REPRESSIEF JA ARVERSL AG Feiten en cijfers over de inzet van Brandweer Twente in 2012
Klaar voor één Brandweer Twente Ook in 2012 is hard gewerkt om de vorming van Brandweer Twente te realiseren. Daarnaast stonden we ‘gewoon’ 24 uur per dag, 7 dagen in de week paraat voor de Twentse burger. In totaal hebben we het afgelopen jaar 5.285 incidenten bestreden. Dit hebben we gedaan op een deskundige, daadkrachtige en behulpzame manier. Ten opzichte van 2011 is het aantal meldingen met 8 % gedaald. Ook is een daling zichtbaar in het aantal loze meldingen, een daling van maar liefst 18%. In dit repressief jaarverslag treft u meer feiten en cijfers over de inzet van Brandweer Twente in 2012. Wat mij het afgelopen jaar vooral is bijgebleven, is het relatief hoge aantal dodelijke slachtoffers. Bij het grote ongeval op de A35 in Almelo in februari kwamen zes mensen om het leven en in oktober bij woningbranden in Hengelo en Boekelo in één week tijd twee mensen. Dit heeft grote indruk achtergelaten, niet alleen bij onze eigen mensen, maar ook in de Twentse samenleving. De in 2011 bestuurlijk vastgestelde visie ‘Brandweer Twente over morgen’ is verder uitgewerkt en grotendeels gerealiseerd. We hebben het afgelopen jaar veel van ons personeel gevraagd. Ze waren positief kritisch, maar bovenal ook flexibel en betrokken. We hebben naar ze geluisterd en dicht bij ze gestaan. Bijeenkomsten als de Lentetour werden erg gewaardeerd. Dat heeft ons sterk gemaakt. Zo hebben we samen kunnen realiseren dat onze nieuwe organisatie Brandweer Twente er op 1 januari 2013 stond. Uiteraard hebben we dit niet kunnen doen zonder hulp van buiten de brandweer. Ook hier veel waardering voor de inzet. In 2013 staan we de burger te hulp als Brandweer Twente. De burger gaat niet direct grote veranderingen zien; ze krijgen nog steeds dezelfde professionele hulp die ze gewend zijn. We blijven uitrukken vanaf 31 kazernes in Twente met bevlogen, gepassioneerde, goed opgeleide en getrainde mensen, zowel beroeps als vrijwillig. De repressie blijven we organiseren zoals het is, dicht bij de burger. Vanuit de vijf sectoren binnen Brandweer Twente gaan we in 2013 bezig om onze doelstellingen verder te realiseren. Doelstellingen die bijdragen aan (nog) betere prestaties van de brandweer en dus aan een veiligere samenleving. Voorlichting, meer participeren in netwerken en samenwerken met bedrijven zijn kernwoorden binnen deze richting. Samen sterk, samen Twente.
Stephan Wevers commandant
2
Aantal incidenten
Alarmering regionale functies Aantal keren gealarmeerd
Aantal incidenten Midden
Noord
Noord Oost
Oost
Hof van Twente
283
Adviseur Gevaarlijke Stoffen
193
Borne
163
Brandweer Twente duikteam
69
Hengelo
663
Commandant van Dienst
14
Twenterand
267
Hoofd Officier van Dienst
71
Almelo
839
Medewerker Informatie Voorziening
15
Oldenzaal
221
Officier van Dienst
Losser
181
Officier Verbindingen en Informatie
Tubbergen
157
Operationele Voorlichting
Dinkelland
190
Regionaal Officier van Dienst
Enschede
West
767 78 124 23
1.512 Veiligheidsregio Twente kent voor de operationele dienst
Haaksbergen
183
Wierden
123
Rijssen-Holten
260
Het Duikteam van Brandweer Twente opereert vanuit
Hellendoorn
243
twee locaties (Almelo en Hengelo).
Totaal
een aantal specifieke regionale functies. Per functie is het aantal keren dat deze gealarmeerd is, weergegeven.
5.285
In 2011 waren er in Twente 5.731 incidenten. Ten opzichte van vorig jaar betekent dit een daling van het aantal incidenten met 7,8%.
Verwerkingstijd meldkamer De ‘verwerkingstijd meldkamer brandweer’ wordt alleen weergegeven bij de incidenten die rechtstreeks zijn aangenomen door de brandweercentralist. Automatische meldingen (OMS) worden binnen ca. 20 seconden doorgezet naar de ‘pager’ van de brandweer. De langere verwerkingstijd bij ‘ongevallen’ wordt meestal veroorzaakt, doordat dat de melder zelf niet goed weet waar het ongeval precies heeft plaatsgevonden; hier is een langere uitvraagtijd nodig.
