Voor het kiezen van de datum voor de raadsvergadering --> Klik op het knopje ernaast om een raadsvergaderdatum te selecteren.Onderstaande velden worden door tekstverwerking ingevuld!!!STUUR DIT RAADSVOORSTEL WANNEER HET GEREED IS, DIRECT DOOR NAAR TEKSTVERWERKING!!!!!! DUS NIET WACHTEN TOT NA DE B. EN W.-VERGADERING!!!!!
Raadsvergadering
: 30 mei 2016
Voorstelnr.
: R 7169
Onderwerp
: overname schoolgebouwen Noorderpoort Stadskanaal, 13 mei 2016
Beslispunten 1.
2. 3. 3.
4. 5.
Kennisnemen van de collegebrief waarin antwoord wordt gegeven op de door de raad gestelde vragen en de schriftelijke vragen die zijn gesteld door de fractie van de SP, aangaande de overname van de schoolgebouwen van Noorderpoort". Een krediet beschikbaar stellen voor de verkrijging van het appartementsrecht (groot 3.185 m²) van de locatie Sportparklaan van Noorderpoort, ten bedrage van € 6.617.800,00. Een krediet beschikbaar stellen voor de verkrijging van het eigendom van het onroerende goed aan de Engelandlaan, ten bedrage van € 2.525.400,00. Kennisnemen van het voornemen dat Ubbo Emmius, na overdracht van het juridisch eigendom van de Engelandlaan, een huisvestingsaanvraag gaat indienen ten behoeve van het wegnemen van een aantal bouwkundige knelpunten. Een budget beschikbaar stellen voor het afkopen van de vergoedingsverplichting "VBO" van Noorderpoort, ten bedrage van € 530.000,00. Instemmen met de financiële consequenties en deze in de begroting 2016 en meerjarenraming te verwerken.
Aan de raad 1.
Inleiding Tijdens de besloten raadsvergadering van 23 november 2015 is er vanuit de gemeenteraad een groot aantal vragen gesteld met betrekking tot het beschikbaar stellen van een krediet voor de eigendomsverkrijging van de gebouwen van Noorderpoort aan de Sportparklaan en de Engelandlaan. Op 25 februari 2016 heeft de fractie van de SP schriftelijke vragen gesteld over de beoogde overname van de schoolgebouwen van Noorderpoort. De antwoorden op de gestelde vragen van de raad en de fractie van de SP, zijn uitgewerkt in een collegebrief “beantwoording vragen raad en fractie SP overname schoolgebouwen Noorderpoort” (zie bijlage 1). In de collegebrief wordt ingegaan op de historie van dit dossier, proceschronologie en communicatie, varianten waarop de gemeente invulling kan geven aan haar huisvestingszorgplicht en de financiële consequenties van de varianten. Noorderpoort en Ubbo Emmius hebben in 2013 gezamenlijk besloten dat de leerlingen voortgezet onderwijs (VO) van Noorderpoort per 1 augustus 2015 overgedragen worden naar Ubbo Emmius. De gemeente Stadskanaal had hierop geen invloed omdat beide schoolbesturen dit autonoom kunnen besluiten. Het besluit heeft echter wel consequenties voor de gemeente Stadskanaal. Dit komt omdat de uitwerking van de wetswijziging verticale scholengemeenschap uit 2004, op lokaal niveau door Noorderpoort en Ubbo Emmius wordt teruggedraaid. Het gevolg van de wetswijziging van destijds was dat, door de fusie van het voortgezet onderwijs (destijds het Comenius College) met Noorderpoort, de gemeente Stadskanaal voor dat deel van het voortgezet onderwijs geen huisvestingszorgplicht meer had. In bijlage 1 wordt deze wetswijziging nader toegelicht.
