(RAADS)ONDERZOEK VAN DE GEMEENTE NOORDENVELD

(RAADS)ONDERZOEK VAN DE GEMEENTE NOORDENVELD RECREATIEWONINGEN “TIP POSTMAATSEWEG / LANGELOËRWEG”

14 februari 2014 Versie : Definitief

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014

Versie: Definitief

Pagina 2


Metafoor Ruimtelijke Ontwikkeling B.V.

Bolderweg 1 1332 AX Almere T 036-5300211 F 036-5300381 Onderzoek Rekenkamercommissie namens de raad van de gemeente Noordenveld. Recreatiewoningen Tip Postmaatseweg / Langeloërweg. Project nr. 9555.01

d.d. 14 februari 2014 Auteur(s): L.C. (Leon) de Coninck mr. drs. J. (Hans) van der Noord

Versie: Definitief

Pagina 3


Versie: Definitief

Pagina 4

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 Inhoud 1.

Inleiding ......................................................................................................................................9 1.2 Samenvatting conclusies ......................................................................................................... 11 1.2.1. UITVOERING MOTIE GEMEENTERAAD VASTSTELLING BESTEMMINGSPLAN NORGERDUINEN (ZIE 8.1) .......................................................................................................... 11 1.2.2.

VERWARRING OVER DE VIJF AANGEWEZEN WONINGEN NA 1996 (ZIE 8.2) ................ 11

1.2.3.

UNDUE DELAY (ZIE 8.3) .............................................................................................. 11

1.2.4.

PLICHT TOT SCHADELOOSTELLING RECREATIEWONING LANGELOËRWEG 32 (ZIE 8.4) 12

1.2.5. 8.5)

VRIJSTELLINGSPROCEDURES EX ARTIKEL 19, LID 3 WRO EN BOUWVERGUNNINGEN (ZIE .................................................................................................................................. 12

1.2.6. 8.6)

DE PEILDATUM VAN 1 OKTOBER 1994 EN DE PEILDATUM VAN 31 OKTOBER 2003 (ZIE .................................................................................................................................. 12

1.2.7.

BEANTWOORDING VAN DE ONDERZOEKSVRAAG (ZIE 8.7) ......................................... 12

2.

Doelstelling van het onderzoek ................................................................................................. 15

3.

Onderzoeksvraag ...................................................................................................................... 15

4.

Onderzoeksgebied .................................................................................................................... 15

5.

Beleid van de diverse Overheden m.b.t. Recreatiewoningen ..................................................... 19 5.1.

Het Rijk.............................................................................................................................. 19

5.1.1.

Beleidsbrief Minister van VROM d.d. 11 november 2003 ........................................... 19

5.1.2.

Motie Veenendaal d.d. 26 april 2005 ......................................................................... 19

5.1.3.

Nota Ruimte (2006) ................................................................................................... 20

5.1.4.

Handreiking Onrechtmatige Bewoning van Recreatiewoningen (2007)....................... 20

5.1.5.

Wet ruimtelijke ordening (Wro) (2008) ...................................................................... 21

5.1.6.

Wabo (2010) .............................................................................................................. 21

5.1.7.

Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) (2012) ................................................ 22

5.1.8.

Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) ................................................. 22

5.1.9.

Wetsvoorstel “Vergunning Onrechtmatige Bewoning Recreatiewoningen” ................ 22

5.1.10.

VNG: Beleidsregels oude onrechtmatige bewoning recreatiewoningen (08-02- .......... 23

2012) ........................................................................................................................................ 23 5.2.

Provincie Drenthe.............................................................................................................. 24

5.2.1.

Omgevingsvisie Drenthe (vastgesteld d.d. 2 juni 2010) ............................................... 25

5.2.2.

Provinciale Omgevingsverordening Drenthe (2011, na die tijd herzien, laatstelijk ...... 25

d.d. 06 juli 2013): ...................................................................................................................... 25 5.2.3.

Conclusies m.b.t. Beleid en Regelgeving van de Provincie Drenthe ............................. 26

5.2.4.

Vergelijking van het Beleid van de Provincie Drenthe met dat van Andere Provincies 27

Versie: Definitief

Pagina 5

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 5.3.

Recreatieschappen Drenthe .............................................................................................. 27

5.4.

Gemeenten Norg en Noordenveld ..................................................................................... 27

5.4.1.  6.

Beleid m.b.t. Recreatiewoningen gemeente Norg ...................................................... 27

Beleid m.b.t. Recreatiewoningen gemeente Noordenveld ................................................. 29

Bestemmingsplannen en Juridische Procedures Gemeenten Norg en Noordenveld ................... 31 6.1.

Bestemmingsplannen en Structuurplan (1995) gemeente Norg ......................................... 31

6.2.

Bestemmingsplannen en voorbereidingsbesluiten gemeente Noordenveld ...................... 33

6.3. Beroep Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State (ABRvS) inzake Bestemmingsplan “Norgerduinen” ............................................................................................................................ 34 6.3.1. Beroep Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State (ABRvS) inzake Bestemmingsplan “Norgerduinen”: 1e uitspraak d.d. 27-12-2012 (zitting 30-12- ........................ 34 2012), zaaknummer 201202275/1/R4 ....................................................................................... 34 6.3.2.

Herzieningsverzoek .................................................................................................... 34

6.3.3. Beroep Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State (ABRvS) inzake bestemmingsplan “Norgerduinen”: 2e uitspraak d.d. 12-07-2013 (zitting d.d. 16-04-2013), zaaknummer 201202275/1/R4 ....................................................................................................................... 35 7.

Bouwvergunningen, Handhaving, Stedenbouwkundige beoordeling van het onderzoeksgebied 37 7.1.

Overzicht verleende Bouwvergunningen (Omgevingsvergunningen).................................. 37

in het Onderzoeksgebied .............................................................................................................. 37 7.1.1.

Inleiding ..................................................................................................................... 37

7.1.2.

Bouwvergunningen Postmaatseweg .......................................................................... 37

7.1.3.

Bouwvergunningen Langeloërweg ............................................................................. 39

7.2

7.2.1.

Handhaving................................................................................................................ 40

7.2.2.

Jurisprudentie m.b.t. handhaving ............................................................................... 41

7.2.3.

Gedoogbeschikkingen ............................................................................................... 41

7.3.

8.

Handhaving en Gedoogbeschikkingen ............................................................................... 40

Locatie-onderzoek en Stedenbouwkundige Beoordeling van het Onderzoeksgebied......... 41

7.3.1.

Locatie-onderzoek ..................................................................................................... 41

7.3.2.

Huidige Stedenbouwkundige Situatie van het Onderzoeksgebied............................... 41

Conclusies ................................................................................................................................. 43 8.1.

Uitvoering Motie Vaststelling Bestemmingsplan ”Norgerduinen”: Overleg met de Provincie .......................................................................................................................................... 43

8.2.

Verwarring over de Vijf Aangewezen Woningen na 1996 ................................................... 44

8.3.

Undue Delay...................................................................................................................... 46

8.4.

Plicht tot Schadeloosstelling Recreatiewoning Langeloërweg 32 ........................................ 47

Versie: Definitief

Pagina 6


Vrijstellingsprocedures ex Artikel 19, lid 3 WRO en Bouwvergunningen ............................ 48

8.6.

De Peildatum van 1 oktober 1994 en de Peildatum van 31 oktober 2003 ........................... 50

8.7.

Beantwoording van de Onderzoeksvraag ........................................................................... 51

8.7.1.

Inleiding ..................................................................................................................... 51

8.7.2.

Beantwoording van de Onderzoeksvraag ................................................................... 51

BIJLAGEN .......................................................................................................................................... 63 BIJLAGE 1. ......................................................................................................................................... 65 Vergelijking Omgevingsverordening Provincie Drenthe en de Omgevingsverordeningen van de andere Provincies ......................................................................................................................................... 65 BIJLAGE 2. ......................................................................................................................................... 71 VNG “Beleidsregels oude onrechtmatige bewoning recreatiewoningen” Bijlage bij de brief van de VNG d.d. 8 februari 2012 (kenmerk FLO/U201200203 Lbr, 12/014). .................................................. 71

Versie: Definitief

Pagina 7


Versie: Definitief

Pagina 8

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 1. Inleiding De gemeente Noordenveld, en haar voorgangster de gemeente Norg, staken in het verleden veel energie in het regelen van de juridische positie van recreatiewoningen. Met name na het jaar 1994 is er hard gewerkt in de gemeente Norg en – na de herindeling per 1 januari 1998 – in de gemeente Noordenveld aan beleid m.b.t. de permanente bewoning van recreatiewoningen. Daarmee liep met name de gemeente Norg voorop in Nederland. Zoals dat vaker gaat met innovatieve organisaties brengt dit vooroplopen ook nadelen met zich mee. Er is immers vaak sprake van de wet van de remmende voorsprong. Dat is ook in deze casus in zekere zin het geval. Reeds in 1996 werd op basis van het gemeentelijke beleid geïnventariseerd welke recreatiewoningen konden worden omgezet naar (gewone) woningen. Uit deze inventarisatie volgde een lijst van vier woningen in de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” en één woning in het gebied Oosterduinen (Donderseweg). In 2003 werd het nieuwe beleid van de Minister van VROM met betrekking tot permanente bewoning van recreatiewoningen bekendgemaakt. Dit rijksbeleid werd door de gemeente Noordenveld opgenomen in haar beleid. Toch lijkt er een impasse te zijn ontstaan. In 2003 waren de vijf in 1996 aangewezen woningen nog niet voorzien van een nieuwe (woon)bestemming. Deze impasse duurde tot 2011 met de vaststelling van het bestemmingsplan “Norgerduinen” waarin vier van de betreffende vijf woningen zijn opgenomen. Het betreft hier de percelen Postmaatseweg 6 en 8 en de percelen Langeloërweg 32 en 56. De vijfde woning (Donderseweg 5) is bestemd in het nieuwe bestemmingsplan “Buitengebied Noordenveld”1. Met de vaststelling op 21 december 2011 van het nieuwe bestemmingsplan “Norgerduinen” heeft de gemeente de vier recreatiewoningen als (gewone) woningen bestemd. Na een beroepszaak bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (vanaf nu ABRvS) werd in een uitspraak van 27 december 2012 uitgesproken dat de gemeente ten onrechte de vier recreatiewoningen had bestemd als (gewone) woningen, omdat, kort gezegd, dit in strijd was met de Provinciale Omgevingsverordening. Het bestemmingsplan werd voor dit belangrijke deel vernietigd. Na een herzieningsverzoek werd de uitspraak door de ABRvS herzien (hetgeen niet vaak voorkomt) en werd een nieuwe uitspraak gewezen op 12 juli 2013, waarbij drie van de vier woningen hun woonbestemming alsnog hielden en van één woning, de woning Langeloërweg 32, de woonbestemming toch weer werd vernietigd. Deze uitspraken van de ABRvS op grond van met name de Omgevingsverordening van de provincie Drenthe riepen de nodige vragen op bij met name de gemeenteraad. Mede om die reden is door de gemeenteraad middels de Rekenkamercommissie een onderzoek geëntameerd naar de feitelijke situatie en de juridische status van de recreatiewoningen en van de (gewone) woningen op de locatie “de Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” en naar de ruimtelijke, maatschappelijke, juridische, en financiële gevolgen van eventueel nog te nemen besluiten. Daartoe dient dit rapport.

1

Bestemmingsplan “Buitengebied Noordenveld” (vastgesteld d.d. 17 april 2013).

Versie: Definitief

Pagina 9


Versie: Definitief

Pagina 10

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 1.2 Samenvatting conclusies In dit hoofdstuk wordt kortheidshalve een weergave gegeven van de conclusies die in hoofdstuk 8 zijn uitgewerkt. Voor een compleet beeld en de overwegingen die aan deze conclusies ten grondslag liggen wordt derhalve verwezen naar hoofdstuk 8. 1.2.1. UITVOERING MOTIE GEMEENTERAAD VASTSTELLING BESTEMMINGSPLAN NORGERDUINEN (ZIE 8.1) 1. De Omgevingsverordening van de Provincie Drenthe is de meest stringente van alle omgevingsverordening van de andere provincies in Nederland. 2. Aanbevolen wordt om verder invulling te geven aan de aangenomen motie door de Raad en het bestuurlijk overleg met de provincie te doen voortzetten. Hierbij dient te worden betrokken dat de Provinciale Omgevingsverordening van Drenthe de meest stringente is op het gebied van wijziging van de bestemming recreatiewoning naar een gewone woning. In dit bestuurlijk overleg kan tevens de gang van zaken rond de provinciale handelwijze rond het bestemmingsplan “Norgerduinen” worden besproken. In hoeverre is de provincie van zins om constructief mee te denken aan een oplossing voor de situatie aan de Postmaatseweg – Langeloërweg ? 3. Overleg met de provincie over de woning Langeloërweg 32 is noodzakelijk, want voor deze woning is onzes inziens een ontheffing mogelijk, niet op grond van de specifieke ontheffingsmogelijkheid van artikel 3.29 van de Omgevingsverordening, maar op grond van de algemene ontheffingsmogelijkheid volgens artikel 3.40 van de Omgevingsverordening (zie ook de conclusies onder 8.4). Overigens hechten wij eraan op te merken dat het eerdergenoemde overleg niet ambtelijk, maar bestuurlijk (tussen B&W en GS) zou moeten worden opgepakt. Dit vanwege de strijdigheid met de letterlijke tekst van artikel 3.40 van de Provinciale omgevingsverordening, waar geen ambtelijke bevoegdheid voor bestaat. 1.2.2. VERWARRING OVER DE VIJF AANGEWEZEN WONINGEN NA 1996 (ZIE 8.2) 1. In 1996 zijn vijf recreatiewoningen aangewezen zonder dat er aantoonbaar een specifiek inventarisatie-rapport is opgesteld waaruit gemotiveerd blijkt waarom juist deze recreatiewoningen zijn aangewezen en waarom andere recreatiewoningen niet. Deze inventarisatie is niet (meer) voorhanden en ook is niet duidelijk hoe de besluitvorming over deze lijst heeft plaatsgevonden. Bij bewoners/eigenaren van woningen die niet waren aangewezen als recreatiewoningen, die zouden kunnen worden herbestemd als gewone woningen, heeft dit mede daarom geleid tot een gevoel van rechtsongelijkheid, omdat door deze omstandigheden door de gemeente onvoldoende is gedocumenteerd waarom tot de keuze van de vijf woningen werd gekomen. 1.2.3. UNDUE DELAY (ZIE 8.3) 1. De termijn van circa vijftien jaar tussen het besluit van de gemeente Norg om vijf recreatiewoningen her te bestemmen tot gewone woningen en het opnemen van vier van deze woningen in het bestemmingsplan “Norgerduinen” in 2011 is extreem lang. Hierdoor is er sprake van undue delay, een vertraging die in dit geval de gemeente ook kan worden toegerekend. 2. Aanbevolen wordt om bij duidelijke toezeggingen van bestemmingswijzigingen deze bestemmingswijzigingen binnen een redelijke termijn (één tot twee jaar) te realiseren om de

Versie: Definitief

Pagina 11

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 rechtszekerheid te waarborgen en ook om eventuele schadeclaims te voorkomen. Dat is zeker aan te bevelen bij een gevoelig onderwerp als recreatiewoningen. 1.2.4. PLICHT TOT SCHADELOOSTELLING RECREATIEWONING LANGELOËRWEG 32 (ZIE 8.4) 1. Wij bevelen aan om met de eigenaar van het perceel Langeloërweg 32 in overleg te treden voor het aanbieden van een schadevergoeding. De woning heeft immers na de uitspraak van de ABRvS d.d. 12 juli 2013 geen woonbestemming gekregen ondanks mondelinge en duidelijke schriftelijke toezeggingen van de gemeente. Dit, terwijl de gemeente hier 15 jaar de tijd voor heeft gehad. Er is sprake van undue delay, waardoor de eigenaar van de woning Langeloërweg 32 in een nadelige positie is gebracht. Er is daarnaast strijd met het beginsel van égalité des charges publiques. Dit maakt de gemeente schadeplichtig, zeker nu er een partiële herziening in procedure is gebracht om aan het perceel de bestemming “Bos, recreatie” te geven. 2. Voordat de schadevergoeding wordt uitbetaald zou het gemeentebestuur op grond van artikel 3.40 Omgevingsverordening een ontheffingsaanvraag kunnen indienen bij de provincie. Indien kan worden aangetoond dat het provinciale bestuur (Gedeputeerde Staten) reeds voor 11 november 2010 heeft ingestemd met het bestemmen van de onderhavige vier recreatiewoningen als gewone woningen kan deze ontheffing worden verkregen. 1.2.5. VRIJSTELLINGSPROCEDURES EX ARTIKEL 19, LID 3 WRO EN BOUWVERGUNNINGEN (ZIE 8.5) 1. Gebruik de juiste procedures voor aanvragen om een omgevingsvergunning voor met name nieuwbouw en verbouwingen van recreatiewoningen. Bouwvergunningen voor recreatiewoningen zouden extra zorgvuldig moeten worden getoetst. De “code rood” zou daarom van toepassing moeten zijn bij het behandelen van dergelijke aanvragen. Dit, omdat schijnbaar onbetekende bouwvergunningen voor het beleid van recreatiewoningen later grote gevolgen zouden kunnen hebben. Je kunt goede handhavingsnota’s opstellen en handhavingsacties in werking zetten maar door gebruiken van onjuiste procedures om bouwvergunningen (omgevingsvergunningen) te verlenen of door het ruimhartig verlenen van deze vergunningen wordt het handhavingsbeleid in zekere zin ondergraven. 1.2.6. DE PEILDATUM VAN 1 OKTOBER 1994 EN DE PEILDATUM VAN 31 OKTOBER 2003 (ZIE 8.6) 1. Aanbevolen wordt om de peildatum te veranderen van 1 oktober 1994 (23 november 1995) naar 31 oktober 2003, voor in eerste instantie het gebied “Tip Postmaatseweg/ Langeloërweg”, overeenkomstig de voorbeeld-beleidsregels van de VNG van februari 2012. Dit vanwege de lange termijn die is verstreken in de periode vanaf 1995/1996 naar 2011, waarin er onvoldoende is gehandhaafd in het gebied Tip Postmaatseweg / Langeloërweg. Zie ook de conclusie 2 van 8.7.2. 1.2.7. BEANTWOORDING VAN DE ONDERZOEKSVRAAG (ZIE 8.7) 1. Vanwege het zorgvuldigheidsbeginsel en het gelijkheidsbeginsel is het beleidsmatig niet te verdedigen dat de woningen Postmaatseweg 6 en 8 wel een woonbestemming kregen en andere woningen, die eventueel aan de te stellen voorwaarden zouden kunnen voldoen, niet. Versie: Definitief

Pagina 12

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 2. De voorbeeld-beleidsregels van de VNG van 2012 zouden voor een persoonsgebonden beschikking door de gemeente Noordenveld kunnen worden vastgesteld voor het gebied van de gehele voormalige gemeente Norg, waarbij ook de (nieuwe) peildatum van 31 oktober 2003 zou moeten vastgesteld. Deze peildatum zal in eerste instantie voor het onderzoeksgebied Tip Postmaatseweg / Langeloërweg gelden. Op grond van een nader onderzoek naar de gevolgen op het gebied van handhaving en naar de financiële gevolgen kan worden besloten dat de peildatum van 31 oktober 2003 ook voor het gebied van de voormalige gemeente Norg kan worden vastgesteld. 3. Voor bestemmingswijzigingen worden de criteria uit 1996 gehanteerd, alsmede een toegevoegd criterium met betrekking tot “een goede ruimtelijke ordening”. 4. Op korte termijn is geen herbestemming van recreatiewoningen naar gewone woonbestemmingen mogelijk vanwege de Provinciale Omgevingsverordening. Wel kunnen er, indien aan de voorwaarden wordt voldaan, persoonsgebonden gedoogbeschikkingen worden afgegeven. 5. Voor een definitieve oplossing op langere termijn zou moeten worden gestreefd naar een omzetting van de recreatiebestemming naar een woonbestemming voor die woningen die aan de voorwaarden kunnen voldoen in de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg”. 6. Een nieuwe inventarisatie voor het gehele gebied van de voormalige gemeente Norg is noodzakelijk. De inventarisatie uit 1996 zou moeten worden overgedaan op basis van de vast te stellen ruimtelijke, juridische, en stedenbouwkundige voorwaarden.

Versie: Definitief

Pagina 13


Versie: Definitief

Pagina 14

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 2. Doelstelling van het onderzoek De doelstelling van het onderzoek is om de gemeenteraad van Noordenveld een objectief beeld te verschaffen van:   



De binnen het onderzoeksgebied anno 2013 heersende (feitelijke) situatie voor wat betreft de bestemming van de (recreatie-)woningen in het gebied. Alle voor dit gebied anno 2013 geldende beleidsregels van de verschillende bevoegde overheden. De mogelijkheden en de beperkingen die deze en andere (beleids)regels anno 2013 en in de nabije toekomst met zich meebrengen voor het eventueel gelijktrekken van de bestemming van alle (recreatie-)woningen in dit gebied. De gevolgen van een eventuele gelijktrekking van bestemmingen voor de bewoners en de betrokken overheden op: - Ruimtelijk; - Maatschappelijk; - Juridisch; en - Financieel vlak, waarbij de mogelijkheid van precedentwerking voor andere locaties in de gemeente in ogenschouw worden genomen.

Dit onderzoek in opdracht van de Gemeenteraad is geëntameerd door de Rekenkamercommissie van de gemeente Noordenveld en uitgevoerd door Metafoor Ruimtelijke Ontwikkeling BV.

3. Onderzoeksvraag “In hoeverre zijn de verschillende (woon-)bestemmingen op de locatie ‘de Tip Postmaatseweg / Langeloërweg’ beleidsmatig te verdedigen en wat zijn de gevolgen op ruimtelijk, maatschappelijk, juridisch, en financieel vlak, indien wordt overgegaan tot het eventueel gelijktrekken van de bestemmingen”.

