W e l z i j n s o ve r l e g R e gi o Gent vzw (WRG) WRG vzw – Martelaarslaan 204B – 9000 GENT – 09 225 91 33 –
[email protected] – www.wrg.be – Bank: BE66 8804 1724 5143 – Ondernemingsnummer: 418.092.962
directie Welzijn, Gezondheid, Wonen, Jeugd en Ontwikkelingssamenwerking, dienst Maatschappelijke Participatie
Regionaal overlegplatform ouderenadviesraden regio Gent Verslag dinsdag 7 mei 2013 Deelnemers en verontschuldigden: zie bijlage
1. Voorstellingsrondje en situering Ter verwelkoming van een aantal nieuwe deelnemers, situeerde Koen Berwouts, coördinator van Welzijnsoverleg Regio Gent, kort de taak van WRG en het doel van het regionaal overlegplatform ouderenadviesraden regio Gent. Meer info: zie www.wrg.be Welzijnsoverleg Regio Gent (WRG) stimuleert, ondersteunt en organiseert samenwerking binnen het welzijnswerk in de regio Gent. Regio Gent omvat 15 gemeenten: De Pinte, Deinze, Destelbergen, Gavere, Gent, Lochristi, Melle, Merelbeke, Moerbeke, Nazareth, Oosterzele, Sint-Martens-Latem, Wachtebeke, Zelzate en Zulte. De samenwerking bevorderen gebeurt via een dubbele methode: Stimuleren, ondersteunen of organiseren van OVERLEG binnen een sector, tussen sectoren of tussen private en publieke sectoren Verstrekken van INFORMATIE Welzijnsoverleg Regio Gent richt zich daartoe tot georganiseerde gebruikers (vb. leden van ouderenadviesraden), hulpverleners, voorzieningen, lokale besturen (gemeente en OCMW) en de provinciale overheid. Het regionaal overlegplatform ouderenadviesraden regio Gent: komt gemiddeld drie maal per jaar samen doel: 1. ervaringen uitwisselen en elkaar inspireren in de werking; 2. informatie-uitwisseling: een groot deel van die informatie wordt vanaf mei 2013 gebundeld in een elektronische nieuwsbrief. Inschrijven voor de nieuwsbrief kan via de volgende link: http://www.wrg.be/senioren.php is samengesteld met max 3 deelnemers uit lokale ouderenadviesraden (meestal voorzitter, secretaris, ondervoorzitter en/of penningmeester), verantwoordelijken voor ouderenbeleid provinciebestuur Oost-Vlaanderen en de coördinator en stafmedewerker van Welzijnsoverleg Regio Gent vzw.
2. Themabespreking Beleids- en BeheersCyclus (BBC) a. Situering De situering van de Beleids- en BeheersCyclus (BBC) gebeurde door Daphne Sasanguie, consulente ouderenparticipatie provincie Oost-Vlaanderen aan de hand van een Powerpointpresentatie (zie bijlage). 1
Tijdens deze toelichting kwamen de volgende punten aan bod: Timing: Juli 2013 blijft de richtlijn om de planning klaar te hebben, zodat er op 1/1/2014 kan worden gestart met de uitvoering van het BBC-plan, maar niet alle steden en gemeenten zijn even snel... Doel: - Alles op elkaar afstemmen in 1 gemeente/stad, - Om tot 1 beleidscyclus te komen, - Via 1 strategisch meerjarenplan, - Voor de periode 2014-2019, - Voor àlle doelgroepen en thema’s Concreet: - Doelstellingen/gemeente formuleren voor de komende 6 jaar (2014-2019). - Er zijn verschillen/gemeente wegens de