RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK RKBS "DE ARABESK"
School Plaats BRIN-nummer Onderzoeksnummer
: : : :
rkbs "De Arabesk" Arnhem 27XC 88231
Datum schoolbezoek Datum vaststelling
: 7 november 2006 : 4 april 2007
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING ................................................................................................... 5 2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL ................................................. 7 3 OORDEEL OVER DE I NDICATOREN ............................................................. 9 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT................................................................. 13
Rapport jaarlijks onderzoek rkbs "De Arabesk" - 7 november 2006
3
1 INLEIDING Het jaarlijks onderzoek Op 7 november 2006 bezocht de Inspectie van het Onderwijs rkbs "De Arabesk" in het kader van een jaarlijks onderzoek (JO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een aantal indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. De indicatoren betreffen de volgende kwaliteitsaspecten: •
De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs;
•
De resultaten van de leerlingen liggen ten minste op het niveau dat mag worden verwacht;
•
De leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting.
In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: www.onderwijsinspectie.nl. Zoals in het toezichtkader primair onderwijs 2005 is vastgelegd, gaat de inspectie zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld. Daarmee sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast. U heeft naast de schoolgids en het schoolplan hiervoor documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben, te weten: • Nieuwsbrief 30 juni 2006: Arabesk Tomschool; • Schoolgids basisschool De Arabesk; • diverse andere nieuwsbrieven; • Tussenevaluatie Schoolplan in Ontwikkeling d.d. 20-09-2006 en • Schoolplan De Arabesk d.d. 18-05-04.
Rapport jaarlijks onderzoek rkbs "De Arabesk" - 7 november 2006
5
De opzet van het onderzoek Het jaarlijks onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: • Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de jaarlijkse vragenlijst en de aanvullende vragenlijst jaarlijks onderzoek zijn bij de analyse betrokken. • Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. • Schoolbezoek, waarbij gesprekken met de directie en -voor zover van toepassing- met de coördinatie leerlingenzorg zijn gevoerd over de onderzochte indicatoren en de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op een aantal indicatoren op. Na een korte beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdstuk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien. In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
Rapport jaarlijks onderzoek rkbs "De Arabesk" - 7 november 2006
6
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL Basisschool De Arabesk is een startende school. De inspectie bezoekt de school voor het eerst. Daarom is het op de eerste plaats van belang stil te staan bij de visie van de school, ook in relatie tot de nieuw te bouwen schoolgebouw en (de ontwikkeling van) het leerlingenaantal en de kenmerken ervan. Basisschool De Arabesk wil graag een TOM-school zijn. Zij heeft haar visie verwoord in een aantal uitgangspunten, die zijn gebaseerd op de drie pijlers van het TOM-concept (personeel, organisatie en leeromgeving). De Arabesk is een snel groeiende school die in 2004 is begonnen met 23 leerlingen. Inmiddels bezoeken zo'n 150 kinderen de school. De verwachting is dat zij zal doorgroeien naar ongeveer 300 leerlingen. De voortdurende groei van het leerlingenaantal leidt tot een toenemend gebrek aan ruimte. Daarnaast is het zo dat de school gelegen is in een wijk die nog in de opbouwfase verkeert. Iedereen die er woont, woont hier pas sinds kort. De sociale verbanden tussen de bewoners zijn veelal los van aard en moeten zich nog uitkristalliseren. Als gevolg hiervan verkeren sommige gezinnen in een isolement. Dat gegeven legt een claim op de school bij het opvangen van leerlingen die afkomstig zijn uit deze gezinnen. De school is momenteel gehuisvest op een noodlocatie. Dit in afwachting van het gereedkomen van de definitieve huisvesting. Als het zover is, vindt De Arabesk in augustus 2007 onderdak in een brede school in de nieuwbouwwijk Schuytgraaf. In dit gebouw zullen tevens een openbare basisschool, een peuterspeelzaal, een kinderdagverblijf, buiten- en voorschoolse opvang en een sporthal zijn gevestigd. Dit vraagt van alle betrokkenen extra inspanningen om op een voor iedereen acceptabele wijze invulling te geven aan de onderlinge samenwerking en afstemming. De school streeft ernaar de inrichting van het gebouw zoveel mogelijk aan t e laten sluiten op haar onderwijsvisie. De directie moet in dit stadium veel tijd steken in de nieuwbouw. Dit is van invloed op de mate waarin zij zich kan richten op andere (onderwijsinhoudelijke) zaken. Naast dit alles en in aanvulling daarop wijst de school op een aantal andere factoren die van invloed (kunnen) zijn op de schoolontwikkeling en de kwaliteit van het onderwijs. Daarbij gaat het om het team en diverse ontwikkelingen binnen het samenwerkingsverband, op gemeentelijk niveau en de begeleidingsdiensten.
