Risico s in de catering

Risico’s in de catering

VRAGENUITLEGLIJST

RI&E

VOOR DE SCHOOLCATERING 1

OiRA

http://instrumenten.rie.nl/nl/contractcatering/contractcatering/identificati...

meeste situaties – ook in de branche – het maximum tilgewicht al veel eerder bereikt. Zeker omdat ook het aantal keren dat getild moet worden van invloed is. Twintig keer per dag een gewicht van meer dan 10 kilo moeten tillen kan evenzeer tot overbelasting leiden. Werken met tilhulpmiddelen, zware lasten samen tillen, en goede werkinstructies kunnen al gauw een groot verschil maken in de dagelijkse belasting.

Inhoudsopgave catering

1

Hieronder staan maatregelen beschreven die u kunt nemen om aantoonbaar bezig te zijn met het beperken van tillen van zware lasten.

1 catering"

Maak een overzicht van taken waarbij zwaar wordt getild en bekijk welke mogelijkheden er zijn om

1.1 Bijzondere risico's"

Zorg ervoor dat medewerkers als ze alleen zijn zo min mogelijk lasten van 23 kilo of meer tillen.

zwaar tillen te voorkomen. Zie voor specifieke oplossingen het oplossingenboek. Zorg ervoor dat twee medewerkers samen zo min mogelijk meer dan 50 kilo tillen. Betrek medewerkers bij het zoeken naar werkbare oplossingen.

1. 1. 1 FY SI EK ZWAAR W ERK"

Houd bij de aanschaf van gereedschap en materialen rekening met het gewicht. Schaf tilhulpmiddelen aan om lichamelijk belasting te voorkomen. Zie hiervoor tevens het

1. 1. 1. 1 ER W O RDT O P EEN STRUCTURELE W I JZE AANDACHT BESTEED AAN HET

oplossingenboek.

VO O RKO M EN VAN O NG UNSTI G E FY SI EKE BELASTI NG . ER I S SPRAKE VAN EEN

Instrueer medewerkers over de manier waarop ze op de minst belastende manier kunnen tillen Zie

BELEI D.

hiervoor de cd-rom “Gezond bewegen in de contractcatering”. Herhaal deze instructie regelmatig.

U heeft 'nee' ingevuld bij bovenstaande risico.

Betrek een deskundige bij het zoeken naar oplossingen en het geven van instructies.

Bijna de helft van alle medewerkers binnen de contractcatering heeft te maken met lichamelijk zwaar

1. 1. 1. 3 ER ZI JN AANTO O NBARE M AATREG ELEN G ETRO FFEN O M HET DRAG EN VAN

werk. Lichamelijke klachten vormen een belangrijke oorzaak van verzuim in de branche. Zij zorgen ook

ZWARE LASTEN TE VO O RKO M EN.

voor een aanzienlijk deel van het langdurig verzuim en de instroom in de WIA. Het voorkomen en beperken van verzuim ten gevolge van fysieke belasting is daarom ook niet voor niets een belangrijk spreekpunt binnen het afgesloten arboplusconvenant. (Zie voor nadere informatie het plan van aanpak arboplusconvenant contractcatering. Voor een directe link, klik hier). Zie tevens het oplossingenboek, ter ondersteuning in uw beleid.

Naast het tillen van zware lasten, speelt ook het dragen (handmatig lopen met goederen/producten) een Te nemen maatregelen:

belangrijke rol binnen de contractcatering. Het dragen van goederen valt veelal te voorkomen door gebruik te maken van goede hulpmiddelen. Zie hiervoor het

Maak van het voorkomen van fysieke belasting een vast agendapunt op het werkoverleg. Geef voorlichting en instructies aan uw medewerkers. Hiervoor is een speciale cd-rom ontwikkeld.

Oplossingenboek

Voor nadere informatie klik hier.

. Ook de cd-rom “

Zorg er bij de aanschaf van hulpmiddelen, gereedschappen en machines voor dat deze bijdragen aan het voorkomen van fysieke belasting. Zie voor ondersteuning tevens het oplossingenboek.

Gezond bewegen in de contractcatering

Onderzoek of fysieke belasting ook te voorkomen is door een betere planning van het werkproces.

” geeft handige tips om het dragen van zware lasten tot een minimum te beperken. Klik voor nadere tips

Zie voor ondersteuning tevens het oplossingenboek.

uit het oplossingenboek tevens

Zorg er voor dat in de samenwerking met klanten/opdrachtgevers de fysieke belasting daadwerkelijk aandacht krijgt. Maak er een gezamenlijke verantwoordelijkheid van.

hier

Onderzoek periodiek of het bedrijfsbeleid ook daadwerkelijk effectief is.

.

1. 1. 1. 2 ER ZI JN AANTO O NBARE M AATREG ELEN G ETRO FFEN O M HET TI LLEN VAN

1. 1. 1. 4 ER ZI JN AANTO O NBARE M AATREG ELEN G ETRO FFEN O M HET HANDM ATI G

ZWARE LASTEN TE VO O RKO M EN.

DUW EN EN TREKKEN VAN ZWARE LASTEN TE VO O RKO M EN.

Het tillen van zware lasten, zoals, kratten met voedsel/drank, boxen, dienbladen, serviesgoed, e.d., is

Afhankelijk van de kracht die nodig is om de last in beweging te brengen en te houden, kan bepaald

een belangrijk aandachtspunt binnen de branche.

worden of de lasten te zwaar zijn om handmatig te verplaatsen.

Regelmatig zwaar tillen leidt tot overbelasting van rugspieren en tussenwervelgewrichten. Fysieke

Met een unster of klokweegschaal kan de trekkracht bepaald worden. Gemiddeld genomen moet deze

belasting als gevolg van tillen vraagt daarom om een actieve aanpak. In een ideale situatie bedraagt het

onder de 20 kg. blijven.

maximaal te tillen gewicht voor 1 persoon 23 kilo. Van de ideale tilsituatie is echter vrijwel nooit sprake.

Zeker in situaties waarbij frequent zware goederen verplaatst moeten worden is het zinvol kritisch te

Dan moet de last namelijk recht voor het lichaam worden getild, op tafelhoogte staan, bijna tegen het

beoordelen in hoeverre de huidige situatie normoverschrijdend is.

lichaam aan getild worden en gemakkelijk vast te houden zijn. Omdat dit vrijwel nooit voorkomt is in de

Niet gladde vloeren, hellende vloeren, drempels of slecht onderhouden wielen, hebben een negatief effect op de trek- en duwkrachten. Zie voor verdere informatie het document “interne instructie arbeidsinspectie Fysieke belasting:

14-5-2012 14:52

Duwen en trekken” of “de handleiding bouw en inrichting keukens en bedrijfsrestaurants” of het oplossingenboek

2

2 van 33

3

14-5-2012 14:52

OiRA


http://instrumenten.rie.nl/nl/contractcatering/contractcatering/identificati... Het gaat hier om werkzaamheden, waarbij zwaar tillen, dragen, duwen of trekken tegelijkertijd plaats vinden en worden gecombineerd met bijvoorbeeld trappen lopen, lopen of kruipen in een ongunstige

NB. Duwen heeft de voorkeur boven trekken, omdat bij duwen gebruik gemaakt kan worden van het

houding (gebogen, gedraaid) of werken in warme en/of vochtige ruimtes (warme keuken en

eigen lichaamsgewicht, in een gunstigere werkhouding.

spoelkeukens). Het uitoefenen van het werk kost dan extreem veel energie, en leidt tot grote vermoeidheid.

1. 1. 1. 5 ER ZI JN AANTO O NBAAR M AATREG ELEN G ENO M EN O M O NG UNSTI G E

Mogelijke maatregelen:

W ERKHO UDI NG EN ZO ALS I N DE TO ELI CHTI NG BESCHREVEN, TE VO O RKO M EN.

Inventariseer bij welke werkzaamheden er sprake is van extreem zwaar werk en bekijk welke


mogelijkheden er zijn om dit werk te voorkomen of medewerkers te ontlasten Betrek medewerkers en opdrachtgevers bij het zoeken naar oplossingen

Werkhoudingen die lang moeten worden volgehouden, kunnen leiden tot spier- en gewrichtsklachten.

Stel een werk/rustschema op voor fysiek inspannende taken

Dit komt voor bij:

Voer minstens één keer per jaar een medisch onderzoek uit naar de conditie van medewerkers in relatie tot extreem zware taken

gedraaide rughouding (bijvoorbeeld bij laden en lossen van goederen);

Zorgt voor een goede instructie voor medewerkers hoe zij zelf overbelasting door het zware werk

langer dan 2 uur per dag gebogen, gehurkt of geknield werken (Laden en lossen van trolleys;

kunnen verminderen

werkhoogte te hoog of te laag, omdat de werkvlakhoogte niet afgestemd is op de lichaamslengte

Draag zorg voor adequate hulpmiddelen.

van de medewerker; reiken boven schouder- en onder knieniveau.

1. 1. 1. 8 ER ZI JN AANTO O NBAAR M AATREG ELEN G ENO M EN O M BLO O TSTELLI NG AAN O NG UNSTI G E LI CHAAM STRI LLI NG EN TE VO O RKO M EN.

Deze ongunstige werkhoudingen kunnen voorkomen/beperkt worden door:

Lichaamstrillingen kunnen optreden tijdens het besturen van voertuigen, bijvoorbeeld een heftruck. Te

een goede inrichting van de werkplekken;

veel lichaamstrillingen kunnen rugklachten veroorzaken, maar kunnen ook het hartritme beïnvloeden met

het rouleren van werkzaamheden;

hoge bloeddruk en maagklachten tot gevolg.

het aanschaffen van hulpmiddelen (bijvoorbeeld om wat hoger te staan, en zo een beter bereik te

Bij slecht afgeveerde transportmiddelen en bij het rijden op een niet egaal wegdek is het niveau van

hebben, of comfortabel te kunnen zitten of knielen);

lichaamstrillingen hoger. Laat de blootstelling bij twijfel door een deskundige beoordelen.

goede beschermingsmiddelen (om het ongemak tijdens het werken te verminderen); instructie van medewerkers.

Te nemen maatregelen:

1. 1. 1. 6 ER ZI JN AANTO O NBAAR M AATREG ELEN G ENO M EN O M LI CHAM ELI JKE

Inventariseer de mate van blootstelling aan lichaamstrillingen en tref zo nodig maatregelen.

KLACHTEN DO O R REPETERENDE HANDELI NG EN TE VO O RKO M EN.

Zorg voor afgeveerde stoelen. Zorg voor afgeveerde cabines. Zorg dat medewerkers, die met lichaamstrillingen te maken hebben, regelmatig hersteltijd hebben (bijvoorbeeld door pauzes of andere werkzaamheden) Zorg bij de aanschaf van nieuw transportmiddelengereedschap voor goede afgeveerde stoelen /

Lang achter elkaar dezelfde beweging maken met armen en handen kan leiden tot spier-, pees- en

cabines.

gewrichtklachten. (Bijvoorbeeld bij laden en lossen van trolleys of etenskarren, verwerken van afwas, opdekken.) Om dit te voorkomen is het belangrijk dat de werkplek goed is ingericht (zie hiervoor

1. 1. 1. 9 ER W O RDT VO O RKO M EN DAT M EDEW ERKERS LANG ER DAN 1 UUR

bijvoorbeeld de handleiding bouw en inrichting keuken en bedrijfsrestaurants) en goede

AANEENG ESLO TEN STI L M O ETEN STAAN.

voorlichting en instructies.

Langdurig stil staan kan leiden tot problemen in benen en bloedsomloop. Hieronder staan maatregelen beschreven die u kunt nemen om aantoonbaar bezig te zijn met het

Stasteunen kunnen behulpzaam zijn om problemen te voorkomen, evenals de mogelijkheid om van

beperken van repeterende handelingen:

houding te veranderen en werkzaamheden af te wisselen of regelmatig te onderbreken.

Maak een overzicht van werkzaamheden met repeterende bewegingen. Bekijk welke

Te nemen maatregelen:

mogelijkheden er zijn om problemen in de toekomst te voorkomen. Betrek medewerkers bij het zoeken naar oplossingen.