1
Door de reeds uitgevoerde overdracht van de leerlingen (VO) van Noorderpoort naar Ubbo Emmius, is tegelijkertijd de huisvestingszorgplicht (weer) overgedragen van Noorderpoort aan de gemeente Stadskanaal. Concreet betekent dit dat de gemeente sinds 1 augustus 2015 wettelijk verantwoordelijk is om de circa 1.000 leerlingen (VO) huisvesting te bieden. Voor de huisvestingszorgplicht ontvangt onze gemeente een rijksbijdrage via de algemene uitkering gemeentefonds. Door de reeds uitgevoerde overdracht van de leerlingen (VO) van Noorderpoort naar Ubbo Emmius, is tegelijkertijd de huisvestingszorgplicht overgedragen van Noorderpoort naar de gemeente Stadskanaal. Concreet betekent dit dat de gemeente sinds 1 augustus 2015 wettelijk verantwoordelijk is om de circa 1.000 leerlingen (VO) huisvesting te bieden. Voor de huisvestingszorgplicht ontvangt onze gemeente een rijksbijdrage via de algemene uitkering gemeentefonds. 1.2. Uitgangspunten overname schoolgebouwen In 2004 heeft de omgekeerde operatie plaatsgevonden. Door de komst van de wetswijziging verticale scholengemeenschap, heeft Noorderpoort, als verticale scholengemeenschap met zowel voortgezet onderwijs als middelbaar beroepsonderwijs (MBO), gebouwen van onze gemeente overgenomen. Destijds is overeengekomen dat, wanneer Noorderpoort de betreffende gebouwen verlaat, Noorderpoort deze gebouwen tegen dezelfde voorwaarden aan de gemeente moet aanbieden. Dit uitgangspunt was de basis voor de gevoerde onderhandelingen over de overdracht van gebouwen (zie bijlage 2). 1.3. Betrokken gebouwen Bij de overdracht zijn de onderstaande gebouwen betrokken: 1. Sportparklaan (Stadskanaal); 2. Engelandlaan (Stadskanaal); 3. Frankrijklaan (Stadskanaal). 1. Sportparklaan Stadskanaal Dit betreft een nieuw gebouw dat als ontmoetingsplaats is opgezet van onderwijs, bedrijfsleven, instellingen, branches en sportverenigingen. Het gebouw is grotendeels voor onderwijs gebouwd (mbo + vmbo leerjaar 3 en 4), maar ook Lefier, SSPB (Praktijkcentrum voor de bouw) en de gemeente (kleedruimten) participeren in het gebruik (en eigendom) van dit gebouw. Op basis van de leerlingaantallen per 1 oktober 2014 is overeengekomen, dat voor de huisvesting van de vmbo-leerlingen 42,24% van het onderwijsdeel van dit pand wordt gebruikt. Op dit moment volgen 450 vmbo-leerlingen hier hun opleiding. De gemeente is met Noorderpoort, op basis van de uitgangspunten overname schoolgebouwen, een overnamebedrag overeengekomen van afgerond € 6.617.800,00. 2. Engelandlaan Stadskanaal Vanwege de wetswijziging over verticale scholengemeenschappen per 2004, is destijds de huisvestingszorgplicht van dit pand overgedragen van de gemeente naar Noorderpoort. Vrij snel na de overdracht heeft Noorderpoort het gebouw ingrijpend verbouwd om er ook de leerlingen van de toenmalige locatie Hoofdkade onder te kunnen brengen. De afgelopen decennia is het gebouw diverse keren uitgebreid. In de onderstaande tabel is dit weergegeven en is per bouwjaar de bruto vloeroppervlakte in beeld gebracht. Bouwjaar
m² bvo
Verhouding %
leeftijd in 2015
toelichting
1965
1.289
23,3%
50 jaar Oude gedeelte
1968
478
8,6%
1975
1.996
36,0%
40 jaar
1995
1.776
32,1%
20 jaar Praktijklokalen
Totaal
5.539
100%
47 jaar Gymzaal
2
Uit de tabel wordt duidelijk dat circa tweederdedeel van het gebouw inmiddels de leeftijd heeft bereikt van 40 jaar en ouder. Gezien de leeftijdsopbouw van het gebouw is de verwachte (resterende) levensduur van dit gehele gebouw vanaf 2016 maximaal 20 jaar. Ondanks dat er de afgelopen jaren door Noorderpoort is geïnvesteerd in het gebouw en vrij recent nog door Ubbo Emmius, blijft het een gebouw dat aandacht behoeft. Doordat het gebouw historisch is gegroeid waarbij diverse aanpassingen zijn doorgevoerd, wordt het gebouw gekenmerkt door een lappendeken aan bouwkundige en functionele knelpunten. Dit inzicht is ontstaan doordat Ubbo Emmius, ter voorbereiding op de ingebruikname van het gebouw in augustus 2015, diverse functionele, renovatie en onderhoudsmaatregelen heeft uitgevoerd. Tijdens het uitvoeren van de werkzaamheden en de eerste maanden van ingebruikname (van september tot en met december 2015) is duidelijk geworden dat er een aantal