RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK 'N BAOKEN
School Plaats BRIN-nummer Onderzoeksnummer
: : : :
'n Baoken Groot Agelo 05KK 93311
Datum schoolbezoek Datum vaststelling
: 31 mei 2007 : 6 juli 2007
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING ................................................................................................... 5 2 KWALITEITSPROFIEL................................................................................... 7 3 BESCHOUWING ......................................................................................... 11 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT................................................................. 15
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek 'n Baoken - 31-5-2007
3
1 INLEIDING Het periodiek kwaliteitsonderzoek Op 31 mei 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs 'n Baoken in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: www.onderwijsinspectie.nl. Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school aan de orde geweest. Tijdens het vorige inspectieonderzoek in 2006 is maar de helft van het aantal indicatoren van de kwaliteitszorg beoordeeld. Aangezien sindsdien nieuwe indicatoren zijn toegevoegd, heeft de inspectie besloten de kwaliteitszorg opnieuw te beoordelen. De toegevoegde indicatoren staan cursief vermeld in het kwaliteitsprofiel van hoofdstuk 2. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betrof de volgende documenten: • Rapportage kwaliteitsmonitor 2005-2006 (inclusief leerlingresultaten, leerlingtevredenheidsonderzoek, medewerkertevredenheidsonderzoek, oudertevredenheidsonderzoek), • Trendanalyse rekenen-wiskunde, • Leerlingtevredenheidsonderzoek 2006, • Risico-inventarisatie en risico-evaluatie 2006 (Arbodienst Drienerlo) Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek 'n Baoken - 31-5-2007
5
De gegevens die uit deze documenten naar voren kwamen, zijn voor de inspectie aanleiding geweest om de door u verkregen oordelen op de volgende kernindicatoren alleen te verifiëren: 1.2, 1.3, 9.3, 9.5. De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. • Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. • Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de vragenlijst periodiek kwaliteitsonderzoek is bij de analyse betrokken. • Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1-2, 3-4-5, 6-7-8. • Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de kernindicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de intern begeleider. • Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met de directie. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek 'n Baoken - 31-5-2007
6
2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van 'n Baoken Kwaliteitszorg
1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving.
Leerstofaanbod 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. 3.5 De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek 'n Baoken - 31-5-2007
1
2
3
4
l l l l l l l l
1
2
3
4
l l l l
l
7
Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen.
Pedagogisch handelen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan.
Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren.
Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau.
Sfeer op school 9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig op school.
Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen.
Zorg 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 11.3 De school voert de zorg planmatig uit. 11.4 De school gaat de effecten van de zorg na.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek 'n Baoken - 31-5-2007
1
2
3
4
l l
1
2
3
4
l
1
2
3 l l
4
l
1
2
3
4
l l
1
2
3
4
l l
1
2
3
4
l l
1
2
3
4
l
1
2
3
4
l l l
8
Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht.
Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.2 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek 'n Baoken - 31-5-2007
1
2
3
4
5
l l
1
2
3
4
5
l l l
9
