* 4 kerk 20** 20 sportvelden 12 26 16 12 16 18 8
24
*
Deze woningen tellen niet meer in de contingentering vanwege de ruimte-voorruimte status. ** Deze woningen tellen niet mee in de contingentering vanwege de status als zorgwoning. Een confrontatie tussen de eerder aangegeven gewenste woningvoorraaduitbreiding tot 2015 en het gewenste programma op grond van de realisatiemogelijkheden levert een verschil op van (60/62 – 53) 7 à 9 woningen. Dit heeft direct te maken met de noodzaak woningen te realiseren op de vrijkomende sportvelden om de verplaatsing mogelijk te maken. Op zich is dat geen probleem omdat de wereld na 2015 niet ophoudt te bestaan. Het surplus aan woningen is in dit verband van belang voor de woningbouwprogrammering in de periode 2015-2020.
25
5
VERVOLGTRAJECT
De ontwikkelingsvisie voor Heerle omvat een samenhangende ontwikkeling bestaande uit verplaatsing van de sportvelden, verplaatsing van alle sociaal-culturele voorzieningen uit De Schalm naar de kerk en de school en de realisatie van een nieuwe sportzaal. Naast een nadere verkenning/detaillering van de financiële en fysieke haalbaarheid daarvan is het ook noodzakelijk een plan van aanpak voor de verschillende onderdelen te formuleren.
5.1
Financiële verkenning
De financiële mogelijkheden van de verschillende ingrepen dienen nader verkend te worden. Voor de fysieke haalbaarheid is het noodzakelijk de benodigde gronden te verwerven om de verplaatsing van de sportvelden mogelijk te maken. Inmiddels bestaat inzicht in de kosten van verplaatsing van de voetbal- en handbalvelden, de bijbehorende was- en kleedaccommodatie en de daarvoor benodigde inkomsten door middel van woningbouw. De realisatie van een kantine is volledig voor rekening van de vereniging, de gemeente stelt alleen de ondergrond ter beschikking. Hetzelfde geldt voor de realisatie van een trainingshal door de handbal. Deze zal in eigen beheer moeten plaatsvinden. Als ook de scholen gebruik maken van deze ruimte is sprake van gegarandeerde inkomsten. Daarnaast zijn er inkomsten vanuit de andere binnensportverenigingen. Voor wat betreft de sociaal-culturele voorzieningen is het volgende van belang: De kosten moeten passen binnen de huidige gemeentelijke budgetten voor welzijn. Het realiseren van zorgvoorzieningen en zorgwoningen zal financieel moeten passen binnen de randvoorwaarden die de zorginstelling stelt. De gehele aanpak van de kerk moet passen binnen de randvoorwaarden vanuit de monumentenstatus. Voor de toekomstige eigenaar moet het gehele financiële plaatje sluitend zijn. Het onderbrengen van de peuterspeelzaal in de school brengt uiteraard verhuiskosten met zich mee waar dekking voor moet worden gezocht. Het doel is om eind 2006 helderheid te hebben over de financiële haalbaarheid op de hierboven weergegeven punten.
26
5.2
Plan van aanpak
Het is zaak om voor de verschillende onderdelen een eigen planning te maken. Kerk Vanuit de ontwikkelingsvisie is het programma van eisen nader vorm te geven. De verantwoordelijke daarvoor is Soomland. Vanuit het programma van eisen is het noodzakelijk om te komen tot een schetsplan. Dit plan zal in een vroegtijdig stadium met de welstands/monumentencommissie en monumentzorg worden besproken. Als daarover overeenstemming is kan de financiële haarbaarheid gedetailleerd worden. De opgave is om de daarmee samenhangende werkzaamheden in 2006 te verrichten en begin 2007 helderheid te hebben over de financiële haalbaarheid. Vervolgens zal er een concreet bouwplan moeten worden gemaakt en er is een planologische procedure nodig om dit bouwplan te kunnen vergunnen. Deze werkzaamheden zullen spelen in de jaren 2007 en 2008. Verplaatsing sportvelden De locatie voor de velden is bepaald. Het is zaak om het betreffende gebied te detailleren en de daarbij behorende kostenbegroting vorm te geven. Milieutechnisch moet in beeld gebracht worden dat de nieuwe situatie voldoet aan de eisen. De opgave is om deze werkzaamheden in 2006 af te ronden. De benodigde grond zal moeten worden aangekocht. Om de aanleg van de velden mogelijk te maken is een planologische procedure noodzakelijk. Als dit voortvarend verloopt, kunnen de velden worden aangelegd in 2008. Vanwege het feit dat de velden na aanleg niet meteen bespeelbaar zijn, kunnen de sportverenigingen in 2010 verhuizen. Nieuwe sportzaal Het uitgangspunt is dat HVH de nieuwe sportzaal