Aanvulling op paragraaf 4.2 van Rapportage van het onderzoek uitgevoerd door de werkgroep “Geen Windturbines in Nijverdal” Nijverdal/Wierden, 14 maart 2016
Reggewind – een koekoeksjong
Rapportage aanvullend op het onderzoek uitgevoerd door de werkgroep ‘Geen windturbines in Nijverdal’
Nijverdal/Wierden, 21 maart 2016
1
Inleiding Bij de plannen van het Windpark wordt ReggeStroom neergezet als het moederbedrijf van ReggeWind (Onder andere zie bron Business Plan Windpark Groot Lochter, februari 2016, Definitief, pagina 3, paragraaf 2.1, aandachtspunt 1). Ook op haar website meldt Reggestroom al dat ze initiatiefnemer is van een windpark met een tweetal partners; Pondera en Mecal; zie ook onderstaande afbeelding van betreffende tekst op de website www.windparklochter.nl:
Hiermee wordt de indruk gewekt dat deze lokale Coöperatie/Reggestroom met een beeld van grote betrouwbaarheid, non-profit en gericht op duurzaamheid de partij achter dit initiatief is. Maar hiermee wordt bewust een onjuist beeld opgewekt.
Reggestroom is niet de leidende partij. Voor ons onderzoek hebben we gebruik gemaakt van bij de Kamer van Koophandel gedeponeerde stukken. Op basis van dit onderzoek komen wij tot het schema’s zoals hierna getoond. Daarbij komen wij met onze toelichtingen, opmerkingen en aanvullingen.
Schema Windpark Lochter en Reggewind
2
Windpark Lochter B.V. Windpark Lochter B.V. is een 100% dochter van Reggewind. De kernvraag is waarom er onder Reggewind nog weer een separate B.V. nodig zou zijn. Wij kunnen alleen concluderen dat de drie aandeelhouders van Reggewind op deze wijze simpelweg de vergunning en eventuele bouwplannen danwel windturbines door middel van een aandelentransactie kunnen overdragen naar een koper zoals een door De Windcentrale B.V. op te richten coöperatie. De kunst voor Reggewind is om een zo hoog mogelijke prijs voor de aandelen van Windpark Lochter B.V. te bedingen. Na het verkrijgen van de benodigde vergunningen voor de windmolens zal Reggewind starten met de verkoop. Met een geplaatst kapitaal van € 1 in Windpark Lochter B.V. is er met het verkopen “van de vergunning” alleen maar geld te winnen. Zo kan men voordat de bouw van de windmolens start een overeenkomst sluiten met bijvoorbeeld de Windcentrale. De Windcentrale laat voor haar zekerheid alle geïnteresseerde kopers van Winddelen een bedrag aanbetalen. Windpark Lochter kan vervolgens eenvoudig de bouw van de windmolens financieren op basis van de veelal genoemde 20% eigen vermogen en 80% banklening, zodat ook dat deel van haar verhaal klopt maar niet volledig hoeft te zijn. Dit heet met recht “een spel zonder nieten” voor de aandeelhouders van Reggewind. De rol van Reggewind is niet anders te bestempelen dan die van “projectontwikkelaar”. Dat de verkoop met een aandelentransactie kan en ook zo al gedaan is blijkt al uit de reeds lopende door De Windcentrale B.V. opgerichte coöperaties. Zo heeft de door De Windcentrale B.V. opgerichte coöperatie voor de aankoop van de windmolen De Grote Geert de naam Coöperatieve vereniging Winddeler de Grote Geert U.A. welke op haar beurt weer 100% aandeelhouder is van WindEnergie Invest Noordnederland XXIV B.V. Toelichting op de aanpak van De Windcentrale B.V. Op de website van De Windcentrale en de daarop op te vragen brochure staat de aanpak van De Windcentrale, het kan goed zijn om daar kennis van te nemen. De door De Windcentrale B.V. op te richten coöperatie zal de koop geheel financieren met de verkoop van winddelen. Letterlijk staat in de brochure “We kopen gezamenlijk een windmolen, dus er is geen dure bankfinanciering meer nodig”. Het aantal winddelen wordt bepaald door de totale jaarcapaciteit van de windmolen(s) te delen door 500 kWh. De prijs per winddeel wordt bepaald door de investering (waarvan de aanschafwaarde het grootste deel zal uitmaken) te delen door het aantal winddelen. Dus feitelijk een soort omslagprincipe. Zodra er voldoende Winddelers zijn voor een complete molen wordt overgegaan tot aanschaf. In de brochure