Regionaal overlegplatform ouderenadviesraden regio Gent: verslag 30 september 2014

W el z i j ns o ve r l e g R e gi o Gent vzw (WRG) WRG vzw – Martelaarslaan 204B – 9000 GENT – 09 225 91 33 – [email protected] – www.wrg.be – Bank: BE66 8804 1724 5143 – Ondernemingsnummer: 418.092.962

directie Welzijn, Gezondheid, Wonen, Jeugd en Ontwikkelingssamenwerking, dienst Maatschappelijke Participatie

Regionaal overlegplatform ouderenadviesraden regio Gent: verslag 30 september 2014 Deelnemers en verontschuldigden: zie bijlage

1. Themabespreking Informatie en communicatie naar ouderen in de gemeente: mogelijke rol van lokale ouderenadviesraden? a. Situering door Koen Berwouts - Koen Berwouts, coördinator Welzijnsoverleg Regio Gent (WRG) situeerde het thema aan de hand van een Powerpointpresentatie (zie bijlage). - Er zijn 2 redenen voor de verruiming van het thema “1-loketfunctie” gekozen tijdens de vorige bijeenkomst: 1. Een 1-loketfunctie kadert binnen het geheel van info- en communicatiebeleid van openbare besturen; 2. uitwisseling ook bruikbaar maken voor deelnemers uit gemeenten waar er (nog) geen 1loket is. - Er zijn 2 mogelijke modellen voor informatie en communicatie naar ouderen in de gemeente: 1loketfunctie en doelgroepenbenadering. In veel gemeenten kiezen openbare besturen vaak voor een combinatie van deze 2 modellen of gebruiken ze tussenvormen.

b. Praktijkverhaal Nazareth - Annemie De Gussem, OCMW-voorzitter en schepen ouderenbeleid in Nazareth, lichtte aan de hand van een Powerpointpresentatie (zie bijlage) toe: 1. hoe de openbare besturen in Nazareth informatie geven aan en communiceren met ouderen in de gemeente 2. hoe de ouderenadviesraad hierbij wordt betrokken. - In Nazareth kiezen de openbare besturen bewust voor een versmelting van OCMW en gemeente. Deze keuze uit zich o.a. in: 1. Combinatie voorzitterschap OCMW en schepen ouderenbeleid in 1 persoon 2. Sociaal Huis: maatschappelijke assistente vervult brugfunctie, volgt ouderenbeleid mee op 3. Ouderenadviesraad: Ÿ Samenstelling = middel om naar ouderen te communiceren: 1. Ouderenverenigingen 2. Verenigingen met ook een werking voor ouderen bv. FEMMA, Gezinsbond,… 3. Onafhankelijke leden (individuele leden, vanuit eigen persoonlijke interesse, geen bestuursfunctie in een vereniging) Voorstel: minder plaatsen voor ouderenverenigingen, meer plaatsen voor onafhankelijken omdat er 80% ouderen géén bestuurslid zijn van een vereniging. Ÿ Zitpenning voor leden ouderenadviesraad: 25 euro Ÿ Betrokkenheid ouderenadviesraad bij initiatieven vanuit Sociaal Huis

c. Ervaringsuitwisseling Tijdens de bespreking kwamen de volgende vragen, aandachtspunten en tips aan bod: 1

