Jaarverslag 2011 OLV Ziekenhuis. Aalst ı Asse ı Ninove

Jaarverslag 2011 OLV Ziekenhuis Aalst ı Asse ı Ninove

Innovatief - Menselijk - Doelgericht

3 kernkwaliteiten van het OLV Ziekenhuis. Ze staan symbool voor wie we als organisatie zijn, waar we voor staan en hoe we ons willen onderscheiden. Innovatief – Het OLV Ziekenhuis is continu op zoek naar nieuwe, betere manieren voor accurate diagnoses en minimaal invasieve behandelingen. We willen vooruitstrevend zijn op het vlak van onderzoek, technologie en technieken. Menselijk – Om Top in Zorg te bieden brengen we al onze expertise samen in functie van onze patiënten. Iedere patiënt is voor ons uniek, ongeacht de leeftijd, de overtuiging of het ziektebeeld. We ontwikkelen daarom zorgprogramma’s afgestemd op hun specifieke noden. Doelgericht – Top in Zorg is enkel mogelijk dankzij de inzet van al onze medewerkers, zowel in medische als in ondersteunende diensten. We willen daarom investeren in mensen en opleidingen en zo bouwen aan een sterke organisatie met een sterke regionale, nationale én internationale reputatie.

02

Jaarverslag 2011 OLV Aalst | Asse | Ninove

Inhoud

06

Hoogtepunten

06

1. Menselijk

07

–

Egeltje verovert kinderharten

08

–

De kracht van eigen medewerkers als HR-ambassadeurs

10

– Reanimatielessen voor senioren

11

–

Ook vrijwilligers dragen Top in Zorg uit

12

–

Patiëntenvoorlichting centraal

14

2. Innovatief

15

–

Nierdenervatie

16

–

Trends in robotchirurgie

19

–

Wakkere chirurgie bij hersenoperaties

20

–

Doeltreffende en veilige neurochirurgie met O-arm

21

–

Het OLV straalt … gerichter!

23

–

Wondzorg, het DNA van Top in Zorg

24

3. Doelgericht

25

–

Kinder- en Jeugdpsychiatrie ook in Aalst

26

–

Hartteam voor zorg rond de hartpatiënt

27

–

Samenwerking met UZ Leuven

28

–

Screening van basketbalspelers

29

2011 in cijfers

30

–

Kerngegevens

32

–

Activiteitenverslag financieel

03

04


voorwoord

Beste lezer, Wat weten we nog, behalve de persoonlijke gebeurtenissen die ons raakten, van 2011? Het record geen-regering-hebben, de crisis, de slechte zomer, ... Velen hebben een geheugen als een vergiet. Alleen het slechte blijft hangen. (Leon Lubse) Geluk is evenwel een goede gezondheid en een slecht geheugen. (Ingrid Bergman) Of toch: God gaf ons een geheugen opdat we rozen in december zouden kunnen hebben. (James Matthew Barrie) De ‘rozen’ van 2011 zitten in dit jaarverslag. Ze werden geplukt door onze medewerkers en geschonken aan elkaar en aan onze patiënten. Mogen allen er nog lang van genieten. Veel leesplezier. Dr. Geert Vandenbroucke, medisch directeur Luc Van den Bremt, algemeen directeur

05

1

Hoogtepunten

Menselijk

06


Egeltje verovert kinderharten Sinds eind december is Olivia de mascotte van de Kinderafdeling, én de naam van de website van deze dienst. Olivia stelt een grappig en vrolijk egeltje voor. Ze bereidt kinderen voor op een ziekenhuisopname of een bezoek aan de dokter. De website is in vier rubrieken onderverdeeld, met informatie op maat van de kinderen en hun ouders: – Ik kom naar het ziekenhuis, waar er in kindertaal wordt verteld wat een kind kan verwachten bij een ziekenhuisopname – Mijn kind komt naar het ziekenhuis, met informatie voor de ouders over het verloop van een ziekenhuisopname – De kinderdagkliniek, met een fotoreportage over het verloop van een opname in het ziekenhuis – Over onze kinderafdeling, met informatie over het personeel en de werking van de dienst. Olivia zal ook een plaats krijgen in de wachtzalen van de verschillende consultaties, verpleegafdelingen en het operatiekwartier. Zo worden de verdere stappen gezet naar een kindvriendelijk ziekenhuis.

07

De kracht van eigen medewerkers als OLV-ambassadeurs In 2010, het ‘jaar van de medewerker’, werden een aantal initiatieven gelanceerd op vlak van personeelsbeleid. Deze initiatieven werden in 2011 geoptimaliseerd en verder uitgerold. De focus lag hierbij enerzijds op het aantrekken van nieuwe, enthousiaste OLV-medewerkers en anderzijds op het zo goed mogelijk begeleiden van de huidige medewerkers tijdens hun dagelijkse taakuitvoering.  Van "Reddende engelen (M/V) gezocht" naar "Lichten aan voor jou!" Het OLV Ziekenhuis gebruikt een mix van rekruteringskanalen: een intensieve samenwerking met scholen, waarbij eigen medewerkers af en toe als gastdocent fungeren, het aanbieden van leerrijke stageplaatsen, het organiseren van interne jobbeurzen (in het voorjaar op Campus Aalst, in het najaar op Campus Asse), rekruteringsacties via regionale en nationale campagnes in de pers,... Eind 2011 werd afscheid genomen van de "Reddende engelen"-campagne, om het nieuwe jaar in te zetten met de nieuwe campagne "Lichten aan voor jou"! Deze campagne zal de nadruk leggen op het hoogtechnologische en multidisciplinaire karakter van het OLV Ziekenhuis, dat sollicitanten een nieuwe en leerrijke toekomst biedt. Lichten aan voor jou, met een waarderende knipoog naar nieuwe én huidige medewerkers! Naast de rekruteringscampagne werden nog andere belangrijke initiatieven genomen op het vlak van het aantrek-