Rapport jaarlijks onderzoek rkbs "De Arabesk" - 7 november 2006
7
Het team bestaat voor het overgrote deel uit jonge, pas startende leerkrachten en ondersteunend personeel (onderwijsassistentes, stagiaires). Niet één persoon is verantwoordelijk voor het onderwijs in een groep, maar meerdere mensen. Dat is een kenmerkend verschil tussen De Arabesk en andere basisscholen. De leerkracht verzorgt veelal de instructie en de onderwijsassistenten en stagiaires ondersteunen de leerlingen tijdens de verwerking en verrichten tevens verschillende andere werkzaamheden. De leerkracht is eindverantwoordelijk voor de groep. Daarnaast zijn er twee unitleiders, die verantwoordelijk zijn voor de unit (bouw) en verschillende coaches, die verantwoordelijk zijn voor de verdere inhoudelijke ontwikkeling van het onderwijs. Omdat het team voornamelijk bestaat uit jonge, nog onervaren leerkrachten, vergt dit extra inspanningen van de schoolleiding om hen goed te begeleiden. Daarnaast is het zo dat de onderwijsassistenten niet altijd passen binnen het door de school voorgestane competentieprofiel. Als gevolg hiervan en als gevolg van een niet helemaal optimale afstemming met hun opleiding heeft de school te kampen met het probleem dat zij niet goed aan personeel kan komen om de onderwijsondersteunende functies naar wens te vervullen. Binnen het samenwerkingsverband en op gemeentelijk niveau is een tweetal ontwikkelingen gaande die van invloed zijn op de kwaliteit van het onderwijs. Sinds het begin van dit schooljaar is een schoolgericht maatschappelijk werkster verbonden aan de school en is de school gestart met het werken met een multidisciplinair zorgteam. Het eerste is overigens niet alleen een initiatief van De Arabesk; dit gebeurt zo op alle scholen in Arnhem en wel vanuit de gedachte 'geen kind de wijk uit'. Het zorgteam komt een keer in de zes weken bij elkaar. De eerste ervaringen zijn positief. Bij de implementatie van haar onderwijsvisie wordt De Arabesk begeleid door de begeleidingsdienst die werkzaam is in Arnhem en omgeving. De school is te spreken over de wijze waarop de medewerker van de plaatselijke begeleidingsdienst hieraan invulling geeft.
Rapport jaarlijks onderzoek rkbs "De Arabesk" - 7 november 2006
8
3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school geen betrouwbare en valide gegevens over haar opbrengsten beschikbaar heeft. rkbs "De Arabesk" Kwaliteitszorg
1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving.
1
2
3
4
l l l l l l l
Toelichting Drie indicatoren, te weten 1.4, 1.5 en 1.8 krijgen het oordeel 'voldoende'. De kwaliteit van indicator 1.1, 1.2, 1.6 en 1.7 laat te wensen over. Daarom beoordeelt de inspectie deze als onvoldoende. Met name die laatste indicatoren worden hierna nog verder toegelicht. De inspectie spreekt geen oordeel uit over indicator 1.3. Dit vanwege het feit dat basisschool De Arabesk een startende school is, waarvan niet in redelijkheid kan worden verlangd dat zij in de korte tijd van haar bestaan al in staat is het leren en onderwijzen over de volle breedte te evalueren. In het navolgende gedeelte worden de oordelen op de indicatoren die de inspectie wél beoordeelt achtereenvolgens besproken. De school heeft geen rechtstreekse koppeling aangebracht tussen de kenmerken van de leerlingenpopulatie enerzijds en de inrichting van het onderwijs anderzijds. Bovendien geeft zij niet aan waarom de keuzes die zij heeft gemaakt bij de inrichting van het onderwijs volgens haar het beste tegemoet komen aan de kenmerken van de leerlingenpopulatie en hoe zij dit heeft vastgesteld. Op basis van deze overwegingen beoordeelt de inspectie indicator 1.1 als onvoldoende.