1. Graag meer info over GANS = Gazet van Nazareth voor Senioren - Maandelijkse knipselkrant voor 80-plussers - Verdeling in Sociaal Huis van 400-tal exemplaren - Vergrootte artikels met info over Nazareth - Verschil met knipselkrant door mutualiteiten: deze bevatten algemene info, GANS specifiek over en door mensen uit Nazareth - Wordt o.a. voorgelezen door leden ouderenadviesraad in woonzorgcentra en ouderenverenigingen - Personeel seniorenpoetsdienst neemt GANS mee bij hun klanten - Wie een exemplaar wil ontvangen van de GANS, kan dit vragen aan Annemie De Gussem [email protected] 2. Hoe wordt GANS en infokrant bekostigd in tijden van besparing? - Door vooraf goed te begroten en taakverdeling: 1. GANS: wordt betaald door OCMW-budget als permanente communicatielijn naar 80plussers. Dit is een bewuste beleidskeuze in Nazareth en iets wat vooraf goed kan worden begroot. 2. Infokrant: wordt betaald door gemeente-budget - Door combinaties te maken bv. extra katern voor ouderen in te lassen in algemene infokrant. - Aanvullend initiatief: André Soyez geeft al jaren PC-cursus basisvaardigheden voor 50plussers. Doel is dat op termijn info digitaal kan worden gemaakt. Ondertussen kan info ook via kinderen en kleinkinderen gaan. 3. Vraag vanuit Nazareth aan deelnemers overlegplatform: Nazareth is op zoek naar een leuke formule om een ouderenbeurs in 2015 te organiseren: tips zijn welkom! 4. Gent: combinatie van modellen en manieren van info en communicatie, o.a.: - Stadsvernieuwingsproject de Welzijnsknoop in Ledeberg: bundeling diensten op 1 plaats Relatief nieuw stadsvernieuwingsproject in dichtbevolkte Gentse wijk met meest senioren: bundeling van diverse organisaties en diensten op 1 plaats: Ÿ Sociaal restaurant Ÿ Lokaal dienstencentrum Ÿ OCMW-Welzijnsbureau Gentbrugge/Ledeberg Ÿ Woonwinkel Ÿ Vrijwilligersloket senioren Ÿ Buurtwerk Ÿ Kind en gezin Ÿ Bewonersinitiatief Ÿ … Initiatiefnemer is OCMW Gent. Maatschappelijk werkers doen ook huisbezoeken bij moeilijk bereikbare doelgroepen - Gentse Lokale Dienstencentra geven infobrochures uit - OCMW Gent geeft infokrant uit. 5. Hoe concurrentie vermijden tussen ouderenverenigingen en lokaal dienstencentrum? - Reden: ouderenverenigingen werken met vrijwilligers en lokaal dienstencentrum met “bezoldigde” medewerkers. - Tips: Ÿ De groep senioren en de nood aan ondersteuning bij senioren neemt steeds toe, dus er is werk genoeg voor iedereen! Ÿ Ervaring uit andere gemeenten: het kan, maar vraagt tijd, energie en afspraken om tot samenwerking i.p.v. concurrentie te komen. 2

6. Merelbeke: ook combinatie van modellen voor informatie en communicatie: - Sociaal Huis: bundeling van OCMW + gemeente, verschillende hokjes voor privégesprekken - Lokaal Dienstencentrum: er is er 1, er wordt nog een bijkomend gepland - Gemeentelijk infoblad: ook ruimte voor nieuws over en door ouderen - Adviezen ouderenadviesraad: worden nog niet openbaar gemaakt, maar als advies wordt gerealiseerd vermeldt men wel dat dit een initiatief was van de ouderenadviesraad. 7. Wachtebeke: inspiratie gevonden bij De Leest in Izegem, een voorbeeld van samenwerking dienstencentrum en gemeenschapscentrum In Izegem huurt het OCMW lokalen van het gemeenschapscentrum en oefent daarin de dienstencentrumfuncties uit met haar personeel. Een gemeenschapscentrum draait meestal tijdens de avonduren en het weekend op volle toeren. Een aantal van de leegstaande lokalen wordt op deze wijze voorzien van nuttige activiteiten. Het OCMW realiseert zo de functies van een dienstencentrum en de bezetting van het gemeenschapscentrum (en de verhuurinkomsten) nemen toe. 8. Sint-Martens-Latem: Seniorenraad heeft een vaste stek in het Sociaal Huis (meer info: zie vernieuwde website) 9. Tip Daphne: adviezen van ouderenadviesraad op website publiceren.

d. Besluiten 1. Boeiend thema om in lokale ouderenadviesraden verder mee aan de slag te gaan. 2. Er zal voor de volgende ondersteuning van de lokale ouderenadviesraden i.v.m. dit thema worden gezorgd: - De Powerpointpresentaties van Koen en Annemie bieden een duidelijk en beknopt overzicht en zullen aan deelnemers worden bezorgd (zie bijlagen). - Provinciaal forum 2014 op 14 oktober: thema is “Spreken is zilver, communiceren is goud” Warme oproep om hieraan deel te nemen en allerlei ondersteunende informatie i.v.m. het thema te krijgen. De presentaties van deze themadag vind je op de provinciale website (www.oost-vlaanderen.be > Welzijn & gezondheid > Ouderen > Jaarlijks forum > Forum 2014: Themadag Spreken is zilver, communiceren is goud). - Exemplaren van de GANS kunnen in Nazareth worden aangevraagd ter inspiratie, er zullen ook een aantal exemplaren worden verspreid tijdens het provinciaal forum op 14 oktober.