08


ken en begeleiden van nieuwe OLVmedewerkers. Myriam De Bruyn, personeelsdirecteur: “We zijn onze eigen medewerkers door het aanbieden van een rekruteringspremie expliciet gaan inzetten als OLV-ambassadeurs. Als een medewerker een kandidaat-verpleegkundige aanbrengt uit eigen vriendenof kennissenkring, kan hij of zij hiervoor nu rekenen op een premie. Ook via advertenties op bussen in de regio Asse en via stickeracties op de wagens van onze personeelsleden werd een actieve rekruteringscampagne gevoerd. De sociale media (Facebook, LinkedIn) werden eveneens ingezet om nieuwe krachten te vinden. Ook aan de interne selectieprocessen werd gewerkt. Leidinggevenden kregen bv. opleiding in interviewtechnieken, om hun vaardigheden bij het voeren van selectiegesprekken te optimaliseren. Tot slot werkten we een elektronische database uit, om het starterspakket voor nieuwe medewerkers te professionaliseren. Het gaat hierbij vooral om praktische zaken, zoals het tijdig voorzien van beroepskledij, een kledingkastje, een sleutel, toegangsrechten tot de lokalen en parking, … zodat de nieuwe collega zich meteen thuis voelt op de eerste werkdag.”  Opleidingen voor leidinggevenden Om de leidinggevenden aan te sporen de communicatie met hun medewerkers te bevorderen en anderzijds medewerkers te ondersteunen in het nemen van verantwoordelijkheden voor hun persoonlijke ontwikkeling binnen de organisatie werd een evaluatiecyclus opgestart. My-

riam De Bruyn: “In samenwerking met de dienst HR werden functiekaarten opgemaakt door de leidinggevenden. Zij, en ook de geïnteresseerde artsen, kregen de mogelijkheid om een opleiding over gesprekstechnieken te volgen zodat ze medewerkers beter kunnen begeleiden in de uitvoering van hun taken en hen feedback leren geven over hun competenties en gedrag. Via OLV Connect (het nieuwe intranet) werd een systeem opgezet om de verslagen van deze verschillende gesprekken te archiveren.” Ook werd een coachingsbeleid uitgewerkt, met focus op de rol van de leidinggevende als coach. Leidinggevenden kunnen bij HR terecht voor advies over coaching of interne begeleiding van een medewerker. Via HR kan ook de hulp van een externe coach worden ingeschakeld. 25 geïnteresseerde leidinggevenden volgden in 2011 ook de workshop rond het ontdekken van signalen van burnout en de procedure hierrond. Alle leidinggevenden ontvingen een toolkit met handige tips en adviezen ter ondersteuning van hun professionele aanpak. De opleiding “operationeel leidinggeven” werd eveneens georganiseerd, om de nieuwe leidinggevenden de nodige theoretische en praktische vaardigheden bij te brengen die ze nodig hebben om hun job als dienstverantwoordelijke uit te voeren. 36 leidinggevenden namen aan deze opleiding deel. Om leidinggevenden beter te informeren over de beleidsopties, werd een net-

Myriam De Bruyn, personeelsdirecteur

werking event in het leven geroepen. Tweemaal per jaar worden zij uitgenodigd op Connect@work, een bijeenkomst waar gedurende een tweetal uur actuele topics worden voorgesteld. Na het formele gedeelte is er tijdens de receptie tijd en ruimte om met de collega’s en directie bij te praten, ideeën uit te wisselen en de professionele contacten te bevorderen.

09

Dr. Jan Leeman en dr. Eric Wyffels

Reanimatielessen voor senioren Twee cardiologen van het OLV Ziekenhuis organiseerden, in samenwerking met de gemeentelijke ouderenadviesraad van Asse, in het voorjaar van 2011 reanimatielessen voor senioren. Dr. Jan Leeman, cardioloog en als brandweerarts verbonden aan de gemeentelijke brandweerdienst, en dr. Eric Wyffels, interventiecardioloog, informeerden

10


55-plussers over de preventie van harten vaatziekten. Tijdens de les werd de nadruk gelegd op het herkennen van de symptomen van een hartaanval en op het belang van onmiddellijk uitgevoerde hartmassage in geval van een hartstilstand. Na het theoretische deel volgde de praktijk, waarbij de senioren zelf hartmassage konden

toepassen op een pop. Bij een hartstilstand is het immers essentieel dat men onmiddellijk start met hartmassage. Zoniet verkleint de kans op overleving met 10% per minuut. De eerste reanimatieles werd enthousiast onthaald door de deelnemers. Later op het jaar werd het initiatief nog herhaald voor de seniorenraad van Wichelen.

Ook vrijwilligers dragen Top in Zorg uit Het OLV Ziekenhuis startte een proefproject met een 10-tal vrijwilligers op de Palliatieve Eenheid van Campus Asse. Zij zorgen er sindsdien voor een extra luisterend oor en brengen het dagelijkse leven mee naar de afdeling. Een vrijwilliger is maximaal drie uur per week aanwezig. Zij bieden extra steun, maar voeren geen verpleegkundige of administratieve taken uit. Het is de bedoeling om de vrijwilligerswerking ook uit te breiden naar andere diensten en campussen, in het bijzonder voor wat betreft het onthaal, de pastorale dienst, de ziekenhuisbibliotheek en de ondersteuning van de oncologische afdelingen.

11

Patiëntenvoorlichting centraal Een greep uit de lange lijst van activiteiten die in 2011 werden georganiseerd… Traditiegetrouw organiseert de dienst Nefrologie-Dialyse-Hypertensie jaarlijks allerhande activiteiten in het kader van de Wereldnierdag. In maart lag de focus van de campagne op preventie. Zowel de dienst Nefrologie als de dienst Cardiologie zetten hun schouders onder het initiatief. Zij vonden heel wat bekende Vlamingen bereid om op 10 maart naar het ziekenhuis af te zakken en de campagne “Draag zorg voor je nieren, red je hart” kracht bij te zetten. In mei vond een infodag over hartfalen en hartfalenrevalidatie plaats. Hartfalen is een progressieve chronische aandoening waarbij het hart zijn pompende functie niet goed meer kan vervullen. Het hart is niet meer in staat om het bloed optimaal in het lichaam te laten circuleren en verliest dus het vermogen om de verschillende organen correct van bloed te voorzien. De symptomen komen soms pas aan het licht als de ziekte al jaren aanwezig is. In juni werd de ‘Week van het Hartritme’ georganiseerd. In het OLV Ziekenhuis konden geïnteresseerden zich gratis laten testen op voorkamerfibrillatie. Voorkamerfibrillatie is de meest voorkomende hartritmestoornis, waarbij het hart op hol slaat en zeer onregelmatig samentrekt. Op de twee screeningsdagen die in het OLV Ziekenhuis plaatsvonden, werden maar liefst 537 mensen getest. 26 van hen kregen een verwijsbrief mee voor de huisarts, omdat verder