Bekijk bij welke werkzaamheden er sprake is van langdurig staan en bekijk welke mogelijkheden er

Zorg voor ergonomisch (licht en gemakkelijk te bedienen) werkplekken en hulpmiddelen.

zijn om dit te voorkomen;

Zorg voor voldoende afwisseling van taken.

Schaf een stasteun (of een stoel) aan, en let daarbij goed op de werkhoogte;

Instrueer medewerkers over de manier waarop ze belasting kunnen voorkomen. Herhaal deze

Zorg dat medewerkers hun werkzaamheden regelmatig kunnen onderbreken of afwisselen.

instructie regelmatig. Betrek een deskundige bij het zoeken naar oplossingen en het geven van instructies.

Nb. Ook in het Oplossingenboek staan specifieke oplossingen.

Zie tevens het oplossingenboek

1. 1. 1. 10 DE M EDEW ERKERS ZI JN VAN O O RDEEL DAT ZI J BESCHI KKEN O VER 1. 1. 1. 7 ER ZI JN AANTO O NBAAR M AATREG ELEN G ENO M EN O M W ERKZAAM HEDEN,

VO LDO ENDE EN ADEQ UATE HULPM I DDELEN.

WAAR SPRAKE I S VAN EEN ZO DANI G E CO M BI NATI E VAN HANDELI NG EN, DAT M EDEW ERKERS REG ELM ATI G BUI TEN ADEM RAKEN O F EXTREEM TRANSPI REREN,

Door gebruik van hulpmiddelen kan de lichamelijke belasting afnemen en kan het werkproces versneld

TE VO O RKO M EN.

worden.

4

4 van 33

5

14-5-2012 14:52

OiRA http://instrumenten.rie.nl/nl/contractcatering/contractcatering/identificati...


als om extern ongewenst gedrag (veroorzaakt door gasten). Het is belangrijk hierover met elkaar goede afspraken te maken. Voor meer informatie over dit onderwerp, klik hier.

Bij hulpmiddelen is de toepasbaarheid in afwijkende situaties en de benodigde extra tijd voor bediening

Zie tevens artikel 77 en bijlage 5 van uw CAO.

een belangrijk aandachtspunt. Het is belangrijk deze praktijksituaties met elkaar te bespreken en gezamenlijk naar mogelijke oplossingen te zoeken. Bespreek bijvoorbeeld het Oplossingenboek met

Nb. Ofschoon het binnen elke onderneming noodzakelijk is dat er goede afspraken gemaakt zijn om

elkaar. Hierin staan handige tips, voorbeelden en hulpmiddelen, die kunnen bijdragen de lichamelijke

ongewenst gedrag te voorkomen, is extra aandacht geboden, daar waar extra verhoogde risico’s zijn.

belasting te verbeteren. Voorbeelden zijn: de wasbakverhoger, gebruik van verhoogde snijplanken,

Denk hierbij o.a. aan penitiaire inrichtingen.

rollend materiaal, etc.

1. 1. 2. 2 ALLE M EDEW ERKERS KENNEN DEZE AFSPRAKEN.

1. 1. 1. 11 DE AANW EZI G E HULPM I DDELEN W O RDEN O O K DAADW ERKELI JK CO NSEQ UENT G EBRUI KT. Wanneer beschikbare hulpmiddelen onvoldoende consequent gebruikt worden is het belangrijk om na te gaan wat de oorzaak hiervan is. Denk hierbij aan de volgende oorzaken:

Bij die afspraken (op papier) wordt ook aandacht besteed aan de eventuele sancties als iemand zich Kennis en kunde van medewerkers: hebben de medewerkers de juiste voorlichting en instructies

niet aan de regels houdt.

gekregen? Toezicht: worden medewerkers aangesproken wanneer men geen gebruik maakt van de hulpmiddelen?

Bij extern ongewenst gedrag, is het belangrijk dat medewerkers weten hoe men hierop kan reageren.

Efficiëntie: zijn de hulpmiddelen gebruikersvriendelijk en goed onderhouden?

Belangrijk hierbij is dat medewerkers zich gesteund voelen door hun direct leidinggevende.

1. 1. 1. 12 M EDEW ERKERS, HEBBEN SPECI FI EKE VO O RLI CHTI NG G EKREG EN O VER

1. 1. 2. 3 ER ZI JN AFSPRAKEN G EM AAKT BI J W I E M EN TERECHT KAN I N

DE RI SI CO ’S VAN LI CHAM ELI JK BELASTENDE W ERKZAAM HEDEN.

VO O RKO M ENDE SI TUATI ES; ER I S EEN VERTRO UW ENSPERSO O N AANG EW EZEN.

U heeft 'nee' ingevuld bij bovenstaande risico. Klachten aan het houdings- en bewegingsapparaat zijn een van de meest voorkomende oorzaken van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid binnen de branche. Het is dan ook niet voor niets dat er een wettelijke verplichting geldt om medewerkers die lichamelijk zwaar of - ongunstig werk verrichten voor te lichten over de risico’s. Bij het geven van voorlichting en instructies is het belangrijk om de huidige belastende werkzaamheden onder de aandacht te brengen en gezamenlijk naar oplossingen of verbeteringen te zoeken. Het gaat erom dat medewerkers zich bewust zijn van de risico’s die men loopt en hun verantwoordelijkheid nemen om hier ook bewust naar te handelen. Bespreek de knelpunten en aandachtspunten regelmatig in een werkoverleg. Nodig eventueel eens een deskundige uit, die dit onderwerp behandelt.

Medewerkers moeten de mogelijkheid hebben om vertrouwelijk met iemand te kunnen praten wanneer men te maken heeft met ongewenste omgangsvormen. Wijs een vertrouwenspersoon aan binnen uw onderneming en informeer uw medewerkers over de rol van deze vertrouwenspersoon. Zie tevens artikel 77 en bijlage 5 van uw CAO. 1. 1. 3 W ERKDRUK, W ERK- EN RUSTTI JDEN" 1. 1. 3. 1 ER I S M I NI M AAL TW EE M AAL PER JAAR EEN G ESTRUCTUREERDE VO RM

Nb. Oorzaken van belastende werkzaamheden zijn veelal een combinatie van drie factoren.

VAN W ERKO VERLEG .

1. De aard van de werkzaamheden;


2. de inrichting van de werkplekken en de beschikbare hulpmiddelen en 3. de kennis en kunde van de medewerker.

Gestructureerd werkoverleg is iets anders dan “tussen de bedrijven door overleg hebben”. Door

Indien sprake is van belastende werkzaamheden is het belangrijk om kritisch naar al deze drie factoren te kijken. De cd-rom “Gezond bewegen in de contractcatering” is een uitstekend hulpmiddel om

periodiek met elkaar of in groepen om de tafel te zitten komt vaak meer los dan het tussen de bedrijven door overleggen. In dit werkoverleg kan gesproken worden over bijvoorbeeld bedrijfsresultaten, nieuwe werkzaamheden, acties of nieuwe producten, hoe gaat de onderlinge samenwerking, planning van werk

medewerkers bewust te maken van hun werkhouding. Voor nadere informatie klik hier.

etc.

1. 1. 2 SO CI ALE VEI LI G HEI D"

Een werkoverleg kan ook uitstekend gebruikt worden voor het geven van voorlichting en instructies over veilig en verstandig werken .

1. 1. 2. 1 ER ZI JN AFSPRAKEN G EM AAKT O VER O NG EW ENSTE G EDRAG I NG EN.

Het is raadzaam om notulen van dit overleg te maken inclusief een aanwezigheidsregistratie. Bij een eventuele calamiteit kunt u hiermee aantoonbaar maken dat bepaalde informatie ook daadwerkelijk gegeven is. Ongewenst gedrag gaat bijvoorbeeld over (seksuele) intimidatie, pesten, agressie en geweld of

Zie tevens artikel 92 van uw CAO

discriminatie. Het kan hierbij zowel gaan om intern ongewenst gedrag (tussen medewerkers onderling),

6

6 van 33 14-5-2012 14:52

7

14-5-2012 14:52

http://instrumenten.rie.nl/nl/contractcatering/contractcatering/identificati...OiRA

1. 1. 3. 2 I N W ERKO VERLEG W O RDT G ESPRO KEN O VER ARBEI DSO M STANDI G HEDEN,


(gebrek aan motivatie, tegenzin tegen het werk en lusteloosheid).

VERZUI M EN O NG EVALLEN. Bij een functie, die langdurig grote mentale inspanning of concentratie vergt (bijv. het werk in de werkvoorbereiding of planning), kan juist psychische overbelasting ontstaan. In beide gevallen kan dit tot verzuim leiden. Door arbo en verzuim regelmatig te bespreken kunnen er gericht oplossingen gezocht worden en wordt

Oplossingen moeten worden gezocht in het zoeken naar een betere mix van taken in elke functie,

er voortdurend gewerkt aan de verbetering van de arbeidsomstandigheden.

taakroulatie en afwisseling. Het is bovendien belangrijk dat de leiding bij de medewerkers de vinger aan de pols houdt, zodat tijdig stappen gezet kunnen worden.

Nb. Praten over “arbo” is niets anders dan praten over hoe men de werkzaamheden binnen het bedrijf/object vindt gaan: wat gaat goed en wat wellicht iets minder; wat kunnen we zelf doen om e.e.a.

1. 1. 3. 6 ER W O RDT BI J HET VERDELEN VAN TAKEN AANDACHT BESTEED AAN

te verbeteren en waar hebben we hulp bij nodig.

KW ETSBARE G RO EPEN.

1. 1. 3. 3 DE M EDEW ERKERS HEBBEN M I NI M AAL ÉÉNM AAL PER JAAR EEN

Denk hierbij aan zwangere, die langdurig moeten staan, of onervaren krachten die alleen werken, c.q.

FUNCTI O NERI NG SG ESPREK M ET HUN DI RECTE LEI DI NG G EVENDE.

een te grote verantwoordelijkheid krijgen.


Nb. Onder kwetsbare groepen vallen ook oproepkrachten, uitzendkrachten, gehandicapten, jongeren onder de 18 jaar, en medewerkers die de Nederlandse taal niet beheersen.

Het functioneringsgesprek is een prachtig middel om eens één op één stil te staan bij iemands werkbeleving, behoeften, toekomstplannen, mogelijkheden, en om te praten over wat goed gaat en wat niet.

Zie voor meer informatie “bijzondere groepen” op de site www.arbo.startpagina.nl 1. 1. 3. 7 TI JDELI JK EN NI EUW PERSO NEEL W O RDT G O ED I NG EW ERKT.

In uw CAO (art. 92) is opgenomen dat elke medewerker minimaal éénmaal per jaar een functioneringsgesprek heeft. Zie voor meer informatie tevens het oplossingenboek.

Dit is zowel belangrijk voor de nieuwe/tijdelijke medewerkers als voor de collega’s.

1. 1. 3. 4 ER ZI JN ADEQ UATE ( AANTO O NBARE) M AATREG ELEN G ETRO FFEN O M TE

1. 1. 3. 8 ER W O RDT M I NI M AAL 2 M AAL PER JAAR EEN PERSO NEELSVERG ADERI NG

VO O RKO M EN DAT HET W ERKTEM PO , HET W ERKAANBO D O F DE TI JDSDRUK

BELEG D M ET HET VO LTALLI G E PERSO NEEL O F I N G RO EPEN, O F M ET EEN

STRUCTUREEL TE HO O G I S.

PERSO NEELSVERTEG ENW O O RDI G I NG .

Een belangrijke oorzaak van verzuim is psychische overbelasting. Als het werktempo lange tijd en structureel te hoog is kan dit leiden tot psychische overbelasting, die zich uit in vermoeidheid, uitputting of stress. Bovendien kan het eventuele lichamelijke klachten verergeren (ook het lichaam kan niet meer tot rust komen). Onder tijdsdruk worden er meer fouten gemaakt, dat leidt tot ergernis en stress (en kosten!). Redenen voldoende om alert te zijn en te reageren op hoge werkdruk .

Ondernemingen met 10 tot 50 medewerkers hebben de volgende mogelijkheden:

Nb. Een bekend aandachtspunt binnen de contractcatering zijn de zogenaamde “pieken”. Piekbelasting

vrijwillig een ondernemingsraad in te stellen door werkgever of

is inherent aan de contractcatering en is nauwelijks te voorkomen. De negatieve effecten met als gevolg

een personeelsvertegenwoordiging in te stellen, door werkgever of op verzoek van medewerkers.

structureel hoge werkdruk is daarentegen wel te voorkomen.