4. Onderzoeksgebied Het onderzoeksgebied is het gebied dat wordt begrensd door de Postmaatseweg 2 tot en met 18 (even zijde) en 1 tot en met 17 (oneven zijde), en de percelen Langeloërweg van nr. 32 tot en met nr. 58 (even zijde). In de volksmond en in dit rapport wordt dit gebied de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” genoemd. Op de volgende pagina wordt het onderzoeksgebied op een luchtfoto en op een kaart weergegeven.

Versie: Definitief

Pagina 15


Figuur 1: Luchtfoto onderzoeksgebied binnen oranje lijnen (Google Maps)

Versie: Definitief

Pagina 16


Figuur 2: Uitsnede bestemmingsplankaart (verbeelding) nr. 2 van het bestemmingsplan “Norgerduinen” waarin het onderzoeksgebied wordt weergegeven door de zwarte lijn.

Versie: Definitief

Pagina 17


Versie: Definitief

Pagina 18

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 5. Beleid van de diverse Overheden m.b.t. Recreatiewoningen In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van het beleid van het Rijk, van de provincie Drenthe, en van de gemeente Noordenveld op het gebied van recreatiewoningen en m.b.t. de permanente bewoning daarvan.

5.1.

Het Rijk

Het rijksbeleid inzake ruimtelijke ordening is met name neergelegd in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR). Het Rijk kiest hierin voor een selectieve inzet van rijksbeleid op slechts dertien nationale belangen. Voor deze belangen is het Rijk verantwoordelijk en wil het resultaten boeken. Buiten deze dertien nationale belangen hebben decentrale overheden (provincies en gemeenten) beleidsvrijheid. Het aspect permanente bewoning van recreatiewoningen valt niet binnen de dertien nationale belangen. Wel kan het Rijk richtlijnen geven waarlangs de decentrale overheden hun beleid inzake recreatiewoningen moeten bepalen. Hieronder volgt een opsomming van de relevante beleidsregels van het rijk inzake recreatiewoningen. 5.1.1. Beleidsbrief Minister van VROM d.d. 11 november 2003 In een beleidsbrief van de Minister van VROM van 11 november 2003 (nr. M207) werd het beleid van de Minister met betrekking tot het permanent bewonen van recreatiewoningen verwoord. Het wijzigen van een recreatiebestemming naar een woonbestemming hoeft volgens de brief van de Minister vanuit nationaal beleid niet bezwaarlijk te zijn, mits de bouwwerken voldoen aan de technische eisen voor een woning. Deze verruiming van het ruimtelijk beleid biedt, volgens de Minister, gemeenten en provincies meer mogelijkheden om, op grond van hun reguliere bevoegdheden, bestemmingswijzigingen door te voeren voor situaties waar op 31 oktober 2003 onrechtmatig in een recreatiewoning werd gewoond. Mocht een bestemmingswijziging niet kunnen, dan dienen gemeenten te handhaven of geldt het hieronder gestelde over de mogelijkheid van een persoonsgebonden beschikking. Persoonsgebonden beschikking: de betreffende bewoner(s) mogen in de recreatiewoning blijven wonen. Het object, de woning, moet voldoen aan de eisen die het Bouwbesluit aan een woning stelt en het bewonen van het betreffende object mag niet strijdig zijn met de milieuwetgeving. De uiterst mogelijke peildatum is 31 oktober 2003. Situaties van onrechtmatige bewoning die na 31 oktober 2003 ontstaan, komen niet in aanmerking voor een persoonsgebonden beschikking. Indien een bestemmingswijziging niet aan de orde is geldt dat de gemeente actief dient te handhaven, in combinatie met de mogelijkheid van het nemen van persoonsgebonden beschikkingen voor bestaande situaties. 5.1.2. Motie Veenendaal d.d. 26 april 2005 Sinds 26 april 2005, is nadat de zogenoemde motie Veenendaal in de Tweede Kamer werd aangenomen2, ook een persoonsgebonden vrijstelling mogelijk gemaakt in het Besluit ruimtelijke 0rdening (BRO) in 2006. De motie Veenendaal houdt het volgende in, volgens het dictum van deze motie: “De Kamer (…) verzoekt de regering ervoor te zorgen dat in gemeenten, die niet aantoonbaar helder en consequent zijn geweest in hun handhavingsbeleid, dat bewoners die permanent in een 2

Kamerstukken Tweede Kamer II 2004/2005, 29800 XI, nr. 120.

Versie: Definitief

Pagina 19

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 recreatiewoning willen wonen, en dit voor de peildatum van 31 oktober 2003 ook al deden, een persoonsgebonden gedoogbeschikking kunnen krijgen en deze beschikking ook bij de gemeente op kunnen eisen.” 5.1.3. Nota Ruimte (2006) In de Nota Ruimte uit 2006 (inmiddels in 2012 vervangen door de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte [SVIR]) was geregeld, dat provincies en gemeenten in bepaalde gevallen de recreatiefunctie van bestaande recreatiewoningen konden wijzigen in een woonfunctie. Dit onder de volgende voorwaarden: 1. De woning moet op 31 oktober 2003 (de peildatum, zoals door de Minister was vastgesteld) onrechtmatig worden bewoond, voor complexen geldt dat die in grote mate onrechtmatig moeten worden bewoond. 2. De woning moet zijn gelegen buiten waardevolle en/of kwetsbare gebieden die als zodanig door het Rijk, de provincie of de gemeente zijn aangewezen. 3. De woning moet voldoen aan het Bouwbesluit voor reguliere woningen. 4. De bestemmingswijziging mag niet in strijd zijn met de milieuwetgeving. Tekst in de Nota Ruimte volgens paragraaf 4.2.3.: “Recreatiewoningen omzetten: Nieuwbouw van recreatiewoningen kan een gemeente alleen toestaan op plaatsen in het buitengebied waar ook een reguliere woning mag staan. Een uitzondering op deze regel wordt gemaakt bij gegarandeerde, bedrijfsmatige exploitatie van recreatiewoning-complexen, omdat daar het toezicht immers verzekert dat de huisjes uitsluitend recreatief worden gebruikt. Gemeenten kunnen de bestemming van bestaande recreatiewoningen wijzigen naar een woonbestemming mits aan de gebruikelijke voorwaarden voor woningbouw is voldaan. Recreatiewoningen kunnen niet worden ‘omgezet’ in gebieden waar de Natuurbeschermingswet of de regels voor de Ecologische Hoofdstructuur gelden, of die zijn aangeduid als kwetsbare gebieden in lokaal of provinciaal beleid. Het is ook niet de bedoeling om complexen om te zetten waar nu niet of nauwelijks permanent wordt gewoond (die dus grotendeels recreatief worden gebruikt). Gemeenten en provincies kunnen zelf een afweging maken of zij willen overgaan tot omzetting van de bestemming. Uitgangspunt is dat zij rekening houden met de kwaliteit en leefbaarheid van het landelijk gebied, en met de vraag of er nog voldoende recreatieve huisjes overblijven”. 5.1.4. Handreiking Onrechtmatige Bewoning van Recreatiewoningen (2007) In de Nota Ruimte is bepaald dat provincies en gemeenten de ruimte hebben om in bepaalde gevallen de recreatiefunctie van bestaande recreatiewoningen te wijzigen naar een woonfunctie, mits aan de gebruikelijke voorwaarden voor woningbouw is voldaan. Deze beleidsruimte is niet van toepassing op recreatiewoningen die zich bevinden in de Vogel- en Habitatrichtlijngebieden, de Natuurbeschermingswetgebieden en de Ecologische Hoofdstructuur. Een vertaling van dit beleid is gegeven in de handreiking “Onrechtmatige bewoning van recreatiewoningen” (2007). De Handreiking kwam in samenwerking tussen de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en de VROMInspectie tot stand3. 3

Publicatie VNG/VROM-Inspectie “Onrechtmatige bewoning van recreatiewoningen,Handreiking voor gemeenten”, d.d. 01-06-2007.

Versie: Definitief

Pagina 20

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 Het wonen in een recreatiewoning is in strijd met het bestemmingsplan, omdat wonen strijdig is met een bestemming “Recreatie”. Er is sprake van onrechtmatige bewoning van recreatieverblijven wanneer het woongebruik in strijd is met de vigerende regels van de recreatieve bestemming. Het gaat dus om de strijdigheid van de activiteit met de geldende regels. Legalisatie van onrechtmatige bewoning houdt in dat het bestemmingsplan wordt gewijzigd, waarbij de bestemming “Recreatie” wordt omgezet naar de bestemming of aanduiding “Wonen”. Het wonen in de betreffende woningen is daarmee niet langer in strijd met het bestemmingsplan. In de Nota Ruimte is geregeld dat provincies en gemeenten in bepaalde gevallen de recreatiefunctie van bestaande recreatiewoningen kunnen wijzigen in een woonfunctie. In de Handreiking zijn voor legalisatie de volgende voorwaarden gegeven: 

de woning moet op 31 oktober 2003 (de peildatum zoals door de Minister vastgesteld) onrechtmatig worden bewoond, voor complexen geldt dat die in grote mate onrechtmatig moeten worden bewoond. (Dit is het geval als op een complex meer dan de helft van de recreatiewoningen onrechtmatig wordt bewoond of gebruikt voor de huisvestiging van tijdelijke [buitenlandse] werknemers).



de woning moet zijn gelegen buiten waardevolle en/of kwetsbare gebieden die als zodanig door het Rijk, de provincie of de gemeente zijn aangewezen. (Het Rijk heeft deze gebieden aangewezen in de Nota Ruimte, het gaat om de: Vogel- en Habitatrichtlijngebieden, de Natuurbeschermingswetgebieden en de Ecologische Hoofdstructuur, inclusief de robuuste verbindingen).

 

de woning moet voldoen aan het Bouwbesluit voor reguliere woningen. de bestemmingsplanwijziging mag niet in strijd zijn met de milieuwetgeving.

Dit zijn dus dezelfde voorwaarden als genoemd in de Nota Ruimte (zie paragraaf 5.1.3). 5.1.5. Wet ruimtelijke ordening (Wro) (2008) Met de inwerkingtreding van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro) per 1 juli 2008 in plaats van de oude Wet Ruimtelijke Ordening (WRO) werd onder andere de rol van de provincies en van de gemeenten veranderd. Voor 1 juli 2008 moesten de provincies alle bestemmingsplannen goedkeuren. Na 1 juli 2008 was de vaststelling door de gemeenten alleen voldoende. Wel kregen de provincies per 1 juli 2008 er een instrument bij; de Provinciale Omgevingsverordening. 5.1.6. Wabo (2010) Met de inwerkingtreding van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) per 1 oktober 2010 heeft het Rijk in het Besluit omgevingsrecht (Bor) aan gemeenten de mogelijkheid gegeven tot legalisering van de onrechtmatige bewoning van recreatiewoningen via het verlenen van een omgevingsvergunning. Volgens artikel 4, lid 10 van bijlage 2 van het Bor is het verlenen van een dergelijke omgevingsvergunning mogelijk als wordt voldaan aan de volgende vier eisen: - de recreatiewoning moet voldoen aan de bij of krachtens de Woningwet aan de bestaande woning gestelde eisen; - de bewoning mag niet in strijd zijn met de bij of krachtens de Wet Milieubeheer, de Wet geluidhinder, de Wet ammoniak en veehouderij en de Wet geurhinder en veehouderij gestelde regels of de Reconstructiewet concentratiegebieden; - de bewoner had op 31 oktober 2003 de recreatiewoning als woning in gebruik en bewoont deze sindsdien onafgebroken en: - de bewoner was op 31 oktober 2003 meerderjarig.

Versie: Definitief

Pagina 21

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 Indien burgemeester en wethouders besluiten om een omgevingsvergunning op grond van artikel 4, lid 10 van Bijlage 2 van het Bor te verlenen, dan is die vergunning persoons- en objectgebonden, niet overdraagbaar en vervalt de vergunning in elk geval op het moment dat de betreffende bewoner(s) verhuist of overlijdt. Na expiratie van de omgevingsvergunning op grond van artikel 4, lid 10 van Bijlage 2 van het Bor moet de gemeente de recreatieve bestemming actief handhaven. De datum d.d. 31 oktober 2003 is gekozen als peildatum omdat dit gezien wordt als de datum waarop de rijksoverheid heeft aangekondigd dat er ten aanzien van de aanpak van permanente bewoning van recreatiewoningen overgestapt wordt van “passief gedogen” naar “actief handhaven”. 5.1.7. Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) (2012) In de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) uit 2012, waarmee de Nota Ruimte verviel, is geen specifiek beleid opgenomen met betrekking tot permanente bewoning van recreatiewoningen. 5.1.8. Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) Het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) is eind december 2012 in werking getreden. Het Barro is ook wel bekend als de AMvB Ruimte. In het Barro zijn geen specifieke regels m.b.t. recreatiewoningen gegeven. 5.1.9. Wetsvoorstel “Vergunning Onrechtmatige Bewoning Recreatiewoningen” De Ministerraad stemde op 10 juli 2009 in met het wetsvoorstel “Vergunning Onrechtmatige Bewoning Recreatiewoningen” (nr. 32 366). De Tweede Kamer nam het wetsvoorstel op 15 maart 2011 aan. Op 21 september 2011 werd het Eindverslag van de Eerste Kamer uitgebracht m.b.t. het wetsvoorstel. De inwerkingtreding van een wet is, zoals bekend, afhankelijk van de instemming van de Tweede Kamer en de Eerste Kamer (en daarna van de publicatie in het Staatsblad). De Eerste Kamer heeft uiteindelijk niet met het onderhavige wetsvoorstel ingestemd, vanwege politieke redenen. Het wetsvoorstel werd daarop d.d. 10 februari 2012 door de Minister ingetrokken. Toch heeft het wetsvoorstel iets belangrijks bewerkstelligd, namelijk dat de Minister heeft aanbevolen om voorbeeld-beleidsregels te gaan hanteren (zie paragraaf 5.1.10). In het wetsvoorstel werd namelijk geregeld dat gemeenten verplicht zouden worden gesteld om een vergunning te verlenen aan mensen die vóór 1 november 2003 in hun recreatiewoning zijn getrokken en daar sindsdien onafgebroken, maar onrechtmatig, hebben gewoond. Na inwerkingtreding van de Wet Vergunning Onrechtmatige Bewoning Recreatiewoningen zou een vergunning kunnen worden aangevraagd bij de gemeente. Aan de vergunningverlening zijn enkele voorwaarden gesteld, namelijk dat: a. de recreatiewoning voldoet aan de bij of krachtens de Woningwet aan een bestaande woning gestelde eisen; b. de bewoning niet in strijd is met de bij of krachtens de Wet milieubeheer, de Wet geluidhinder, de Wet ammoniak en veehouderij, en de Wet geurhinder en veehouderij gestelde regels of de Reconstructiewet concentratiegebieden; c. de bewoner op 31 oktober 2003 die recreatiewoning als woning in gebruik had en deze sedertdien tot in elk geval 1 januari 2010 ononderbroken heeft bewoond; d. de bewoner op 31 oktober 2003 meerderjarig was, en e. met betrekking tot de bewoning van de recreatiewoning vóór 1 januari 2010 geen besluit is genomen: 1° tot oplegging van een last onder dwangsom; Versie: Definitief

Pagina 22

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 2e 3°

tot oplegging van een last onder bestuursdwang, of inhoudende dat ter zake van de bewoning van de recreatiewoning voor bepaalde tijd wordt afgezien van handhaving.

Indien de gemeente vóór 1 januari 2010 een daadwerkelijk handhavingsbesluit had genomen dat er niet in de recreatiewoning mocht worden gewoond, dan kwam de aanvrager dus niet in aanmerking voor een vergunning. Indien wel aan de voorwaarden werd voldaan, dan kon een vergunning worden aangevraagd, die de gemeente moest verlenen. Zoals hierboven is geschreven, heeft de Minister van Infrastructuur en Milieu bij brief van 10 februari 2012 aan de Tweede Kamer meegedeeld dat het voorstel van wet “Vergunning Onrechtmatige Bewoning Recreatiewoningen” werd ingetrokken (brief 32 366, nr. 14). Deze wet is derhalve nooit in werking getreden. 5.1.10. VNG: Beleidsregels oude onrechtmatige bewoning recreatiewoningen (08-022012) De VNG en de Nederlandse gemeenten waren geen voorstander van de wet “Vergunning Onrechtmatige Bewoning Recreatiewoningen”. Hiermee zou de gemeentelijke autonomie teveel worden aangetast. De gemeenten zijn volgens de VNG voldoende in staat om deze kwestie zelf te regelen. In februari 2012 heeft de VNG nieuwe beleidsregels opgesteld. Het zijn voorbeeldbeleidsregels ter nadere invulling van artikel 4, onderdeel 10 van Bijlage II van het Besluit omgevingsrecht (Bor). In dit artikel 4, onderdeel 10, zijn regels voor persoonsgebonden omgevingsvergunningen voor permanente bewoning van een recreatiewoning opgenomen. De beschreven beleidsregels maken het mogelijk dat een bewoner die een recreatiewoning onrechtmatig bewoont, onder voorwaarden, een (persoonsgebonden) omgevingsvergunning kan verkrijgen voor het bewonen van een recreatiewoning in strijd met het bestemmingsplan of de beheersverordening als bedoeld in de Wet ruimtelijke ordening (hierna: Wro). Daarmee krijgen de bewoners die aantoonbaar tot de doelgroep van deze regeling behoren, op persoonsniveau zekerheid over de toekomst van hun bewoning. De bewoner dient de recreatiewoning vóór, maar in elk geval op 31 oktober 2003 (en sindsdien onafgebroken) tot het moment van het indienen van de aanvraag om omgevingsvergunning te hebben bewoond. Verder moet ten aanzien van de bewoner voor 1 januari 2010 geen besluit zijn genomen tot oplegging van een last onder dwangsom of bestuursdwang ter zake van die bewoning noch een besluit om van handhaving af te zien. Is daarvan wel sprake, dan is de bewoner reeds voldoende duidelijkheid geboden dat hij niet, respectievelijk wel, in zijn recreatiewoning mag blijven wonen. De peildatum van 1 januari 2010 is in het landelijke debat tussen Tweede Kamer en de Minister en richting gemeenten steeds gebruikt als uiterste datum waarvoor helderheid geboden zou moeten zijn aan de bewoners. Daarbij is hier aangesloten. Indien die bewoner aan de gemeente de in de beleidsregels genoemde bewijsmiddelen van zijn (onrechtmatige) bewoning heeft overgelegd, en hij voldoet aan de overige wettelijke eisen, verleent het college de persoonsgebonden omgevingsvergunning. De wettelijke eisen staan genoemd in artikel 4, onderdeel 10 van Bijlage II van het Bor. Die worden hieronder voor de volledigheid genoemd: 1. De recreatiewoning moet voldoen aan de bij of krachtens de Woningwet aan een bestaande woning gestelde eisen;

Versie: Definitief

Pagina 23

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 2. De bewoning mag niet in strijd zijn met de bij of krachtens de Wet milieubeheer, de Wet geluidhinder, de Wet ammoniak en veehouderij en de Wet geurhinder en veehouderij gestelde regels of de Reconstructiewet concentratiegebieden; 3. De bewoner had op 31 oktober 2003 de recreatiewoning als woning in gebruik en bewoont deze sedertdien onafgebroken, en 4. De bewoner was op 31 oktober 2003 meerderjarig. Onverlet de bepalingen in het Besluit omgevingsrecht en de Regeling omgevingsrecht over het indienen van een aanvraag voor een omgevingsvergunning en onverlet het gestelde in artikel 5.18, vierde lid van het Besluit omgevingsrecht over de persoonsgebondenheid van de omgevingsvergunning wordt medewerking verleend aan een aanvraag voor het gebruiken van een recreatiewoning voor bewoning indien voldaan wordt aan bepaalde voorwaarden, onder andere dat met betrekking tot de bewoning van de recreatiewoning is vóór 1 januari 2010 geen besluit genomen: 1. tot oplegging van een last onder dwangsom; 2. tot oplegging van een last onder bestuursdwang, of 3. inhoudende dat ter zake van de bewoning van de recreatiewoning wordt afgezien van handhaving4. Er wordt volgens de voorbeeld-beleidsregels geen medewerking verleend aan een aanvraag indien sprake is van een eerder besluit om te handhaven of juist om daarvan af te zien en te gedogen. Dan was de betreffende bewoners immers reeds duidelijkheid geboden over de toekomst van hun bewoning. Daarnaast voorkomt dit extra administratieve lasten. Voorkomen wordt hiermee namelijk dat de betrokken bewoner nogmaals (met zijn bewijsmiddelen) naar het gemeentehuis moet om een vergunning te verkrijgen en de gemeente opnieuw werk daartoe moet verrichten. Zie voor een kopie van de VNG-beleidsregels Bijlage 2 bij dit rapport.

5.2.