12


opvolging noodzakelijk bleek. Tijdige detectie is zeer belangrijk, want vooral bij oudere patiënten kan voorkamerfibrillatie aanleiding geven tot hartfalen, een beroerte (herseninfarct) of zelfs het overlijden tot gevolg hebben. Ook de 'Week van het Hart', met als centraal thema ‘Hartinfarct: neem het leven ter harte’ kende een zeer groot succes. De dienst Cardiologie zette tijdens deze week een grootschalige informatieen bewustmakingscampagne op. Hartpatiënten, dokters, kinesitherapeuten, verpleegkundigen en tal van bekende Vlamingen en tv-vedetten fietsten - om de Week van het Hart in te zetten - op 27 september van Campus Aalst naar Campus Asse. De Week van het Hart werd afgerond met een opendag van de hartkatheterisatie- en hartrevalidatiezalen. Voor de ‘Dag tegen Kanker’ werden de krachten eveneens massaal gebundeld. De ‘Dag tegen Kanker’ is een jaarlijks initiatief van de Vlaamse Liga tegen Kanker (VLK). Met die dag vraagt de Liga aandacht voor de strijd van mensen met kanker. 35.000 zorgverleners spelden het gele lintje op als symbool van hun betrokkenheid. Voor patiënten is de ‘Dag tegen Kanker’ een info- en ontmoetingsdag, met activiteiten in talloze ziekenhuizen en in de VLK-inloophuizen. Ook het OLV Ziekenhuis nam actief deel aan de Dag tegen Kanker, met infosessies en workshops op de Campus Aalst en Asse. Tijdens de 'Week van de derde leeftijd', in november, werden de patiënten van de dienst Geriatrie extra in de watten

gelegd in het OLV Ziekenhuis. Zo werd hen een speciaal menu aangeboden en stonden er elke dag een aantal sfeervolle activiteiten op het programma. Tijdens de 'Week van de derde leeftijd' lag de focus op ondervoeding, een onderschat probleem bij ouderen. Uit recente cijfers blijkt immers dat gemiddeld 3 op 10 personen, die in het ziekenhuis opgenomen worden, tekenen van ondervoeding vertonen. Het OLV Ziekenhuis draagt zijn steentje bij tot het zichtbaar maken van ondervoeding. Samen met de overheid wordt er o.m. aan een onderzoek gewerkt rond ondervoeding bij de oudere zorgvrager.

Fietsen voor een gezond hart

13

2

Hoogtepunten

Innovatief 14


Nierdenervatie: innovatief & multidisciplinair Cardiologen en nefrologen werken samen om patiënten die lijden aan moeilijk te controleren hypertensie (therapieresistente arteriële hypertensie) en bij wie medicamenteuze behandeling niet volstaat te helpen met een nieuwe techniek: renale denervatie. Het verband tussen de nieren en hypertensie is een vicieuze cirkel die moeilijk te doorbreken is. Enerzijds tast hypertensie de nieren aan en anderzijds veroorzaken de meeste nierziekten hypertensie. Een renale denervatie procedure wordt - na multidisciplinair overleg - enkel voor-

gesteld wanneer met zekerheid alle secundaire oorzaken van hypertensie uitgesloten werden en wanneer - ondanks doorgedreven medicamenteuze behandeling - de hypertensie onvoldoende onder controle gebracht kon worden. Een renale denervatie procedure is een cathetergebaseerde behandeling die op het cathlab uitgevoerd wordt en waarbij de zenuwen van en naar de nieren via radiofrequentie-energie behandeld worden. Vroeger kon zoiets slechts via een ingewikkelde operatie en daarom gebeurde het maar zelden. Vandaag

biedt catheterisatie een veilige oplossing. Een catheter wordt via de lies in de bloedbaan tot bij de nierslagader gebracht. Daar worden kortstondig lage dosissen radiofrequente energie afgegeven zodat de zenuwactiviteit van en naar de nieren stilvalt. Deze procedure duurt maximaal een uur. In 2011 werd het OLV Ziekenhuis gekozen als Europees Center Of Excellence dienaangaande en werd een opleidingstraject voor binnen- en buitenlandse interventiecardiologen, interventieradiologen en hypertensiespecialisten opgestart.

15

Trends in robotchirurgie De robot wordt in het OLV Ziekenhuis frequent gebruikt bij gynaecologische, urologische en cardiovasculaire ingrepen. De robot biedt aan de chirurg als grote voordeel een perfecte beeldstabiliteit, het 3-dimensioneel zicht en de mogelijkheid om elk detail haarscherp in beeld te brengen. Voor de patiënt is een

chirurgische ingreep met de robot veel minder belastend dan een klassieke of laparoscopische ingreep.

 Robot-endoscopische bijschildklierverwijdering – een wereldprimeur!

In 2011 werden door onze artsen een aantal primeurs in robotchirurgie gerealiseerd en bestendigde het OLV Ziekenhuis zijn ‘Top in Zorg’-ambitie.

Algemeen en endocrien chirurg dr. Sam Van Slycke voerde eind september 2011 als eerste ter wereld een robot-endoscopische bijschildklierresectie uit. Daarvoor gebeurde de bijschildklierresectie

In Melle wordt voor het ORSI een hypermodern Europees trainingscentrum opgezet

16


in het OLV Ziekenhuis al op endoscopische wijze. Dr. Van Slycke was op dit vlak al de pionier in België, vermits vele andere Belgische ziekenhuizen nog steeds de ‘klassieke manier’ gebruiken om de bijschildklier te verwijderen, nl. door de vergrote bijschildklier via een grotere insnede weg te nemen. De robot-endoscopische bijschildklierverwijdering verloopt via een kijkoperatie in de hals, met een incisie van 8,5 mm, voor het inbrengen van de camera, en met 2 werkkanalen van 5 mm voor de instrumenten. Alle voordelen met betrekking tot minimaal invasieve heelkunde worden dankzij de robot optimaal aangewend. Dit garandeert dat de omliggende structuren (bv. de stembandzenuw) volledig gespaard blijven. Voor de patiënt verloopt de dissectie van de bijschildklier nu dus nóg preciezer. Los van het esthetische resultaat (nagenoeg onzichtbare littekens), heeft de patiënt met deze operatie geen risico op tijdelijke daling van het calcium, gezien er slechts één bijschildklier wordt benaderd. In de toekomst zal deze techniek wellicht in dagkliniek kunnen uitgevoerd worden; momenteel verblijft de patiënt nog één nacht in het ziekenhuis. Aan een dergelijke ingreep gaat een zeer intensieve multidisciplinaire samenwerking tussen de verschillende artsen vooraf. De hyperfunctionerende bijschildklier moet immers vóór de operatie exact kunnen gelokaliseerd worden. Dat gebeurt aan de hand van een sestamibi