Of minimaal twee keer per jaar een vergadering met het voltallige personeel of in groepen.

Oplossingen voor te hoge werkdruk kunnen zijn: beter plannen, zorgen voor goed materiaal, waardoor verstoringen zo min mogelijk optreden, voldoende personeel gedurende de piekuren en bovenal, goede

1. 1. 3. 9 ER I S EEN O NDERNEM I NG SRAAD I NG ESTELD.

communicatie tussen medewerkers en leiding over het werk en de wijze waarop deze moet worden uitgevoerd. Ervaren werkdruk is ook een onderwerp dat periodiek in het werkoverleg besproken kan

Binnen elke organisatie dienen de medewerkers te worden betrokken bij de organisatie en

worden. Zie hiervoor tevens uw CAO (art. 79) meldingsprocedure werkdruk.

besluitvorming ten aanzien van de aspecten veiligheid, gezondheid en welzijn. De Wet op de Ondernemingsraden schrijft voor dat ondernemingen met 50 of meer medewerkers verplicht een ondernemingsraad moeten instellen.

Nb. Leidinggevenden spelen een cruciale rol in het signaleren van knelpunten. Uit onderzoek binnen de contractcatering blijkt dat medewerkers regelmatig gebrek aan collegiale – en direct leidinggevende steun ervaren. In dit kader is een speciale training ontwikkeld “coachend leidinggeven”. Voor nadere

Een veel gehoorde opmerking is, dat, onder de medewerkers geen interesse/animo is voor een

informatie over deze training klik hier.

ondernemingsraad. Dit zal echter wel aantoonbaar gemaakt moeten worden. Een goede methode om de interesse onder de medewerkers te peilen is het houden van een schriftelijke enquête.

1. 1. 3. 5 EEN O NEVENREDI G E VERDELI NG VAN TAKEN W O RDT VO O RKO M EN. 1. 1. 3. 10 EEN W ERKDAG I S M AXI M AAL 9 UUR. Het is belangrijk dat medewerkers in hun functie een evenwichtige mix hebben van gemakkelijke U heeft 'nee' ingevuld bij bovenstaande risico.

(routinematige) taken en taken die meer concentratie en mentale inspanning vergen. (Arbowet, artikel 3 lid 1d)

Zie voor afwijkende mogelijkheden uw CAO. Te veel routinematige taken leidt tot monotoon werk zonder uitdaging en kan tot onderbelasting leiden

8

14-5-2012 14:528 van 33

9

14-5-2012 14:52



1. 1. 3. 11 EEN W ERKW EEK I S M AXI M AAL 45 UUR EN DE G EM I DDELDE W ERKTI JD

activiteit waar de stof gebruikt wordt. De vorm van het register is vrij en mag dus aansluiten bij een

BI NNEN 13 W EKEN I S M AXI M AAL 40 UUR PER W EEK.

bestaand registratie systeem. (bijv. inkoopsysteem). Bij gebruik van alleen schoonmaakmiddelen, kan een dergelijk register dus heel beperkt blijven.

Voorkom dat medewerkers structureel overwerken. Structureel overwerk zal op den duur leiden tot Nb. Het is niet verplicht dat binnen elke afdeling of object een aparte registratie ligt. Een centrale

fysieke of psychische klachten.

registratie is voldoende. Belangrijkste doel van een register is, dat bekend is met welke stoffen gewerkt wordt en welke risico’s

1. 1. 3. 12 M EDEW ERKERS KUNNEN O P G EZETTE TI JDEN PAUZEREN.

dit met zich meebrengt Als er langer dan 4,5 uur gewerkt wordt dan is er een pauze van 30 minuten aaneengesloten noodzakelijk.

Een handig hulpmiddel bij het registreren is de “stoffenmanager” De Stoffenmanager is een hulpmiddel

Wanneer er 8 uur gewerkt wordt dan is de pauze minstens 45 minuten, waarvan 30 minuten

voor het MKB om de risico's van gevaarlijke stoffen te beheersen. U kunt deze downloaden via

aaneengesloten. Zie tevens het oplossingenboek.

www.stoffenmanager.nl

1. 1. 3. 13 DE AFW I JKENDE REG ELS VO O R JO NG EREN O NDER 18 JAAR W O RDEN

1. 1. 4. 2 ER ZI JN VEI LI G HEI DSI NFO RM ATI EBLADEN ( VI B) AANW EZI G VAN ALLE

TO EG EPAST.

G EBRUI KTE G EVAARLI JKE STO FFEN.

Werktijden jeugdigen van 16 en 17 jaar

De veiligheidsinformatiebladen zijn op te vragen bij uw leverancier. In deze bladen staat o.a.:

niet werken tussen 22.00 en 06.00 of 23.00 en 07.00;

de risico’s van deze stof;

maximale arbeidsduur van 9 uur;

welke beschermende maatregelen nodig zijn om met deze stof te werken;

maximale arbeidstijd per week 45 uur;

hoe te handelen in geval van een calamiteit met deze stof.

werken op zaterdag èn zondag niet toegestaan, wel zaterdag óf zondag; ½ uur pauze na 4.5 uur arbeid;

1. 1. 4. 3 DE M EDEW ERKERS ZI JN AANTO O NBAAR G EÏ NSTRUEERD O VER DE RI SI CO ’S

bij arbeidsduur langer dan 8 uur ¾ uur pauze, waarvan ½ uur aaneengesloten.

VAN HET W ERKEN M ET G EVAARLI JKE STO FFEN.

Website over arbeidstijden

Voor het informeren en instrueren kunt u gebruik maken van de informatiebladen en de noodzakelijke etiketten op de producten.

1. 1. 3. 14 DE AFW I JKENDE REG ELS VO O R ZWANG ERE EN PAS BEVALLEN VRO UW EN W O RDEN TO EG EPAST.

De informatiebladen dienen op de werkplek zelf beschikbaar te zijn.

Het werk voor zwangere en pas bevallen vrouwen moet zodanig zijn ingericht dat rekening wordt

1. 1. 4. 4 DE G EVAARLI JKE STO FFEN ZI JN G O ED EN VEI LI G O PG EBO RG EN.

gehouden met hun specifieke omstandigheden. Een zwangere vrouw heeft recht op extra pauzes en is in principe niet verplicht om in nachtdienst te werken of om over te werken. Ook heeft een zwangere

Goed betekent onder meer dat:

vrouw het recht om te werken in een evenwichtig arbeids- en rusttijdenpatroon. Vanaf 4 weken voor de vermoedelijke datum van bevalling tot zes weken na de bevalling mag de

bekend is welke stoffen niet bij elkaar mogen worden opgeslagen en dat ze ook daadwerkelijk

vrouwelijke werknemer geen arbeid verrichten.

apart zijn opgeslagen;

Gedurende de eerste negen maanden na de geboorte mag de vrouw het werk onderbreken voor het

bij calamiteiten stoffen zo zijn opgeborgen dat ze niet exploderen;

geven van borstvoeding of om te kolven. De werkgever moet hiervoor een geschikte ruimte ter

in sommige situaties ventilatie nodig is;

beschikking stellen. De vrouw heeft recht op het geven van borstvoeding of om te kolven zo vaak en zo

onbevoegden er geen toegang toe kunnen krijgen.

lang als nodig is, maar in totaal maximaal een kwart van de arbeidstijd. De werkgever is verplicht deze tijd door te betalen.

Veelal zijn binnen de afdelingen/objecten slechts een beperkte hoeveelheid gevaarlijke stoffen aanwezig.

FNV-Bondgenoten heeft net een handige brochure uitgegeven: 'Werk en Zwangerschap' met een

Wanneer u deze stoffen opslaat in een aparte kast is dit in de meeste gevallen voldoende.

bijbehorend boekje; zie www.arbobondgenoten.nl of bel de arbotelefoon 030-2738738 Bij gebruik van grotere hoeveelheden (meer dan 25 liter) of bij gebruik van bijzondere stoffen (kankerverwekkend e.d.) adviseren wij om hiervoor PGS 15 (opslag verpakte gevaarlijke stoffen) te

Website over zwangerschap

raadplegen. Dit document kunt u hier downloaden. 1. 1. 4 W ERKEN M ET G EVAARLI JKE STO FFEN" 1. 1. 4. 5 I NDI EN M ET ETSENDE ( BI JTENDE) STO FFEN G EW ERKT W O RDT, I S EEN O O G DO UCHE AANW EZI G .

1. 1. 4. 1 ER I S EEN REG I STRATI E VAN G EVAARLI JKE STO FFEN

U heeft 'nee' ingevuld bij bovenstaande risico. Wanneer met bijtende stoffen gewerkt wordt, moet in de directe omgeving een oogdouche aanwezig zijn.

Indien gevaarlijke stoffen gebruikt worden of vrij kunnen komen, moeten die stoffen geregistreerd worden.

1. 1. 4. 6 ER ZI JN M AATREG ELEN G ENO M EN O M DE KANS O P BLO O TSTELLI NG EN AAN

In dit register moet in elk geval zijn vermeld de naam van de stof, de gevaren en de plaats en/of

10

14-5-2012 14:5210 van 33

11

14-5-2012 14:52



SCHADELI JKE STO FFEN TE VO O RKO M EN. Blootstellingen aan schadelijke stoffen kan voorkomen worden door o.a.: bronafzuiging; ruimte afzuiging; gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen; et cetera.

risico’s van deze machines en hoe men deze middelen veilig kan bedienen. De gebruikershandleidingen kunnen hiervoor als hulpmiddel dienen.

Schakel bij twijfel over mogelijke blootstellingen een deskundige in voor verder onderzoek of advies.

Nb. Jeugdigen mogen niet met gevaarlijke machines werken.

Zie tevens www.stoffenmanager.nl

1. 1. 5. 5 DE ARBEI DSM I DDELEN W O RDEN M I NI M AAL JAARLI JKS G ECO NTRO LEERD

1. 1. 5 W ERKEN M ET ARBEI DSM I DDELEN"

DO O R EEN DESKUNDI G E.

1. 1. 5. 1 ALLE M ACHI NES ZI JN VO O RZI EN VAN EEN CE- M ARKERI NG , DAN W EL VO LDO EN AAN DE G ESTELDE EI SEN. Alle machines/apparatuur aangeschaft na 1 januari 1995 moeten zijn voorzien van een CE-markering. De leverancier is hiervoor verantwoordelijk. Met een CE-markering geeft de leverancier aan dat hij in het ontwerp rekening heeft gehouden met veiligheidsaspecten. Voor machines zijn deze veiligheidsaspecten

Door het gebruik gaat elk arbeidsmiddel in kwaliteit achteruit. Dit betekent dat elk arbeidsmiddel regelmatig onderhouden en gecontroleerd moet worden. De resultaten van die controle moeten

beschreven in de machinerichtlijnen.

schriftelijk vastgelegd worden.

Een oudere machine (aangeschaft voor 1995) is niet per definitie onveilig.

aard van de machine.Kritische onderdelen van een veel gebruikte machine zullen vaker gecontroleerd

Het is belangrijk om in dit geval navraag te doen of de machine nog voldoet aan de meest recente

elektrisch handgereedschap is dit beschreven in NEN 3140.

De frequentie van het onderhoud en de controles is afhankelijk van het gebruik van de machine en de moeten worden, dan meer slijtvaste delen van een machine die incidenteel gebruikt wordt. Voor

eisen. Uw leverancier of arbodeskundige kan u hierover nader informeren.

De controle en het onderhoud moeten minimaal éénmaal per jaar plaatsvinden. Dit moet gedaan worden

Alertheid geldt vooral bij machines met kans op snij-, knel en pletgevaar. Ga na in hoeverre deze risico’s

iemand van een gespecialiseerd bedrijf zijn.

door iemand die ‘voldoende’ deskundig is. Dit mag iemand van het eigen bedrijf zijn, maar het kan ook

bij de gebruikte machines voldoende zijn beheerst.

