RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE 2Spel
Plaats LRKP nummer Onderzoeksnummer Datum onderzoek Datum vaststelling
: : : : :
Den Haag 668070298 267367 19 september 2013 5 december 2013
Pagina 2 van 13
INHOUDSOPGAVE 1
INLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2
BEVINDINGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
3
CONCLUSIE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 BIJLAGE 1 OORDELEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Pagina 3 van 13
Pagina 4 van 13
1
INLEIDING Op 19 september 2013 heeft de inspectie kinderdagverblijf 2Spel onderzocht. Het onderzoek is gedaan vanwege het toezicht van de Inspectie van het Onderwijs op de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (vve). De inspectie monitort in 2013 en 2015 de kwaliteit van vve in de 37 grote gemeenten (G37). Vve is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in groep 3 van het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken. Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie beoordeeld met een set indicatoren, waarmee zij overeenkomstig de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de vve-locaties op belangrijke onderdelen vve van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op: • • •
• • • •
De voorwaarden voor vve De ouders De kwaliteit van de educatie - Het vve-programma, zoals dat wordt aangeboden - Het pedagogisch klimaat - Het educatief handelen De ontwikkeling, zorg en begeleiding De kwaliteitszorg De doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool De resultaten van vve
Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: • Analyse van de door de locatie ingevulde digitale vragenlijst. • Analyse van documenten en gegevens over de locatie die de inspectie voorafgaand aan het onderzoek heeft opgevraagd. • Vve-locatiebezoek, waarbij: ◦ documenten, handelingsplannen en groepsplannen zijn bestudeerd; ◦ een groepsbezoek is uitgevoerd in de peutergroep; ◦ gesprekken met het management en pedagogisch medewerkers zijn gevoerd.
Pagina 5 van 13
Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader vve 2010. Dit document is te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek naar voren zijn gekomen. Bij de geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie. Bijlage 1 van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover.
Pagina 6 van 13
2
BEVINDINGEN Uit het overzicht in bijlage 1 valt op te maken dat de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie op de aspecten Condities en Kwaliteitszorg op orde is. Bij de overige aspecten zijn op enkele indicatoren nog verbeterpunten geconstateerd. Totaalbeeld Het kinderdagverblijf 2Spel maakt deel uit van 2Samen, één van de organisaties voor kinderopvang in de regio Den Haag. Naar aanleiding van de bestandsopname vve in 2009 en 2010 heeft de organisatie, samen met andere organisaties voor kinderopvang en de gemeente Den Haag afspraken gemaakt over kwaliteitsverbetering van de voorschoolse educatie. Onderdeel van deze afspraken was de inzet van zogenoemde HBO-coaches op de vve-groepen, die zich onder meer richten op de verbetering van de proceskwaliteit, het vergroten van de professionaliteit van pedagogisch medewerkers (met name rondom doelgerichte educatie en zorg) en het intensiveren van de ouderparticipatie. De inzet van deze HBO-coaches is duidelijk merkbaar bij 2Spel en is bijvoorbeeld zichtbaar in de grotere planmatigheid in het handelen van de pedagogisch medewerkers. Net als de hele sector heeft ook 2Spel te maken met een grote terugloop. De bezettingsgraad is inmiddels zover teruggelopen dat het kinderdagverblijf terug moest van vier naar twee groepen. Afhankelijk van de bezetting komt het voor dat groepen kinderen moeten worden samengevoegd, waardoor een verticale groep ontstaat en de specifieke aandacht voor de (doelgroep)peuters in het kader van vve onder druk komt te staan. Ingezette ontwikkelingen lopen daardoor regelmatig vertragingen op (onder meer door verloop van personeel), maar ook blijkt dat het aantal doelgroepkinderen onevenredig snel afneemt, waardoor de financiering van de extra inzet voor vve onder druk komt te staan. Dit is een zorg die sterk leeft bij de pedagogisch medewerkers en het management van 2Spel. Bij de leiding van het kinderdagverblijf bestaat de indruk dat veel van deze kinderen aangemeld worden bij peuterspeelzalen, waardoor daar wachtlijsten ontstaan. Context Het kinderdagverblijf 2Spel is gevestigd in de wijk Bouwlust in Den Haag. Het is een aantrekkelijke naoorlogse wijk met veel groen en ruime openbare binnentuinen. In de loop van de tijd is de bevolkingssamenstelling veranderd. De etnisch-culturele diversiteit in de wijk is groot en de populatie op het kinderdagverblijf lijkt daarvan een afspiegeling te zijn.