Alarm
Brand
Ongeval
Periode 01-01-2012 t/m 31-12-2012
50
0
100
Snelalarmeren De meldkamer wil en kan bijdragen aan het terugdringen van de opkomsttijd van de brandweer middels het gebruik van snelalarmeren. Als iedere seconde telt, moet het mogelijk zijn om de standaard eenheid (Tankautospuit) tot een halve minuut eerder te alarmeren dan nu het geval is. Snelalarmeren is een combinatie van een aantal aanpassingen in het meldkamer- en brandweerproces en berust op het principe van: de meldkamer neemt primair alleen de locatiegegevens op en alarmeert op één van de hoofdclassificaties de standaard eenheid (TS). Daarna vervolgt het 112-gesprek waaruit mogelijk één of meerdere vervolgalarmeringen voort kunnen komen. De brandweer werkt sinds 1 november daar waar kan met dit systeem en loopt hiermee voor op de landelijk afspraken over snelalarmeren.
3
Totaal aantal incidenten met onderverdeling Aantal incidenten
Midden
Noord
Noord
Oost
West
Oost Brand
Totaal Twente
325
258
177
484
151
1.395
Buiten
123
99
52
210
59
543
Gebouw
101
66
63
117
52
399
Industrie
7
6
7
11
3
34
Natuur
0
2
0
3
4
9
94
85
55
143
33
410
523
594
374
830
280
2.601
473
542
340
728
252
2.335
Autom. Extern (PAC)
34
35
22
65
17
173
Overige alarm
16
17
12
37
11
93
43
47
27
44
22
183
Dienstverlening
111
117
89
193
82
592
Overige
107
90
82
144
91
514
1.109
1.106
749
1.695
626
5.285
Overige brand Alarm Autom. Alarm
Ongeval
Totaal Twente
Oorzaak OMS meldingen Totaal aantal keer
Totaal aantal keer
Procentuele
voorgekomen 2011
voorgekomen 2012
groei
Koken - bakken
809
703
-13,1 %
Systeemstoring
300
242
-19,3 %
Werkzaamheden
281
260
-7,5 %
Stoomvorming
273
269
-1,5 %
Roken - uitlaat
203
204
0,5 %
Onbekend
179
98
-45,3 %
Niet gespecificeerd
163
83
-49 %
Brand
111
81
-27 %
Kwaliteit onderhoud
105
88
-16,2 %
Kwaadwillendheid
101
79
-21,8 %
87
54
-37,9 %
Beschadiging
61
40
-34,4 %
Bedieningsfout
54
56
3,7 %
Afgehandeld meldkamer
41
9
-78 %
Sterretjes - vuurwerk
33
32
-3 %
Aerosolen
21
27
28,6 %
Sprinkler
10
9
-10 %
Lijmwerkzaamheden
2
0
-100 %
Detectie gevaarlijke stoffen
0
1
100 %
2.834
2.335
-17,6 %
Atmosferische invloeden
Totaal
4
In 2012 waren 890 instellingen en bedrijven in Twente, al dan niet verplicht, aangesloten op de Meldkamer Twente via het Openbaar Meld Systeem (OMS). Via het OMS wordt een brandmelding van een brandbeveiligingsinstallatie in het pand direct gemeld aan de brandweer. In 2012 is de brandweer in Twente 2.335 keer uitgerukt voor een dergelijk ‘OMS-alarm’. In 81 gevallen was er daadwerkelijk sprake van brand. Op 1 april 2012 is het Bouwbesluit 2012 van kracht geworden. Hierdoor is de verplichting tot doormelding via het OMS voor ongeveer 60% van de OMS-aansluitingen komen te vervalen. Op basis van de nieuwe regelgeving hebben 50 OMS-aansluitingen het contract met de Meldkamer Twente opgezegd, dit aantal zal naar verwachting nog toenemen. Door de afname van het aantal OMS-aansluitingen neemt ook het aantal brandmeldingen via het OMS af.