1. 1. 5. 6 DE BENO DI G DE PERSO O NLI JKE BESCHERM I NG SM I DDELEN ZI JN BESCHREVEN, BESCHI KBAAR EN W O RDEN O O K DAADW ERKELI JK G EBRUI KT.

Stelregel is: Kun je ergens je handen of vingers insteken met als gevolg een snij- knel- of pletletsel, dan is de kans groot dat het arbeidsmiddel onvoldoende veilig is. 1. 1. 5. 2 DE AANG EBRACHTE BEVEI LI G I NG EN EN AFSCHERM I NG EN ZI JN I NG ESCHAKELD EN FUNCTI O NEREN.

In de gebruikershandleidingen staat aangegeven welke persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s)

(Nee invullen wil zeggen dat hier sprake is van een risico/aandachtspunt).

noodzakelijk zijn voor veilig gebruik van de machines. Leg vast, bijvoorbeeld in een huishoudelijk reglement, in welke situaties het dragen van PBM’s noodzakelijk is. Stel deze PBM’s beschikbaar,

Het komt regelmatig voor dat op machines aangebrachte beveiligingen verwijderd of uitgeschakeld zijn.

instrueer medewerkers over het gebruik en zie toe op naleving hiervan.

Een veel gehoord argument is dat de afschermingen niet werkbaar zijn. Inmiddels is door leveranciers veel aandacht besteed aan effectieve afschermingen of beveiligingen. Mocht er een ernstig ongeval

Mocht er een ernstig ongeval plaatsvinden waarbij geconstateerd wordt dat de medewerkers geen

plaatsvinden waarbij geconstateerd wordt dat beveiligingen verwijderd of overbrugt zijn, dan kan dit

instructies hebben ontvangen en/of de benodigde PBM’s niet voorgeschreven, aanwezig of gebruikt zijn,

grote consequenties hebben rondom de aansprakelijkheid.

dan kan dit grote consequenties hebben rondom de aansprakelijkheid.

Informeer bij uw branche, arbodeskundigen of leveranciers naar verbeterde mogelijkheden rondom

Voor meer informatie zie tevens het oplossingenboek.

beveiligingen.

1. 1. 6 W ERKEN I N LAWAAI "

1. 1. 5. 3 ER I S EEN NEDERLANDSE G EBRUI KERHANDLEI DI NG VAN DE M ACHI NES AANW EZI G EN DE WAARSCHUW I NG EN EN I NSTRUCTI ES O P M ACHI NES ZI JN I N HET

1. 1. 6. 1 DE BETREFFENDE M EDEW ERKERS HEBBEN AANTO O NBAAR VO O RLI CHTI NG

NEDERLANDS G ESTELD.

O NTVANG EN O VER DE G EVO LG EN VAN SCHADELI JK G ELUI D.

Een van de eisen voor CE is het voorhanden hebben van een Nederlandse gebruikerhandleiding; de leverancier moet deze meeleveren. Ook op de machine aangebrachte waarschuwingen of bedieningsinstructies dienen in het Nederlands gesteld te zijn. Medewerkers dienen voorgelicht te worden over de risico’s van werken in lawaai.

1. 1. 5. 4 DE M EDEW ERKERS DI E M ET DE AANW EZI G E ARBEI DSM I DDELEN W ERKEN ZI JN VO LDO ENDE O PG ELEI D C. Q . DESKUNDI G (DENK HI ERBI J O O K AAN

1. 1. 6. 2 ER I S O NDERZO CHT W ELKE M AATREG ELEN G ENO M EN KUNNEN W O RDEN

STAG I AI RES) .

O M BLO O TSTELLI NG AAN LAWAAI TE VO O RKO M EN.

Medewerkers die met arbeidsmiddelen werken moeten zijn geïnformeerd en geïnstrueerd over de

12

14-5-2012 14:5212 van 33

13

14-5-2012 14:52

http://instrumenten.rie.nl/nl/contractcatering/contractcatering/identificati... OiRA


Nb. Ook in het Oplossingenboek staan tips om snijdrisico’s te voorkomen. 1. 1. 7. 2 ER ZI JN G O EDE M AATREG ELEN G ETRO FFEN O M HET RI SI CO VAN UI TG LI JDEN O P G LADDE VLO EREN TE VO O RKO M EN.

Alvorens over te gaan op het verstrekken van gehoorbescherming, dient eerst nagegaan te worden in hoeverre andere maatregelen mogelijk zijn om blootstelling aan lawaai te voorkomen, zoals aanschaf andere machines, andere werkmethode of overkappingen, 1. 1. 6. 3 DE M EDEW ERKERS DI E BLO O T STAAN AAN G ELUI D HEBBEN DE BESCHI KKI NG O VER G EHO O RBESCHERM I NG EN DRAG EN DEZE O O K

Zeker in productieruimten en spoelkeukens is sprake van een verhoogd risico op uitglijden. Dit geldt

DAADW ERKELI JK.

zeker bij natte vloeren. Belangrijk is dat medewerkers schoenen met goede antislipzolen dragen. Maakt hierover goede afspraken.

In sommige situaties kan het wenselijk/noodzakelijk zijn om de vloeren te laten behandelen of aan te passen. Zie hiervoor tevens het

Op werkplekken of gedurende werkzaamheden waar het geluidsniveau de 80 dB(A) overschrijdt, en er geen mogelijkheden zijn voor geluidsreductie of overkapping, moet gehoorbescherming ter beschikking

Oplossingenboek.

gesteld worden. In situaties waarbij het geluidsniveau boven de 85 dB(A) ligt geldt een draagplicht.

1. 1. 7. 3 ER ZI JN G O EDE M AATREG ELEN G ETRO FFEN O M VERBRANDI NG SRI SI CO ’S TE VO O RKO M EN.

1. 1. 6. 4 I NDI EN O NZEKERHEI D BESTAAT DAT SCHADELI JK G ELUI D VO O RKO M T ZI JN DAN DE G ELUI DSNI VEAUS I N KAART G EBRACHT D. M . V. G ELUI DSM ETI NG EN.

Verbrandingsletsel bij het frituren, vervangen van frituurvet, gebruik van ovens of steamers komt helaas nog voor. Meestal veroorzaakt door onoplettendheid of onzorgvuldig handelen.

Indien er twijfel bestaat over de blootstellen, is het noodzakelijk om geluidsmetingen te laten uitvoeren. 1. 1. 6. 5 M EDEW ERKERS DI E BLO O TSTAAN AAN G ELUI DSNI VEAUS BO VEN DE 80

Het is daarom belangrijk medewerkers goed te instrueren. Daarnaast is het zinvol om dergelijke

DB( A) W O RDEN I N DE G ELEG ENHEI D G ESTELD HUN G EHO O R TE LATEN

ongevallen te registreren/bij te houden. U krijgt hierdoor een beter zicht op veel voorkomende

O NDERZO EKEN.

verbrandingsletsels en kunt u op basis hiervan extra maatregelen treffen. 1. 1. 8 W ERKEN O NDER BI JZO NDERE KLI M ATO LO G I SCHE O M STANDI G HEDEN" 1. 1. 8. 1 ER ZI JN ADEQ UATE I NSTALLATI ES BESCHI KBAAR O M EEN G O EDE

Indien medewerkers blootstaan aan schadelijke geluidsniveaus (geluidsniveaus boven de 80 dB(A),

KLI M AATBEHEERSI NG TE REALI SEREN.

geldt de wettelijke verplichting om: medewerkers in de gelegenheid te stellen hun gehoor periodiek te laten onderzoeken; medewerkers voor te lichten over de risico’s van werken in lawaai; markering machines waarbij sprake is van geluidsniveaus >85 dB(A);

Zeker in spoelkeukens en warme keukens spelen klimaatsystemen een belangrijke rol. Bij onvoldoende

draagplicht gehoorbescherming bij geluidsniveaus >85 dB(A).

afzuiging en/of aanvoer van verse/koele lucht kunnen de omgevingstemperaturen en luchtvochtigheid snel toenemen.

1. 1. 7 SNI JD- UI TG LI JD- EN VERBRANDI NG SRI SI CO ’S"

Wanneer medewerkers duidelijke klachten hebben over de klimaathuishouding, is het zinvol hier nader

1. 1. 7. 1 ER ZI JN G O EDE M AATREG ELEN G ETRO FFEN O M HET RI SI CO O P

onderzoek naar te (laten) doel. Middels klimaatmetingen kan dan inzichtelijk gemaakt worden, welke

SNI JDLETSEL TE VO O RKO M EN.

oplossingen/verbeteringen mogelijk/haalbaar zijn. 1. 1. 8. 2 M EDEW ERKERS BESCHI KKEN O VER ADEQ UATE W ERKKLEDI NG .

Snijden aan open blikken, snijmachines, messen, serviesgoed e.d. komt helaas nog regelmatig voor. Meestal veroorzaakt door onoplettendheid of onzorgvuldig handelen. Het is daarom belangrijk medewerkers goed te instrueren. Daarnaast is het zinvol om dergelijke

Wanneer in koel- en/of vriesruimtes gewerkt wordt, maar ook bij blootstelling aan grote

ongevallen te registreren/bij te houden. U krijgt hierdoor een beter zicht op veel voorkomende

temperatuurswisselingen is het belangrijk dat medewerkers beschikken over goede beschermende

snijdletsels en kunt u op basis hiervan extra maatregelen treffen.

werkkleding. Bespreek dit met elkaar en bepaal mede aan de hand van de werksituaties welke

14

14-5-2012 14:5214 van 33

15

14-5-2012 14:52


werkkleding noodzakelijk is.


de leidinggevende geven geen voorbeeldfunctie; verkeerd gedrag wordt niet gesanctioneerd.

1. 1. 8. 3 ER ZI JN VO LDO ENDE PAUZE- EN RUSTM O M ENTEN I NG ELAST. Inventariseer de oorzaak en neem aan de hand hiervan maatregelen. 1. 1. 9. 4 ER W O RDT TO EZI CHT G EHO UDEN O P HET DRAG EN VAN PERSO O NLI JKE BESCHERM I NG SM I DDELEN. Ons lichaam is zeer slecht in staat om zich aan te passen aan koude of warmte. Naast goede werkkleding is het daarom ook belangrijk om bij extreme klimaatsituaties (werken in hoge of zeer lage temperaturen) voldoende rusten herstelmomenten in te lassen. Wat voldoende is, is in sterke mate afhankelijk van de klimaatsituatie, de tijdsduur en de aard van de werkzaamheden. Wanneer medewerkers zich niet houden aan de gemaakte afspraken, zullen zij hier nadrukkelijk op Er is een speciaal arboinformatieblad “Werken in koude” opgesteld. Voor meer informatie klik hier.

aangesproken moeten worden.

1. 1. 9 G EBRUI K PERSO O NLI JKE BESCHERM I NG SM I DDELEN"

1.2 Werkplekken, werkplaatsen en werkzaamheden"

1. 1. 9. 1 ER I S VASTG ELEG D BI J W ELKE W ERKZAAM HEDEN EN O F WAAR,

1. 2. 1 O PSLAG RUI M TE / M AG AZI JN / EXPEDI TI E"

PERSO O NLI JKE BESCHERM I NG SM I DDELEN M O ETEN W O RDEN G EBRUI KT. 1. 2. 1. 1 DE O PSLAG RUI M TE / HET M AG AZI JN I S O RDELI JK I NG ERI CHT.

Het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM's) is bij blootstelling aan bepaalde gevaren noodzakelijk. Voor iedereen binnen uw organisatie moet het duidelijk zijn wanneer en waar PBM's

De orde en netheid in opslagruimtes/magazijnen wil nogal eens te wensen over laten. In plaats van de

gebruikt moeten worden om schade aan de gezondheid te voorkomen. Hierbij moet duidelijk

materialen direct goed op te bergen worden deze “tijdelijk” even op de grond geplaatst of op een plek

aangegeven worden welk type PBM voldoende bescherming biedt. Bijvoorbeeld:

waar anderen er hinder van hebben.

thermische ovenhandschoenen; antislip schoenen;

Ook worden opslagruimtes of magazijnen nogal eens gebruikt om materialen op te slaan die men op

thermische kleding bij werken in koel- en vriesruimten;

andere werkplekken niet meer kan gebruiken/nodig heeft. Het gevolg is dat de opslagruimtes voller en

werkhandschoen bij snijrisico’s;

voller raken, met soms materialen die al jaren niet meer gebruikt worden.

slijpbril bij messenslijpmachine; handschoenen, spatbril, voorschoot, bij het werken met geconcentreerde reinigingsmiddelen. Wees ook alert op het vrijhouden van de gangpadden en/of het plaatsen van goederen voor nooduitgangen en/of brandblussers.