2. Uitwisselingsronde: vragen, tips,… vanuit het provinciebestuur: ouderenbeleidsparticipatie en Provinciale Adviesraad Ouderen (PAO) Daphne Sasanguie, consulent ouderenparticipatie provincie Oost-Vlaanderen, bracht volgend overzicht van oproepen, vragen en tips: a. Provinciaal forum “spreken is zilver, communiceren is goud” dinsdag 14 oktober 2014 - Het wordt dit jaar in samenwerking met de Vlaamse Ouderenraad georganiseerd en zal een ganse dag duren met in de namiddag 4 workshops met praktijkverhalen: seniorenweek, lokaal dienstencentrum, Sociaal huis en Lokale adviesraad. - De inschrijvingen: gebeuren dit jaar i.s.m. de Vlaamse Ouderenraad. Er werd gesignaleerd dat dit niet op een oudervriendelijke en interactieve manier gebeurde. - Deze bijeenkomst is een mooie aanzet voor het forum met de vraag om deze info in te brengen tijdens het forum bv. exemplaren van GANS mee te brengen.

3

b. Provinciale Adviesraad Ouderen (PAO): 1. vraag naar kandidaturen voor nieuwe samenstelling vanaf januari 2015 - Situering: In 2007 kreeg WRG de vraag vanuit provincie Oost-Vlaanderen naar een regionale vertegenwoordiger voor regio Gent in de PAO. Doris Curio vertegenwoordigt onze regio sindsdien in de PAO. Ze bracht vragen, signalen en informatie uit onze regio in tijdens PAObijeenkomsten en zorgde systematisch voor een duidelijke en vlotte terugkoppeling van PAOinfo naar de regio. Daarom een hartelijk dankjewel voor deze jarenlange inzet! Naast Doris, namen ook nog 2 senioren uit onze regio deel aan de PAO als deskundigen: Huib Hinnekint en Antoon Sleeuwaert. - Binnen de provincie zijn nieuwe statuten van de PAO goedgekeurd die gelden vanaf 1/1/2015 - Nieuwe samenstelling: § Ouderenverenigingen: 1 vertegenwoordiger/representatieve ouderenvereniging § 1 vertegenwoordiger per ankerpunt van het regionaal welzijnsoverleg (RWO) § 1 niet-georganiseerde oudere per werkingsgebied van het regionaal welzijnsoverleg: zie open oproep § maximaal 4 deskundigen (vroeger 2). - Vereisten: § Bereid tot actieve inbreng en deelname, zowel aan algemene vergadering (5x/jaar met zitpenningen) als aan werkgroepen (geen zitpenningen). § tijdig indienen voor 30/11/2014 van kandidatuur via identificatiefiche (zie bijlage) en beantwoorden aan het functieprofiel, met goede motivatie. - Vraag provincie: kandidaturen indienen voor 30/11/14, op basis van het functieprofiel en motivatie in de identificatiefiche (zie bijlage). § Voor regionale afgevaardigde RWO-regio Gent: indienen bij WRG, Ann De Maesschalck [email protected] § Voor niet-georganiseerde oudere die voldoen aan het functieprofiel en die omwille van de juiste redenen wensen deel uit te maken van de provinciale adviesraad ouderen: Indienen bij Daphne Sasanguie [email protected] - De Deputatie beslist dan op basis van spreidingscriteria (geslacht, ervaring, spreiding over 6 regio’s,…). - Vraag aan lokale ouderenadviesraden: spoor niet-georganiseerde ouderen aan om hun kandidatuur rechtstreeks in te dienen bij [email protected] voor 30/11/2014. Ken je iemand die heel deskundig is, in staat is zijn eigen situatie te overstijgen en tijd en zin heeft om beleidsvoorbereidend na te denken: spreek die persoon gerust aan en motiveer hem om zijn kandidatuur in te dienen. Per regio wordt één persoon extra toegelaten om de niet-georganiseerde ouderen te vertegenwoordigen (zie statuten). - Johnny De Bosschere uit Merelbeke meldt dat hij zich geen kandidaat zal stellen, omdat hij onze regio reeds vertegenwoordigt in de Vlaamse Ouderenraad. - Afspraak verdere werkwijze: 1. Kandidaten vullen identificatiefiche in en bezorgen hun kandidatuur voor 30/11/14: § Voor regionale afgevaardigde RWO-regio Gent: indienen bij WRG, Ann De Maesschalck [email protected] § Voor niet-georganiseerde oudere die voldoen aan het functieprofiel en die omwille van de juiste redenen wensen deel uit te maken van de provinciale adviesraad ouderen: indienen bij Daphne Sasanguie [email protected]