Provincie Drenthe

De provincie Drenthe heeft de Omgevingsvisie Drenthe en de Provinciale Omgevingsverordening Drenthe vastgesteld als instrumenten om het provinciale ruimtelijke beleid vast te leggen. In de Omgevingsverordening staan dwingende bepalingen opgenomen waaraan de gemeentelijke bestemmingsplannen moeten voldoen. Eén van de onderwerpen betreft het omzetten van recreatiewoningen naar permanente bewoning. 4

De bewoner toont zijn bewoning aan met bewijsmiddelen die in ten minste twee van de hiernavolgende onderdelen a tot en met g zijn genoemd: a. een bewijs van inschrijving in de gemeentelijke basisadministratie op het adres van de recreatiewoning; b. bescheiden waaruit blijkt dat de recreatiewoning in de aangifte inkomstenbelasting is opgegeven als eigen woning en door de Belastingdienst als zodanig is aangemerkt; c. een polis voor een ziektekostenverzekering waarbij als adres van de bewoner het adres van de recreatiewoning is vermeld, gevoegd bij een inschrijving van die bewoner bij een huisartsenpraktijk in de gemeente waarin de recreatiewoning is gelegen o f een aangrenzende gemeente; d. de bescheiden waaruit blijkt dat sprake is van een door burgemeester en wethouders genomen besluit met betrekking tot bekostiging van leerlingenvervoer vanaf het adres van de recreatiewoning; e. de door de werkgever van de bewoner aan die bewoner verstrekte jaaropgaven waaruit blijkt dat sprake is van een inkomen van die bewoner op het adres van de recreatiewoning; f. of bescheiden van een uitkeringsinstantie of pensioenfonds waaruit blijkt dat sprake is van een uitkering of pensioen van die bewoner op het adres van de recreatiewoning; of g. bescheiden waaruit blijkt dat sprake is van een door die bewoner genoten huursubsidie, respectievelijk huurtoeslag op het adr es van de recreatiewoning.

Versie: Definitief

Pagina 24

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 5.2.1. Omgevingsvisie Drenthe (vastgesteld d.d. 2 juni 2010) Over de permanente bewoning van recreatieverblijven staat het volgende in de provinciale Omgevingsvisie op blz. 40: “Wij zijn in beginsel tegen permanente bewoning van recreatieverblijven. Dit leidt tot ‘verstening’ van het landelijk gebied. Ook gaat het ten koste van de capaciteit van recreatieverblijven, waardoor elders in het landelijk gebied een nieuwe vraag naar recreatiewoningen ontstaat. Wij verlenen daarom in principe geen medewerking aan het legaliseren van permanente bewoning door gemeenten, waarbij de bestemming verblijfsrecreatie wordt omgezet in de bestemming wonen. Alleen in uitzonderlijke gevallen zijn we bereid deze medewerking te verlenen. Hierbij moet worden voldaan aan de voorwaarden die de VROM-Inspectie stelt in de brochure Onrechtmatige Bewoning van Recreatiewoningen: Handreiking voor Gemeenten. Verdere voorwaarden zijn:     

De legalisatie heeft alleen betrekking op recreatiecomplexen en niet op losse recreatieverblijven. Het recreatiecomplex sluit aan op een kernbebouwing. De legalisatie past binnen het integrale woonbeleid van de desbetreffende gemeente. De noodzakelijke integratieslag met de naastgelegen kern levert een duurzame ruimtelijke kwaliteitsslag op. (….).”

5.2.2. Provinciale Omgevingsverordening Drenthe (2011, na die tijd herzien, laatstelijk d.d. 06 juli 2013): De Provinciale Omgevingsverordening van de Provincie Drenthe is voor wat betreft het Ruimtelijke Ordeningsdeel (o.g.v. de nieuwe Wet ruimtelijke ordening) d.d. 9 maart 2011 vastgesteld door Provinciale Staten. Het besluit tot vaststelling van de Omgevingsverordening is gepubliceerd in het Provinciaal blad van Drenthe (nr. 13/2011) d.d. 7 oktober 2011, zodat de Omgevingsverordening d.d. 14 april 2011 van kracht werd. Artikel 3.28 van de Provinciale Omgevingsverordening bevat een regeling met betrekking tot permanente bewoning van recreatiewoningen. In de Toelichting m.b.t. artikel 3.28 staat: “We zijn geen voorstander van permanente bewoning van recreatieverblijven. Alleen onder strikte voorwaarden komt bestaande permanente bewoning van recreatieverblijven voor legalisering in aanmerking. Het opnemen van bepalingen over recreatiewoningen - nieuwbouw of herbestemming, regeling naar kwetsbare gebieden - in een verordening als deze is een verplichting vanuit de AMvB Ruimte”. De omgevingsverordening is een belangrijk instrument omdat vast te stellen nieuwe bestemmingsplannen aan de bepalingen uit deze verordening moeten voldoen. De relevante artikelen 3.28, 3.29 en 3.40 van de Provinciale Omgevingsverordening (tekst van de geconsolideerde versie per 6 juli 2013) volgen hieronder: Artikel 3.28, Verblijfsrecreatie 1.

2.

3.

een ruimtelijk plan voorziet niet in nieuwe verblijfsrecreatie voor zover gelegen binnen de op de bij deze verordening behorende kaart “EHS Concretisering 2010” aangegeven begrenzingen of in een gebied dat op de bij de Omgevingsvisie Drenthe behorende kaart 5 (Landbouw) als robuuste landbouw is aangeduid. In afwijking van het eerste lid kan een ruimtelijk plan voorzien in nieuwe verblijfsrecreatie wanneer het gaat om ver-/uitplaatsing van bestaande bedrijven uit kwetsbare gebieden als het desbetreffende ruimtelijk plan voorziet in een locatie aan de rand van natuurgebieden en het denkmodel van de SER-ladder is toegepast. een ruimtelijk plan kent geen gebruiksbepalingen die permanente bewoning van recreatieverblijven toestaan.

Versie: Definitief

Pagina 25

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 Artikel 3.29 Gedeputeerde Staten kunnen ontheffing verlenen van het gestelde in het derde lid van artikel 3.28 wanneer: a. is voldaan aan de voorwaarden die de VROM-Inspectie stelt in de brochure ‘Onrechtmatige bewoning van recreatieverblijven; handreiking voor gemeenten’; b. de legalisatie betrekking heeft op complexen en niet op losse recreatieverblijven; c. het recreatiecomplex aansluit op bestaand stedelijk gebied; d. de legalisatie past binnen het woonplan van de desbetreffende gemeente; en e. de integratie met het naastgelegen bestaand stedelijk gebied blijkens het ruimtelijk plan een blijvende ruimtelijke kwaliteitsslag oplevert. (….)

Titel 3.5, Slotbepalingen Artikel 3.40, Algemene bepalingen ontheffingen 1. 2.

3. 4.

5. 6. 7. 8.

9.

een ontheffing op grond van dit hoofdstuk uit deze verordening kan, behoudens het gestelde in het tweede lid, alleen worden afgegeven als een bepaling daarin expliciet voorziet en met inachtneming van het gestelde in dit artikel. een ontheffing op grond van dit hoofdstuk uit deze verordening kan worden afgegeven voor ruimtelijke plannen die voortvloeien uit en passen binnen afspraken of toezeggingen die Gedeputeerde Staten hebben gedaan in de periode tot 11 november 2010, dit voor zover een gemeente deze afspraken of toezeggingen schriftelijk aantoont. een ontheffing op grond van dit hoofdstuk uit deze verordening kan alleen worden aangevraagd door de gemeenteraad of het college van burgemeester en wethouders van de betrokken gemeente. een aanvraag voor een ontheffing bevat minimaal: a. een beschrijving van de activiteit waarvoor om een ontheffing wordt verzocht; b. een omschrijving van de mogelijke gevolgen van de ontheffing voor het belang dat beschermd wordt door de bepaling waarvan ontheffing wordt gevraagd; c. een of meer kaarten op een zodanige schaal dat een duidelijk beeld wordt verkregen van de plaats waar de activiteit zal plaatsvinden. bij beoordeling van een aanvraag om een beschikking wordt in elk geval rekening gehouden met de geldende provinciale structuurvisie(s). 5 voorafgaand aan een besluit over de aanvraag wordt de AFLO in de gelegenheid gesteld er schriftelijk advies over uit te brengen. een ontheffing van een bepaling van deze verordening kan in het belang dat beschermd wordt door die bepaling onder beperkingen worden verleend. Aan een ontheffing worden de voorschriften verbonden, die ter bescherming van dat belang nodig zijn. een ontheffing op grond van dit hoofdstuk wordt niet verleend indien door het stellen van beperkingen of voorschriften niet voldoende kan worden tegemoetgekomen aan het belang dat beschermd wordt door de bepaling waarvan ontheffing wordt gevraagd. een ontheffing kan worden gewijzigd of ingetrokken indien binnen drie jaren na inwerkingtreding van het besluit waarbij de ontheffing is verleend, geen gebruik is gemaakt van de ontheffing.

Artikel 3.41, Overgangsbepaling ”De bepalingen in dit hoofdstuk in deze verordening zijn niet van toepassing op bouwen gebruiksmogelijkheden die bij recht als vrijstellings- danwel ontheffingsbevoegdheid zijn opgenomen in een ruimtelijk plan dat voor de inwerkingtreding van dit hoofdstuk als formeel ontwerp ter inzage heeft gelegen”.

5.2.3. Conclusies m.b.t. Beleid en Regelgeving van de Provincie Drenthe De Provinciale Omgevingsverordening speelt een zeer belangrijke rol in de onderhavige discussie m.b.t. recreatiewoningen in de gemeente Noordenveld. Want, volgens de gangbare uitleg van artikel 3.28, lid 3 van de Omgevingsverordening6, wordt het de gemeente Noordenveld verboden om in bestemmingsplannen bestaande recreatiewoningen te bestemmen als (gewone) woningen (zie de artikelen 3.28 en 3.29). Een ontheffing hiervan is volgens artikel 3.29 niet mogelijk bij losse recreatieverblijven. Van belang is om op te merken dat de Provincie Drenthe hierbij een beleid

5

AFLO is Adviescommissie voor de Fysieke Leefomgeving (provincie Drenthe)

6

Het verbod om recreatiewoningen te herbestemmen naar gewone woningen is gebaseerd op artikel 3.28, lid 3: “Een ruimtelijk pla n kent geen gebruiksbepalingen die permanente bewoning van recreatieverblijven toestaan.” Indien je dat letterlijk zou opvatten, zou je wel 100 woningen kunnen herbestemmen van recreatiewoningen naar gewone woningen, en indien je in de gebruiksbepalingen opneemt dat permanente bewoning van recreatiewoningen verboden is, zou je toch voldoen aan dit artikel. De bedoeling van het artikel is echter dat het verboden is om recreatiewoningen om te zetten in een bestemming wonen. Dus artikel 3.28 is enigszins merkwaardig geformul eerd.

Versie: Definitief

Pagina 26

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 hanteert dat anders is dan die van alle andere provincies in Nederland en dat dit beleid het meest stringente is van alle provincies (zie hieronder bij paragraaf 5.2.4 en zie ook Bijlage 1). 5.2.4. Vergelijking van het Beleid van de Provincie Drenthe met dat van Andere Provincies Opvallend is dat het beleid van de Provincie Drenthe, zoals dat is neergelegd in de artikelen 3.28 en 3.29 van de Omgevingsverordening erg strikt is. Bovendien zijn de artikelen 3.287 en 3.29 onduidelijk geformuleerd. In een eerste lezing van artikel 3.29 van de Omgevingsverordening dachten wij zelfs aan een fout van de provincie bij het opstellen van de Omgevingsverordening. Dit, omdat het omzetten van recreatiewoningen naar gewone woningen alleen wordt toegestaan bij recreatiecomplexen en niet bij losse recreatiewoningen. Je zou dit eerder andersom verwachten. Wij hebben ook de relevante artikelen van de Omgevingsverordeningen van andere provincies vergeleken met die van Drenthe (zie bijlage 1 bij dit rapport). Uit dat onderzoek blijkt dat de Provincie Drenthe de meest strikte regels hanteert met betrekking tot recreatiewoningen en de permanente bewoning daarvan.

5.3.

Recreatieschappen Drenthe

Onderzoek:

“Permanente bewoning van recreatiewoonverblijven in Drenthe. Een onderzoek naar de omvang en mogelijkheden om ertegen op te treden. Deel I en Deel II (maatregelen en handhaving) (september 1995).

Rapport:

“Permanente Bewoning van Recreatieverblijven in Drenthe” (mei 2000). De stand van zaken in 2000 met permanente bewoning van recreatiewoningen in Drenthe wordt in dit rapport beschreven.

5.4.

Gemeenten Norg en Noordenveld

De gemeenten Norg en Noordenveld hebben hun ruimtelijk beleid vastgelegd in beleidsplannen en beleidsnota’s. Hieronder volgt een overzicht van de opgestelde beleidsstukken van de gemeente Norg en van de gemeente Noordenveld in verband met recreatiewoningen en de permanente bewoning daarvan. 5.4.1. Beleid m.b.t. Recreatiewoningen gemeente Norg

7



Nota Beëindiging Permanente Bewoning Recreatiewoonverblijven 1993 (vastgesteld d.d. 01-03-1993) (oude gemeente Norg).



Beleidsplan Toerisme en Recreatie 1994. o Het recreatiebeleid van de gemeente Norg is verwoord in het Beleidsplan Toerisme en Recreatie uit 1994. o Ter uitvoering van dit beleid is in 1995 het bestemmingsplan “Partiële herziening gebruik recreatiebungalows” vastgesteld en is de “Uitvoeringsnota inzake het gebruik van recreatiebungalows” opgesteld.

Ibidem.

Versie: Definitief

Pagina 27

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 

Uitvoeringsnota inzake het Gebruik van Recreatiebungalows 1995 (vastgesteld door de gemeenteraad van Norg d.d. 16 november 1995). o Bewoners die voor 1 oktober 1994 permanent in een recreatiebungalow woonden konden (onder voorwaarden) een persoonlijke gedoogbeschikking voor onbepaalde tijd krijgen. o Bewoners die na 1 oktober 1994, maar voor 23 november 1995 permanent in een recreatiebungalow woonden konden een persoonlijke gedoogbeschikking krijgen voor bepaalde tijd, daaronder ook begrepen de bewoners die na 1 oktober 1994, maar voor 23 november 1995, waren verhuisd binnen de recreatiegebieden. o Bewoners die na 23 november 1995 in een recreatiebungalow zijn komen wonen kunnen niet gedoogd worden. (De peildatum van 1 oktober 1994 is omstreden geweest. In een brief van de gemeente van 22 mei 1996 aan personen die in aanmerking kwamen voor een gedoogbeschikking voor onbepaalde tijd is geschreven dat de commissie Beroep- en Bezwaar het college heeft geadviseerd een deel van het vastgestelde beleid voor wat betreft de peildatum van 1 oktober 1994 - buiten toepassing te verklaren. De peildatum van 23 november 1995 moest worden gehanteerd. Ook was de commissie van oordeel dat de beschikking bij gehuwden zowel op naam van de man als op naam van de vrouw diende te komen. Er zijn op 22 mei 1996 nieuwe beschikkingen verstuurd aan: Langeloërduinen G17 (van der Ploeg, nu Langeloërweg 56), G23 (van Willigen), L52 (Kuilder), L55 (Woning), L61 (á Stuling, nu Langeloërweg 32), L64 (Van der Laan).



Notitie Permanente Bewoning van Rekreatiewoningen in Norg (aanpassing bestemmingsplan) Heeling Krop Bekkering, 1995.



Notitie inzake de Bestrijding van Permanente Bewoning van Recreatiebungalows (maart 1996).



Evaluatierapport Permanente Bewoning van Recreatiebungalows: één jaar later, oktober 1996 (14-10-1996).



Notitie met Randvoorwaarden voor Bestemmingswijziging van Recreatiebungalows naar Permanente Woningen (1996). Opgesteld door stedenbouwkundig bureau Heeling Krop Bekkering. Vastgesteld met het collegebesluit 12-11-1996, bespreking in commissie VROMO 28-11-1996 en 18-12-1996: o Gebaseerd op het besluit van het college van B&W d.d. 12-11-1996 en op het standpunt van de Raadscommissie VROMO d.d. 28-11-1996 en d.d. 18-12-1996. Er werd nadrukkelijk vastgesteld dat het hier ging om een eenmalige actie. o De vastgestelde criteria zijn dat: 1. de woning solitair is gelegen of in een omgeving waarin reeds meerdere woningen voor permanente bewoning zijn bestemd, of de woning maakt onderdeel uit van een woningcomplex waarin (vrijwel) alle overige woningen voldoen aan de vereisten genoemd onder 2 tot en met 4, waarbij dat complex aansluit op de hoofdkern; en 2. de woning in het agrarische gebied ligt of aan de rand van een bos; en 3. de woning aan een verharde weg ligt of op een afstand tot maximaal

Versie: Definitief

Pagina 28

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 100 meter tot een dergelijke weg; en 4. de woning aan de bepalingen voldoet die het Bouwbesluit stelt aan voor permanent gebruik bedoelde woningen. Opvallend is dat niet het criterium wordt genoemd dat de woning op de peildatum werd gebruikt voor permanente bewoning. Dit vereiste volgt wel uit het Rijksbeleid dat een aantal jaren later, in 2003, werd vastgesteld. Dit criterium volgt in principe ook uit de Beleidsnota “Uitvoeringsnota inzake het Gebruik van Recreatiebungalows 1995” (vastgesteld door de gemeenteraad van Norg d.d. 16 november 1995). In deze uitvoeringsnota werd de peildatum van 1 oktober 1994 vastgesteld, die later is gewijzigd in 23 november 1995. o

o

o

Uit de bovengenoemde eenmalige actie volgde, na onderzoek door Gemeentewerken (Bouwen en Bouwtoezicht) en waarbij werd getoetst aan de vastgestelde randvoorwaarden uit 1996, een lijst van 5 recreatiewoningen die voor omzetting naar gewone woningen geschikt werden bevonden en die dus aan de vastgestelde voorwaarden voldeden. Onduidelijk is echter hoe de lijst van vijf woningen precies tot stand is gekomen. Er zijn randvoorwaarden vastgesteld; er is een lijst van vijf woningen tot stand gekomen, maar er is geen onderliggend inventarisatierapport opgesteld – althans niet door ons gevonden – waarin de inventarisatie van alle recreatiewoningen en ook van de vijf om te zetten woningen is vastgelegd en gedocumenteerd. Voorstel van B&W d.d. 5 november 1996. Het voorstel was om een nieuw bestemmingsplan “Schil rond Norg” op te stellen. Dit is echter nooit gebeurd. Er is pas een nieuwe juridisch-planologische regeling vastgesteld in 2011 met het nieuwe bestemmingsplan “Norgerduinen”(vastgesteld d.d. 21-12-2011).

 Beleid m.b.t. Recreatiewoningen gemeente Noordenveld  Interne ambtelijke notitie van d.d. 25-11-2002 (“Notitie inzake overgangsbepaling bestemmingsplan partiële herziening gebruik recreatiebungalows”). 

Interne ambtelijke memo gemeente Noordenveld d.d. 11-12-2002, o Norgerduinen: Volgens de interne memo d.d. 11-12-2002 is aan de eigenaren van een vijftal recreatiewoningen toegezegd dat die bij een bestemmingsplanherziening een woonbestemming krijgen. Het gaat om: 1. Langeloërduinen L15 Norg (= Postmaatseweg 6), (Wever-Warmolts / Hagevoort). 2. Langeloërduinen L16 Norg (= Postmaatseweg 8), (Dijk-Meems, woning geleverd gekregen van schoonmoeder Dijk-Dokter). 3. Langeloërduinen L61 Norg (= Langeloërweg 32), (Familie à Stuling). 4. Nr. G10 (Donderseweg 5). 5. Nr. G17 (Van der Ploeg, Langeloërweg 56), (Willemsen / Kouwenhoven).

Versie: Definitief

Pagina 29


Notitie: “Permanente Bewoning van Recreatieverblijven” 2005 (raadsbesluit 27-1-2005). o Op 27 januari 2005 heeft de Raad van de gemeente Noordenveld de Notitie “Permanente Bewoning van Recreatieverblijven 2005” vastgesteld. Dit ter uitvoering van de opdracht van de Minister van VROM uit 2003. In die notitie wordt het beleidskader van de Minister uitgewerkt voor de recreatieverblijven binnen de gemeente Noordenveld. o In 1995 was in de oude gemeente Norg reeds beleid vastgesteld om permanente bewoning van recreatieverblijven tegen te gaan. Dat beleid paste nog steeds binnen door de Minister voorgestelde kaders en bleef daarom gelden. In de brief van de Minister van VROM d.d. 11 november 2003 was ook geschreven dat de gemeente het recht heeft om een eerder vastgestelde peildatum (eerder dan 31 oktober 2003) te handhaven. Als peildatum voor het gebied van de gemeente Norg bleef de peildatum van 1 oktober 1994 (23 november 1995), zoals deze is vastgesteld in 1995, gehandhaafd. o Op grond van de notitie “Permanente bewoning Recreatieverblijven 2005” komen situaties van permanente bewoning op de recreatieterreinen in de voormalige gemeenten Roden en Peize, die bestonden op 31 oktober 2003, in beginsel voor een persoons- en objectgebonden gedoogbeschikking voor onbepaalde tijd in aanmerking, mits voldaan wordt aan door de Minister gestelde bouwtechnische eisen. Voor het gebied van de voormalige gemeente Norg bleef, zoals hierboven aangegeven, de peildatum van 1 oktober 1994 (23 november 1995) gehandhaafd. o Daarna volgde uitvoering van het handhavingsbeleid voor de gehele gemeente.



Woonvisie “Een tussenbalans” (2006). Uitgesproken wordt om niet tot de omzetting van nieuwe reguliere woonbestemmingen over te gaan.



Plan van Aanpak Permanente Bewoning Recreatiewoningen 2009. Op basis van dit plan wordt het handhavingsbeleid van de gemeente Noordenveld (verder) uitgevoerd.



Bestuursprogramma 2010-2014 waarin onder meer is gekozen voor het voortzetten van de handhaving van permanente bewoning recreatiebungalows.

Versie: Definitief

Pagina 30

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 6. Bestemmingsplannen en Juridische Procedures Gemeenten Norg en Noordenveld De gemeenteraden van de gemeenten Norg en Noordenveld hebben een aantal bestemmingsplannen en een structuurplan vastgesteld die mede betrekking hebben op recreatiewoningen. In dit hoofdstuk wordt hiervan een overzicht gegeven.

6.1.