1. 1. 9. 2 DE PERSO O NLI JKE BESCHERM I NG SM I DDELEN W O RDEN DO O R HET BEDRI JF VERSTREKT.

1. 2. 1. 2 DE VLO EREN ZI JN EG AAL EN ZO NDER O BSTAKELS.

Indien persoonlijke beschermingsmiddelen noodzakelijk zijn, dient de onderneming deze gratis te Het verplaatsen van goederen op wielen is ergonomisch gunstig, mits de ondergrond egaal is: geen

verstrekken.

gaten in de vloer, geen steile hellingen of lastige drempels. 1. 1. 9. 3 DE PERSO O NLI JKE BESCHERM I NG SM I DDELEN W O RDEN O O K Nb. Ook bij gebruik van liften kan het voorkomen dat de liftvloer onvoldoende aansluit op de

DAADW ERKELI JK G EDRAG EN.

verdiepingsvloer. Dit leidt tot hoge trek- of duwkrachten. Dit probleem kan snel opgelost worden door een nauwkeurigere afstelling. 1. 2. 1. 3 RO LLEND M ATERI EEL I S I N O RDE. Indien dit niet of onvoldoende het geval is, zijn er aantal oorzaken denkbaar: de medewerkers zijn niet op de hoogte van de risico’s; de medewerkers zijn niet op de hoogte van de veiligheidsregels; de medewerkers kunnen niet beschikken over de juiste middelen;

Wielen

de beschikbare middelen zijn niet goed passend en niet comfortabel;

van rolcontainers, karren, trolleys e.d. zijn nogal eens beschadigd. Dat valt veelal pas op als ze zwaar

16

14-5-2012 14:5216 van 33

17

14-5-2012 14:52


zijn beladen. Markeer beschadigd rollend materiaal en regel reparatie.


Zeker in drukke tijden, of bij een beperkte opslagcapaciteit kan het voorkomen dat goederen onzorgvuldig in stellingen of schappen geplaatst worden, of boven op elkaar geplaatst worden, terwijl de

1. 2. 1. 4 BI J DE I NDELI NG VAN DE O PSLAG RUI M TE/ HET M AG AZI JN I S VO LDO ENDE

verpakkingen hier niet op berekend zijn.

REKENI NG G EHO UDEN M ET DE” EI G ENSCHAPPEN” VAN DE G O EDEREN 1. 2. 1. 9 3. 1. 9. RO LDEUREN ZI JN BEVEI LI G D TEG EN BEKNELD RAKEN EN W O RDEN M I NI M AAL JAARLI JKS G EKEURD. Roldeuren dienen jaarlijks gekeurd te worden en voorzien van beveiligingen tegen bekneld raken. Vooral goederen die veel gebruikt worden of goederen die erg zwaar zijn moeten, bij handmatig

1. 2. 1. 10 DE RUI M TE WAAR DE KO O LDI O XI DECI LI NDERS STAAN VO LDO ET AAN DE

verplaatsen, goed bereikbaar zijn. De meeste goederen kunnen op wielen worden geplaatst.

EI SEN.

Ook in koel en vriescellen dienen goederen zoveel mogelijk op wielen te staan.

Bespreek dit onderwerp eens kritisch met uw medewerkers en informeer naar hun ervaringen.

De ruimte waar de kooldioxidecilinders (koolzuur) staan voldoen aan één van de volgende eisen:zeer goede ventilatie, met name net boven de vloer;permanente kooldioxidemeting (koolzuurmeting).

1. 2. 1. 5 STELLI NG EN HO G ER DAN TW EE M ETER ZI JN G EBO RG D.

Bovenstaande geldt voor gasflessen boven de 3 kg. Bij gebruik van een fles van 2 kg (bevat 1 kuub CO2) hoeft er geen alarm geplaatst te worden. Een reservefles (buiten de aangesloten fles om) wordt dan wel in een aparte ruimte opgeslagen. Nb. Kooldioxide (koolzuur) is zwaarder dan lucht en heeft een verstikkende werking op de mens. Sinds 1 maart 2001 zijn heldere eisen van kracht voor de opslag van kooldioxide. De ruimte moet voldoen aan

Als de hoogte van de stelling hoger is dan 2 meter, dan moet de stelling in dwarsrichting deugdelijk aan het gebouw zijn verankerd of aan een naast gelegen stelling zijn gekoppeld. Hiermee wordt het risico op omvallen voorkomen.

één van onderstaande eisen:volume van de ruimte groter dan 100 m3 en lucht in de ruimte minimaal 2 maal per uur ververst;lucht in de ruimte minimaal 4 maal per uur ververst;permanente kooldioxidemeting (koolzuurmeting) met een vooralarm bij 0,5 volume% (9.000 mg/m3) en een hoofdalarm bij 1,5 volume% (30.000 mg/m3).Ventilatie moet plaatsvinden door afzuiging vlak boven de grond (ca. 25 cm)

1. 2. 1. 6 DE STELLI NG EN/ SCHAPPEN ZI JN BEREKEND O P DE G EW I CHTEN VAN DE

Voor meer informatie klik hier.

AANW EZI G E G O EDEREN.

1. 2. 1. 11 DE KO O LDI O XI DE CI LI NDERS ZI JN VASTG EZET ZO DAT ZE NI ET KUNNEN O M VALLEN.

De maximale draagkracht van stellingen/schappen moet bij de medewerkers bekend zijn, zodat men hier rekening mee kan houden. Gascilinders moeten te allen tijde beschermd worden tegen omvallen, omdat anders schade en lekkage De maximale draagkracht van de stellingen/schappen mag niet overschreden worden. Wees vooral alert op vervormde schappen.

op kan treden. 1. 2. 1. 12 I NDI EN M ET ACCUZUUR G EVULDE ACCU’S G EW ERKT W O RDT, DAN W O RDEN DEZE O PG ELADEN I N EEN G O ED G EVENTI LEERDE RUI M TE.

1. 2. 1. 7 DE STELLI NG EN W O RDEN M I NI M AAL JAARLI JKS G ECO NTRO LEERD O P BESCHADI G I NG EN.

De meeste accu’s zijn gevuld met zuur. Tijdens het laden of herladen van deze accu’s komt waterstofgas vrij door elektrolyse van de zuurvulling. Het vrijkomende gas vormt met de lucht in de ruimte een

Door overbelasting of aanrijdingen met palletwagens of rolcontainers kunnen stellingen of schappen

mengsel dat bekend staat als knalgas. Een goede ventilatie is daarom noodzakelijk.

beschadigen, wat invloed heeft op de stabiliteit en draagvermogen van de stellingen. Controleer deze daarom minimaal 1 maal per jaar en maak goede afspraken over het direct melden van beschadigingen.

O PG EHANG EN WAARO P AANG EG EVEN I S DAT “ RO KEN EN O PEN VUUR” VERBO DEN

1. 2. 1. 8 DE G O EDEREN ZI JN ZO G ESTAPELD DAT O M VALLEN O F I NZAKKEN W O RDT

ZI JN.

VO O RKO M EN.

18

1. 2. 1. 13 BI J DE ACCULAADPLAATS I S EEN VERBO DSBO RD DUI DELI JK ZI CHTBAAR

14-5-2012 14:5218 van 33

19

14-5-2012 14:52



Bij het laadstation dient een waarschuwing te zijn aangebracht met de volgende tekst: “ontploffingsgevaar, geen open licht of vuur", samen met een verbodsbord “vuur, open vlam en roken

Zie voor nadere informatie de site van Arbobondgenoten en klik op RSI. Voor een directe link naar deze

verboden”.

site klik

1. 2. 2 HEFTRUCK EN ( HEF) TRANSPO RTM I DDELEN"

hier .

1. 2. 3 BEZO RG I NG / TRANSPO RT M ET BEDRI JFSWAG EN" 1. 2. 4. 4 DE STO EL EN W ERKTAFEL ZI JN VO LG ENS O NDERSTAANDE RI CHTLI JNEN 1. 2. 4 W ERKEN O P KANTO O R"

I NG ESTELD.

1. 2. 4. 1 DE M EDEW ERKERS BESCHI KKEN O VER EEN W ERKTAFEL W ELKE VO LDO ET AAN DE EI SEN I N DE TO ELI CHTI NG . Voor het instellen van tafel en stoel gelden de volgende richtlijnen: zithoogte; Zorg ervoor dat de voeten plat op de vloer rusten. Dit kun je realiseren door: ga voor Onder een adequate werktafel wordt verstaan:

de stoel staan en breng de bovenkant van de zitting op gelijke hoogte met de onderkant van de knieschijf (de benen maken dan een hoek van minimaal 90 graden);

het bovenblad is geheel vlak;

rugleuning; ga rechtop zitten en breng het middelpunt van de rugleuning (of het meest naar voren

de afmetingen van het werkvlak dienen minimaal 120 cm breed en 80 cm diep te zijn;

komende punt) op gelijke hoogte met de holling van de rug, zodat steun in de lenden¬streek wordt

de dikte van het werkblad is maximaal 5 cm;

gevoeld;

de vrije beenruimte is ten minste 65 cm diep bij de knieën en 60 cm breed;

zithoek; ga zoveel mogelijk rechtop zitten en laat de stoel niet teveel achterover hellen; de

de vrije voetenruimte is ten minste 80 cm diep; het werkblad is in hoogte verstelbaar.

rugleuning bij voorkeur blokkeren;

Werktafels met een vaste hoogte kunnen alleen worden gebruikt gedurende korte tijd en/of indien

diepte van de zitting; bij de ideale zitdiepte past een vuist tussen knieholte en stoelrand;

de hoogte aangepast wordt aan de taak en lichaamsafmeting van de individuele gebruiker.

armsteunen; stel de armsteunen zodanig in dat de armen een hoek van minimaal 90 graden

Te hoge of te lage tafels kunnen met een voetensteun respectievelijk blokken of pootverlengers

maken en de schouders ontspannen zijn (niet opgetrokken);

passend worden gemaakt voor de individuele gebruiker.

tafelhoogte; je werkhoogte is in principe ellebooghoogte (armen in een hoek van 90 graden); als alleen beeldschermwerk wordt verricht liggen de armsteunen dus iets hoger (± 2 cm) dan het

CAD-werk stelt andere/aanvullende eisen aan apparatuur en meubilair: De tafel waaraan gewerkt wordt

tafelblad (op gelijke hoogte met het toetsenbord); bij lees- en schrijfwerk liggen de armsteunen iets

en waarop het scherm geplaatst wordt, dient uit twee werkvlakken te bestaan, die afzonderlijk van

onder het tafelblad (zodat niet voorover wordt gebogen); bij een combinatie van beide

elkaar in hoogte te verstellen zijn, met als doel het beeldscherm juist te kunnen positioneren.

werkzaamheden is het beter om armsteunen en tafelrand op gelijke hoogte te hebben; dit is ook een juiste hoogte voor muiswerk. Indien een tafel niet in hoogte verstelbaar is, dient een te lage

1. 2. 4. 2 ALLE BUREAUSTO ELEN ZI JN G O ED I NSTELBAAR.

tafel met bijv. pootverlengers te worden verhoogd; bij een te hoge tafel kan een voetensteun worden gebruikt. 1. 2. 4. 5 I N HET KANTO O R ZI JN RAM EN AANW EZI G WAARDO O R HET DAG LI CHT NAAR BI NNENKO M T.

Voor beeldschermwerk gaat de voorkeur uit naar een stoel met een goede zitdiepte instelbaarheid, een goed instelbaar rugsteunpunt (type A bureaustoel volgens NEN-EN 1335) met in breedte en hoogte instelbare armleuningen. Belangrijke aandachtspunten bij een goede stoel zijn vooral dat de onderrug goed ondersteund wordt en de armen in een ontspannen houding op de armsteunen kunnen rusten. Als wettelijke richtlijn geldt dat het gezamenlijke oppervlak van een lichtopening ten minste 1/20 van het 1. 2. 4. 3 PERSO NEEL I S G EÏ NSTRUEERD O VER EEN G O EDE W ERKHO UDI NG EN

vloeroppervlak van de ruimte moet bedragen.

