DRUKWERK Baptistengemeente Silo
R EGELRECHT
Op weg naar pasen
Baptistengemeente Silo Herenstraat 34 3512 KD Utrecht 030 231 49 37
[email protected] www.silogemeente.nl
“Witte Kruisiging” - Marc Chagall
In dit nummer o.a. • Overdenking: 40 dagen bidden én doen • Pastoraal moment: Hoop doet leven! • Carla op reis: Oud worden in Albanië - een heftige confrontatie maandblad
jaargang 61
nummer 3
maart 2010
blz 2
Veertig dagen bidden én doen… Deze maand beleven we opnieuw de veertigdagentijd, de voorbereidingstijd op Pasen. Ook wel genoemd de vastentijd. Niet alleen een tijd van vasten, vooral van concentratie. Het vasten kan daar dienstbaar aan zijn. Maar van meet af aan is er ook een ander accent. We lezen dat al in de profetische geschriften. Daarin gaat het over solidariteit met de arme en met de lijdende mens. Het vasten wil ons weer bepalen bij de waarde van het leven en de dingen. We doorbreken de vanzelfsprekende leef- en eetgewoonten. Vasten: iets niet-doen als daad. De veertigdagentijd, een tijd van stil zijn, van rust, van het doorbreken van vanzelfsprekende gewoonten. Mij wil dat vaak toch niet lukken. Echt, ik doe mijn best, maar er moet altijd zoveel. Maar van wie moet dat? Heeft al die drukte niet met mijzelf te maken? Moet ik niet gewoon tijd nemen voor stilte, voor meditatie, voor aandacht voor de ander? Die aandacht voor de ander is er dan vaak ook wel, maar waar is de rust voor mijzelf? Hoe vind ik daar een goed evenwicht? Leren Wat ik ook door mijn reis naar Afrika weer gemerkt en geleerd heb: rust, stil zijn moet je leren. En dan bedoel ik de innerlijke rust en stilte. Je kunt er ogenschijnlijk heel stil en rustig bijzitten, terwijl binnen in je totale onrust is. Niemand ziet het aan jou, maar gedachten tuimelen over elkaar heen. Maar ik heb ook geleerd dat rust en stil zijn mij niet echt lukken. Tenminste niet op de manier waarop ik het steeds hoor en lees. En misschien vind ik trouwens de rust in mijzelf wel door te doen. Doen betekent niet dat je niet nadenkt en 'zomaar iets doet'. Doen vraagt ook concentratie, aandacht. De Ander De veertigdagentijd. Ik ga hem in, druk als altijd (een drukte die ik zelf zoek). Daarnaast wel met aandacht voor stilte, voor vasten, voor de ander en voor de Ander. Vasten is iets niet ndoen, maar daarnaast ook iets doen. Albert Schweitzer schreef ooit: "Gebeden veranderen de wereld niet, maar ze veranderen mensen en mensen veranderen de wereld." Misschien is dat ook wel zo met vasten. Vasten, iets wel of niet doen, kan mensen veranderen en door die verandering verandert de wereld.
Baptistengemeente Silo
Beleving Ik weet ook: ieder mens is anders. Iedereen beleeft de Veertig Dagen op zijn/ haar eigen manier. ledereen zoekt die concentratie op wat wezenlijk is op een andere manier: door vasten, door rust, door solidair te zijn met de medemens, door bezig te blijven. Dat mag en dat is ook goed. Als je maar blijft 'vasthouden'. Ook in Silo houden we in deze weken vast aan de weg die Jezus gegaan is. Met Hem mee lezen we het Oude Testament. Zo kan het Evangelie beter verstaan worden. Maar ook helpt het Evangelie ons om de zin van het ‘Oude’ Verbond te ontdekken. Biddend, luisterend en werkend. Arjan Noordhoek (met dank aan H.Compagner, Kerk in de Stad)
Bedankt Lieve Broeders en Zusters Na vele weken van spanning bleken de resultaten van alle onderzoeken gunstig. Alleen het bloedonderzoek wees uit dat mijn schilklier te snel werkt. Gelukkig is dat te behandelen. Ik voel me nu al een stuk beter. Ik wil jullie bedanken voor alle gebeden, voor de kaarten en vele telefoontjes. Het heeft met goed gedaan en bemoedigd. Ik ben blij dat ik bij dit gezin van Silo hoor. Bedankt! Dorete
Regelrecht maart 2010
blz 3
Afgelopen maand Zondag 7 februari 2010 : Afrika zondag Thema : Vissers van mensen Voorganger : Hans Baas Deze Afrika zondag was een dienst vol met Afrikaanse accenten. Bea en Victor zijn weer even terug en brachten voor ons een stukje Afrika mee in deze dienst. Heel tastbaar bijvoorbeeld in de trommel die zij Silo cadeau hebben gedaan. Verliefd als ik geworden ben op mijn ervaringen met mensen in Zuid-Afrika heb ik daarom ook volop genoten van deze dienst. Gebeden en liederen, ontmoetingen met mensen uit een ander continent – het kan soms een ander licht werpen op de doordenking en beleving van het geloof en zo tot een innerlijke verrijking worden wanneer de ontmoeting je hart kan raken. Zo lieten Bea en Victor ons aan de hand van foto’s zien wat hen geraakt heeft in hun werk bij African Prison Project en het hospice. Indringende verhalen van mensen die ziek zijn en door armoede geen uitzicht hebben. Het bepaalt je dan zo bij het geluk dat we geboren zijn in een land waar alles op medisch gebied zo goed verzorgd en geregeld is. Tegelijk horen we voorlezen bij de begroeting: “Als je gelukkig bent en je naaste is het niet, dan is je geluk niet echt”. Geldt dat ook voor de verre naaste? Hans nam ons in de overdenking mee naar de wonderbaarlijke visvangst zoals beschreven staat in Lucas 5:1-11. Hij legt de nadruk niet op de grote vangst, maar op de belofte die Jezus geeft: vanaf nu zul je mensen vangen. Waar water in de joodse traditie symbool staat voor de dood, voor de dreiging mogen we mensen vangen in een net dat je juist boven die dood, boven die dreiging uittilt en je op het niveau van Léven brengt. Bijvoorbeeld, zoals Victor en Bea in hun praktische werk mensen, al is het soms maar een kort moment, uit die situaties die we amper nog leven durven noemen, trekken. Het verhaal in Lucas 5 is zo rijk dat we er ook in mogen lezen dat soms het roer omgooien je overvloed kan geven. Met andere woorden: het over een andere boeg gooien dan je tot nu toe in je leven geprobeerd en op vertrouwd hebt (als het ware in het diepe springen) kan je leven verrijken. Deze elementen mogen samen gaan: mensen uit de golven trekken, uit de storm, uit de diepte, en vast houden in het net van Gods liefde mag leiden tot overvloed, verrijking. Juist omdat je in die situaties mensen ontmoet, van hart tot hart en je op een dieper niveau naar elkaar reikt. Dáár kunnen en mogen we ook bij het avondmaal zingen en vieren:
blz 4
Baptistengemeente Silo
mensen gebroken, eten met Jezus dood wordt nieuw leven breuk wordt band bloed gaat weer stromen lichaam gaat leven eten en drinken uit Gods hand Inge Zondag 14 februari Voorganger : Wout Huizing Thema : Daar waar liefde is…. Vleugel : Willem Jan Stuut Lector : Janny Kruizinga Het thema van vandaag sluit mooi aan bij Valentijnsdag. Wat is liefde (de werkelijke levensdrift?) Het kan je aanzetten tot ongelofelijke daden. Het vraagt om een open houding, je moet het wel willen ontvangen. Hoe krampachtiger je de dingen vast wilt houden, hoe eerder je het kunt verliezen. Iedereen kent angst, er zijn vele dingen waar je bang voor kunt zijn. Angst kan zó groot worden dat je bijv. niet meer naar buiten durft of niet meer verder wilt leven. Je voelt je onbeschermd of onveilig. In Genesis is de mens bang voor de stem van God. Johannes zegt: ”Waar liefde is kan geen angst zijn”. Dat klopt toch niet want juist als er liefde is, ben je bang om alles wat er mis kan gaan! De angst moet het gebaar van liefde niet overwinnen. Er zijn vele voorbeelden te bedenken dat we niets liefs doen voor een ander omdat we bang zijn voor een reactie (vind de ander het niet raar wat ik doe! Zal ik wel een kaartje sturen of op bezoek gaan, ze kennen me niet zo goed! Is het niet raar als ik die oude mevrouw help met oversteken met die gladheid! enz. Als je (zichtbare) mensen niet lief kunt hebben dan kun je de (onzichtbare) God ook niet liefhebben. Het leven gaat om een relatie met elkaar en met God. God geeft je geborgenheid. Voelen we ons voldoende geborgen zodat we liefde weg kunnen geven zonder dat we angst hebben om afgewezen te worden?
Regelrecht maart 2010
blz 5
We zingen nog enkele liederen met het thema liefde waarna het gebed wordt afgewisseld met Sb 213 Daar waar liefde is en vrede, daar waar liefde is, daar is God met ons. Ubi caritas, et amor, ubi caritas, Deus ibi est. Karin Zondag 21 februari Voorganger Arjan Noordhoek Begeleiding Tim Borgdorff Medewerking Vrouwenkoor Davina Het is het begin van de veertig dagentijd. De kleur is paars: de kleur van inkeer. We reizen met Lucas naar Pasen en vandaag kijken we naar een mens die midden in de woestijn zichzelf blijft.
blz 6
Baptistengemeente Silo
van God geeft en schept leven. Macht: De duivel toont Jezus politieke macht: alle koninkrijken van de wereld. Geloven dat de sterkste ook de grootste is. Baas boven baas. Jezus vertelt zijn leerlingen later dat wie de eerste wil zijn dienaar moet wezen. Jezus draagt zijn roeping niet uit door geweld. Zijn middelen zijn de liefde en het lijden. Jezus onderwerpt zich aan de ander met de almacht die liefde is. Religie: Opnieuw laat Jezus zich leiden, niet door de letter , maar door de geest van de wet. Waarachtig geloof zoekt geen bewijs. Werkelijke liefde probeert de ander niet uit. In de woestijn (terug naar je basis) komt de vraag: waardoor laat jij je leiden als je op je zelf terug wordt geworpen. Jezus vertolkt de stem van: ik geloof in, ik vertrouw op. Geloven dat.... of geloven in.... Een wereld van verschil. Joke
De lezingen zijn uit Psalm 81:1-11, Deuteronomium 5:6-21 ( de tien leefregels van God) en Lucas 4:1-13 (Jezus verzocht in de woestijn). Wie wel eens in een woestijn is geweest, weet hoe heet het er kan zijn. Je kunt je niet op een woestijn voorbereiden. Je moet er zelf je weg vinden: waar moet je je door laten leiden? Als je niets hebt om je achter te verschuilen komen de meest fundamentele vragen op je af; je wordt geconfronteerd met de diepste behoefte. De grondvragen worden hier door de duivel gesteld: wordt deze mens wel werkelijk door de Geest geleid? Bestaat de duivel eigenlijk nog wel? en ook vadertje tijd en magere Hein? Blijkbaar hebben we het nodig omdat wat een aanslag op ons kan doen, ons voor te kunnen stellen als een persoon, als een werkelijke vijand. De bundeling van krachten en machten die verstoren dat wat tussen mensen en tussen mensen en God kan staan is nergens zo krachtig gevangen als bij het plaatje van de slang in het paradijs. Daar zien we dat alle verhoudingen worden verstoord en kapot gemaakt. Er zijn drie kernzaken die de verhoudingen kunnen verstoren: brood, (het economisch monopoly) macht, (de beheersing over anderen) en religie ( de claim op de waarheid). Brood: De duivel is zijn eigen fundamentalist: hij legt de bijbeltekst uit naar eigen believen: Als jij de Zoon van God bent dan.... Maar zo weet Jezus zich niet geroepen. Jezus leeft zich in in het verhaal van het volk van God, van de tocht door de woestijn. Zij kregen daar brood uit de hemel. Jezus kiest er voor om te leven van wat Hij uit de hemel krijgt. Het woord
Regelrecht uit de raad De Raad kwam op 22 februari bijeen. Naast de lopende zaken is gesproken over de sprekerslijst voor dit jaar. Ook hebben we het collecterooster vastgesteld. Bepaalde bestemmingen maken plaats voor andere. Zo collecteren we in het verlengde van het Uniebeleid minder voor zending in het algemeen en meer voor bepaalde projecten in het bijzonder. Ter vergadering hebben we ook vastgesteld dat de diensten in de afgelopen maanden goed bezocht worden en ook hoog gewaardeerd worden. We mogen ons gezegend weten met een rijke keur aan voorgangers, lectoren en musici. Ook de facilitaire verzorging door de kosters draagt belangrijk bij aan de aansprekende sfeer op de zondagochtenden. Wij zijn dankbaar voor hun inzet en beschouwen dit alles als een rijke zegen.