gemeentelijke autonomie. - Belangrijkste stimulans voor gemeenten bij deze denkoefening over de doelstellingen: • subsidies; • verkiezingsbeloftes. Aandachtspunten: - Inspraak Binnen BBC zijn openbare besturen niet verplicht om de adviesraden te betrekken, maar wel om ‘inspraak” te organiseren. - Gemeente – OCMW In een ideale situatie stemmen gemeente- en OCMW-bestuur met elkaar af om samen tot 1 BBC-meerjarenplan te komen. Ieder openbaar bestuur heeft echter zijn eigen begroting, waardoor dit niet in elke gemeente even vlot lukt. - Rol ambtenaar ouderenbeleid Moet zorgen voor de “ouderentoets” binnen het lokaal beleid, maar dit is in de meeste gemeenten een “combinatie-ambtenaar” met meerdere taken. Als lokale ouderenadviesraad kan je ondersteuning bieden. Rol/uitdagingen voor lokale ouderenadviesraden: 1. Start: zorg dat je geïnformeerd bent! 2. Vraag na in je gemeente wie de contactpersoon is voor BBC Dit is vaak iemand anders dan de lokale ambtenaar bevoegd voor ouderenbeleid! 3. Vraag om vanaf nu betrokken te worden. 4. Maak je nog eens kenbaar als ouderenadviesraad. Vraag wat je als ouderenadviesraad kan betekenen. 5. Er is al veel werk verricht door lokale ouderenadviesraden: ga intern na wat bruikbaar kan zijn en op welke manier dit bruikbaar kan zijn voor lokale openbare besturen. Een hulpmiddel hierbij: de ckecklist oudervriendelijke gemeente (zie bijlage) Geef informatie die openbare besturen voor hun omgevingsanalyse kunnen gebruiken. Bv. uit je memorandum 6. Biedt hulp aan de ambtenaar ouderenbeleid en/of ander aanspreekpunt voor de ouderenadviesraad. Geef info over ouderen door doelen te formuleren, als “ouderentoets” binnen het lokaal beleid.
2
7. Zorg ervoor dat ouderen overal worden ingeschreven in (ieder onderdeel van) iedere doelstelling. 8. Zoek partners: • luister bij andere adviesraden waarmee zij bezig zijn; • zoek & formuleer gemeenschappelijke doelen. Dit vergroot de kans om in het meerjarenplan te worden opgenomen! 9. Wees realistisch: er is een krappe timing! Het formuleren van de doelstellingen • gebeurt vooraf door ambtenaren; • indien er inspraaktrajecten worden georganiseerd, is er erg beperkte tijd dus is er ook beperkte inbrengmogelijkheid. Er zal grotere inspraakmogelijkheid zijn eens er acties worden uitgewerkt vanaf 2014. 10. Wees pro-actief 11. Benut zo maximaal mogelijk de inspraakkansen 12. Denk anders: méér in domeinen (wonen, zorg, mobiliteit,…), minder in doelgroepen dus inclusief denken. 13. Organiseer je anders: • Wees aanwezig op àlle domeinen • In alle belangrijke organen, vooral op cruciale momenten • Zorg ervoor dat je hiervoor gemandateerd bent vanuit je ouderenadviesraad! • Gebruik de ouderenadviesraad als een voorbereidende werking om voor meer slagkracht te zorgen 14. Zet je adviesfunctie in de verf (naast coördinatie van activiteiten)! 15. Stimuleer vorming: spreek snel mensen in jouw ouderenadviesraad aan om zich in te schrijven voor de vorming planmatig adviseren.