BEELDSCHERM O PSTELLI NG . 1. 2. 4. 6 DE BEELDSCHERM EN STAAN HAAKS O P DE RAM EN EN ZO M O G ELI JK 1 ½ TO T 2 M ETER VAN HET RAAM AF.

Vaak staan beeldschermen en randapparatuur verkeerd opgesteld. Ook zijn de stoelen vaak niet goed ingesteld. Veelal kent men de instelmogelijkheden niet eens. Door beeldschermen haaks op de vensters te plaatsen kan invallend zonlicht in de schermen voorkomen worden. Het plaatsen van een beeldscherm recht voor een venster (medewerker kan direct naar buiten Indien medewerkers gemiddeld meer dan 2 uur per dag beeldschermwerk of bureauwerkzaamheden

kijken) is bijzonder vermoeiend voor de ogen en moet daarom voorkomen worden.

verrichten is het uitermate zinvol (en wettelijk verplicht) om medewerkers goed te instrueren op welke wijze klachten voorkomen kunnen worden.

1. 2. 4. 7 M EDEW ERKERS W O RDEN I N DE G ELEG ENHEI D G ESTELD HUN

20

14-5-2012 14:5220 van 33

21

14-5-2012 14:52



G EZI CHTSVERM O G EN TE CO NTRO LEREN.

vloeren (risico op kantelen transportmiddelen of toename trek- en duwkrachten);kapotte lampen;lekkageplekken; losse plafondplaten; kapotte sloten. Een dergelijk onderzoek is vooral van belang voor medewerkers van ca. 45 jaar of ouder, medewerkers die de aanschaf van een leesbril overwegen of medewerkers die de indruk hebben dat hun gezichtsvermogen afneemt. Medewerkers die gemiddeld ≥ 2 uur per dag beeldschermwerk verrichten,

De werkruimtes en gemeenschappelijke ruimtes (toiletten, pauzeruimte e.d.) worden goed

moeten in de gelegenheid gesteld worden hun gezichtsvermogen te laten onderzoeken (PAGO

schoongemaakt.

beeldschermwerk). Dit onderzoek kan uw arbodienst uitvoeren. 1. 2. 5. 2 DE ELEKTRI SCHE- , G AS- EN WATERVO O RZI ENI NG EN ZI JN I N O RDE EN 1. 2. 4. 8 ER ZI JN AFSPRAKEN G EM AAKT O VER DE AANSCHAF VAN EEN ZO G ENAAM DE

W O RDEN G O ED O NDERHO UDEN.

BEELDSCHERM BRI L.

Elke elektrische installatie moet periodiek geïnspecteerd worden volgens NEN-norm 3140. De Een beeldschermbril is bedoeld voor mensen die problemen hebben met het scherpstellen van de ogen

frequentie waarmee dit gebeurt, is afhankelijk van het gebruik en de toestand van de installatie. In het

op korte afstand (30 tot 40 cm). Vooral personen van 45 jaar of ouder kunnen met dit probleem te

algemeen zien we voor bedrijfspanden een frequentie van eens per vier jaar. Informeer hiernaar bij uw

maken krijgen. Een leesbril of bril met leesgedeelte corrigeert dit probleem slechts ten dele, omdat men

installateur. Ook kan het zijn dat deze informatie in uw gebruikersvergunning of verzekering is

bij werkzaamheden aan een beeldscherm te maken krijgt met verschillende kijkafstanden (30 – 80 cm).

opgenomen. 1. 2. 5. 3 ALLE SNO EREN EN KABELS ZI JN NETJES W EG G EW ERKT.

In een oogonderzoek (PAGO-beeldschermwerk) wordt met een speciale visusmeter bepaald of een beeldschermbril noodzakelijk is.

Een beeldschermbril dient vergoed te worden door het bedrijf. Het is mede daarom goed om op

Losse kabels op de grond kan leiden tot val- of struikelgevaar. Daarnaast is de kans op beschadigingen

voorhand wel goede interne afspraken te maken over de vergoedingsmogelijkheden.

aan de kabels groter. Dit kan leiden tot kortsluiting of zelfs brand. Ook zijn losse kabels een bron van “stofnesten”, omdat losse kabels moeilijk schoon te houden zijn.

1. 2. 4. 9 DE M EDEW ERKERS BESCHI KKEN O VER VO LDO ENDE W ERK- EN BUREAURUI M TE VO O R HUN W ERKZAAM HEDEN. PER M EDEW ERKER I S 8 M 2 RUI M TE AANW EZI G .

1. 2. 5. 4 LAM PEN EN ARM ATUREN ZI JN BEVEI LI G D TEG EN STUKSTO TEN.

Lampen in magazijnen en koelcellen kunnen nogal eens geraakt worden door goederen of rolcontainers

De benodigde vloeroppervlakte is mede afhankelijk van het benodigde meubilair. Zo wordt, voor een

en beschadigd raken met als mogelijk gevolg elektrische schokken of brand.

standaard werkplek bestaande uit een bureau een kast en een ladeblok, een minimum vloeroppervlakte van 8 m2 per persoon gehanteerd.

1. 2. 5. 5 CO NTACTDO ZEN I N “ NATTE” RUI M TES ZI JN VO O RZI EN VAN AFDI CHTKLEPPEN. ( NATTE RUI M TES BETREFT O O K PLEKKEN DI E “ NAT” W O RDEN

Indien de aard van de werkzaamheden of de functie vragen om een groter werkblad, extra kastruimte of

G EREI NI G D)

een aparte vergadertafel zal meer ruimte noodzakelijk zijn.

Bespreek samen met uw medewerkers in hoeverre de huidige werkruimte en het beschikbare meubilair

Door contact met water ontstaat bij open elektrische aansluitingen gevaar voor ongevallen met

als voldoende ervaren wordt.

elektriciteit.

1. 2. 5 HUI SVESTI NG EN ALG EM ENE VO O RZI ENI NG EN"

1. 2. 5. 6 ER ZI JN VO LDO ENDE EN G O EDE SANI TAI RE VO O RZI ENI NG EN AANW EZI G .

1. 2. 5. 1 ALLE W ERKRUI M TES I N HET G EBO UW W O RDEN G O ED O NDERHO UDEN EN SCHO O NG EM AAKT. Er zijn geen duidelijk aantoonbare gebreken aan de werkruimtes in het gebouw, zoals:kapotte of oneffen

22

14-5-2012 14:5222 van 33

23

14-5-2012 14:52



Voor toiletten gelden de volgende richtlijnen: Indicaties dat er iets met de verlichting niet in orde is, zijn o.a.: klachten van medewerkers; slechte Bij minder dan 10 medewerkers is één toilet voldoende;

werkhoudingen; toename fouten.

Bij 10 of meer medewerkers voor mannen en vrouwen gescheiden toiletten, met minimaal per groep van 15 mannen of vrouwen één toilet. Een gedeelte van de toiletten voor mannen mag

1. 2. 5. 11 O P PLAATSEN WAAR NI ET (CO NTI NUE) G EW ERKT W O RDT, ZO ALS G ANG EN

vervangen zijn door urinoirs, mits per groep van 25 mannen ook één toilet aanwezig is.

O F EEN TRAPPENHUI S, I S VERLI CHTI NG AANW EZI G .

De toiletten dienen schoon te zijn en geventileerd te worden. Handenwasgelegenheden (in of nabij de toiletten), zeep en droogvoorzieningen. 1. 2. 5. 7 ER I S EEN PAUZERUI M TE AANW EZI G , M ET VO LDO ENDE ZI TG ELEG ENHEI D. Het gaat hier om twee dingen: 1. de basisverlichting moet op een sterkte zijn dat niemand er zich onveilig voelt. Dit geldt vooral in trappenhuizen of rondom het pand; 2. het licht moet aan kunnen op het moment dat het nodig is. Denk hierbij ook aan noodverlichting bij

De pauzeruimte moet voorzien zijn van voldoende stoelen en tafels.

stroomuitval op belangrijke of risicovolle plekken.

Wanneer er minder dan 10 medewerkers aanwezig zijn, mag de pauzeruimte ook voor andere doeleinden gebruikt worden, mits men buiten de eigen werkplek kan pauzeren. (Nb. Wanneer het niet

1. 2. 5. 12 I N W ERKRUI M TES I S VO LDO ENDE DAG LI CHTTO ETREDI NG .

mogelijk is om los van de werkplek te pauzeren, zorg dan dat uw medewerkers in ieder geval ongestoord kunnen pauzeren.) Bij meer dan 10 medewerkers is een aparte pauzeruimte/kantine verplicht. 1. 2. 5. 8 DE W ERK- EN PAUZERUI M TEN ZI JN RO O KVRI J.

Als wettelijke richtlijn geldt dat het gezamenlijke oppervlak van een lichtopening ten minste 1/20 van het vloeroppervlak van de ruimte moet bedragen, indien in deze ruimte meer dan twee uur per dag door één of meerdere personen gewerkt wordt. 1. 2. 5. 13 DE KLI M AATHUI SHO UDI NG I N DE W ERKRUI M TES I S G O ED G EREG ELD.

Per 1 januari 2004 moet elke medewerker op een rookvrije werkplek kunnen werken en pauzeren. Ook andere ruimtes die door de medewerker gebruikt worden, zoals gangen, hallen, vergaderruimten, kantines, magazijnen, toiletten et cetera moeten rookvrij zijn, en blijven. Zie voor verdere informatie over het rookvrij-beleid en een stappenplan de site van stivoro. Voor een directe link naar deze site klik Bespreek met elkaar in hoeverre de klimaathuishouding een structureel probleem is, dan wel zich

hier.

incidenteel voordoet.

1. 2. 5. 9 ER ZI JN AFSPRAKEN G EM AAKT WAAR EN WANNEER RO KEN I S TO EG ESTAAN.

Wanneer medewerkers klagen over hoofdpijn, vermoeidheid, overmatig transpireren, lusteloosheid, tocht, droge keel of rode, geïrriteerde ogen kan dit duiden op problemen rondom de klimaathuishouding. In dergelijke situaties is nader onderzoek naar de klimaathuishouding wenselijk. Incidentele klachten, veelal veroorzaakt door extreme buitentemperaturen, kunnen deels ondervangen

Ofschoon er geen verplichting geldt om voor rokers voorzieningen te treffen, is het raadzaam hier met

worden door extra verfrissingen aan te bieden, extra pauzes in te lassen of aanpassen van

elkaar afspraken over te maken. Dit zal veelal de sfeer ten goede komen en voorkomt stiekem

kledingsvoorschriften.

rookgedrag. Nb. In magazijnen is koude en tocht veelal een extra punt van aandacht. In (spoel)keukens is warmte veelal een extra punt van aandacht. Nb. Roken binnen het bedrijf is alleen toegestaan in een apart ingerichte rookruimte. Wanneer men een Aanvullende informatie kunt u o.a. vinden op de site van arbobondgenoten onder alle onderwerpen op

aparte rookruimte binnen het bedrijf heeft dient de afzuiging goed geregeld te zijn.

een rij de map: “warm en koud op het werk” 1. 2. 5. 10 O P PLAATSEN WAAR G EW ERKT W O RDT I S G O EDE VERLI CHTI NG 1. 2. 5. 14 ER I S EEN RUI M TE WAAR HET PERSO NEEL ZI CH KAN O M KLEDEN EN EI G EN

AANW EZI G .

KLEDI NG KAN O PBERG EN.

Informeer onder uw medewerkers naar eventuele aandachtspunten. Indien men bedrijfskleding moet dragen en men moet zich hiervoor omkleden in bedrijfskleding (tot op

24

14-5-2012 14:5224 van 33

25

14-5-2012 14:52


het ondergoed), dient er een naar sekse gescheiden en afsluitbare kleedruimte aanwezig te zijn.


