Richtlijnantwoorden van het examen van de FFP d.d. 14 december 2012 Uitdrukkelijk zij vermeld dat het hier gaat om richtlijnantwoorden ten behoeve van de correctoren. Deze richtlijnantwoorden geven slechts een niet limitatieve opsomming van elementen zoals deze genoemd kunnen worden door de kandidaat.
1. Geef cijfermatig inzicht in het CBI (Consumptief Besteedbaar Inkomen) van Jasper en Anja over 2012. Geef een aanvullende toelichting op de posten van het CBI. Onderstaande opzet van het CBI gaat uit van dat Jasper een box 1 vordering van € 200.000 op Jasco B.V. heeft conform de balans Jasco B.V. Bepalen netto besteedbaar inkomen in 2012 (in €): Fiscaal BOX 1: Salaris Jasper Bijtelling privégebruik auto van de zaak Jasper Salaris Anja Eigen woning forfait Rente E.W.S. Erfpachtcanon Premie K.E.W. Bijdrage ZVW (5% over max € 50.064) Bijd age werkgever ZVW Bijdrage ZVW (7,1% over € 50.064) Resultaat uit ov. werkz. Subtotaal box 1 Inkomstenbelasting
nr 1
2 3
BOX 3: Dividend Shell Rente ABC Bank Rente obligaties Voordeel uit sparen en beleggen (4%) Heffing box 3 (30%) Transport
3.000 (4.000) (3.000)
4
8 5
(6.160) 64.840
Vrouw Fiscaal Besteedbaar
75.000
20.000
20.000
1.420
1.420 (1.420)
(4.000) (3.000) (5.500) (2.503)
8.000 21.420 (26.372)
(7.308)
41.625
12.692
6
0
0
7
6.800
Subtotaal BOX 2 Ontvangsten (dividend)
75.000 0
Man Besteedbaar
3.000 7.500
(5.559) 50.366
© SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
15.692
1
Transport Kinderalimentatie Algemene heffingskorting Arbeidskorting Doorwerkbonus Inkomensaf. comb. korting Netto besteedbaar
50.366 1.200 2.033 1.533 718
15.692 2.033 1.611 1.631 20.967
55.850
Consumptieve bestedingen
9
(50.000) 1 4
10
Saldo gezamenlijk vrij besteedbaar inkomen
26.817
Berekening vermogensrendementsheffing box 3 voor 2012 (in €): Aandelen Obligatie Opties (30 * 3* 100) Spaartegoed Overschot/tekort vrij besteedbaar inkomen Totaal bezittingen Opties RD Shell (30*15*100) Schuldendrempel Totaal schulden
255.769 180.000 9.000 100.000 p.m. 544.769 (45.000) 5.800 (39.200)
Vermogen per 1 januari 2012: Af: vrijstelling heffingsvrij vermogen (21.139 x 2 =) Grondslag:
€ 505.769 € 42.278 -/-----------€ 463.291
Heffing = grondslag x 4% x 30% , dus € 463.291 x 1,2% = € 5.559
Berekening resultaat uit overige werkzaamheden (in €): Fiscaal Huur Kosten Rente Rente RC Saldo
15.000 (10.000) (5.000) 8.000 8.000
Afschrijving TBS vrijstelling Totaal
(15.000) 840 (6.160)
Besteedbaar 15.000 (10.000) (5.000) 8.000 8.000
© SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
2
De onderstaande opzet van het CBI gaat uit van dat Jasper een box 3 schuld van € 200.000 aan Jasco B.V. heeft conform de tekstuele uitleg over de rekening courant van Jasper met Jasco B.V. Bepalen netto besteedbaar inkomen in 2012 (in €): Fiscaal BOX 1: Salaris Jasper Bijtelling privégebruik auto van de zaak Jasper Salaris Anja Eigen woning forfait Rente E.W.S. Erfpachtcanon Premie K.E.W. Bijdrage ZVW (5% over max € 50.064) Bijdrage werkgever ZVW Bijdrage ZVW (7,1% over € 50.064) Resultaat uit ov. werkz. Subtotaal box 1 Inkomstenbelasting Subtotaal BOX 2 Ontvangsten (dividend) BOX 3: Dividend Shell Rente ABC Bank Rente obligaties Rente Jasco B.V. Voordeel uit sparen en beleggen (4%) Heffing box 3 (30%) Transport Kinderalimentatie Algemene heffingskorting Arbeidskorting Doorwerkbonus Inkomensaf. comb. korting Netto besteedbaar Consumptieve bestedingen Saldo gezamenlijk vrij besteedbaar inkomen
nr 1
75.000 0
2 3
3.000 (4.000) (3.000)
4
8
(13.200) 57.800
5
Man Besteedbaar
Vrouw Fiscaal Besteedbaar
75.000
20.000
20.000
1.420
1.420 (1.420)
(4.000) (3.000) (5.500) (2.503)
0 21.420 (22.711)
(7.308)
37.286
12.692
6
0
0
7
6.800 3.000 7.500 (8.000)
(3.159) 40.427 1.200 2.033 1.533 718 45.911 (50.000)
9
15.692 2.033 1.611 1.631 20.967
1 4 10
16.878
© SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
3
Berekening vermogensrendementsheffing box 3 voor 2012 (in €): Aandelen Obligaties Opties (30* 3* 100) Spaartegoed Totaal bezittingen Rekening-courantschuld B.V. Opties RD Shell (3*15*100) Overschot/tekort vrij besteedbaar inkomen Schuldendrempel Totaal schulden
255.769 180.000 9.000 100.000 544.769 (200.000) (45.000) p.m. 5.800 (239.200)
Vermogen per 1 januari 2012: Af: vrijstelling heffingsvrij vermogen (21.139 x 2 =) Grondslag:
€ 305.569 € 42.278 -/-----------€ 263.291
Heffing = grondslag x 4% x 30% , dus € 263.291 x 1,2% = € 3.159
Berekening resultaat uit overige werkzaamheden (in €): Fiscaal Huur Kosten Rente Saldo
15.000 (10.000) (5.000) 0
Afschrijving TBS vrijstelling Totaal
(15.000) 1.800 (13.200)
Besteedbaar 15.000 (10.000) (5.000) 0
© SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
4
