RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE Kindercentrum UK Bios
Plaats LRKP nummer Onderzoeksnummer Datum onderzoek Datum vaststelling
: : : : :
Almere 794364858 273342 18 februari 2014 29 april 2014
Pagina 2 van 15
INHOUDSOPGAVE 1
INLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2
BEVINDINGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
3
CONCLUSIE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 BIJLAGE 1 OORDELEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Pagina 3 van 15
Pagina 4 van 15
1
INLEIDING Op 18 februari 2014 heeft de inspectie kinderdagverblijf UK Bios onderzocht. Het onderzoek is gedaan vanwege het toezicht van de Inspectie van het Onderwijs op de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (vve). De inspectie monitort in 2013 en 2015 de kwaliteit van vve in de 37 grote gemeenten (G37). Vve is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in groep 3 van het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken. Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie beoordeeld met een set indicatoren, waarmee zij overeenkomstig de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de vve-locaties op belangrijke onderdelen vve van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op: • • • • • • •
De voorwaarden voor vve De ouders De kwaliteit van de educatie Het vve-programma, zoals dat wordt aangeboden Het pedagogisch klimaat Het educatief handelen De ontwikkeling, zorg en begeleiding De kwaliteitszorg De doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool De resultaten van vve.
Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: • Analyse van de door de locatie ingevulde digitale vragenlijst. • Analyse van documenten en gegevens over de locatie die de inspectie voorafgaand aan het onderzoek heeft opgevraagd. • Vve-locatiebezoek, waarbij: ◦ documenten, handelingsplannen en groepsplannen zijn bestudeerd; ◦ enkele groepsbezoeken zijn uitgevoerd. Deze vve-bezoeken vonden plaats in de groepen: De Aapjes en De Tijgertjes; ◦ gesprekken met de locatiemanager, ouders, pedagogisch medewerkers en kwaliteitsmanager zijn gevoerd.
Pagina 5 van 15
Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader vve 2010. Dit document is te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek naar voren zijn gekomen. Bij de geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie. Bijlage 1 van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover.
Pagina 6 van 15
2
BEVINDINGEN
Uit het overzicht in bijlage 1 valt op te maken dat de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie op enkele aspecten op orde is, te weten condities, pedagogisch en didactisch handelen, en op onderdelen van kwaliteitszorg binnen het kinderdagverblijf. Daarnaast zijn er verbeterpunten geconstateerd op de volgende aspecten: ouders, kwaliteit van educatie, ontwikkeling, begeleiding en zorg en de doorgaande lijn.
Totaalbeeld Kinderdagverblijf Uk Bios is een van de in totaal 8 vestigingen van Uk in Almere. Uk staat voor Unieke Kinderopvang en is een onderdeel van Estro Kinderopvang B.V. Het kinderdagverblijf heeft zes ruime en gezellig ingerichte groepsruimten en heeft een grote uitdagende buitenspeelruimte. De ruim opgezette en lichte hal is de plek waar kinderen kunnen rennen en glijden. Momenteel zijn er vier groepen open (vanwege een dalend kindaantal), twee groepen voor 0-2 jarigen en twee groepen voor 2-4 jarigen. De pedagogisch medewerkers van Uk Bios zijn in het najaar gecertificeerd in het vve-programma Startblokken. Het kinderdagverblijf staat niet in de buurt van een basisschool. De peuters stromen uit naar verschillende basisscholen in verschillende wijken wanneer ze 4 jaar zijn. Dit bemoeilijkt het ontwikkelen van een doorgaande lijn met het basisonderwijs. Verdieping van de inhoudelijke doorgaande lijn tussen voor- en vroegschool is lastiger te realiseren. De contacten met de basisscholen hebben vooral betrekking op de overdracht.
Toelichting Condities De condities op kinderdagverblijf Uk Bios zijn grotendeels op orde. De GGDinspectie is op 18 juni 2013 uitgevoerd. De groepsgrootte voldoet aan de eisen en de peuters hebben door de grote oppervlakte voldoende bewegingsvrijheid.
