RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK DE WILGENSTAM
School Plaats BRIN-nummer Onderzoeksnummer
: : : :
De Wilgenstam Rotterdam 17JH 63377
Datum schoolbezoek Datum vaststelling
: 23 augustus 2005 : 2 december 2005
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING ................................................................................................... 5 2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL ................................................. 7 3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN ............................................................. 9 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT................................................................. 13
Rapport jaarlijks onderzoek De Wilgenstam - 23 augustus 2005
3
1 INLEIDING Het jaarlijks onderzoek Op 23 augustus 2005 bezocht de Inspectie van het Onderwijs De Wilgenstam in het kader van een jaarlijks onderzoek (JO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een aantal indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. De indicatoren betreffen de volgende kwaliteitsaspecten: •
De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs;
•
De resultaten van de leerlingen liggen ten minste op het niveau dat mag worden verwacht;
•
De leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting.
In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: www.onderwijsinspectie.nl. Zoals in het toezichtkader primair onderwijs 2005 is vastgelegd, gaat de inspectie zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld. Daarmee sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast. Tijdens het bezoek heeft de inspectie verschillende documenten geraadpleegd die op zelfevaluatie betrekking hebben. Bij dit jaarlijks onderzoek heeft de inspectie onderzoek gedaan nar een aantal onderdelen van de kwaliteit van het onderwijs op de school: de kwaliteitszorg, de toetsing en de opbrengsten. De opzet van het onderzoek Het jaarlijks onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: • Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de jaarlijkse vragenlijst en de aanvullende vragenlijst jaarlijks onderzoek zijn bij de analyse betrokken. • Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. • Schoolbezoek, waarbij gesprekken met de directie en -voor zover van toepassing- met de coördinatie leerlingenzorg zijn gevoerd over de onderzochte indicatoren en de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein.
Rapport jaarlijks onderzoek De Wilgenstam - 23 augustus 2005
5
De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op een aantal indicatoren op. Na een korte beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdstuk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien. In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
Rapport jaarlijks onderzoek De Wilgenstam - 23 augustus 2005
6
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL De openbare basisschool De Wilgenstam staat in de wijk Schiebroek van Rotterdam. Voor de ontwikkeling van de school is van belang dat er het afgelopen schooljaar twee nieuwe directieleden zijn aangesteld, een directeur op 1 augustus 2004 en een (tweede) adjunct-directeur op 1 januari 2005. Daarnaast is door veel verhuizingen sprake van een toenemend aantal zijinstromers. Op bestuursniveau vinden eveneens ontwikkelingen plaats. De scholen werken aan competentieprofielen, men bereidt zich voor op de invoering van de lumpsum financiering en dit jaar zullen alle scholen aan de hand van een jaarplan en een jaarverslag hun plannen verduidelijken en zich verantwoorden over de bereikte resultaten. Ten slotte vermeldt de school dat het overleg binnen het samenwerkingsverband WSNS veranderd is en er een cultuurwijziging zichtbaar wordt. Basisschool De Wilgenstam telde op de laatste teldatum 469 leerlingen, verdeeld over twee vestigingen. Aan de leerlingen van de groepen 1 tot en met 4 wordt in beide vestigingen onderwijs aangeboden. De groepen 5 en 6 krijgen les op de Wilgenlei, de groepen 7 en 8 op de Meidoornsingel. Op de eerstgenoemde vestiging behoort meer dan twee derde tot de zogenoemde gewichtsleerlingen, terwijl dat voor een derde van de leerlingen van de Meidoornsingel geldt. De school heeft ook met het oog op versterking van integratie gekozen voor deze herverdeling van leerlingen in de bovenbouw.
Rapport jaarlijks onderzoek De Wilgenstam - 23 augustus 2005
7
3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij. 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school geen betrouwbare en valide gegevens over haar opbrengsten beschikbaar heeft. De Wilgenstam Kwaliteitszorg
1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs.
1
2
3
4
l l l l l l
Toelichting: Op De Wilgenstam wordt hard gewerkt aan verbetering van het eigen onderwijs. De school profileert zich als een 'vreedzame basisschool' waar de ontwikkeling van sociale vaardigheden hoog in het vaandel staat. Men zoekt naar wegen om deze boodschap in de wijk duidelijker te communiceren. Het belangrijkste speerpunt van de school ligt op het terrein van versterking van leraarvaardigheden. Bij deze ontwikkeling geldt als uitgangspunt dat de verantwoordelijkheid hiervoor in belangrijke mate bij de leraar zelf wordt neergelegd. Tijdens het gesprek dat de inspectie voerde met de directie en de coördinatoren leerlingenzorg kwam aan de orde het voornemen van de school om volgend schooljaar te starten met het project 'Early Bird'. Dit zou betekenen dat, te beginnen in de kleutergroepen, een 'native speaker' een deel van de lessen zal geven met Engels als voertaal. Daarnaast zijn tijdens dit gesprek de mogelijkheden verkend om een duidelijker beeld te krijgen van de effectiviteit van de leerlingenzorg. Met behulp van de jeugdmonitor en evaluatie van de instroom van leerlingen beschikt de school over een goed beeld van de eigen leerlingenpopulatie. Tevredenheidspeilingen onder de ouders en het personeel dragen bij aan de kennis van en waardering voor de kwaliteit van het eigen onderwijs. Ouders worden onder meer via de web-site geïnformeerd over de ontwikkelingen op de school, terwijl de school aan het bestuur verantwoording aflegt via het al eerder genoemde jaarverslag. Rapport jaarlijks onderzoek De Wilgenstam - 23 augustus 2005
9
De ontwikkelingsplannen van de school staan in het school plan opgesomd. In een uitwerkingsnotitie zijn die plannen waar mogelijk geconcretiseerd. De school heeft zich voorgenomen de eigen doelstellingen ook in tussen doelen te vertalen, waardoor de mogelijkheden voor regelmatige en eenduidige evaluaties (en - zo nodig - voor tussentijdse bijstellingen) zullen toenemen. De conclusie luidt dat de school haar prioriteiten heeft vastgelegd en aantoonbaar werkt aan verbeteringen van het onderwijs. In de cyclus voor kwaliteitszorg zitten nu nog enkele minder sterk ontwikkelde onderdelen. Dat betreft de explicitiete koppeling tussen de sterkte-zwakte analyse, het werken met tussendoelen en - in verband hiermee - systematische evaluatie van de effecten van de ontwikkelingsactiviteiten. Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht.