fundamentele zaken niet op orde zijn: zoals de aanwezigheid van asbest, de brandveiligheid en een aantal andere bouwkundige en functionele knelpunten. Hierover is de gemeente door Ubbo Emmius begin januari 2016 formeel ingelicht waarna nog in dezelfde maand op bestuurlijk niveau gesprekken zijn gevoerd met Ubbo Emmius. Ubbo Emmius geeft aan dat het verhelpen van de knelpunten ruim € 400.000,00 kost. Daarbij geeft Ubbo Emmius aan dat zij al voor € 600.000,00 heeft geïnvesteerd in de Engelandlaan en dat de bodem is bereikt wat betreft de eigenbijdrage. Om deze reden is voor het zoeken naar een gepaste kostenverdeling op bestuurlijk niveau overleg geweest tussen Ubbo Emmius, Noorderpoort en de gemeente. Het resultaat hiervan is dat Noorderpoort een eenmalige bijdrage levert van € 200.000,00 en dat Ubbo Emmius € 50.000,00 voor haar rekening neemt. Voor het overige deel is Ubbo Emmius voornemens om, zodra zij juridisch eigenaar is geworden van het schoolgebouw, een aanvraag om opname van een voorziening op het programma 2017 in te dienen bij de gemeente voor maximaal € 150.000,00. Deze aanvraag dient Ubbo Emmius in conform onze Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Stadskanaal 2015. Wij nemen deze aanvraag vervolgens in behandeling conform de uitgangspunten van deze verordening. Dit is de wettelijke route die Ubbo Emmius en de gemeente moeten volgen. 3. Frankrijklaan vergoedingsverplichting VBO uit 1995 In 1995 is door de rechtsvoorganger van Noorderpoort (het toenmalige MBO College OostGroningen) geïnvesteerd in huisvesting aan de Frankrijklaan voor het voorbereidend beroepsonderwijs (VBO, nu onderdeel van vmbo). Voor de financiering is door het bestuur een lening aangegaan voor de periode van 30 jaar. Omdat de gemeente destijds verantwoordelijk was voor de onderwijshuisvesting, stond de gemeente Stadskanaal voor deze lening garant en zijn wij de verplichting aangegaan de jaarlijkse lasten voor rente en afschrijving aan (de rechtsvoorganger van) Noorderpoort voor dezelfde periode van 30 jaar te vergoeden. Als verticale scholengemeenschap kreeg het schoolbestuur in de periode 2004-2015 de rijksvergoeding voor de onderwijshuisvesting zelf van het rijk en kon de vergoeding door de gemeente achterwege blijven. Hoewel het pand inmiddels gesloopt is, lopen de verplichtingen ten aanzien van de lening door. Vanaf 1 augustus 2015 hebben wij, als ontvanger van de rijksbijdrage voor onderwijshuisvesting, dus ook weer de verplichting terug gekregen om de jaarlijkse lasten voor rente en afschrijvingen aan het Noorderpoort te vergoeden. De gemeente is met Noorderpoort overeengekomen om de doorlopende vergoedingsverplichting "VBO" af te kopen voor een bedrag van € 530.000,00. 1.4. Beoogd effect Met de overname van de gebouwen (gebouwdelen) geven wij invulling aan de wettelijke zorgplicht, namelijk: de leerlingen die voortgezet onderwijs volgen adequate huisvesting te bieden
3
2.
Argumenten Algemeen De gemeente Stadskanaal kan op drie manieren invulling geven aan haar wettelijke taak als het gaat om haar huisvestingszorgplicht, namelijk: 1. het overnemen van het eigendom van de schoolgebouwen aan de Engelandlaan en Sportparklaan van Noorderpoort; 2. nieuwe schoolgebouwen realiseren of; 3. de schoolgebouwen huren van Noorderpoort. Op bestuurlijk niveau is door Noorderpoort kenbaar gemaakt dat zij niet voor een lange periode de schoolgebouwen aan de Engelandlaan en Sportparklaan wil verhuren aan de gemeente. De primaire taak van Noorderpoort is gericht op de inhoud van het onderwijs en niet de stenen, zoals het verhuren van onderwijsgebouwen. Hierdoor blijven er twee varianten over voor de wijze waarop de gemeente invullingen kan geven aan haar zorgplicht, namelijk: variant 1: het overnemen van het eigendom van de schoolgebouwen aan de Engelandlaan en Sportparklaan; variant 2: zelf nieuwe schoolgebouwen realiseren. De gemeente heeft reeds vanaf 1 augustus de wettelijke zorgplicht om te voorzien in adequate huisvesting. Indien wij alsnog zelf schoolgebouwen willen realiseren, is tijdelijke huisvesting noodzakelijk. Dit maakt variant 2: zelf nieuwe schoolgebouwen realiseren, financieel minder aantrekkelijk. Daarbij komen, door het zelf realiseren van nieuwe gebouwen, de twee bestaande gebouwen leeg te staan waarvoor geen alternatieve invulling is. Vanuit maatschappelijk oogpunt vinden wij deze variant daardoor niet gewenst. Voor de volledigheid is er, voor de gebouwen aan de Engelandlaan en Sportparklaan, nog wel een financiële vergelijking gemaakt tussen variant één en twee. Deze is uitgewerkt in de argumenten 2.1 en 2.2. 