... 1 ...
... 2 ...
aalst - lede - ninove
Rituelen Erfgoeddag is in Vlaanderen een jaarlijks lenteritueel: uitgevonden en ingeburgerd in onze 21ste eeuw. Vele tienduizenden mensen bezoeken dan speciale plaatsen waar met roerend en immaterieel erfgoed gewerkt wordt. Het gaat om bijzondere ontmoetingen met mensen, dingen en verhalen. Elk jaar kleurt een bepaald thema de erfgoeddag. In 2016 gaat het ritueel … over rituelen. Iedereen is welkom. Als minister wil ik alle organisatoren feliciteren en bedanken voor hun inspanningen voor het cultureel erfgoed in Vlaanderen, zowel professionele medewerkers en bemiddelaars als heel in het bijzonder vrijwilligers. Vlaams minister van Cultuur, Media, Jeugd en Brussel, Sven Gatz
Goed om weten! • Erfgoeddag vindt in heel Vlaanderen plaats op zondag 24 april 2016; • indien er geen uren en tijdstippen vermeld worden bij de activiteit, dan kun je ze doorlopend bezoeken tussen 10 en 18 uur; • alle activiteiten op Erfgoeddag zijn gratis.
... 3 ...
“Maak van Erfgoeddag 2016 een ritueel dat ons een beetje verandert en de interesse en goesting voor erfgoed verder voedt. Ontdek archiefstukken, spannende objecten en oude gebruiken, nieuwe inzichten, praktijken of de erfgoedapp. Put energie en inspiratie uit die lenteritueel.”
aalst Tentoonstelling
125 jaar Sint-Jozefkerk, 125 jaar rituelen In 2016 is het 125 jaar geleden dat de Aalsterse Sint-Jozefkerk werd ingewijd. 125 jaar kerk betekent ook 125 jaar rituelen. In deze tentoonstelling maakt de bezoeker kennis met allerhande rituelen die met de kerk verbonden zijn. Vooral met die rituelen die vanzelfsprekend waren in het leven van onze voorouders, maar intussen stilaan verdwenen zijn uit het collectief geheugen. De tentoonstelling gaat dieper in op de geschiedenis van de kerk en van het parochiale leven. Kerk en parochie waren en zijn onlosmakelijk verbonden met rituelen. Er is dan ook ruime aandacht voor rituelen, zeker voor rituelen die de tand des tijds niet, of in gewijzigde vorm, hebben doorstaan. Wat was er zo bijzonder aan Katholieke uitvaarten in de periode voor het Tweede Vaticaans Concilie? Wat is het verhaal achter de obiit die op de kerkzolder werd gevonden? Welke rituelen waren er verbonden aan de wijding van de nieuwe kerkklokken na de Tweede Wereldoorlog? De antwoorden ontdek je tijdens je bezoek aan de tentoonstelling.
info Je kunt de tentoonstelling ook nog bezoeken in de drie weekends na Erfgoeddag.
praktisch Locatie: Sint-Jozefkerk, Esplanadeplein, 9300 Aalst Organisatie: SintJozef125 Contact: pieterjan.deconinck@ hotmail.com
... 4 ...
aalst
Tentoonstelling, markt, rondleidingen
Een mooie Hof-stade van te kijken Het internaatsleven is een samenstelling van rituelen die de jongeren van ‘t Kasteeltje veiligheid en houvast biedt. Vooral onze kinderen met autisme hebben nood aan duidelijke en voorspelbare patronen. Van ‘s morgens bij het opstaan tot ‘s avonds bij het slapengaan is onze werking één grote opeenvolging van rituelen. In een tentoonstelling toont Heemkring Denderland tal van foto’s, documenten en voorwerpen die hun oorsprong vinden in het religieuze leven van Hofstade en Gijzegem. Daarnaast zijn er tal van randactiviteiten in de tuin. Streekgerechten, proevertjes, planten, ecologische info, tuinartikelen, springkasteel, markt, creastand, muziek... Er is ook gelegenheid tot het nuttigen van een hapje en drankje.
info Om 11, 13 en 15 uur zijn er rondleidingen waarbij de typische rituelen van het internaat in het algemeen, en onze ‘autiwerking’ in het bijzonder, worden toegelicht. Je kunt ook twee extra ruimtes bezichtigen in het kasteel die het voorbije jaar werden gerestaureerd. praktisch Locatie: GO! ‘t Kasteeltje, Zijpstraat 36, 9308 Hofstade (Aalst) Organisatie: Internaat ’t Kasteeltje i.s.m. Heemkring Denderland en plaatselijke producenten van planten, streekgerechten, ecologische info, enz. Contact: tel. 053 21 37 03,
[email protected], www.internaatkasteeltje.be
... 5 ...
