Ieder jaar weer worden er voor het Continu Luisteronderzoek ongeveer 17.000 personen geworven, een mooie landelijke representatieve steekproef. Ruim tweederde van deze personen wordt telefonisch een korte vragenlijst afgenomen. De overige personen krijgen een uitgebreide papieren vragenlijst, die ze met behulp van een enquêteur of zelf in kunnen vullen. Ten derde is er ook de mogelijkheid om via internet de vragenlijst in te vullen. De resultaten van de ondervraging worden beschreven in het rapport ‘Radio Basisondervraging’. ) In dit rapport wordt uitvoerig ingegaan op alles wat met radio te maken heeft en is ook het luistergedrag een belangrijk onderwerp. Echter, er komen ook andere media aan bod. 1
Over smaak valt te twisten. Een aantal aspecten die in dit rapport aan bod komen zijn: wat wil de Nederlander graag horen op de radio, welke muzieksoort en welke programmasoort? In de Radio Basisondervraging worden jong en oud ondervraagd over hun muziekvoorkeur en programmavoorkeur. Figuur 1: Muziekvoorkeur van personen in Nederland Zo’n 40% van alle personen luistert het liefste naar classic of top 40 hits. Daarnaast luistert ongeveer 17% het liefst naar (lichte) klassieke muziek en zo’n 9% naar Nederlandstalige muziek. Opgeteld zijn er ook nog een groot aantal rockliefhebbers te vinden (rock, classic rock, hardrock, rockballad) en vanzelfsprekend is er een grote verscheidenheid aan kleinere muziekstromingen, zoals bijvoorbeeld dance, R&B, jazz, country, house en alternatieve muziek.
top 40-muziek (hits) 25,3% classic hits/gouwe ouwe 14,5% klassiek 9,0% licht klassiek 7,9% Nederlandstalig levenslied 5,6% rock 3,9% Nederlandtalige popmuziek 3,6% soft pop 3,1% dance 2,6% R & B 2,3% alternative 1,8% country 1,8% jazz 1,7% classic rock 1,6% hardrock/metal 1,6% house 1,6% rockballad 1,5% rap/hip hop 0,8% roots/world (wereldmuziek) 0,8% blues 0,8% soul 0,8% reggae 0,6% funk 0,2% 5%
10%
15%
20%
25%
) Alle resultaten in dit artikel zijn afkomstig uit de Radiobasis, tenzij anders vermeld
1
53
Radio: Still going strong?
Radio: Still going strong?
Radio: Still going strong?
Ruim eenderde luistert het liefst alleen naar muziek, maar ziet deze muziek wel graag onderbroken door een nieuwsuitzending, gevolgd door 17% die de voorkeur geeft aan muziekprogramma’s met presentatie. Pas daarna komen programmasoorten waarin meer gesproken wordt, zoals spelletjesprogramma’s en nieuws of actualiteiten. Figuur 2: Radio programmavoorkeur van personen in Nederland non-stop muziekprogramma's met nieuws 33,7% muziekprogramma's met presentatie 17,0% programma's met muziek/spelletjes/presentatie 14,8% nieuws/actualiteiten 9,5% hitlijsten 7,8% non-stop muziekprogramma's zonder nieuwsuitzendingen 7,1% geen voorkeur 4,1% licht informatief 3,6% weet niet 1,7% non-stop praatprogramma's 0,5% 0
5%
10% 15% 20% 25% 30% 35% (de nederlander in het algemeen)
Radio’s zijn overal Ondanks een recente daling van het radiobezit, heeft nog altijd meer dan 93% van alle huishoudens een radio. In 2001 was dat nog ongeveer 94%. In de slaapkamer, studeerkamer of woonkamer, op het werk of in de auto; altijd is er wel een radio in buurt waarnaar geluisterd kan worden. Een gemiddeld huishouden in Nederland heeft 2,6 radiotoestellen in zijn bezit, waarvan er gemiddeld 1,1 in de slaapkamer(s), 0, 4 in de studeer-/hobby-/werkkamer en 1,0 in de woonkamer staan. Daarnaast heeft een gemiddeld gezin ook nog eens exact 1 autoradio tot zijn beschikking. Mogelijkheden genoeg om ergens naar de radio te luisteren dus. Invloed van andere media op de luistertijd. Radio is, gemeten naar tijd die mensen besteden aan het medium, nog steeds één van de belangrijkste media. Behalve televisie is er geen enkel medium dat zo lang wordt gebruikt als radio. Gemiddeld geven de respondenten aan bijna 25 uur per week naar de radio te luisteren, op de voet gevolgd door de 24,2 uur per week die men aan televisie besteedt. Alhoewel Internet in opkomst is wordt er nog lang niet zoveel tijd aan Internet besteed als aan Radio en Televisie. Aan Internet wordt op dit moment overigens meer tijd besteed dan aan het lezen van dagbladen en tijdschriften.