Rapport jaarlijks onderzoek rkbs "De Arabesk" - 7 november 2006
9
De school evalueert de kwaliteit van haar opbrengsten nog onvoldoende systematisch. Dit oordeel is gebaseerd op drie overwegingen. De eerste overweging is dat de school geen evaluatie heeft gemaakt van de tussenopbrengsten; noch op groeps- noch op schoolniveau. Als gevolg hiervan is zij, en dat is de tweede overweging, niet in staat hier consequenties uit te trekken die richtinggevend zijn voor de verdere inrichting van het onderwijs. De derde en laatste overweging is dat de school geen evaluatie maakt van de eind- en tussenopbrengsten in relatie t ot elkaar, de uitstroom naar het voortgezet onderwijs en zorg en begeleiding. Zij heeft zich in onvoldoende mate de vraag gesteld wat het rendement is van haar inspanningen op het laatste vlak. De inspectie tekent hier overigens bij aan dat De Arabesk een school is, die in een opstartfase verkeert. Zij richt zich in eerste instantie op het uitwerken van een groot aantal ontwikkelonderwerpen en komt daardoor nog niet toe aan een systematische evaluatie van de kwaliteit van haar opbrengsten. De inspectie is van mening dat basisschool De Arabesk voldoende planmatig werkt aan verbeteractiviteiten. Zij heeft prioriteiten vastgelegd en verbeteractiviteiten gepland en werkt aantoonbaar aan een scala van verbeteronderwerpen variërend van de verdere implementatie van diverse methodes tot het verder uitwerken van de onderlinge samenwerking van de leerlingen in het kader van coöperatief leren. Andere verbeteronderwerpen betreffen de verdere implementatie van de deltazorgstructuur en het regelmatig toepassen van praktische oefenvormen van coöperatief leren. Dit alles wil niet zeggen dat er geen verbeteringen mogelijk zijn, zeker als het gaat om het uitwerken van de doelen van de verbeteractiviteiten in waarneembare effecten. De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen in voldoende mate, onder meer omdat zij de afspraken die zijn gericht op het behouden van de kwaliteit van de diverse kwaliteitsaspecten die betrekking hebben op het huidige beleid heeft vastgelegd in het schoolplan en nagaat of de betrokkenen overeenkomstig de afspraken handelen. Daartoe worden onder meer klassenbezoeken afgelegd en een en ander geregeld aan de orde gesteld tijdens diverse overlegsituaties. Een factor die eveneens van positieve invloed is op het behouden van de kwaliteit van het leren en onderwijzen vloeit voort uit de omstandigheid dat niet één persoon verantwoordelijk is voor het onderwijs in de groep, maar meerdere. Het is zo beter mogelijk elkaar 'bij de les te houden'. Die omstandigheid dwingt de school echter aan de andere kant meer dan normaal aandacht te schenken aan bewaken van de gemaakte afspraken. Dit om te voorkomen dat deze ondermijnd worden door eigen invullingen van teamleden. Het inzichtelijk gehalte van de informatie die de school verschaft over de kwaliteit van het onderwijs laat te wensen over. De schoolgids en de nieuwsbrieven bevatten hier geen gegevens over, alsmede een analyse daarvan. De school informeert de ouders ook niet over de conclusies die zij heeft getrokken uit de voorhanden zijnde gegevens en de vervolgacties die zij op basis daarvan in gang heeft gezet of wil zetten. Daarom beoordeelt de inspectie indicator 1.6 als onvoldoende.
Rapport jaarlijks onderzoek rkbs "De Arabesk" - 7 november 2006
10
Bij het beoordelen van indicator 1.7 buigt de inspectie zich over drie vragen. Dat betreft op de eerste plaats de vraag of de school zicht heeft op de beleving van de sociale veiligheid door leerlingen en personeel. Op de tweede plaats gaat het om de vraag of de school beleid heeft ontwikkeld, waarbij aandacht wordt besteed aan de preventie van incidenten. En op de derde plaats gaat het om de vraag of is vastgelegd welke acties aan de orde zijn indien zich onverhoopt incidenten voordoen. De inspectie hanteert als norm dat de school tenminste aan twee van de drie genoemde criteria moet voldoen. Dat is niet het geval op basisschool De Arabesk. Daarom beoordeelt zij indicator 1.7 als onvoldoende. De inspectie beoordeelt de zorg voor de kwaliteit van het onderwijs ter bevordering van actief burgerschap en sociale integratie als voldoende. Zij constateert wel dat de visie op burgerschap en integratie een gedetailleerder uitwerking behoeft, evenals de verantwoording daarvan. Een derde punt dat aandacht behoeft, is de evaluatie van de resultaten van het onderwijs op dit punt. Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht.