Regelrecht maart 2010
blz 7
Met deze constatering zitten we al midden in de evaluatie over de afgelopen periode die op de jaarvergadering in april aan de orde komt. Er is nu zeven jaar verstreken sinds we het Silo in de Steigers-project zijn begonnen. In de maand maart van dit jaar evalueren wij als CombiRaad samen met betrokkenen wat er van dit project gelukt is en wat er beter kan. Onderwerpen die we daarbij onder de loep nemen, zijn diensten en bijeenkomsten, bezinning en verdieping, pastoraat en diaconaat, communicatie en organisatie, financiën, bestuur en beheer. Voor een aantal van deze gebieden staan evaluaties geplanned met de betrokken vrijwilligers of groepen. Waar het om de financiën gaat, is een openbare vergadering vastgesteld op woensdag 24 maart, om 20.00 uur in Silo, waar iedereen welkom is. In het kader van de evaluatie kijken we ook naar de personele bezetting, denk aan de verdeling van taken, rollen en verantwoordelijkheden van onze beide voorgangers. Daarnaast onderzoeken we verschillende alternatieven om tegemoet te komen aan het tekort aan raadsleden. Te denken valt aan een andere taakzwaarte, bijvoorbeeld met een lidmaatschap voor een kortere periode dan de huidige vier jaar of voor een beperkt mandaat. Ook kunnen we wellicht putten uit een ruimere kring dan het huidige ledenbestand, door bijvoorbeeld een beroep te doen op huisgenoten en/of anderen. Ook houden we de organisatorische en bestuurlijke structuur tegen het licht. Momenteel is de raad opgesplitst in een pastorale en bestuurlijke raad. En het contact tussen raad en voorgangers verloopt via coördinatoren. Is dit de meest doeltreffende werkwijze? Of kan het beter? Zodra deze evaluaties en ideeën doordacht en uitgewerkt zijn, doen wij hieromtrent voorstellen aan de gemeentevergadering. Dan kunnen wij er als gemeente met elkaar over spreken en er zo mogelijk beslissingen over nemen. Ter voorbereiding hiervan organiseren we een speciale studiedag in maart. Nagenoeg de hele CombiRaad heeft zich hiervoor vrijgemaakt en beschikbaar gesteld. U hoort hier de komende periode meer over Namens de raad Harryet Eijkman-Rengers
blz 8
Baptistengemeente Silo
Een pastoraal moment Hoop doet leven ! Kunt u zich een leven zonder hoop voorstellen? Helaas zijn er mensen die alle hoop hebben opgegeven omdat zij in hun leven zo veel tegenslagen te verwerken hebben gehad en zo teleurgesteld zijn. Sommigen zien echt geen lichtpuntje meer. Het hebben van hoop, hoop op de toekomst is bepalend voor hoe je in het leven staat. Hoe vaak nemen we het woord ‘hoop’ niet in de mond: ‘Ik hoop dat hij veilig thuis komt; ik hoop op een goede uitslag; we hopen dat de mist op zal trekken; ik hoop dat hij/zij terug zal bellen; ik hoop dat ik weer gauw beter word’ en zo kunnen we allemaal onze eigen ‘hoopgedachten’ invullen. Hoop is een wens, een verwachting dat iets goeds, dat nog onzeker is en in de toekomst ligt, werkelijkheid zal worden ( van Dale). Roland van de Vorst heeft een boek over hoop geschreven en laat in dit boek zien dat er verschillende vormen van hoop zijn. Als een voorbeeld neemt hij Obama die in staat is geweest heel veel mensen weer hoop op de toekomst te geven. Met Obama zou alles anders worden. Hij zal de mens meenemen naar een ‘nieuwe wereld.’ Er gloort weer hoop aan de horizon. Obama is voor velen een hoopgever geworden. Van der Vorst schrijft dat er mensen zijn die hoop krijgen van een god, anderen van een sportheld en weer anderen krijgen hoop doordat er bepaalde overheidsmaatregelen worden genomen. Zo kun je verschillende hoopgevers onderscheiden. Is er verschil tussen de hoopverwachting van vroeger en nu? Ja, zegt Van der Vorst. Vroeger lag voor veel mensen het hoopvol ideaal vaak ver weg. Men had geduld; dit ideaal bepaalde de gang van het dagelijks leven. Men leefde naar de hoop toe. Tegenwoordig hebben de mensen veel minder geduld. Alles moet snel, snel; er moet snel resultaat geboekt worden. Het doel moet snel bereikt zijn. Zo moet hoop tegenwoordig snel iets opleveren. Veel mensen zoeken hun de hoop en de daarbij behorende zekerheden niet meer in de zekerheden van het geloof, maar juist daarbuiten. Van der Vorst noemt vier vormen van hoop: de christelijke hoop, prestatiehoop( hoop die wordt gedreven door menselijke prestaties en de menselijke geest), gemoedshoop (is gebaseerd op grote emoties en individuele ervaringen; zoals bijvoorbeeld de liefde) en gelegenheidshoop ( is de meest moderne vorm, die geen grote beloftes doet. Je wordt beloond door het vinden van een uitweg; het gaat om het snel kunnen hanteren van het ideaal). Zo heeft in de afgelopen periode hoop voor mij ook een belangrijke rol
Regelrecht maart 2010
blz 9
gespeeld. Toen ik op zaterdag 6 februari op Schiphol te horen kreeg dat mijn vlucht naar Philadelphia gecanceld was, hoopte ik intens dat ik met een andere vlucht naar de V.S. kon gaan, want ik wilde zo graag naar mijn dochter Carin en de kleine baby. Het is gelukt, maar die hele reis is een grote onderneming geworden. Van alle staten in de V.S. lagen er 49 onder een dik pak sneeuw en dat hadden ze nog niet eerder meegemaakt en waren er dus ook niet op ingesteld. Uiteindelijk ben ik wel in Charleston geland. Helaas zonder koffers, want die raakten onderweg zoek en hebben meer staten van de V.S. aangedaan dan ik. Daardoor moesten de jonge ouders drie dagen langer wachten op de vele cadeautjes van familie en vrienden uit Holland. Oh, ik heb vurig gehoopt dat alles uiteindelijk in orde zou komen, want na drie dagen wilde ik graag weer eens andere kleren aan kunnen trekken. Het