RAPPORTAGE UITVOERING LANDSCHAPSONTWIKKELINGSPERSPECTIEF MIDDEN- DELFLAND®2025
Inleiding In deze rapportage gaan we in op de doorwerking van het Landschapsontwikkelingsperspectief Midden-Delfland®2025 op bestuurlijk niveau, de bereikte resultaten en de ontwikkelingen die in gang zijn gezet. Aan de hand van de in deel IV van het Landschapsontwikkelingsperspectief MiddenDelfland®2025 (LOP) aangegeven stappen wordt daar puntsgewijs nader op ingegaan. Bestuurlijke ontwikkeling Het LOP is geen eindbeeld maar het streefbeeld voor 2025. Hierin staat de gemeenschappelijke koers om nieuwe ontwikkelingen in de gewenste richting te sturen. Het LOP bewijst zijn waarde als strategisch afstemmingsinstrument, met name op bestuurlijk niveau. Vanwege de centrale ligging als groene long in de sterk verstedelijkte zuidvleugel van de Randstad heeft dit gebied grote betekenis voor de omliggende stedelijke omgeving. In de Rijksvoorzet Handelingsperspectief Zuidelijke Randstad van 24 juli 2013 wordt als streefbeeld voor 2040 geformuleerd dat binnen de stedelijke agglomeratie Midden-Delfland een belangrijke positie vervult in de groenblauwe structuur. Voor een goed vestigingsklimaat in de Randstad is, naast een goede bereikbaarheid en binnenstedelijke voorzieningen, ook een aantrekkelijk groengebied op korte afstand van de steden van wezenlijk belang. Het versterken van de stad – landrelatie is dan ook een belangrijke pijler van het LOP. Dat het is gelukt om deze visie bestuurlijk in te bedden blijkt onder andere uit het feit dat zij breed wordt onderschreven en gedragen in de stedelijke omgeving en inmiddels ook is verankerd in de ruimtelijke visie van de Hof van Delfland en in de nieuw te vormen Metropoolregio.
Bereikte resultaten uitvoeringsstrategie Uitvoeringsstrategie In deel IV van het LOP staat aangegeven welke stappen ondernomen zullen worden om invulling te geven aan de uitvoeringsstrategie. Deze stappen zijn: Vertaling van het LOP in onze ruimtelijke structuur- en stadsvisies; Opname van het LOP in de (ruimtelijke) plannen van de Hof van Delflandraad; Doorvertaling van het LOP in alle bestemmingsplannen buitengebied; Ontwikkeling van een meerjaren uitvoeringsprogramma, inclusief investeringsstrategie.
Opname van het LOP in de (ruimtelijke) visie van de Hof van Delflandraad en ontwikkeling van een meerjaren uitvoeringsprogramma, inclusief investeringsstrategie Hof van Delfland Het LOP is de basis geweest voor het oprichten van de Hof van Delfland. Dit samenwerkingsverband bestaat uit zestien overheden. Dit zijn de partners in de Hof van Delfland: Provincie Zuid-Holland. Stadsgewest Haaglanden, Stadsregio Rotterdam, Hoogheemraadschap van Delfland, gemeente Delft, gemeente Den Haag, gemeente Lansingerland, gemeente Maassluis,
1
gemeente Midden-Delfland, gemeente Pijnacker-Nootdorp, gemeente Rotterdam, gemeente Rijswijk, gemeente Schiedam, gemeente Vlaardingen, gemeente Westland en de gemeente Zoetermeer. De Hof van Delfland heeft zich ten doel gesteld om de groene gebieden tussen Den Haag, Zoetermeer, Rotterdam en de Nieuwe Waterweg en de “groene vingers” die het stedelijk gebied ingaan te versterken en te promoten. Zij doet dit door samen te werken met ondernemers en organisaties. In de Hof van Delfland Raad komen plannen en projecten voor verbindingen tussen de stad en het land aan de orde, die de kwaliteit van het groene gebied versterken. Gestreefd wordt naar een economisch vitaal platteland waarin “poorten” worden gerealiseerd als overgangen van de stad naar het groene gebied en een landschap van hoge kwaliteit. Daarnaast wordt extra aandacht