Aantal GRIP incidenten GRIP 1:
Midden 2x, Noord 7x, Noord Oost 2x, Oost 2x en West 1x
GRIP 2: Oost 1x GRIP 3: Is in 2012 niet afgekondigd GRIP 4: Noord Oost 1 x GRIP is de afkorting voor Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijdings Procedure. Binnen de GRIP classificaties is, afhankelijk van de ‘impact’ van het incident, de opschaling voor de diverse kolommen (gemeente, politie/Openbaar Ministerie, brandweer en GHOR) geregeld. Datum
GRIP classificatie
Plaats
Omschrijving
2 januari
GRIP 1
Losser
Brand
5 februari
GRIP 1
Almelo
Ongeval
22 februari
GRIP 1
Almelo
Verdacht voorwerp
31 maart
GRIP 1
Almelo
Brand
26 mei
GRIP 1
Almelo
Brand
11 juni
GRIP 4
Losser
Brand
22 juni
GRIP 1
Almelo
Brand
1 augustus
GRIP 1
Twenterand
Ongeval
16 augustus
GRIP 1
Losser
Brand
22 augustus
GRIP 1
Hellendoorn
Explosief
19 september
GRIP 1
Enschede
Brand
1 oktober
GRIP 1
Hengelo
Brand
12 november
GRIP 2
Enschede
Hulpverlening
25 november
GRIP 1
Vroomshoop
Brand
3 december
GRIP 1
Hengelo
Hulpverlening, instorting
31 december
GRIP 1
Enschede
Brand
5
Bijzondere gebeurtenissen 2 januari Grote brand in bedrijfsverzamelgebouw Losser Een groot deel van het bedrijfsverzamelgebouw brandt uit. Het betreft de voormalige hallen van Trioliet. In het gebouw staan ook speciale race bolides en caravans gestald. Bij aankomst is de brand al uitslaand, maar uitbreiding in dit relatief oude pand is weten te voorkomen. Vanwege de aanwezigheid van asbest is opgeschaald naar GRIP 1. Het asbest heeft zich alleen verspreid in de directe omgeving van de brand. 11 januari Brand in studentenhuis Enschede Bij een brand in een studentenhuis aan de Kuipersdijk is één studentenkamer volledig uitgebrand. De studenten werden opgeschrikt, omdat het brandalarm afging. Zij hebben tijdig hun kamers kunnen verlaten. Bij aankomst van de brandweer is de brand uitslaand. De brandweer heeft de brand snel onder controle en voorkomt dat de brand zich verder uitbreidt. De vermoedelijke oorzaak is kortsluiting in de TV. 5 februari Ongeval Almelo met zes dodelijke slachtoffers Op de A35 raken twee auto’s van de weg en komen in een strook water naast de snelweg terecht. Na aankomst van de eerste eenheden blijkt dat er twee personenauto’s door het ijs, op de kop in het water liggen. In de ene auto zitten twee personen en in de andere auto vijf. Politie, ambulance en brandweer met het duikteam zijn snel ter plaatse en weten in korte tijd de slachtoffers te bevrijden. In de dagen na het incident wordt duidelijk dat van de zeven slachtoffers slechts één persoon het incident heeft overleefd. 23 februari Brand in binnenstad Enschede Aan de Heurne in de binnenstad van Enschede brandt een zolderverdieping van een winkelpand volledig uit. Prioriteit is om doorslag naar naastgelegen panden en de eerste verdieping te voorkomen. Aan de vooren achterzijde van het pand worden gaten in het dak gemaakt. Twee uur na het uitbreken van de brand is deze onder controle. 1 april Brand in houtmotsilo Rijssen Een houtmotsilo ter grootte van een zeecontainer staat in brand. Om veilig te kunnen blussen, is hulp ingeroepen van het gespecialiseerde bedrijf MOBRA (Motbrand Ondersteuningsunit). Na een langdurige inzet van ongeveer 18 uur is de brand geblust. Voorkomen is dat de brand is overgeslagen van de silo naar het bedrijf. 13 april Cafébrand Enter Bij een cafetaria aan de Dorpsstraat in Enter wordt een brand gemeld. Er is sprake van enorme rookontwikkeling. Het betreft een brand in de keuken. Door snel en effectief ingrijpen is uitbreiding naar het café en het bovengelegen woonhuis voorkomen. Toch is er veel schade aan het pand en inventaris. 