aalst Workshop
100.000 lichtjes Met 100.000 kronen Met 100.000 lichtjes aan Daar komt Sinte-Maarten aan… In 2016 is het 1700 jaar geleden dat Sint-Maarten, patroonheilige van Aalst, geboren werd. Dat vieren we op Erfgoeddag met een creatieve verhalenworkshop: ‘Over Licht & het Vuur in Sint-Maarten’. We toveren met licht en schaduw een pad naar het Sint-Maartensvuur. Om 16.20 uur worden ook ouders, grootouders, broertjes en zusjes… verwacht voor een vertelling rond het Sint-Maartensvuur op de binnenkoer van het Stedelijk Museum. info Deze activiteit richt zich op kinderen van het 3de tot het 6de leerjaar en vindt plaats om 14 uur (tot 17 uur). Inschrijven is verplicht:
[email protected] of tel. 053 72 36 02. praktisch Locatie: Sint-Martinus-kerk, Priester Daensplein, 9300 Aalst Organisatie: ‘t Gasthuys - Stedelijk Museum Aalst i.s.m. De Leesmeermin en de parochiegemeenschap en de kerkfabriek van Sint-Martinus Contact: ‘t Gasthuys - Stedelijk Museum Aalst, tel. 053 72 36 02,
[email protected], www.aalst.be/museum
... 6 ...
aalst
Rituelen rond geboorte en dood Tentoonstelling De tentoonstelling focust zich op de rituelen rond geboorte en dood. Documenten, voorwerpen (obiits, grafurnen…) worden getoond. Ook de unieke 16de-eeuwse muurschildering ‘Het laatste oordeel’ kun je bezichtigen. info Deze activiteit kun je pas vanaf 12 uur bezoeken (tot 18 uur). praktisch Locatie: Sint-Martinus-kerk, Priester Daensplein, 9300 Aalst Organisatie: ‘t Gasthuys - Stedelijk Museum Aalst i.s.m. Stadsarchief Aalst, Documentatiecentrum en Archief voor Daensisme en Hedendaagse Geschiedenis van de Denderstreek (D.A.D.D. vzw) en de parochiegemeenschap en de kerkfabriek van Sint-Martinus. Contact: ‘t Gasthuys - Stedelijk Museum Aalst, tel. 053 72 36 02,
[email protected], www.aalst.be/museum
Rondleidingen Samen met gidsen maak je een tocht door de kerk waarbij de rituelen centraal staan: geboorte, huwelijk en dood. De Sint-Martinuskerk heeft een schat aan belangrijke kunstwerken. Een aantal van hen worden onder de loep genomen, o.a. de unieke 16de-eeuwse muurschildering ‘Het laatste oordeel’. De ruime maar onvoltooide 15de-eeuwse collegiale kerk is een voorbeeld van laat-Brabantse gotiek. Op talrijke altaren zorgen heiligen voor het welzijn van wie tot hen bidt. De overgebleven graf stenen in de kerk herinneren aan de dodenzorg voor welgestelde stadsgenoten. info Deze activiteit kun je pas vanaf 12 uur bezoeken (tot 18 uur). praktisch Locatie: Sint-Martinus-kerk, Priester Daensplein, 9300 Aalst Organisatie: ‘t Gasthuys - Stedelijk Museum Aalst Contact: ‘t Gasthuys - Stedelijk Museum Aalst, tel. 053 72 36 02,
[email protected], www.aalst.be/museum ... 7 ...
aalst Wandeling
Rituelen op het kerkhof van Aalst Het huidige kerkhof van Aalst werd in 1867 gewijd door de bisschop van Gent. Er is een grote verscheidenheid aan grafstenen, kruisen, mausolea, zerken en kapellen. De wandeling brengt een overvloed aan boeiende verhalen over hoe mensen zorgden voor hun doden. info Ervaren stadsgids Lutgarde de Ridder neemt je mee tussen de graven en rituelen. Afspraak aan de ingang van het kerkhof om 10, 14 en 16.15 uur. Inschrijven is verplicht:
[email protected] of tel. 053 72 36 02. praktisch Locatie: Kerkhof - ingang, Kerhoflaan, 9300 Aalst Organisatie: ‘t Gasthuys - Stedelijk Museum Aalst Contact: ‘t Gasthuys - Stedelijk Museum Aalst, tel. 053 72 36 02,
[email protected], www.aalst.be/museum
... 8 ...