geschonken aan promotie van het gebied. Inmiddels heeft de Hof van Delflandraad het uitvoeringsprogramma Hof van Delfland 2012-2015 vastgesteld, met daaraan gekoppeld het uitvoeringsprogramma 2012-2015. Voor meer uitgebreide informatie over de Hof van Delfland zie de website: www.hofvandelfland.nl. Gebiedsprofielen Naast de vorming van een nieuw samenwerkingsverband heeft het LOP eveneens de basis gevormd voor het recent door de provincie Zuid-Holland opgestelde gebiedsprofiel Midden-Delfland. Dit gebiedsprofiel was de eerste in een reeks van zestien profielen voor de hele provincie Zuid-Holland. De profielen zijn bedoeld als een uitwerking van de kwaliteitskaart behorende bij de Provinciale Structuurvisie. Het Midden-Delflandgebied werd door de provincie uitgekozen als pilot, met name vanwege het feit dat het gebied beschikte over een recent LOP. Een exemplaar van het gebiedsprofiel Midden-Delfland kunt u inzien op www.zuid-holland.nl, zoekterm: gebiedsprofiel Midden-Delfland. Liveland Tot slot mag niet onvermeld blijven dat met name de wijze waarop dit LOP tot stand is gekomen ook internationaal als voorbeeld wordt aangehaald. In opdracht van de Europese Commissie stelt ESPON aanbevelingen op die op Europees niveau als voorbeeld moeten dienen voor het opstellen van landschapsplannen. Midden-Delfland is daarin één van de stakeholders en dient als best practice voor de wijze waarop het landschapsperspectief tot stand is gekomen.
Vertaling van het LOP in ruimtelijke plannen Midden-Delfland Structuurvisie Een belangrijke doelstelling van het LOP (de doorwerking in ruimtelijk beleid) heeft niet alleen bovengemeentelijk plaatsgevonden, maar heeft ook zijn doorwerking op gemeentelijk niveau. De raad van de gemeente Midden-Delfland heeft op 5 juli 2011 de Structuurvisie Midden-Delfland vastgesteld. Voor het buitengebied van de gemeente Midden-Delfland wordt het LOP als structuurvisie aangemerkt. Dit is opgenomen in artikel 4.2. van deze Structuurvisie. U kunt de visie inzien op www.middendelfland.nl, zoekterm: structuurvisie 2025. Bestemmingsplan Inmiddels heeft finale doorwerking plaatsgevonden van het LOP in het gemeentelijk beleid van MiddenDelfland op het gebied van de ruimtelijke ordening. Het LOP is juridisch vertaald in het nieuwe bestemmingsplan Buitengebied Gras dat de gemeenteraad van Midden-Delfland op 25 juni 2013 heeft vastgesteld. De gestelde ambities, visies en het beleid zijn hiermee verankerd en geborgd in een juridisch en planologisch kader in regels en verbeelding. Op deze wijze wordt duidelijk wat wel en niet gewenst en/of mogelijk is als het gaat om bouwen en gebruik van gronden en opstallen. Een exemplaar van dit bestemmingsplan kunt u inzien op www.ruimtelijkeplannen.nl.
Schiedam Stadsvisie Schiedam 2030 In de Stadsvisie Schiedam 2030, de structuurvisie voor Schiedam, wordt het versterken van de groene longen in Schiedam benoemd als een van de ruimtelijke opgaven. Met ondermeer als opgave het landschap van Midden-Delfland voor de toekomst te behouden en de functies voor boeren, recreanten
2
en natuur te combineren. Met de Harreweg/Schiedamseweg, de Poldervaart en de Polderwetering/Schie als landschappelijke dragers worden verbindingen gelegd vanuit de stad naar het buitengebied. Deze dragers brengen het buitengebied ver de stad in. Groenstructuurplan Het gemeentelijk groenstructuurplan wordt herijkt. Hierin wordt het gedachtegoed van het LOP meegenomen. Bestemmingsplan Het bestemmingsplan Abtswoude voor het buitengebied wordt herijkt. Dit bestemmingsplan zal een nieuwe naam krijgen, namelijk “Kethelse Venen”.