2.1. Overname van het appartementsrecht van het gebouw aan de Sportparklaan van Noorderpoort is zowel maatschappelijk als financieel de meest efficiënte keuze. Dit argument wordt onderbouwd met twee varianten. Variant 1: de gemeente neemt 42,24% van het gebouw aan de Sportparklaan over van Noorderpoort Omdat nagenoeg alle ruimten door zowel VMBO- als MBO-leerlingen gebruikt worden, is er niet een specifiek deel van het gebouw dat wordt overgenomen. De gemeente wordt bij deze optie voor 42,24% eigenaar van het onderwijsdeel van het gebouw. Het door Noorderpoort aangeleverd overzicht van de boekwaarden van het onderwijsdeel van deze locatie per 1 augustus 2016 bevatte echter ook een component van € 2.000.000,00 voor grond. Dit bedrag is door de gemeente ter discussie gesteld, omdat in de uitruil van locaties (Frankrijklaan en Sportparklaan) beide locaties voor de belastingdienst zijn getaxeerd op € 700.000,00. Het verschil van € 1.300.000,00 is door Noorderpoort in mindering gebracht op de boekwaarden. Vervolgens kwamen wij met een percentage van 42,24 uit op een overnamebedrag van een appartementsrecht in de Sportparklaan van € 6.617.800,00. Voor het in beeld brengen van de economische waarde van het gebouw, is er in opdracht van de gemeente door een onafhankelijk taxateur een taxatie uitgevoerd van het gebouw en het terrein. Uit het taxatierapport blijkt dat de getaxeerde waarde van het over te nemen appartementsrecht € 6.700.100,00 bedraagt. Dit maakt duidelijk dat de koopsom van € 6.617.800,00 niet te hoog ligt. De overdracht van het eigendom vindt plaats na 1 augustus 2016. Voor de (overbruggende) periode van 1 augustus 2015 tot 1 augustus 2016 wordt dit schoolgebouw gehuurd van Noorderpoort door de gemeente en beschikbaar gesteld aan Ubbo Emmius.
4
Variant 2: de gemeente realiseert zelf een nieuw schoolgebouw Voor de vmbo-leerlingen, die nu aan de Sportparklaan gehuisvest zijn, kan de gemeente zelf elders nieuwbouw plegen. Zoals aangegeven, hanteert de gemeente voor vervangende nieuwbouw de uitgangspunten van de huisvestingsverordening. Dit houdt in dat de benodigde capaciteit van het gebouw is afgestemd op de normatieve ruimtebehoefte. In de onderstaande tabel is de normatieve ruimtebehoefte berekend op basis van de meest recente teldatum en zijn er twee opties in beeld gebracht: Optie 1: voorziet in de behoefte van het aantal leerlingen op 1 oktober 2015; Optie 2: voorziet in de behoefte van een leerlingendaling met 10%. Sportparklaan normbekostiging Schoolgebouw Gymzalen (2)
Peildatum Leerlingen Behoefte m² Optie 1: teldatum 1-okt-2015 450 6.166 € Optie 2: krimp met 10% 405 5.670 € *) prijspeil feb 2016
7.486.650 € 6.919.466 €
Totaal
Aankoopprijs
1.387.181 € 8.873.831 € 6.617.800 € 1.387.181 € 8.306.647 € 6.617.800 €
Saldo 2.256.031 1.688.847
Uit de bovenstaande tabel blijkt dat de normbekostiging voor beide varianten (respectievelijk € 8,9 miljoen en 8,3 miljoen) hoger uitvalt dan de aankoopprijs van € 6,6 miljoen. Het saldo betreft lagere kosten voor de gemeente met betrekking tot het aankopen van het bestaande schoolgebouw, ten opzichte van het zelf realiseren van een nieuw schoolgebouw. Ook als er rekening gehouden wordt met een krimp van het aantal leerlingen op 1 oktober 2015, valt de normbekostiging hoger uit dan het aankoopbedrag. 