1
2
3
4
5
l l
Toelichting: Resultaten Bovenstaande conclusie heeft in de eerste plaats betrekking op de scores op de Cito-Eindtoets gedurende de afgelopen jaren. Basisschool De Wilgenstam scoorde de afgelopen vijf jaren steeds ten minste op het niveau dat gezien de samenstelling van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden. In 2001 en 2005 lagen de scores duidelijk hoger dan op vergelijkbare scholen. Uit de eindtoetsen van de laatste jaren blijkt dat de scores voor Nederlandse taal wat hoger uitkomen dan die voor rekenen en wiskunde. Bij taal blijft het spellen van werkwoorden achter op de overige onderdelen. Gezien de toenemende tussentijdse instroom van leerlingen heeft de inspectie de school geadviseerd na te gaan in hoeverre deze leerlingen de standaardscore hebben beïnvloed. De adviezen voor het voortgezet onderwijs liggen in lijn met de Cito-resultaten. De afgelopen twee jaren ging gemiddeld ongeveer de helft van de leerlingen naar HAVO of VWO. Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.2 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 13.4 De adviezen van de leerlingen voor het vervolgonderwijs zijn in overeenstemming met de verwachtingen op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie. 13.5 De leerlingen functioneren naar verwachting in het vervolgonderwijs.
Rapport jaarlijks onderzoek De Wilgenstam - 23 augustus 2005
1
2
3
4
5
l l l l l
10
Toelichting: De resultaten op de toetsen uit het leerlingvolgsysteem laten een beeld zien dat overeenkomt met het beeld dat uit de eindtoetsen ontstaat. Zowel bij technisch lezen (in de groepen 3 en 4), rekenen en wiskunde (in de groepen 4 en 6) als bij begrijpend lezen (in groep 6) blijft het aandeel leerlingen dat op dof e-niveau scoort, beperkt. De gemiddelde vaardigheidsscore op laatstgenoemde toets is wel aan de lage kant. Volgens de normen die de inspectie hanteert liggen de resultaten op basisschool De Wilgenstam op het niveau dat gezien de samenstelling van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. Ontwikkeling leerlingen Op dit moment is de inspectie nog niet in staat om een geobjectiveerd oordeel te geven over deze indicator. Daarom waardeert zij deze indicator thans nog niet. De inspectie neemt momenteel alleen kennis van het aantal leerlingen met versnelde of vertraagde schoolloopbaan en van het aantal leerlingen dat verwezen is naar het speciaal basisonderwijs. Ook gaat de inspectie het rendement na van individuele handelingsplannen en van individuele leerwegen. Op basisschool De Wilgenstam bleef in het schooljaar 2004-2005, gerekend over de groepen 3 tot en met 8, 1,9 procent van de leerlingen zitten. Dit ligt percentage blijft onder de norm die de inspectie in dit verband hanteert. Het aandeel leerlingen dat vertraging oploopt in de kleutergroepen daarentegen is hoog te noemen: bijna een derde van de leerlingen doet (als zij ten minste direct na hun vierde verjaardag naar school zijn gegaan) twee driekwart jaar of langer over de kleuterperiode. Uit deze gegevens blijkt dat de verblijfsduur van leerlingen in de groepen 1 en 2 bijzondere aandacht verdient. De inspectie is van oordeel dat de school nog eens kritisch naar de eigen overgangsnormen zou moeten kijken.
Rapport jaarlijks onderzoek De Wilgenstam - 23 augustus 2005
11
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Afspraak met betrekking tot wettelijke bepalingen Bij dit jaarlijks onderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. Afspraken over de invulling van het eerstvolgende PKO Het volgende bezoek van de inspectie zal in beginsel bestaan uit een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Op basis van de gegevens die de inspectie heeft verkregen bij dit jaarlijks onderzoek worden geen veranderingen aangebracht in de inhoud van het eerstvolgende PKO.
Rapport jaarlijks onderzoek De Wilgenstam - 23 augustus 2005
13