1.1 Aanvullende toelichting op posten CBI 1. Salaris Jasper/financiële positie Jasco B.V. Het salaris van Jasper bedraagt nu € 75.000 en is verminderd in verband met de resultaten; vraag is hoe dit salaris is gefinancierd door de B.V. en hoe de resultaten van de B.V. zich naar verwachting ontwikkelen? Vraag is ook wat het effect op het pensioen van Jasper zal zijn? Jasper heeft een handelsonderneming, de vraag is hoe zijn salaris zich nu verhoudt tot dat van de medewerker met het hoogste salaris. Gezien het type onderneming, is voor de bedrijfsactiviteiten weinig kapitaalsbeslag. De vraag is waarom Jasper in zijn B.V. een dergelijk hoog saldo aanhoudt op rekening-courant. Onduidelijk is verder of Jasper een arbeidsongeschiktheidsverzekering heeft; gezien de levensfase waarin Jasper en Anja zich bevinden; de uitgaven/verplichtingen, en de buffers die zij hebben; is het niet hebben van een dergelijke verzekering niet risicovol. Veelal eindigen deze verzekeringen op 60 of 65-jarige leeftijd. Risico van arbeidsongeschiktheid is ondergebracht in eigen beheer. Gezien de pensioendatum de einddatum voor deze verplichting vormt en de financiële positie van de B.V., lijkt dit een beperkt risico. De B.V. heeft een schuld aan Jasper, wat mogelijk betekent dat Jasper zijn salaris niet over laat boeken naar een privérekening. Hij neemt mogelijk minder op voor privé dan zijn nettosalaris, aangezien er ook een overschot is. Onduidelijk is of Jasper ook heeft ingegrepen in verband met de dalende resultaten van de B.V. Ontslag van vaste medewerkers zal op basis van de huidige wetgeving en vermogenspositie van de B.V. kunnen betekenen dat de B.V. een ontslagvergoeding moet betalen. Hoe lang zijn de medewerkers in dienst? Onduidelijk is ook wat de plannen zijn met B.V. gezien de leeftijd van Jasper. Heeft Hans belangstelling en capaciteiten om de onderneming over te nemen. Welk bedrag kan Hans dan financieren en wat heeft Jasper nodig voor privé dan? De B.V. is zeer liquide, de vraag is waarom Jasper zijn salaris dan verminderd heeft in de afgelopen jaren. Afname van zijn salaris vermindert ook de toekomstige opbouw van zijn pensioen. Bij beëindiging van de huur door Jasco B.V. en/of vervreemding van de aandelen Jasco B.V. door Jasper zal hij over stille reserve in het pand in box 1 af moeten rekenen. Het pand gaat daarna over naar box 3, waardoor de jaarlijkse huur niet langer belast wordt maar er een forfaitaire heffing plaatsvindt van 1,20% over de waarde van het pand. © SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
5
Onduidelijk is of het pand op een goede locatie is gelegen en/of er sprake is van een alternatieve aanwendbaarheid ook als Jasper zijn bedrijfsactiviteiten zou beëindigen. Op de auto/inventaris/voorraad wordt fiscaal afgeschreven; het is de vraag of er sprake is van incourante voorraad gezien de afname van de omzetten. Past het productenpakket niet meer bij de klanten en/of heeft Jasper weinig aan acquisitie gedaan? Het valt op de er een grote post debiteuren is; zijn er probleemgevallen? Wellicht dat een deel van de debiteuren al geboekt moet worden als dubieuze debiteuren waardoor de winst van de B.V. vermindert. De rekening-courant kredietfaciliteit zal door de bank waarschijnlijk verstrekt zijn op basis van bevoorschotting van de inventaris, voorraad en debiteuren. Vraag is of het kredietmaximum recent nog is aangepast rekening houdend met de waarde van het onderpand. Jasper en Anja gebruiken de auto niet voor privé doelen, de vraag is of dit werkelijk zo is en Jasper in verband met de bijtelling beschikt over een sluitende kilometerregistratie. Rijdt hij werkelijk meer dan 500 km privé, dan zal er 25% worden bijgeteld bij zijn arbeidsinkomen en zal mogelijk een boete worden opgelegd bij de B.V. aangezien de belastingheffing plaatsvindt in de loonbelasting. Jasco B.V. kan mogelijk voordelen behalen door zijn debiteuren sneller te laten betalen en zijn crediteuren op een later moment. Alleen als hij betalingskorting krijgt, dan zal het voordelig zijn om de crediteuren snel te betalen uit de liquide middelen. Jaco B.V. kan mogelijk voordeel behalen door aflossing van de rekening-courantschuld bij ABC Bank uit de spaarmiddelen bij DEF Bank. Dit omdat naar verwachting de te betalen rente hoger is dan de te ontvangen rente. Mogelijk is er sprake van saldocompensatie. 2. Salaris Anja Anja is 15 jaar jonger dan Jasper en werkt parttime. Haar bruto inkomen is € 20.000 op jaarbasis; onduidelijk is hoeveel uren Anja werkt. Vraag is of haar werk en salaris in overeenstemming zijn met haar opleidingsniveau, mogelijk werkt Anja parttime om de opvoeding van Hanneke voor haar rekening te nemen. Mogelijk dat Anja meer wil gaan werken nu Hanneke naar de middelbare school gaat. Vraag is ook of Anja’s baan niet in gevaar is; dit mede in verband met de financiële crisis en de bezettingsgraad in hotels buiten de Randstad.
© SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
6
Anja zal bij ziekte van haar werkgever de eerste twee jaar verplicht 70% van haar loon doorbetaald krijgen, tenzij de cao bepaalt dat er een hogere uitkering moet plaatsvinden. Verder zal Anja in het eerste jaar ten minste het wettelijk minimumloon uitgekeerd moeten krijgen, mocht het uit te keren loon onder het wettelijk minimum komen. Anja valt voor het risico van arbeidsongeschiktheid onder de WIA als werknemer. Anja heeft zelf geen financiële buffer, als geen rekening wordt gehouden met de schenking van haar ouders. De vraag is of Anja meer dan evenredig bijdraagt aan de kosten van de huishouding dan wel ze zelf het inkomen nodig heeft voor de financiering van haar eigen levensstandaard. Ze is derhalve financieel afhankelijk van Jasper.
3. Eigen woning De eigen woning staat op naam van Jasper. De schuld staat op naam van Jasper, Jasper is dus hoofdelijk aansprakelijk voor de gehele schuld. Aangezien zij gehuwd zijn, zijn Jasper en Anja fiscaal partner van elkaar. Aldus kunnen gemeenschappelijke inkomensbestanddelen fiscaal aan elkaar worden toegerekend. Gezien het inkomen van Jasper en Anja zal er in 2012 geen fiscaal voordeel behaald kunnen worden met toebedeling van de box 1 rente van de eigen woning aan Anja. Op basis van het inkomen van € 75.000 per jaar valt de totale financiering binnen de huidige norm van circa 4,5 bruto jaarinkomen of conform de norm gedragscode hypothecaire financieringen. Het af- of oversluiten van de lening eigen woning bij de bank behoort tot de mogelijkheden aangezien er liquide middelen zijn in de B.V. De vraag is of er boeterente verschuldigd is bij de bank bij algehele aflossing. Voor de beoordeling van de financiering zal de inkomenspositie van Jasper beoordeeld worden aan de hand van jaarrekening van zijn B.V. Hij kan namelijk zelf zijn salaris bepalen en zal moeten aantonen dat de vennootschap in staat is om dit salaris te blijven betalen. Er is sprake van een eigen woning reserve van circa € 400.000, als de woning nu verkocht zou worden voor de waarde economisch verkeer. De rente op de eigen woning is maximaal 30 jaar fiscaal aftrekbaar tot 2031.
© SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
7
De netto te betalen rente is 48%* 4% = 1,92%. Gezien de liquiditeit van de B.V., de rente op deze tegoeden van circa 2% en het eigenwoningforfait, kan het voordelig zijn om de financiering geheel af te lossen met middelen uit de B.V. De vraag is echter, of Jasper voldoende flexibiliteit houdt in de toekomst aangezien de B.V. het grootste deel van de middelen nodig heeft voor de financiering van de pensioenverplichting. De huidige beleggingen in privé brengen op dit moment kijkend naar het dividend van RD Shell en het obligatierendement meer op dan 4,12%; echter is de vraag of dat in de toekomst ook zo zal zijn. Verder is het koersresultaat onzeker. Er is niet gegeven of de effectenportefeuille is privé verpand is aan de bank; vooralsnog wordt hier niet van uitgegaan. Wat opvalt is dat de werkelijke waarde hetzelfde is als de WOZwaarde, doorgaans lag de werkelijke waarde hoger dan de WOZwaarde, maar het laatste jaar komt het veelvuldig voor dat huizen lager dan de WOZ-waarde worden verkocht. De waarde van de KEW-polis is gelijk aan de eigenwoningschuld. Bij uitkering zal het meerdere belast zijn in box 1, boven de vrijstelling dan wel de hoogte van de eigenwoningschuld (laagste van deze twee). De vraag is of de premie binnen de bandbreedte kan worden teruggebracht, gezien het belastingtarief in box 1 versus box 3. Polis is gesloten na 14 september 1999 en per 1 januari 2001 aangemerkt als KEW. Er geldt geen verhoging van de kapitaalvrijstelling in box 1. Bij overlijden van Jasper heeft Anja de keuze om de KEW voort te zetten. Haar vrijstelling wordt dan verhoogd met de nog resterende vrijstelling van Jasper per overlijdensdatum. Betaalde erfpachtcanon komt in mindering op het belastbaar inkomen uit eigen woning. Afhankelijk van het erfpachtcontract, is de erfpacht voor een kortere of langere periode vast. In sommige gevallen is erfpacht niet aangepast over een aantal jaren, waardoor de canon in enig jaar flink kan stijgen. Voor de aftrek in verband met geen of geringe eigenwoningschuld, wordt rekening gehouden met de erfpachtcanon. Erfpacht kan door Jasper worden afgekocht, de afkoopsom is echter niet aftrekbaar van het belastbaar inkomen in box 1. Jasper kan besluiten om de financiering bij de bank over te sluiten naar Jasco B.V. Er is sprake van variabele rente, derhalve zal er geen boeterente verschuldigd zijn. De B.V. zal dan een vordering krijgen op Jasper.
© SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
8
4. Bijdrage ziektekostenverzekering In 2012 is de grondslag verhoogd en percentage iets verlaagd, zodat zowel Jasper als Anja gezien de hoogte van hun inkomen hogere inkomensafhankelijke bijdragen zijn verschuldigd. Anja ontvangt vergoeding van de werkgever, die bij haar belast wordt in box 1. Bij Jasper gaat de bijdrage ten laste van zijn netto inkomen. 5. Inkomstenbelasting Jasper valt met zijn inkomen in box 1 in 52% tarief; de hypotheek rente is aan hem toebedeeld; had ook een andere verdeling kunnen zijn zolang gehele rente tegen 52% aftrek gaat maakt dat geen verschil. Jasper komt gezien zijn leeftijd per 1 januari 2012 van 61 jaar in aanmerking voor een doorwerkbonus van € 718. Dit is 1,5% over € 47.871. Vanaf 65 jaar valt Jasper bij volledige pensioenopbouw vanaf 1985 over € 150.000 tot 2011 met de top van zijn inkomen ook in tariefschijf 52%. Het inkomen van Anja in box 1 wordt nagenoeg geheel belast in de eerste tariefschijf van de inkomstenbelasting met een tarief van 33,1%. Gezien het inkomen van Anja, het inkomen van Jasper en de leeftijd van Hanneke, komt ze in aanmerking voor de inkomensafhankelijke combinatiekorting. Deze is € 1.024 plus 4% van € 20.000. 6. Jasco B.V./zie ook bij 1 Wat opvalt is dat er maar 1 B.V. is; normaliter is er sprake van een holding en een werkmaatschappij; zeker als er sprake is van een pensioen om zodoende het pensioen enigszins buiten de risicosfeer van de onderneming te houden. Jasper kan de aandelen in de B.V. schenken aan Hans in het kader van de voortzetting van de onderneming, waarbij een beroep kan worden gedaan op de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten in de inkomstenbelasting en de schenkbelasting. Ook overdracht tegen een lagere prijs dan de going concernwaarde valt onder het begrip schenking. Voorwaarde voor de schenkbelasting is wel dat Hans ten minste 3 jaar in loondienst is geweest bij de B.V. op het moment van schenking. Als Jasper zijn B.V. geheel vervreemdt, dan zal de kopende partij rekening houden met de levenslange pensioenverplichting. Meestal zal in verband met het in eigen beheer opgebouwde pensioen de waarde economisch verkeer afgestort worden bij een verzekeraar, wat gevolgen heeft voor de liquiditeit van de B.V. Gezien de economische waarde van het pensioen, zal de af te storten waarde aanzienlijk hoger liggen dan de fiscale waarde waardoor er een boekverlies ontstaat. © SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
9
Jasper heeft bij vervreemding van de aandelen in zijn B.V. ook de keuze om het pensioen over te brengen naar een andere B.V., waarin hij ten minste 10% van de aandelen bezit. Deze eis geldt zolang het pensioen wordt opgebouwd. Bedrag aan debiteuren betekent dat Jasco B.V. zijn klanten financiert. Afschrijving inventaris: normaliter in 2-5 jaren afgeschreven. Hans is in dienst bij de B.V., de vraag is hoe hoog zijn salaris is. Jasco B.V. zal hierin zakelijk moeten rekening houdend met zijn functie, opleiding en ervaring. B.V. is een handelsonderneming, voor wat betreft zijn resultaat afhankelijk van in- en verkoop van goederen. Afhankelijk van de branche kan er sprake zijn van afhankelijkheid van slechts enkele afnemers dan wel van meerdere afnemers, waardoor de afhankelijkheid vermindert.
7. Effectenportefeuille en spaartegoed Niet duidelijk is wat het doel van Jasper was bij het inkleden van de beleggingsportefeuille. Gezien de omvang en inkleding van de portefeuille is het niet te verwachten dat Jasper advies heeft gehad van een beleggingsadviseur. In de B.V. zitten ook spaartegoeden en beleggingen, die naar verwachting tot doel hebben om de financiering van het pensioen te dekken. De vraag is of deze zijn afgestemd op de pensioenuitkeringen die de B.V. moet financieren vanaf 65 jaar. Voor de effectenportefeuille in privé geldt het deposito garantiestelsel niet; op dit moment € 100.000. Vraag is wat de beleggingshorizon van Jasper is? Is dit zijn pensioendatum? Beperkte spreiding onder andere asset categorieën zoals liquiditeiten en obligaties. Er is sprake van hoge cash dividenden in de B.V.; vraag is of dit in de toekomst ook zo zal zijn en wat de financiële positie is van de debiteur van de perpetual. Wat opvalt is dat er in de B.V. veel liquide vermogen aanwezig is; lijkt erop dat overschot binnen de zaak voornamelijk zijn aangewend als reservering voor pensioen. Herbespreken van de portefeuille met een DSI-adviseur ligt voor de hand. Voor de samenstelling van beleggingen gericht op de uitkering van pensioen gelden andere voorwaarden, dan voor pensioenvermogen in de opbouwfase van het pensioen. Binnen Jasco B.V. zal hiermee rekening moeten worden gehouden. Ingehouden dividendbelasting op uitgekeerd dividend RD Shell A kan worden verrekend met de inkomstenbelasting.
© SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
10
Doel van de opties niet duidelijk; de geschreven put zorgt bij uitoefening door Jasper voor meer aandelen Shell RD A. De opties hebben op dit moment een negatieve waarde daar de werkelijke waarde € 15 lager is dan de uitoefenprijs. De gekochte optie ING is al helemaal niet duidelijk, wellicht dat Jasper eerst aandelen ING heeft gehad, waarbij Jasper een koersdaling wilde afdekken. De opties hebben waarde voor Jasper op dit moment, aangezien de werkelijke koers € 3 lager is dan de uitoefenprijs. Vraag is of het spaardeposito van Anja onder garantiestelsel valt van € 100.000. Mocht het deposito achtergesteld zijn, dan is dat niet het geval. Gezien de rente lijkt het op een spaardeposito die wel onder het garantiestelsel valt. Het spaardeposito van Anja staat bij ABC-bank; vraag is of dit wel verstandig is en ABC-bank op grond van haar algemene voorwaarden mogelijk “grip” op het spaardeposito heeft tbv financieringen eigen woning en bedrijfspand aan Jasper Gezien het rendement en de belastingdruk, kan Jasper zijn situatie mogelijk optimaliseren door vermogen met een hoog verwacht beleggingsrendement in privé te structureren in plaats van in Jasco B.V. vice versa.