2.2. Overname van het gebouw aan de Engelandlaan van het Noorderpoort is zowel maatschappelijk als financieel de meest efficiënte keuze. Dit argument wordt onderbouwd met twee varianten. Variant 1: de gemeente neemt het gebouw over van Noorderpoort De gemeente Stadskanaal neemt hierbij de locatie Engelandlaan over van het Noorderpoort. Begin 2014 is aan het Noorderpoort gevraagd een overzicht aan te leveren van de boekwaarden van de locatie Engelandlaan. Doordat het Noorderpoort het pand, sinds wij dit in 2004 aan hun hadden overgedragen, ingrijpend heeft verbouwd, is de boekwaarde gestegen. In deze periode heeft Noorderpoort significant (enkele miljoenen) geïnvesteerd in de Engelandlaan waardoor de boekwaarde is gestegen naar in totaal € 3.708.200,00 per 1 augustus 2015. Noorderpoort heeft een overzicht aangeleverd van de gepleegde investeringen. Dit overzicht bevatte echter een aantal onderdelen die naar onze mening onjuist waren dan wel hier niet in thuishoorden: Uit het overzicht bleek dat het Noorderpoort, ten opzichte van de waarde die zij in 2004 overnamen, een hogere waarde aan de grond had toegerekend. De waarde was nu gestegen met € 276.100,00. Ons standpunt is dat wij hiervoor niet hoeven te betalen omdat dit een boekhoudkundige maatregel en keuze van het Noorderpoort betrof. Een bedrag van € 530.000,00 betrof de boekwaarde van een oude lening van de Frankrijklaan. Omdat dit geen betrekking had op de aankoop van de Engelandlaan, maar een afzonderlijke overeen te komen aangelegenheid betrof, is dit bedrag uit het overzicht van boekwaarden van de Engelandlaan gehaald (zie ook indeling onder punt 3). Van een opgenomen bedrag van € 376.600,00 kon het Noorderpoort niet aantonen dat dit de Engelandlaan betrof en derhalve is ook dit bedrag uit het overzicht van de boekwaarden gehaald. Op basis van de hiervoor genoemde aandachtspunten hebben de in overleg met Noorderpoort de opgegeven boekwaarde van € 3.708.200,00 met € 1.182.700,00 naar beneden bijgesteld tot € 2.525.400,00. Omdat wij graag de economische waarde van dit gebouw in beeld wilden hebben, is het gebouw en het terrein door een onafhankelijk taxateur getaxeerd. De getaxeerde waarde van het gebouw en het terrein bedroeg € 2.601.000,00. Hieruit volgt dat bijgestelde boekwaarde van € 2.525.400,00 niet te hoog ligt. Het gebouw is in de afgelopen jaren diverse keren uitgebreid. In de onderstaande tabel is dit weergegeven en is per bouwjaar de bruto vloeroppervlakte in beeld gebracht. 5
Bouwjaar 1965 1968 1975 1995 Totaal
m² bvo Verhouding % leeftijd in 2015 toelichting 1.289 23,3% 50 jaar Oude gedeelte 478 8,6% 47 jaar Gymzaal 1.996 36,0% 40 jaar 1.776 32,1% 20 jaar Praktijklokalen 5.539
100%
Uit de tabel wordt duidelijk dat circa tweederdedeel van het gebouw inmiddels de leeftijd heeft bereikt van 40 jaar en ouder. Gezien de leeftijdsopbouw van de diverse onderdelen van het gebouw, is de verwachte levensduur van het totale gebouw maximaal 20 jaar. Voor de (overbruggende) periode van 1 augustus 2015 tot 1 juni 2016 wordt dit schoolgebouw gehuurd door de gemeente en beschikbaar gesteld aan Ubbo Emmius. Variant 2: de gemeente realiseert zelf een nieuw schoolgebouw Voor de vmbo-leerlingen, die nu aan de Engelandlaan gehuisvest zijn, kan de gemeente zelf elders nieuwbouw plegen. Zoals aangegeven hanteert de gemeente voor vervangende nieuwbouw de uitgangspunten van de huisvestingsverordening. Dit houdt in dat de benodigde capaciteit van het gebouw is afgestemd op de normatieve ruimtebehoefte. In de onderstaande tabel is de normatieve ruimtebehoefte berekend op basis van de meest recente teldatum en zijn er twee opties in beeld gebracht: Optie 1: voorziet in de behoefte van het aantal leerlingen op 1 oktober 2015; Optie 2: voorziet in de behoefte van een leerlingendaling met 10%. Engelandlaan normbekostiging Peildatum Leerlingen Behoefte m² Schoolgebouw Gymzaal Totaal Aankoopprijs Optie 1: teldatum 1-okt-2015 592 4.288 € 4.804.536 € 693.590 € 5.498.126 € 2.525.400 € Optie 2: krimp met 10% 533 3.922 € 4.430.043 € 693.590 € 5.123.633 € 2.525.400 € *) prijspeil feb 2016
Saldo 2.279.136 1.904.643