Pagina 7 van 15
Ondanks dat alle pedagogisch medewerkers voldoende Nederlands spreken zijn meerdere medewerkers niet geslaagd voor de mondelinge taaltoets (indicator A5.3). De medewerkers gaan een scholingstraject volgen om aan de normen te kunnen voldoen. Het perspectief op verbetering van deze indicator is daarmee goed. Ouders De ouders van de kinderen van het kinderdagverblijf, waarmee de inspectie heeft gesproken, zijn tevreden over de contacten die zij hebben met de pedagogisch medewerkers. Naast het aangaan van een educatief partnerschap, waarderen zij het pedagogisch partnerschap, waar de ouders ook met alle opvoedvragen bij de medewerkers terecht kunnen. Ook weten zij de weg te wijzen naar overige opvoedkundige organisaties zoals het Oké-punt. De uitwerking van het ouderbeleid kan op een aantal indicatoren versterkt worden. Uk Bios heeft in beeld ‘wat voor ouders hebben wij’ (taalachtergrond, opleidingsniveau, werkend/niet werkend en sociaal-economische factoren). Echter het vervolg op deze kennis is nog niet vastgelegd. Een antwoord op de vraag op welke ouders gaan wij ons richten? Wat zijn de mogelijkheden en wat zijn de wensen van de ouders? Op welke wijze willen wij dat de ouders actief de ontwikkeling van hun kinderen stimuleren? De antwoorden op deze richtvragen kunnen zich vertalen in het ouderbeleid van Uk Bios. Hiermee is indicator B1 als verbeterpunt aangemeld. Inmiddels zijn hier al stappen in genomen door het kinderdagverblijf. Het actief stimuleren van ouders om thuis gerichte activiteiten te doen met hun kind vraagt op het kinderdagverblijf om versterking. Ouders krijgen tijdens de haal- en brengmomenten informatie over het thema en over activiteiten die zij, rondom het thema, thuis kunnen doen met hun kinderen. Ook krijgen de ouders een themabrief mee, maar het navragen of ouders ook daadwerkelijk hiermee aan de slag zijn gegaan vraagt om versterking (indicator B4). Kinderdagverblijf Uk Bios organiseert ouderbijeenkomsten om de participatie van ouders te vergroten. De pedagogisch medewerkers en leidinggevende geven aan dat ouders daar weinig gebruik van maken. Een van de redenen hiervan kan werk gerelateerd zijn. De ouderbetrokkenheid en het organiseren van themabijeenkomsten zijn beide aangemerkt als ontwikkelpunt (indicator B5). Kwaliteit van de uitvoering van vve Het aanbod vindt plaats aan de hand van een integraal vve-programma, Startblokken.
Pagina 8 van 15
Het kinderdagverblijf heeft een jaarplanning opgesteld voor de uitvoering van de thema’s. Uit de daarop gebaseerde week- of dagplanning is niet op te maken welke doelen aan de orde komen en in hoeverre het taalaanbod voldoende dekkend is. Ook is er geen zicht in de mate waarin differentiatie in het aanbod plaatsvindt (indicator C1.2, C1.3 en C1.4). Het pedagogisch klimaat op het kinderdagverblijf is prettig en er heerst een rustige sfeer. De pedagogisch medewerkers treden alle kinderen in gedrag en taalgebruik open en met respect tegemoet, en creëren een veilig en positief klimaat op de groep. De medewerkers bieden positieve ondersteuning naar de peuters toe. Er wordt gewerkt vanuit een dagstructuur, waar voor de peuters aan de hand van foto’s de overgangsmomenten gevisualiseerd worden. Er zijn voldoende voorbeelden op de groep die de ontluikende geletterdheid en gecijferdheid bij de peuters stimuleren. Ook zijn er voldoende hoeken gecreëerd waar de peuters kunnen spelen, zoals een bouwhoek, een ruim ingerichte huishoek met veel “echte” materialen, een leeshoek, een atelier, een verteltafel, een thematafel en letterwand. Ook van de ruim opgezette gang wordt gebruik gemaakt. In het educatief handelen is zichtbaar dat de pedagogisch medewerkers een responsieve houding naar de peuters hebben. De pedagogisch medewerkers bevorderen, passend bij de ontwikkeling van de peuters, samenspel en wederkerigheid in het spel van de kinderen door zelf ook mee te doen. Het stellen van de juiste vragen passend bij het taalniveau van de kinderen is een punt van aandacht, evenals het structureel, bewust aanbieden van activiteiten die de taalontwikkeling bevorderen (indicator C3.2). Ontwikkeling, begeleiding en zorg Op het kinderdagverblijf wordt van elk kind een portfolio/groeiboek bijgehouden door de mentor van het kind. Het portfolio/groeiboek geeft echter weinig inzicht over de vier ontwikkelgebieden: taal, rekenen, motoriek en sociaal-emotionele ontwikkeling; dit is een aandachtspunt. Het kinderdagverblijf is recent hier aan begonnen en zit hiermee in de ontwikkelfase. Het groeiboek heeft vooral als doel om als afscheidscadeau aan het kind mee te geven wanneer het van het kinderdagverblijf vertrekt naar de basisschool. Elke twee maanden schrijft de pedagogisch medewerker er een ontwikkelverhaal in en worden er werkjes van de kinderen aan toegevoegd. De ouders waarderen dit zeer. Daarnaast wordt er ook gekeken naar de sociaalemotionele en de motorische ontwikkeling van de peuters.