Vlaardingen Bestemmingsplan Voor het buitengebied zijn bestemmingsplannen in voorbereiding. Plan 217 “Herziening bestemmingsplan buitengebied West” beslaat het gebied tussen de Nieuwe Waterweg en de Broekpolder. Plan 228 “Buitengebied Noord” heeft betrekking op de Broekpolder en het Vlaardingse deel van de Holierhoeksepolder.
Rotterdam Bestemmingsplan Binnen het werkingsgebied van het LOP zijn er geen nieuwe bestemmingsplannen gemaakt. Wel is direct aangrenzend aan het gebied een nieuw bestemmingsplan gemaakt voor de natuurontwikkeling in de Schiezone, tussen de Schie en de A-13. Daarnaast is er een bestemmingsplan in voorbereiding voor de polder Schieveen ten oosten van de A-13 en ten zuiden van de Ackerdijksepolder. Daarin zal de polder worden bestemd ten behoeve van natuur (gericht op weidevogels), agrarisch gebruik en recreatief medegebruik. Samen met de nieuwe bestemmingsplannen voor de golfbaan in de Oost-Abtspolder en de Noord Kethelpolder dragen deze plannen in onderlinge samenhang bij aan de doelstellingen van het LOP om de natuur en recreatie al dan niet in combinatie met agrarisch medegebruik of omgekeerd te versterken.
Delft Structuurplan In de structuurvisie van Delft worden concreet twee opgaven beschreven die in het LOP zijn opgenomen. Enerzijds de ontwikkeling van de westelijke Schieoevers tot een recreatieve route met verblijfsplekken om de binnenstad en het buitengebied met elkaar te verbinden en anderzijds het doortrekken van het Mekelpark (TU campus) als verbindende groene boulevard tot in Midden-Delfland. Bestemmingsplan In 2014 wordt het bestemmingsplan voor het buitengebied geactualiseerd. Het beleidskader dat wordt gehanteerd bevat vijf punten. Handhaven van de bufferfunctie (open ruimte tussen Den Haag en Rotterdam). Geen verdere verstedelijking en geen toename van glastuinbouw; Inspelen op de recreatieve uitloopfunctie voor de stedeling door het ontwikkelen van recreatiegebieden; Realisatie van verbindingen met het Groene Hart (Groenblauwe Slinger) en aanleg en verbetering van de Ecologische hoofdstructuur. Tegengaan van barrières, bijvoorbeeld veroorzaakt door het doortrekken van de A-4; Behoud en ontwikkeling van een duurzaam agrarisch grondgebruik, met in acht name van de landschappelijke-, cultuurhistorische- en natuurwaarden; Behoud van het open veenweidegebied en versterking van de landschappelijke kwaliteit.
3
Bereikte resultaten kernkwaliteiten Naast de bestuurlijke en ruimtelijke ontwikkelingen ziet het LOP ook op het versterken van de kernkwaliteiten die de identiteit bepalen van het gebied. Het gaat dan om de zes kernkwaliteiten zoals die zijn verwoord op blz. 59 van het LOP, te weten: -
De agrarische identiteit (koe in de wei); De openheid; Het robuuste watersysteem; De robuuste natuur; De cultuurhistorische waarden; De verbinding tussen stad en land.