3 BESCHOUWING Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op basisschool 'n Baoken en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken. Algemeen beeld De inspectie concludeert dat het onderwijs op basisschool 'n Baoken van voldoende kwaliteit is. Dit oordeel baseert zij op de kwaliteit van de opbrengsten, die bij het vorige inspectiebezoek nog onvoldoende waren, het onderwijsleerproces en de kwaliteitszorg. Eén indicator van de kwaliteitszorg is als onvoldoende beoordeeld, namelijk het planmatig werken aan verbeteractiviteiten. Mede door de geringe schoolgrootte kent de school wel enkele risico's die in de toelichting als verbeterpunt zijn geformuleerd. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting Opbrengsten De inspectie beoordeelt de opbrengsten aan het einde van de basisschool aan de hand van de scores op de laatste drie afnames van de landelijk genormeerde eindtoets, die basisschool 'n Baoken bij haar leerlingen afneemt. De resultaten liggen in de periode 2005-2007 elk jaar op het niveau van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie. Hierbij wordt wel aangetekend dat het aantal leerlingen dat aan die eindtoets deelneemt erg klein is (minder dan tien). De inspectie geeft geen oordeel over de mate waarin leerlingen aan het eind van de basisschool sociale vaardigheden bezitten. De school beschikt namelijk niet over een landelijk genormeerde toets om deze vaardigheden te meten. Wel maakt basisschool 'n Baoken gebruik van Pravoo en Eggo+. Onderwerpen op sociaal gebied komen regelmatig aan de orde door het benadrukken en controleren van gewenst gedrag (schoolregels) en het aanbod 'Beter Omgaan met Jezelf en Anderen' (BOJA) en 'Drama moet je doen'. De inspectie beoordeelt de tussentijdse opbrengsten aan de hand van de laatst gerapporteerde scores op de volgende landelijk genormeerde toetsen: technisch lezen in de groepen 3 en 4, rekenen/wiskunde in de groepen 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. Omdat de scores van alle vijf toetsen boven de door de inspectie gehanteerde ondergrens liggen, is de inspectie van oordeel dat de school voldoende leeropbrengsten weet te realiseren tijdens de basisschoolperiode. Ook bij de tussenopbrengsten geldt dat het aantal leerlingen erg klein is (2-7 leerlingen per toets). De inspectie geeft geen beoordeling voor de ontwikkeling van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Reden hiervoor is dat er geen leerlingen zijn met een eigen leerlijn, met een indicatie voor speciaal basisonderwijs of met leerlinggebonden financiering vanwege cognitieve belemmeringen.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek 'n Baoken - 31-5-2007
11
Het intern rendement van de school is van voldoende niveau. Het aantal zittenblijvers in de groepen 3 t/m 8 ligt rond het landelijk gemiddelde. Leren en onderwijzen De methoden die de school gebruikt zijn voldoende actueel en worden aangeboden tot en met het niveau van groep 8. Op het gebied van ICT is veel software beschikbaar en leerlingen maken daar aantoonbaar gebruik van. De school beschikt over een methode voor voortgezet lezen in het kader van de continue aandacht voor leesontwikkeling. De methoden stellen de leraren voldoende in staat om het aanbod af te stemmen op de verschillen in onderwijsbehoeften van leerlingen. Het didactisch handelen van de leraren is van voldoende niveau. De meeste leerlingen werken zelfstandig en taakgericht. Vanwege de zeer kleine groepen wordt geen instructietafel toegepast maar wordt de instructie individueel gevarieerd. Leerlingen leren al vroeg te werken met een weektaak. De inspectie signaleert wel enkele indicatoren (4.4, 6.1, 6.3 en 8.3) die een verbeterpunt vormen. Door het werken in een lokaal met drie jaargroepen verliezen sommige leraren het overzicht waardoor enkele leerlingen nauwelijks taakgericht bezig zijn, zonder overigens het lesverloop te verstoren. Verder moeten sommige leerlingen te lang wachten op hulp, omdat de leraar met een andere groep bezig is. Het zelfstandig werken zou nog beter functioneren als in groepen nog meer gewezen wordt op wat in de schoolregels staat, namelijk 'fluisteren'. De uitleg van de leerstof en de opdrachten is niet onduidelijk, maar zou nog helderder zijn als leraren consequenter gebruik maken van de onderdelen van het directe instructiemodel. Waar van toepassing wordt voldoende gebruik gemaakt van leerstrategieën door aanpakken te vergelijken en te beoordelen. De sfeer in de groepen is respectvol, zoals blijkt uit de lesobservaties en de enquêtes die leerlingen hebben ingevuld. Begeleiding en zorg De school gebruikt gestandaardiseerde toetsen om de leer- en ontwikkelingsprogressie van leerlingen voor Nederlandse taal en rekenenwiskunde vast te