Bestemmingsplannen en Structuurplan (1995) gemeente Norg



Uitbreidingsplan in onderdelen, partieel plan voor het rekreatiegebied (vastgesteld d.d. 6 oktober 1955, goedgekeurd d.d. 29 februari 1956). o In dit plan wordt een onderscheid aangebracht tussen zomerhuizen en kampeerhuisjes.



Structuurplan gemeente Norg (1973).



Bestemmingsplan Oosterduinen (vastgesteld d.d. 1 juli 1976, en goedgekeurd d.d. 27 september 1977). o Dit bestemmingsplan is vervangen door het nieuwe bestemmingsplan “Norgerduinen” (vastgesteld d.d. 21-12-2011). Dit bestemmingsplan “Oosterduinen” gaat over een gebied dat buiten het onderzoeksgebied ligt. Dit bestemmingsplan is daarom niet van belang voor dit onderzoek.



Bestemmingsplan Norg, Langeloërduinen (vastgesteld d.d. 05-06-1980, goedgekeurd d.d. 21 juli 1981). o Dit plan bevat een regeling voor zomerhuizen Kategorie I en Kategorie II. o Blz. 4 Toelichting: “Binnen het plangebied komen enkele woningen voor die in het plan ‘Partieel plan voor het rekreatiegebied gemeente Norg’ (1956) vallen onder de bestemming ‘zomerhuizen’, maar die in feite permanent bewoond worden. Deze woningen waren alle reeds aanwezig op het moment dat bovengenoemd bestemmingsplan van kracht werd. Zij zijn alle duidelijk groter dan op grond van de bepalingen van dat bestemmingsplan mogelijk zou zijn. Zij voldoen volledig aan de eisen zoals die in de Bouwverordening gesteld worden voor permanente bewoning. Ter wille van de rechtszekerheid van de rechthebbenden is aan deze woningen dan ook een geëigende bestemming gegeven.” Blz. 8 Toelichting: “De 10 landhuizen die in het gebied voorkomen en permanent bewoond worden zijn van een passende bestemming voorzien door ze in bestemmingsklasse EV-A/B te brengen”.

 Bestemmingsplan Norg, Langeloërduinen, 1e herziening (vastgesteld 28-11-1985). Met dit bestemmingsplan heeft de dubbele recreatiewoning L17/L18 (nu Postmaatseweg 10) de bestemming EV-B gekregen met een aanduiding “Dienstwoning”.

Versie: Definitief

Pagina 31


Verordening op zomer- en kampeerhuizen. In artikel 16 van de Verordening op zomer- en kampeerhuizen was geregeld dat in het tijdvak van 15 januari tot 1 maart het gebied niet mag worden gebruikt voor recreatiebewoning.



Partiële herziening gebruik recreatiebungalows (vastgesteld d.d. 16-11-1995) en de Uitvoeringsnota inzake het gebruik van recreatiebungalows (vastgesteld d.d. 16-11-1995).



Partiële herziening maatvoering recreatiebungalows (vastgesteld d.d. 23-5-1996).



Bestemmingsplan Norgerberg (vastgesteld d.d. 05-03-1992).



Notitie opgesteld door Heeling Krop Bekkering van oktober 1996 “Randvoorwaarden voor Bestemmingswijziging van Recreatiebungalows naar Permanente Woningen” (besluit college 12-11-1996). Vastgesteld: collegebesluit 12-11-1996, bespreking in commissie VROMO 28-11-1996 en 18-12-1996: o De vastgestelde criteria zijn, dat: 1. de woning solitair is gelegen of in een omgeving waarin reeds meerdere woningen voor permanente bewoning zijn bestemd, of de woning maakt onderdeel uit van een woningcomplex waarin (vrijwel) alle overige woningen voldoen aan de vereisten genoemd onder 2 tot en met 4, waarbij dat complex aansluit op de hoofdkern; en 2. de woning in het agrarische gebied ligt of aan de rand van een bos; en 3. de woning aan een verharde weg ligt of op een afstand tot maximaal 100 meter tot een dergelijke weg; en 4. de woning aan de bepalingen voldoet die het Bouwbesluit stelt aan voor permanent gebruik bedoelde woningen. o De bovengenoemde criteria zijn vastgesteld door het college van B&W en de Raadscommissie VROMO (in de vergaderingen van d.d. 28-11-1996 en d.d. 18-121996). De criteria werden gehanteerd na 1996 tot en met heden. Dit besluit moet – zeker omdat dit besluit door de gemeente steeds werd bekrachtigd – worden gezien als een rechtsgeldig besluit, ondanks het feit dat wij geen raadsbesluit hebben gevonden. o Er werd in het besluit nadrukkelijk vastgesteld dat het hier ging om een eenmalige actie. Ook dit onderdeel van het besluit werd steeds door de gemeente bekrachtigd, en dit moet worden gezien als een rechtsgeldig besluit. o Uit de hiervoor genoemde eenmalige actie volgden na onderzoek door Gemeentewerken (Bouwen en Bouwtoezicht), waarbij werd getoetst aan de vastgestelde randvoorwaarden uit 1996, een lijst van 5 recreatiewoningen die voor omzetting naar gewone woningen geschikt werden bevonden en die dus aan de vastgestelde voorwaarden voldeden. Dit zijn de volgende woningen: 1. Langeloërduinen L15 Norg (= Postmaatseweg 6), (Wever-Warmolts / Hagevoort). 2. Langeloërduinen L16 Norg (= Postmaatseweg 8), (Dijk-Meems, woning geleverd gekregen van schoonmoeder Dijk-Dokter).

Versie: Definitief

Pagina 32

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 3. Langeloërduinen L61 Norg (= Langeloërweg 32), (Familie à Stuling). 4. Nr. G10 (Donderseweg 5). 5. Nr. G17 (Van der Ploeg, Langeloërweg 56), (Willemsen / Kouwenhoven). o

6.2.

Voorstel van B&W d.d. 5 november 1996. Het voorstel was om een nieuw bestemmingsplan “Schil rond Norg” op te stellen. Dit is echter nooit gebeurd. Er is pas een nieuwe juridisch planologische regeling vastgesteld in 2011 met het nieuwe bestemmingsplan “Norgerduinen” (vastgesteld d.d. 21-12-2011).

Bestemmingsplannen en voorbereidingsbesluiten gemeente Noordenveld



Bestemmingsplan “Norgerduinen” (vastgesteld d.d. 21-12-2011). o In de Toelichting van het nieuwe bestemmingsplan (eindverslag van de inspraak en resultaten ex. 3.1.1. Bro staat: “17 woningen met een woonbestemming opgenomen; 13 van de 17 hebben reeds op basis van het vigerende bestemmingsplan een woonfunctie gekregen. De overige 4 woningen hebben in 1996 een woonfunctie gekregen.” o De volgende recreatiewoningen hebben in het bestemmingsplan, zoals was vastgesteld, een woonbestemming gekregen (= bestemming Bos, met de aanduiding wonen): - Postmaatseweg 6 en 8; - Langeloërweg 32 en 56; o Geen woonbestemming gekregen (nl. Bos, recreatiewoning) onder andere: - Postmaatseweg 3, 5, 15 en 17; - Langeloërweg 34, 36, 38, 40 en 42.  Diverse voorbereidingsbesluiten voor gebieden met een verblijfsrecreatieve bestemming. (laatste d.d. 17-3-2012). 

Nieuw (ontwerp-)bestemmingsplan Perceel Langeloërweg 32 (“Partiële Herziening Norgerduinen, Langeloërweg 32”). Op 12 september 2013 is de “Partiële herziening Norgerduinen, Langeloërweg 32” als ontwerp ter visie gelegd. Dit bestemmingsplan legt de bestemming “Bos, recreatiewoning” op het betreffende perceel. Een en ander naar aanleiding van de laatste uitspraak van de ABRvS d.d. 12-07-2013 (zie hierna bij paragraaf 6.3.3.).

Versie: Definitief

Pagina 33


Beroep Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State (ABRvS) inzake Bestemmingsplan “Norgerduinen”

6.3.1. Beroep Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State (ABRvS) inzake Bestemmingsplan “Norgerduinen”: 1e uitspraak d.d. 27-12-2012 (zitting 30-122012), zaaknummer 201202275/1/R4

Appellanten:  A.F. Zwart en anderen  T.A.E.G. Wolthuis / J. Jansen  O.G. Schiphuis

Postmaatseweg 3, 5 en 15 Langeloërweg 36 en 34 Langeloërweg 40

Uitspraak (deels):  “Op grond van artikel 4.1, tweede lid, van de Wro moet de raad bij het vaststellen van het plan de Verordening in acht nemen. Vast staat dat het toekennen van de bestemming ‘Wonen’ aan de percelen van Zwart en anderen, Wolthuis en Schiphuis in strijd zou zijn met artikel 3.10.3 (NB thans 3.28, lid 3) van de Verordening, omdat op grond van dat artikel in een bestemmingsplan geen permanente bewoning van recreatiewoningen mag worden toegestaan. Reeds hierom kan hetgeen Zwart en anderen, Wolthuis en Schiphuis hebben aangevoerd over het collegebesluit niet tot het beoogde doel leiden”.  “Ten aanzien van het beroep op het gelijkheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel wordt overwogen dat, nog daargelaten in hoeverre er sprake is van gelijke gevallen of een gerechtvaardigd vertrouwen, de werking van het gelijkheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel niet zover strekt dat artikel 3.10.3 (thans 3.28, lid 3) van de Verordening buiten toepassing zou moeten worden gelaten. Zwart en anderen, Wolthuis en Schiphuis kunnen derhalve de gewenste bestemming “Wonen” niet ontlenen aan het gelijkheidsbeginsel of het vertrouwensbeginsel”.  “Ten aanzien van de mogelijkheid die het bestemmingsplan biedt voor de permanente bewoning van de percelen Postmaatseweg 6 en 8 en Langeloërweg 32 en 56 stelt de ABRvS dat het plan in strijd is met artikel 3.10.3 (thans 3.28, lid 3) van de Verordening en hier slaagt het beroep van Zwart en anderen en Wolthuis. Het besluit wordt op het punt van de bestemming “Wonen” voor de 4 percelen vernietigd”.  “De beroepen van Zwart en anderen en Wolthuis worden voor het overige ongegrond verklaard.”  “Het beroep van Schiphuis wordt geheel ongegrond verklaard”. 6.3.2. Herzieningsverzoek Na de bovengenoemde uitspraak van 27-12-2012 werd een herzieningsverzoek ingediend bij de Raad van State. Dit herzieningsverzoek werd door de ABRvS gehonoreerd – hetgeen niet vaak voor komt. De reden hiervoor was dat de eigenaren van woningen, die wel een woonbestemming hadden gekregen, en waarvan de woonbestemming met de uitspraak d.d. 27-12-2013 werd vernietigd, niet in het geding betrokken waren als derde-belanghebbenden, terwijl door een appellant wel wordt verzocht de bestemming van deze woningen te vernietigen. Versie: Definitief

Pagina 34

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 Met een brief van ABRvS van 12-2-2013 is aangegeven dat de Afdeling beziet of de uitspraak van 2712-2012 vervallen moet worden verklaard onder het gelijktijdig doen van uitspraak in de zaak. Dit vanwege een herzieningsverzoek van de heer en mevrouw Hagevoort / Warmolts (Postmaatseweg 6). Er is op 16-4-2013 een nieuwe zitting gehouden. Hierbij waren appellanten Zwart/Langerhuizen en Wolthuis/Jansen en Schiphuis aanwezig. Ook zijn – in afwijking van de zitting op 30-10-2012 - door de ABRvS, de volgende personen als derde-belanghebbenden in het geding betrokken: (eigenaren van woningen die wel een woonbestemming hadden gekregen maar waarvan de woonbestemming door de appellanten werd aangevochten): Derde belanghebbenden: - P.E. Hagevoort en G. Warmolts: - E. Meerns en D.J. Dijk : - L. á Stuling- Middelveld : W. Willemsen en : R.J. Willemsen-Koudenhoven Appellanten: - A.F. Zwart en anderen - F.A.E.G. Wolthuis / J. Jansen - O.G. Schiphuis

: : :

Postmaatseweg 6. Postmaatseweg 8. Langeloërweg 32. Langeloërweg 56.

Postmaatseweg 3, 5 en 15. Langeloërweg 36 en 34. Langeloërweg 40.

6.3.3. Beroep Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State (ABRvS) inzake bestemmingsplan “Norgerduinen”: 2e uitspraak d.d. 12-07-2013 (zitting d.d. 1604-2013), zaaknummer 201202275/1/R4 Appellanten:  A.F. Zwart en anderen  F.A.E.G. Wolthuis / J. Jansen  O.G. Schiphuis Derde belanghebbenden:  P.E. Hagevoort en G. Warmolts  E. Meerns en D.J. Dijk  L. á Stuling- Middelveld  W. Willemsen en R.J.WillemsenKoudenhoven

: : :

Postmaatseweg 3, 5 en 15. Langeloërweg 36 en 34. Langeloërweg 40.

: : : :

Postmaatseweg 6. Postmaatseweg 8. Langeloërweg 32. Langeloërweg 56.

De ABRvS stelt vast dat voor Postmaatseweg 6 op 29-3-2004 vrijstelling ex artikel 19, lid 3 Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO) en bouwvergunning 1e fase is verleend voor het oprichten van een woning en een paardenstal. Op 24-8-2004 is de bouwvergunning 2e fase verleend. De ABRvS stelt verder vast dat voor Postmaatseweg 8 op 14-12-2005 vrijstelling ex artikel 19, lid 3 WRO en bouwvergunning 1e fase is verleend voor het vergroten en vernieuwen van de woning. In 2008 is de bouwvergunning 2e fase verleend. De ABRvS spreekt verder uit: -

“De vergunning voor Postmaatseweg 6 en 8 zijn in rechte onaantastbaar geworden. Vergunning en vrijstelling zijn qua dictum, de aanvraag, het beoogde gebruik, maatvoering

Versie: Definitief

Pagina 35


-

-

-

en beschikbare bouwtekeningen gericht op reguliere woningen. Nu deze niet aan te merken zijn als recreatiewoningen verzet artikel 3.10.3 (NB thans 3.28, lid 3) van de Provinciale Omgevingsverordening zich niet tegen het toekennen van de aanduiding ‘Wonen’ op deze percelen”. “Langeloërweg 32: Brieven van de gemeente 27-1-1997 (betrokken recreatiewoning is een normale woning en deze mag als zodanig gebruikt worden) en 3-12-2004 (deze woning is voor het college materieel een normale woning) brengen niet mee dat de woning niet is aan te merken als recreatiewoning in de zin van artikel 1.1 onder x (NB thans bb) van de Verordening, zodat artikel 3.10.3 (thans 3.28, lid 3) van de Verordening zich tegen de toekenning van de aanduiding ‘Wonen’ aan het betrokken perceel verzet”. “Dat naast de ontheffingsmogelijkheid er geen hardheidsclausule is opgenomen (opmerking raad) in de Verordening is niet in strijd met een hoger wettelijk voorschrift danwel met een algemeen rechtsbeginsel”. “Voor zover de eigenaar van de (recreatie)woning Langeloërweg 32 (á Stuling) zich beroept op het vertrouwensbeginsel is door de ABRvS overwogen dat de werking van het vertrouwensbeginsel niet zover strekt dat 3.10.3 (thans 3.28, lid 3) van de Verordening buiten toepassing zou moeten worden gelaten. De woonbestemming op dit perceel wordt vernietigd”. “Langeloërweg 56: appellanten zijn geen belanghebbende bij dit perceel omdat appellanten geen zicht hebben op dit perceel en de ruimtelijke uitstraling daarvan ook anderszins gering is. De woonbestemming blijft in stand”.

Versie: Definitief

Pagina 36

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 7. Bouwvergunningen, Handhaving, Stedenbouwkundige beoordeling van het onderzoeksgebied 7.1.

Overzicht verleende Bouwvergunningen (Omgevingsvergunningen) in het Onderzoeksgebied

7.1.1. Inleiding Met name voor de (recreatie)woningen Postmaatseweg 6 en 8 (zie uitspraak ABRvS d.d. 12 juli 2013) zijn artikel 19, lid 3 WRO vrijstellingen en bouwvergunningen verleend voor onder meer herbouw (of het vergroten) van deze woningen. Zoals uit de uitspraak van de ABRvS op 12 juli 2013 blijkt, behielden de percelen Postmaatseweg 6 en 8 hun woonbestemming vanwege het feit dat genoemde bouwvergunningen onherroepelijk waren geworden. Mede vanwege het belang van de verleende bouwvergunningen voor de genoemde woningen Postmaatseweg 6 en 8 in de bovenomschreven beroepszaken bij de Afdeling bestuursrecht van de Raad van State hebben wij relevante en in de uitspraak genoemde bouwvergunningen van de (recreatie-)woningen in het onderzoeksgebied opgevraagd en bestudeerd. Ook bouwvergunningen van percelen die op basis van de locatie-bezoeken daarvoor aanleiding gaven zijn nader onderzocht. Aanleiding hiervoor waren recente bouwactiviteiten. Als gevolg hiervan zijn de omgevings(bouw)vergunningen van de percelen Postmaatseweg 17 en 19 en de Langeloërweg 34 en 36 niet onderzocht. De resultaten van de onderzochte vergunningen volgen hieronder per woning. 7.1.2. Bouwvergunningen Postmaatseweg In deze paragraaf zijn de (procedures) van bouwvergunningen voor de (recreatie)woningen aan de Postmaatseweg beschreven. Postmaatseweg 3: Op 24 juni 2012 is er een aanvraag gedaan voor het verbouwen en uitbreiden van een recreatiewoning aan dit adres. De omgevingsvergunning is op 24 augustus 2012 verleend. In een brief van 24 augustus 2012 geeft het college aan dat de aanvraag niet past in het bestemmingsplan, omdat het plan strijdig is met artikel 3, lid 2 van het bestemmingsplan (dit komt vooral voort uit de oppervlakte die vergroot wordt). Het college geeft aan dat het mogelijk is van het bestemmingsplan af te wijken op grond van artikel 3, onder a, lid 3.2.1, van de bestemmingsplanvoorschriften. De huidige recreatiewoning heeft een oppervlakte van slechts 45 m2, terwijl men dit wil vergroten tot 80 m2. Op de begane grond wordt de leefruimte vergroot en komt er een bijkeuken bij. Het schuurtje wat zich nog op de kavel bevindt wordt verwijderd, hierdoor blijft het bebouwde oppervlak binnen de toegestane oppervlakte van 80 m2. De vergunning is verleend met een binnenplanse afwijking op grond van artikel 2.12, eerste lid, sub a, onder 1 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.

Versie: Definitief

Pagina 37

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 Postmaatseweg 5: Voor dit adres is een op 21 september 2010 aangevraagde bouwvergunning geweigerd. Reden was dat de aanvraag niet voldeed aan de geldende bestemmingsplanvoorschriften vanwege overschrijding van het maximale bebouwd oppervlak. Het besluit van de gemeente bleef in stand bij een beroep bij de Rechtbank te Assen (volgens de uitspraak d.d. 7 november 2011), en bij het hoger beroep bij de Afdeling bestuursrecht van de Raad van State. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft met de uitspraak van 11 juli 2012, zaaknummer 201113037/1/A1 in hoger beroep op de uitspraak van de Rechtbank Assen d.d. 7 november 2011 (AWB /11/751/ WW44 Vu) naar aanleiding van het beroep van de heer A.F. Zwart tegen het besluit van de gemeente tot weigering van een bouwvergunning inzake het perceel Langeloërduinen L12 (= Postmaatseweg nr. 5) te Norg dit besluit in stand gelaten.

Postmaatseweg 6: De gemeente Noordenveld heeft voor het perceel Postmaatseweg 6 op 29-3-2004 vrijstelling op grond van 19, lid 3 Wet op de Ruimtelijke Ordening (vanaf nu WRO) en bouwvergunning 1e fase verleend voor het oprichten van een woning en een paardenstal. Op 24-8-2004 is de bouwvergunning 2e fase verleend.

Postmaatseweg 8: Voor het perceel Postmaatseweg 8 heeft de gemeente op 14-12-2005 vrijstelling 19, lid 3 WRO en bouwvergunning 1e fase verleend voor het vergroten en vernieuwen van de woning. In 2008 is de bouwvergunning 2e fase verleend. In haar uitspraak van 12 juli 2013 ten aanzien van het bestemmingsplan “Norgerduinen” sprak de ABRvS uit dat deze vergunningen en vrijstellingen voor de percelen Postmaatseweg 6 en 8 qua dictum, de aanvraag, het beoogde gebruik, maatvoering en beschikbare bouwtekeningen zijn gericht op reguliere woningen en niet op recreatiewoningen. Dit was de reden voor de ABRvS om de woonbestemming volgens het bestemmingsplan “Norgerduinen” in stand te laten. Dit terwijl de percelen volgens het toen vigerende bestemmingsplan Langeloërduinen de bestemming “Zomerhuizen I” hadden.

