Raamwerk profiel groen: Groene productie – duurzaam ondernemen_24-9-2015 Profielmodule:
■ 1. Groene productie ☐ 2. Tussen productie en verkoop
Deeltaak:
Eigentijds en duurzaam ondernemen in de groene sector, rekening houdend met
☐ 3. Vergroening stedelijke omgeving ☐ 4. Groene vormgeving & verkoop
Auteur(s):
Ruben
Versie:
1.3
Datum:
24-9-2015
omgevingsfactoren Titel leereenheid:
Eigentijds en duurzaam ondernemen in de groene sector
Eindtermen
P/GR/1.1.1 De meest gangbare bedrijfsvisies herkennen en benoemen P/GR/1.1.2 Op basis van instructie teeltmaatregelen uitvoeren P/GR/1.1.3 Teeltmaatregelen benoemen, kiezen en uitvoeren P/GR/1.1.4 De effecten van teeltwerkzaamheden op het milieu en de kwaliteit van voeding beschrijven P/GR/1.1.5.Op basis van instructies werkzaamheden uitvoeren ten behoeve van beheer van het landelijk gebied P/GR/1.1.6 Werkzaamheden uitvoeren ten behoeve van het beheer van het landelijk gebied, rekening houdend met wet- en regelgeving
Kerndeel A
A1. beslissen en activiteiten uitvoeren; A3. verantwoordelijk, ethisch en integer, handelen; A7. beroepshandelingen uitvoeren en vakdeskundigheid toepassen; A8. juiste materialen en middelen inzetten; A10. informatie verwerven en verwerken om iets doelgericht te onderzoeken; A11. leren en reflecteren op eigen toekomstmogelijkheden en interesses; A12. planmatig en doelgericht werken; A14. zorgdragen voor een goede werkuitvoering en een goede kwaliteit van het eindproduct; A15. volgens instructie en geldende procedures werken; A18. met productiemiddelen omgaan en bedrijfsmatig handelen.
Kerndeel B
B1. het economisch en maatschappelijk belang van de groene sector benoemen en de positie op de wereldmarkt aangeven; B2. de begrippen duurzaamheid en kringloop (her)kennen, benoemen en toepassen. Op basis daarvan kan de kandidaat bewuste afwegingen maken en relaties leggen tussen milieu, mensen en werkprocessen in arbeid en beroep met het oog op concepten als people, planet en profit; B3. het belang beschrijven en voorbeelden noemen van technologische en innovatieve ontwikkelingen in de groene sector; B5. gangbare gereedschappen, apparaten en materialen gebruiken en onderhouden in een groene context; B6. informatiebronnen gebruiken en met hulp van informatiebronnen organismen of groepen van organismen benoemen;
Kerndeel C
(Welke loopbaanoriëntatie en -ontwikkelingsdoelen dekt de leereenheid af)
Raamwerk leermiddelen modules profiel groen
1
Inhoud leereenheid Leerobject
Inhoud
Leerdoelen
Accenten duurzaamheid, innovatie & technologie
Hergebruik
Oriëntatie In de oriëntatie gaat de leerling een filmpje van het klokhuis bekijken over een boerenzoon die ZZP-er in de landbouw is geworden en met zowel akkerbouw als veehouderij in aanraking komt
De leerling kan zich een beeld vormen van een agrarisch bedrijf
Introductie van de module en het geven van een beeld van een agrarisch bedrijf en de werkzaamheden die uitgevoerd worden en de technieken die hiervoor gebruikt worden. Onderscheid tussen veeteelt en de teelt van gewassen, open en gesloten teelt.
Gebruik van GPS Zit in de film van het klokhuis
Excursie naar een agrarisch bedrijf in de omgeving
De leerling kan zich een beeld vormen van een agrarisch bedrijf dat zich veel voordoet in de regio.
De ondernemer kan wat vertellen over werkzaamheden, de sector waarin het actief is en andere sectoren, de grondsoort, dieren, etc.
Gebruik van moderne nieuwe technieken en duurzame oplossingen voor problemen
Klokhuis: Hoe is het nou met boer….