staat ook “Voorafgaand aan de aanschaf van de molens voeren de Windcentrale en haar technische partners een uitgebreid technisch- en boekenonderzoek uit op de molens, welke naar tevredenheid moeten zijn afgerond”. Voor een indruk van de formele verdeling van risico’s e.d. hebben wij de statuten van de door de Windcentrale B.V. opgerichte Coöperatieve Vereniging Winddeler het Rode Hert U.A. bestudeerd. De conclusie hiervan is dat alle risico’s komen te liggen bij de leden van de Coöperatie, de zogeheten Winddelers = particuliere beleggers. De Windcentrale B.V. wordt niet door een te hoge aanschafprijs of tegenvallende exploitatie getroffen. Zij ontvangt een jaarlijks vast bedrag van € 2,85 per winddeel. Dus problemen als “zog” raken alleen de Winddelers. Van bijvoorbeeld een (te) hoge aanschafprijs van de windmolens op Windpark Lochter profiteren in dit geval de aandeelhouders van Reggewind. Bij de huidige aanpak van De Windcentrale is een regionale binding geen vereiste. Zo kun je bij verhuizing binnen Nederland gewoon de winddelen houden. Wederom een onderbouwing van dat het verhaal van Reggewind van het gebruiken van regionaal opgewekte stroom onzin is. 3
Verder is in paragraaf 4.2 al uitgebreid stilgestaan bij dat beleggen in Winddelen buiten AFMtoezicht is. Maar het gaat nog veel verder. Inmiddels hebben meer dan 15.000 particulieren in 9 windmolens meer dan € 15 mln belegd via Winddelen. Maar het is zonder enig relevant toezicht. Er is geen corporate governance, er is geen raad van commissarissen en er wordt ook geen accountantscontrole op de financiële cijfers toegepast. Hierbij past maar een kort advies: NIET INVESTEREN IN WINDDELEN. Een dergelijk opzet past gewoon niet als investering voor een kleine particulier belegger. En dan is er nog het punt dat de rentabiliteit mede gezien de risico’s erg tegenvalt. Daar het risico niveau eerder hoger ligt dan bij aandelen zal ieder financieel deskundige onderschrijven dat het vergelijken met de rente van een spaarrekening bij een bank het vergelijken van appels met peren is.
Reggewind Reggestroom het moederbedrijf van Reggewind? Reggestroom is niet het moederbedrijf van Reggewind., Reggewind heeft 3 aandeelhouders; Pondera Development B.V., Coöperatie Duurzame Energie Hellendoorn U.A. (is ReggeStroom) en Regge Renewables B.V.; ieder voor 1/3 deel. Reggestroom ontbreekt de middelen om op welke wijze dan ook in de bouw van windmolens te kunnen investeren. Dus is het niet irreëel dat ze al bij de bouw van de windmolens moet afhaken, de aandelen moet verkopen of haar aandeel vrijwel geheel moet laten verwateren met als gevolg dat de andere twee aandeelhouders met de buit aan de haal kunnen gaan.
Een koekoeksjong Naar buiten toe lijkt Reggewind een leuk en sympathiek lokaal initiatief van een lokale Coöperatie/Reggestroom actief op gebied van duurzaamheid. De werkelijkheid is echter anders. De rol van de Coöperatie/Reggestroom is met name voor de buitenwereld. Maar Reggewind is niet anders dan een product van projectontwikkelaars. En de gemeente Hellendoorn kan hierdoor worden opgezadeld met een aantal pure (gewiekste?) investeerders die met hun B.V. constructies hun negatieve risico’s hebben uitgesloten.
4
De Coöperatie Duurzame Energie Hellendoorn U.A. = Reggestroom
Coöperatie en Reggestroom is 1 organisatie De formele naam is Coöperatie Duurzame Energie Hellendoorn U.A., haar handelsnaam (dus de naam waaronder zij ook bekend is) is Reggestroom. Reggestroom lijkt een aparte organisatie maar is dat niet. Kan schulden niet betalen De jaarrekening over 2014 is bij de Kamer van Koophandel gedeponeerd op 15 oktober 2015. Het eerste wat opvalt op basis van haar laatst gedeponeerde financiële cijfers over het jaar 2014 is dat ze een negatief Eigen vermogen heeft. Uit de balans blijkt dat de Coöperatie meer schulden dan bezittingen heeft en dat ze dus niet aan haar verplichtingen zal kunnen voldoen. Als de schuldeisers deze schulden kunnen en willen opeisen, dan is de Coöperatie/Reggestroom failliet.