SPECT-CT-scan (nucleair onderzoek van het weefsel door inspuiting van een licht radioactieve stof ) en een echografie. Dus niet alleen de chirurg, maar ook de radioloog, de endocrinoloog en de medisch nuclearist zijn bij deze ingreep nauw betrokken. De patiënt haalt met de nieuwe techniek maximaal voordeel uit de symbiose tussen medische kennis, teamwork en geavanceerde spitstechnologie en daar is het in ons ziekenhuis steeds weer om te doen. Het is de bedoeling om deze techniek standaard toe te passen bij patiënten met een hyperfunctionerende bijschildklier.  OLV deelt hightech expertise met de oprichting van ORSI Onder impuls van dr. Alexandre Mottrie werd in 2011 het OLV Robotic Surgery Institute (ORSI) opgericht in samenwerking met de Universiteit Gent (o.l.v. prof. dr. Gasthuys). ORSI maakt gebruik van de uitmuntende ervaring van de OLV-artsen met deze revolutionaire interventietechnologie. Specialisten én OK-teams wereldwijd krijgen door ORSI de kans om de kneepjes van de robotchirurgie onder de knie te krijgen. Teambenadering is essentieel vermits het optimale gebruik van de robottechnologie een aangepaste benadering van heel het OK-team vergt. De opleiding bestaat uit een theoretisch gedeelte in het OLV Ziekenhuis en een

praktisch deel, dat aan de Universiteit Gent plaatsvindt. Momenteel worden deze trainingen nog georganiseerd op de site te Merelbeke maar na renovatie wordt het trainingscentrum verplaatst naar de “Proefhoeve” in Melle. Dankzij financiële steun van ViA (Vlaanderen in Actie) en het EFRO (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling) wordt daar een hypermodern Europees trainingscentrum opgezet. ORSI is alvast sterk vernetwerkt in de urologiewereld: de tien meest gerenommeerde urologiecentra van Europa maken deel uit van de internationale faculteit van het trainingscentrum en werken volop mee aan de uitbouw ervan. De opleidingen en de academische invulling moeten op korte termijn tot de erkenning door de European Board of Urology leiden. Het is de bedoeling een dergelijk netwerk uit te bouwen voor elke discipline waarin het opleidingscentrum actief is.  Laserchirurgie binnen urologie Aan patiënten met goedaardige prostaatvergroting kan een innovatieve laserbehandeling worden aangeboden, namelijk de HoLEP (Holmium Laser Enucleatie van de Prostaat). De klassieke operatietechniek ‘TURP’ (transurethrale resectie van de prostaat = verwijderen van prostaatweefsel langs het plaskanaal) heeft een aantal nadelen. Met de laserbehandeling kunnen die voorkomen worden:

17

Urologen dr. Geert De Nayer en dr. Peter Schatteman

– de bloedvaten worden maar één keer geopend en door de laser ook onmiddellijk dichtgebrand; hierdoor is er minder bloedverlies tijdens de ingreep en minder kans op bloedingen na de ingreep – de sonde moet doorgaans slechts één dag ter plaatse blijven waardoor de patiënt minder lang gehospitaliseerd wordt – tijdens een TURP wordt gebruik gemaakt van een spoelvloeistof die het TUR-syndroom (verstoring van het zoutgehalte in het bloed) kan veroorzaken; bij de laserbehandeling

18


is dit risico onbestaande omdat er gebruik wordt gemaakt van een volledig veilige spoelvloeistof – het toepassen van de TURP is gelimiteerd naar volume van de prostaat; grotere prostaten dienen behandeld te worden met een buikoperatie. Dankzij de laser kunnen nu ook grotere volumes langs het plaskanaal (zonder buiksnede) worden behandeld. De dienst Urologie heeft ervaring in deze innovatieve techniek opgebouwd dankzij de samenwerking met het ge-

renommeerde San Raffaele ziekenhuis in Milaan. Ondertussen zijn reeds meer dan 100 patiënten op deze manier behandeld. Het OLV is momenteel het enige ziekenhuis in België dat HoLEP aanbiedt. De dienst Urologie van het OLV Ziekenhuis staat reeds 5 jaar in nauw contact met het urologisch team in Milaan, o.a. met een uitwisselingsprogramma van assistenten en voor het delen van expertise. Een samenwerking over de landsgrenzen heen die zijn vruchten afwerpt…

Bij wakkere chirurgie is een nauwe samenwerking tussen anesthesist, neurochirurg, neuroverpleegkundigen, instrumentisten en afasiologen belangrijk.

Wakkere chirurgie bij hersenoperaties Sinds de anesthesietechnieken verfijnd werden, kunnen patiënten bij hersentumoroperaties de chirurg helpen om de hersengebieden in kaart te brengen via corticale stimulatie (prikkels die tijdens de ingreep door de chirurg aan de hersenen van de patiënt worden gegeven) en zo hersenbeschadiging voorkomen tijdens de resectie van de tumor. Ze spelen als het ware de rol van een GPS, die de juiste weg aangeeft in de hersenen. Door corticale stimulatie onderbreekt men de elektrische signalen die de hersenen uitzenden, waardoor de patiënt bijvoorbeeld heel even niet meer zal kunnen bewegen of spreken. Een dergelijke stimulatie is niet pijnlijk voor de

patiënt, omdat de hersenen zelf geen pijn kunnen waarnemen. Wanneer deze zones in kaart gebracht zijn, kan de neurochirurg starten met het verwijderen van het letsel. Intussen worden ook de diepere hersenfuncties voortdurend gecontroleerd via stimulatie. Het wakkere gedeelte van de operatie duurt anderhalf tot twee uur. Bij laag- of hooggradige maligne hersentumoren is het van belang dat minstens 70% van de tumor kan verwijderd worden zonder de kritische zones in de hersenen te beschadigen. Een nauwkeurige fysische weergave van ‘gevaarlijke’ zones in de hersenen vereist dat deze kritische