waren twee mooie weken. Helaas wel erg koud en ik had me zo verheugd op wat warmer weer, maar ook in South Caroline was het weer van slag en had men het in geen jaren zo koud gehad. Carin en Dilan hebben een pracht dochter gekregen en alles gaat goed. Jammer dat ze zo ver weg wonen, maar ja omdat het zo ver weg is en de reis zo lang duurt, blijf je langer en kun je langer van elkaar genieten. (Elk nadeel heb z’n voordeel; Johan Cruijff) Carin had voordat zij ging studeren te horen gekregen dat zij er ernstig rekening mee moest houden dat zij mogelijk geen kinderen zou kunnen krijgen. We hebben er samen veel over gesproken, maar op dat moment speelde het nog niet echt, dus kun je het wat loslaten. Toen zij Dilan leerde kennen en het serieus werd tussen hen, ja toen werd het ineens anders. Dilan en zij hadden allebei een duidelijke kinderwens. Voor Carin was één ding heel duidelijk: De Here God kent onze wens en ik kan niet anders dan het in Zijn handen leggen. Zij vroeg mij of ik samen met haar hiervoor wilde bidden. ‘Ik hoop dat de Heer onze gebeden verhoort, mam’. Haar hoop was op God gevestigd, zoals in de Brief aan de Efeziërs staat geschreven: Ef. 1:11 In hem heeft God, die alles naar zijn wil en besluit tot stand brengt, ons de bestemming toebedeeld 12 om vanaf het begin onze hoop te vestigen op Christus, tot eer van Gods grootheid. Als christenen mogen wij, of moet ik zeggen: moeten wij onze hoop vestigen op Christus. Het gaat hierom dat wij ons ten diepste verbonden voelen met Christus. Het is niet alleen het weten op wie wij onze hoop vestigen, maar christelijke hoop houdt veel meer in, namelijk: Hebr. 1: 1 Het geloof legt de grondslag voor alles waarop we hopen, het overtuigt ons van de waarheid van wat we niet zien. 2 Om hun geloof werden de
blz 10
Baptistengemeente Silo
mensen uit vroeger tijden geprezen. Het is een Bijbelse hoop, die niet gemakkelijk is, maar als je die kunt vasthouden dan zal het je leven veranderen. Deze hoop geeft een levens veranderende zekerheid over wat er in de toekomst zal gebeuren. Dat diepe geloof, dat vertrouwen in God, die christelijke hoop geeft geen garantie voor een leven van alleen maar zonneschijn, van een leven zonder problemen, maar wel dat je mag weten dat Jezus voor je uitgaat, naast je meeloopt, jou optilt als je dreigt te struikelen en jouw achterhoede vormt. Je mag weten dat je er niet alleen voor staat, maar dat de Heer voor je zal zorgen. Ik vind het fantastisch dat Carin en Dilan dit kindje hebben gekregen, en ik realiseer mij daarnaast ook heel goed dat er vele echtparen zijn die intens verlangen naar een kind en er ook om bidden maar nog geen kindje hebben ontvangen. Toch mag dat niet betekenen dat je niet blij en dankbaar met elkaar mag zijn voor dit mooie geschenk. Carin heeft vele jaren gehoopt dat zij eens zelf moeder zou mogen worden en nu is zij een dolgelukkige moeder. Als kinderarts heeft zij heel veel kleintjes in haar handen gehad, maar een kleintje van jezelf is toch wel heel iets anders. In South Caroline heb ik een andere dochter leren kennen, een blik in haar ogen gezien die ik nog niet eerder bij haar heb gezien. God is DE Hoopgever; Hij neemt je mee naar het nieuwe land. Christelijke hoop is verankerd in Gods belofte. Onze God is een “God der hope” . Gods zegen. Willemijn Bakkes, uw pastor.
Jaarvergadering: 18 april De jaarvergadering vindt dit jaar plaats op zondag 18 april, in aansluiting op de dienst. Reserveer deze datum nu alvast in uw agenda!
Regelrecht maart 2010
blz 11
Twee halve stenen op de tafel…. Toen enkele gasten na de dienst van 21 februari vroegen, waar die twee halve edelstenen op onze Silotafel naar verwijzen, was er even niemand te vinden die dat (nog) wist. Hieronder een stukje uit de toespraak van ds. Jan Eerbeek op de Gevangenenzondag in Silo op 18 november 2007 . Hij is Hoofdpredikant van Justitie en landelijk voorzitter van Exodus ‘Gedenk de gevangenen als medegevangenen’. God gaat met ons een weg van heelheid aan de gebrokenheid voorbij. In de kerk kunnen wij dit nieuwe leven oefenen. Ik zie de kerk als een plaats waar we pionieren op de speelplaats van het heil. Uw Silo kerk hier in Utrecht is Kerk met Stip. Verbonden met het justitiepastoraat en met Exodus. Dat is exemplarisch voor waar het naar toe moet op meer plaatsen in het land. In die verbondenheid zien we iets oplichten van de essentie van het evangelie. Herstel van leven aan de gebrokenheid voorbij. Als we zien dat in Silo mensen uit de marge van de samenleving niet alleen terecht kunnen, maar er ook mee gaan doen, gaan participeren, dan zien we iets oplichten van de kerk als speelplaats van het heil. Participatie drukt beter uit wat nodig is dan reïntegratie. Het is heel mooi dat u als gemeente als geheel die participatie van mensen wilt dragen. Want zonder de gemeente als geheel kan geen herberg gevormd worden. Mooi, maar tegelijk denk ik ook dat het van u allen ook veel vraagt om u zo open te stellen. Vandaag wil ik u als dank voor die inspanning die u samen doet, iets symbolisch schenken van de verbondenheid tussen binnen en buiten. Het is een steen, een geode met kwartskristallen uit Mexico. Ruw van buiten, verweerd door het leven, blootgestaan aan de hitte van het bestaan. Gevonden en opengemaakt. Het pastoraat. Er veel in te zien van binnen. Een steen in tweeën gedeeld. Twee delen, horend bij elkaar, uniek op aarde. Twee delen, symbool voor twee gemeenten binnen en buiten de muren. Met elkaar verbonden voor Gods aangezicht. Levend met de roeping op weg te gaan naar leven aan de gebrokenheid voorbij.