Pagina 7 van 13
Het kinderdagverblijf beschikt over een centrale hal waar de kinderen bij slecht weer met rijdend materieel kunnen spelen en een ruime, afgeschermde, goed geoutilleerde buitenspeelplaats. De lokalen zijn ruim en rijk en overzichtelijk ingericht met veel (ontwikkelings)materiaal en speel- en leerhoeken. Toelichting Alle indicatoren die met een 1, 2 of 4 zijn beoordeeld worden hier toegelicht. De indicatoren die een 3 scoren kunnen toegelicht worden als dit voor de samenhang of context van belang is en om evenwicht te brengen in het rapport. Condities Geen opmerkingen. Ouders Er is organisatie breed een plan van aanpak voor ouderparticipatie opgesteld. De indicatoren voor het aspect Ouders van het kwaliteitskader vve van de onderwijsinspectie worden hierbij als leidraad gehanteerd. In het plan van aanpak is voor de HBO-coach een centrale rol weggelegd. 2Samen heeft een locatie specifiek plan van aanpak “VVE Actieve Ouders 2Spel” opgesteld. Hierin staan de te bereiken doelstellingen gericht op ouderbetrokkenheid beschreven. De effecten van het ingezette beleid op de ouderparticipatie zijn al zichtbaar. De inspectie acht het ouderbeleid van voldoende niveau, met uitzondering van indicator B4: het stimuleren van ouders om thuis ontwikkeling stimulerende activiteiten te doen met hun kinderen. Hierin zouden de pedagogisch medewerkers een actievere rol kunnen spelen. Er is nog te weinig een gerichte aanpak om ouders thuis te stimuleren om activiteiten met de kinderen te kunnen doen. Ook wordt te weinig systematisch nagegaan óf en hóe zij thuis met hun kinderen dit soort activiteiten kunnen doen. Kwaliteit van de uitvoering van vve De kwaliteit van de uitvoering van vve is grotendeels van voldoende niveau. De onderwijsinspectie ziet in dit aspect echter ook nog mogelijkheden voor verbetering. Zo kan de differentiatie in het aanbod (C1.4) planmatiger en doelgerichter worden uitgewerkt. Het gaat er dan om dat er sprake is van het opklimmen in moeilijkheidsgraad en dat dit is vastgelegd in een week- of dagplanning. Bovendien heeft de inspectie weinig differentiatie gezien tussen de verschillende leeftijden en ontwikkelingsniveaus van kinderen (C3.7). Ten slotte is het bevorderen van de interactie tussen kinderen een punt van aandacht. Het gaat dan om het stimuleren van samenspel, het stimuleren en begeleiden van de interactie tussen kinderen, ook in de ‘gewone momenten’, en het stellen van open vragen (C3.3).
Pagina 8 van 13
Ontwikkeling, begeleiding en zorg Ook bij dit aspect wijst de onderwijsinspectie op de onvoldoende planmatigheid en doelgerichtheid (D1.2): er wordt nog onvoldoende vastgelegd welke doelen met de extra zorg worden nastreeft, welk aanbod en welke begeleiding ingezet wordt en hoe een en ander geëvalueerd wordt. Hierdoor is het ook niet goed mogelijk om de aangeboden begeleiding en zorg naar behoren te evalueren (D1.3). Kwaliteitszorg De kwaliteitszorg is, mede door de actieve aansturing van 2Samen en de inzet van de HBO-coach, van voldoende niveau. Doorgaande lijn Het management van 2Spel probeert samenwerking van de grond te krijgen met basisscholen in de buurt. Dit lukt slechts moeizaam en vergt nog veel inzet. De locatie heeft een aantal zaken echter zelf in de hand en daar is nog onvoldoende aandacht voor. Zo is er geen beleid om zoveel mogelijk doelgroepkinderen te laten doorstromen naar een school met een vve-aanbod (F2). Verder wordt er nog onvoldoende ingezet op het realiseren van een warme overdracht voor alle doelgroepkinderen (F3). Opbrengsten Het kinderdagverblijf volgt alle kinderen in hun ontwikkeling en heeft op die basis inzicht in hun progressie. Aangezien er over het meten van opbrengsten nog geen concrete afspraken zijn gemaakt op gemeentelijk niveau, onthoudt de onderwijsinspectie zich op dit punt vooralsnog van een oordeel.