8. Bedrijfspand en vordering DGA op B.V. Het bedrijfspand wordt verhuurd aan Jasco B.V. waarin Jasper een aanmerkelijk belang houdt. Inkomstenbelasting wordt geheven over de huurinkomsten verminderd met de kosten als resultaat uit overige werkzaamheid. Hierbij gelden dezelfde regels als voor de bepaling van de belastbare winst uit onderneming in de inkomstenbelasting. Bij de bepaling van het resultaat uit overige werkzaamheid in enig jaar wordt ook rekening gehouden met afschrijvingen, waarbij er afschrijving in aanmerking mag worden genomen zolang de fiscale boekwaarde hoger is dan de bodemwaarde. De bodemwaarde komt overeen met 50% van de WOZ-waarde van het betreffende jaar. Het resultaat uit de terbeschikkingstelling is fiscaal negatief, ook rekening houdend met de rente-inkomsten uit de vordering. Het negatieve resultaat vormt een verlies dat verrekenbaar is met de looninkomsten in box 1. De vraag is of de huur die berekend wordt zakelijk is. Gezien de WOZ-waarde zou de fiscus hierover vragen kunnen stellen en mogelijk fiscaal een andere huur in aanmerking nemen in box 1. Er geldt een vrijstelling voor het belastbare gedeelte van het resultaat uit terbeschikkingstellingen van 12%. Hierbij wordt zowel rekening gehouden met het resultaat uit het ter beschikking gestelde pand als de vordering op de B.V. Als Jasper de terbeschikkingstelling wil beëindigen door verkoop van het pand aan Jasco B.V., dan is er 6% overdrachtsbelasting verschuldigd. © SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
11
In het jaar van beëindiging van de terbeschikkingstelling zal het verschil tussen de waarde in het economisch verkeer en de fiscale boekwaarde tot het inkomen in box 1 worden gerekend. Het resultaat uit overige werkzaamheid telt mee bij de berekening van de jaarruimte. Zo kan de belastingclaim worden doorgeschoven door storting in een lijfrenteverzekering of op banksparen. Wat opvalt is dat zowel bij de eigen woning als bij het bedrijfspand, ABC bank de financier is. Vraag is of beide leningen met elkaar verbonden zijn (paraplu-financiering?). Dit te meer omdat een aflossingsvrije lening op een beleggingspand niet gebruikelijk is. De vraag is hoe de vordering op de B.V. is ontstaan. Dit kan te maken hebben met niet uitgekeerd salaris dan wel een mogelijke liquiditeitskrapte van de B.V. in het verleden. Bij een schuld van Jasper aan Jasco B.V. is de vraag hoe de schuld is ontstaan, wellicht door lager salaris of een hoger CBI dan gegeven.
9. Consumptieve bestedingen Vraag is ook of het CBI van € 50.000 goed is ingeschat en/of er sprake is van een structureel overschot. Dit zou zo kunnen zijn gezien de vordering op de B.V.. 10. Overschot Er is sprake van een jaarlijks overschot. Normaal gesproken draagt iedere partner naar evenredigheid van inkomen bij aan de consumptieve bestedingen, het overschot zal met name bij Jasper ontstaan. Het overschot kan op een spaarrekening gestald worden, waardoor er tot pensioendatum een kapitaal opgebouwd kan worden. Mede omdat Jasper de jaren ervoor een hoger salaris had, is het vreemd waarom er geen liquide middelen in privé zijn. Is dit bewust zo gedaan? Het overschot kan ook gebruikt worden om in privé financiering af te lossen, daarbij komt in eerste instantie de schuld op het bedrijfspand in beeld. Het overschot kan ook gebruikt worden om in privé financiering af te lossen, daarbij komt in eerste instantie de schuld in box 3 in beeld. Overschot na pensioendatum ook naar verwachting aanwezig, rekening houdend met de verhuur van het bedrijfspand en aflossing hypotheek. 11. Overig In het CBI is geen rekening gehouden met de kinderbijslag die voor Hanneke van ca €274 per kwartaal voor Bea (categorie 12 t/m 17 jaar). © SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
12
2. Geef cijfermatig aan hoe groot het netto vermogen is van Jasper en Anja, afzonderlijk en gezamenlijk, is per 1 januari 2012 met daarbij de fiscale box waaronder het vermogensbestanddeel valt. Berekening vermogen Jasper voor 2012 bij een box 1 vordering van € 200.000 van Jasper op Jasco B.V. (in €): Bezittingen Eigen woning Jasco B.V. Bedrijfspand verhuurd aan B.V. Vordering op B.V. Pensioen Jasper KEW Effecten Overschot CBI Totaal