blz 12
Afrikaanse mijmeringen
Baptistengemeente Silo
deel 2
Van 10 t/m 20 januari bezocht ik Oeganda, samen met Algert en op uitnodiging van Victor en Bea Wildeman. Na het bezoek aan de beruchte Luzira-gevangenis van Kampala en een stervende patiënt van het Mbarara Hospice gingen we op weg door West Oeganda, een rondreis. Om alles op een rij te krijgen nam ik mijn toevlucht tot schrijven en op 18 januari kwam het volgende op papier: Afrika mocht ik bekijken, of beter gezegd: Oeganda liet zich aan mij zien. Vijf dagen rondreizen over wegen onverhard, de grote gaten staan symbool voor alles wat niet vanuit de overheid is geregeld. Als je niet stapvoets om hen heen rijdt, kan het grote schade geven. Zoals die grote truck die langs de kant van de weg lag, omgeslagen, heeft de chauffeur het overleefd? Oeganda leeft en overleeft door wegen, die nu in tempo worden aangepakt, want via de zee kun je het land niet bereiken. Langs de snelweg, waar je meestal niet harder kunt dan gemiddeld 70, zien de winkeltjes er beter uit, de mensen lijken iets meer geld te hebben dan in de binnenlanden. Maar armoe en kinderen met vodden aan het lijf zijn overal, ze wuiven allen spontaan naar voorbijkomende blanken. Ik voel me blank, rijk en onmachtig om echt te delen. Over geloof en God lees ik op elke straathoek en vrachtwagen. ‘Fruits of Faith’ en ‘The Lord is my Sheperd’ staan op de enorme spatlappen te lezen.
Als we op zondag langs volle kerken rijden, met mensen met keurige en kleurige kleren die door
Regelrecht maart 2010
blz 13
het bruine stof ter kerke zijn gelopen over grote afstanden, zegt Bea tegen Joseph onze chauffeur: “let’s attend the service’, zeggen wij: “daar hebben we geen tijd voor”, zegt Joseph “maybe God speaks through her”, zegt Bea “ I think so”. Geloof is overal in Afrika. Aan de gezamenlijke eettafel in het guesthouse zegt de Canadese gast na het gebed “let’s sing the doxology’ en uit twaalf kelen klinkt het ‘Praise God, from whom all blessings flow, sing Father, Son and Holy Ghost’. God is overal in Afrika. Als wegen slecht zijn en het leven instabiel, blijkt geloof in een zorgende God-Vader een zegen, een stabiliserende factor in een wereld waar veel jonge kinderen sterven. Kinderen zijn de hoop van Afrika, overal die ogen, die wuivende handjes, maar ook de vaste zinnetjes van ‘give me money’. Niet verwonderlijk eigenlijk, al die door westerlingen opgerichte kinderhuizen, voor dove of verlaten peuters, voor besmette of kansarme drommels. Op het dorpsplein van Katara zongen we met hen: ‘Jesus loves the little children, all the children of the world’. We nemen foto’s, zij zien voor het eerst zichzelf, digitaal en in kleur. What would Jesus have done, in deze situatie? Ik geef mijn lege waterflesje aan een vuile peuter, zijn oudere broertje pakt het af, het is hier kapitaal, dat naar de oudste gaat. Wat gebeurt er met het ontwikkelingsgeld, gaat dat ook naar de oudsten? Mijn hoofd zit vol, vragen en antwoorden wisselen elkaar af. Afrika liet zich aan mij zien.
blz 14
Baptistengemeente Silo
Achter de tralies Mary Vrijdagmiddag half vier: gespreksgroep in het Pieter Baan Centrum. Acht mannen en twee vrouwen. Een rustige groep. Zou zo maar een bijbelstudieclub kunnen zijn. Alleen het overzicht op het pc-scherm van het justitiepastoraat verraadt vooral moord en doodslag als achtergrond. Twee mannen zijn vandaag voor het laatst. Ze hebben er 7 weken onderzoek op zitten. Een van hen heeft niet meegewerkt. De ander vond vooral het praten over het verleden niet zinnig. Dat zijn immers feiten die vaststaan en waar vroeger al over gesproken is. Het gaat erom wat nu de stand van zaken is, zegt hij. Mary, een vrouw van rond de 40, sprekende bruine ogen die soms even fel oplichten, werkt wel mee aan het onderzoek. Voor 300% zegt ze gedecideerd. Ze is erg gemotiveerd om meer zicht en greep op zichzelf te krijgen. Ze ervaart de tijd in het Pieter Baan Centrum als een goeie periode in tegenstelling tot haar ervaringen in het Huis van Bewaring. Dat is ronduit een hel zegt Mary. Ze werd er in de rug gestoken met een schaar. Kreeg een andere keer een mes op de keel. Beide keren mocht ze er geen aangifte van doen. De gespreksgroep is opvallend eensgezind als het gaat over de zinloosheid van detentie waar die mensen moedeloos maakt. Mary knikt. Maar zelfs in haar benarde situatie heeft deze indrukwekkende sterke vrouw hoe dan ook bereidheid om te vechten. Omdat ze hoopt. Hoop op betere tijden. Tim
Arjan
Regelrecht maart 2010
blz 15
Carla op reis... Zaterdag 6 februari Om 7 uur staat de taxi voor, ik heb slecht en kort geslapen, dat is meestal het geval de nacht voordat ik op reis ga. En toen bleek dat we vertraging hadden door de mist. Uiteindelijk gaan we 1,5 uur te laat weg. We komen om 13.20 dus 7 minuten te laat aan in Boedapest. We worden omgeboekt op een vlucht van 18.45 uur naar Tirana via Rome. Het vliegveld heeft een drankhandel, een soort wimpie, een parfumhandel en wc meer niet. Daar moeten we het dus 6 uur op volhouden. In Rome moeten we nog behoorlijk doorlopen omdat we vrijwel meteen weer door moeten. Om 23.15 in Tirana, Oni de chauffeur staat ons op te wachten. We gaan naar het Mission House van de stichting Hoop voor Albanië. Zondag is een reisdag door een prachtig Albanië naar Korca. Het is koud en ik maak van mijn lege waterflesje een kruik.... De komende dagen brengt Marleen van de Voorde ons langs een aantal eenzame bejaarden. Als eerste gaan we langs de blinde Llambi van in de 90. Hij ligt op bed met zijn schoenen op een stoel ernaast om zijn bed niet vies te maken. Hij wil roken en eigenlijk niet overeind komen. Hij vertelt me dat hij een dochter heeft, maar die komt hooguit 1 x per jaar. Hij is blind en het hoeft allemaal niet meer van hem. Hij weet niet wat God nog wil maar Hij mag er wel mee stoppen. Hij moet geholpen worden naar de wc, 5 meter buiten het huis, een vies hok met een onhandig gat in een hoekje. Hij hoopt dat overmorgen zijn dochter op zijn verjaardag komt. Wat een eenzaamheid, wat een verdriet. Een hard leven, zonder vreugde en dan zo'n oude dag hebben, wachten tot het over is. Afhankelijk van anderen om je 1 x per dag eten te komen brengen… blind moeten tasten naar je kacheltje om er nog een blokje hout op te gooien… hij verwacht niet meer dat hij nog leeft als het zomer wordt en trouwens waarom zou hij nog willen meemaken dat het zomer wordt?