stellen. Problemen in de ontwikkeling van leerlingen worden vroegtijdig gesignaleerd door vragenlijsten en interviews af te nemen bij ouders van instromende leerlingen. De vooruitgang in ontwikkeling wordt voldoende geanalyseerd op basis van regelmatige groeps- en leerlingenbesprekingen. De zorg vindt overwegend plaats binnen de groepen omdat er nauwelijks leerlingen zijn die als zorgleerling zijn aangemerkt. De school beschikt wel over een taalcoördinator en maakt gebruik van meerdere onderwijsassistenten. Voor enkele leerlingen zijn handelingsplannen in gebruik die planmatig zijn uitgewerkt en waarvan de resultaten zijn geëvalueerd. De kwaliteitszorg De kwaliteitszorg kent acht indicatoren. Op één indicator na is de kwaliteitszorg van voldoende niveau.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek 'n Baoken - 31-5-2007
12
Uit de kenmerken van de leerlingenpopulatie worden conclusies getrokken voor verbetering, zoals extra woordenschat- en spellingonderwijs en meer uitdagend materiaal voor kinderen die sneller van begrip zijn. De opbrengsten van leerlingen worden geïnventariseerd op basis van een door het bestuur opgestelde 'kwaliteitsmonitor'. Elke school kan daarin de eigen eind- en tussentijdse opbrengsten vergelijken met de minimale inspectienorm of een zelf gekozen streefniveau gedurende meerdere jaren. De school moet ook een verklaring geven voor de resultaten en daarop gebaseerde acties. Daarmee wordt de kwaliteit van de opbrengsten voldoende systematisch beoordeeld. Een meer gedetailleerde analyse is evenwel mogelijk. Gedurende de laatste drie jaren zijn de opbrengsten op het gebied van rekenen-wiskunde veel hoger dan die voor taal en studievaardigheden. De school zal nader analyseren hoe dit komt en zo mogelijk verbeteringen aanbrengen. De evaluatie van het leren en onderwijzen heeft in 2006 plaatsgevonden op basis van enquêtes voor ouders, leerlingen en het team. De resultaten lagen over het algemeen boven die van andere scholen binnen het bestuur. Wel merkten leerlingen op dat zij matig geïnteresseerd zijn in de zaakvakken. De school heeft inmiddels maatregelen genomen om hier voor het vak geschiedenis verbetering te bewerkstelligen. Hiermee geeft de school blijk lering te trekken uit de gegevens van zelfevaluatie. De borging en rapportage van de kwaliteit van leren en onderwijzen is voldoende beschreven in de schoolgids. Sinds kort beoordeelt de inspectie ook de mate waarin de school de sociale veiligheid van leerlingen en personeel beleidsmatig waarborgt. Het bestuur heeft een document opgesteld voor alle scholen waarin het beleid omtrent de preventie en nazorg van incidenten is vastgelegd. Elke school heeft verder een schoolcontactpersoon (SCP) waar meldingen en klachten systematisch worden verzameld. De werkgroep van SCP levert ook een jaarverslag op met de ervaringen en verbeterpunten. Op basis van de bestuursmonitor worden leerlingen en personeelsleden periodiek bevraagd over ondermeer het sociale veiligheidsgevoel. Met deze maatregelen is de beleidsmatige waarborg voldoende geregeld. De inspectie heeft de zorg voor de kwaliteit van het onderwijs voor de bevordering van actief burgerschap en sociale integratie als voldoende beoordeeld, omdat het onderwijs vooralsnog voldoende is afgestemd op risico's van ongewenste opvattingen, houdingen en gedragingen van leerlingen rond burgerschap en integratie én de schoolvisie in algemene zin is uitgewerkt. Wel constateert de inspectie dat de aanpak en evaluatie nog onvoldoende zijn uitgewerkt. Eén indicator, het planmatig werken aan schoolverbetering, heeft de inspectie als onvoldoende beoordeeld. Verbeteractiviteiten, vooral waar het lerarengedrag betreft, zijn onvoldoende 'smart' beschreven. Bovendien zijn geen schooldocumenten aangetroffen waaruit blijkt dat de resultaten van schoolverbeteractiviteiten systematisch zijn beoordeeld. Een planmatige cyclus van schoolverbetering is daarmee onvoldoende aangetroffen.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek 'n Baoken - 31-5-2007
13
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet.
De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. Op basis van risicoanalyses die de inspectie jaarlijks van de school maakt, stelt de inspectie het toezichtarrangement jaarlijks opnieuw vast.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek 'n Baoken - 31-5-2007
15
