Rapportage Opvoed- en hulpvragen CJG 2010 Surhuisterveen, 14 januari 2011
1
Rapportage Opvoed en Hulpvragen CJG 2010 Inleiding Het Centrum voor Jeugd en gezin ( CJG) Achtkarspelen te Surhuisterveen is 24 november 2010 officiëel geopend met de ondertekening van een geregistreerd partnerschap door de Jeugdgezondheidszorg (JGZ), Stichting Maatschappelijke Werk Fryslân (SMWF) en de gemeente. Vanuit het Preventie Advies Team Achtkarspelen is in 2009 het kernteam CJG Achtkarspelen tot stand gekomen. Het kernteam bestaat uit professionals van de jeugdgezondheidszorg JGZ, maatschappelijk werk, politie. Bureau Jeugdzorg Friesland (BJZ Friesland), leerplicht en coördinator Opvoeding en Ontwikkeling van Timpaan Welzijn. Het kernteam CJG komt onder leiding van de CJG coördinator maandelijks bij elkaar om de zorgen rondom een kind/jongere te bespreken. Deze zorgen kunnen niet meer binnen de eigen organisatie opgelost worden of er bestaat behoefte aan overleg en afstemming. Verder komen er ook rechtstreeks signalen, vragen en zaken binnen bij Praktijkvoorbeeld de coördinator CJG die niet in het kernteam Alleenstaande moeder heeft moeite de worden besproken, maar waar direct actie op zorg om haar puberdochter, die angstig en wordt ondernomen of die met één of meerdere niet zelfstandig is, te combineren met haar van de kernpartners wordt besproken. Om de werk. De oma van het meisje wordt ook gemeenteraad kwantitatief en kwalitatief inzicht ouder en kan het oppassen eigenlijk niet te geven in de casuïstiek die het afgelopen jaar meer volhouden. Vraag van moeder: Wat kan het CJG betekenen? Deze vraag is behandeld is door de coördinator CJG en het besproken in het kernteam CJG. kernteam CJG, is de informatie uit de Advies: omdat er al veel hulpverlening in kernteamnotulen en de casuïstiekverslaglegging het gezin aanwezig is rond de dochter is verwerkt in deze rapportage het niet wenselijk nog meer hulpverlening in te schakelen. Er wordt geadviseerd een Eigen Kracht Conferentie te houden om te inventariseren of er in de omgeving van deze moeder en dochter wellicht mensen zijn die wel een handje willen helpen of een oogje in het zeil willen houden zoals bijvoorbeeld buren of vrienden. Een dergelijke conferentie wordt voobereid onder begeleiding van een Eigen Kracht medewerker.
Casussen 2010 In het jaar 2010 zijn er in totaal 67 zaken besproken binnen het CJG Achtkarspelen. Aangezien er pas per 1 december 2010 sprake is van systematische registratie van de casussen die bij het CJG binnenkomen geeft de rapportage nog geen compleet beeld.
2
inbrengende partij Jeugdgezondheidszorg Sociaal Team Scholen/kinderopvang RMC Friese Wouden Ouders/opvoeders (School) Maatschappelijk Werk Jongerenwerk Buurt en Jeugdnetwerken Leerplicht e 1 lijn (huisartsen en psychologen) Raad voor de Kinderbescherming Timpaan Welzijn Verslavingszorg Noord Nederland (Gezins)voogden VTO team Juridische afd. gemeente Achtkarspelen WMO loket gemeente Achtkarspelen Niet bekend
Aantal zaken 13 11 10 7 5 3 3 2 1 2 1 1 1 2 2 1 1 1
Praktijkvoorbeeld Naschoolse opvang heeft moeite met het agressieve gedrag van één van de kinderen op de opvang. Ouders bagatelliseren de problematiek. Vraag van naschoolse opvang aan het CJG: Wat kunnen wij hiermee doen? Deze vraag is besproken in het kernteam CJG. Advies: Naschoolse opvang moet in overleg gaan met de school van het kind om af te stemmen hoe het gedrag van dit kind daar is. Omdat de ouders de problematiek niet erkennen wordt Video Home Training (effectief bewezen programma van het Algemeen Maatschappelijk Werk) op de naschoolse opvang geadviseerd. op die manier kan de leidster advies krijgen en kunnen de ouders er ook zijdeling bij worden betrokken.