De agrarische identiteit Midden-Delfland is de eerste Cittaslow gemeente van Nederland. Op blz. 51 van het LOP wordt daar een passage aan gewijd. Cittaslow staat voor duurzaamheid, bedachtzaamheid, bezinning, kwaliteit en authenticiteit. Het zijn met name deze elementen die terug te vinden zijn in de manier waarop het LOP wordt geïmplementeerd: een kwalitatief hoogwaardig landschap. Het landschap van Midden-Delfland is gemaakt en wordt in standgehouden door de boeren. Zij zijn de dragers van het gebied. Het is dan ook van het grootste belang dat boeren in dit gebied kunnen blijven boeren. En dat is niet eenvoudig. Het gebied heeft cultuurhistorisch unieke kenmerken zoals de nog aanwezige kreekruggen in het landschap. Maar dit levert wel beperkingen op voor een efficiënte bedrijfsvoering. Daarnaast is er sprake van hoge grondprijzen en is er sprake van een afname in aantal, mede vanwege het ontbreken van voldoende opvolgers. De volgende initiatieven leveren een bijdrage aan het versterken van de agrarische identiteit. Grondinstrument In het Midden-Delflandgebied ligt de prijs voor agrarische grond gemiddeld hoger dan in de rest van Nederland. Daarnaast heeft de agrarische grondmarkt jarenlang stilgelegen als gevolg van de voor dit gebied van kracht geweest zijnde “Reconstructiewet Midden-Delfland”. Beschikbaarheid van grond en een goed werkende grondmarkt zijn echter van belang voor een vitale melkveehouderijsector. Met het “Grondinstrument” wil de gemeente Midden-Delfland de beschikbaarheid van agrarische grond voor melkveehouders en de grondmobiliteit zoveel mogelijk bevorderen. Hiertoe is een toolkit of instrumentenmix ontwikkeld, met daarin onder andere opgenomen een regeling voor het stimuleren van kavelruil en een overbruggingsfinanciering voor het verwerven van grond. Per 1 oktober 2013 is de kavelruilcoördinator aan de slag. Alle maatregelen zijn “Brusselproof” en gericht op het zo goed mogelijk functioneren van de grondmarkt zonder overheidsingrijpen. Duurzaam boer blijven Studie- en innovatieprogramma “Kringloopboeren Midden-Delfland”. Ondernemers, overheden en burgers geven samen vorm aan het studie- en innovatieprogramma 'Kringloopboeren Midden-Delfland'. In dit programma werken de melkveehouders met en voor de omliggende steden aan een veilig, aantrekkelijk, “eetbaar” en open agrarisch cultuurlandschap. Het weerbaar maken van eigen bedrijf en ondernemerschap versterkt de bedrijfskracht; het realiseren van een wederkerige relatie tussen stad en land versterkt de gebiedskracht. De bedrijfskracht krijgt vooral vorm in de studiegroepen. In het Innovatieprogramma staat het versterken van de gebiedskracht centraal. Beide onderdelen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Achtergrond: Het programma “Kringloopboeren Midden-Delfland” is mogelijk gemaakt door financiering vanuit het IODS kwaliteitsproject “Pilot groen ondernemen” en de inzet van participerende gebiedsorganisaties en melkveehouders. Het programma wordt actief begeleid door de gemeente Midden-Delfland. De melkveehouders legden samen het fundament onder het programma 'Kringlooplandbouw'. Op dit fundament worden strategie
4
en activiteiten nu verder opgebouwd. Voor meer informatie kunt u terecht op de website: www.duurzaamboerblijven.nl/category/middendelfland.
De openheid Van glas naar gras Het Midden-Delflandgebied kenmerkt zich door lange zichtlijnen, waardoor het open polder landschap als wijds wordt ervaren. Waar je ver van je af kunt kijken en je nog rust en ruimte ervaart. Voor een deel worden deze zichten onderbroken door de aanwezigheid van verspreid liggende glastuinbouwbedrijven. In het LOP is in de uitwerking per polder een ontwikkelingsrichting aangegeven. Deze ontwikkelingsrichting voorziet ondermeer in het afbreken van de solitaire glastuinbouwbedrijven. Hiermee zijn aanzienlijke bedragen gemoeid. Dankzij bijdragen vanuit het Rijk en de provincie is een aanvang gemaakt met het aankopen en afbreken van verspreid glas. De gronden worden omgezet naar grasland en weer uitgegeven aan de melkveehouderij (van glas naar gras). Tot nu toe is 22 ha glas aangekocht en 18 ha afgebroken. Bijgevoegd een overzichtskaartje (bijlage III) van de inmiddels aangekochte kassen. Deze aankoopstrategie wordt gecontinueerd.