Pagina 9 van 15
Een punt van aandacht is het vastleggen van de beginsituatie van elk kind. Het uitschrijven van een planmatige gezamenlijke aanpak van de pedagogisch medewerkers is een ontwikkelpunt, als ook de evaluatie (indicator D1.2, D1.3 en D1.4). De pedagogisch medewerkers weten welke kinderen extra zorg nodig hebben (of hebben gehad), ook kennen zij de problemen en de redenen van de externe zorg. Indien nodig leggen zij na overleg met de ouders contact met de JGZ of met het Oké-punt. Het is de wens van het kinderdagverblijf om deze taak uitgebreider op zich te kunnen nemen. Momenteel is dit nog een punt van aandacht voor het kinderdagverblijf (indicator D2.2 en D2.3). Hierbij is het bewaken van de privacy van de ouders en kinderen een belangrijk uitgangspunt voor Uk Bios. Kwaliteitszorg De inspectie constateert dat op centraal niveau van Uk Bios veel in gang wordt gezet om de voorwaarden te realiseren voor een goede uitvoering van vve. Het bewaken van de kwaliteit van vve is belegd bij de vve-coördinator/ locatiemanager. Ook worden er diverse plannen ontwikkeld. Echter deze plannen zijn nu nog in de ontwikkelfase en kunnen nog niet gezien worden als een kwaliteitszorg gericht op vve (indicator E2). Tot voor twee jaar geleden was Uk Bios HKZ-gecertificeerd, dit is na de overname door Estro niet meer het geval. De verzamelde gegevens in het reguliere kwaliteitszorgsysteem zijn nog niet geanalyseerd op effectmeting van vve. Het specifiek maken van vve om te kunnen bepalen of dit daadwerkelijk effect heeft gehad, is een ontwikkelpunt voor het kinderdagverblijf (indicator E3). De evaluatie van de kwaliteit van vve en van de resultaten heeft nog onvoldoende plaats gevonden. Uk Bios heeft enkele verbeterpunten vastgesteld, deze kunnen in kracht toenemen als deze aangevuld worden met concrete doelen, gerichte activiteiten met verantwoordelijke uitvoerders en een heldere (tijds)planning (indicator E4). Uit een monitor van het ncko, kwamen items naar voren die direct zijn toegepast op de locatie Uk Bios, zo is er nu meer aandacht voor culturele diversiteit. De locatiemanager zit in de gemeentelijke werkgroep vve en is zich terdege bewust van het belang van vve in de kwaliteitszorg voor Uk Bios.
Pagina 10 van 15
Doorgaande lijn De peuters van kinderdagverblijf Uk Bios gaan evenredig verdeeld naar ongeveer vijf verschillende basisscholen, hierdoor is het moeilijk om contacten te onderhouden met al deze basisscholen. Met basisschool De Olijfboom wordt op het niveau van aanbod tweemaal per jaar gezamenlijk gewerkt. De locatiemanager van Uk Bios neemt deel aan het clusteroverleg waarin ook de directie van basisscholen bij aanwezig zijn. Alle ingrediënten voor een vruchtbare vve-coördinatie en samenwerking zijn aanwezig, echter een duidelijk herkenbaar beleid is (nog) niet aanwezig. Alle indicatoren van F zijn als een ontwikkelpunt aangemerkt (indicator F1, F2, F3, F4, F5, F6 en F7). De warme overdracht is een uitdrukkelijke wens van het kinderdagverblijf maar in verband met privacy vindt dit op verzoek van ouders niet altijd plaats.