Welke partijen hebben casussen ingebracht: Van de 67 casussen zijn de meeste, namelijk 13, ingebracht door de jeugdverpleegkundigen en artsen van de Jeugdgezondheidszorg GGD Fryslân. Vanuit het Sociaal Team1 van de gemeente Achtkarspelen zijn er 11 zaken ingebracht. Hieruit mag geconcludeerd worden dat de schakel tussen het Sociaal Team en het kernteamoverleg CJG in Achtkarspelen goed geregeld is door de deelname van de coördinator CJG aan het Sociaal Team. De scholen en kinder-opvang hebben 10 zaken ingebracht. Het Regionaal Meld- en Coördinatiepunt de Friese Wouden (RMC)2 heeft 7 zaken ingebracht. Ouders /opvoeders hebben 5 keer rechtstreeks de coördinator van het CJG ingeschakeld. Het (school)maatschappelijk werk 3 keer, net als het jongerenwerk. De overige partijen als de buurt- en jeugdnetwerken, leerplicht, 1e lijn (huisartsen, psychologen etc.), de Raad voor de Kinderbescherming, Timpaan Welzijn, Verslavingszorg Noord Nederland (VNN), (gezins)voogden, het Vroegtijdige onderkenning team3 (VTO) hebben 1 à 2 keer een zaak ingebracht. De juridische afdeling van de gemeente en het WMO-loket hebben ook beide één keer contact opgenomen met het CJG. Gezien het aantal ingebrachte casussen van bepaalde partijen wordt het komende jaar ingezet op het versterken en formaliseren van de samenwerking door het maken van afspraken met deze partijen. Door middel van voorlichting worden ook de gemeentelijk betrokken afdelingen geïnformeerd over de mogelijkheden van het CJG.
1
De sociaal Teams zijn er voor gezinnen en alleenstaanden die kampen met psychische problemen, werkloosheid, relatieproblemen, schulden, verslavingsproblemen, woonproblemen en overlast.De Sociaal Teams proberen een basisstructuur te bieden voor de coördinatie van deze problemen. http://www.timpaanwelzijn.nl 2 Jongeren verlaten soms het onderwijs zonder dat ze voldoende zijn toegerust om blijvend en zinvol deel te nemen aan het maatschappelijke verkeer. Daarom is het noodzakelijk dat partijen die bij deze problematiek betrokken zijn, hecht samenwerken, en dat de voorzieningen goed op elkaar worden afgestemd. Om dit te stimuleren, heeft de rijksoverheid de regionale meld- en coördinatiefunctie (rmc) ingesteld. Het rmc wordt gedragen door samenwerkende gemeentebesturen, in regionaal verband. http://www.rmcdefriesewouden.nl 3 Het VroegTijdig Onderkennen van ontwikkelingsproblematiek en/of gedragsproblematiek bij kinderen van 0-7 jaar en in een zo vroeg mogelijk stadium hulp verlenen aan kind en ouder(s)/verzorgers. Het VTO-Vroeghulp team is een eerste-lijnsvoorziening. Dit betekent, dat iedereen kan aanmelden, ook de ouders. Er zijn geen kosten aan verbonden. www.vto-vroeghulp.nl
3
Woonplaatsen van de ingebrachte gezinnen/kinderen 20 van de 67 zaken zijn anoniem ingebracht dus is er geen woonplaats bekend (wel bij de betrokken professionals). De overige 47 casussen zijn afkomstige uit alle 11 dorpen in de gemeente: 10 uit Kootstertille, 9 uit Buitenpost, 6 uit Surhuisterveen, 4 uit Harkema 3 uit Gerkesklooster, evenveel als uit Surhuizum, Twijzel en Twijzelerheide. Uit Boelenslaan kwamen 2 casussen en uit Augustinusga en Drogeham beide 1. De aantallen zeggen vanzelfsprekend niks over de omvang van de problemen in de dorpen. Functies van het CJG In het basismodel voor het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) wordt de Jeugdgezondheidszorg 0-19 gebundeld met de vijf preventieve functies uit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning: informatie en advies (Ouders, jeugdigen en professionals met vragen over opvoeden en opgroeien weten waar ze terecht kunnen met deze vraag.); signaleren (Om problemen bij jeugdigen te voorkomen is het van belang dat zorgwekkende opvoedingssituaties in een vroeg stadium gesignaleerd worden door de professionals.); lichtpedagogische hulp (CJG medewerkers beantwoorden niet alleen allerlei opvoedvragen maar kunnen ook snel hulp bieden als er problemen zijn met een kind of binnen een gezin, ze zorgen ervoor dat op alle tereinen waar dat nodig is hulp wordt geboden.); toeleiding naar hulp (Wordt een kind in het opgroeien bedreigd, dan wordt dit vroegtijdig gesignaleerd,wordt er adequaat op gereageerd en ontvangen de jeugdige en de ouder de juiste hulp en/of ondersteuning.); coördinatie van zorg (Wanneer verschillende partijen betrokken zijn bij 1 