b. Participatiemodel Merelbeke Johnny De Bosschere, nieuw verkozen voorzitter Seniorenraad van Merelbeke, lichtte toe hoe men vanuit de seniorenraad heeft ervaren hoe de openbare besturen in Merelbeke participatie organiseren vanuit een ambtenarenwerkgroep, in functie van BBC en een nieuw decreet: 18/12/12: brief van gemeente Merelbeke over het traject advies- en overlegstructuren en participatievormen (zie bijlage) Deze brief vormde o.a. een hulp voor ledenwerving voor de verschillende advies- en overlegstructuren. Zelfevaluatie Alle leden van het dagelijks bestuur van de advies- en overlegstructuren kregen een korte vragenlijst om een korte zelfevaluatie te maken. 18/3/13: Rondetafelgesprek met alle advies- en overlegstructuren en participatievormen (bewonersplatformen), ondersteunende ambtenaren, mandatarissen i.s.m. De Wakkere Burger. (zie verslag in bijlage) Hierop waren ongeveer 150 deelnemers. Verloop: 1. Uitleg over BBC door de Wakkere Burger 2. bespreking van verschillende stellingen in gemengde groepjes 3. verslag door de verschillende woordvoerders van de verschillende groepjes Collegagroepen: Er wordt ook ondersteunende vorming georganiseerd en gevolgd door lokale ambtenaren. 3
Samengevat: Een mooi voorbeeld van een gezamenlijk traject dat kan worden uitgebouwd door bestuur, adviesraden en bewonersplatforms om: - de verschillende adviesraden en bewonersplatforms worden samengezet; - er wordt samen nagedacht over acties; - vanuit het gemeentebestuur is er de belofte om minstens 2x/jaar met alle voorzitters van adviesraden en bewonersplatforms en de ondersteunende ambtenaren samen te komen; - er wordt een proces doorlopen om samen een gezamenlijk traject uit te bouwen. Dit vraagt tijd, dus de seniorenraad werkt constructief mee en volgt alles goed op…
c. Ervaringsuitwisseling: stand van zaken BBC in de verschillende gemeenten/provincie Provinciebestuur Oost-Vlaanderen - Rol van ambtenaren De ambtenaren volgen de doelgroepen en thema’s al 6 jaar op waardoor ze goed de noden kunnen inschatten en in hun ontwerpen kunnen verwerken. - Ingrijpend veranderingsproces BBC vergt momenteel een grote inspanning en verandering van de openbare besturen en vormt een moeilijk moment gezien het een erg grote herstructurering betreft. Daarom de vraag om openbare besturen de kans te geven om hierin te groeien. - Budgettair verhaal BBC is ook een budgettair verhaal. In deze tijden van schaarste heeft men per gemeente politiek ook tijd nodig om prioriteiten te bepalen. - Inspraakmogelijkheid Jaarlijks zullen geformuleerde acties aanpasbaar zijn en zal er hopelijk inspraak georganiseerd worden. Destelbergen (Rudi Van Snick) Rudi Van Snick schetste de ervaringen en plannen vanuit het vernieuwde bestuur: - Men wil de ouderenadviesraad gezond(er) samenstellen. - Men werkt met het besef dat iedereen een leerproces moet doormaken. - Het gemeentebrstuur heeft een infosessie georganiseerd voor alle adviesraden ism De Wakkere Burger, maar hierop waren erg weinig deelnemers. Hierdoor lijkt niemand in Destelbergen momenteel te weten wie ermee bezig is. Men is wel van plan om alle adviesraden samen te brengen, maar knelpunt is dat sommige adviesraden nog niet gevormd zijn. Er is ook geen traditie van advies geven omdat de gemeente vroeger bijna nooit advies heeft gevraagd. Er is wel beloofd om advies te vragen i.v.m. BBC. - Om advies te kunnen geven, is het nodig om hiervoor een mandaat te krijgen in je eigen ouderenadviesraad en intern af te stemmen. Pas daarna kan je de stap zetten naar andere adviesraden. Een gemeenschappelijk traject met gemeente is er nog niet. - Vorming is noodzakelijk om goed voorbereid te zijn, zodat je vanuit ouderenadviesraad goede suggesties kan geven en de kans te verkleinen dat je aanvallend of als bekritiserend overkomt. - De ouderenadviesraad in Destelbergen gaat de verschillende schepenen uitnodigen. Dit is nodig om ondersteunend te kunnen werken ten aanzien van ambtenaren en schepenen, want: • de meeste openbare besturen zitten zelf nog in een leerproces; • mandaten kruisen, dus het is nodig om verschillende schepenen aan te spreken. 4
