Vrijwilligerswerk in de gemeente Roosendaal
Colofon Gemeente Roosendaal Afdeling Faciliteiten Team Onderzoek, informatiebeheer en datamanagement Postbus 5000 4700 KA Roosendaal Contactpersonen: Twan van den Hurk Telefoon: (0165) 579 704 E-mail:
[email protected] Marga Bogers Telefoon: (0165) 579 316 E-mail:
[email protected] Overname uit dit rapport is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld. Juli 2008
2
Inhoudsopgave
1. Inleiding .................................................................................................................................................... 4 2. Deelname aan vrijwilligerswerk................................................................................................................. 6 3. Organisatiegraad vrijwilligerswerk ............................................................................................................ 8 4. Intensiteit vrijwilligerswerk ........................................................................................................................ 9 5. Bekendheid Vrijwilligers Informatie Punt (VIP)........................................................................................ 10
3
1. Inleiding Vrijwilligerswerk Vrijwilligerswerk vormt een belangrijk onderdeel van onze maatschappij. Via vrijwilligerswerk tonen 1
inwoners hun maatschappelijke betrokkenheid. Uit het trendrapport van MOVISIE blijkt dat vrijwilligers tegenwoordig vooral geïnteresseerd zijn in lokale projecten. Dit biedt kansen voor gemeenten en lokale vrijwilligersorganisaties. In de gemeente Roosendaal was tot mei 2008 weinig bekend over de omvang en kenmerken van vrijwilligers. Hoe groot is de groep vrijwilligers? Op welke terreinen zijn vrijwilligers actief? Werken vrijwilligers in georganiseerd verband? Deze vragen stonden open en vormden aanleiding om het onderwerp vrijwilligerswerk op te nemen in de eerste meting van het digitaal panel. In dit rapport wordt ingegaan op vrijwilligerswerk in de gemeente Roosendaal. In de verschillende hoofdstukken komen de volgende vragen aan bod:
Hoeveel procent van de inwoners van 16 jaar en ouder verricht vrijwilligerswerk?
Op welke terreinen werken vrijwilligers?
In welke mate verricht men vrijwilligerswerk vanuit een organisatie?
Hoeveel uur besteedt men per week aan vrijwilligerswerk?
In welke mate is het VIP bekend onder inwoners en vrijwilligers?
Onderzoeksmethode In 2007 is het team Onderzoek, Informatiebeheer en Datamanagement van de gemeente Roosendaal gestart met de vorming van een digitaal panel. De werving van panelleden van 16 jaar en ouder uit de gemeente Roosendaal is voornamelijk verlopen via de Bewonersenquête van 2007. In de Bewonersenquête van 2007 is aan inwoners gevraagd of men lid wilde worden van een digitaal panel, en zo ja, of men dan het e-mail adres op wilde schrijven. Van de deelnemers aan de Bewonersenquête heeft 35 procent aangegeven lid te willen worden van zo’n panel. Ruim 1.200 respondenten noteerden een bruikbaar emailadres op de vragenlijst. De eerste meting is in mei 2008 uitgevoerd en had betrekking op de volgende onderwerpen: vrijwilligerswerk, mantelzorg, Rosada en recreatiegebieden. De deelnamebereidheid van het panel was hoog: 69 procent van de 1.219 leden heeft deelgenomen aan de vragenlijst. Het digitaal panel is in juni 2008, na raadpleging van het panel, gedoopt tot ‘Digipanel Roosendaal’. Er is sprake van een duidelijke ondervertegenwoordiging van jongeren. De scheefheid in de respons op leeftijd en geslacht ten opzichte van de verdeling in de populatie wordt in de resultaten recht getrokken door middel van een weging. Grafiek 1 geeft een overzicht van de verdeling naar leeftijd en geslacht in de respons vergeleken met de Roosendaalse populatie.
1
Rapport ‘Lokaal onder de loep: Trendrapport vrijwillige inzet 2008’ van kennisinstituut MOVISIE
4
55 jaar e.o.