Vaste trappen moeten voorzien zijn van een leuning. (Twee leuningen indien de trap breder is dan 1,2 meter)

Wanneer het niet haalbaar is om een naar sekse gescheiden omkleedruimte te creëren, dan kan dit ook

1. 2. 5. 19 BI J NI EUW BO UW EN VERBO UW EN BI J DE ( HER) I NRI CHTI NG VAN

opgelost worden door de omkleedruimte van binnenuit op slot te doen.

W ERKPLEKKEN W O RDT REKENI NG G EHO UDEN M ET ARBO -EI SEN.

1. 2. 5. 15 PERSO O NLI JKE EI G ENDO M M EN KUNNEN VEI LI G O PG EBO RG EN W O RDEN.

Verbouwingen zijn bij uitstek de momenten waarbij bestaande knelpunten kunnen worden opgelost. Betrek uw personeel zoveel mogelijk bij deze plannen. Ook kan het zinvol arbodeskundigen te betrekken Elke medewerker moet persoonlijke eigendommen veilig kunnen opbergen. Een afsluitbare bureaulade

in uw plannen. Veel informatie rondom inrichtingen van werkplekken kunt u vinden in de

of een afsluitbare kast is voldoende. Handleiding bouw en inrichting keuken en bedrijfsrestaurants Nb. Spreek met elkaar af dat kostbaarheden (handtassen e.d.) niet openlijk voor het grijpen liggen.

en in het oplossingenboek.

1. 2. 5. 16 ER ZI JN M AATREG ELEN G ENO M EN O M BESM ETTI NG M ET DE LEG I O NELLA

1.3 In geval van nood"

BACTERI E TE VO O RKO M EN. 1. 3. 1 NO O DUI TG ANG EN VO LDO EN AAN DE EI SEN I N DE TO ELI CHTI NG .

Alertheid is geboden op plaatsen waar water, met een temperatuur tussen de 25 0C en 60 0C, gedurende langere tijd stilstaat (doodlopende leidingen), in combinatie met verneveling.

De nooduitgang voldoet aan de onderstaande eisen:

Douches, oogdouches en brandslanghaspels die incidenteel gebruikt worden zijn risicobronnen. Ook airconditioninginstallaties met luchtbevochtigers en spoel(was)machines verdienen extra aandacht.

er is een aparte nooduitgang indien de afstand tot de uitgang groter is dan 30 m; de nooduitgang is goed bereikbaar en vrij van obstakels;

Voor meer informatie rondom legionella klik hier

de nooduitgang is aangegeven middels (verlichte) pictogrammen; de nooduitgang is gemakkelijk te openen (zit niet op slot) en draait naar buiten toe.

1. 2. 5. 17 LADDERS EN/ O F O PSTAPJES W O RDEN AANTO O NBAAR G ECO NTRO LEERD O P G EBREKEN.

Nb. Ook gemeenten of verzekeringsmaatschappijen kunnen specifieke eisen stellen aan het aantal nooduitgangen. Zie voor meer informatie tevens het oplossingenboek. 1. 3. 2 ER ZI JN VO LDO ENDE EN JUI STE BLUSM I DDELEN. ( ZI E HI ERVO O R DE CRI TERI A I N DE TO ELI CHTI NG .

Er gebeuren nogal eens ongelukken met ladders en trapjes doordat er iets aan kapot is. Klimmateriaal moet daarom minimaal jaarlijks door een deskundige gecontroleerd worden op gebreken. Let met name op de volgende punten: Controleer alle (onder)delen op vervorming, slijtage, etc. Tijdelijke reparaties zijn niet toegestaan. Het klimmaterieel moet zoveel mogelijk vrijgehouden zijn van natte verf, modder, sneeuw, olie en andere ongerechtigheden. Bij opgestoken of uitgeschoven draagbaar

Criteria:

klimmaterieel moet worden gecontroleerd of de haken goed over, dan wel onder de sport grijpen. In een gebouw moet per 200 m² tenminste een draagbaar blustoestel aanwezig zijn, per verdieping De stelregel is: is er iets aan de ladder of het opstapje kapot of verbogen, laat dit dan direct door een

minstens twee stuks;

deskundige repareren of koop een nieuwe.

Bij verdiepingen met een vloeroppervlak van minder dan 200 m 2 kunt u met één blustoestel per verdieping volstaan.

1. 2. 5. 18 VASTE TRAPPEN O F BETREEDBARE BO RDESSEN ZI JN VO O RZI EN VAN EEN LEUNI NG O F HEKW ERK.

De keuze over het soort blusmiddel kunt u het beste aan een deskundige overlaten. Veelal stellen ook verzekeringsbedrijven of gemeenten specifieke eisen aan het aantal en soort blusmiddelen. 1. 3. 3 DE BLUSM I DDELEN W O RDEN JAARLI JKS G EKEURD VO LG ENS EEN O NDERHO UDSCO NTRACT.

Ter voorkoming van valgevaar moet er langs de randen van betreedbare bordessen een hekwerk of randbeveiliging zijn geplaatst.

26

14-5-2012 14:5226 van 33

27

14-5-2012 14:52



Het onderhoud van blustoestellen moet uitgevoerd worden door een gespecialiseerd bedrijf of

uur wordt als voldoende beschouwd. Informeer bij uw brancheorganisatie of arbodienst naar het

brandweerkorps. Dit onderhoud moet jaarlijks uitgevoerd worden.

cursusaanbod.

1. 3. 4 ER ZI JN O P VO LDO ENDE PLEKKEN VERBANDM I DDELEN AANW EZI G .

1. 3. 8 DE BEDRI JFSHULPVERLENERS O EFENEN REG ELM ATI G EN VO LG EN HERHALI NG SCURSUSSEN.

Een goedgekeurde trommel kunt u herkennen aan de tekst ”Goedgekeurd door” en het logo van het oranje kruis. Het aantal verbandtrommels is in sterke mate afhankelijk van de grootte van de

Om geoefend te blijven en op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen moeten

onderneming. Een verbandtrommel moet binnen enkele minuten bereikbaar zijn.

bedrijfshulpverleners minimaal 8 uur per 2 jaar besteden aan bij- nascholing en oefening. Wanneer dit niet gedaan wordt vervalt de geldigheid van het behaalde BHV-certificaat.

1. 3. 5 DE VERBANDM I DDELEN W O RDEN G ECO NTRO LEERD O P HO UDBAARHEI D EN 1. 3. 9 I N HET BEDRI JF ZI JN I NSTRUCTI ES O PG ESTELD, WAARO P O P EENVO UDI G E

VO LLEDI G HEI D.

W I JZE I S AANG EG EVEN WAT TE DO EN I NDI EN ZI CH EEN O NG EVAL O F BRAND VO O RDO ET.

Steriele middelen hebben een uiterste gebruiksdatum. Na verstrijken van deze datum zijn niet alle middelen meer gegarandeerd steriel. Controleer de trommels regelmatig op de vervaldata en vervang Het is belangrijk dat alle medewerkers weten hoe te handelen in geval van een ongeval of brand. U

deze op tijd.

regelt dit door het opstellen van een calamiteiten- of bedrijfshulpverleningsplan. Wanneer u werkzaam ben op een werklocatie, is het belangrijk dat u op de hoogte bent van de daar geldende afspraken.

1. 3. 6 ER ZI JN ALTI JD VO LDO ENDE BEDRI JFSHULPVERLENERS BESCHI KBAAR.

Nb. MKB Nederland heeft een calamiteitenplan opgesteld dat u als basis kunt gebruiken voor uw eigen calamiteitenplan. Klik hier. De bedrijfshulpverlening moet in elk bedrijf zodanig georganiseerd worden dat binnen enkele minuten na het plaatsvinden van een ongeval of brand, de bedrijfshulpverleningstaken op een adequate wijze

1. 3. 10 O RG ANI SATI ES WAAR I NCI DENTEN TO T G RO TE CALAM I TEI TEN VO O R BEDRI JF EN/ O F O M G EVI NG KUNNEN LEI DEN HEBBEN EEN UI TG EBREI D CALAM I TEI TEN- / O NTRUI M I NG SPLAN.

kunnen worden vervuld. Ook 's avonds en in vakanties moeten er regelingen zijn voor de bedrijfshulpverlening. Onder adequate bedrijfshulpverlening wordt verstaan dat de bedrijfshulpverleners: Eerste hulp moeten kunnen bieden, ook aan gasten/klanten;

Organisaties waar risico’s aanwezig zijn die tot grote calamiteiten voor bedrijf of omgeving kunnen leiden

Moeten kunnen omgaan met blusmiddelen;

dienen een uitgebreid calamiteiten-/ontruimingsplan te hebben. Veelal op voorschrift van gemeenten of

De werknemers instructie geven hoe te handelen in geval van nood;

brandweer.

Zorgen voor de organisatie tijdens een calamiteit (o.a. contact leggen met hulpverlenende instanties);

1. 3. 11 BELANG RI JKE TELEFO O NNUM M ERS DI E M EN M O ET G EBRUI KEN I N

Preventieve taken, zoals het inspecteren van nooduitgangen.

NO O DSI TUATI ES LI G G EN BI NNEN HANDBEREI K O P EEN VO O R I EDEREEN BEKENDE PLEK.

Nb. Het is wettelijk toegestaan dat bedrijven de taken op het gebied van bedrijfshulpverlening gezamenlijk organiseren. Bijvoorbeeld in samenwerking met de opdrachtgevers op de locaties. Deze samenwerking moet wel schriftelijk worden vastgelegd. De samenwerkende bedrijven worden in dergelijke situaties als één geheel beschouwd. Ook in deze situaties geldt dat de bedrijfshulpverleners binnen enkele minuten ter plekke moeten zijn.

Het is belangrijk dat medewerkers belangrijke telefoonnummers snel kunnen vinden. U kunt deze op het toestel plakken maar ook een aparte lijst maken die bij de telefoons ligt is mogelijk.

1. 3. 7 DE BEDRI JFSHULPVERLENERS HEBBEN EEN ADEQ UATE O PLEI DI NG G EVO LG D.

1. 3. 12 ER W O RDT M I NSTENS ÉÉN KEER PER JAAR EEN O NTRUI M I NG SO EFENI NG G EHO UDEN O F M ET ELKAAR BESPRO KEN HO E TE HANDELEN I N G EVAL VAN EEN CALAM I TEI T

Er is een basis opleidingsprofiel opgesteld voor de deskundigheid van bedrijfshulpverleners. Binnen de branche gelden naast dit basisprofiel geen extra deskundigheidseisen. Een standaard opleiding van 16

28

14-5-2012 14:5228 van 33

29

14-5-2012 14:52



In een klein bedrijf is het houden van een ontruimingsoefening niet noodzakelijk. Wel is het belangrijk om

Bij het constateren van risico’s/knelpunten waarbij de opdrachtgever een duidelijke verantwoordelijkheid

jaarlijks met elkaar te bespreken of iedereen de regels kent hoe te handelen in geval van een calamiteit.

heeft, is het cruciaal dat deze zaken ook daadwerkelijk met de opdrachtgever besproken worden en dat in onderling overleg concrete (verbeter) afspraken gemaakt worden. De aandachtsgebieden kunnen

1.4 Ongevallen"

heel divers zijn, zoals:

1. 4. 1 ER ZI JN AFSPRAKEN G EM AAKT O VER HO E M EN M O ET HANDELEN BI J EEN

inrichtingen van werkplekken, zoals vliegtuigen, vloeren, keukeninrichting, werkbladen;

ARBEI DSO NG EVAL.

bewegwijzeringen en nooduitgangen; klimaathuishouding of afzuiginstallaties; Organisatie rondom bedrijfshulpverlening; voorlichting en instructies; Suggestisch rondom andere werkmethodieken, etc.