19 april Zomerhuisje in brand Holten Op De Borkeld staat een recreatiewoning in brand. Bij aankomst is er sprake van een uitslaande brand en is er geen duidelijkheid over de aanwezigheid van de bewoner. Deze persoon wordt vermist, in de woning wordt niemand aangetroffen. De volgende dag komt de bewoner weer veilig ‘boven water’, hij was elders op het moment van de brand. 26 mei Zeer grote industriebrand Almelo In de ochtend wordt melding gedaan van een industriebrand in het bedrijfspand van Amedi Verlichting in Almelo. De zeer grote brand gaat gepaard met forse rookontwikkeling. Uit voorzorg
worden een kinderspeelparadijs en een dierenasiel (gedeeltelijk) ontruimd. Politie en dierenambulance zorgen voor opvang voor deze dieren. De kinderen worden opgevangen in een sportschool. Er is voorkomen dat het vuur overslaat naar het achterliggende bedrijf. De bedrijfshal (50 x 100 meter) brandt volledig uit. 11 juni Zeer grote brand De Lutte Bij aankomst bij de brand bij restaurant De Pan is al snel duidelijk dat er geen houden meer aan is. Vanwege de enorme rookkolom die vrijkomt, wordt besloten de sirenes af te laten gaan, ook in de gemeente Oldenzaal. Er wordt opgeschaald naar GRIP 4 en er worden meetploegen ingezet. Een helikopter van het KLPD maakt vanuit de lucht opnames van de brand en de verspreiding van de rook. Het restaurant brandt volledig uit. 18 juni Brand Borne door blikseminslag Door blikseminslag breekt er brand uit in een woning aan het Mercuriusplein. De zolderverdieping brandt uit. Op het dak van de tussenwoning staat een zonnepaneel, waar mogelijk elektrische spanning op staat. Dit blijkt later niet het geval. Door snel optreden (ventileren) van de brandweer hebben de naastgelegen woningen geen schade opgelopen. 22 juni Zeer grote brand bedrijfspand met woning Almelo Een bedrijfspand met aangebouwde woning brandt volledig uit. In het pand ligt een grote hoeveelheid textiel opgeslagen. Er kan niet voorkomen worden dat een naastgelegen schuur ook afbrandt. Omliggende woningen lopen rookschade op. Vanwege de rook die vrijkomt, wordt omwonenden gevraagd hun ramen en deuren gesloten te houden. Enkele bewoners moeten hun huis tijdelijk verlaten. 26 juni Complexe hulpverlening Bruinehaar De korpsen Tubbergen en Vriezenveen worden gealarmeerd voor een aanrijding met beknelling. Een betonmixer is van de weg geraakt en in een lager gelegen sloot terecht gekomen. Het is een complex incident, maar door goede samenwerking wordt de chauffeur na 3.5 uur bevrijd. Hij komt met enkele kneuzingen en de schrik vrij. 27 juni Brand in pottenbakkerij Notter Er wordt een brand gemeld in de pottenbakkerij aan de Schapendijk. Het is een uitslaande brand in het atelier. Gelukkig zijn er geen personen bij de brand betrokken. Door een goed samenspel tussen de korpsen Wierden, Rijssen en Nijverdal blijft de brand beperkt tot de pottenbakkerij. Er is geen overslag naar de met riet bedekte woning. 5 juli Instorting in stal Rijssen Bij een varkenshouder stort de vloer van een stal in. Hierdoor komen ruim 60 biggen in de mestkelder. Met behulp van vele handen wordt het merendeel van deze biggen gered. Het is een zware en langdurige klus, de biggen moeten vanuit de kelder omhoog getild worden naar de vloer van de stal. En dat alles onder persoonlijke bescherming van ademlucht. 14 augustus Lekkage van mierenzuur Markelo Bij een mengvoederbedrijf gaat iets mis bij het vullen van een vat mierenzuur. Een hoeveelheid van de bijtende stof gaat over het vat heen. Gekleed in chemiepak wordt het mierenzuur bedekt met een laag schuim en gestabiliseerd. Er hebben zich geen persoonlijke ongelukken voorgedaan. Het mengvoederbedrijf zorgt er zelf voor dat het zuur wordt verwijderd.