blz 16
Baptistengemeente Silo
We gaan door naar Zia, een opaatje van 84. Ook hij ligt met een deken over zijn hoofd omdat hij het zo koud heeft. Zijn kachel is uit en hij heeft in zijn broek geplast omdat de wc te ver weg is door de sneeuw. Hij wil niet overeind komen omdat hij zich schaamt voor ons. Dus geven we de dames van de thuiszorg de tijd hem te helpen en wij gaan ondertussen mandarijnen, sigaretten en sap halen. Als we terugkomen is hij nog niet verschoond, maar hij zit wel overeind. Hij wil een sigaret, krijgt een koffiekopje vol met hete raki en koffie. Daar knapt hij van op. We proberen een gesprekje, maar hij begint meteen te huilen over zijn dochter en over zijn vader… Hij is eenzaam en praat met muren, maar die zeggen niks terug. Hij heeft een vreselijk leven gehad en wil dood. Het enige wat hij nog verwacht van het leven is dood gaan en een gat. Deze mensen horen in een bejaardenhuis… De volgende dag hoor ik bij de rondbrengploeg voor het eten. 's Morgens leer ik burek te maken, een bladerdeeg gerecht, het lukt me wonderwel het deeg flinterdun uit te rollen. We gaan een aantal pannetjes eten rondbrengen, met een sinasappel en een halve liter melk. Eerst naar Tefta van 81, ze is kwaad dat we zo laat komen, uiteindelijk krijgen we wel een snoepje van haar. Ze woont in 1 kamer, je ziet dat vrouwen het toch wel wat gezelliger kunnen houden dan mannen alleen. Vervolgens gaan we naar Elsa van 82, een zeer blije dame, woont in een groot vervallen huis, vreselijk mistroostig, ze is opgewekt omdat we komen en vertelt uitgebreid over haar kinderen ver weg en dat ze in Rome gewoond hebben. De ‘keuken’is een koud onverwarmd, onverlicht hok met stukke ramen en een giga kier onder de deur. Wat een eenzaamheid, ze wil als 1e in het nieuw te bouwen bejaardenhuis opgenomen worden, want wat heeft ze nu voor aanspraak en toekomst daar zo alleen. Tot slot gaan we naar Kostace van 70, ze loopt verward buiten rond als we aankomen, omdat ze gevlucht is uit haar kleddernatte huis, het lijkt alsof het binnen regent. Als we in haar huis komen zijn we met stomheid geslagen, haar kamer staat blank. Er staan wel 6 bakken om de lek op te vangen, maar nog steeds drupt het her en der, ook op haar bed, wat later het bed van haar zoon blijkt te zijn. Het
Regelrecht maart 2010
blz 17
water komt van het dak dat bezweken is onder de sneeuw. We gaan door de 'regen' de trap op naar boven, de wind giert er dwars door alles heen en de halve verdieping staat onder water. Geen dweilen aan. Hier op de overloop blijkt ook de bank te staan waar zij onder een stapel dekens slaapt. Kostace hoest constant en als we het over het bejaardenhuis hebben, begint ze te huilen en omhelst ze Marleen spontaan, daar wil ze ook heen. Ik vind het erbarmelijk hoe zij moet leven, dit kan echt niet. Een week nadat ik thuis ben hoor ik dat het dak uiteindelijk bij een volgende sneeuwbui helemaal is ingestort. Ze woont er nog steeds.... De laatste dag rijden we naar een dorpje een uur buiten Korca. We verwachten niet veel van een gesprek met de demente oma: Myzejen van 83, maar we willen wel haar omstandigheden filmen. Ze woont alleen in een groot huis. Als we aankomen zien we dat boven de ramen open staan, het regent naar binnen. Zij woont in 1 kamer beneden, de rest van het huis is vervallen. Myzejen staat in de deur te wachten op ons, omdat de verzorgster ons al even had aangekondigd. Ze heeft een bak met chocolaatjes in de hand en ze staat half aangekleed in een zwarte trui en een zwarte lange onderbroek. We nemen haar mee naar binnen waar ze een rok en sokken aankrijgt. Ik ga naast haar zitten en er blijkt wel in staat een redelijk gesprek te voeren. Ze verstaat me alleen niet goed en Marleen moet steeds keihard roepen om te vertalen. Ze is alleen en ze heeft het koud. Er zijn geen kinderen die komen. De buren geven haar zo nu en dan wat te eten. Ze wil eigenlijk wel dat ze haar komen halen, daarmee bedoelt ze dat ze wel dood wil zijn. Vroeger was ze 'een mevrouw', toen was ze mooi (nu heeft ze wilde grijze haren). Dan raakt ze meer en meer in de war. Ze is bang dat we haar mee gaan nemen ergens anders heen, ze wil hier blijven en hier sterven. Marleen vertelt dat ze thuiszorg nodig heeft, vuur maken is gevaarlijk en er is niemand die haar wast. Ze kan niet alleen naar de wc buiten. Myzejen neemt me mee naar buiten, maar ipv de wc te laten zien, gaat ze appels voor ons halen bij de buren. Ik heb medelijden met haar.
blz 18
Baptistengemeente Silo
Albanië: een heftige confrontatie met oud worden in een land waar niemand naar bejaarden omkijkt. Er zijn nog helemaal geen bejaarden- en verzorgingshuizen. Regelmatig worden er oude mensen door uitputting, honger of kou gevonden, overleden door eenzaamheid. Alle lieve mensen die ik gesproken heb zeiden: 'Laat God me maar komen halen, ik heb geen kinderen, wie zorgt er voor mij, of als er kinderen zijn komen ze niet meer...." Hoeveel aandacht geven wij onze ouders eigenlijk…. En hoeveel aandacht geven wij de ouderen zonder kinderen in ons midden?