Vrouw
45-54 jaar
Vrouw
35-44 jaar
Vrouw
25-34 jaar
Vrouw
16-24 jaar
Grafiek 1 Populatie en respons naar leeftijd en geslacht
Vrouw
Man
Man
Man
Man
Man 0%
5%
10% Populatie
15%
20%
25%
Respons
Bron: Digipanel Roosendaal (mei 2008) en GBA gemeente Roosendaal (januari 2008)
5
2. Deelname aan vrijwilligerswerk In totaal verricht 44 procent van de inwoners vrijwilligerswerk. Vrouwen verrichten vaker dan mannen vrijwilligerswerk. Bijna de helft van de vrouwen in de gemeente Roosendaal werkt als vrijwilliger. De deelname aan vrijwilligerswerk is het grootst onder de groep 35 tot en met 44 jarigen: 53 procent werkt als vrijwilliger. Onder de 25 tot en met 34 jarigen is het aandeel vrijwilligers met 33 procent het kleinst. Grafiek 2 Aandeel inwoners dat vrijwilligerswerk verricht naar leeftijd en geslacht
Vrouw Man
55 jr e.o. 45-54 jr 35-44 jr 25-34 jr 16-24 jr 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Bron: Digipanel Roosendaal (mei 2008) Aan inwoners is gevraagd op welke terreinen men vrijwilligerswerk verricht. De drie meest genoemde terreinen zijn sport (13 procent), buren-, ouderen- of gehandicaptenhulp (11 procent) en hulp op school (9 procent).
6
Grafiek 3 Aandeel inwoners dat vrijwilligerswerk verricht per terrein
sport (niet als beoefenaar) buren-, ouderen- of gehandicaptenhulp hulp op school hobby overige hulpverlening godsdienst, levensbeschouw ing zang, muziek, toneel overig maatschappelijk w erk anders cultureel oudercommissie, schoolbestuur kinderopvang, crèche, kleuterspeelzaal beroep-, vak- of standsorganisaties jeugd- en clubhuisw erk politiek vrouw envereniging, vrouw enbond 0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
Bron: Digipanel Roosendaal (mei 2008)
7
3. Organisatiegraad vrijwilligerswerk In welke mate verrichten inwoners vrijwilligerswerk vanuit een organisatie? De organisatiegraad is het grootst binnen de volgende terreinen: overig maatschappelijk werk, godsdienst/levensbeschouwing en sport. Op deze drie terreinen werkt 80 procent van de vrijwilligers vanuit een organisatie. De organisatiegraad is het laagst bij buren, ouderen- of gehandicaptenhulp.
Grafiek 4 Aandeel inwoners dat vrijwilligerswerk vanuit een organisatie verricht (vrijwilligers op dat terrein)
overig maatschappelijk w erk godsdienst, levensbeschouw ing sport (niet als beoefenaar) beroep-, vak- of standsorganisaties jeugd- en clubhuisw erk politiek zang, muziek, toneel anders cultureel overige hulpverlening oudercommissie, schoolbestuur hobby hulp op school kinderopvang, crèche, kleuterspeelzaal buren-, ouderen- of gehandicaptenhulp vrouw envereniging, vrouw enbond 0%
20%
40%
60%
80%
100%
Bron: Digipanel Roosendaal (mei 2008)
8
4. Intensiteit vrijwilligerswerk Vrijwilligers besteden gemiddeld 5 uur per week aan vrijwilligerswerk. De helft van de vrijwilligers besteedt hier 0 tot en met 3 uur per week aan. Eén op de 18 vrijwilligers verricht 15 uur of meer per week vrijwilligerswerk. De intensiteit van het vrijwilligerswerk is het grootst onder vrijwilligers van 55 jaar en ouder: deze groep werkt gemiddeld 6,4 uur per week als vrijwilliger. Vrijwilligers in de leeftijd van 25 tot en met 34 jaar besteden gemiddeld 2,9 uur per week aan vrijwilligerswerk. Tabel 1 Gemiddeld aantal uren vrijwilligerswerk per week Aantal uren 16-24 jr
5,1
25-34 jr
2,9
35-44 jr
3,3
45-54 jr
4,8
55 jr e.o.
6,4
Totaal
4,9
Bron: Digipanel Roosendaal (mei 2008)
9
5. Bekendheid Vrijwilligers Informatie Punt (VIP) Het VIP geeft in de gemeente Roosendaal informatie en advies aan vrijwilligers en aan organisaties die met vrijwilligers werken. Inwoners die vrijwilligerswerk verrichten zijn vaker bekend met het VIP dan inwoners die geen vrijwilligerswerk verrichten. Eén op de tien vrijwilligers heeft contact gehad met het VIP en drie op de tien vrijwilligers kent het VIP en de activiteiten. Een kwart van de vrijwilligers heeft nog nooit van het VIP gehoord, tegenover 40 procent van de inwoners die geen vrijwilligerswerk verrichten. Figuur 1 Bekendheid van het VIP onder (niet-)vrijwilligers
Niet-vrijw illigers
Vrijw illigers
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
nooit van gehoord w eleens van gehoord maar w eet niet w at ze doen van gehoord en w eet ook w at ze doen van gehoord en ook contact mee gehad
Bron: Digipanel Roosendaal (mei 2008)
10