Pagina 11 van 15
3
CONCLUSIE De Inspectie van het Onderwijs constateert dat de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie op kinderdagverblijf Uk Bios op enkele onderdelen op orde is. Uit het onderzoek is gebleken dat de vve-locatie met name op het gebied van het ouderbeleid, zorg en begeleiding binnen de groep, de kwaliteitszorg en de doorgaande lijn tekortkomingen kent. Het onderzoek heeft geen aanleiding gegeven voor het maken van vervolgafspraken .
Pagina 12 van 15
BIJLAGE 1 OORDELEN In de onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig Deze kwalificatie geeft aan dat er écht iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn wenselijk Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat andere voor- en/of vroegscholen hiervan kunnen leren.
Kindercentrum UK Bios Condities
1
2
3
A0.1
Er is een recent GGD-rapport beschikbaar
•
A2
De groepsgrootte voldoet aan de maximumeisen (voorschool)
•
A3
Pedagogisch medewerker - kind ratio ("dubbele bezetting")
•
4
Voldoende vve-tijd A4.1
De peuters volgen gedurende voldoende tijd (per week) een vve-programma op de voorschool
•
Kwaliteit pedagogisch medewerkers A5.2
Alle beroepskrachten zijn toereikend gekwalificeerd (opleiding)
A5.3
Alle beroepskrachten spreken voldoende Nederlands
A5.4
Alle beroepskrachten zijn toereikend vve-geschoold
•
A5.5
Er is een jaarlijks vve-opleidingsplan
•
Ouders
• •
1
2
3
4
•
B1
Gericht vve-ouderbeleid
B2
Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd
•
B3
Intake
•
Pagina 13 van 15
Ouders
1
2
3
B4
Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen
•
B5
Participatie in vve-activiteiten in de voorschool/vroegschool
•
B6
Informeren over de ontwikkeling van hun kind
•
B7
Rekening houden met thuistaal
•
Kwaliteit van de uitvoering van vve
1
2
3
4
4
Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma
•
C1.1
Een integraal vve-programma
C1.2
Werken met een doelgerichte planning
•
C1.3
Het activiteitenaanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend en geconcretiseerd
•
C1.4
Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd
•
Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat C2.1
Het pedagogisch handelen van de pedagogisch medewerkers/ leerkrachten is respectvol
•
C2.2
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten structureren en hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen
•
C2.3
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de kinderen
•
C2.4
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de zelfstandigheid van de kinderen en tonen respect voor de autonomie van het kind
•
C2.5
De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taal-uitlokkend
•
Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen C3.1
Het educatief handelen van beide pedagogisch medewerkers/ leerkrachten is goed op elkaar afgestemd
C3.2
Er worden structureel effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd
C3.3
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen
•
C3.4
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken
•
C3.5
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen
•
C3.6
Het gedrag van de pedagogisch medewerkers/leerkrachten met de kinderen is responsief
•
• •
Pagina 14 van 15
Kwaliteit van de uitvoering van vve C3.7
1
2
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van de individuele kinderen
Ontwikkeling, begeleiding en zorg
3
4
•
1
2
3
4
Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep
•
D1.1
Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen
D1.2
De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind
•
D1.3
De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg
•
D1.4
Specifieke aandacht voor de taalontwikkeling bij begeleiding en zorg
•
Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen D2.1
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voorresp. vroegschool niet kan leveren, en van de aard van die zorg
•
D2.2
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten zorgen dat kinderen aangemeld worden voor externe zorg wanneer de voor- resp. vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren
•
D2.3
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten blijven de ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden
•
Kwaliteitszorg binnen de voor- en de vroegschool
1
2
4
•
E1
Er is vve-coördinatie op de voor- resp. vroegschool
E2
De voor- resp. vroegschool evalueert de kwaliteit van vve regelmatig
•
E3
De voor- resp. vroegschool evalueren de resultaten van vve
•
E4
De voor- resp. vroegschool werkt planmatig aan vveverbetermaatregelen
•
E5
De voor- resp. vroegschool borgt de kwaliteit van haar vveeducatie
Doorgaande lijn
3
•
1
2
F1
Er is vve-coördinatie tussen de voor- en vroegschool
•
F3
De voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht
•
3
4
Pagina 15 van 15