Uit de bovenstaande tabel wordt duidelijk dat de normbekostiging voor beide opties (respectievelijk € 5,5 miljoen en € 5,1 miljoen) hoger uitvalt dan de aankoopprijs van € 2,5 miljoen. Het saldo betreft lagere kosten voor de gemeente met betrekking tot het aankopen van het bestaande schoolgebouw, ten opzichte van het zelf realiseren van een nieuw schoolgebouw. Ook als er rekening gehouden wordt met een krimp van het aantal leerlingen op 1 oktober 2015, valt de normbekostiging hoger uit dan het aankoopbedrag. Voor beide opties geldt dat er rekening is gehouden met één gymzaal. Dit omdat aan de Engelandlaan op dit moment ook één gymzaal is gevestigd en onderdeel uitmaakt van de aankoopprijs. 2.3. Afkoop van de vergoedingsverplichting "VBO" is financieel aantrekkelijker voor de gemeente. Deze verplichting herleeft en loopt in principe door tot en met 2026. In de onderhandelingen met het Noorderpoort is overeengekomen, dat de gemeente Stadskanaal deze verplichting af kan kopen voor het bedrag van de restantlening. Om niet langer rente te hoeven betalen kiezen wij voor deze afkoop ineens. Dit kan op basis van de restschuld per 31 december 2015, deze bedraagt € 530.000,00. Hiermee vervalt vanaf 2016 de vergoedingsverplichting. Zonder de gemaakte onderhandelingsafspraken hierover zouden de totale lasten tot aan de einddatum voor de gemeente nog € 690.000,00 bedragen.
6
3.
Draagvlak De overeengekomen aankoopprijs van het gebouw aan de Engelandlaan en het appartementsrecht van de Sportparklaan, is het resultaat van een intensief onderhandelingstraject tussen de gemeente en Noorderpoort. De onderhandeling met Noorderpoort is gevoerd op basis van de in paragraaf 1.2 genoemde uitgangspunten. Noorderpoort gaat akkoord met het resultaat van de onderhandeling.
4.
Aanpak/uitvoering/voortgang Na uw instemming wordt in overleg met het Noorderpoort de aankoop van de Engelandlaan op 1 juni 2016 uitgevoerd. De aankoop van het appartementsrecht van de Sportparklaan wordt per 1 augustus 2016 uitgevoerd. De juridische overdracht van de onderwijsgebouwen vindt aansluitend op de aankoop plaats. Voor het tijdelijk huren van de onderwijsgebouwen worden huurovereenkomsten afgesloten met het Noorderpoort. 4.1. Communicatie Het besluit is openbaar.
5.
Juridische consequenties De verschillende afspraken worden vastgelegd in overeenkomsten, die na besluitvorming getekend worden. Eigendom gebouwen voor onderwijs Op grond van artikel 76b, eerste lid van de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO) dragen de gemeenteraad onderscheidenlijk burgemeester en wethouders ten behoeve van de gemeentelijke en van de andere dan gemeentelijke scholen zorg voor de voorzieningen in de huisvesting op het grondgebied van de gemeente overeenkomstig het bepaalde in dat hoofdstuk. Hij behandelt onderscheidenlijk zij behandelen daarbij de gemeentelijke en de andere dan gemeentelijke scholen op gelijke voet. Op grond van artikel 76c, eerste lid, onderdeel a, onder ten eerste van de WVO is de gemeente daarbij verantwoordelijk voor blijvend onderscheidenlijk voor tijdelijk gebruik bestemde voorzieningen, bestaande uit: 1°. nieuwbouw, een bestaand gebouw of een gedeelte daarvan, verplaatsing van een bestaand gebouw of van een gedeelte daarvan, terreinen, alsmede eerste aanschaf van leer- en hulpmiddelen en meubilair; 2°. uitbreiding van de onder 1° bedoelde voorzieningen; en 3°. medegebruik van een ruimte die geschikt is voor het onderwijs. Op grond van artikel 76c, eerste lid, onderdeel b van de WVO is de gemeente daarbij (ook) verantwoordelijk voor het herstel van constructiefouten aan het gebouw of het terrein. In de VNG notitie "Onderwijs/Onderwijshuisvesting" wordt vermeld dat uitgangspunt van de onderwijswetgeving is dat het eigendom van het schoolgebouw ligt bij het schoolbestuur. Het gemeentelijk beleid sluit daarbij aan. Dit eigendom wordt als zodanig vastgelegd in het kadaster via een notariële akte. In het spraakgebruik wordt bij de schoolgebouwen onderscheid gemaakt tussen het juridisch eigendom (schoolbestuur) en het economisch eigendom (claimrecht). Het eigendom van schoolgebouwen kan bij verschillende partijen liggen. In het onderhavige geval zijn de gebouwen in nu eigendom van een derde partij (Noorderpoort). Nu Noorderpoort de eigenaar is, kan de gemeente het gebouw kopen en vervolgens aan het bevoegd gezag (het bestuur van Ubbo Emmius) in eigendom overdragen (zie artikel 76n gelezen in combinatie 76i van de WVO). Daarmee voldoet de gemeente aan hetgeen in de WVO als zorgplicht is opgenomen. Conclusie eigendom gebouwen voor onderwijs Met het verkrijgen van de gebouwen in eigendom (en vervolgens de overdracht van het eigendom aan Ubbo Emmius) wordt voldaan aan het uitgangspunt van de WVO en het gemeentelijk beleid.