Hierbij een werkblad met vragen en opdrachten. Schets een plattegrond van het bedrijf In welke sector is de boer actief Welke grondsoort hoort bij het bedrijf Op welke manier doet de boer zijn werk Welke nieuwe technieken past de boer toe Op welke wijze gaat de boer om met duurzaamheid Noem drie dingen die de boer dagelijks gebruikt Noem drie dingen die de boer af en toe gebruikt -
Theorie
Raamwerk leermiddelen modules profiel groen
2
Leerobject
Inhoud
Leerdoelen
Bedrijfsvisies onderscheiden en benoemen. Het gaat hier om: - gangbaar - grootschalig / kleinschalig - open en gesloten teelt - intensief / extensief - biologisch
De leerling kan bedrijfsvisies herkennen en benoemen.
Op grond van een beschrijving diverse typen bedrijven herkennen en benoemen. Het gaat hier om: - productiebedrijf - vermeerderingsbedrijf - toeleveringsbedrijf - verwerkingsbedrijf
De leerling kan op grond van een beschrijving de verschillende typen bedrijven in de agrarische sector herkennen en benoemen
Beschrijving van de agrarische sectoren, - gangbaar/biologisch - grootschalig / kleinschalig - open en gesloten teelt - intensief / extensief
- productiebedrijf - vermeerderingsbedrijf - toeleveringsbedrijf - verwerkingsbedrijf. Rundveehouderij, varkenshouderij, pluimveehouderij, akkerbouw, gemengd bedrijf.
Accenten duurzaamheid, innovatie & technologie
Hergebruik
www.jma.org/jma-atschool/lesmateriaal/vo/voedsel/...appels/.../file gaat over het verschil tussen gangbaar en biologische appels energiebesparing in gesloten teelt geconditioneerde kas warmtepomp zonneenergie Klokhuis: Boerderij van de toekomst Zoek het uit! Vlees van de toekomst Groenbewust: Een alternatieve of traditionele teelt Het economisch belang van de nederlandse glastuinbouw. https://www.youtube.com/watch?v=MAVt7srK6BU Betuwse Bloem, bloeiende schakel in de Nederlandse Tuinbouw
Klokhuis: Boerderij van de toekomst Koeienhotel (biologisch) Ei Slacht Eieren Kippenhouderij You Tube: Dier en Industrie (biologische varkenshouderij) Groenbewust: Grote voedselproductie een goed resultaat Hands-on kb dierverzorger ho 4.1 => Huisvesting van productiedieren: Hands-on medewerker kwekerij Ho 1.1 => Open/gesloten teelt:
Teeltplan en vruchtwisseling
De leerling kan aangeven wat een teeltplan is er wat het doel van een teeltplan is
Wat is een teeltplan en hoe stel je een teeltplan op. Waar moet je rekening mee houden bij het opstellen van een teeltplan.
Raamwerk leermiddelen modules profiel groen
Nieuw materiaal met betrekking tot vruchtwisseling, ziekten en plagen en bedrijfsvoering.
Klokhuis: Zaadveredeling/Zaaien Groenbewust: Plagen en ziekten Hands-on kb medewerker kwekerij ho 5.3 => Bewust telen
3
Grondsoorten herkennen en benoemen. Belangrijke waarden in de grond meten en begrijpen
Teeltwerkzaamheden kiezen en toepassen
De leerling kan verschillende soorten grond herkennen en onderzoek uitvoeren naar de Ph en EC waarden van de grond.
De leerling kan op kleinschalig niveau grond bewerken en verbeteren, planten, poten en zaaien en planten ondersteunen en opbinden. De leerling kan grootschalige bewerkingsmethoden noemen en kent het verschil tussen organische mest en kunstmest. De leerling kent het onderscheid tussen biologische en chemische beschermingsmiddelen.
Beschrijving van de verschillende grondsoorten en waar ze voorkomen in Nederland. - zand - klei - veen - substraten Wat kun je het beste/niet verbouwen op verschillende grondsoorten. Hoe kan ik onderzoeken welke grondsoort er in mijn leefomgeving is? Wat is zuurgraad en EC? Hoe kan ik dit meten en wat meet ik dan? Grondbewerking op grote en kleine schaal. Natuurlijke en kunstmatige bemesting Natuurlijk en kunstmatige gewasbescherming. Planten, poten en zaaien, wat is het verschil? Hoe kan ik de plant het best laten groeien?