500.000 600.000 400.000 200.000 1.000.000 100.000 444.769 p.m. 3.244.769
Schulden Eigen vermogen Eigenwoningschuld ABC-bank Lening bedrijfspand ABC-bank Opties RD Shell Belastinglatentie pensioen Belastinglatentie ab Belastinglatentie bedrijfspand Totaal
2.354.769 (100.000) (100.000) (45.000) (520.000) (125.000) p.m. 3.244.769
Box 1 Box 2 Box 1 Box 1 Box 1 Box 1 Box 3 Box 3
Box 1 Box 1 Box 3 Box 1 Box 2 Box 1
© SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
13
Berekening vermogen Jasper voor 2012 bij een box 3 schuld van Jasper aan Jasco B.V. (in €): Indien sprake is van een box 3 schuld van Jasper aan Jasco B.V., heeft Jasco B.V. een vordering op Jasper van € 200.000 op Jasper B.V. Aannemelijk is dan ook dat de winstreserves van Jasco B.V. € 400.000 hoger zijn (geen schuld aan Jasper, maar wel een vordering op Jasper van € 200.000). Bezittingen Eigen woning Jasco B.V. Bedrijfspand verhuurd aan B.V. Pensioen Jasper KEW Effecten Overschot CBI Totaal
500.000 1.000.000 400.000 1.000.000 100.000 444.769 p.m. 3.444.769
Box 1 Box 2 Box 1 Box 1 Box 1 Box 3 Box 3
Schulden Eigen vermogen Eigenwoningschuld ABC-bank Lening bedrijfspand ABC-bank RC schuld B.V. Opties RD Shell Belastinglatentie pensioen Belastinglatentie ab Belastinglatentie bedrijfspand Totaal
2.254.769 (100.000) (100.000) (200.000) (45.000) (520.000) (225.000) p.m. 3.444.769
Berekening vermogen Anja voor 2012 (in €): Bezittingen Spaardeposito 100.000 Overschot p.m. Totaal/eigen vermogen 100.000
Box 1 Box 1 Box 3 Box 3 Box 1 Box 2 Box 1
Box 3 Box 3
© SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
14
3. Geef uw analyse en advies voor Jasper en Anja in het kader van hun financiële planning.
1.1 Belastingen Het is zinvol om goed te letten op de waardebepaling voor de WOZ, vooral als de waarde is gedaald in verband met de economische situatie. De WOZ-waarde wordt fiscaal immers steeds meer gebruikt (OZB, IB, SW…). Het is de moeite waard om in dat kader de verkoopprijzen van vergelijkbare woningen (referentiewoning is op te vragen bij de gemeente) in de omgeving in de gaten te houden. Daarbij is het van belang om op de peildatum te letten, die ligt vaak 1 jaar eerder dan het belastingjaar. WOZ-waarde wordt niet beïnvloed door erfpachtsituatie, er wordt bij de waardebepaling uitgegaan van volle eigendom. Bij overlijden van Jasper zal er afgerekend moeten worden over de winstreserves in Jasco B.V., voor zover deze zien op het beleggingsvermogen. 1.2 Recht Jasper en Anja zijn gehuwd maar hebben huwelijkse voorwaarden op basis van uitsluiting elke gemeenschap. Wel is er een finaal verrekenbeding, vraag is deze wederkerig en verplicht is zodat er geen erfbelasting wordt geheven op grond van de verrekening. De B.V. zorgt ervoor dat in beginsel de zakelijke crediteuren hun vorderingen niet kunnen verhalen op het privévermogen van Jasper. Dit ligt anders als er sprake is van onbehoorlijk bestuur, waarvoor Jasper als bestuurder aansprakelijk gesteld kan worden. Of hij hiervoor verzekerd is, blijkt niet uit de casus. De B.V. heeft een aandelenkapitaal van € 100.000. Door een besluit van de AVA en wijziging van de notulen, waarin het aandelenkapitaal wordt verminderd tot maximaal nihil, kan zonder heffing van inkomstenbelasting in box 2 vermogen uit de B.V. worden uitgekeerd aan privé. Er is een geen testament, zodat er bij overlijden sprake is van wettelijk erfrecht. De kinderen van Jasper erven met Anja bij overlijden van Jasper, bij overlijden van Anja erft alleen Jasper. Onduidelijk is wie begunstigde bij overlijden is op de KEWpolis. De polis zal verpand zijn, wat er voor zorgt dat de nalatenschap een hogere waarde krijgt. Er is premie onttrokken uit het vermogen van Jasper, als geen premiesplitsing is overeengekomen en de huwelijkse voorwaarden in het verrekenbeding en de kosten van de huishouding geen uitzondering kennen voor premies voor de overlijdensrisicoverzekeringen.
© SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
15
De vraag is of Anja zou willen dat ook Jaspers kinderen haar erfgenaam worden, dan is een testament nodig. Anja heeft een schenking ontvangen, aangezien er bij de schenking verder niets bepaald is zal deze derhalve in de verrekening bij overlijden op grond van het finaal verrekenbeding worden betrokken. Niet gegeven is of Anja haar ouders dan wel Jasper zijn ouders nog in leven zijn en in hoeverre bij hun overlijden er vermogen wordt nagelaten aan hen. Gezien de leeftijd van Jasper, ligt het voor de hand dat hij nadenkt over de toekomst van de onderneming. Bij beëindiging van de activiteiten in de B.V. zullen de arbeidsovereenkomsten moeten worden beëindigd, waar mogelijk een vergoeding betaald moet worden aan de vaste medewerkers. Bedrijfsoverdracht wordt veelal voorbereid door de structuur van de B.V. te wijzigen. Gezien de fiscale sancties, is hiervoor een termijn van ten minste drie jaar nodig. Anja kan in haar testament de wettelijke verdeling niet opnemen, aangezien ze niet aan de voorwaarde voldoet dat ze een echtgenoot en ten minste een kind heeft. Ze kan wel een vergelijkbare regeling treffen met bijvoorbeeld een keuzelegaat. Jasper kan in zijn testament een voogd aanwijzen en een bewind instellen, wat gezien de leeftijd en de omvang van het vermogen wenselijk lijkt. Mocht Jasper willen voorkomen dat het vermogen dat zijn kinderen verkrijgen bij zijn overlijden uit zijn vermogen bij hun overlijden terecht komt bij hun moeder/zijn ex, dan kan hij hiervoor een tweetrapsmaking in een testament opnemen. Op grond van het finaal verrekenbeding vindt verrekening plaats bij overlijden, waarbij alle vermogensbestanddelen inclusief de spaarrekening van Anja worden verrekend. Hierdoor verkrijgt Anja bij overlijden van Jasper een vordering. Jasper dient als DGA zakelijk te handelen met zijn B.V., dat geldt ook voor de rekening-courantverhouding. Er dient een overeenkomst te zijn, waarin afspraken worden vastgelegd over rente, onderpand en aflossing/opeisbaarheid. Jasper kan schenken aan zijn kinderen, waarbij hij voor Hans gebruik kan maken van de eenmalig verhoogde vrijstelling voor de schenkbelasting en de eenmalige vrijstelling in verband met de eigen woning. Hans en Hanneke verschillen in leeftijd, als Jasper wil gaan schenken en/of zijn bedrijf wil overdragen aan Hans tegen een lage prijs is het goed na te denken wat de gevolgen hiervan voor Hanneke zijn. Eventueel kan met een legaat een verschil worden rechtgetrokken of kan een inbrengclausule worden opgenomen.
© SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
16
Wat opvalt is dat Hanneke geboren is tijdens het huwelijk met Anja, maar dat Hanneke geen dochter van Anja is. Lijkt erop dat Jasper en Anja wellicht periode uit elkaar zijn geweest en in die periode Hanneke geboren is. Hans en Hanneke zijn geboren uit eerdere relaties. Niet gegeven of de kinderen zijn geboren uit eerdere huwelijken. Mogelijk moet Jasper de kinderen nog erkennen. Verder zal Jasper het gezag hebben over Hanneke.
1.3 Pensioenen, sociale zekerheid en verzekeringen Jasper heeft geen lijfrente of andere voorzieningen buiten het vermogen in de B.V. en het aldaar ondergebrachte pensioen. Jasper bouwt pensioen op in zijn B.V., gezien de activiteiten van de B.V. loopt hij risico’s dat het opgebouwde pensioen in een faillissement valt. De B.V. zal de pensioenuitkering moeten financieren uit het aanwezige vermogen, aangezien er geen verzekering is afgesloten waaruit op pensioendatum door de B.V. een kapitaal wordt ontvangen. Gezien de economische waarde van het pensioen, is er op 1 januari 2012 geen sprake van onderdekking. De B.V. zal gezien de pensioenverplichting bij de samenstelling van de beleggingen rekening moeten houden met de pensioeningangsdatum per 1 januari 2015. De vraag is waarom er in 2012 geen sprake is van een toename van het pensioen/dotatie. Is dit het gevolg van demotie (salarisvermindering)? Kijkend naar de liquide middelen, de perpetuals en het spaardeposito en de huidige rente, zal de B.V. op langere termijn meer vermogen dan € 1.000.000 nodig hebben om de uitkeringsverplichting levenslang te kunnen financieren. Bij het ontbreken van vermogen zal het pensioen anders op termijn niet meer voor verwezenlijking vatbaar zijn. Jasper kan gezien zijn inkomen rekening houdend met zijn pensioenopbouw gebruik maken van de jaarruimte in 2012 en mogelijk ook van de reserveringsruimte afhankelijk van zijn inkomen vanaf 2005 tot en met 2011. Benutting zal naar verwachting alleen belastinguitstel opleveren, aangezien het marginale tarief voor en na 65 jaar naar verwachting gelijk zal liggen. Bij overlijden van Jasper zal de B.V. een nabestaandenpensioenuitkering uit moeten keren. Naar verwachting zal dit gezien de leeftijd van Anja leiden tot een hogere voorziening en een hoger vermogen dat hiervoor nodig zal zijn dan de omvang van de huidige voorziening.
© SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
17
De dotatie aan het pensioen is een aftrekbare last voor de vennootschapsbelasting. Er geldt een omkeerregel, zodat de aanspraak voor Jasper niet direct wordt belast maar pas op het moment van uitkeren. Bij werkloosheid heeft Anja maximaal recht op 70% van maximaal dagloon, haar inkomen daalt hierdoor beperkt gezien de hoogte van haar inkomen. Anja heeft geen pensioen opgebouwd en bouwt nu geen pensioen op. Anja kan gezien haar inkomen en het feit dat ze geen pensioen opbouwt gebruik maken van de jaarruimte in 2012 en mogelijk ook van de reserveringsruimte afhankelijk van haar inkomen vanaf 2005 tot en met 2011. Jasper en Anja hebben geen recht op een partnertoeslag in de AOW aangezien zij na 2015 65 worden. AOW-datum van Jasper zal april 2015 zijn, gezien de wijziging van de AOW-datum vanaf 2013. De pensioendatum van Jasper zijn pensioen zal waarschijnlijk nog op 65 ingaan. Jasper is niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen. Jasper kan pensioen opbouwen, waarbij bij opbouw pensioen keuze tussen eigen beheer en extern verzekerd pensioen. Dit omdat Jasper 10% of meer van de aandelen in de B.V. Voor pensioen moet wel sprake zijn van een arbeidsovereenkomst/ pensioentoezegging. Een extern verzekerd opgebouwd pensioen valt onder de bescherming van de Pensioenwet. Jasper kan dan meer pensioen opbouwen, dan in eigen beheer. Bij echtscheiding zal de B.V. het aan Anja toekomende ouderdomspensioen moeten afstorten als Anja hierom verzoekt. Onduidelijk is over nog aanspraken bestaan van ex-partners op het pensioen in verband met pensioenverevening. Gezien salaris tot 2011 en lagere salaris daarna alsmede de opbouw vanaf 1985 heeft Jasper een pensioen opgebouwd over periode van 27 jaar en kan hij een OP verwachten van circa € 65.000 exclusief AOW. Bij overlijden van Jasper ontvangt Anja een partnerpensioen van de B.V. als dit ook als zodanig is toegezegd. Er is gezien de leeftijd van Anja naar verwachting voldoende vermogen aanwezig om dit pensioen te financieren. Bij overlijden van Jasper ontvangt Anja een ANW-uitkering inclusief halfwezenuitkering, omdat Hanneke jonger dan 18 jaar is. Ten gevolge van haar eigen inkomen wordt haar eigen ANW gekort. In de pensioentoezegging is geen wezenpensioen toegekend. Bij overlijden van Jasper ontvangt Hanneke dan geen wezenpensioen uit de B.V.
© SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
18
Een voorziening voor het nabestaandenpensioen of een extra overlijdensrisicoverzekering zijn niet nodig gelet op het vermogen van de B.V.. Volgens de regering is de DGA in geval van faillissement voldoende beschermd door artikel 7.986, vierde lid BW.
1.4 Sparen, beleggen en financieringen Jasco B.V. kan als kleine onderneming bij een faillissement van bank A een beroep doen op het depositogarantiestelsel. Wel zal dan eerst saldering plaatsvinden met de rekeningcourantschuld aan bank A. Er wordt na verrekening maximaal € 100.000 gedekt. Op achtergestelde leningen en/of spaarcontracten is het depositogarantiestelsel niet van toepassing. Anja kan bij faillissement van ABC bank een beroep doen op het depositogarantiestelsel. Er zal dan geen saldering plaatsvinden met de schuld van Jasper aan de bank, aangezien Jasper geen mederekeninghouder is.
© SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
19
4. Geef uw analyse en advies van de gevolgen van de overdracht van Jasco B.V. voor Jasper en Anja.
Vraag is of Hans de financiering van de overname zelfstandig van de bank heeft verkregen of dat bank aanvullende voorwaarden van Jasper heeft gesteld. Uitgangspunt is de balans van Jasco B.V en dat € 700.000 de waarde in het economische verkeer is. Indien de tekstuele uitleg van de rekening courant van Jasper met Jasco B.V. gevold zou worden, zou de waarde van Jasco B.V. waarschijnlijk € 400.000 hoger zijn en dan van een onzakelijke verkooptransactie van Jasper aan zijn zoon. Voor Jasper en Anja is de financiering van hun inkomen afhankelijk van de opbrengst van de B.V. Als Jasper na overdracht ook besluit te stoppen met werken, dan valt zijn inkomen weg. Vanaf pensioendatum is echter start van pensioenuitkering. Wat is de werkelijke waarde van de bezittingen en wat zijn de investeringen die nodig zijn in de B.V. om de winst op peil te houden, dit heeft invloed op de zakelijke overdrachtsprijs. Als de B.V. wordt overgedragen, dan zal Jasper niet meer voldoen aan de vereisten voor de opbouw van pensioen in eigen beheer. Jasper kan hiertoe het pensioen overboeken naar een verzekeraar of het pensioen overdragen naar een B.V. waarvan hij tenminste 10% van de aandelen houdt. Het is de vraag of het aanhouden van een premievrije pensioenvoorziening voor Jasper in Jasco B.V. op basis van risico’s aan te raden is. Voor de hand ligt dat gezien de beperkte mogelijkheden voor het verkrijgen van een financiering bij een bank, de overnameprijs ten minste gedeeltelijk gefinancierd moet worden door Jasper. Gezien het risico is het verstandig hiermee rekening te houden bij de samenstelling van het belegbaar vermogen. Jasper kan ervoor kiezen om de B.V. lichter te maken, door dividend uit te keren. Echter, de bank zal mogelijk vragen of Jasper borg wil staan aangezien de overname van de B.V. niet geheel door hen gefinancierd zal worden. Verstandig is het om de rekening-courantverhouding met Jasco B.V. af te wikkelen. Als het bedrijfspand overgaat naar box 3 en de huur gelijk blijft, dan is het voordeliger om de lening op het pand af te lossen gezien het rentepercentage. Jasper zal indien hij borg staat hiervoor een zakelijke vergoeding moeten ontvangen.
© SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
20
Overdracht van de B.V. betekent een vervreemding van aandelen, dat leidt tot heffing van inkomstenbelasting in box 2 over het vervreemdingsvoordeel. Als de overdracht tegen een vordering plaatsvindt, dan is er een faciliteit dat de belasting in termijnen voldaan mag worden. Het ligt voor de hand dat het bedrijfspand nog in bezit te laten houden door Jasper, het pand wordt dan overgeheveld van box 1 naar box 3. Jasper zal een marktconforme huur moeten afspreken, aangezien er anders sprake zou kunnen zijn van schenking. Betalingsregeling in de Invorderingswet overwaarde bij overgang pand box 1 naar box 3. In privé beschikken Jasper en Anja niet over een auto, hiervoor zal mogelijk een geldbedrag nodig zijn. Mocht Hans de B.V. over hebben kunnen nemen voor een lage prijs ten opzichte van de going concernwaarde, dan is er sprake van schenking. Hans kan een beroep doen op de vrijstelling van € 1.006.000 en 83% van het meerdere.
© SC FFP Richtlijnantwoorden FFP-examen 14 december 2012 (deel II)
21