4

2. WRG: §

geeft voor 30/11/2014 namen en identificatiefiches van kandidaten voor regionale afgevaardigde voor RWO-regio Gent door aan Daphne: minstens 1 vrouwelijke en 1 mannelijke kandidatuur § Indien meerdere mannelijke en/of vrouwelijke kandidaturen communiceert WRG hierover met alle deelnemers van het regionaal overlegplatform. 3. Daphne zal bij de ouderenverenigingen navragen of de kandidaten voor niet-georganiseerde oudere geen bestuurslid zijn van een ouderenvereniging. 2. Opvolgpunten vanuit PAO: - Tijdens de vorige bijeenkomsten van de Provinciale Adviesraad Ouderen werden diverse interessante onderwerpen besproken. Meer informatie zie verslagen van 27 mei en 9 september. - Huib vraagt om het nut van en de nood aan regionale ondersteuning van de regionale overlegplatforms voor lokale ouderenadviesraden te laten signaleren door regionale afgevaardigden van onze regio, zowel in de Vlaamse Ouderenraad als in de PAO. - Er kunnen infosessies over groepsaankopen worden aangevraagd - Op 22 oktober is er een voorstellingsmoment over Ouder worden in je buurt en voorstelling van het provinciaal Netwerk Sociale Cohesie - Op 30 oktober komt de Commissie van de Vlaamse Ouderenraad samen. c. Vlaams regeerakkoord: stand van zaken gevolg voor provincie Oost-Vlaanderen De provincies worden niet afgeschaft, maar mogen geen initiatieven meer ondersteunen i.v.m. persoonsgebonden materie. Tot nog toe is er nog geen verdere concrete informatie, behalve dat het Provinciefonds zal worden afgeschaft vanaf 1/1/2015. Daarom werd er binnen provincie OostVlaanderen afgesproken dat er momenteel gewoon wordt verder gewerkt en evoluties nauwgezet worden opgevolgd. Van zodra er meer informatie is, zal dit naar iedereen worden gecommuniceerd. (nvdr: zie persbericht 20/11/2014) d. Nieuws vanuit Zorg door Frans Meyfroodt · De Lijm, kenniscentrum Sociale Cohesie De Lijm is een kenniscentrum voor sociale cohesie, momenteel ingebed binnen het provinciebestuur Oost-Vlaanderen, wil voor meerdere doelgroepen, kennis verzamelen over projecten van sociale cohesie. Op www.oost-vlaanderen.be/public/welzijn_gezondheid/kenniscentrum_cohesie/index.cfm vindt u o.a.: 1. Praktijkvoorbeelden: deze rubriek bevat projectfiches van goede praktijkvoorbeelden. 2. Draaiboeken projecten: draaiboeken van bestaande projecten 3. Linken voor doelgroepen en professionelen: linken naar andere interessante websites 4. Netwerk sociale cohesie: nieuws vanuit het netwerk sociale cohesie. Dit moet nog worden samengesteld en zal 3 functies hebben: denktank, evalueren van acties en suggesties aan provinciaal beleid. Meer informatie bij Frans Meyfroodt via mail naar [email protected] of telefonisch 09 267 75 46. ·

Zorgnetwerken: Samenlevingsopbouw wordt gesubsidieerd om 3 zorgnetwerken voor 3 jaar (jaarlijks telkens andere zorgnetwerken) uit te bouwen, op basis van de gekende methodiek. Subsidie : 33 000 € op jaarbasis.

5

·

Nachtzorg: subsidie 50 000 euro. Deze nachtzorg wordt gerealiseerd via een overeenkomst met de erkende oppasdiensten, de diensten gezinszorg, de diensten thuisverpleging en twee nachthotels. De toepassing van deze nachtzorg beperkt zich niet meer tot een specifieke problematiek of doelgroep. Staat dus ruim open.