Alle resterende 249 leden zijn hun geld kwijt 5
Op basis van het gestorte kapitaal van € 12.450 is bij € 50 per lid al snel te berekenen dat al 249 leden het schip zijn ingegaan, immers door de verliezen is het eigen vermogen negatief geworden en het door hen gestorte kapitaal ook al meer dan verdampt. Het ledenkapitaal is in 2014 € 2.150 lager geworden, kennelijk is dit per saldo uitgekeerd, hetgeen per saldo 43 leden a € 50 zou betreffen. Dit terwijl eind 2013 er al een cumulatief verlies was van € 4.177. Zo op het eerste gezicht blijven dus de blijvende leden met het gehele verlies opgezadeld. Dit om rumoer en imago-schade te vermijden? Misleiding nieuwe leden Merkwaardig is dat ze nog steeds probeert nieuwe leden te werven die dan voor € 50 lid kunnen worden en een aandeel met een nominale waarde van € 50 verkrijgen. Nergens staat vermeld dat dit aandeel onmiddellijk alle waarde verliest omdat deze storting opgaat aan de verliezen uit het verleden. Dit is niet anders dan als pure misleiding te bestempelen. Directeur Diepeveen uit het bestuur i.v.m. aansprakelijkheid? Wat verder opvalt, is dat de heer W. Diepeveen nu directeur en adviseur van het bestuur is. Bij oprichting was hij nog lid van het bestuur. Als dit al zou zijn om een goede scheiding tussen verantwoordelijkheden aan te brengen dan is dit geen goede oplossing. Dan zou de correcte oplossing zijn geweest om bijvoorbeeld de directeur, de heer Diepeveen, bestuurder te laten blijven, al dan niet in combinatie met anderen en daarnaast een raad van commissarissen te installeren voor het houden van toezicht. Wellicht denkt de directeur, de heer Diepeveen, dat als hij geen deel meer uitmaakt van het bestuur, dat dat ook wel handig is in het kader van bestuurdersaansprakelijkheid gezien de slechte financiële situatie van de Coöperatie. Directeur Diepeveen met eigen B.V. bestuurder bij Reggewind Ook is merkwaardig dat niet de Coöperatie/Reggestroom maar de persoonlijke B.V. (Kuhalm B.V.) van de heer W. Diepeveen bestuurder is bij Reggewind. Dit is dus feitelijk buiten de invloedsfeer van de Coöperatie/Reggestroom gezet. Alvast aan het voorsorteren op het einde van de Coöperatie/Reggestroom?
Voorsorteren op het einde van Reggestroom? Reggestroom heeft geen rol in toekomst windpark De Coöperatie/Reggestroom heeft niet de financiële middelen om te kunnen investeren in het windpark. Daardoor zal haar rol na het eventueel verkrijgen van de vergunningen ook snel ten einde zijn. En dat is heel anders dan het beeld wat naar buiten wordt opgewekt.
6
Pondera
Dubbele petten Pondera is via haar dochteronderneming Pondera Consult de adviseur in dit project, schrijft rapporten waaronder de M.E.R. als via haar dochteronderneming Pondera Development 1 van de aandeelhouders van Reggewind B.V. en is dus feitelijk de slager die zijn eigen vlees keurt. Hoe gaat de gemeente Hellendoorn deze plannen toetsen? Financiële mogelijkheden beperkt Pondera Holding heeft een eigen vermogen per eind 2014 van € 537.741 en zal dat vast niet voor langere termijn een belangrijk deel in willen zetten ten behoeve van Windpark Lochter. In de dochter Pondera Development B.V., welke aandeelhouder is van Reggewind zit eind 2014 een bescheiden eigen vermogen van € 11.087. Ook dit onderstreept wederom onze conclusie dat de aandeelhouders van Reggewind alleen maar zijn aan te merken als “projectontwikkelaar” die gewoon geld willen verdienen aan het verkrijgen van de vergunningen, eventueel bouwen, en dan kort daarna weg zullen zijn.
Kort daarna weg zullen zijn!
7
Mecal
Schimmige constructie Mecal lijkt een stevige onderneming te zijn met een eigen vermogen eind 2014 van ruim € 6 mln. Maar Mecal zelf is niet via aandelen of een andere zichtbare financiële band betrokken bij Reggewind, alleen is er een zichtbare ongebruikelijke band via een tweetal functionarissen. De niet uitvoerende bestuurder van Mecal, de heer F.J. Brughuis, en de bestuurder van Mecal, de heer H.A. Jungman, hebben via hun 100% B.V.’s, respectievelijk Akabori B.V. (eigen vermogen eind 2014 bijna € 2,2 mln.) en Mezzanine Management Services B.V. (gestort kapitaal € 18.000) samen een nieuwe BV met de naam Regge Renewables opgericht met een gestort kapitaal van wel € 0,50 totaal, waarvan ze ieder 50% van de aandelen bezitten. Regge Renewables is op zich weer voor 1/3 deel aandeelhouder van Reggewind. Een dergelijke opzet is alleen maar te verklaren met de wens van betreffende heren om op deze wijze op korte termijn in de opbrengst van het verkrijgen van vergunningen te delen. Ook dit onderstreept wederom de rol van “projectontwikkelaar”.
8
Totaal Schema
9
Conclusies Alles afwegende is er sprake van een organisatorische kluwen, een complexe en vooral niet duidelijke opzet waarbij de rol van de Coöperatie /Reggestroom snel zal zijn uitgespeeld. Dit komt niet als betrouwbaar over. Hier is men ook niet transparant over. Een dergelijke aanpak of opzet past gewoon niet binnen kaders van duurzaamheid. Al met al is Reggewind met het beeld van een duurzaam initiatief van een lokale Coöperatie/Reggestroom niet anders te bestempelen dan een Koekoeksjong van enkele belanghebbenden waarvoor het nest van ReggeStroom wordt gebruikt. Ook participatie van omwonenden via bijvoorbeeld Winddelen in de opzet van de Windcentrale B.V. is ten sterkste af te raden vanwege gebrek aan controle en toezicht. Er past maar 1 conclusie; plannen van deze partijen zijn voor de Gemeente Hellendoorn met haar verantwoordelijkheid voor bewoners, industrie, natuur e.d. gewoon niet acceptabel.
10