Evaluatie Silo in de Steigers – wat vindt u? Silo werkt nu zo’n zeven jaar volgens het Silo In De Steigers-concept (Sids). Dit voorjaar evalueren we als functionarissen, werkgroepen en raad dit concept. En waar nodig doen we voorstellen om het aan te passen. Meer hierover leest u in de rubriek ‘Regelrecht uit de raad’, elders in dit nummer. Wilt u uw stem bij deze evaluatie ook laten horen? Dat kan! Stuur uw opmerking, bevinding suggestie naar het secretariaat. Of spreek een van de raadsleden aan, bijvoorbeeld na de zondagochtenddienst. Wilt u weten wat het SidS-concept ook alweer inhoudt? Vraag dan het betreffende rapport aan bij het secretariaat. Uw vragen en opmerkingen zullen we aandachtig en zorgvuldig bestuderen en bespreken. U kunt het secretariaat bereiken per mail:
[email protected] of telefonisch (033) 4944313.
Regelrecht maart 2010
blz 19
blz 20
Baptistengemeente Silo
toegankelijk. Er is ook kinderopvang.
Jaarvergadering: 18 april De jaarvergadering vindt dit jaar plaats op zondag 18 april, in aansluiting op de dienst. Reserveer deze datum nu alvast in uw agenda!
Ontmoetingsdag voor vrouwen De landelijke dag voor baptistenvrouwen op 17 april staat in het teken van de lente. Op het programma staan onder meer workshops op het gebied van creativiteit (schilderen, bloemschikken en tapas maken) en informatie (Brandwondenstichting en Scharlaken Koord). De ontmoetingsdag vindt plaats in de Bethelkerk in Barneveld. De toegangsprijs bedraagt 15 euro. Meer informatie: www.baptisten.nl.
Uit de Unie Nieuwe Baptisten.nu De Baptisten.nu is weer verschenen! Dit nummer besteedt onder meer aandacht aan een nieuwe beweging van ‘refobaptisten’ onder de naam Sola 5 en aan een succesvol caberetduo uit de baptistengemeente Utrecht De Rank. In de rubriek ‘Gemeente in beeld’ staat dit keer Alkmaar centraal. Een meerderheid die lastige monden snoert of een minderheid die dwars ligt… op de opiniepagina gaat het over de bijverschijnselen van een gemeentevergadering die bepaalt. AV en JAV samengevoegd De Algemene Vergadering staat al enige tijd niet meer alleen in het teken van vergaderen; er is tegenwoordig ook veel aandacht voor vieren en ontmoeten. Voor de komende AV, die wordt gehouden op vrijdag 28 en zaterdag 29 mei, worden nadrukkelijk ook jongeren uitgenodigd. De AV en de Jongeren Algemene Vergadering (JAV) worden namelijk voor het eerst samengevoegd, met gezamenlijke en aparte programmaonderdelen. Het evenement vindt plaats op camping De Otterberg in Wijster (Drenthe), waar vanuit de Unie al jarenlang campingevangelisatie plaatsvindt. Uniezendingsdag: De kracht van partnerschap Op 20 maart vindt de jaarlijkse Uniezendingsdag plaats, deze keer in Arnhem. Thema is: ‘De kracht van partnerschap.’ Op het programma staan onder meer inspirerende workshops met als onderwerpen zoals: Hoe krijg je zending in het hart van de gemeente en Partnerschap in het zendingswerk. De dag duurt van 10.30 tot 15.30 uur en is gratis
Data Unie-activiteiten Regionale missionaire dagen Uniezendingsdag Landelijke ontmoetingsdag vrouwen Afscheidsweekend en reünie NBJB Voorjaars-AV en JAV Diverse zomerkampen NBJB
5-6 maart 20 maart 17 april 14-16 mei 28-29 mei 17-31 juli
Interview Hans en Aisha Oosterloo Wie zijn Hans en Aisha Oosterloo? Hans en Aisha Oosterloo werken als zendelingen in Sierra Leone. Hans ging daar meer dan dertig jaar geleden werken via de Europese Baptisten Zending (EBM). Hij leerde Aisha kennen, die in Sierra Leone geboren is. Ze trouwden en werken sinds 1982 samen voor de baptisten gemeenten van Sierra Leone. Ze wonen in de hoofdstad van het land, Freetown. Heb ik het goed begrepen dat Hans en Aisha Oosterloo in april naar Nederland komen? Ja, het is de bedoeling dat Hans en Aisha in april voor een paar maanden
Regelrecht maart 2010
blz 21
naar Nederland komen. Ze willen vooral graag uitrusten. In mei zullen ze in diverse gemeenten over hun werk vertellen. Hoe komt een Nederlander in Sierra Leone terecht? Jan, de jongere broer van Hans, ging als architect/bouwkundige èn zendeling werken in Sierra Leone. Op een gegeven moment hadden ze iemand nodig om de administratie te doen in het oogziekenhuis in Lunsar. Ze dachten aan Hans. Die is toen voor negen maanden naar Sierra Leone vertrokken, om te kijken wat hij ervan vond. Wel, het werk sprak hem zo aan dat hij nooit meer teruggegaan is... Wat hij het liefst doet, is wat hij life style evangelism noemt, evangeliseren door middel van je levensstijl. In de auto stappen, naar een dorp rijden en daar met de mensen in gesprek gaan over de praktijk van het geloof. Welk beroep heeft Hans? Hans doet veel verschillende dingen in Sierra Leone. Om te beginnen is hij coördinator van het werk van de Europese Baptisten Zending (EBM) in Sierra Leone. Ook onderhoudt hij de contacten tussen de Baptisten Unie van Sierra Leone aan de ene kant en de EBM en de Nederlandse Baptisten Unie aan de andere kant. Verder is hij financieel administrateur van de EBM in Sierra Leone, met een speciale verantwoordelijkheid voor verschillende ontwikkelingsprojecten die door de EBM gefinancierd worden. Ook is tijdelijk financieel administrateur van het oogziekenhuis in Lunsar. Een financieel administrateur is een soort penningmeester. Daarnaast preekt Hans regelmatig. Dat doet hij heel graag, vooral in de kleine dorpsgemeenten. En om het lijstje compleet te maken: hij geeft lessen in de gemeenten over verschillende onderwerpen, vooral over leiderschap, geld en huwelijk. Bij de jeugdafdeling van de Unie spreekt hij vaak over partnerkeuze en moraal. En wat voor werk doet Aisha? Aisha doet veel diakonaal en pastoraal werk met vrouwen in Sierra Leone. Ze leert hen lezen en schrijven. Daarna kunnen ze een cursus volgen, bijvoorbeeld om textiel te leren batikken. Daarmee kunnen de vrouwen zelf geld gaan verdienen en in hun levensonderhoud voorzien. Daarnaast is Aisha gastvrouw voor mensen die komen logeren in het gastenverblijf van de Baptisten Unie van Sierra Leone. En ze zorgt voor het onderhoud van de gebouwen. Overal waar ze nood ziet, vindt ze dat ze moet helpen. Ze bezoekt elke week een groot aantal vrouwen en gezinnen in de omgeving van hun huis. Spreekt Aisha Nederlands?