7
Na beëindiging van het gebruik van het schoolgebouw valt het betreffende gebouw "om niet" terug aan de gemeente. Dit is het wettelijk uitgangspunt. De achtergrond daarvan is dat het schoolgebouw met overheidsgeld is bekostigd. 6.
Kosten, baten, dekking en subsidies Post: 1) Sportparklaan kapitaallasten 2) Engelandlaan kapitaallasten 3) Huur Sportparklaan 4) Huur ’t Kofschip 5) Huur Engelandlaan 6) Frankrijklaan vergoedingsverplichting VBO 7) Verzekering, OZB en taxatiekosten
2015 0 0 190.157 14.080 39.487 0 24.000
2016 2017 2018 2019 72.564 435.962 435.962 435.962 73.650 224.340 224.340 224.340 261.328 0 0 0 33.792 33.792 19.712 0 39.487 0 0 0 530.000 0 0 0 38.000
38.000
38.000
38.000
Totaal lasten
267.724 1.048.821 732.094 718.014 698.302
8) Bijdrage van Noorderpoort 9) Bijdrage rijk, Algemene Uitkering
232.200 0
0 0 0 0 425.000 425.000 425.000 425.000
Totaal baten
232.200
425.000 425.000 425.000 425.000
Netto lasten
35.524
623.821 307.094 293.014 273.302
6.1. Toelichting op de tabel Kapitaallasten (1 en 2) De kapitaallasten zijn berekend op basis van de volgende uitgangspunten: Sportparklaan Afschrijving investering Rente Afschrijvingsperiode
Lineair 4% 38 jaar
Engelandlaan Afschrijving investering Rente Afschrijvingsperiode
Lineair 4% 20 jaar
Sportparklaan: De investering van het appartementsrecht in de Sportparklaan van € 6.617.800,00 schrijven wij in 38 jaar af. De structurele lasten zijn afgerond € 436.000,00. Engelandlaan: De investering van de Engelandlaan van € 2.525.400,00 schrijven wij in 20 jaar af. De structurele lasten bedragen € 224.300,00. Huur (3,4,5) Sportparklaan Omdat de aankoop van het appartementsrecht aan de Sportparklaan met het oog op de btw pas plaatsvindt per 1 augustus 2016, wordt de benodigde onderwijsruimte voor de betreffende leerlingen voorlopig gehuurd van Noorderpoort. De huur van de Sportparklaan betreft 5 maanden in 2015 en 7 maanden in 2016 en is in feite een vergoeding voor de kapitaallasten van Noorderpoort in die periode. De huurlasten bedragen op jaarbasis € 451.485,00. De lasten zijn incidenteel (één schooljaar). 8
't Kofschip De huur van onderwijsruimte aan de Continentenlaan is tijdelijk nodig omdat het gebouw aan de Sportparklaan met het oog op de krimp gebouwd is. Vanaf schooljaar 2018-2019 passen de leerlingen in het hoofdgebouw. Het betreft de periode 1 augustus 2015 - 31 juli 2018. De huurlasten zijn incidenteel (drie schooljaren) en bedragen op jaarbasis € 33.792,00. Dit is 42,24% van de huurlasten, de rest wordt door Noorderpoort betaald. Engelandlaan Het gebouw aan de Engelandlaan wordt gehuurd van 1 augustus 2015 tot 1 juni 2016 van Noorderpoort. De huurlast voor deze periode bedraagt € 39.487,00 in 2015 en € 39.487,00 in 2016. Eenmalige voorziening (6) Dit betreft de afkoop vergoedingsverplichting VBO (€ 530.000,00). Verzekering, ozb en taxatiekosten (7) Per 1 augustus 2015 is de gemeente ook verantwoordelijk voor de lasten voor verzekering van beide panden en voor de ozb. Deze lasten zijn geraamd op € 10.000,00 voor verzekering en € 28.000,00 voor ozb. Daarnaast zijn onder deze post in 2015 de eenmalige kosten van € 8.300,00 voor taxatie van beide aan te kopen locaties ondergebracht. Rijksvergoeding (8 en 9) De algemene uitkering gemeentefonds (vanaf 1 januari 2016) van € 425.000,00 is gebaseerd op het aantal leerlingen op 1 oktober 2015. Dit zijn ongeveer 1.000 leerlingen. Noorderpoort ontvangt tot 1 januari 2016 nog de middelen van het rijk. De rijksvergoeding aan Noorderpoort over de periode 1 augustus t/m 31 december 2015 is vastgesteld op € 232.200,00. Dit bedrag ontvangen wij van Noorderpoort. Netto lasten De rijksvergoeding is niet voldoende om de lasten van de overname te dekken. De netto structurele lasten bedragen vanaf 2019 ruim € 273.000,00. Voor de dekking van de lasten is in de begroting geen structurele ruimte aanwezig. Gezien onze financiële positie achten wij het verantwoord om de investering voor de Engelandlaan van ruim € 2.500.000,00 ineens ten laste van de reserves te brengen. Wij stellen voor hiervoor een deel van de reserve Essent in te zetten. De lasten dalen daardoor incidenteel in 2016 met € 73.700,00 en vanaf 2017 structureel met € 224.300,00. Hiermee komen de netto lasten van de overname er als volgt uit te zien.