zones in wakkere toestand worden gelokaliseerd. Dr. Garmt Croonenborghs, anesthesist, en dr. Geoffrey Lesage, neurochirurg en gespecialiseerd in wakkere chirurgie, zijn in het OLV Ziekenhuis de pioniers die zich hierop toeleggen. In samenspel met de aanwezige logopedisten-afasiologen wordt aan de patiënt gevraagd opdrachten uit te voeren met de handen en de vingers, de armen en de benen en met het aangezicht. Ook verschillende taaltesten worden uitgevoerd. De nauwe samenwerking tijdens de ingreep tussen anesthesist, neurochirurg, neuroverpleegkundigen, instrumentisten en afasiologen maakt deze aanpak mogelijk.

19

Neurochirurgen dr. Geoffrey Lesage en dr. Frederic Martens

Doeltreffende en veilige neurochirurgie met de O-arm De O-arm is een O-vormige CT-scanner die zich tijdens de operatie rond de patiënt bevindt en nauwkeurige beelden maakt van de wervelkolom. Deze beelden worden naar een navigatietoestel gestuurd en geven een complete reconstructie weer van de wervels. De nieuwe techniek is een grote sprong voorwaarts voor de neurochirurgie in het OLV Ziekenhuis. Vroeger waren enkel 2D-beelden mogelijk (voor- en achterwaarts en zijdelings). Met de O-arm worden beelden gemaakt waarop de wervelkolom in 360° getoond wordt. De neurochirurg kan dus heel precies opmaken waar een schroef moet geplaatst worden en hoe groot of dik ze mag zijn. Door de evolutie naar 3D kan dus veel nauwkeuriger en efficiënter gewerkt worden en verkleint de kans op fouten. De O-arm maakt het ook mogelijk om meteen na de operatie een scan te nemen zodat de chirurg onmiddellijk kan zien of de ingreep geslaagd is. De O-arm betekent een verhoging van de veiligheid voor de patiënt en een drastische verbetering van het resultaat.

20


Vandaag wordt de O-arm gebruikt voor operaties aan de wervelkolom, zoals bij wervelarthrodese (het vastzetten van een wervel), bij een degeneratieve wervelkolom of bij trauma- en tumorale chirurgie. Andere toepassingen zijn op dit ogenblik nog experimenteel.

OLV Ziekenhuis straalt … gerichter! In september 2011 nam de dienst Radiotherapie-Oncologie een nieuw type lineaire versneller in gebruik: de ‘Novalis TX’. Het 1ste type van dit toestel dat in Vlaanderen geïnstalleerd werd. De Novalis TX is een bestralingstoestel dat de nieuwste radiotherapietechnieken combineert en gebruikt wordt voor o.a. stereotactische bestralingen. Dat zijn heel gerichte bestralingen van niet enkel kleine hersentumoren (dit wordt al 20 jaar in het OLV ziekenhuis gedaan), maar ook van beperkte long- en levertumoren. Het toestel kan de ademhaling van de patiënt ‘gaten’ (uit het Engels ‘binnen de poorten houden’) want long en lever, en dus ook het gezwel, bewegen mee met de ademhaling. De lineaire versneller volgt de beweging van het gezwel en stopt met bestralen zodra het gezwel buiten de toegelaten marge gaat. Zo wordt schade aan omliggend weefsel sterk beperkt. Met dit nieuwe toestel kan het team het comfort van de patiënt verhogen door sneller en efficiënter te bestralen: – voor kleine longtumoren hebben bv. 3 stereotactische bestralingen (i.p.v. 35 sessies) betere resultaten – voor kleine hersentumoren kan het kader, dat bij de vroegere techniek onder lokale verdoving op het hoofd van de patiënt werd gevezen, vervangen worden door een niet-invasief masker – IMRT-behandelingen (intensiteitsmodulatie) kunnen veel vlotter toegepast worden door gebruik te maken van een rotatoire bestraling, waardoor de bestraling minder lang duurt. IMRT wordt al langer toegepast. Het is een techniek waarbij het bestralingsvolume dezelfde vorm aanneemt als het te bestralen doelvolume, wat de schade aan de omliggende organen beperkt. Met deze nieuwe versneller wordt de behandelingstijd beperkt tot 2 à 3 minuten (voordien ca. 25 minuten). De patiënt moet dus veel minder lang stil liggen en wordt heel precies gepositioneerd, zodat de bestraling heel gericht kan uitgevoerd worden. Bijkomend biedt dit toestel als voordeel dat tijdens de behandeling op elk moment radiologische beelden – zelfs een CT-scan - kunnen gemaakt worden om de bestralingslocatie te controleren. Het OLV Ziekenhuis behandelt met het nieuwe toestel ook patiënten van AZ Glorieux Ronse en AZ Sint-Blasius Dendermonde. Wekelijks zijn de stafleden van het OLV Ziekenhuis er aanwezig op de consultatie en op de patiëntenbespreking. Op die manier is de patiënt al vertrouwd met de arts die hem in het OLV Ziekenhuis zal behandelen.

21

Lieven Decavele (foto midden) maakt als gespecialiseerd wondzorgverpleegkundige ook deel uit van de kerngroep voethospitalisatiedienst.

22


Wondzorg, het DNA van Top in Zorg De kwaliteit van zorgen continu optimaliseren is één van de hoofdambities van het OLV Ziekenhuis. Het project ‘wondzorg’ is daar een passend voorbeeld van. In 2011 kreeg deze activiteit een boost met de aanstelling van Lieven Decavele, gespecialiseerd wondzorgverpleegkundige. Zijn opdracht bestond eruit om samen met een werkgroep het wondzorgbeleid uit te schrijven en te implementeren. Dit leidde tot een gestructureerde en systematische registratie, evaluatie en rapportering van de wondzorgactiviteit in het OLV Ziekenhuis. Om “sturing” te geven aan het wondzorgbeleid van het ziekenhuis werden de missie, de visie en de strategische doelen vastgelegd. Deze missie, visie en strategische doelen worden gedragen door een “wondzorg werkgroep” en vormen de rode draad in de kwalitatieve wondzorgomkadering waar continue opleiding en bijscholing een must is. Missie: – De werkgroep ambieert het “optimaliseren van het wondzorgproces” voor de patiënten van het ziekenhuis. – Zij willen dit realiseren door zorgverleners met expertise in de verschillende zorgdomeinen samen te brengen en door hun kennis en ervaring te integreren. – Deze verzamelde “knowhow” willen zij inzetten op het gebied van opleiding, onderzoek, innovatie en dienstverlening met betrekking tot wondzorg.