Postmaatseweg 18: Op 2 september 2009 is een aanvraag ingediend voor het vernieuwen van een woning op dit adres en - na doorbreking van de aanhouding ex artikel 50, lid 3, onder c, van de toen geldende Woningwet - is op 10 december 2009 bouwvergunning verleend. In de aanvraag wordt gesproken over het toevoegen van 5.6 m2 en 43 m3 ten opzichte van de bestaande woning. In een brief van 21 september 2009 geeft het college aan dat de aanvraag niet past in het bestemmingsplan (met name het vergroten van de inhoud van de recreatiewoning door dakkapellen te plaatsen). Ook voldoet de verdieping niet aan de eisen van verblijfsgebied (Bouwbesluit) en mag deze niet als zodanig gebruikt worden. Het vergroten van de recreatiewoning door het omkleden en isoleren zal volgens de brief als planologisch akkoord Versie: Definitief

Pagina 38

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 aangemerkt worden. Gevraagd wordt de bouwaanvraag aan te passen. Op 14 december 2009 dient aanvrager een verzoek in om 2 dakkapellen te mogen plaatsen om hiermee het plaatsen van een toilet en een trap op de verdieping mogelijk te maken. Bij brief van 8 januari 2010 antwoordt het college dat zij geen medewerking verleent aan de benodigde ontheffingsprocedure. De aanvraag is namelijk getoetst aan het vigerende bestemmingsplan “Recreatie, Partiële Herziening Maatvoering Recreatiebungalows” en aan het ontwerpbestemmingsplan “Norgerduinen”. Het bouwplan voldoet niet aan de bestemmingsplanregels. Er is een maximale oppervlakte van 80 m² (incl. bijgebouwen) en een maximale inhoud van 350 m³ (incl. bijgebouwen) toegestaan en bij zowel de oppervlakte als de inhoud gaat deze recreatiewoning hier ruim overheen. In het vooroverleg is aan aanvrager overigens toegezegd dat het omkleden en isoleren van de recreatiewoning als planologisch akkoord aangemerkt zou worden. Dit gaat echter niet op voor het vergroten van de inhoud die tot stand komt door het plaatsen van dakkapellen en de nok van het dak te verhogen. Op 16 mei 2011 schrijft het college een brief aan de Raad waarin de gang van zaken rond deze vergunningsaanvraag wordt besproken. De toename van het oppervlak met ongeveer 30 m2 ten opzichte van de volgens het bestemmingsplan toegestane 80 m2 wordt toegeschreven aan het aanbrengen van een spouwmuur.

7.1.3. Bouwvergunningen Langeloërweg In deze paragraaf zijn (de procedures) van bouwvergunningen voor de (recreatie)woningen aan de Langeloërweg beschreven. Langeloërweg 32 Voor de eigenaren / bewoners van het pand en het perceel Langeloërweg 32 bestond de afgelopen jaren geen aanleiding om een bouwvergunning aan te vragen.

Langeloërweg 40 Uit dossieronderzoek blijkt, dat er op 27 februari 2001 een vergunning is aangevraagd voor de vervangende bouw van een recreatiewoning. Op 8 maart 2001 heeft aanvrager een brief naar de gemeente gestuurd waarin hij aangeeft dat de bouwaanvraag moet worden stopgezet. Eén en ander naar aanleiding van een telefoongesprek met een ambtenaar van de gemeente. Aanvrager meldt dat te zijner tijd een nieuwe bouwaanvraag zal worden ingediend. Uit aantekeningen uit het dossier blijkt, dat de aanvraag van 8 maart tot en met 8 mei 2001 is stopgezet. Op 25 april 2001 heeft aanvrager telefonisch aangegeven dat er z.s.m. nieuwe tekeningen worden toegestuurd. Op 26 juni 2001 is bouwvergunning verleend. Uit het dossier is niet duidelijk geworden wat er ten aanzien van de eerste aanvraag is gewijzigd. Op 4 januari 2005 is een rapportage van een overtreding opgesteld door een medewerker van de gemeente vanwege de constatering dat een dakkapel in afwijking van de vergunning is gebouwd en dat een balkon in afwijking van de vergunning in plaats van een afmeting van 3 bij 1 meter, over de gehele breedte van de westgevel is gerealiseerd. Ook is tijdens deze controle geconstateerd dat de woning permanent wordt bewoond.

Versie: Definitief

Pagina 39

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 7.2

Handhaving en Gedoogbeschikkingen

7.2.1. Handhaving Gemeente Norg Persbericht 8-11-1995: “Gemeente Norg gaat nieuwe situaties van permanente bewoning van recreatiebungalows aanpakken”. Idem aankondiging van het op 16-11-1995 door de Raad vast te stellen “Partiële herziening gebruik recreatiebungalows” en de “Uitvoeringsnota inzake het gebruik van recreatiebungalows”. De Uitvoeringsnota geeft het gebruik van de recreatiebungalows weer en hoe de gemeente Norg het beleid inzake permanente bewoning gaat handhaven. Onderdeel hiervan was ook een gedoogregeling voor de bestaande situaties. Gedoogregeling, drie categorieën permanente bewoners: 1. De bewoners die permanent in een recreatiebungalow woonden vóór 1 oktober 1994 krijgen een gedoogbeschikking voor de duur van de periode dat de permanente bewoning voortduurt, niet overdraagbaar en alleen voor de betreffende recreatiebungalow. 2. De bewoners die na 1 oktober 1994, maar vóór het vaststellen van de Uitvoeringsnota in een recreatiebungalow woonden en de groep bewoners die na 1 oktober 1994 maar voor de datum van de vaststelling uitvoeringsnota zijn verhuisd van de ene recreatiebungalow naar een andere krijgen een tijdelijke gedoogbeschikking van 1 jaar, persoonlijk en alleen voor de betreffende recreatiebungalow, niet overdraagbaar. 3. De bewoners die na de datum vaststelling van de uitvoeringsnota permanent in een recreatiebungalow zijn komen wonen: daar wordt direct op gehandhaafd. Gemeente Noordenveld Intern gemeentelijk memo d.d. 23 oktober 2012. In dit memo wordt de stand van zaken m.b.t. handhaving van permanent gebruik van recreatiewoningen verwoord. De “Afdeling Handhaving” van de gemeente Noordenveld is begonnen met 11 handhavingszaken in verband met permanente bewoning van recreatiewoningen; 8 gevallen hebben een definitief besluit gekregen; 2 gevallen hebben tegen dit besluit geen bezwaar aangetekend; 1 geval is niet het juridische traject ingegaan, maar is de recreatiewoning permanent blijven bewonen (de familie X). In 1 geval heeft de gemeente de permanente bewoning beëindigd. Na het besluit op bezwaar hebben 2 personen een einde gemaakt aan de permanente bewoning; 4 personen zijn in beroep gegaan bij de rechtbank; 3 personen hebben (ook) een voorlopige voorziening aangevraagd. In 1 geval is de voorlopige voorziening toegewezen. In 2 gevallen is direct uitspraak gedaan in de hoofdzaak. Drie beroepen zijn ongegrond verklaard en 1 beroep is gegrond verklaard met de instandhouding van de rechtsgevolgen. Drie personen zijn in hoger beroep gegaan waarvan in alle gevallen het beroep ongegrond is verklaard: Luders Z70, Aardema en de Vries D25, en Mw. Rutgers-Schut en de heer Siemen D89. Ook het beroep van O.G. Schiphuis Langeloërweg 40 werd ongegrond verklaard.

Versie: Definitief

Pagina 40

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 7.2.2. Jurisprudentie m.b.t. handhaving  ABRvS d.d. 14-04-2010, zaaknummer 200905095/1/H1 d.d. 14-04-2010 (O.G. Schiphuis vs college van B&W). n.a.v. uitspraak Rechtbank Assen 08/71 d.d. 2 juni 2009 i.v.m. afwijzing gedoogbeschikking Langeloërduinen L65.  ABRvS d.d. 22-12-2010, zaaknummer 201005881/1/H1 (Luders Z70);  ABRvS d.d. 22-12-2010, zaaknummer 201005880/1/H1 (Rutgers-Schut en Siemen D89);  ABRvS d.d. 02-02-2012, zaaknummer 201109817/2/A1 (Aardema en de Vries D25);

7.2.3. Gedoogbeschikkingen Hieronder wordt een overzicht gegeven van de gedoogbeschikkingen die voor het onderzoeksgebied, of in de directe nabijheid daarvan zijn afgegeven.

Naam

Huidig adres

Oud adres

F. Kuilder en A. Kuilder de Haas

Molenveenweg 14 te Norg

Langeloërduinen L52.

L. a Stuling-Middelveld

Langeloërweg 32 te Norg

Langeloërduinen L61.

G. Warmolts

Postmaatseweg 6 te Norg

F. Bijlefeld

Postmaatseweg 12 te Norg

Langeloërduinen L15 (heeft inmiddels een definitieve en onherroepelijke woonbestemming). Langeloërduinen L57.

7.3.

Locatie-onderzoek en Stedenbouwkundige Beoordeling van het Onderzoeksgebied

7.3.1. Locatie-onderzoek De onderzoekers hebben in het kader van het locatie-onderzoek een aantal locatie-bezoeken gebracht om de situatie ter plaatse goed op te kunnen nemen. De resultaten hiervan zijn gebruikt bij de beschrijvingen in het rapport en bij de conclusies en aanbevelingen die verderop in dit document staan beschreven. 7.3.2. Huidige Stedenbouwkundige Situatie van het Onderzoeksgebied De huidige stedenbouwkundige situatie van het onderzoeksgebied, de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg”, laat zich als volgt omschrijven. Het gebied ten noorden van de Postmaatseweg (even nummering) is sinds het onherroepelijk worden van het bestemmingsplan “Norgerduinen”, na de uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, juridisch en ruimtelijk / stedenbouwkundig planologisch goed geregeld. Dit deelgebied dient onzes inziens juridisch / planologisch niet meer veranderd te worden. Het betreft een gebied met een aantal vrijstaande woningen (aan het begin van de Postmaatseweg) en een aantal voormalige recreatiekavels. Op 1 van deze voormalige recreatieve kavels die grenzen aan de woonkavels is een royale vrijstaande woning gebouwd en dit deel van de Postmaatseweg krijgt meer de uitstraling van een gebied waar permanent wordt gewoond.

Versie: Definitief

Pagina 41

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 Het gebied ten zuiden van de Postmaatseweg (oneven zijde) is een driehoek gelegen tussen de Molenveenweg, de Postmaatseweg, het bedrijventerrein “Ordel“ en de NAM locatie, en is ruimtelijk en stedenbouwkundig gezien een “eiland” geworden met een aantal recreatiewoningen. Qua grootte en materiaalgebruik is hier sprake van recreatiewoningen, met als enige uitzondering perceel nummer 15. Wel is zichtbaar dat hier permanent wordt gewoond maar vanwege onzekerheid over de status van deze percelen zou dit duidelijker tot uiting kunnen komen als ook in dit deel van de Postmaatseweg permanent mag worden gewoond. Er is een tegenstelling ontstaan met de woningen met een woonbestemming ten noorden van de Postmaatseweg (even zijde). Deze tegenstelling is historisch wel te verklaren maar is stedenbouwkundig en ruimtelijk niet goed te verdedigen. De vraag is daarom gerechtvaardigd of uit het oogpunt van stedenbouwkundige en ruimtelijke eenheid en kwaliteit er niet gestreefd moet worden naar een gelijktrekking op termijn van de Postmaatseweg zuidzijde en noordzijde. Dit temeer, omdat het gebied dat wij een “eiland” hebben genoemd, tegen het dorp Norg aan ligt, ingeklemd tussen het dorp en de Postmaatseweg (even zijde). Hiermee zou het eigenlijk meer voor de hand liggen om de woningen op dit “eiland” een permanente woonstatus te geven dan de woningen aan de noordzijde van de Postmaatseweg, die al een dergelijke woonstatus hebben gekregen. Voor wat betreft het deel van het gebied langs de Langeloërweg (gelegen ten oosten van de weg), dat binnen het onderzoeksgebied is gelegen, wordt opgemerkt dat hier het merendeel van de woningen, die direct aan deze weg zijn gelegen, reeds een gewone woonbestemming hadden of hebben gekregen met de laatste bestemmingsplanherziening met het bestemmingsplan “Norgerduinen”. De vijf recreatiewoningen in deze strook vormen een uitzondering. Deze stedenbouwkundige situatie zou ervoor pleiten om dit gedeelte van Norg een kwaliteitsimpuls te geven door voor de recreatiewoningen, die nog niet een gewone woonbestemming hebben (Langeloërweg 32, Langeloërweg 34, Langeloërweg 36, Langeloërweg 38 en Langeloërweg 40, op termijn te streven naar een gewone woonbestemming. Het voorgaande met betrekking tot het streven naar het gelijktrekken van de bestemmingen van de woningen is in deze paragraaf alleen becommentarieerd vanuit ruimtelijk en stedenbouwkundig oogpunt. De juridische aspecten van de mogelijkheid tot het omzetten van de recreatiewoningen naar gewone woningen komen elders in dit rapport nadrukkelijk aan de orde.

Versie: Definitief

Pagina 42

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 8. Conclusies De gegevens van de onderhavige zaak bestudeerd hebbende komen wij op grond van de voorgaande paragrafen 1. tot en met 7. tot de volgende conclusies.

8.1.

Uitvoering Motie Vaststelling Bestemmingsplan ”Norgerduinen”: Overleg met de Provincie

Op 21 december 2011 is bij de vaststelling van het bestemmingsplan “Norgerduinen” door de gemeenteraad een motie aangenomen die was ingediend door de fractie van Groen Links. De tekst daarvan luidde als volgt: “Overwegende dat: als gevolg van de beslissing van de voormalige gemeente Norg in 1996 om een viertal recreatiewoningen gelegen aan de Postmaatseweg te Norg een woonbestemming te geven een onbevredigende situatie is ontstaan ten opzichte van andere gelijksoortige woningen in de nabije omgeving van de vier voormalige recreatiewoningen; het beleid van de provincie Drenthe ten aanzien van wijzigingen van de bestemming van recreatiewoningen luidt als volgt: Ontheffing is mogelijk mits: a. er wordt voldaan aan de voorwaarden die de VROM inspectie stelt in de brochure onrechtmatige bewoning van de recreatieverblijven; b. de legalisatie betrekking heeft op complexen en niet op losse recreatieverblijven; c. het recreatiecomplex aansluit op bestaand stedelijk gebied; d. de legalisatie past binnen het woonplan van de desbetreffende gemeente; e. de integratie met het naastgelegen bestaand stedelijk gebied een blijvende ruimtelijke kwaliteitsslag oplevert.” “dat het wenselijk is met het provinciaal bestuur in contact te treden om te bezien of bij een toekomstige bestemmingsplanwijziging alsnog het huidige beleid kan worden herzien en verzoekt het College daartoe samen met de Raad de organisatie van dit contact op zich te nemen”. Niet duidelijk is in hoeverre er uitvoering aan de motie is gegeven. Wel is er een mailwisseling bekend tussen wethouder Kemkers en gedeputeerde Munniksma over het onderwerp recreatiewoningen in het bestemmingsplan “Norgerduinen”. Dit naar aanleiding van de toezegging van wethouder Kemkers in een raadscommissievergadering van 7 december 2011 nogmaals in overleg te treden met de provincie om te bezien of er mogelijkheden zijn om meer recreatiewoningen een woonbestemming te geven. Hij heeft dit op 20 december 2011 per mail gedaan. Gedeputeerde Munniksma geeft in zijn antwoord (mail van 21 december 2011) aan in te stemmen met het bestemmingsplan “Norgerduinen”. Volgens de heer Munniksma is het op dit moment niet toegestaan op grond van provinciaal beleid aan een recreatiewoning een woonbestemming toe te kennen. Deze vier woningen zijn echter een eenmalige actie geweest en de provincie gaat er vanuit dat er daarom geen nieuwe woonbestemmingen aan het plangebied worden toegevoegd en dat

Versie: Definitief

Pagina 43

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 permanent wonen in woningen met een recreatieve bestemming wordt gehandhaafd. Op 21 december 2011 in de avonduren is het bestemmingsplan vastgesteld en werd de motie aangenomen. Na het vaststellen van de motie op 21 december 2011 is ons geen contact van de gemeente c.q. de wethouder met de provincie bekend waaruit blijkt dat uitvoering aan de motie wordt gegeven. Wel is op 12 april 2012 bij een bezoek van de gedeputeerde aan de gemeente Noordenveld het aspect van de recreatiewoningen aan de Postmaatseweg / Langeloërweg aan de orde geweest. In het verslag van deze bijeenkomst is opgenomen dat er onvoldoende reden is om over te gaan tot wijziging van de huidige bestemming. CONCLUSIES / AANBEVELINGEN: 1. De Omgevingsverordening van de Provincie Drenthe is de meest stringente van alle omgevingsverordening van de andere provincies in Nederland (zie Bijlage 1). 2. Aanbevolen wordt om verder invulling te geven aan de aangenomen motie door de Raad en het bestuurlijk overleg met de provincie te doen voortzetten. Hierbij dient te worden betrokken dat de Provinciale Omgevingsverordening van Drenthe de meest stringente is op het gebied van wijziging van de bestemming recreatiewoning naar een gewone woning. In dit bestuurlijk overleg kan tevens de gang van zaken rond de provinciale handelwijze rond het bestemmingsplan “Norgerduinen” worden besproken. In hoeverre is de provincie van zins om constructief mee te denken aan een oplossing voor de situatie aan de Postmaatseweg – Langeloërweg ? 3. Overleg met de provincie over de woning Langeloërweg 32 is noodzakelijk, want voor deze woning is onzes inziens een ontheffing mogelijk, niet op grond van de specifieke ontheffingsmogelijkheid van artikel 3.29 van de Omgevingsverordening, maar op grond van de algemene ontheffingsmogelijkheid volgens artikel 3.40 van de Omgevingsverordening (zie ook de conclusies onder 8.4). Overigens hechten wij eraan op te merken dat het eerdergenoemde overleg niet ambtelijk, maar bestuurlijk (tussen B&W en GS) zou moeten worden opgepakt. Dit vanwege de strijdigheid met de letterlijke tekst van artikel 3.40 van de Provinciale omgevingsverordening, waar geen ambtelijke bevoegdheid voor bestaat.

8.2.

Verwarring over de Vijf Aangewezen Woningen na 1996

Zoals in paragraaf 5.4.1. van dit rapport is beschreven, is er in opdracht van de gemeente in 1996 de notitie “Randvoorwaarden voor Bestemmingswijziging van Recreatiebungalows naar Permanente Woningen” opgesteld door het stedenbouwkundig bureau Heeling Krop Bekkering. Deze notitie is vastgesteld met het collegebesluit d.d. 12-11-1996 en door de commissie VROMO d.d. 28-11-1996 en d.d. 18-12-1996. De op dat moment vastgestelde criteria om in aanmerking te komen voor een woonbestemming waren dat: 1. de woning solitair is gelegen, of in een omgeving waarin reeds meerdere woningen voor permanente bewoning zijn bestemd, of de woning maakt onderdeel uit van een woningcomplex waarin (vrijwel) alle overige woningen voldoen aan de vereisten genoemd onder 2 tot en met 4, waarbij dat complex aansluit op de hoofdkern; en 2. de woning in het agrarische gebied ligt of aan de rand van een bos; en

Versie: Definitief

Pagina 44

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 3. de woning aan een verharde weg ligt of op een afstand tot maximaal 100 meter tot een dergelijke weg; en 4. de woning aan de bepalingen voldoet die het Bouwbesluit stelt aan voor permanent gebruik van bedoelde woningen. De bovengenoemde criteria van de gemeente zijn gehanteerd vanaf 1996 tot en met heden. Dit besluit moet – zeker omdat de gemeente zich steeds op dit besluit uit 1996 heeft beroepen – worden gezien als een rechtsgeldig besluit, ondanks het feit dat er na de behandeling in de commissie VROMO geen officieel raadsbesluit over is genomen. Wij hebben althans geen raadsbesluit gevonden. Toch moet dit als een rechtsgeldig besluit worden gezien, omdat de gemeente dit “besluit” in al die jaren nadien steeds heeft gehanteerd en bekrachtigd als zijnde een rechtsgeldig besluit. Er werd in het bovenomschreven besluit van 1996 nadrukkelijk vastgesteld dat het hier ging om een eenmalige actie. Ook dit onderdeel van het besluit werd steeds door de gemeente bekrachtigd, en moet mede daarom worden gezien als een rechtsgeldig besluit. Vervolgens werd op 16 november 1995 besloten dat een peildatum van 1 oktober 1994 moest worden gehanteerd. Deze peildatum is vastgesteld door de gemeenteraad van de oude gemeente Norg. Dit besluit over de peildatum van 1 oktober 1994 (na een correctie door de Commissie voor bezwaar en beroep moest worden uitgegaan van de peildatum van 23 november 1995) werd ook steeds vanaf 1995 tot en met heden gehandhaafd. Na onderzoek door Gemeentewerken (Bouwen en Bouwtoezicht) van de oude gemeente Norg, waarbij werd getoetst aan de vastgestelde stedenbouwkundige randvoorwaarden, zoals opgesteld door het bureau Heeling Krop Bekkering in 1996, werd een lijst van 5 recreatiewoningen vastgesteld die voor omzetting naar gewone woningen geschikt werden bevonden en die dus aan de vastgestelde voorwaarden voldeden. Hoewel wij daar zeer grondig in de archiefstukken naar hebben gezocht, is er door ons geen (bouwkundig) inventarisatierapport gevonden die als basis diende voor de genoemde lijst van 5 recreatiewoningen en voor de afwijzing van alle overige recreatiewoningen. Dit inventarisatierapport op basis waarvan de keuze is gemaakt welke woningen wel en welke woningen geen woonbestemming krijgen, is daarom volgens ons niet opgesteld. Zelfs over de lijst van de 5 woningen was veel verwarring. Dit komt, omdat er ook geen eenduidige lijst van de 5 woningen is opgesteld in 1996. Zo was er onduidelijkheid over welke woningen precies werden bedoeld met “G10” en “G17”. Er moet van worden uitgegaan – en dat is ook aannemelijk gemaakt door de verantwoordelijke ambtenaren – dat de lijst van de woningen de volgende vijf recreatiewoningen betreft: 1. 2. 3. 4. 5.

Langeloërduinen L15, heden met het adres Postmaatseweg 6. Langeloërduinen L16, heden met het adres Postmaatseweg 8. Langeloërduinen L61, heden met het adres Langeloërweg 32. G 10, heden met het adres Donderseweg 5 G 17, heden met het adres Langeloërweg 56.