Denk hierbij aan alarmeren van familieleden; Inschakelen deskundige hulp. U kunt dergelijke afspraken

Om tot goede afspraken te komen is het wel belangrijk dat niet te snel gewezen wordt naar de

opnemen in uw calamiteitenplan of opnemen in uw huishoudelijk- of bedrijfsreglement.

verantwoordelijkheid van opdrachtgevers, maar dat ook kritisch bekeken wordt naar de mogelijkheden die men zelf heeft om verbeteringen aan te brengen. Middels goede werken voorlichtingsinstructies en

1. 4. 2 ARBEI DSO NG EVALLEN EN BI JNA O NG EVALLEN W O RDEN G EM ELD,

het gebruiken van hulpmiddelen kan men ook veel verbeteringen treffen. Hierdoor heeft u ook een

G EREG I STREERD EN NADER O NDERZO CHT.

betere onderhandelingspositie met uw opdrachtgever. Advies Op basis van deze RI&E heeft u een goed beeld gekregen van de belangrijkste risico’s/aandachtspunten. Bepaal op basis hiervan welke maatregelen u zelf kunt nemen en welke

Het registreren van ongevallen en het bekijken van de oorzaken vormen de basis voor het nemen van

maatregelen wenselijk/noodzakelijk zijn om door uw opdrachtgever op te lossen/te bespreken.

gerichte maatregelen om deze ongevallen in de toekomst te voorkomen.

Bespreek deze punten met uw opdrachtgever en leg de gemaakte afspraken schriftelijk vast.

Nb. Een arbeidsongeval is een ongeval dat plaatsvindt bij of als gevolg van werkzaamheden. Dat kan zijn in een bedrijf, een instelling, op een (bouw)locatie of bij het werken aan de weg, bruggen, viaducten, op of in het water, etc. Kortom, overal waar werknemers aan het werk kunnen zijn.

1. 5. 2 G ECO NSTATEERDE AANDACHTSPUNTEN W O RDEN PERI O DI EK M ET DE O PDRACHTG EVER BESPRO KEN EN SCHRI FTELI JK VASTG ELEG D.

(Verkeers)ongevallen die plaatsvinden op weg naar en van het werk (woon-werkverkeer) worden niet als arbeidsongevallen aangemerkt. 1. 4. 3 O NG EVALLEN M ET ERNSTI G E G EVO LG EN W O RDEN M ETEEN G EM ELD BI J DE

Het is belangrijk dat het constateren van knelpunten en bespreken van deze knelpunten niet bij een

ARBEI DSI NSPECTI E.

eenmalige actie blijft. Door periodiek de voortgang met uw opdrachtgever te bespreken en te bewaken, maakt u duidelijk dit als een gezamenlijke verantwoordelijkheid te zien. Nb. Er geldt een wettelijke verplichting om minimaal jaarlijks, in samenspraak met uw medewerkers, de

Er is sprake van een ernstig arbeidsongeval als het slachtoffer aan de gevolgen overlijdt of ernstig

voortgang van uw plan van aanpak te evalueren, waarbij u tevens dient na te gaan of uw RI&E nog

lichamelijk of geestelijk letsel oploopt. Van ernstig letsel is sprake als een slachtoffer zodanige schade aan de (lichamelijke of psychische) gezondheid heeft opgelopen dat deze -binnen 24 uur - tot opname in een ziekenhuis of psychiatrische inrichting leidt. Dit ter behandeling of observatie.

actueel is. Dit geldt dus ook voor de object -, locatie - of afdeling RI&E. Zaken waarin uw opdrachtgever een rol heeft dienen dus ook minimaal jaarlijks besproken en geëvalueerd te worden.

Ook als een redelijk medisch vermoeden van blijvende schade aan de lichamelijke of geestelijke gezondheid bestaat, wordt dit als ernstig letsel beschouwd (bijvoorbeeld bij amputatie, blindheid, of

1. 5. 3 ER ZI JN AFSPRAKEN G EM AAKT C. Q . HET I S BEKEND W ELKE M O G ELI JKHEDEN

langdurig - chronische - lichamelijke of traumatische klachten).

M EN HEEFT I NDI EN M EN M ET DE O PDRACHTG EVER NI ET TO T EEN BEVREDI G ENDE

Echter, wanneer het slachtoffer direct na poliklinische behandeling weer naar het werk of naar huis kan,

O PLO SSI NG KO M T.

is (doorgaans) geen sprake van ernstig letsel. Voor meer informatie klik hier

1.5 Werken bij derden/opdrachtgevers"

Een open en eerlijke communicatie met uw opdrachtgever zal veelal tot oplossingen leiden. Per slot van rekening hebben ook opdrachtgevers een duidelijke verantwoordelijkheid richting derden.

1. 5. 1 M ET O PDRACHTG EVERS ZI JN DUI DELI JKE ( AANTO O NBARE) AFSPRAKEN

Wanneer het desondanks niet lukt om gezamenlijk tot een oplossing te komen, is het belangrijk dit

G EM AAKT O VER DE VERDELI NG VAN DE BI J DE ARBO W ET VERPLI CHTE

probleem binnen uw eigen organisatie (bijvoorbeeld via uw hogere leidinggevende, of

VERANTW O O RDELI JKHEDEN.

preventiemedewerker) te bespreken. Ook kunt u bij uw arbodienst of een andere deskundige advies inwinnen. Nb. Leg in ieder geval vast welke argumenten aangevoerd worden om het aandachtspunt niet op te

30

14-5-2012 14:5230 van 33

31

14-5-2012 14:52


pakken.


Hoe gaan we om met ziekmeldingen (wat doet het bedrijf en wat wordt er van de medewerker verwacht.);

1. 5. 4 M EDEW ERKERS ZI JN AANTO O NBAAR G EÏ NFO RM EERD EN G EÏ NSTRUEERD

Bij wie kan ik terecht met vragen of klachten rondom de arbeidsomstandigheden;

O VER DE AANW EZI G E RI SI CO ’S EN G ELDENDE AFSPRAKEN BI J DE

Bij wie kan ik terecht indien sprake is van ongewenste omgangsvormen;

O PDRACHTG EVER.

Veilig werken op ladders en/of trappen; Werken met beeldschermen; Werken met gevaarlijke stoffen; Werken met arbeidsmiddelen; Gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen; Werken met een heftruck;

Wanneer bij derden gewerkt wordt, dienen de medewerkers bekend te zijn met de daar geldende

Snijd- , uitglijd- of verbrandingsrisico’s;

afspraken en aanwezige risico’s. De opdrachtgever heeft de verantwoordelijkheid deze informatie te verstrekken. Daarentegen is het de verantwoordelijkheid van de eigen werkgever om er zeker van te zijn dat deze informatie ook gegeven is.

Werken bij derden; Hoe gaan we om met medewerkers die zich niet aan de gemaakte afspraken houden (sanctiebeleid).

Hierbij enkele voorbeelden om bovenstaande te verduidelijken: Wanneer er bij uw opdrachtgever specifieke ontruimingsafspraken zijn, moeten ook uw medewerkers

Een groot deel van deze onderwerpen kunt u in bijvoorbeeld een huishoudelijk- of bedrijfsreglement

hier bekend mee zijn.

vastleggen. Daarnaast lenen deze ontwerpen zich ook om periodiek in een werkoverleg te bespreken.

Wanneer medewerkers in ruimtes komen met specifieke risico’s, bijvoorbeeld gevaarlijke machines,

Nodig ook eens een deskundige uit om hier iets meer over te vertellen.

lawaai of gevaarlijke stoffen, is het belangrijk dat men weet welke veiligheidsmaatregelen daar gelden.

Ook op de site www.das-pas-lekker.nl kunt u veel informatie vinden over branchespecifieke risico’s en oplossingen.

Tip/advies Zorg er voor dat dit onderwerp tijdens de contractgesprekken aan bod komt. Het gaat hierbij niet alleen om informatie overdracht, maar ook over wie de kosten voor bepaalde zaken draagt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan verplichte vaccinatie in zorginstellingen of het gebruiken van

1. 6. 2 ER W O RDT O P TO EG EZI EN DAT I EDEREEN ZI JN W ERK O P EEN JUI STE EN VEI LI G E M ANI ER DO ET.

bepaalde persoonlijke beschermingsmiddelen, of het volgen van bepaalde cursussen, etc. Door deze onderwerpen gedurende de contractbesprekingen te bespreken, voorkomt u dat er achteraf nog veel geregeld/besproken moet worden. Nb. Binnen de schoonmaakbranche is hiervoor de zgn. AAS-lijst (Aandachtspunten Arbo Schoonmaak)

Dat kan de leidinggevende doen, maar ook collega's kunnen elkaar daarbij helpen. Het toezicht houden

opgesteld. Overwogen kan worden om een soortgelijke lijst ook in uw bedrijf op te stellen. Om een

gaat ver. Om aansprakelijkheid te kunnen ontlopen moet een werkgever kunnen aantonen dat hij er alles

indruk te krijgen hoe deze AAS-lijst eruit ziet, klik hier

aangedaan heeft om een ongeval te voorkomen. Dit betekent dat de medewerkers weten wat de risico’s zijn, hoe ze daarmee moeten omgaan en dat ze verplicht zijn (arbo)instructies op te volgen.

Voor meer informatie rondom het thema verantwoordelijkheid voor derden klik hier. 1. 6. 3 JAARLI JKS W O RDT HET PLAN VAN AANPAK G EACTUALI SEERD EN W O RDT

1.6 Voorlichting en instructies en voortgang Plan van Aanpak"

NAG EG AAN O F DE RI &E NO G ACTUEEL I S.

1. 6. 1 M EDEW ERKERS ZI JN G EÏ NSTRUEERD O VER DE AARD VAN DE W ERKZAAM HEDEN EN DE HI ERAAN VERBO NDEN RI SI CO ’S ( ZI E HI ERVO O R DE TO ELI CHTI NG ) EN DEZE ZI JN SCHRI FTELI JK VASTG ELEG D. Jaarlijks moet de voortgang van het plan van aanpak op schrift worden gezet en besproken met de medewerkers. Daarnaast moet nagegaan worden in hoeverre de huidige RI&E nog actueel is. Een RIE is niet meer actueel als er zich bijvoorbeeld veranderingen hebben voorgedaan. Voorbeelden van verandering zijn gewijzigde manieren van werken of technische vernieuwingen, zoals: uitbreiding van het Voorlichting en instructies zijn één van de belangrijkste preventieve maatregelen om verzuim en

dienstenpakket; een ingrijpende verbouwing; een ingrijpende wijziging van taken van medewerkers.

ongevallen te voorkomen. Ook in het kader van aansprakelijkheid is het noodzakelijk dat medewerkers

Bij een kleine verandering is een gedeeltelijke vernieuwing van de RI&E, voor dat deel van het bedrijf dat

aantoonbaar geïnformeerd en geïnstrueerd zijn over de aard van de werkzaamheden en de hieraan

veranderd is, vaak voldoende.

verbonden (mogelijke) risico’s. Nb. Aangezien er regelmatig wetswijzigingen plaatsvinden en ontwikkelingen rondom goede ADVIES

arbeidsomstandigheden niet stilstaan, zal dit instrument regelmatig aangevuld of geactualiseerd worden.

Tijdens het invullen van deze RI&E zijn al verschillende voorlichtingsonderwerpen aan bod gekomen. Wij

Wij adviseren u daarom om ten minste één maal per twee jaar na te gaan of de aangebrachte

hebben deze en enkele nieuwe voorlichtingsonderwerpen hieronder onder elkaar gezet. Wanneer u deze

wijzigingen consequenties hebben voor uw RI&E.

voorlichtingsonderwerpen nog niet als een aandachtspunt genoteerd heeft, kunt u deze in de rubriek

1.7 Overige risico's"

“Opmerkingen” alsnog aangeven:

1. 7. 1 ALLE RI SI CO ’S ZI JN I N DEZE RI &E O PG ENO M EN.

Hoe kunnen we de kans op klachten aan het houdings- en bewegingsapparaat zo goed mogelijk beheersen (ergonomisch juist gebruik van werkplekken, gebruik hulpmiddelen en werkmethoden);

Het kan voorkomen, vooral bij werkzaamheden die sterk afwijken van de gemiddelde werkzaamheden

Hoe te handelen in geval van een overval, brand of EHBO calamiteit;

32

14-5-2012 14:5232 van 33

33

14-5-2012 14:52


binnen de branche, dat er risico's spelen die niet in deze RI&E zijn opgenomen. Wanneer naar uw mening of die van medewerkers bepaalde risico's niet zijn opgenomen vul dan NEE in en onder "uw opmerkingen" welke risico's nog nader geïnventariseerd moeten worden, c.q. verder geconstateerd zijn. Neem desgewenst contact op met een arbodeskundige om u hierbij te ondersteunen.

34

14-5-2012 14:52

Risico s in de catering

Recommend Documents