Raamwerk leermiddelen modules profiel groen
Vakwerk: 2.H1. Grond en teeltmedium 2.H4. De invloed van Ph en EC Hands-on kb medewerker kwekerij ho 3.3 => Grond en water Hands-on kb medewerker kwekerij ho 3.4 => grondsoorten onderzoeken
http://www.duurzaamboerblijven.nl/bodemkwaliteit2/ Mestverwerkingsmethoden bespreken
Klokhuis: Groeien Tulpen Vakwerk: 1.H3. Ziekten en plagen Chemische en biologische bestrijding 1.H4. Voortplanting een nieuw begin 2. H1. Grond en teeltmedium. 2.H2. Voeding echt of namaak
4
Grond of substraat bemesten en mineralen met werking benoemen
De leerling kan uitleggen wat het verschil is tussen organische en anorganische mest. De leerling kan met aangeboden gegevens de hoeveelheid anorganische en organische mest berekenen en een organische en anorganische bemesting uitvoeren
Wat is organische en anorganische mest. Berekening op basis van oppervlakte en behoefte. Bemesten hoe doe je dat?
Extra onderdeel over moderne technieken die groei, kleur en opbrengst vastleggen. Op basis van deze gegevens zal mestdosering plaatsvinden.
Gevolgen van teeltmaatregelen op het milieu herkennen
De leerling kan de gevolgen van teeltmaatregelen op het milieu herkennen.
Wat zijn de gevolgen van het gebruik van middelen in de landbouw en hoe zijn ze zichtbaar en onzichtbaar aanwezig in onze leefomgeving. Je kunt herkennen wat de gevolgen zijn van bemesting, afvalstoffen, gewasbeschermingsmiddelen en grootschalig energiegebruik en je weet wat de ophoping van residuen in het voedsel betekent.
Klokhuis: Koeienmest, mestvergisting Groenbewust: Over een duurzame samenleving: mest en milieu
Vakwerk: 2.H2. Milieukosten en opbrengsten
Hygiënisch werken en maatregelen nemen om verspreiding van ziekten te voorkomen
De leerling kan de meest gangbare veiligheidsvoorschriften in acht nemen en uitvoeren
Veiligheid en hygiëne in de landbouw
Hands-on kb Medewerker Landschapsbeheer => Ho 4.3 zwerfafval opruimen
Limo: Veilig werken Vakwerk Dierenhouderij en Verz. 1: Verzorging: Preventieve gezondheidszorg en schoonmaken moet. Vakwerk Dierenhouderij en Verz. 2: Gezondheid
Ik zie subtraatteelt hiernaast niet terug komen. (Koppelen aan aardbeien teelt? )
Raamwerk leermiddelen modules profiel groen
Vakwerk: 2.H3. Voor iedere plant het juiste dieet Groenbewust: div. praktijkkaarten en video’s uit planten voor consumptie
Hands-on Kb Dierverzorger => ho 3.3 Hygiëne bij dierverzorging => ho 3.5 Handen wassen => ho 3.6 Beroepsziektes
5
Eenvoudige werkzaamheden uitvoeren en toelichten voor beheer van het landelijk gebied Verdiepende paragraaf
Onderhoudswerkzaamheden plannen Verdiepende
De leerling kan gras, hagen, bomen, singels, houtwallen en paden onderhouden, kleine waterlopen schoon houden, technische werkzaamheden uitvoeren zieke en ongewenste planten(delen) verwijderen, afval scheiden en verwerken, (natuurlijke) afrastering plaatsen
In de introductie uitleggen dat een boerenbedrijf bijna altijd in het landelijk gebied staat en dat hier veel onderhoud nodig is rondom het huis en de schuren, sloot en bermonderhoud en het onderhouden van afrasteringen.
Plannen van beheerswerkzaamheden in het landelijk gebied
De leerling kan verschillende werkzaamheden gedurende het seizoen inplannen en uitvoeren.
Interview agrarisch ondernemer in de regio
Vraag de ondernemer over zijn bedrijf zijn favoriete werk, zijn minst favoriete werk, zijn zorgen, kansen, de toekomst en de natuur. Maak een mooi verslag van het bedrijfsbezoek met plaatjes erbij!
Onderhoud aan groot groen en water. Wintersnoei, houtwal aanplanten, hagen onderhouden en snoeien, sloot en plas onderhouden, natuurlijke afrastering plaatsen.