Het robuuste watersysteem Water is een kenmerkend element in het landschap van Midden-Delfland. Het Hoogheemraadschap van Delfland levert een belangrijke bijdrage aan het versterken van het robuuste watersysteem. De volgende projecten zijn hier voorbeelden van. Commandeurspolder veilig en mooi: kadeverbetering van de Commandeurspolder, waarbij rekening wordt gehouden met de aanwezige landschappelijke-, natuur- en cultuurhistorische waarden. Dit zorgt voor draagvlak en een realiseerbaar project. Kadeverbetering en natuurvriendelijke oever Duifpolder: ook bij deze kadeverbetering wordt rekening gehouden met de aanwezige landschappelijke-, natuur- en cultuurhistorische waarden. Door de combinatie met de natuurvriendelijke oever ontstaat een landschappelijk ingepaste ruimtelijke ontwikkeling die door het aanwezige fietspad goed beleefd kan worden. Kadeverbetering Holierhoekse- en Zouteveensepolder: ook bij deze kadeverbetering wordt rekening gehouden met de aanwezige landschappelijke-, natuur- en cultuurhistorische waarden. Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA) voor de waterberging in open graslandgebieden: instrument om af te wegen of de aanleg van open waterbergingen in graslanden economisch haalbaar is. Aanleg natuurvriendelijke oever bij de Woudse polder en in de Ackerdijksepolder (aanleg 2014). Langs de Vlaardingsevaart bij de Broekpolder worden op enkele gedeelten natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen aangelegd. Ecologisch onderhoud, samen met Natuurmonumenten, in de Middelvliet en Boonervliet. Bochtafsnijding van de Schie (provinciaal project); in het project worden ook natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen aangelegd.
5
De robuuste natuur Tot stand brengen van ecologische verbindingszones en het verbeteren van de leefomstandigheden voor de weidevogels leveren een bijdrage aan het versterken van de robuuste natuur. De volgende projecten zijn daartoe geïnitieerd. 100 ha natuur Eén van de kwaliteitsprojecten van de integrale ontwikkeling tussen Delft en Schiedam (IODS), ofwel de aanleg van de A-4 is de ontwikkeling van 100 hectare nieuwe natuur. Het doel van deze nieuwe natuur is een ecologische verbinding te realiseren tussen de natuurgebieden De Vlietlanden en de Ackerdijkse plassen. De verbinding komt tot stand door middel van zogenoemde “stepping stones”. Over de locatie van ruim 90 hectare is inmiddels overeenstemming bereikt tussen de betrokken partijen (Provincie Zuid-Holland, gemeente Midden-Delfland , LTO en Natuurmonumenten). In het nieuwe bestemmingsplan buitengebied gras zijn deze gronden ook daadwerkelijk bestemd voor “natuur”. De resterende hectares zullen naar verwachting in 2014 definitief worden aangewezen. Voor enkele locaties moeten nog beheersafspraken worden gemaakt met boeren over het agrarisch medegebruik. Weidevogelpact LTO Delflands groen, Natuurmonumenten, de gemeente Midden-Delfland en de Agrarische Natuur Vereniging Vockestaert hebben uitgesproken actief de mogelijkheden tot samenwerking te gaan verkennen en concreet te maken. De samenwerking heeft betrekking op het beheer van MiddenDelfland en het weidevogelbeheer in het bijzonder. Achterliggende gedachte is dat samenwerking leidt tot meer dan de som der delen. Voor het beheer en de verdere ontwikkeling van het landschap van Midden-Delfland wordt de aanwezigheid van weidevogels als belangrijke maatschappelijke en ecologische indicator gezien. Ook bepalen weidevogels mede het karakter (en de beleving) van het landschap. Het resultaat van de verkenning is, naast de ontmoetingen en uitwisseling van kennis en kunde, een compleet overzicht van de bestaande kennis over weidevogels in het gebied. Een belangrijk onderdeel daarin is het beschrijven van het gehanteerde beheer in de afgelopen jaren en de effecten daarvan op de stand en het reproductiesucces van de vogels. Daarnaast worden kenmerken van het gebied zoals waterpeil, openheid, graslandstructuur en beheer gedetailleerd in beeld gebracht. Deze zullen worden vergeleken met de vereiste waarden van die kenmerken zoals die nu bekend zijn. Op grond daarvan wordt een aantal scenario's geschetst om te komen tot verbeteringen van kenmerken die onvoldoende zijn. In overleg met de gebruikers van het gebied (agrariërs, terreinbeheerders, vrijwilligers, enz.) wordt dan een Plan van Aanpak opgesteld dat moet leiden tot een breed gedragen gebiedsplan ten behoeve van weidevogels in het Midden-Delflandgebied. Natuurkerngebied Midden in de Broekpolder is een natuurkerngebied “De Ruigte” van 160 ha. aangelegd. Het gaat om een nieuw, gedeeltelijk nat, natuurgebied. Een kudde Schotse Hooglanders is ingezet voor het beheer. De omvorming maakt het gebied tot een paradijs voor vogels, insecten, kleine zoogdieren en uiteraard wandelaars. Voor de aanleg zijn oude en in slechte staat verkerende populieren gekapt (14 ha). Daarvoor in de plaats zijn 700 inheemse bomen aangeplant.