Pagina 9 van 13
3
CONCLUSIE De Inspectie van het Onderwijs constateert dat de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie op 2Spel grotendeels/gedeeltelijk op orde is. Uit het onderzoek is gebleken dat de vve-locatie op enkele gebieden nog tekortkomingen kent. De onderwijsinspectie vertrouwt erop dat de locatie in de nabije toekomst in staat zal blijken deze tekortkomingen op te heffen. Het onderzoek heeft geen aanleiding gegeven tot het maken van vervolgafspraken.
Pagina 10 van 13
BIJLAGE 1 OORDELEN In de onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig Deze kwalificatie geeft aan dat er écht iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn wenselijk Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat andere voor- en/of vroegscholen hiervan kunnen leren.
kinderdagverblijf 2Spel Condities
1
2
3
A0.1
Er is een recent GGD-rapport beschikbaar
•
A2
De groepsgrootte voldoet aan de maximumeisen (voorschool)
•
A3
Pedagogisch medewerker - kind ratio ("dubbele bezetting")
•
4
Voldoende vve-tijd A4.1
De peuters volgen gedurende voldoende tijd (per week) een vve-programma op de voorschool
•
Kwaliteit pedagogisch medewerkers A5.2
Alle beroepskrachten zijn toereikend gekwalificeerd (opleiding)
•
A5.3
Alle beroepskrachten spreken voldoende Nederlands
•
A5.4
Alle beroepskrachten zijn toereikend vve-geschoold
•
A5.5
Er is een jaarlijks vve-opleidingsplan
•
Ouders
1
2
3
B1
Gericht vve-ouderbeleid
•
B2
Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd
•
B3
Intake
•
4
Pagina 11 van 13
Ouders
1
2
3
B4
Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen
B5
Participatie in vve-activiteiten in de voorschool/vroegschool
•
B6
Informeren over de ontwikkeling van hun kind
•
B7
Rekening houden met thuistaal
•
4
•
Kwaliteit van de uitvoering van vve
1
2
3
4
Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma C1.1
Een integraal vve-programma
•
C1.2
Werken met een doelgerichte planning
•
C1.3
Het activiteitenaanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend en geconcretiseerd
•
C1.4
Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd
•
Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat C2.1
Het pedagogisch handelen van de pedagogisch medewerkers/ leerkrachten is respectvol
•
C2.2
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten structureren en hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen
•
C2.3
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de kinderen
•
C2.4
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de zelfstandigheid van de kinderen en tonen respect voor de autonomie van het kind
•
C2.5
De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taal-uitlokkend
•
Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen C3.1
Het educatief handelen van beide pedagogisch medewerkers/ leerkrachten is goed op elkaar afgestemd
•
C3.2
Er worden structureel effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd
•
C3.3
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen
C3.4
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken
•
C3.5
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen
•
C3.6
Het gedrag van de pedagogisch medewerkers/leerkrachten met de kinderen is responsief
•
•
Pagina 12 van 13
Kwaliteit van de uitvoering van vve C3.7
1
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van de individuele kinderen
Ontwikkeling, begeleiding en zorg
2
3
4
3
4
•
1
2
Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep
•
D1.1
Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen
D1.2
De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind
•
D1.3
De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg
•
D1.4
Specifieke aandacht voor de taalontwikkeling bij begeleiding en zorg
•
Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen D2.1
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voorresp. vroegschool niet kan leveren, en van de aard van die zorg
•
D2.2
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten zorgen dat kinderen aangemeld worden voor externe zorg wanneer de voor- resp. vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren
•
D2.3
De pedagogisch medewerkers/leerkrachten blijven de ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden
•
Kwaliteitszorg binnen de voor- en de vroegschool
1
2
3
E1
Er is vve-coördinatie op de voor- resp. vroegschool
•
E2
De voor- resp. vroegschool evalueert de kwaliteit van vve regelmatig
•
E3
De voor- resp. vroegschool evalueren de resultaten van vve
•
E4
De voor- resp. vroegschool werkt planmatig aan vveverbetermaatregelen
•
E5
De voor- resp. vroegschool borgt de kwaliteit van haar vveeducatie
•
E6
In de kwaliteitszorg van de vroegschool wordt ook specifiek naar vve gekeken
•
Doorgaande lijn F3
De voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht
1
2
3
4
4
•
Pagina 13 van 13