aalst Multimedia-presentatie
Geboortevertelselkes Joepie, eindelijk is het lente. In de nesten zitten de vogels te broeden op hun ei, de bloemknoppen staan klaar om open te barsten! En zouden er nu ook prinsesjes uit bloemkolen komen gekropen? Of draken uit reuze eieren? Of trollen uit paddestoelenslijm? In de hoofden van vertelfee Arwen en Heidi is het een gemurmel, gebrom en gezoem van alle verhalen die staan te popelen om verteld te worden, dus kom allemaal luisteren naar heerlijk zotte sprookjes en vertelselkes over de geboorte die de feeën jou vertellen in de Sint-Martinuskerk. info Deze workshop richt zich op families met kinderen vanaf 5 jaar. Er zijn voor deze workshop 3 startmomenten voorzien: om 13 uur, om 14 uur en om 15 uur. Inschrijven is verplicht: CC De Werf - tel. 053 72 38 11 aalst.bibliotheek.be praktisch Locatie: Sint-Martinus-kerk, Priester Daensplein, 9300 Aalst Organisatie: Bibliotheek Aalst Contact: CC De Werf, tel. 053 72 38 11 of Stedelijk Museum tel. 053 72 36 02
... 9 ...
aalst Tentoonstelling
Begrafenisrituelen in de Bronstijd In het voorjaar van 2016 vonden opgravingen plaats op de archeologische site Weyveld in Hofstade. Hierbij werd een urnenveld uit de bronstijd blootgelegd. Door zijn omvang en door de indrukwekkende vondsten is deze site belangrijk gebleken in het Vlaamse archeologische veld. De Heemkundige Kring Denderland grijpt Erfgoeddag als kans aan om voor de eerste keer een publieksmoment te organiseren. info Er zijn gegroepeerde bezoeken voorzien om 10, 14 en 16 uur (maximaal 30 personen per keer). De rondleiding duurt ca. 1 uur. praktisch Locatie: Weyveld, 9308 Hofstade Organisatie: ‘t Gasthuys - Stedelijk Museum Aalst i.s.m. Heemkundige Kring Denderland Contact: ‘t Gasthuys - Stedelijk Museum Aalst, tel. 053 72 36 02,
[email protected], www.aalst.be/museum
... 10 ...
Tentoonstelling en opendeur
Rituelen door de eeuwen heen in Huize Ronkenburg Het parkdomein Ronkenburg met classicistisch herenhuis uit de 18de eeuw was eerst in bezit van rijke families. Vanaf 1948 was het eigendom van de Zwartzusters uit Aalst. Zij lieten de vroegere magazijnen en noodkerk ombouwen tot de huidige kapel. Ook het huis werd grondig aangepast met verblijven voor zusters op rust en conferentieruimtes. In 2010 verlieten zij de gebouwen en deden de Thaïse boeddhistische monniken er hun intrede. Zij richtten er het religieuze centrum Wat Phra Dhammakaya in. De kapel werd omgevormd tot een meditatieruimte. Op Erfgoeddag openen de boeddhistische monniken de deuren. De culturele raad en cultuurdienst organiseren er een tentoonstelling waarin drie belangrijke delen van de geschiedenis van het huis en de bijhorende rituelen worden belicht: ten tijde van de rijke, adellijke families, ten tijde van de zusters en nu, ten tijde van de boeddhisten. Dit laatste luik van de tentoonstelling wordt ingericht door de boeddhistische monniken zelf. Zij openen ook de meditatiehal, voorheen de kapel, voor publiek. Er gaan 2 meditatiesessies door waaraan het publiek kan deelnemen: de eerste van 10 tot 11.30 uur en de tweede van 15 tot 17 uur. Praktisch Locatie: Ronkenburg, Ronkenburgstraat 25, 9340 Lede Auto’s kunnen geparkeerd worden achter het domein, ter hoogte van Blikstraat 56. Organisatie: Culturele Raad en Cultuurdienst Lede Contact: Cultuurdienst Lede, tel. 053 60 68 61,
[email protected], www.lede.be
... 11 ...
ninove Wandeling
‘Den hof af’. Op zoek naar verhalen over vrijen, uitgaan en trouwen Het project ‘Den hof af’ verzamelt sinds een jaar verhalen over vrijen, uitgaan en trouwen. Erfgoeddag presenteert de verhalen op een wandelparcours dat leidt langs nostalgische plekken van Leute en Plezier, zoals cafés, dancings en andere plekken waar je naartoe trok om ‘den hof af’ te geraken. Verwacht je aan een bijzondere mix van foto’s, bewegende beelden, audioverhalen en levende getuigenissen.