gezin, wordt er samengewerkt door deze partijen, zodat er sprake is van: “1 gezin 1 plan”.) Praktijkvoorbeeld Een leidster van de Kinderopvang belt in verband met een casus die ze een week eerder heeft ingebracht in het kernteam CJG. Er zijn toen tips gegeven om in gesprek te gaan met het gezin en samen met de Jeugdgezondheidszorg is een passend hulpaanbod besproken. De Kinderopvang belt enkele dagen later omdat een dergelijk hulpaanbod niet geaccepteerd wordt door de moeder. De situatie is onveranderd en het gezin heeft bovendien de kinderopvang opgezegd omdat ze (opnieuw) gaan verhuizen. De situatieschets: zorgen om functioneren moeder, vader bedenkelijk gebruik van middelen, vele, vele verhuizingen, het niet willen accepteren van een vrijwillig aanbod, kinderen die onvoldoende hygiëne hebben en ander probleemgedrag vertonen. Gedane actie: direct afspraak gemaakt met Kinderopvang, Jeugdgezondheidszorg, afgestemd met andere betrokkenen, afgestemd met Bureau Jeugdzorg. Andere betrokken professionals krijgen nadrukkelijk geen toestemming van ouders om informatie te delen. Uitkomst: Kinderopvang en Jeugdgezondheidszorg hebben samen een zorgmelding gemaakt voor Bureau Jeugdzorg. Ze bespreken dit samen met moeder. Verzoek aan Bureau Jeugdzorg/Advies- en Meldpunt Kindermishandeling is: onderzoek naar deze opvoedingssituatie, contact zoeken met andere professionals (AMK heeft de wettelijke taak, om buiten toestemming om met andere professionals de situatie van gezinnen te bespreken) en zo spoedig mogelijk hulp te realiseren in het gezin (mogelijk een gezinscoach op basis van indicatie). De rol van het CJG Achtkarspelen in bovenstaand voorbeeld bestaat uit: Signalen van (in deze) de kinderopvang interpreteren, inbrengen in kernteam CJG voor het meedenken en realiseren van een passend hulpaanbod. Vrijwillig hulpaanbod blijkt niet realiseerbaar in deze case; de signalen worden samen met de kinderopvang en jeugdgezondheidszorg geïnterpreteerd. Er vindt overleg plaats met Bureau Jeugdzorg. Het CJG ondersteunt bij het toeleiden van deze casus naar Bureau Jeugdzorg (dit gelet op de aard van de problematiek, houding ouders, zorgen voor de kinderen (te groot) en bovendien verhuist dit gezin buiten de gemeentegrens). Bureau Jeugdzorg geeft indicatie voor geïndiceerde hulp. Het CJG houdt vinger aan de pols. De case blijft vooralsnog op de agenda van het kernteam CJG, tot dat de melding in behandeling is, het onderzoek loopt én er hulp is voor kinderen.
4
Er is een overzicht gemaakt van welke casussen/vragen onder welke functie van het CJG vallen. In 19 van de casussen heeft het CJG informatie en advies gegeven. Bij 10 casussen ging het om (vroeg)signalering van de problematieK. Bij 18 casussen ging het om het inzetten van licht pedagogische hulp waarvan 2 keer een Eigen kracht conferentie is ingezet en 3 keer een gezinscoach van de Thuiszorg Friese Wouden. Tijdens een Eigen Kracht-conferentie maakt een gezin of persoon samen met familie en bekenden een plan voor de toekomst. Een onafhankelijke coördinator van de Eigen Kracht Centrale brengt iemands sociale netwerk bijeen - zelfs als dat er niet meer lijkt te zijn - en organiseert de conferentie. Op die manier kan de inzet van hulpverlening worden voorkomen of verminderd. Ook is er begeleiding en Video Home Training vanuit het (School) Maatschappelijk Werk en Schouders onder Ouders van de Jeugdgezondheidszorg ingezet. In 11 casussen ging het om toeleiding naar hulp waarvan 7 keer ook zorgcoördinatie heeft plaatsgevonden. Hier ging het om toeleiding naar geindiceerde hulp, waarbij een indicatie is afgegeven door BJZ Friesland, zoals Tien voor de Toekomst4(Leger des Heils), inzet van een gezinscoach vanuit Jeugdhulp Friesland of doorverwijzing naar of melding bij BJZ Friesland. Tot slot ging het in 9 casussen alleen om zorgcoördinatie. In deze gevallen heeft de coördinator samen met professionals van de betrokken partijen een zorgoverleg georganiseerd waarbij met alle betrokkenen, zoals bijvoorbeeld de schoolarts, maatschappelijk werker, school en de huisarts, afgestemd wordt wat de beste aanpak voor het betreffende kind of gezin is. De ouders/verzorgers of jongere worden ook altijd op de hoogte gesteld of uitgenodigd, tenzij er zwaarwegende argumenten zijn om eerst met de betrokken professionals te overleggen en daarna pas de ouders op de hoogte te stellen. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat eerst overlegd moet worden over de wijze van benadering van de ouders/verzorgers. Afhandeling Omdat elke casus die bij het CJG Achtkarspelen is binnengekomen uniek is, is het niet mogelijk om in deze rapportage in te gaan op de afhandeling van elke casus afzonderlijk. De enkelvoudige zaken zijn afgehandeld door middel van doorverwijzing naar de juiste professional van bijvoorbeeld de jeugdgezondheidszorg of (school)maatschappelijk werk. Deze professional biedt de ouder of het kind de ondersteuning die wenselijk wordt geacht door het kernteam CJG. Mocht het zo zijn dat de hulp die is ingeschakeld niet aansluit bij wat het kind of het gezin nodig heeft dan brengt de betrokken professional de casus opnieuw in in het kernteamoverleg. De overige zaken die gecompliceerder zijn komen elk half jaar op de agenda van het kernteamoverleg terug om te monitoren of de hulp die is ingezet en de afspraken die zijn gemaakt aansluiten bij de behoefte van het kind of het gezin. Gezinscoaching
De gemeenteraad heeft in de vergadering van 2 september 2010 gevraagd om de inzet van gezinscaoches in een zo vroeg mogelijk stadium om daarmee verdere verzwaring van een probleem en mogelijke gaten in de hulpverlening te voorkomen. Er zijn twee vormen van gezinscoaches: • de gezinscoach die ingezet kan worden vanuit de gemeentelijke functie licht pedagogische hulp bieden en • de gezinscoach die ingezet kan worden op basis van een indicatie van Bureau Jeugdzorg bij multi probleem gezinnen. Dit valt onder verantwoordelijkheid van de provincie volgens de Wet op de Jeugdzorg.
4
10’ voor Toekomst is het programma van het Leger des Heils Jeugdzorg en Reclassering voor gezinnen die met meerdere complexe problemen tegelijk kampen. Het gaat om gezinnen met opgroeiende kinderen die op alle leefgebieden langdurig intensieve hulp nodig hebben. www.legerdesheils.nl/10-voor-toekomst
5
In 2010 zijn er op basis van indicatie vanuit het CJG Achtkarspelen gezinscoaches ingezet werkzaam bij Connecting Hands (PGB bureau), 10 voor de Toekomst en vanuit Jeugdhulp Friesland. De gezinscoaches die door het CJG Achtkarspelen ingezet worden vanuit de gemeentelijke functie licht pedagogische hulp bieden gezinnen praktische ondersteuning en opvoedingstips aan gezinnen (huishouden op orde, kinderen naar school brengen etc.). Door het CJG Achtkarspelen is in 2010 via de Thuiszorg drie keer een gezinscoach ingezet om licht pedagogische hulp te bieden. Inzet Gezinscoaching Thuiszorg Casus 1
Inbrenger school
Reden Moeder beschikt over goede opvoedingsvaardigheden echter de opvoeding van jongen met stoornis in combinatie met de zorg voor twee andere kinderen maakt het (te) zwaar voor moeder.
2
Jeugd Gezondheids zorg
3
Jeugd Gezondheids zorg
Ouders hebben tweede kindje gekregen. Ouders zijn licht verstandelijk beperkt. Ze geven aan dat het hen over de schoenen loopt en dat ze hulp nodig hebben. Kind heeft luizen, wordt daardoor gepest en de hele situatie loopt de moeder over de schoenen. Na begeleiding en advies aan ouders vanuit schoolarts en jeugdverpleegkundige is kind nog steeds niet luisvrij en lijkt er in de thuissituatie meer aan de hand te zijn. Een alternatief om praktische hulp te geven is niet voorhanden.
Afhandeling Schoolarts regelt op verzoek van school indicatie voor hulpverlening via Bureau Jeugdzorg. Onderzoek loopt. Op verzoek van de school is door het kernteam CJG ter overbrugging gezinsondersteuning vanuit de Thuiszorg geregeld. Zodra de geindiceerde hulpverlening wordt ingezet, stopt de gezinsondersteuning. Coördinator CJG regelt thuisbegeleiding vanuit de Thuiszorg ter overbrugging tot MEE Friesland gepaste hulp inzet.
Coördinator CJG regelt thuisbegeleiding vanuit de Thuiszorg ter overbrugging tot Bureau Jeugdzorg geIndiceerde hulp heeft ingezet.
Tot slot; hoe ver moet je soms gaan in het belang van het kind? In één zeer ernstige zaak waar met spoed geïndiceerde jeugdhulp via Bureau Jeugdzorg ingeschakeld moest worden lukte dit niet op de doorgaans gebruikelijke wijze. Daarop heeft de coördinator CJG contact opgenomen met de “rode telefoon” van minister Rouvoet van het programmaministerie van Jeugd en Gezin. Deze actie heeft ervoor gezorgd dat uiteindelijk toch snel geïndiceerd jeugdhulp ingezet kon worden.
6