Vanuit deze gedachtegang heeft de werkgroep volgende “visie” voor ogen: Het aanbieden van “kwaliteitsvolle wondzorg” aan alle patiënten, door het implementeren van evidence-based wondzorg praktijkrichtlijnen in het OLV Ziekenhuis. Wat wordt er verstaan onder een “kwaliteitsvolle wondzorg”: – is evidence-based, m.a.w. wetenschappelijk onderbouwd – is tijdig – beoogt een snelle wondheling – tegen een zo laag mogelijk kostprijs (zowel voor de patiënt als voor de instelling) – is patiëntgericht. De werkgroep wil deze “strategische doelen” realiseren door: – het verwerven van “kennis” over wondhelingsprocessen – het aanreiken van “een methode” die de hulpverlener toelaat een juiste wonddiagnose te stellen, met daaraan gekoppeld een aangepaste behandeling – het “standaardiseren van wondbehandeling” om zo de effectiviteit, de eenduidigheid en de continuïteit te verhogen – het “aanleren van vaardigheden” bij het toepassen van de wondzorg richtlijnen – het “bieden van ondersteuning” bij complexe wondzorg – het “doorgeven van inzichten” in de momenteel beschikbare producten en toepassingsmodaliteiten.

In dit kader werden in samenwerking met de cel Kwaliteit gedurende het jaar 2011 intensieve opleidingen gegeven rond “TIME”-concept. Hiernaast werd ook het dossier rond “negatieve druk” in de wondzorg herbekeken en werden 15 negatieve druktoestellen ter beschikking gesteld voor de drie campussen. Dit alles werd gekoppeld aan een tweedelige opleiding rond negatieve druktherapie (VAC-therapie), wat resulteerde in de behandeling van 179 patiënten met VAC-therapie gedurende het jaar 2011. Naast de opleidingen wordt campusoverschrijdend ook “continuïteit” gegarandeerd op vlak van wondzorgadvies. Door middel van een “centraal aanspreekpunt” worden adviezen verleend bij complexe of specifieke wondzorg. Zo worden kennis en ervaring gedeeld met collega’s over de 3 campussen. In het jaar 2011 werden in totaal 1896 wondzorgadviezen verleend. Met de opstart van een ambulante wondzorgconsultatie in april 2011, in samenwerking met dr. Steven De Gendt (Algemene Heelkunde), kende dit nog een verdere groei. In totaal werden sinds april 2011 208 ambulante wondzorgopvolgingen gerealiseerd. Het creëren van een overkoepelend wondzorgbeleid en het verlenen van advies over en opvolging van patiënten resulteerde tot slot in een intensievere samenwerking met de thuisverpleegkundigen en de huisartsen, met een meerwaarde voor alle partijen tot gevolg.

23

3

Hoogtepunten

Doelgericht 24


Kinder- en Jeugdpsychiatrie ook in Aalst Begin maart ging op onze Campus Aalst een nieuwe dienstverlening van start, want voor kinderen jeugdpsychiatrische problemen kan men er voortaan bij dr. Van Bellinghen en zijn team terecht. Daarmee wordt de hulpverlening op Campus Aalst en Campus Asse verder op elkaar afgestemd. De dienst Kinder- en Jeugdpsychiatrie is geen nieuwe dienst in het ziekenhuis. Hij ging initieel van start op de Campus Asse van het OLV Ziekenhuis, toen nog het Heilig Hartziekenhuis. Intussen staan vier kinderen jeugdpsychiaters (artsen), drie psychologen en twee logopedisten in voor de opvang en begeleiding van de kinderen of jongeren. Het is een ambulante dienst, dus men kan er niet terecht voor hospitalisatie. De kinderen of jongeren worden hoofdzakelijk via de huisarts, de pediater, de school of het Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB) doorverwezen. Vaak wordt ook op eigen initiatief contact opgenomen met de dienst. “Men kan voor een brede waaier aan kinderen jeugdpsychiatrische problemen bij ons terecht, zoals ontwikkelings- en leerstoornissen, opvoedingsproblemen, emotionele problemen, gedragsstoornissen, gezinsrelatieproblemen enzovoort”, aldus diensthoofd dr. Mark Van Bellinghen. “Na een intakegesprek, en eventueel een diagnostische procedure, wordt bepaald wie van ons team de begeleiding op zich zal nemen. Wanneer naast gesprekstherapie ook medicamenteuze ondersteuning nodig is, zal dat meestal de kinderpsychiater zijn. Voor bepaalde individuele therapieën is de psychologe de aangewezen persoon. De logopediste ontfermt zich meer over kinderen met leerstoornissen.”

De dienst richt zich naar kinderen en jongeren tot 18 jaar. Zij worden altijd in de context van hun gezin, familie, school, … gezien, dus meestal worden ook volwassenen betrokken bij de begeleiding. De dienst Kinder- en Jeugdpsychiatrie heeft altijd geprobeerd drempelverlagend te werken. Dat maakt het makkelijker om de stap naar hulpverlening te zetten. De locatie van de nieuwe afdeling, centraal in het ziekenhuis, alsook de architectuur ervan, versterken dit nog. “We hebben ernaar gestreefd om binnen de context van een algemeen ziekenhuis toch een specifiek kader voor kinderen en jongeren te creëren waarin thema-elementen (natuur, bos), kleuren (groen, wat een bron is van positieve emoties) en vormen (ronde zitelementen, want gebogen contouren bieden een veiliger gevoel dan objecten met scherpe hoeken) een rol spelen”, klinkt het bij dr. Van Bellinghen. De dienst hanteert geen wachtlijsten. Een kind of jongere kan meestal binnen de twee weken worden gezien. Ook is het de bedoeling om de samenwerking met de Kinderafdeling van het OLV Ziekenhuis verder uit te bouwen. “Wij streven ernaar om in beide richtingen de zorg voor kinderen en jongeren te verruimen. Wij kunnen bijvoorbeeld een neurologisch advies aanvragen bij een kind met een taalstoornis. Pediaters kunnen, wanneer ze emotionele problemen bij kinderen vermoeden, dan weer beroep doen op ons. De fysieke nabijheid komt deze dynamiek ten goede. De nieuwe dienst Kinder- en Jeugdpsychiatrie en de nieuwe consultaties van de kinderartsen bevinden zich immers in dezelfde vleugel en vormen een architectonisch geheel.”