Het is te betreuren dat er in 1996 geen onderbouwing middels een rapport is opgesteld waarmee kan worden aangetoond waarom de bovengenoemde vijf woningen wel en waarom andere recreatiewoningen niet zijn aangewezen in 1996 om in aanmerking te komen voor het omzetten van Versie: Definitief

Pagina 45

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 recreatiewoningen naar gewone woningen. Er is, zoals hierboven uiteengezet, geen inventarisatierapport door ons aangetroffen. CONCLUSIES / AANBEVELINGEN: 1. In 1996 zijn vijf recreatiewoningen aangewezen zonder dat er een aantoonbaar specifiek inventarisatie-rapport is opgesteld waaruit gemotiveerd blijkt waarom juist deze recreatiewoningen zijn aangewezen en waarom andere recreatiewoningen niet. Deze inventarisatie is niet (meer) voorhanden en ook is niet duidelijk hoe de besluitvorming over deze lijst heeft plaatsgevonden. Bij bewoners/eigenaren van woningen die niet waren aangewezen als recreatiewoningen, die zouden kunnen worden herbestemd als gewone woningen, heeft dit mede daarom geleid tot een gevoel van rechtsongelijkheid, omdat door deze omstandigheden door de gemeente onvoldoende is gedocumenteerd waarom tot de keuze van de vijf woningen werd gekomen.

8.3.

Undue Delay

In 1996 werden vijf woningen aangewezen die zouden worden omgezet van een recreatiebestemming naar een woonbestemming. Maar pas in 2011, circa 15 jaar later, werden vier van deze woningen positief bestemd in het bestemmingsplan “Norgerduinen”. Eén woning, Donderseweg 5 is als woning bestemd met de vaststelling van het bestemmingsplan “Buitengebied Noordenveld” op 17 april 2013. Dat deze vijf recreatiewoningen ook daadwerkelijk zouden worden bestemd als gewone woningen is ook zeer duidelijk schriftelijk door de gemeente gecommuniceerd aan de bewoners / eigenaren van de vijf woningen. Op basis van deze correspondentie mochten de bewoners / eigenaren van deze vijf woningen ervan uitgaan dat hun recreatiewoningen zouden worden (her-)bestemd als gewone woningen. Naar onze mening is bij deze termijn van bijna vijftien jaar sprake van een onevenredig lange termijn. Er is daarom in deze casus naar onze mening sprake van undue delay8, die voor bepaalde aspecten ook schade zou kunnen veroorzaken. Het heeft dus circa 15 jaar geduurd om een nieuw bestemmingsplan voor het onderzoeksgebied vast te stellen en in deze periode is het rijks- en met name het provinciale beleid met betrekking tot de permanente bewoning van recreatiewoningen gewijzigd en zijn er strengere normen vastgesteld. Het voldoen aan de toezeggingen uit 1996, waarbij aan vijf recreatiewoningen een woonbestemming werd toegezegd, en deze planologisch vast te leggen in een bestemmingsplan is hiermee op dit moment strikt juridisch gezien vrijwel onmogelijk geworden. De uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 12 juli 2013 ten aanzien van beroepen m.b.t. het op 21 december 2011 door de raad van Noordenveld vastgestelde bestemmingsplan “Norgerduinen”, heeft er voor drie van de vier percelen weliswaar toe geleid dat de woonbestemming op deze 8

Undue delay is een juridische term uit met name het Europese recht waarmee wordt uitgedrukt dat de redelijke termijn in een juridische procedure ver is overschreden.

Versie: Definitief

Pagina 46

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 percelen definitief en onherroepelijk werd, echter dit is niet het gevolg van een goede onderbouwing voor deze woonbestemmingen in het bestemmingsplan. In twee gevallen, Postmaatseweg 6 en 8, werd vanwege eerder verleende bouwvergunningen, de (permanente) woonbestemming mogelijk gemaakt met een vrijstelling ex artikel 19, lid 3 Wet Ruimtelijke Ordening (WRO), en in het derde geval, Langeloërweg 56, vanwege het gegeven dat appellanten niet ontvankelijk waren in verband met een te grote afstand ten opzichte van de woningen van appellanten. Op de twee genoemde bouwvergunningen voor de percelen Postmaatseweg 6 en 8 wordt nog teruggekomen in dit hoofdstuk bij de conclusie 8.5. Dit geldt ook voor de gevolgen van het door ons vastgestelde undue delay voor de woning en het perceel Langeloërweg 32, waarbij hieronder in de conclusie 8.4 wordt teruggekomen. CONCLUSIES / AANBEVELINGEN: 1. De termijn van circa vijftien jaar tussen het besluit van de gemeente Norg om vijf recreatiewoningen her te bestemmen tot gewone woningen en het opnemen van vier van deze woningen in het bestemmingsplan “Norgerduinen” in 2011 is extreem lang. Hierdoor is er sprake van undue delay, een vertraging die in dit geval de gemeente ook kan worden toegerekend. 2. Aanbevolen wordt om bij duidelijke toezeggingen van bestemmingswijzigingen deze bestemmingswijzigingen binnen een redelijke termijn (één tot twee jaar) te realiseren om de rechtszekerheid te waarborgen en ook om eventuele schadeclaims te voorkomen. Dat is zeker aan te bevelen bij een gevoelig onderwerp als recreatiewoningen.

8.4.

Plicht tot Schadeloosstelling Recreatiewoning Langeloërweg 32

Met de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) d.d. 12 juli 2013 werd de woonbestemming van de woning Langeloërweg 32 vernietigd. Reeds in 1996 werd deze (recreatie)woning door de gemeente aangewezen als potentieel te bestemmen gewone woning. Dit is ook herhaaldelijk, schriftelijk, zeer duidelijk, en onweerlegbaar, aan de eigenaar van de woning Langeloërweg 32 meegedeeld en bevestigd. Hier is dus sprake van een ondubbelzinnige toezegging. Pas in 2011 werd – na circa 15 jaar – de recreatiewoning Langeloërweg 32 als woning bestemd met het bestemmingsplan “Norgerduinen”. Met de hiervoor genoemde uitspraak van de ABRvS van 12 juli 2013 werd deze woonbestemming echter weer weggenomen. Dit op basis van de 5e wijzigingstranche van de Provinciale Omgevingsverordening, die op 9 maart 2011 werd vastgesteld en in werking trad op 14 april 2011. In deze tranche is hoofdstuk 3 “Ruimtelijk Omgevingsbeleid” aan de Verordening toegevoegd. In dit hoofdstuk is de bepaling opgenomen dat een ruimtelijk plan geen gebruiksbepalingen kent die permanente bewoning van recreatieverblijven toestaan. De gemeente was met de vaststelling van het bestemmingplan op 21 december 2011, dus 8 maanden te laat t.o.v. de inwerkingtreding van de Omgevingsverordening op 14 april 2011 – met het toekennen van een woonbestemming voor de woning Langeloërweg 32 – om deze woning een woonbestemming te kunnen toekennen in het bestemmingsplan “Norgerduinen”, terwijl de gemeente daarvoor 15 jaar de tijd had gehad. Dat de woonbestemming met de uitspraak van de ABRvS d.d. 12 juli 2013 werd vernietigd, kan niet aan de eigenaar van het perceel Langeloërweg 32 worden toegerekend. Met de termijn van 15 jaar is er onzes inziens sprake van undue delay (zie de conclusie 8.3).

Versie: Definitief

Pagina 47

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 Er is in oktober 2013 met in achtneming de uitspraak van de ABRvS, door de gemeente Noordenveld een partiële herziening van het bestemmingsplan “Norgerduinen” in procedure gebracht om aan het perceel Langeloërweg 32 de bestemming “Bos, recreatie” toe te kennen. Hiermee worden alle eerdere toezeggingen van de gemeente aan de eigenaar van het perceel Langeloërweg 32 niet nagekomen en dit heeft grote consequenties voor de eigenaar. Er kan hier daarom onzes inziens gesproken van strijd met het beginsel van égalité des charges publiques. Naar onze mening is de gemeente in dezen schadeplichtig9. De opstellers van dit onderzoeksrapport hebben op 15 november 2013 overleg gevoerd met de provincie over onder andere de mogelijkheden om aan dit perceel Langeloërweg 32 alsnog een woonbestemming toe te kennen op basis van de algemene ontheffingsmogelijkheid volgens artikel 3.40 van de Provinciale Omgevingsverordening. Want, naar onze mening biedt de specifieke ontheffingsmogelijkheid van artikel 3.29 geen mogelijkheden, maar artikel 3.40 wel, want volgens artikel 3.40, lid 2 kan de provincie ontheffing verlenen indien voor ruimtelijke plannen die voortvloeien en passen binnen afspraken of toezeggingen die Gedeputeerde Staten hebben gedaan in de periode tot 11 november 2010, dit voorzover een gemeente deze afspraken of toezeggingen schriftelijk aantoont. CONCLUSIES / AANBEVELINGEN: 1. Wij bevelen aan om met de eigenaar van het perceel Langeloërweg 32 in overleg te treden voor het aanbieden van een schadevergoeding. De woning heeft immers na de uitspraak van de ABRvS d.d. 12 juli 2013 geen woonbestemming gekregen ondanks mondelinge en duidelijke schriftelijke toezeggingen van de gemeente. Dit, terwijl de gemeente hier 15 jaar de tijd voor heeft gehad. Er is sprake van undue delay, waardoor de eigenaar van de woning Langeloërweg 32 in een nadelige positie is gebracht. Er is daarnaast strijd met het beginsel van égalité des charges publiques. Dit maakt de gemeente schadeplichtig, zeker nu er een partiële herziening in procedure is gebracht om aan het perceel de bestemming “Bos, recreatie” te geven. 2. Voordat de schadevergoeding wordt uitbetaald zou het gemeentebestuur op grond van artikel 3.40 Omgevingsverordening een ontheffingsaanvraag kunnen indienen bij de provincie. Indien kan worden aangetoond dat het provinciale bestuur (Gedeputeerde Staten) reeds voor 11 november 2010 heeft ingestemd met het bestemmen van de onderhavige vier recreatiewoningen als gewone woningen kan deze ontheffing worden verkregen.

8.5.

Vrijstellingsprocedures ex Artikel 19, lid 3 WRO en Bouwvergunningen

De gemeente Noordenveld heeft voor het perceel Postmaatseweg 6 op 29-3-2004 vrijstelling op grond van 19, lid 3 Wet op de Ruimtelijke Ordening (vanaf nu WRO) en bouwvergunning 1e fase verleend voor het oprichten van een woning en een paardenstal. Op 24-8-2004 is de bouwvergunning 2e fase verleend. (Zie paragraaf 7.1.2. van dit rapport).

9

Zie annotatie bij uitspraak 201206567/1/R1 d.d. 12 juni 2013 in Bouwrecht (10, oktober 2013) nr. 128 blz. 748-754.

Versie: Definitief

Pagina 48

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 Voor het perceel Postmaatseweg 8 heeft de gemeente op 14-12-2005 vrijstelling 19, lid 3 WRO en bouwvergunning 1e fase verleend voor het vergroten en vernieuwen van de woning. In 2008 is de bouwvergunning 2e fase verleend. (Zie paragraaf 7.1.2. van dit rapport). In haar uitspraak van 12 juli 2013 ten aanzien van het bestemmingsplan “Norgerduinen” sprak de ABRvS uit dat deze vergunningen en vrijstellingen qua dictum, de aanvraag, het beoogde gebruik, maatvoering en beschikbare bouwtekeningen zijn gericht op reguliere woningen en niet op recreatiewoningen. Dit was de reden voor de ABRvS om de woonbestemming volgens het bestemmingsplan “Norgerduinen” in stand te laten. Dit terwijl de percelen volgens het toen vigerende bestemmingsplan “Langeloërduinen” nog wel de bestemming “Zomerhuizen I” hadden. Dit impliceert dat de gemeente Noordenveld middels het verlenen van bouwvergunningen met gebruikmaking van een vrijstelling ex artikel 19, lid 3 WRO de bouw van 2 woningen mogelijk heeft gemaakt op een recreatieve bestemming. Een artikel 19, lid 3 WRO vrijstelling – de lichtste buitenplanse vrijstellingsprocedure – mocht echter slechts worden toegepast voor activiteiten die in artikel 20 van het Besluit op de Ruimtelijke Ordening (BRO) stonden vermeld. Omdat artikel 20 BRO – zoals dat gold in 2004/2005 - geen mogelijkheden gaf voor een vrijstelling van de bestemming recreatie voor de bestemming wonen en zoals door de gemeente is toegepast in 2004/2005 is hier sprake geweest van détournement de procédure. Van détournement de procédure is sprake wanneer er een lichtere procedure wordt gevolgd om tot een besluit te komen, voor een ander doel dan waarvoor deze is gegeven, terwijl er een met meer waarborgen omklede procedure ter beschikking staat. De procedure die in 2004/2005 voor de bouwplannen van toepassing zou zijn geweest is een procedure op basis van artikel 19, lid 1 WRO. Hierdoor zou een “verklaring van geen bezwaar” van de provincie noodzakelijk zijn geweest. Het is maar de vraag of de provincie dan had meegewerkt aan de vrijstelling en een “verklaring van geen bezwaar” had afgegeven. Door het volgen van de verkeerde procedures zijn de bouwvergunningen onterecht verleend. Daaraan is heden juridisch en anderszins echter niets meer te doen. De bouwvergunningen voor de woningen Postmaatseweg 6 en 8 zijn onherroepelijk. Dat laatste is ook door de Afdeling bestuursrecht van de Raad van State bevestigd. CONCLUSIES / AANBEVELINGEN: 1. Gebruik de juiste procedures voor aanvragen om een omgevingsvergunning voor met name nieuwbouw en verbouwingen van recreatiewoningen. Bouwvergunningen voor recreatiewoningen zouden extra zorgvuldig moeten worden getoetst. De “code rood” zou daarom van toepassing moeten zijn bij het behandelen van dergelijke aanvragen. Dit, omdat schijnbaar onbetekenende bouwvergunningen voor het beleid van recreatiewoningen later grote gevolgen zouden kunnen hebben. Je kunt goede handhavingsnota’s opstellen en handhavingsacties in werking zetten maar door gebruiken van onjuiste procedures om bouwvergunningen (omgevingsvergunningen) te verlenen of door het ruimhartig verlenen van deze vergunningen wordt het handhavingsbeleid in zekere zin ondergraven.

Versie: Definitief

Pagina 49


8.6.

De Peildatum van 1 oktober 1994 en de Peildatum van 31 oktober 2003

De peildatum die de gemeente Norg op 16 november 1995 heeft vastgesteld en heeft gehanteerd voor het gebied van de voormalige gemeente Norg is 1 oktober 1994 (na een uitspraak van de Commissie bezwaar en beroep van de gemeente moest een peildatum van 23 november 1995 worden gehanteerd). Deze peildatum van 1 oktober 1994 (23 november 1995) is ook gekoppeld aan de eenmaligheid van de actie in 1996 bij het aanwijzen van de lijst van 5 woningen die konden worden omgezet van recreatiewoningen naar gewone woningen. Aan deze datum werd vastgehouden voor het gebied van de oude gemeente Norg na de herindeling in 1998 tot de vorming van de gemeente Noordenveld. Met de vaststelling van de notitie “Permanente Bewoning van Recreatieverblijven” van de gemeente Noordenveld in 2005 is expliciet uitgesproken dat voor het gebied van de oude gemeente Norg de peildatum van 1 oktober 1994 (23 november 1995) zal gelden en voor de rest van gebied van de gemeente Noordenveld de peildatum van 31 oktober 2003. Van belang is dat er wel beleidsnota’s zijn vastgesteld omtrent het handhavingsbeleid maar dat de daadwerkelijke handhaving in het onderzoeksgebied de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” (nog) niet daadwerkelijk is doorgezet. Er wordt wel op het permanent wonen in recreatiewoningen gehandhaafd volgens een planning van de “Afdeling Handhaving” voor de eerste elf handhavingszaken maar dat gebeurt vooral voor het gebied Oosterduinen. Verder merken wij op dat de toenmalige minister van VROM, minister Dekker, met de brief van 11 november 2003 (nr. M207) een peildatum heeft aanbevolen van 31 oktober 2003. Deze datum zien we ook terugkomen in de beleidsnota van de gemeente Noordenveld “Permanente Bewoning van Recreatieverblijven” van 2005 waarin ook een peildatum van 31 oktober 2003 werd vastgesteld, behalve voor het gebied van de voormalige gemeente Norg. Met de intrekking in de Eerste Kamer van het wetsvoorstel “Vergunning Onrechtmatige Bewoning van Recreatiewoningen“ is door de Minister van I&M, minister Schultz van Haegen – Maas Geesteranus, in haar brief van 10 februari 2012 (kamerstukken 32.366, nr. 14) geschreven dat zij de gemeenten aanbeveelt dat de voorbeeld-beleidsregels van de VNG door de gemeenten zouden worden vastgesteld en in de praktijk zouden worden gehanteerd (zie ook de paragrafen 5.1.9. en 5.1.10. van dit rapport). Deze beleidsregels zijn opgenomen in Bijlage 2 bij dit rapport. In het kort komen deze beleidsregels hierop neer: Criteria volgens VNG voorbeeld-beleidsregels: 1. De recreatiewoning moet voldoen aan de bij of krachtens de Woningwet aan een bestaande woning gestelde eisen; 2. De bewoning mag niet in strijd zijn met de bij of krachtens de Wet milieubeheer, de Wet geluidhinder, de Wet ammoniak en veehouderij en de Wet geurhinder en veehouderij gestelde regels of de Reconstructiewet concentratiegebieden; 3. De bewoner had op 31 oktober 2003 de recreatiewoning als woning in gebruik en bewoont deze sedertdien onafgebroken, en Versie: Definitief

Pagina 50

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 4. De bewoner was op 31 oktober 2003 meerderjarig. Daar komen volgens de VNG voorbeeld-beleidsregels bij de volgende criteria: 1. Met betrekking tot de bewoning van de recreatiewoning is voor 1 januari 2010 geen besluit genomen: 2. Tot het opleggen van een last onder dwangsom; 3. Tot oplegging van een last onder bestuursdwang, of 4. Inhoudende dat ter zake van de bewoning van de recreatiewoning wordt afgezien van handhaving. De vraag die opkomt, is of het nog redelijk is om na al die jaren voor het gebied van de voormalige gemeente Norg nog steeds de peildatum van 1 oktober 1994 (23 november 1995) te hanteren, terwijl voor de meeste woningen in het onderzoeksgebied in de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” niet met de beschikbaar zijnde wettelijke handhavingsmogelijkheden is opgetreden, althans deze handhaving is niet doorgezet. Het ligt daarom voor de hand om de peildatum te verschuiven van 1 oktober 1994 (23 november 1995) naar 31 oktober 2003, overeenkomstig de VNG voorbeeld-beleidsregels van februari 2012. CONCLUSIES / AANBEVELINGEN Aanbevolen wordt om de peildatum te veranderen van 1 oktober 1994 (23 november 1995) naar 31 oktober 2003 – voor in eerste instantie het gebied “Tip Postmaatseweg/ Langeloërweg” – overeenkomstig de voorbeeld-beleidsregels van de VNG van februari 2012. Dit vanwege de lange termijn die is verstreken in de periode vanaf 1995/1996 naar 2011, waarin er onvoldoende is gehandhaafd in het gebied Tip Postmaatseweg / Langeloërweg. Zie ook de conclusie 2 van 8.7.2.

8.7.