De cultuurhistorische waarden Bestemmingsplan Door het opnemen van een bestemming: AW (agrarisch met waarden) voor alle agrarische gronden in het bestemmingsplan buitengebied Gras wordt expliciet het belang van de cultuurhistorische waarden aangegeven. In de bestemmmingsomschrijving is dit als volgt opgenomen.
6
3.1 Bestemmingsomschrijving (voor zover relevant) De voor 'Agrarisch met waarden' aangewezen gronden zijn bestemd voor: het behoud en herstel van landschaps- en cultuurhistorische waarden in de vorm van: 1. open weidelandschap; 2. karakteristiek slotenpatroon; 3. verkavelingspatroon; 4. zichtlijnen; 5. karakteristieke boerderijopritten; 6. verbinding tussen stad en platteland; 7. kreekruggen; 8. de specifieke ruimtelijke kwaliteiten per polder zoals omschreven in het Landschapsontwikkelingsplan. Polderinventarisaties De Stichting Midden-Delfland is mensenwerk werkt aan een cultuurhistorische inventarisatie per polder. Een groot deel van deze inventarisaties is inmiddels gereed. Voor meer informatie zie de volgende link: http://www.mdmw.nl/pages/index.php. Cultureel erfgoed Midden-Delfland bezit tal van cultuurhistorisch waardevolle elementen, waaronder diverse Rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten. Inzet is het behoud en herstel van dit cultureel erfgoed. De waarde van en de aandacht voor dit erfgoed wordt door middel van culturele uitingen uitgedragen. Een jaarlijks terugkerend onderdeel is de kindermonumentendag. Om de in het gebied aanwezige monumenten onder de aandacht te brengen van een breed publiek is een tweetal fietsroutekaartjes ontwikkeld: “Groen van Toen” (2012) en “Macht en pracht” (2013) met routes langs monumenten in het buitengebied van het Westland en het Middendelfland gebied. Daarnaast is de gemeente Midden-Delfland voornemens om nog tien nieuwe gemeentelijke monumenten aan te wijzen, waaronder historische gebouwen en objecten op voormalig Delfts grondgebied (Schie). De gemeente Midden-Delfland en de gemeente Delft zijn aangehaakt op de erfgoedlijn “Haarlemmer trekvaart” van de provincie Zuid-Holland. Het doel is het behoud en versterken van het erfgoed langs de Schie dat betrekking heeft op de voormalige trekvaart (bruggen, rolpalen e.d.). Informatiecentrum Midden-Delfland Op “De levende buitenplaats” ter plaatse van het rijksmonument aan de Tramkade 23-24-24a in Schipluiden is in oktober 2013 het nieuwe informatiecentrum Midden-Delfland geopend. In het informatiecentrum is een digitaal systeem beschikbaar met informatie over Midden-Delfland, waaronder wandel- , fiets- en vaarroutes, B&B, cultuurhistorie en monumenten. Het centrum is opgezet in combinatie met gedeeltelijke renovatie van het monument (deel 24a). Het informatiesysteem wordt bereikbaar via internet en door middel van informatiezuilen in de poorten en de omliggende gemeenten. Bebouwing langs de Zuidbuurt Het LOP draagt in grote mate bij aan het omgaan met aanvragen die betrekking hebben op nieuw- en verbouw van (oudere) woningen en boerderijen aan het lint van de Zuidbuurt.
De verbinding tussen stad en land Het LOP heeft geleid tot een versterking van de relatie tussen de stad en het land. Landschapsbeheer Nederland signaleert dit terecht. Deze versterking komt op meerdere manieren tot uitdrukking. Allereerst heeft het feit dat het LOP is opgesteld in nauwe samenwerking met de omringende steden geleid tot een groter besef in de steden van het belang om dit open agrarische cultuurhistorische landschap te behouden en waar mogelijk te versterken. Daarnaast hebben de in het LOP geformuleerde ontwikkelprincipes en netwerkstructuren ervoor gezorgd dat ontbrekende schakels in routes zijn of worden verbeterd. In samenwerking met het Recreatieschap Midden-Delfland is extra ingezet op meer mogelijkheden voor fietsen en wandelen. Voorbeelden daarvan treft u hieronder aan.