25

Hartteam voor zorg rond de hartpatiënt Een “hartteam” dat bestaat uit een klinisch cardioloog, een interventionele cardioloog en een hartchirurg beslist best samen met de hartpatiënt over de meest geschikte behandeling. Dat is één van de belangrijkste aanbevelingen die in 2011 door een “Task Force” van Europese hartspecialisten werd geformuleerd. De werkgroep werd geleid door twee Belgen. Een ervan is dr. William Wijns, cardioloog in het OLV Ziekenhuis. De aanbeveling maakt deel uit van een reeks richtlijnen, die binnen de medische wereld om diverse redenen als “historisch” werden bestempeld. Om te beginnen zijn ze samengesteld door een team van 24 specialisten, zowel hartchirurgen als cardiologen en interventionele cardiologen. Deze samenwerking is nooit gezien en maakt een einde aan eenzijdige beslissingen over wie in welke omstandigheden voor de patiënt de beste oplossing kan bieden.

26

Vermits een hartpatiënt doorgaans eerst gezien wordt door een cardioloog, bestaat de kans dat de cardioloog de patiënt binnen zijn vakdomein wil houden. Met het hartteam krijgt de patiënt een vakkundig team voor zich dat met hem de aanvaardbare behandelingskeuzes bespreekt en in overleg de beste aanpak bepaalt. Uiteindelijke doelstelling is om de kwaliteit van de patiëntenzorg te verbeteren. Dr. Wijns verduidelijkt: "Het probleem van de specialist vandaag is dat er zoveel behandelingen bestaan voor acute en niet-acute hartziekten en dat het niet altijd duidelijk is welke meest aangewezen is voor een patiënt. De opties variëren van medicamenteuze behandeling over stentimplantatie, tot chirurgie en combinaties van deze opties, die de traditionele disciplines zoals chirurgie en cardiologie overschrijden. Daarom waren er richtlijnen nodig. Ze bundelen ongeveer

150 individuele richtlijnen, waarvan 60% een A- of B-niveau heeft. Dat wil zeggen dat ze in afdoende mate via a-selecte studies wetenschappelijk bewezen zijn om medisch als ‘best practice’ aangenomen te kunnen worden. De overige 40% is de mening van de 24 auteurs en van de 165 clinici die als reviewer optraden.” In de nieuwe richtlijnen wordt een zeer sterke focus gelegd op het concept van het “hartteam”. Dr. Wijns ziet veel nut in de richtlijnen als benchmark, maatstaf voor de uitbouw van de klinische praktijk in de 51 leden-landen van de Europese Cardiologenvereniging. Daarenboven worden de ESC-richtlijnen ook buiten Europa sterk gewaardeerd. Dr. Frank Van Praet, voorzitter van de Belgische Vereniging voor Hartchirurgie en cardiochirurg in het OLV Ziekenhuis, vult aan: “We zijn als chirurgen zeer tevreden dat de richtlijnen er gekomen zijn. Chirurgische interventies krijgen veelal een IA-klasse erkenning, m.a.w. er is voldoende wetenschappelijk bewijs en aanbeveling binnen de medische wereld dat de behandeling effectief en gunstig is voor de patiënt, en die patiënt moet uiteindelijk centraal staan. Onze opdracht is nu om de richtlijnen naar onze leden aan te bevelen en hun toepassing op te volgen. Binnen de medische ethiek blijft de behandelende arts in overleg met de patiënt desalniettemin soeverein beslissen over de behandeling.” Meer info: – European Heart Journal 2010 (31)2501-2555 – http://www.escardio.org/guidelinessurveys/esc-guidelines


Leden van de KWS-stuurgroep: Guy Cobbaert (Projectleider Elektronisch Patiëntendossier), dr. Jo Caekebeke (neuroloog) en Steven Creve (IT-directeur)

Samenwerking UZ Leuven UZ Leuven heeft de voorbije decennia het Klinisch WerkStation (KWS) ontwikkeld, een informaticasysteem voor het geïnformatiseerd beheer van zijn patiëntendossiers. Een elektronisch patiëntendossier is een absolute vereiste om een ziekenhuisbeleid rond gestructureerde, veilige en kwaliteitsvolle patiëntenzorg uit te bouwen. Dankzij het medisch samenwerkingsverband ‘nexuz health’ wordt het KWS van UZ Leuven nu ook gebruikt door andere ziekenhuispartners. Dit resulteerde in acht ziekenhuizen die nauw samenwerken met één medisch dossier per patiënt en met dezelfde kwaliteits- en vei-

ligheidsondersteunende elektronische systemen. Het OLV Ziekenhuis is één van de 8 partners die hieraan deelneemt. In 2011 werden de eerste stappen gezet voor de ziekenhuisbrede uitrol van KWS in het OLV Ziekenhuis. Zo werd vanaf april het deel ‘agenda’ en ‘medisch dossier’ binnen een aantal diensten opgestart. Sinds oktober konden ook operatiekwartieren met OK-planning en registratie binnen KWS van start gaan. Binnen de Nexuz Health samenwerking is het PACS-systeem (Picture Archiving & Communication System) totaal vernieuwd: beelden afkomstig van de dienst Medische Beeldvorming worden

voortaan verwerkt op de nieuwe Agfa PACS in UZ Leuven. Ten slotte werden ook de diensten IZ en CCU geïnformatiseerd met het PDMS (patient data management system) “Metavision”. Ook hiervoor wordt nauw samengewerkt binnen nexuz health. Het spreekt voor zich dat deze realisaties niet mogelijk zijn zonder de nodige infrastructuuraanpassingen: de netwerken van OLV Aalst en UZ Leuven werden onderling gekoppeld via glasvezel: een 2 Gbps end-to-end redundante verbinding vormt het kloppend hart onder deze samenwerking.