Beantwoording van de Onderzoeksvraag

8.7.1. Inleiding De onderzoeksvraag van dit onderzoek luidt als volgt (zie paragraaf 3): “In hoeverre zijn de verschillende (woon-)bestemmingen op de locatie ‘de Tip Postmaatseweg / Langeloërweg’ beleidsmatig te verdedigen en wat zijn de gevolgen op ruimtelijk, maatschappelijk, juridisch, en financieel vlak, indien wordt overgegaan tot het eventueel gelijktrekken van de bestemmingen” In onderstaande paragraaf 8.7.2. wordt de onderzoeksvraag beantwoord op basis van de voorgaande paragrafen 1 tot en met 7 en op basis van de hiervoor genoemde conclusies 8.1 tot en met 8.6. Er is uitgebreid historisch onderzoek gedaan in het kader van dit rapport. Dit was noodzakelijk om de onderzoeksvraag adequaat te kunnen beantwoorden. De beantwoording van de onderzoeksvraag houdt tevens de eindconclusie van dit onderzoek in. 8.7.2. Beantwoording van de Onderzoeksvraag Van belang voor de beantwoording van de onderzoeksvraag is dat per 1 juni 2008, met de inwerkingtreding van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro), het goedkeuringsvereiste van de Versie: Definitief

Pagina 51

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 provincie voor bestemmingsplannen verviel. Vóór die tijd moest de provincie elk bestemmingsplan goedkeuren. Wel is er per 1 juli 2008 de juridische figuur van de Provinciale Omgevingsverordening in de Wet ruimtelijke ordening (Wro) geïntroduceerd, waarmee de provincies voor een beleidsterrein met een provinciaal belang regels kunnen stellen met betrekking tot de ruimtelijke ordening (zie paragraaf 5.2.2. en artikel 4.1. Wro). De gemeente Noordenveld dient op grond van de wet deze regels te respecteren. De provincie Drenthe heeft in de Provinciale Omgevingsverordening regels opgenomen over permanente bewoning van recreatiewoningen. Met de inhoud van de Provinciale Omgevingsverordening dient terdege rekening te worden gehouden bij de beantwoording van de onderzoeksvraag. In het op 21 december 2011 door de gemeenteraad van Noordenveld vastgestelde bestemmingsplan “Norgerduinen” zijn, zoals uitvoerig in voorgaande paragrafen is beschreven, aan vier recreatiewoningen een woonbestemming gegeven. Het betreft hier de woningen Postmaatseweg 6 en 8 en Langeloërweg 32 en 56. Deze zijn alle gelegen in het onderzoeksgebied. Het argument hiervoor was dat deze woningen in 1996, na een inventarisatie, voldeden aan de criteria die hiervoor waren gesteld in de gemeentelijke notitie “Randvoorwaarden voor Bestemmingsplanwijziging van Recreatiebungalows naar Permanente woningen” (1995) (zie paragrafen 6.1 en 6.2). Er werd in 1996 echter geen inventarisatierapport opgesteld waarin precies is opgeschreven waarom de genoemde woningen wel zijn aangewezen en waarom andere woningen niet (zie: paragraaf 5.4.1.). De nieuwe woonbestemmingen voor de bovengenoemde vier woningen, zoals opgenomen in het bestemmingsplan “Norgerduinen”, werden in eerste instantie door de Afdeling bestuursrecht van de Raad van State vernietigd op 27 december 2012, vanwege strijd met de Provinciale Omgevingsverordening. Deze verordening stelt in artikel 3.28, lid 3: “Een ruimtelijk plan kent geen gebruiksbepalingen die permanente bewoning van recreatieverblijven toestaan”. Dit enigszins merkwaardig geformuleerde, en voor meerdere uitleg vatbare, lid 3, wordt – ook door de Raad van State – zodanig uitgelegd dat recreatiewoningen in bestemmingsplannen niet mogen worden herbestemd tot gewone woningen, maar dat staat er niet. In artikel 3.29 van de Omgevingsverordening zijn ontheffingsmogelijkheden opgenomen met betrekking de genoemde regels over recreatiewoningen in artikel 3.28. Volgens artikel 3.29 is alleen ontheffing mogelijk voor “recreatiecomplexen” en niet voor “losse recreatieverblijven”. Ook dit artikel kent daarom een merkwaardig geformuleerde tekst (zie ook paragraaf 5.2.). Op 12 juli 2013 deed de Raad van State naar aanleiding van het herzieningsverzoek opnieuw uitspraak in het beroep tegen het bestemmingsplan “Norgerduinen”. De uitspraak van 27 december 2012 verviel en de Raad van State liet nu de woonbestemmingen van de percelen Postmaatseweg 6 en 8 en Langeloërweg 56 in stand. Het is onzes inziens niet te verdedigen dat de woningen Postmaatseweg 6 en 8 en Langeloërweg 56 wel een woonbestemming kregen met het onherroepelijk worden van het bestemmingsplan “Norgerduinen”, en andere woningen die eventueel ook zouden kunnen voldoen aan de voorwaarden, en uiterlijk niet veel verschillen van de woningen Postmaatseweg 6 en 8 (zeker vóór de verbouwingen van deze woningen) niet. Dit is niet goed te verdedigen, omdat de gemeente bij het verlenen van de bouwvergunningen en vrijstellingen voor de woningen Postmaatseweg 6 en 8 in respectievelijk 2004 en in 2005/2008 in strijd met de wet verkeerde vrijstellingsprocedures ex artikel 19, lid 3 WRO heeft gevoerd, terwijl er artikel 19, lid 1 WRO procedures hadden moeten worden gevoerd (zie paragraaf 8.5). Deze conclusie kan uiteraard geen gevolgen hebben voor de Versie: Definitief

Pagina 52

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 bouwvergunningen voor de woningen Postmaatseweg 6 en 8. Dit feit dient onzes inziens wel gevolgen te hebben voor de recreatiewoningen die ook zouden kunnen voldoen aan de voorwaarden. Dit vanwege het gelijkheidsbeginsel. Wrang is, dat de woonbestemming voor het perceel Langeloërweg 32 werd vernietigd met de genoemde uitspraak van de Raad van State van 12 juli 2013, mede als gevolg van het feit dat voor deze recreatiewoning geen vrijstelling en geen bouwvergunning was verleend in de periode 1996 tot en met 2011. Hierdoor werd vrij willekeurig de 15 jaar geleden reeds toegezegde en uiteindelijk in 2011 gegeven woonbestemming voor de woning Langeloërweg 32 weer teruggenomen (een oplossing voor dit probleem is gegeven bij de conclusie volgens paragraaf 8.4). Door ten eerste het grote tijdsverloop vanaf 1996 tot en met 2011, en ten tweede het met deze lange periode samenhangende feit dat er ondanks alle inspanningen van de gemeente toch onvoldoende is gehandhaafd in het gebied “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” – door de gemeente is daardoor niet binnen redelijke termijn na de aanvang van de onrechtmatige bewoning aantoonbaar uitvoering gegeven aan haar handhavingsbeleid, waardoor langdurige, bestaande en feitelijk gedoogde onrechtmatige situaties zijn ontstaan10. En vanwege in de derde plaats het belangrijke feit dat de Minister van I&M na het intrekken van het wetsvoorstel “Wet Vergunning Onrechtmatige Bewoning Recreatiewoningen” aan de gemeenten de beleidsregels van de VNG van februari 2012 heeft aanbevolen11, kan de gemeente Noordenveld onzes inziens haar tot nu toe gevoerde beleid met betrekking tot het onderzoeksgebied, de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg”, niet ongewijzigd voortzetten. Het verdient aanbeveling om de voorbeeld-beleidsregels van de VNG van februari 2012 over te nemen. De peildatum zou dan kunnen worden verschoven van 1 oktober 1994 (23 november 1995) naar 31 oktober 2003 (zie ook de conclusie 8.6.). Dit zou wel een belangrijke koerswijziging van het beleid van de gemeente Noordenveld inhouden, maar zou de oplossing van het dilemma in het onderzoeksgebied “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” wel veel dichterbij brengen. Nadat de gemeenteraad zou hebben besloten de peildatum vast te stellen op 31 oktober 2003 kunnen er met inachtneming en gebruikmaking van de voorbeeld-beleidsregels van de VNG van februari 2012 gedoogbeschikkingen worden afgegeven met gebruikmaking van de nieuwe peildatum van 31 oktober 2003 voor die woningen die aan de voorwaarden voor een persoonsgebonden beschikking 12 zouden kunnen voldoen. Dit betekent dat er voor een aantal extra recreatiewoningen in het onderzoeksgebied de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg”, na een afweging van de genoemde voorwaarden, door de gemeente gedoogbeschikkingen kunnen worden afgegeven. Dit zou op korte termijn een eerste, en onzes inziens voorlopige, oplossing zijn. Het streven van de gemeente zou er op gericht moeten zijn om ook voor de recreatiewoningen die met het bestemmingsplan “Norgerduinen” geen woonbestemming konden krijgen en die wel aan de voorwaarden voor een bestemmingswijziging13 zouden kunnen voldoen, op langere termijn een woonbestemming te verlenen. Het gelijktrekken van de bestemmingen in de “Tip Postmaatseweg / 10

Wetsvoorstel “Wet Vergunning Onrechtmatige Bewoning Recreatiewoningen” Memorie van Toelichting (Kamerstuk Tweede Kamer 2009-2010 32366, nr. 3) blz. 3. 11 Brief Minister I&M d.d. 27 januari 2012 (Kamerstuk Eerste Kamer 32366 E). 12

Voorwaarden volgens de VNG Voorbeeld-beleidsregels over het verlenen van persoonsgebonden beschikkingen, zie Tabel I. bij conclusie 2 van Hoofdstuk 8 van dit rapport. 13 Voorwaarden volgens Tabel II. Bij conclusie 3 van Hoofdstuk 8 van dit rapport.

Versie: Definitief

Pagina 53

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 Langeloërweg” zou dan op langere termijn een feit kunnen worden. Op dit moment wordt dit onmogelijk gemaakt door provinciale regelgeving in de vorm van de Provinciale Omgevingsverordening. Het onderzoeksgebied maakt deel uit van de Ecologische Hoofdstructuur. In 2013 heeft het ontwerp herijking EHS 2013 ter inzage gelegen en het college van Noordenveld heeft op een drietal punten een zienswijze ingediend bij de Provincie. Eén van deze punten betreft o.a. het onderzoeksgebied “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg”. Het college verzoekt om dit gebied uit de EHS te halen omdat er plannen zijn om aan de recreatiewoningen een woonbestemming toe te kennen en opname in de EHS zou hiervoor een mogelijke belemmering vormen. Als reactie wordt door de provincie gegeven dat het gebied past binnen de criteria van de herijking van de EHS en dat het zelfs met het predicaat Robuuste EHS een wezenlijk onderdeel hiervan uitmaakt. Het gebied moet derhalve onderdeel uit blijven maken van de EHS. Ten aanzien van de herbestemming van recreatie naar wonen wordt gesteld dat een belemmering niet wordt gevormd door de ligging in het EHS-gebied, maar is gelegen in het gegeven dat de Provinciale Omgevingsverordening deze herbestemming niet toestaat. Er is derhalve geen verband tussen de EHS-status van gebieden en het al dan niet legaliseren van wonen in recreatieverblijven. De gemeenteraad van Noordenveld is bij collegebrief van 23 mei 2013, nr. U13 06726 hierover geïnformeerd. Daarnaast zal ook voor de langere termijn moeten worden onderzocht of, en welke, andere woningen binnen de overige gebieden van de voormalige gemeente Norg voor een herbestemming van recreatiewoningen naar gewone woningen in aanmerking zouden kunnen komen. Dit op grond van precedentwerking vanwege het gebied de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” die na de koerswijziging zou ontstaan. Dit kan een reden zijn om te besluiten opnieuw een volledige inventarisatie te doen naar de recreatiewoningen in de gemeente, om op basis van stedenbouwkundige, ruimtelijke, juridische en bouwkundige uitgangspunten opnieuw vast te stellen welke woningen eventueel voor een omzetting van een recreatiewoning naar een gewone woning in aanmerking zouden kunnen komen op grond van de voorwaarden voor een bestemmingswijziging volgens conclusie 3 van deze paragraaf 8.714. Daarbij zou dan nu wel een goede schriftelijke rapportage moeten worden weergegeven in een op te stellen inventarisatierapport. In onderstaande tabel worden de conclusies met betrekking tot de ruimtelijke, maatschappelijke, juridische, en financiële aspecten beschreven. Dit is het antwoord op het tweede deel van de onderzoeksvraag. Hierbij is er onderscheid gemaakt tussen de conclusies op korte en die op lange termijn en de consequenties daarvan voor de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” en voor de “overige gebieden van de voormalige gemeente Norg”. Niet uitvoering is onderzocht wat de gevolgen zouden zijn indien alle woningen in het onderzoeksgebied weer een recreatiebestemming zouden krijgen. Dit laatste is niet reëel en is juridisch onmogelijk. De woningen Postmaatseweg 6 en 8 en Langeloërweg 56, bijvoorbeeld, hebben woonbestemmingen gekregen die uiteindelijk door de Raad van State zijn bekrachtigd, waardoor

14

Ibidem.

Versie: Definitief

Pagina 54

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 deze woonbestemmingen onherroepelijk werden. Dit kan in redelijkheid niet ongedaan worden gemaakt. TIP POSTMAATSEWEG / LANGELOERWEG

OVERIGE GEBIEDEN VOORMALIGE GEMEENTE NORG

KORTE TERMIJN

LANGE TERMIJN

KORTE TERMIJN

LANGE TERMIJN

Ruimtelijk: De huidige situatie is ruimtelijk en stedenbouwkundig na de uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State niet aanvaardbaar te noemen. Hier wordt niet voldaan aan de eis van een “goede ruimtelijke ordening”, het centrale begrip uit de Wet ruimtelijke ordening (Wro) (zie paragraaf 7.3.1. en 7.3.2.). Het gelijktrekken van de bestemmingen van de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” is op korte termijn niet mogelijk vanwege de Provinciale Omgevingsverordening. Op korte termijn zouden er, indien aan de voorwaarden voor een persoonsgebonden beschikking wordt voldaan gedoogbeschikkingen kunnen worden verleend.

Ruimtelijk: Op lange termijn zal er gestreefd moeten worden naar het gelijktrekken van de bestemmingen in het gebied “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” in die zin dat er bepaalde recreatiebestemmingen worden herbestemd tot woonbestemmingen. De gevolgen van het besluit tot het gelijktrekken van de bestemmingen van de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” zou zijn dat op langere termijn gestreefd zou moeten worden naar een woonbestemming voor die recreatiewoningen die volgens de voorwaarden voor een bestemmingswijziging daarvoor in aanmerking kunnen komen. De gevolgen hiervan zou zijn dat ruimtelijk en milieuhygiënisch er een verbetering van de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” zou kunnen optreden. Stedenbouwkundig zou er meer eenheid van het gebied kunnen ontstaan. Indien ook de bewoners zullen investeren in het gebied “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” kan er een aanmerkelijke kwaliteitsverbetering optreden.

Ruimtelijk: Deze gebieden zijn niet onderzocht, daarom zijn er onvoldoende gegevens voor en conclusie. Niet kan worden beoordeeld of er gedoogbeschikkingen kunnen worden afgegeven.

Ruimtelijk: Deze gebieden zijn niet onderzocht, daarom zijn er onvoldoende gegevens bekend of er recreatiewoningen kunnen worden herbestemd tot gewone woningen. Indien er in de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” wordt overgegaan tot het herbestemmen van recreatiewoningen tot gewone woningen zal er ook een onderzoek moet plaatsvinden in de overige gebieden in de voormalige gemeente Norg, dit vanwege precedentwerking.

Maatschappelijk: Maatschappelijk gezien

Maatschappelijk: In eerste instantie

Maatschappelijk: Niet onderzocht.

Maatschappelijk: Niet onderzocht.

Versie: Definitief

Pagina 55

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 heeft de uitslag van de juridische procedures tot en met juli 2013 bij de bewoners van het gebied “Top Postmaatseweg / Langeloërweg” tot verdeeldheid geleid. Uit de interviews met bewoners blijkt dat de sfeer tussen de bewoners van de Postmaatseweg en de Langeloërweg er niet beter op is geworden, na de uitspraak van de Raad van State waarvan de uitkomst was dat sommige bewoners voor hun recreatiewoning een woonbestemming kregen en andere woningen niet (Langeloërweg 32 is hierbij een wel heel pregnant voorbeeld). Deze oplossing is om in eerste instantie te bezien of gedoogbeschikkingen kunnen worden afgegeven.

zouden gedoogbeschikkingen kunnen worden verleend waardoor de maatschappelijke onrust in het gebied voor een groot deel zal zijn weggenomen. Op langere termijn zal er onzes inziens moeten worden gestreefd naar het herbestemmen van de recreatiewoningen die aan de voorwaarden voor een bestemmingswijzing kunnen voldoen.

Juridisch: Het onderzoek heeft duidelijk gemaakt dat de nieuwe onherroepelijke woonbestemmingen voor de drie woningen Postmaatseweg 6, Postmaatseweg 8, en Langeloërweg 56 ongelijkheid met zich meebracht ten opzichte van andere recreatiewoningen die aan de voorwaarden voor een bestemmingswijziging kunnen voldoen. Het is wel een gevolg van het

Juridisch: Op lange termijn kunnen er juridische effecten zijn in die zin dat er gestreefd kan worden naar het herbestemmen van bepaalde recreatiewoningen tot gewone woningen. Dan is er wel een belangrijke beleidswijziging door de gemeente Noordenveld in dezen noodzakelijk. Daarna is daarover ook overleg en overeenstemming tussen het college van

Versie: Definitief

Juridisch: Deze gebieden zijn niet onderzocht. Op dit moment kan daarom niet beoordeeld wat eventuele juridische aspecten voor dit gebied aan de orde kunnen zijn.

Juridisch: Op lange termijn kunnen er juridische effecten zijn in die zin dat er gestreefd kan worden naar het herbestemmen van recreatiewoningen tot gewone woningen ook in de overige gebieden van de voormalige Norg buiten het onderzoeksgebied. Daarover is eerst uitgebreid onderzoek binnen die gebieden noodzakelijk. Bovendien is er een belangrijke

Pagina 56

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 vastgestelde beleid uit 1996. Dit beleid is echter te laat geïmplementeerd in 2011, met de vaststelling van het bestemmingsplan “Norgerduinen”. De haalbaarheid van het toekennen van nieuwe woonbestemmingen in het onderzoeksgebied is - hoewel waarschijnlijk wel wenselijk op dit moment - op korte termijn planologisch niet haalbaar. De huidige Provinciale Omgevingsverordening maakt dit niet mogelijk en het gelijktrekken, zoals in paragraaf 8.7.2. geconcludeerd zal op korte termijn niet kunnen plaatsvinden, zodat er op juridisch / ruimtelijk er op korte termijn geen effecten zijn, behalve het eventueel verlenen van gedoogbeschikkingen.

B&W van Noordenveld en het college van Gedeputeerde Staten van Drenthe noodzakelijk.

Financieel: Het gelijktrekken van de bestemmingen is op korte termijn niet mogelijk. Wel kunnen er op korte termijn gedoogbeschikkingen door de gemeente worden verstrekt indien er aan de voorwaarden voor een persoonsgebonden beschikking wordt voldaan. Voor de korte termijn zal nog moeten worden onderzocht of door het verstrekken van deze

Financieel: Voor de lange termijn zal bij het gelijktrekken van de bestemmingen, zodat bepaalde recreatiewoningen kunnen worden omgezet in gewone woningen, eventuele precedentwerking in andere gebieden dan de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” wel moeten worden onderzocht. Ook moet worden beoordeeld of voor bepaalde woningen waar de gemeente wel

Versie: Definitief

beleidswijziging door de gemeente Noordenveld in dezen noodzakelijk. Daarna is er ook overleg en overeenstemming tussen het college van B&W van Noordenveld en het college van Gedeputeerde Staten van Drenthe noodzakelijk

Financieel: Niet is onderzocht of op korte termijn er gedoogbeschikkingen kunnen worden afgegeven.

Financieel: Voor de lange termijn zal bij het gelijktrekken van de bestemmingen, zodat recreatiewoningen kunnen worden omgezet in gewone woningen, in andere gebieden in de voormalige gemeente Norg dan de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” moeten worden beoordeeld of voor bepaalde woningen waar de gemeente wel

Pagina 57

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 gedoogbeschikkingen er rechtsongelijkheid zal ontstaan voor gevallen waar in het verleden gedoogbeschikkingen zijn geweigerd. Dit zou financiële consequenties kunnen hebben.

handhavend heeft opgetreden recht op een schadevergoeding zal ontstaan indien de gemeente qua beleid het roer wendt.

handhavend heeft opgetreden er recht op een schadevergoeding zal ontstaan indien de gemeente qua beleid het roer wendt.

CONCLUSIES / AANBEVELINGEN 1.

Vanwege het zorgvuldigheidsbeginsel en het gelijkheidsbeginsel is het beleidsmatig niet te verdedigen dat de woningen Postmaatseweg 6 en 8 wel een woonbestemming kregen en andere woningen, die eventueel aan de te stellen voorwaarden zouden kunnen voldoen, niet. a. De reden waarom van de woningen Postmaatseweg 6 en 8 de woonbestemming wel in stand bleef bij de Raad van State, is niet goed te verdedigen, daar de Raad van State aldus oordeelde vanwege het feit dat de gemeente bij het verlenen van de bouwvergunningen en vrijstellingen voor deze woningen in respectievelijk 2004 en in 2005/2008 een verkeerde vrijstellingsprocedure ex artikel 19, lid 3 WRO heeft gevoerd, in strijd met het recht, terwijl er een procedure ex artikel 19, lid 1 WRO had moeten worden gevoerd (zie paragraaf 8.5.). Het is daarom in strijd met het gelijkheidsbeginsel dat de woningen Postmaatseweg 6 en 8 wel een woonbestemming kregen met het bestemmingsplan “Norgerduinen” en andere woningen in het onderzoeksgebied die daarvoor ook in aanmerking zouden kunnen komen indien men aan de voorwaarden zou kunnen voldoen niet. Hieronder (bij de conclusies 2 t/m 6) wordt de mogelijke oplossing voor dit dilemma gegeven. b. Bovendien zijn er in 1996 vijf recreatiewoningen – waaronder de vier recreatiewoningen in het onderzoeksgebied – voor een herbestemming naar gewone woningen aangewezen. Een goed onderbouwd inventarisatierapport op basis waarvan de keuze is gemaakt welke woningen wel en welke woningen geen woonbestemming krijgen, is volgens ons niet opgesteld. Onze conclusie is dan ook dat door de gemeente onvoldoende gedocumenteerd en gemotiveerd is waarom tot de keuze van de vijf woningen werd gekomen. Ten opzichte van eigenaren / bewoners van woningen die niet zijn aangewezen als recreatiewoningen en die, indien aan de voorwaarden voor een bestemmingswijziging wordt voldaan zouden kunnen worden herbestemd als gewone woningen, heeft de gemeente daarom gehandeld in strijd met het zorgvuldigheidsbeginsel. 2. De voorbeeld-beleidsregels van de VNG van 2012 zouden voor een persoonsgebonden beschikking door de gemeente Noordenveld kunnen worden vastgesteld voor het gebied van de gehele voormalige gemeente Norg, waarbij ook de (nieuwe) peildatum van 31 oktober 2003 zou moeten vastgesteld. De beleidsregels van de VNG van 2012, door de Minister van I&M aanbevolen15, zouden voor het gehele gebied van de voormalige gemeente Norg kunnen worden vastgesteld. Op basis hiervan kunnen persoonsgebonden beschikkingen worden verleend. Deze peildatum zal in

15

Brief Minister van I&M d.d. 27 januari 2012 (Kamerstuk Eerste Kamer 32366 E).