De Pinte (Roland Couneye) - Tot nog toe werd relatief weinig advies gegeven aan de gemeente. - Op 24 mei 2013 zal de nieuwe ouderenadviesraad een 1e schets krijgen van het strategisch meerjarenplan in De Pinte. - Vanuit de ouderenadviesraad is men van plan: • Spoor 1: luisteren naar de gemeente 1. via deelname aan werkgroepen/domein wil men advies geven op de verschillende domeinen; 2. door specialisten uit te nodigen indien nodig (niet permanent), 3. samen met andere adviesraden adviezen formuleren, een gemeenschappelijk traject uitbouwen. • Spoor 2: eigen initiatieven en adviezen pro-actief voorbereiden Tijdens de bijeenkomst op 24/5/13 zal de ouderenadviesraad de leden vragen om zelf 5 prioriteiten aan te geven ter voorbereiding van eigen adviezen en initiatieven. • Spoor 3: adviesoverstijgende acties ondernemen Bij vaststelling van noden die de mogelijkheden van openbare besturen en de ouderenadviesraad overstijgen, wil men de mogelijkheid bekijken om een nieuwe vzw op te richten, onafhankelijk van de ouderenadviesraad, om acties mogelijk te maken. vb. een tijdschrift uitgeven, een hulplijn oprichten,… - Op 8 mei is er een eerste verkenningsgesprek met de bevoegde schepen, ambtenaar en OCMW-voorzitter voor wederzijdse kennismaking en ter voorbereiding van verdere stappen. Evergem - Voor de verkiezingen is er een memorandum afgegeven. - Na de verkiezing is er een overleg geweest met de bevoegde schepen. - De ouderenadviesraad heeft een gemandateerde vertegenwoordiger in diverse andere adviesraden: sportraad, cultuurraad en de bewonersraad van het rusthuis. De jeugdraad en een andere adviesraad zijn nog niet gevormd. Gent - De Raad van Bestuur van de Gentse seniorenraad kreeg de kans om tijdens 1 bijeenkomst acties te kiezen uit 4 strategische doelstellingen. De tijd was echter zeer beperkt. - Er zijn in het Gentse BBC-meerjarenplan 8 strategische doelen. Er blijft de mogelijkheid om vanuit de Gentse seniorenraad spontaan een inbreng te doen over de andere doelstellingen. Lochristi: - De adviesraden worden op heden nog niet betrokken. Het gemeentebestuur lijkt overrompelt door BBC ( verlamming van de schepenen?). Bij vragen wordt verwezen naar de boekhouder en de manager die BBC doet in de gemeente. - Vanuit de ouderenadviesraad gaat men uit het ouderenbeleidsplan punten halen die bruikbaar kunnen zijn binnen BBC, omdat dit ruimer is dan het memorandum. - Eens men intern is voorbereid, zal men stappen zetten om tot samenwerking met de andere adviesraden te komen. Melle - Florent Fonck werd herverkozen tot voorzitter verkozen en Juliaan De Waele tot nieuwe secretaris. - Op 8 mei is er een bijeenkomst van de vernieuwde ouderenadviesraad met volgende agendapunten: • evaluatie ouderenbeleidsplan; • bespreking BBC; • start van dialoog met de openbare besturen en de andere adviesraden. 5