in eigen beheer gaat realiseren. Met de gemeente zal overeenstemming moet komen over het programma van eisen met betrekking tot medegebruik door de scholen en andere verenigingen uit Heerle. Ook privaatrechtelijk zal er een overeenkomst met de gemeente moeten komen. Het ontwerp van het bouwplan moet ook de was- en kleedaccommodatie voor de buitensport en de kantine bevatten. Eind 2007 dienen al deze zaken geregeld te zijn. Het jaar 2008 is nodig voor de planologische procedure en in 2009 kan dan de bebouwing worden gerealiseerd om in 2010 in gebruik te kunnen worden genomen. Het is zaak dat deze ingebruikname is afgestemd op de ingebruikname van de sportvelden. In eerste instantie is de handbalvereniging initiatiefnemer om op een rij te zetten waaraan de door hun gewenste trainingszaal moet voldoen en in hoeverre dit past binnen de eigen financiële mogelijkheden
27
Sociaal-culturele voorzieningen Wat voorop staat is dat er duidelijkheid moet komen over de beschikbare ruimten in de kerk en de overeenstemming hierover met de gebruikers. Stichting dorpshuis Heerle kan hierbij een belangrijke adviserende functie vervullen. Hiervoor is het eerder genoemde schetsplan van belang. Het tijd-werkschema voor de herhuisvesting van de sociaal-culturele voorzieningen is uiteraard identiek aan hetgeen is weergegeven onder het kopje kerk hierboven. De herhuisvesting van de peuterspeelzaal kent een eigen traject. De gemeente dient in samenspraak met de peuterspeelzaal en de school te komen tot een plan van aanpak en financiering. De initiatiefnemer daarbij is de gemeente. Uiteraard is het doel dat de verhuizing van de peuterspeelzaal plaats vindt voordat of gelijktijding met de verhuizing van de sociaal-culturele voorzieningen. Woningbouw. Onder 4.2 is aangegeven wanneer en in welk gebied de bouw van woningen is gepland. Voor de periode 2006-2010 gaat het om 3 bouwlocaties, te weten de v.m. Rabobank, Herelsestraat en de Torenbaan. De locatie v.m. Rabobank is eigendom van Soomland. Deze woningbouwcorporatie heeft inmiddels de eerste schetsen gereed om te komen tot levensloopbestendige woningen op deze locatie. Om de bouw van deze woningen mogelijk te maken is een artikel 19 procedure nodig. De opzet is om de voorbereiding daartoe in 2006 af te ronden, de procedure in 2007 te voeren zodat in het voorjaar van 2008 met de bouw begonnen kan worden. Op de locaties Herelsestraat en Torenbaan zijn ruimte-voor-ruimte woningen geprojecteerd. De aanpak daarvan is dat de ruimte-voor-ruimte organisatie van de provincie initiatiefnemer is om te komen tot uitgifte van kavels en/of woningen. Zij hebben daarvoor de Grontmij ingeschakeld om de benodigde werkzaamheden daartoe te verrichten. Het doel is om in 2006 de voorbereiding om tot invulling van de twee gebied te komen, de planologische procedures in 2007 te voeren om in 2008 bouwvergunningen te kunnen verlenen. Woningbouw op de sportvelden en de naastgelegen kavel Herelsestraat 139 vindt in hoofdzaak plaats als de sportvelden zijn verplaatst, na 2010 dus. Voor 2010 is woningbouw mogelijk op de kavel Herelsestraat als eerste fase van het totale plan, mits dit milieutechnisch mogelijk is. Het is zaak om in 2006 helderheid te krijgen op de milieutechnisch mogelijkheden. De gemeente is daarbij initiatiefnemer.
28
Tijd-werkschema. Samengevat zijn de hierboven weergegeven werkzaamheden in het plan van aanpak schematisch weergegeven. onderdeel Kerk
activiteit
2006
Programma van eisen wonen-welzijn- zorg
▪▪▪▪▪
Financiële, fysieke haalbaarheid
2007
2008
2009
▪▪▪▪▪
Planologische procedure
▪▪▪▪▪
Start verbouwingsplan
▪▪▪▪▪
Peuterspeelzaal
Financiële, fysieke haalbaarheid
Verplaatsing sportvelden
Financiële, fysieke haalbaarheid
▪▪▪▪▪
Verbouw/verhuizing (uiterlijk)
▪▪▪▪▪ ▪▪▪▪▪
Aankoop grond
▪▪▪▪▪ ▪▪▪▪▪
Planologische procedure Aanleg velden
▪▪▪▪▪
Verhuizing verenigingen
Nieuwe sportzaal
▪▪▪▪▪
Programma van eisen
▪▪▪▪▪
Financiële haalbaarheid, bouwplan
▪▪▪▪▪
Planologische procedure
▪▪▪▪▪
Bouw sportzaal
▪▪▪▪▪
Ingebruikname gebouw
Woningbouw
2010
▪▪▪▪▪
Planvorming locatie Rabobank
▪▪▪▪▪
Planologische procedure
▪▪▪▪▪
Start woningbouw
▪▪▪▪▪
Planvorming locatie ruimte-voor-ruimte
▪▪▪▪▪
Planologische procedure
▪▪▪▪▪
Start woningbouw
▪▪▪▪▪
Programma van eisen plan sportvelden Stedenbouwkundig plan vm sportvelden Planologische procedure
▪▪▪▪▪ ▪▪▪▪▪ ▪▪▪▪▪
Start woningbouw
▪▪▪▪▪
29