Klokhuis: Bosbeheer Hands-on Landschapsbeheer kb o.a. Haagplanten knotwilg knotten Staat in auteursarena => IN14.140.002 Medewerker Landschapsbeheer KB =>IN14.140.007 Medewerker Landschapsbeheer BB
Dit onderdeel in Hands On klaar. Vakwerk: 1.H4. Gazonaanleg en onderhoud 2.H2. Houtachtige gewassen en beplantig Groen Proeven: Buitenwerk in het groen KB Groenbewust: Grote voedselproductie onkruid Div. Praktijkvideo’s Schoffelen wieden en onkruid
Groen Proeven: Buitenwerk in het groen KB
paragraaf Praktische oefeningen P1 – Wie is die boer?
Raamwerk leermiddelen modules profiel groen
6
P2 – Van grond tot mond
De leerling aan de hand van het resultaat een beschrijving geven van de begrippen toeleverend, dienstverlenende en afnemend bedrijf en kan benoemen op welke plaats in de keten het gekozen bedrijf zich bevindt
Maak voor een agrarisch bedrijf naar je keuze een poster waarin je de bedrijfsketen beschrijft waarin het bedrijf zich bevind. Noem in de poster toeleverende, dienstverlenende en afnemende bedrijven en geef op basis van de informatie een titel aan het door jou gekozen bedrijf met de keuze uit een - productiebedrijf - vermeerderingsbedrijf - toeleveringsbedrijf - verwerkingsbedrijf
Voorbeelden aan lln geven: Van melk tot kaas Van biet tot suiker Van gerst tot bier Van tarwe tot brood
P 3.1. Kijk eens onder je voeten
De leerling kan met behulp van de juiste materielen en stappen een profielboring uitvoeren
Profielboring uitvoeren en een bodemprofiel vaststellen. Ga er op uit met de juiste gereedschappen en ga in je omgeving een profielboring uitvoeren in een stuk bouwland. Bepaal de grondsoort aan de hand van de kenmerken en neem een monster van de teeltlaag mee naar school. Dit ga je gebruiken in een volgende opdracht.
Boren naar grond. een bodemprofiel tekenen en beoordelen. oc-21197.38 (wps038)
Vakwerk Plantenteelt. 2 H.1. Grond en teeltmedium Grondsoorten herkennen
P3.2. – EC en Ph waarde van de landbouwgrond in je omgeving
De leerling kan benoemen wat de onderdelen Ph en EC betekenen en met welke instrumenten ze worden gemeten
Je hebt een grondmonster meegebracht bij de uitvoering van de vorige opdracht. Ga volgens de opdachtbeschrijving de PH en EC meten en vertel wat de waarden voor jullie betekenen.
Voor veel leerlingen is PH en EC veel te abstract. zou ik niet behandelen.
Vakwerk Plantenteelt. 2 H.1. Extra praktijkkaarten
P 3.3.- WPS module Nepgrond goed bekeken
Raamwerk leermiddelen modules profiel groen
e.v.t. verwijzen naar www.hetkleineloo.nl
WPS Module Nepgrond goed bekeken
7
P 3.4. Grond bewerken en zaaiklaar maken. Een gewas zaaien.
P. 4 – Meststoffen Herkennen, benoemen en strooien
P.5 – Maak je omgeving mooi
De leerling kan op verschillende manieren spitten, egaliseren en zaaiklaar maken op kleinschalig niveau
Het maken van een vierkante meter moestuin. Maak met tweetallen een vak van 1 *1 meter. Zet dit af met een pootlijn en hulp van een haakse hoek. Hiervoor kun je ook de 3-4-5 steek gebruiken. Ga je m2-tuin spitten. Maak hierbij gebruik het spitten met een voor. Als je dit gedaan hebt ga je de m2tuin egaliseren en zaaiklaar maken. Vraag je docent welke zaden je moet zaaien. Bereid je goed voor op deze opdracht, want zaaien is een precies werkje en lang niet voor alle gewassen hetzelfde!
De leerling kan verschillende meststoffen herkennen, benoemen en aanwenden in kleinschalig gebruikt
Je gaat een onderzoek doen naar kunstmest en het gebruik hiervan.