7
Toeristische overstappunten In Hof van Delfland verband wordt er gewerkt aan de zogenoemde “poorten” van en naar het gebied. In het afgelopen periode zijn er vier TOP’s (Toeristisch Overstap Punten) gerealiseerd in Vlaardingen, Delft en Midden-Delfland. Deze plekken zijn speciaal ingericht als startpunt voor fiets- of wandeltochten. Vanaf de TOP’s, die goed bereikbaar zijn met de auto, kan worden gefietst en/of gewandeld via bewegwijzerde en beschreven routes. Boulevard In 2013 en 2014 wordt de boulevard langs de Waterweg gerealiseerd. Een doorlopend gescheiden voet- en fietspad waardoor dit aantrekkelijker wordt voor het regionale langzaam verkeer. Laan 40-45 in Maassluis De Laan40-45 wordt getransformeerd van wat het nu is naar een groener profiel met waar mogelijk rotondes in plaats van verkeersregelinstallaties. Onderdeel van deze reconstructie is ook het aantrekkelijker maken van de fietsroutes langs de laan. De reconstructie draagt bij aan het groener en aantrekkelijker maken van de stad-land routes (er dwars op en er langs). Het nieuwe profiel moet de identiteit van Maassluis ( waaronder de agrarische identiteit) meer tot uitdrukking laten komen. (met name de rotondes moeten daar een bijdrage aan leveren). Realisatie medio 2014 – 2015. Poorten Eén van de sleutelopgaven binnen de Hof van Delfland is het ontwikkelen van poorten om duidelijke en aantrekkelijke overgangen te maken van de stad naar het land. Dit wordt gedaan door onder andere samen met ondernemers te werken vanuit een gezamenlijke visie en een gezamenlijk programma en de krachten te bundelen. Dit zorgt ervoor dat partijen samen extra middelen kunnen verwerven, een impuls kunnen geven aan projecten en initiatieven kunnen samenvoegen tot een sterk en uitvoerbaar project. Een voorbeeld daarvan zijn de recreatieve poorten in de Hof van delfland. Bovendien wordt onderzocht op welke wijze particuliere ondernemers en maatschappelijke organisaties gefaciliteerd kunnen worden teneinde het voorzieningenpakket rond poorten te versterken. In het bijgevoegd overzicht (bijlage IV) wordt per poort aangegeven in welk stadium van ontwikkeling deze verkeren. Wandelknooppunten netwerk Onderzocht wordt of het mogelijk is een wandelknooppunten systeem te ontwikkelen voor de Hof van Delfland, waarbij de nadruk ligt op het verbinden van de stad en het land. Wandelen In het oostelijk deel van de Broekpolder zijn de laatste jaren extra wandelpaden aangelegd. Fietsbrug/stadlandroutes Over de Poldervaart is een nieuwe fietsbrug aangelegd, waarmee Schiedam en Overschie via een alternatieve route zijn aangesloten op het buitengebied. De verbetering van de stad - landverbindingen gaat verder, met aandacht voor de inpassing van routes in het groen. Eind 2013 wordt gestart met de aanpak van de ontbrekende schakel in de fietsroute langs de Harreweg naar het buitengebied. In 2014 wordt aangevangen met de aanpak van de ontbrekende schakels in de Poldervaartroute. In Vlaardingen is over de Vlaardingsevaart een nieuwe voetgangers- en fietsbrug aangelegd. De Twist. Deze brug vormt de verbinding tussen de Holywijken en de Broekpolder en gaat deel uitmaken van de regionale fietsroutes. Mountainbikeroute Op 16 november 2013 wordt er in de Broekpolder een vrij liggende mountainbikeroute van ca. 9,5 km geopend. Buitenhotel/tuincafé De gemeente Vlaardingen heeft medewerking verleend om in een voormalige boerderij aan de stadsrand van Vlaardingen een combinatie van een buitenhotel en een tuincafé (“De Vreemde Vogel”) te vestigen. Voor voetgangers en fietsers een entree naar het Midden-Delflandgebied.