16 augustus Grote brand bij Saksenstal Gerrit Overdinkel Het gehele zalencomplex en smokkelmuseum branden af. Bij deze brand hebben de Duitse collega’s uit Gronau en Epe ondersteund. Ook hier is weer bewezen dat de goede contacten met de Duitse collega’s zich lonen en wij elkaar goed ‘verstaan’. Vanwege de hevige rookontwikkeling worden meetploegen ingezet. 19 september Brandweer redt vier mensen Enschede Bij een brand in een portiekflat redt de brandweer twee personen van het balkon. De brand is uitslaand aan de voorzijde van de flat. De brand slaat over naar de naastgelegen flat. Twee bewoners kunnen de woning niet meer via het trappenhuis verlaten, de brandweer haalt ze met behulp van een ladder van het balkon. Diezelfde dag redt de brandweer twee mensen uit de vuurzee bij een zeer grote brand aan de Joan Coststraat. In het voormalig industriepand zitten meerder kleine bedrijven gehuisvest. Het pand brandt volledig uit. 20 september Man gered uit brandende woning Enschede De brandweer haalt een man uit een brandende woning. Tijdens het aanrijden wordt duidelijk dat er nog iemand in de woning is. De brandweer zet in op redding en kan de man snel uit de brandende woning halen. De man wordt met zeer ernstige brandwonden naar het ziekenhuis gebracht. 1 oktober Kind overlijdt bij brand Hengelo Bij de melding van de woningbrand wordt al duidelijk dat er nog een kind in de woning is. Ook buiten de woning bevinden zich twee slachtoffers. Ambulance, politie en brandweer zijn snel ter plaatse en zetten in op redding van het kind, maar het is te laat. Het kind heeft door de snelle brandontwikkeling en hevigheid van de rook geen overlevingskans gehad. De woning heeft forse brand- en rookschade opgelopen en is niet bewoonbaar. 11 oktober Redding paard uit het moeras Haaksbergen De brandweer wordt gealarmeerd voor een paard dat vastzit in het moeras. Een veetakel wordt meegenomen. Het paard zit al tot zijn nek vast in moerassig gebied, op een moeilijk bereikbare plaats. Onder toeziend oog van een dierenarts en met behulp van een boer met tractor is het paard bevrijd. Het paard kan lopend de plek verlaten en maakt het goed. 14 oktober Dode bij woningbrand Boekelo Bij de melding van de woningbrand in Boekelo wordt al doorgegeven dat drie personen de woning veilig hebben kunnen verlaten, maar dat er nog één persoon binnen is. Bij aankomst blijkt deze 19 jarige man al overleden. Uit onderzoek van de politie blijkt dat er sprake is van een noodlottig ongeval. 29 december Grote natuurbrand Vriezenveen Ondanks de natte weersomstandigheden woedt er een grote brand in een veengebied bij Vriezenveen. Het terrein is moeilijk toegankelijk voor voertuigen, waardoor het gebied te voet betreden moet worden. Een gebied van 150 bij 1000 meter gaat verloren. 31 december Brand op woonboulevard Enschede In de vroege ochtend van oudejaarsdag branden drie winkels op meubelplein Schuttersveld volledig uit. Voorkomen wordt dat de brand overslaat. Bij de brand komt veel rook vrij, waardoor 30 personen hun woning tijdelijk moeten verlaten.
repressief jaarverslag Brandweer Twente
6
Algemene gegevens Binnen Brandweer Twente werken veertien Twentse brandweerkorpsen samen. Het totale verzorgingsgebied van Brandweer Twente betreft ongeveer 625.000 inwoners.
Samen Twente De aangesloten gemeenten zijn: Almelo, Borne, Dinkelland, Enschede, Hof van Twente, Haaksbergen, Hellendoorn, Hengelo, Losser, Oldenzaal, Rijssen-Holten, Tubbergen, Twenterand en Wierden.
Brandweer Twente De brandweer in Twente is verdeeld in vijf clusters: • Midden (Borne, Hengelo, Hof van Twente) 137.818 inwoners • Noord (Almelo, Twenterand) 106.689 inwoners • Noord Oost (Dinkelland, Losser, Oldenzaal, Tubbergen) 102.043 inwoners • Oost (Enschede, Haaksbergen): 182.990 inwoners • West (Hellendoorn, Rijssen-Holten, Wierden) 97.201 inwoners Binnen deze clusters zijn totaal 31 brandweerposten. Bij Brandweer Twente werken ongeveer 800 vrijwilligers en 250 beroeps. Daarnaast is er binnen de Veiligheidsregio Twente een sector Strategie & Ondersteuning.
Personeelsaantallen per cluster Cluster
Vrijwilligers
Beroeps
Posten
Midden (Borne, Hengelo, Hof van Twente)
192 personen
45,6 FTE
7
Noord (Almelo, Twenterand)
116 personen
37,6 FTE
7
Noord Oost (Dinkelland, Losser, Oldenzaal, Tubbergen)
180 personen
21 FTE
7
79 personen
104,9 FTE
5
175 personen
21,8 FTE
6
-
46,2 FTE
-
742 personen
277,1 FTE
31
Oost (Enschede, Haaksbergen) West (Hellendoorn, Rijssen-Holten, Wierden) Bureau Strategie & Ondersteuning en Meldkamer Totaal
repressief jaarverslag Brandweer Twente
7
Kazernelocaties van Brandweer Twente Noord Twente
West Twente
Clustergrens
Midden Twente
Gemeentegrens
Oost Twente
Brandweerkazerne
Postbus 1400, 7500 BK Enschede. Brandweer Twente is onderdeel van Veiligheidsregio Twente.
Fotograaf foto voorkant: Richard Hofsté Eindredactie en productie: Team Communicatie Brandweer Twente
Noord Oost Twente