Sint-Martens-Latem - Memorandum als basisdocument voor inbreng bij BBC (bevat reeds allerlei domeinen) - Grote meerwaarde: schepen voor senioren is ook OCMW-voorzitter (bemiddelende rol). - Regelmatig overleg tussen de ondersteunende ambtenaar en de seniorenraad. - Op de Raad van bestuur van maart 2013 werd de bevoegde ambtenaar en schepen uitgenodigd (stand van zaken). - Tijdens de Algemene Vergadering zijn àlle senioren en het volledige gemeentebestuur uitgenodigd. Hierop heeft de voorzitter een toelichting gegeven over de toekomstvisie van senioren: • bestendiging van acties voor senioren; • een meer adviserende rol voor de seniorenraad in de toekomst; • toegelicht op welke wijze dit mogelijk is vanuit de seniorenraad. - Er is een afspraak gevraagd met de schepenen en de burgemeester die niet konden aanwezig zijn op deze algemene vergadering om deze toekomstvisie toe te lichten en te bespreken. - Momenteel werkt de seniorenraad samen met de bevoegde ambtenaar een enquête uit bij 200 senioren vanaf 60 jaar – oudste inwoner. Het is een bevraging op de verschillende domeinen (mobilteit, wonen, zorg,…). Doel: de resultaten zo snel mogelijk verwerken om nog in het nieuwe BBC-beleidsplan op te nemen. - De samenwerking met andere adviesraden groeit: • seniorenweek i.s.m. sportraad; • vraag uit de cultuurraad om het adressenbestand te vergelijken (cultuuracties in de seniorenweek). Wachtebeke (Roland Bourgognon): Men wil een werking uitbouwen gelijkend op die van De Pinte: - Intern afstemmen (dagelijks bestuur ouderenadviesraad). - Werkgroepen: deelname aan en oprichten van werkgroepen/domein om advies te geven op de verschillende domeinen. Het is wel moeilijk om voor àlle domeinen mensen te vinden. - Vanuit het nieuwe schepencollege is een dialoog opgestart via een “Staten Generaal”, een overleg met alle verenigingen waarop naar elkaar wordt geluisterd en wederzijds informatie wordt uitgewisseld en toegelicht. - De bevoegde schepen, tevens OCMW-voorzitter en de burgemeester zullen de volgende bijeenkomst van de ouderenadviesraad bijwonen. - Enig knelpunt: momenteel is er nog geen nieuwe ondersteunende ambtenaar voor ouderenbeleid. Samenvattend - Het is nodig om de openbare besturen tijd te geven. Er is de komende 3 jaar tijd om zich in te werken. - Het is nodig om de openbare besturen tijd te geven. - Ondertussen is het goed om een gezamenlijk traject en communicatie uit te bouwen, de dialoogcultuur te laten groeien. - De lokale ouderenadviesraden kan ondertussen: • zichzelf goed voorbereiden; • muren tussen de adviesraden slopen; • inbreng doen waar kan; • …
6
d. Oproep gratis provinciale vormingsaanbod ‘Planmatig adviseren’ Provinciebestuur Oost-Vlaanderen organiseert ter ondersteuning van lokale ouderenadviesraden en de lokale ambtenaren ouderenbeleid een gratis vorming over planmatig adviseren i.s.m. Vormingplus. Snel inschrijven, want voor regio Gent zijn er 2 mogelijkheden die binnenkort al starten: - Maandag 27 mei en maandag 24 juni - Dinsdag 28 mei en dinsdag 25 juni Als eindresultaat wordt een afgewerkt produkt op maat van de deelnemers beoogd, dus is deze vorming een echte aanrader! Meer informatie: zie http://www.oostvlaanderen.be/public/welzijn_gezondheid/ouderen/7218.cfm#.UZDA80oj29J
3. Uitwisselingsronde a. Vragen, adviezen, tips, …van de lokale ouderenadviesraden Hoeveel senioren/gemeente zijn er en hoeveel worden er bereikt/betrokken via activiteiten in de gemeente? Hoe werken andere lokale ouderenadviesraden met hun statuten?
b. Vragen, tips,…vanuit het provinciebestuur/PAO (provinciale adviesraad ouderen) Doris Curio is afgevaardigde in de PAO vanuit regio Gent. PAO: vorige bijeenkomst op 7 mei (verslag volgt later) 2014: er moeten nieuwe vertegenwoordigers worden gezocht voor de regio’s Aalst en Oudenaarde (wegens ziekte); belangrijke datum: 8 oktober 2013: jaarlijks forum, thema “hoe een gemeente oudervriendelijk maken?”