8
Fietsroute Aan de oostzijde van de Schie (Delftweg) is een fietsroute tussen Rotterdam en Den Haag uitgewerkt. De Vaartenroute. Deze is in 2012 gepresenteerd met een folder. In de komende jaren zullen kwaliteitsverbeteringen van de route plaatsvinden. In Vlaardingen is de Watersportweg in de Broekpolder over een lengte van 1.7 km omgevormd tot een fietsstraat. Natuur- en recreatieplan Schiezone Voor de Schiezone is door de gemeente Rotterdam in samenwerking met Natuurmonumenten (toekomstig beheerder van grote delen in het gebied) een natuuren recreatieplan opgesteld. Hierin zijn onder andere struinpaden opgenomen die het gebied beter toegankelijk maken voor recreanten. De historische landgoederen landgoederen Nieuw-Rodenrijs en De Tempel worden de komende jaren gerestaureerd en in gebruik genomen als woonvoorziening voor ouderen. Ook de tuinen worden opgeknapt en openbaar toegankelijk. Met Natuurmonumenten (beoogd beheerder van de tuinen)wordt gezocht naar mogelijkheden om extra recreatieve functies toe te voegen (onder andere horeca). Hiermee wordt invulling gegeven aan de ambities uit het LOP en de ruimtelijke visie van de Hof van Delfland om in dit gebied de Schiepoort te realiseren (zie ook het overzicht in bijlage IV). Polder Schieveen Deze polder wordt beter toegankelijk gemaakt door de aanleg van struinpaden. Daarnaast worden ziten rustplekken gerealiseerd langs het Polderpad en wordt er een belevenisboerderij opgericht. Deze maatregelen zorgen ervoor dat het landelijk gebied beter toegankelijk en beter beleefbaar wordt voor de omwonenden. De polder grenst aan het Midden-Delflandgebied (Ackerdijksepolder) en de genoemde ontwikkelingen bieden kansen voor verbinding. Stadslandbouw De gemeente Rotterdam heeft een uitvoeringskader Stadslandbouw opgesteld. Daarin staan acties vermeld om de directe afzet van regionale agrarische producten (waaronder voedsel uit MiddenDelfland) naar de stad te stimuleren. Eén van de uitgevoerde acties was het organiseren van een handelsmissie, waarbij ondernemers uit de stad op bezoek zijn geweest bij agrarische ondernemers in Het Midden-Delflandgebied. Bovendien is er een regionale Food Council opgericht waarin de burgemeester van Midden-Delfland zitting heeft. Dit uitvoeringskader sluit aan bij de uitgangspunten van Citta Slow Midden-Delfland. Recreatie In de Broekpolder (Vlaardingen) is het Klauterwoud aangelegd. Een 3,8 ha grote speeltuin zonder kant en klare speeltoestellen, maar met allerlei hindernissen en elementen die kinderen uitdagen om zelf een spel te bedenken en te spelen.
Voortgang Het opgestelde landschapsontwikkelingsperspectief geeft een doorkijk naar 2025. Uiteraard geeft het bereiken van de tot nu toe genoemde concrete resultaten voldoening, maar dit betekent zeker niet dat we er al zijn. Landschappen zijn nooit af. Partijen blijven dan ook ijveren voor het wegnemen van knelpunten in met name de routestructuren en de verbindingen stad – land. Ook het verder vormgeven van de poorten staat hoog op de agenda. Daarnaast is het vragen van aandacht op bestuurlijk niveau voor het belang van het Midden-Delflandgebied voor de stedelijke omgeving een permanent proces. Momenteel zijn vanwege de maatschappelijke en bestuurlijke veranderingen voorstellen in ontwikkeling om het (boven)regionaal groen zowel qua ontwikkeling als ook qua beheer anders te organiseren.
9
Conclusie Ondanks de verslechterde economische situatie en het als gevolg daarvan schaarser worden van de beschikbare middelen is mede dank zij het LOP, in gezamenlijkheid met de stedelijke omgeving, de agrarische ondernemers, de diverse stakeholders in en om het gebied en het Hoogheemraadschap van Delfland, een forse impuls gegeven aan de ontwikkeling van het landschap van Midden-Delfland. Midden-Delfland, november 2013.
10