De leerling kan kleinschalig onderhoud uitvoeren aan groot groen en weet om te gaan met een duurzame verwerking van groenafval in de bedrijfssetting.
Onderhoud in de natuur Onderhoud op de camping en boerderij geeft vaak veel werk. Je gaat met een groepje ondersteunen bij onderhoudswerkzaamheden. Je vraagt de begeleider welke werkzaamheden je moet verrichten en zorgt voor een duurzame verwerking van het groene afval.
WPS Module Mestoverschot onderzoeken
Vakwerk Plantenteelt. 2 H.1. Extra praktijkkaarten
Er zijn steeds meer pakken met meststoffen speciaal voor één soort planten. Wat is het verschil ertussen?
Raamwerk leermiddelen modules profiel groen
Hands-on Landschapsbeheer kb afrastering plaatsen houtwal onderhoud zwerfafval opruimen Andere mogelijke opdracht: Collage maken: Wat gebeurt er met mijn groenafval? => Google afbeelding => Google video => Hetklokhuis, Bio afval
WPS Module Een composthoop opzetten Geknipt en geschoren, onderhoud aan hagen en bomen WPS Module Natuur bij de boer Een afrastering maken
8
P.6 – Aardbeienteelt open en gesloten teelt
+Py – Wat zit erin en wat moet erbij
De leerling kan door middel van een kleinschalig kweekproject het verschil beschrijven tussen op en gesloten teelt en de verschillen uit de resultaten verklaren
Maak een proefopstelling met 3 of 4 aarbeienplanten. Poot 1 of 2 planten in een substraat in de volle grond en poot 1 of 2 planten in de kas.
De leerling kan aan de hand van gevonden waarden uit het grondmonster en de gegeven gewassen een advies uitbrengen over bemesting
Onderzoek de grond uit de proefboring en onderzoek wat de Ph en EC waarden zijn. Nu je weet wat de waarden zijn kun je bij de docent informatie ophalen over het gewas dat je op het perceel gaat telen. Kijk of dit past in de vruchtwisseling en hoeveel de waarden door bemesting of bekalking moeten stijgen.
Bij deze opdracht ook een voorbeeldgrondonderzoek geven zodat de opdrachten apart uitgevoerd kunnen worden
Ik heb een stukje grond geërfd van mijn opa dat 1,2 hectare groot is. 0,1 hectare wil ik gebruiken voor het inzaaien van bloemen, 0,1 hectare is houtwal en moet ik gaan onderhouden en ik wil 1 hectare gerst verbouwen.
Maak met een groepje van 2 of 3 leerlingen een beschrijving van het perceel. Onderzoek welke grondsoort het is en welke waarden in de grond voorkomen. Maak een plan van grondbewerking, bemesten, zaaien en oogsten en een plan voor het onderhouden van de houtwal.
Zou ook hier al vast de grondonderzoekwaarden erbij geven. Hoofdzakelijk welke maand gebeurt wat.
De planten moeten in hetzelfde substraat geplant worden en dezelfde verzorging krijgen. Kijk welke planten de meest opbrengst generen en welke het meest gevoelig zijn voor invloeden uit de omgeving.
+Pz – Zet ze aan het werk
Px – Mijn perceel!?
Mogelijk andere opdracht: Jaarplanning maken voor een bedrijf voor komende 4 jaar met vruchtwisseling van 4 akkerbouwgewassen? Per gewas: Wanneer zaaien, wanneer oogsten. Opp. van de gewassen niet gelijk zodat ze niet zomaar kunnen "doorschuiven"
Theorietoets
Integrale opdrachten Raamwerk leermiddelen modules profiel groen
9
Titel integrale opdracht 1 Titel integrale opdracht 2 Reflectie
Raamwerk leermiddelen modules profiel groen
10
Aanvullend materiaal (aanvullende inhoud die wel bruikbaar is, maar niet in de vormgeving wordt geïntegreerd) Leerobject
Artikelcode
Inhoud
Toelichting
LOB
Theorie Bijv. vakwerk deel ** Bijv. Limo *…* Praktische oefeningen
Combi theorie/praktijk Bijv. WPS module *…*
Integrale opdrachten Bijv. Laten zien opdracht *…*
Reflectie
Raamwerk leermiddelen modules profiel groen
11