52
Radio: Still going strong?
Figuur 3: Geclaimd aantal geconsumeerde uren per mediumtype per week
11 10
12
1
3,7 1,8
2
5,9 24,9
9 8
Radio Televisie Internet Dagbladen Tijdschrift
4
24,2
7
3
5
6
Interessanter is het wellicht om te kijken naar de invloed van de andere media op de luistertijd. Verliest radio terrein, blijft het medium constant of wint het zelfs ten opzichte van de rest? Met de uitbreiding van het gebruik van Internet is het media-aanbod nog groter geworden dan het al was. Het aantal uren dat per week aan Internet besteed wordt stijgt met 1,5 uur ten opzichte van 2001. Ook het aantal uren dat men aan televisie zegt te besteden stijgt met 1,4 uur. Figuur 4: Ontwikkeling in de mediaconsumptie per leeftijdsdoelgroep (geclaimd aantal uren per week) Uren per week 30u 25u
28,6
28,3 26,5 24,9 24,4
24,3 22,8
25,1 23,2
27,6
25,1
24,1 22,7
20u 15u 11,3
10,2
10u 5,9
6,6
1,4 1,5
0,8 1,4
6,9
5u 0
0,0
1,6 1,4
2,6
-0,5
Totaal
+ ---
10-19 jaar
9,0
1,5
2,6
2,5 0,4
3,8 1,6
-0,8
20-24 jaar
25-34 jaar
1,1 1,3 -0,6
35-49 jaar
50-64 jaar
0,7
0,9 -0,2 0,3
65+ jaar
Radio 2002 Televisie 2002 Internet 2002 Verschil t.o.v. 2001 53
Radio: Still going strong?
Opvallend is dat, ondanks dat het aantal uren dat besteed wordt aan Internet en aan televisie beide stijgen, radio juist geen luistertijd verliest. Weliswaar daalt de geclaimde luistertijd in de doelgroepen 10-19 en 25-34 jarigen, maar daar tegenover staat een stijging van de doelgroep 20-24 jarigen. Figuur 5: Ontwikkeling in de mediaconsumptie per geslacht (geclaimd aantal uren per week) Uren per week 30u 25u
24,9
24,8
25,0
24,4
23,8
24,9
20u 15u 10u 7,4 5,9 4,4
5u 0
0,0
+1,4
+0,2
-- 0,2
+1,1
Televisie 2002
Radio 2002 Totaal
+1,7
+ ---
+1,6
+1,8
+1,3
Internet 2002
Verschil t.o.v. 2002 (+,--- )
Man Vrouw
De toegenomen luistertijd bij de mannen zorgt ervoor dat de totale luistertijd niet afneemt. Een mogelijke verklaring hiervoor kan liggen in het feit dat radio luisteren uitstekend als nevenactiviteit gezien kan worden. Zo is het percentage van de Nederlanders dat radio luistert tijdens het Internetten gestegen van 23,4% in 2001 naar 26,9% in 2002 en is het percentage dat wel eens via Internet naar de radio luistert van 7,2% naar 9,0% toegenomen. Advertentiemarkt. Naast de luisteraars zijn ook de adverteerders, als we kijken naar het geld dat ze besteden, nog steeds enthousiast over het medium radio. In jaren waarin het economisch minder gaat snijden veel adverteerders in de budgetten. Toch is dat niet het geval bij adverteren via radio. Ondanks dat de totale mediabestedingen voor het tweede achtereenvolgende jaar gedaald zijn, stijgen de advertentie inkomsten van radio met 2,8%. (Bron: Jaarboek Netto Mediabestedingen in Nederland 2002, BBC / VEA) 52
(x € miljoen) 5000
Radio: Still going strong?
Figuur 6: Netto mediabestedingen (x € 1 miljoen) –2,3% 4976 4862
4000 3000 2000 –11,7% 1049 926
1000 0
Totaal € 2001 € 2002
Dagbladen
+5,0% 695 730 Televisie
–6,0% 421 395
Tijdschriften
+2,8% 218 224 Radio
+0,5% 136 137 Buitenreclame
Concluderend kunnen we zeggen dat ondanks alle veranderingen in het mediagebruik en media-aanbod Radio blijft bewijzen dat het nog steeds een medium is waarmee terdege rekening gehouden moet worden. Still going strong dus……. Siebe-Geert de Boer Intomart bv
53