blz 22
Baptistengemeente Silo
Aisha spreekt redelijk goed Nederlands, vooral als je bedenkt dat ze nooit in Nederland gewoond heeft! Ze verstaat het nog beter. Maar Engels praten vindt ze makkelijker. Verder spreekt ze nog verschillende andere talen, die de mensen in Sierra Leone beter begrijpen dan Engels. Hoe zit het met de baptisten in Sierra Leone? Er zijn al sinds 1792 baptisten in Sierra Leone, dus al meer dan tweehonderd jaar. Rond die tijd kregen vrijgelaten slaven de kans om vanuit Amerika terug te gaan naar Afrika. Zij stichtten de hoofdstad Freetown, dat betekent letterlijk ‘Vrijstad’. Sommige van deze voormalige slaven stichtten een baptistengemeente in Freetown, die nog steeds bestaat. Er kwamen steeds meer gemeenten bij en in 1974 vormden die de baptisten unie. Deze verricht veel zendingswerk, maar regelt ook veel praktische hulp. Zo werd er in 1978 een oogziekenhuis geopend in de stad Lunsar. Sinds 1966 werken er Europese zendelingen in Sierra Leone. Maar toen er oorlog was in het land, tussen 1991 en 2000, moesten de meesten van deze zendelingen naar huis. Hans en Aisha zijn bijna al die tijd gebleven. Zij beschouwen zichzelf als ‘zendelingen voor het leven’. Daar bedoelen ze mee dat ze zich zolang mogelijk zullen blijven inzetten voor het zendingswerk in Sierra Leone. Er zijn in totaal 133 baptistengemeenten in Sierra Leone, waarvan die in Freetown, Mambolo en Lunsar voor ons in Nederland de bekendste zijn. Samen hebben al die gemeenten 11.550 leden. De helft van alle baptisten woont trouwens in de hoofdstad Freetown, waar meer dan twintig gemeenten zijn. Hans en Aisha zijn actief betrokken bij de Peace Baptist Church, in de sloppenwijk Calaba Town aan de oostkant van Freetown. Die is zo’n tien kilometer bij hen vandaan, en door al het verkeer doen ze soms wel twee uur over om er te komen! Hoe zit het met het oogziekenhuis? In 1978 opende de Duitse zendingsorganisatie Christoffel Blinden Mission een oogziekenhuis in de stad Lunsar. Veel mensen in Sierra Leone krijgen ooginfecties en kunnen dan niet goed meer zien; vaak worden ze zelfs blind. Sinds het ziekenhuis open ging, zijn heel veel mensen geholpen. Soms doordat ze een bril kregen, soms omdat ze een eenvoudige operatie konden ondergaan of medicijnen kregen. Een tijdje geleden was er een grote optocht door Lunsar, waarbij allerlei blinde mensen lieten zien hoe ze witte wandelstokken gebruikten! Die hadden ze pas van het ziekenhuis gekregen. Op die manier kan iedereen hen goed zien, en gebeuren er hopelijk minder ongelukken.
Regelrecht maart 2010
blz 23
In de oorlog moest het ziekenhuis een tijdje dicht. Het raakte beschadigd en er waren geen medicijnen meer. Ook was het te onveilig voor de mensen om erheen te gaan. In 2003 kon het ziekenhuis gelukkig weer open gaan. Voor iedereen in Sierra Leone was dat een teken dat de oorlog nu echt voorbij was. Op verzoek van de Christoffel Blinden Mission en de Baptisten Unie van Sierra Leone heeft Hans momenteel de eindverantwoordelijkheid voor het werk in het oogziekenhuis. Hij vertelt: “Ik heb een uitstekende assistent en plaatsvervanger, Thomas Kamara. Hij doet veel van het eigenlijke werk, terwijl ik hem begeleid en zorg voor de puntjes op de ‘i’.” Ook schrijft Hans rapporten voor de donoren, dat zijn de instanties die het ziekenhuis financieel ondersteunen. Hoe kunnen wij Hans en Aisha helpen? We kunnen voor hen bidden, of een kaartje sturen, dat is altijd een bemoediging! Als gemeente of als zondagsschool kun je geld inzamelen voor een van de projecten die plaatsvinden. (op het moment zijn er kleine projecten voor vrouweneducatie en blindenrehabilitatie. Wil je daar meer over weten, dan kun je contact opnemen met Wout de Leeuw, TFC Oosterloo,
[email protected]. Annelies Barth (TFC Oosterloo)
Uitnodiging jubileumdienst baptistengemeente Lelystad De baptistengemeente Lelystad bestaat 25 jaar en viert dit jubileum met een dankdienst op D.V. zondag 28 maart. De gemeente nodigt hiervoor nadrukkelijk ook oud-leden en andere belangstellenden en betrokkenen uit. De dienst begint om 15.30 uur en wordt gevolgd door een broodmaaltijd. Meer informatie en opgave: www.baptistenlelystad.nl.