·

Zelfzorg: verhoogde ondersteuning van het Platform Zelfzorg Oost-Vlaanderen Plazzo, bijkomende subsidie voor bijkomende taken i.v.m. gebruikersparticipatie o.a. voor leernetwerken gebruikersparticipatie en zelfzorg in ziekenhuizen. Subsidie 43 400 €

·

Mantelzorg: ondersteuning van 80 000 euro o.a. voor: 1. Inzicht krijgen op de mantelzorger via door Hogeschool Gent ontwikkelde vragenlijst afnemen in 300 gezinnen § Wat doet mantelzorger? § Welke ondersteuning heeft deze nodig? 2. Focusgroepen voor mantelzorgers 3. Psychische ondersteuning van mantelzorgers via groepsbijeenkomsten via centra voor geestelijke gezondheidszorg. Subsidie 30 000 € 4. Experiment lokaal netwerk mantelzorg start in Zottegem. Subsidie 5 000 € 5. Participatie mantelzorger in Multi-disciplinair Overleg (MDO): 33 000 € 6. Praatcafé’s dementie: verdere ondersteuning. 6500 €

·

Woonzorgnetwerken o 1e fase met professionelen (veldwerkers en leidinggevenden) is nu bezig: ze zijn eerst bevraagd, najaar 2014 worden er focusgroepen in de kleinstedelijke gebieden opgestart i.s.m. RWO. Doel is om noden en mogelijkheden m.b.t. woonzorgnetwerken te detecteren en na te gaan hoe dit proces kan worden op gang getrokken. Per gebied wordt er gekeken welke de lokale actoren zijn. o in een 2e fase zullen er acties i.v.m. woonzorgnetwerken worden opgestart.

e. Ouderen en diversiteit: Informatie over ouderen en diversiteit vindt u op de provinciale webpagina of bij de provinciale contactpersoon: David Talloen - [email protected] - tel.09 267 71 46.

3. Ervaringsuitwisseling: vragen, signalen en tips vanuit de verschillende gemeenten a. Sint-Martens-Latem: De lokale ouderenadviesraad werkt ook gewoon constructief verder ondanks onduidelijkheid over gevolgen van Vlaams regeerakkoord en volgt alles nauwgezet op. Gezien de vele onduidelijkheden vraagt men of er op de volgende PAO-bijeenkomst een toelichting kan worden geagendeerd over de tussentijdse stand van zaken van gevolgen van het Vlaams regeerakkoord op de provincie. b. Lochristi: · Mantelzorg: is er lokale compensatie mogelijk voor de afgeschafte provinciale mantelzorgpremie? Hoe kan een gemeente weten welke mantelzorgers geen ondersteuning meer krijgen? Frans Meyfroodt meldt dat dit door de gemeenten bij de provincie kan worden opgevraagd. Vanuit de ouderenadviesraad zal: 1. de informatie over de premies worden bekendgemaakt 2. aan de gemeente worden geadviseerd om aan de provincie te vragen om lokale besturen hierrond te prikkelen 6

Johan stelt voor om “hoe ondersteuning van mantelzorgers stimuleren” als volgend thema voor de volgende bijeenkomst van het regionaal overlegplatform te nemen. · Wettelijk statuut ouderenadviesraad: zijn de leden van de ouderenadviesraad ook verzekerd als je een activiteit organiseert? 1. Daphne zorgt voor informatie van de juridische dienst: zie bijlage bij het verslag. 2. Ter inspiratie: zie ook het Overzicht verzekeringen van adviesraden in Merelbeke 3. Iedere lokale ouderenadviesraad vraagt dit best na bij het eigen gemeentebestuur: zie ook het verslag van de vorige bijeenkomst waarop het thema verzekeringen werd behandeld.

4. Afspraken volgende bijeenkomst Regionaal Overlegplatform Ouderenenadviesraden regio Gent: dinsdag 10 februari 2015 · Thema: de volgende voorstellen werden geformuleerd: - Combinatie mantelzorg-buurtzorg-woonzorg & de mogelijke rol van ouderenadviesraden - Er werd afgesproken dat andere voorstelthema’s aan Ann kunnen worden doorgegeven. · Voorbereidend werkgroepje: - Er werd afgesproken dat kandidaten zich bij Ann kunnen melden. - Ann en Daphne zullen de voorbereidende werkgroep organiseren.

Verslag: Ann De Maesschalck

7