Netto lasten (oud) Dekking kapitaallasten Engelandlaan Netto lasten
2015 2016 35.524 623.821 0 -73.650 35.524 550.171
2017 307.094 -224.340 82.754
2018 293.014 -224.340 68.674
2019 273.302 -224.340 48.962
Het nadelig saldo in 2015 is € 35.500,00. Dit bedrag is inmiddels in de jaarrekening 2015 verwerkt. Met name door de eenmalige afkoop van de vergoedingsverplichting (€ 530.000,00) ontstaat in 2016 een nadeel van € 550.200,00. Het nadeel in 2017 en 2018 bedraagt respectievelijk € 82.800,00 en € 68.700,00. Het structureel nadeel vanaf 2019 is € 49.000,00. Hierbij is op te merken dat er in 2016 door Ubbo Emmius nog een huisvestingsaanvraag wordt ingediend van circa € 150.000,00. Inzet van de reserve Essent heeft gevolgen voor de exploitatie. De rentebaten van de reserve zijn als structureel dekkingsmiddel aangemerkt. Door inzet voor de investering vervalt een deel van de rentebaten (4% over het in te zetten bedrag). Wij hanteren een systematiek van totaalfinanciering. In dat kader zal in 2016 naar verwachting een langlopende geldlening aangetrokken moeten worden.
9
Structureel levert de huidige marktrente voor langlopende leningen ten opzichte van de omslagrente (4%) een rentevoordeel in de exploitatie op. Naar verwachting kunnen hiermee de structurele nadelen worden opgevangen. Voor het verkrijgen van het eigendomsrecht van de Sportparklaan en de Engelandlaan, is een totale investeringskrediet nodig van € 9.143.200,00. Voor de afhandeling van de overige financiële zaken is een eenmalig budget nodig van € 530.000,00.
Burgemeester en wethouders
de heer G.J. van der Zanden secretaris
mevrouw B.A.H. Galama burgemeester
RJS/ 10
De raad van de gemeente Stadskanaal; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 13 mei 2016, nr. R 7169; besluit:
1.
2. 3. 4.
5. 6.
kennis te nemen van de collegebrief waarin antwoord wordt gegeven op de door de raad gestelde vragen en de schriftelijke vragen die zijn gesteld door de fractie van de SP, aangaande de overname van de schoolgebouwen van Noorderpoort". een krediet beschikbaar te stellen voor de verkrijging van het appartementsrecht (groot 3.185 m²) van de locatie Sportparklaan van Noorderpoort, ten bedrage van € 6.617.800,00; een krediet beschikbaar te stellen voor de verkrijging van het eigendom van het onroerende goed aan de Engelandlaan, ten bedrage van € 2.525.400,00; kennis te nemen van het voornemen dat Ubbo Emmius, na overdracht van het juridisch eigendom van de Engelandlaan, een huisvestingsaanvraag gaat indienen ten behoeve van het wegnemen van een aantal bouwkundige knelpunten; een budget beschikbaar te stellen voor het afkopen van de vergoedingsverplichting "VBO" van Noorderpoort, ten bedrage van € 530.000,00; in te stemmen met de financiële consequenties en deze in de begroting 2016 en meerjarenraming te verwerken.
Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 30 mei 2016.
De raad
de heer K. Willems raadsgriffier
RJS/
mevrouw B.A.H. Galama voorzitter