info Vrije start van 10 tot 18 uur. Of een begeleide wandeling om 14 uur. Startplaats aan de Spiegeltent aan de Twijnster. praktisch Locatie: Start en aankomst: Spiegeltent aan de Twijnster, Graanmarkt, 9400 Ninove Organisatie: Stad Ninove i.s.m. Erfgoedraad Ninove Contact: Stad Ninove, tel. 054 31 32 87, www.ninove.be
... 12 ...
ninove Kermisbal en concert
Dansen met Decap De rituelen van de liefde Ninove plaatst een nostalgische Spiegeltent aan de Twijnster op de Graanmarkt. Vanaf 14 uur ‘spelen’ we daar een gezellig ouderwets kermisbal onder begeleiding van een Decaporchestrion. Zo brengt Erfgoeddag het uitgaansleven van vroeger weer tot leven. Na het bal volgt een concert ‘De rituelen van de liefde’. De volksmuzikanten Rufijn De Decker (zang), Wilfrid Moonen (accordeon) en Jos Debraekeleer (viool) - samen Rufijn en de Zijn - verzamelden een 30-tal (on)deugende volksen marktliederen over vrijen, uitgaan en trouwen. ‘De rituelen van de liefde’ gaat op Erfgoeddag in première. info Het nostalgisch kermisbal met Decap-orchestrion start om 14 uur. Het concert ‘De rituelen van de liefde’ begint om 20 uur. praktisch Locatie: Spiegeltent aan de Twijnster, Graanmarkt, 9400 Ninove Organisatie: Stad Ninove Contact: Stad Ninove, tel. 054 31 32 87, www.ninove.be
... 13 ...
ninove brunch met Lezing
Van jaarmarkt tot kermis! In ‘Van jaarmarkt tot kermis! Waar volk is, is nering en bij nering hoort vermaak!’ geeft Piet van Hees een lezing over handel en vermaak in de Zuidelijke Nederlanden van de vroegste tijden tot heden. De lezing vindt plaats in een nostalgische spiegeltent. Voor wie wil, serveren we vooraf een brunch in de beste Brueghelstijl. Het project ‘Den hof af’ verzamelt verhalen over vrijen, trouwen en uitgaan. Met een brunch waarop je typische kermisgerechten en ander lekkers ‘op grootmoeders wijze’ kunt proeven én een lezing over de rituelen van de (jaar)markt en de kermis, nota bene in een nostalgische spiegeltent, wekken we enkele uitgaansrituelen van vroeger weer tot leven.
info Je kunt genieten van de Brueghelbrunch tussen 10 en 13 uur. Je betaalt er 15,- EUR voor. Reserveren is verplicht vóór 20 april via
[email protected] of tel. 054 31 32 87. De lezing ‘Van jaarmarkt tot kermis’ door Piet Van Hees vindt plaats om 11 uur en is gratis. praktisch Locatie: Spiegeltent aan de Twijnster, Graanmarkt, 9400 Ninove Organisatie: Stad Ninove Contact: Stad Ninove, tel. 054 31 32 87, www.ninove.be
... 14 ...
ninove Tentoonstelling
Café De Welkom Cafés en kermissen zijn typische plekken waar je naartoe trok (of trekt?) om uit te gaan en een lief te zoeken. De tentoonstelling laat aan de hand van tientallen objecten de ‘uitgaanders van nu’ kennismaken met de uitgaansrituelen van hun (over)(groot)ouders. Foto’s, verhalen, voorwerpen, affiches, uithangborden en andere objecten die te maken hebben met (verdwenen) cafés en dancings, de wijk- en dorpskermissen van vroeger en nu, het toneel- en muziekleven (fanfares), valiezen- en kermiskoersen, sportevenementen die aan kermissen gelinkt zijn, plekken van leute en amusement… komen aan bod. Voor de ouderen van nu is het - hopelijk - nostalgie naar de goede, oude tijd... info De tentoonstelling loopt nog tot en met 16 mei 2016. praktisch Locatie: Oud Stadhuis, Oudstrijdersplein 6, 9400 Ninove Organisatie: Stad Ninove i.s.m. Erfgoedraad Ninove Contact: Stad Ninove, 054 31 32 87, www.ninove.be
... 15 ...
CEL OED D E R F GD E R L A N DEN
... 16 ...