1
2
3
4
5 l l
Toelichting De inspectie spreekt geen oordeel uit over de vraag of de eindopbrengsten op het niveau liggen dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. Dit omdat de school nog niet over voldoende gegevens beschikt om dit te kunnen beoordelen. De inspectie volstaat daarom met een beschrijving van de resultaten die bekend zijn. De Cito Eindtoets is pas voor het eerst afgenomen in 2006. De resultaten liggen rond het niveau dat mag worden verwacht. Hetzelfde geldt voor de Entreetoets in groep 7: ook die is pas één keer afgenomen. Ook de resultaten hiervan zijn van voldoende niveau. Omdat de school geen gebruik maakt van een instrument om in kaart te brengen of de sociale vaardigheden van de leerlingen op een niveau liggen dat mag worden verwacht, spreekt de inspectie geen oordeel uit over indicator 12.2. Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar.
Rapport jaarlijks onderzoek rkbs "De Arabesk" - 7 november 2006
1
2
3
4
5
l l
11
Toelichting De resultaten van de leerlingen tijdens de schoolperiode liggen in voldoende mate op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht, zij het dat dit niet over de gehele linie het geval is. De resultaten voor technisch lezen in groep 4 en voor rekenen en wiskunde en begrijpend lezen in groep 6 zijn van voldoende niveau. Dit is doorslaggevend voor bovengenoemd oordeel. De resultaten voor technisch lezen in groep 3 en rekenen en wiskunde in groep 4 zijn echter onvoldoende. De doorstroming gedurende de schoolperiode is in overeenstemming met het landelijke beeld.
Rapport jaarlijks onderzoek rkbs "De Arabesk" - 7 november 2006
12
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Afspraak met betrekking tot wettelijke bepalingen Bij dit jaarlijks onderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Schoolplan en schoolgids voldoen daar niet geheel aan. Wat het eerste aangaat: de school beschikt niet over een schoolplan. De inspectie kan hier, gezien de uitgangssituatie van de school, begrip voor opbrengen. Dat ontslaat de school niet van de verplichting voor het begin van schooljaar 2007-2008 een schoolplan voor de periode 2007-2011 te overleggen. De inspectie heeft met de school afgesproken dat deze de inspectie uiterlijk de laatste vrijdag voor het grote vakantie van dit schooljaar een exemplaar van het schoolplan 2007-2011 heeft toegezonden dat is goedgekeurd door het bevoegd gezag en de medezeggenschapsraad. Wat betreft de benutting van de onderwijstijd is gebleken dat de school in totaal 12 vierdaagse schoolweken heeft ingepland voor de groepen 3 en 4. Voor de groepen 3 tot en met 8 mogen scholen maximaal 7 keer per jaar een vierdaagse schoolweek inroosteren. Uitzondering op deze regel vormen de weken waarin een algemene feestdag valt of waarin naar plaatselijk gebruik traditioneel een vrije dag wordt gegeven. De school moet bovendien in de schoolgids aangeven in welke weken slecht s vier dagen wordt lesgegeven. Op grond van bovenstaande regelgeving dient basisschool De Arabesk het vakantierooster aan te passen en wel uiterlijk met ingang van 1 augustus 2007. De inspectie ontvangt zo spoedig mogelijk na instemming van de medezeggenschapsraad doch uiterlijk 31 juli 2007 bericht van de school over de aard van de aanpassingen die zij heeft gepleegd.
Afspraken over de invulling van het eerstvolgende PKO Het volgende bezoek van de inspectie zal in beginsel bestaan uit een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Op basis van de gegevens die de inspectie heeft verkregen bij dit jaarlijks onderzoek worden geen veranderingen aangebracht in de inhoud van het eerstvolgende PKO.
Rapport jaarlijks onderzoek rkbs "De Arabesk" - 7 november 2006
13