27

Chris Young (speler Generali Okapi Aalstar) krijgt een medische check-up

Screening van basketbalspelers Naar aanleiding van een hoog aantal blessures bij de spelers van Generali Okapi Aalstar in het verleden besliste de basketbalclub actief aan blessurepreventie te doen. Samen met enkele specialisten van het OLV Ziekenhuis (o.m. van de diensten Pneumologie, Fysische Geneeskunde & Revalidatie, Orthopedie en Cardiologie) werd een uitgebreide onderzoeksbatterij opgestart. Zo kon van iedere speler een individueel dossier worden opgemaakt. Dit vormde de basis om ook het trainingsprogramma individueel bij te sturen en resulteerde in een opmerkelijk lager aantal langdurige kwetsuren. Naast het medisch luik wordt ook aandacht besteed aan professioneel voedingsadvies. De Dieetafdeling van het OLV Ziekenhuis stelde een algemeen sportvoedingsadvies op voor alle spelers van het team en de diëtiste is tijdens het hele seizoen ter beschikking voor individuele begeleiding. Sportief manager Danny Verhulst: “Onze spelers krijgen in het OLV Ziekenhuis echt een vip-behandeling. De buitenlandse spelers, die niet vertrouwd zijn met het ziekenhuis, worden er persoonlijk ontvangen en naar de onderzoeken begeleid. Onze ploegarts, dr. Troch, kan voor verwijzing of voor advies altijd rechtstreeks bij de specialisten terecht. Als club zijn wij zeer tevreden over de samenwerking en uiteraard des te meer over de goede resultaten, mede dankzij het screeningsprogramma”.

28


2011 in cijfers

29

Kerngegevens 1. Beddenaantal Klassieke hospitalisatie: Daghospitalisatie:

844 107

2. Klassieke hospitalisatie Erkende dienst

# opnames grote poort

2010 2011

Bezettingspercentage

2010 2011

2010 2011

A

973

949

18 491

18 259

84,43%

83,37%

C

12 135

12 529

68 726

70 164

68,97%

70,41%

D

13 765

14 592

84 536

85 553

82,72%

83,71%

E

2 294

2 545

7 595

7 988

49,54%

52,11%

G

2 390

2 453

31 932

33 313

694

327

10 114

10 729

86,59%

91,86%

1 799

1 822

8 441

8 501

64,24%

64,70%

34 050

35 217

229 835

234 507

77,93%

79,52%

Sp-chronisch

1

0

10 077

10 487

92,03%

95,77%

Sp-palliatief

52

36

1 715

1 707

78,31%

77,95%

34 103

35 253

241 627

246 701

78,44%

80,08%

I M Totaal acute diensten (excl. N*)

Totaal fusieziekenhuis (excl. N*)

30

# ligdagen


102,92% 107,37%

3. Kerncijfers Aantal bevallingen: Aantal dagkliniekcontacten: Aantal consultaties: Aantal spoedgevallen: Aantal ingrepen Operatiekwartier:

1 705 50 497 386 191 38 661 48 518

4. Herkomst patiënten

# opnames grote poort

Regionaal rekruteringsgebied Extraregionaal rekruteringsgebied Totaal

# Dagkliniekcontacten

Abs.

%

Abs.

%

25 538

72,44%

37 140

73,55%

9 715

27,56%

13 357

26,45%

35 253

100,00%

50 497

100,00%

5. Personeel Aantal fulltime equivalenten: Aantal medewerkers: % aantal vrouwen: % aantal mannen: % voltijdse medewerkers: % deeltijdse medewerkers:

1 997,56 2 651 83,74% 16,26% 49,75% 50,25%

31

Activiteitenverslag – Financieel Balans 2011 (in 1 000 €) ACTIVA VASTE ACTIVA

PASSIVA 220 912

Oprichtingskosten

5 802

Immateriële vaste activa

2 503

Materiële vaste activa

212 607

Financiële vaste activa

0

VLOTTENDE ACTIVA

175 516

Vorderingen op meer dan één jaar

8 764

Voorraden en bestellingen in uitvoering

5 119

Vorderingen op ten hoogste één jaar

Geldbeleggingen

30 030

Liquide middelen

21 365

Overlopende rekeningen

108 940

1 298

32

TOTAAL ACTIVA


EIGEN VERMOGEN

206 119

Dotaties en inbreng in kapitaal

6 628

Reserves

Overgedragen resultaat

Investeringssubsidies

52 080

Voorzieningen voor risico’s en kosten

16 252

28 923 102 236

SCHULDEN

190 309

Schulden op meer dan één jaar

93 467

Schulden op ten hoogste één jaar

95 486

Overlopende rekeningen

1 356

396 428

TOTAAL PASSIVA

396 428

Resultaat 2011 (in 1 000 €) BEDRIJFSOPBRENGSTEN

316 892

Omzet

297 683

Geactiveerde interne productie

Overige bedrijfsopbrengsten

BEDRIJFSKOSTEN

164 19 045 -324 711

Voorraden en leveringen

Diensten en bijkomende leveringen

-80 064

Bezoldigingen en sociale lasten

Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten en -23 493

materiële vaste activa

Waardeverminderingen op vlottende activa

Voorzieningen voor risico’s en kosten

Overige bedrijfskosten

-95 651 -124 723

-395 1 034 -1 419

Financiële opbrengsten

6 877

Financiële kosten

-3 855

RESULTAAT UIT DE GEWONE ACTIVITEITEN Uitzonderlijke opbrengsten

-4 797 2 014

Uitzonderlijke kosten

-683

TE BESTEMMEN RESULTAAT

-3 466

Aanwending reserve Masterplan

-4 153

Over te dragen resultaat

687

33

www.olvz.be 36

OLV Ziekenhuis Campus Aalst

OLV Ziekenhuis Campus Asse

OLV Ziekenhuis Campus Ninove

Moorselbaan 164 9300 Aalst T. 053 72 41 11 F. 053 72 45 86

Bloklaan 5 1730 Asse T. 02 300 61 11 F. 02 300 63 00

Biezenstraat 2 9400 Ninove T. 054 31 21 11 F. 054 31 21 21

Jaarverslag 2011 OLV Ziekenhuis. Aalst ı Asse ı Ninove

Recommend Documents