c. Vraag tot deelname van lokale ambtenaren aan dit regionale overlegplatform lokale ouderenadviesraden regio Gent Situering: - Naar aanleiding van het overleg voor lokale ambtenaren seniorenbeleid op 7 februari, georganiseerd door provinciebestuur Oost-Vlaanderen, is de vraag gesteld of lokale ambtenaren mogen deelnemen aan dit regionale overlegplatform lokale ouderenadviesraden regio Gent. - In andere regio’s worden de lokale ambtenaren altijd uitgenodigd, is de opkomst beperkt maar de meerwaarde groot - Meerwaarde: • de communicatie verloopt vlotter tussen lokale ouderenadviesraden en ambtenaren; • de uitwisseling zorgt voor vlottere evaluatie en bijsturing eigen werking • de ambtenaren kunnen direct knelpunten aangeven; • er wordt een groter draagvlak gecreëerd. Aandachtspunten tijdens de bespreking: - Dit overlegplatform gaat over participatie, betrokkenheid van ouderen en communicatieverbetering in functie van ouderen. - Lokale ambtenaren zijn welkom, hun deelname kan o.a. een vormend effect hebben voor ambtenaren. - De groep is nu al erg groot waardoor er al vrij beperkte inbrengmogelijkheid voor de deelnemers is. Er zal naar een werkbare formule moeten worden gezocht. - Dit overlegplatform is ontstaan vanuit de nood tot ondersteuning van de vrijwilligers van de lokale ouderenadviesraden bij gebrek aan andere ondersteuningsmogelijkheden. Er zal moeten bewaakt worden dat deze noden prioritair en voldoende ondersteund blijven! 7
- Moeten lokale ambtenaren permanent aanwezig zijn of enkel bij specifieke vragen? - In Gent heeft Doris deze vraag al besproken met de directeur van de seniorendienst. Hij was van mening dat dit een overleg van senioren was waarop ambtenaren niet thuishoren. Er zijn ook veel verschillende ambtenaren/ouderenconsulenten. Er zal best via overleg met de directeur naar een haalbare formule worden gezocht. - Bij de samenstelling van de PAO bleek het niet werkbaar om alle 65 gemeenten te vertegenwoordigen. Daarom is men tot een beter werkbare formule gekomen van 6 regionale platforms die in PAO zijn vertegenwoordigd. Besluit - Er werd besloten om vanaf de volgende bijeenkomst alle lokale ambtenaren uit te nodigen. - Er werd afgesproken dat er maximum 2 leden/ouderenadviesraad zullen deelnemen. - Er zal worden gevraagd om deelname te bevestigen. - Er zal voor een grotere zaal worden gezorgd. - Er zal worden afgewacht of zich hierdoor problemen stellen. Indien dit het geval is, zullen de problemen via overleg worden aangepakt.
4. Aanvullingen bij het vorige verslag/nieuwsbrief Opvolgpunten verslag 5/2/13 Er werd afgesproken dat de aanvullingen en opmerkingen bij het vorig verslag in dit verslag zullen worden opgenomen: 1. aanwezigen: Luc Van De Velde, voorzitter Lokale Seniorenraad Gent-Noord-West toevoegen 2. Seniorenraad Merelbeke: a. een vrouw, Marie-Claire Dierickx , doet huisbezoeken zowel bij 80 + als bij 70+.
Meer info: zie www.merelbeke.be/product.aspx?id=1119 b. er is een nieuw bestuur sinds 19/2/13
3. vragen aan provincie: de informatie over de omniumverzekering voor auto van vrijwilligers: werd opgenomen in de 1e nieuwsbrief voor senioren
5. Afspraken volgend Regionaal Platform Ouderen: mogelijke thema’s: - statuten - opvolging provinciaal forum oudersvriendelijke gemeente (8/10/13) - opvolging provinciale vorming planmatig adviseren (mei-juni 2013) werkgroepleden: - Marleen Vermassen, Seniorenadviesraad Sint-Martens-Latem - Rudi Vansnick, Ouderenadviesraad Destelbergen - Daphne Sasanguie, provincie Oost-Vlaanderen - Ann De Maesschalck, Welzijnsoverleg Regio Gent voorbereidend werkgroepje:
dinsdag 24 september, 10-12u PAC Zuid
Regionaal overlegplatform ouderen: dinsdag 22 oktober 2013, van 14-16u, PAC Gouvernementstraat Provinciaal forum ouderen:
dinsdag 8 oktober 2013 Verslag: Ann De Maesschalck Daphne Sasanguie Frans Meyfroodt 8