Versie: Definitief

Pagina 58

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 eerste instantie voor het onderzoeksgebied Tip Postmaatseweg / Langeloërweg gelden. Op grond van een nader onderzoek naar de gevolgen op het gebied van handhaving en naar de financiële gevolgen kan worden besloten dat de peildatum van 31 oktober 2003 ook voor het gebied van de voormalige gemeente Norg kan worden vastgesteld. I . Voorwaarden persoonsgebonden beschikking Criteria volgens de VNG voorbeeld-beleidsregels (2012) voor het verlenen van persoonsgebonden beschikkingen: 1. de recreatiewoning moet voldoen aan de bij of krachtens de Woningwet aan een bestaande woning gestelde eisen; 2. de bewoning mag niet in strijd zijn met de bij of krachtens de Wet milieubeheer, de Wet geluidhinder, de Wet ammoniak en veehouderij en de Wet geurhinder en veehouderij gestelde regels of de Reconstructiewet concentratiegebieden; 3. de bewoner had op 31 oktober 2003 de recreatiewoning als woning in gebruik en bewoont deze sedertdien onafgebroken, en 4. de bewoner was op 31 oktober 2003 meerderjarig. Daar komen volgens de VNG voorbeeld-beleidsregels bij de volgende criteria: 5. met betrekking tot de bewoning van de recreatiewoning is voor 1 januari 2010 geen besluit genomen:  tot het opleggen van een last onder dwangsom;  tot oplegging van een last onder bestuursdwang, of  inhoudende dat ter zake van de bewoning van de recreatiewoning wordt afgezien van handhaving.

3. Voor bestemmingswijzigingen worden de criteria uit 1996 gehanteerd, alsmede een toegevoegd criterium met betrekking tot “een goede ruimtelijke ordening”. Voor bestemmingswijzigingen kunnen de stedenbouwkundige criteria uit 1996 worden gehanteerd. De te hanteren voorwaarden zijn dan de criteria van de gemeente Norg uit 1996 volgens letter A van onderstaande tabel II en daarenboven stellen wij onder letter Been extra criterium voor om aan de voorwaarden toe te voegen waarbij met name de ruimtelijke en milieuhygiënische16 kwaliteit moet worden geborgd en verbeterd. Zie het overzicht volgens tabel II hieronder. II. Voorwaarden bestemmingswijziging A. De in 1996 door de gemeente Norg vastgestelde criteria voor bestemmingswijzigingen van een recreatieve naar een woonbestemming zijn dat: 1. de woning solitair is gelegen of in een omgeving waarin reeds meerdere woningen voor permanente bewoning zijn bestemd, of de woning maakt onderdeel uit van een woningcomplex waarin (vrijwel) alle overige woningen voldoen aan de vereisten genoemd onder 2 tot en met 4, waarbij dat complex aansluit op de hoofdkern; en 2. de woning in het agrarische gebied ligt of aan de rand van een bos; en 3. de woning aan een verharde weg ligt of op een afstand tot maximaal 100 meter tot een dergelijke weg; en 16

Milieuhygiënische kwaliteit: Hieronder wordt verstaan geluidhinder, hinder van bedrijven, externe veiligheid, luchtkwaliteit, de bodemgesteldheid en mogelijke invloeden op de EHS (ecologische hoofdstructuur) en Natura 2000 gebieden et cetera.

Versie: Definitief

Pagina 59

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 4. de woning aan de bepalingen voldoet die het Bouwbesluit stelt aan voor permanent gebruik van bedoelde woningen. B.

Wij stellen voor aan letter A. nog een extra criterium van “een goede ruimtelijke ordening” toe te voegen, en wel als volgt: 1. uit een ruimtelijke onderbouwing moet blijken dat bij het herbestemmen van een recreatiewoning naar een woonbestemming deze voldoet aan de eis van “een goede ruimtelijke ordening”, en dat de herbestemming een verbetering van de ruimtelijke- en milieuhygiënische17 kwaliteit ter plaatse oplevert.

4. Op korte termijn is geen herbestemming van recreatiewoningen naar gewone woonbestemmingen mogelijk vanwege de Provinciale Omgevingsverordening. Wel kunnen er, indien aan de voorwaarden wordt voldaan, persoonsgebonden gedoogbeschikkingen worden afgegeven. a. De conclusie moet zijn dat op korte termijn recreatiewoningen niet naar een woonbestemming kunnen worden omgezet, ook niet in het onderzoeksgebied, de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg”. Dit omdat de Provinciale Omgevingsverordening het op dit moment niet mogelijk maakt dat recreatiewoningen worden bestemd tot gewone woningen. (Deze conclusie dat recreatiewoningen in het gebied de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” niet kunnen worden omgezet naar een gewone woning, geldt nadrukkelijk niet voor de woning Langeloërweg 32, die met gebruikmaking van de algemene ontheffingsmogelijkheid van artikel 3.40 van Provinciale Omgevingsverordening van recreatiewoning tot een gewone woning kan worden bestemd [zie paragraaf 8.4]). b. Indien de voorbeeld-beleidsregels van de VNG uit 2012 zouden moeten worden gebruikt volgt onzes inziens hieruit dat de landelijke peildatum van 31 oktober 2003 zou moeten worden gehanteerd (zie conclusie 8.6.). Dit betekent dat er voor meer recreatiewoningen – in eerste instantie in het onderzoeksgebied de “Tip Postmaatseweg en Langeloërweg” – na een toetsing aan de “voorwaarden voor een persoonsgebonden beschikking” er persoonsgebonden gedoogbeschikkingen zouden kunnen worden afgegeven. De onderbouwing voor deze conclusie is ten eerste het grote tijdsverloop van de periode 1996 tot en met 2011. In de tweede plaats, met het eerste punt samenhangend, is dat geconstateerd kan worden dat ondanks alle inspanningen van de gemeente Noordenveld er toch onvoldoende is gehandhaafd en de gemeente niet binnen redelijke termijn na de aanvang van de onrechtmatige bewoning aantoonbaar uitvoering heeft gegeven aan haar handhavingsbeleid. Ten derde is er het nieuwe feit dat door de Minister van I&M kortgeleden is aanbevolen dat de voorbeeld-beleidsregels van de VNG (van februari 2012) door de gemeenten zouden moeten worden vastgesteld en gehanteerd. De aanbeveling om volgens de voorwaarden gedoogbeschikkingen af te geven is onzes inziens een voorlopige oplossing voor het onderzoeksgebied. Aan een definitieve

17

Ibidem

Versie: Definitief

Pagina 60

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 oplossing zou daarna als vervolg daarop nog gewerkt moeten worden. 5.

Voor een definitieve oplossing op langere termijn zou moeten worden gestreefd naar een omzetting van de recreatiebestemming naar een woonbestemming voor die woningen die aan de voorwaarden kunnen voldoen in de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg”. Het ligt voor de hand dat het streven van de gemeente er op zou moeten zijn gericht om ook voor de recreatiewoningen binnen het onderzoeksgebied, de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg”, die aan de eisen volgens de voorwaarden voor een bestemmingswijziging kunnen voldoen, op langere termijn een woonbestemming te geven. Dat op grond van de voorwaarden van de voormalige gemeente Norg uit 1996 plus het extra criterium van “een goede ruimtelijke ordening” volgens letter B in tabel II van dit rapport (zie conclusie 3). Bij de beoordeling of de bestemming van recreatiewoning naar gewone woning kan worden gewijzigd dienen immers vooral de stedenbouwkundige en ruimtelijke voorwaarden een rol te spelen.

6.

Een nieuwe inventarisatie voor het gehele gebied van de voormalige gemeente Norg is noodzakelijk. De inventarisatie uit 1996 zou moeten worden overgedaan op basis van de vast te stellen ruimtelijke, juridische, en stedenbouwkundige voorwaarden volgens conclusie 3 van deze paragraaf Indien wordt overgegaan tot het besluit voor herbestemming van recreatiewoningen in de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg” die aan de voorwaarden voor een bestemmingswijziging kunnen voldoen, dan dient onzes inziens in verband met precedentwerking dit beleid ook geïmplementeerd te worden in de andere delen van de voormalige gemeente Norg. Daartoe wordt aanbevolen om het onderzoek uit 1996 alsnog over te doen voor het gehele grondgebied van de voormalige gemeente Norg. Indien is besloten de nieuwe voorwaarden volgens de conclusies 8.7, nr. 2 en nr. 3, vast te stellen, is ook dit een dringende reden om te besluiten tot de hiervoor genoemde nieuwe inventarisatie naar alle recreatiewoningen in het gebied van de voormalige gemeente Norg de gemeente om door middel van ruimtelijke, juridische, en stedenbouwkundige uitgangspunten opnieuw te onderzoeken en vast te stellen welke recreatiewoningen eventueel voor een gedoogbeschikking of voor een omzetting van recreatiewoningen naar gewone woningen in aanmerking zouden moeten komen. Dit op grond van het gelijkheidsbeginsel en vanwege precedentwerking ten opzichte van het (aangepaste) beleid voor het gebied de “Tip Postmaatseweg / Langeloërweg”. Een dergelijk onderzoek zou onafhankelijk van het huidige standpunt van de provincie zoals dat is geformuleerd in de Provinciale Omgevingsverordening dienen te worden uitgevoerd. Wel is na de inventarisatie bestuurlijk overleg op bestuurlijk niveau met de provincie noodzakelijk en is uiteindelijk ook medewerking van de provincie vereist om een herbestemming van recreatiewoningen tot gewone woningen te kunnen bewerkstelligen.

a.

b.

Versie: Definitief

Pagina 61


Versie: Definitief

Pagina 62

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 BIJLAGEN

Versie: Definitief

Pagina 63


Versie: Definitief

Pagina 64

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 BIJLAGE 1. Vergelijking Omgevingsverordening Provincie Drenthe en de Omgevingsverordeningen van de andere Provincies Provincie Drenthe De tekst van de geconsolideerde versie (per 6-7-2013) van de Provinciale Omgevingsverordening Drenthe, met nieuwe nummering (in de uitspraken van de Afdeling bestuursrecht Raad van State van december 2012 en van juli 2013 werd nog de oude nummering gehanteerd). Artikel 3.28, Verblijfsrecreatie 1. Een ruimtelijk plan voorziet niet in nieuwe verblijfsrecreatie voor zover gelegen binnen de op de bij deze verordening behorende kaart "EHS Concretisering 2010" aangegeven begrenzingen of in een gebied dat op de bij de Omgevingsvisie Drenthe behorende kaart 5 (Landbouw) als robuuste landbouw is aangeduid. 2. In afwijking van het eerste lid kan een ruimtelijk plan voorzien in nieuwe verblijfsrecreatie wanneer het gaat om ver-/uitplaatsing van bestaande bedrijven uit kwetsbare gebieden als het desbetreffende ruimtelijk plan voorziet in een locatie aan de rand van natuurgebieden en het denkmodel van de SER-ladder is toegepast. 3. Een ruimtelijk plan kent geen gebruiksbepalingen die permanente bewoning van recreatieverblijven toestaan. Artikel 3.29 Gedeputeerde Staten kunnen ontheffing verlenen van het gestelde in het derde lid va n artikel 3.28 wanneer: a. is voldaan aan de voorwaarden die de VROM-Inspectie stelt in de brochure 'Onrechtmatige bewoning van recreatieverblijven; handreiking voor gemeenten'; b. de legalisatie betrekking heeft op complexen en niet op losse recreatieverblijven; c. het recreatiecomplex aansluit op bestaand stedelijk gebied; d. de legalisatie past binnen het woonplan van de desbetreffende gemeente; en e. de integratie met het naastgelegen bestaand stedelijk gebied blijkens het ruimtelijk plan een blijvende ruimtelijke kwaliteitsslag oplevert. (….) Titel 3.5, Slotbepalingen Artikel 3.40, Algemene bepalingen ontheffingen 1. Een ontheffing op grond van dit hoofdstuk uit deze verordening kan, behoudens het gestelde in het tweede lid, alleen worden afgegeven als een bepaling daarin expliciet voorziet en met inachtneming van het gestelde in dit artikel. 2. Een ontheffing op grond van dit hoofdstuk uit deze verordening kan worden afgegeven voor ruimtelijke plannen die voortvloeien uit en passen binnen afspraken of toezeggingen die Gedeputeerde Staten hebben gedaan in de periode tot 11 november 2010, dit voor zover een gemeente deze afspraken of toezeggingen schriftelijk aantoont. 3. Een ontheffing op grond van dit hoofdstuk uit deze verordening kan alleen worden aangevraagd door de gemeenteraad of het college van burgemeester en wethouders van de betrokken gemeente. 4. Een aanvraag voor een ontheffing bevat minimaal: a. een beschrijving van de activiteit waarvoor om een ontheffing wordt verzocht; b. een omschrijving van de mogelijke gevolgen van de ontheffing voor het belang dat beschermd wordt door de bepaling waarvan ontheffing wordt gevraagd; c. een of meer kaarten op een zodanige schaal dat een duidelijk beeld wordt verkregen van de plaats waar de activiteit zal plaatsvinden. 5. Bij beoordeling van een aanvraag om een beschikking wordt in elk geval rekening gehouden met de geldende provinciale structuurvisie(s). 18 6. Voorafgaand aan een besluit over de aanvraag wordt de AFLO in de gelegenheid gesteld er schriftelijk advies over uit te brengen. 7. Een ontheffing van een bepaling van deze verordening kan in het belang dat beschermd wordt door die bepaling onder beperki ngen worden verleend. Aan een ontheffing worden de voorschriften verbonden, die ter bescherming van dat belang nodig zijn. 8. Een ontheffing op grond van dit hoofdstuk wordt niet verleend indien door het stellen van beperkingen of voorschriften nie t voldoende kan worden tegemoetgekomen aan het belang dat beschermd wordt door de bepaling waarvan ontheffi ng wordt gevraagd. 9. Een ontheffing kan worden gewijzigd of ingetrokken indien binnen drie jaren na inwerkingtreding van het besluit waarbij de ontheffing is verleend, geen gebruik is gemaakt van de ontheffing.

Artikel 3.41, Overgangsbepaling

18

AFLO is Adviescommissie voor de Fysieke Leefomgeving (provincie Drenthe)

Versie: Definitief

Pagina 65

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 De bepalingen van dit hoofdstuk in deze verordening zijn niet van toepassing op bouwen gebruiksmogelijkheden die bij recht, vrijstellingsdan wel ontheffingsbevoegdheid zijn opgenomen in een ruimtelijk plan dat vóór de datum van inwerkingtreding van dit hoofdstuk als formeel ontwerp ter inzage heeft gelegen.

Conclusies beleid Provincie Drenthe De Provinciale Omgevingsverordening speelt een zeer belangrijke rol in de discussie(s) m.b.t. recreatiewoningen in de gemeente Noordenveld. Want, volgens deze verordening wordt het de gemeente Noordenveld verboden om in bestemmingsplannen bestaande recreatiewoningen te bestemmen als (gewone) woningen (zie de artikelen 3.28 en 3.29). Een ontheffing hiervan is volgens artikel 3.29 niet mogelijk bij losse recreatieverblijven. Van belang is om op te merken dat de Provincie Drenthe hierbij een beleid hanteert dat anders is dan die van alle andere provincies in Nederland en dat dit beleid het strengste van alle provincies uitpakt (zie hieronder bij paragraaf 6.2.4).

Vergelijking van het beleid van de Provincie Drenthe met het beleid van andere provincies m.b.t. recreatiewoningen. Zie hieronder. Opvallend is dat het beleid van de Provincie Drenthe zoals is neergelegd in de artikelen 3.28 en 3.29 van de Omgevingsverordening erg streng is. In een eerste oogopslag dachten wij zelfs aan een fout van de provincie bij het opstellen van de Omgevingsverordening. Wij hebben de relevante artikelen van de Omgevingsverordeningen van de andere provincies vergeleken met die van Drenthe en daarna trekken wij daaruit conclusies.

Provincie Groningen Artikel 4.29 Permanente bewoning van recreatieverblijven 1. Een bestemmingsplan voorziet niet in de mogelijkheid van permanente bewoning van recreatiewoningen, recreatiechalets en stacaravans. 2. Een bestemmingsplan dat betrekking heeft op een bestaand bedrijfsmatig geëxploiteerd recreatiebungalowpark of voorziet in de oprichting van een nieuw zodanig recreatiebungalowpark, stelt regels ter waarborging van een bedrijfsmatige exploitatie van het recreatiebungalowpark.

Conclusie: De regeling in de verordening van de provincie Groningen is minder stringent dan die van de provincie Drenthe.

Provincie Friesland 6.5 Permanente bewoning van recreatiewoningen 6.5.1 In een ruimtelijk plan kan de bestemming voor verblijfsrecreatief gebruik van recreatiewoningen die buiten het bestaand stedelijk gebied liggen en die primair als recreatiewoningen zijn gebouwd, niet worden omgezet in een woonbestemming voor permanente bewoning. 6.5.2 Gedeputeerde Staten kunnen ontheffing verlenen van artikel 6.5.1 voor de omzetting van de bestemming van recreatiewoningen na ar een woonbestemming voor permanente bewoning, met inachtneming van de volgende voorwaarden: a. de recreatiewoningen sluiten aan op bestaand stedelijk gebied; b. de recreatiewoningen liggen buiten de ecologische hoofdstructuur; c. de recreatiewoningen voldoen aan de bij of krachtens de Woningwet aan een bestaande woning gestelde eisen; d. aard en schaal van de bestemmingswijziging passen bij de kern, en de woningen zijn als nieuwe woningen inpasbaar binnen het woonplan als bedoeld in artikel 4.1.1, eerste lid; e. de recreatiewoningen worden sinds 1 november 2003 onafgebroken permanent bewoond;

Versie: Definitief

Pagina 66

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 f. in geval van een complex van recreatiewoningen, sinds 1 november 2003 minimaal 50 procent van de recreatiewoningen permanent bewoond is en het complex niet bedrijfsmatig geëxploiteerd wordt.

Conclusie: De regeling in de verordening van de provincie Friesland is minder stringent dan die van de provincie Drenthe.

Provincie Overijssel Artikel 2.12.2. 1. Bestemmingsplannen en projectbesluiten voorzien uitsluitend in de bouw van nieuwe recreatiewoningen indien en voor zover het betreft: a. de nieuwbouw van een complex van recreatiewoningen waarvan het recreatieve gebruik door middel van een op verhuur gerichte bedrijfsmatige exploitatie is verzekerd en tevens sprake is van een innovatief concept dan wel een kwaliteitsimpuls van bestaande recreatieterreinen waarvan de bouw van nieuwe recreatiewoningen onderdeel uitmaakt; b. de locaties voor verblijfsrecreatie die als zodanig zijn aangegeven op kaart Recreatie nr. 09295051, waarbij geldt dat op locaties aangeduid met * alleen kleinschalige complexen zijn toegestaan, mits door middel van een op verhuur gerichte bedrijfsmatige exploitatie verzekerd is dat er sprake zal zijn van recreatief gebruik. 2. Het bepaalde in lid 1 is niet van toepassing op recreatiewoningen die worden gerealiseerd in het kader van de kwaliteitsimpuls Groene omgeving, voor zover deze recreatiewoningen voldoen aan de eis van op de verhuurgerichte, bedrijfsmatige exploitatie. Artikel 2.12.3. 1. De regels van bestemmingsplannen sluiten permanente bewoning van recreatiewoningen en recreatieverblijven uit. 2. In afwijking van het bepaalde in lid 1 kan permanente bewoning van recreatiewoningen worden toegestaan met een daarop gericht persoonsgebonden overgangsrecht, een persoonsgebonden gedoogbeschikking of een persoonsgebonden ontheffing, voor zover deze recreatiewoningen vóór of op 31 oktober 2003 permanent werden bewoond en dat gebruik sindsdien onafgebroken is voortgezet. 3. In afwijking van het bepaalde in lid 1 kan permanente bewoning van recreatiewoningen worden toegestaan met een daarop gericht objectgebonden overgangsrecht, voor zover deze recreatiewoningen vóór of op 31 oktober 2003 permanent werden bewoond en dat gebruik sindsdien onafgebroken is voortgezet, voor zover op het moment van inwerkingtreding van deze verordening in een geldende bestemmingsplan voorzien was in een dergelijk objectgebonden overgangsrecht. Artikel 2.12.4. [Toelichting: Het Rijk heeft er vanaf gezien om in de AMvB Ruimte/Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) een regeling te treffen voor permanent bewoonde recreatiewoningen. De provincie Overijssel ziet vanuit haar belang van zuinig en zorgvuldig ruimtegebruik wel aanleiding om hiervoor iets te regelen. Kern van de bepaling is dat de bestemming van recreatiewoningen niet mag worden gewijzigd in een woonbestemming. De achtergrond van deze regel is dat recreatiewoningen die nu als zodanig bestemd zijn, beschikbaar moeten blijven voor een recreatieve functie om te voorkomen dat voor de bouw van nieuwe recreatiewoningen (opnieuw) beslag wordt gelegd op de groene omgeving. Een uitzondering op deze regel wordt gemaakt voor die permanent bewoonde recreatiewoningen die staan in stads- en dorpsrandgebieden, voor zover het niet gaat om gebieden die aangewezen zijn als EHS en Nationaal Landschap. Daarbij moet ook worden voldaan aan de eisen van het Bouwbesluit voor (bestaande) reguliere woningen en relevante milieuwetgeving en milieuregelgeving. Reden voor deze uitzondering is dat deze gebieden op termijn wellicht toch gaan vallen binnen het stads- en dorpsgebied in het kader van stadsuitleg en een woonfunctie die aansluit bij de functie van het naastgelegen gebied.] 1. Bestemmingsplannen voorzien niet in wijziging van geldende bestemmingsplannen waarbij aan een recreatiewoning die op dat moment als zodanig is bestemd, een woonbestemming wordt toegekend. 2. In afwijking van het bepaalde in lid 1 kan aan recreatiewoningen een woonbestemming worden toegekend voor zover deze recreatiewoningen al vóór of op 31 oktober 2003 permanent bewoond werden en deze permanente bewoning sindsdien onafgebroken is voortgezet voor zover: • voldaan wordt aan de eisen van het Bouwbesluit 2012 voor (bestaande) reguliere woningen; • voldaan wordt aan relevante milieuwet- en regelgeving; • de recreatiewoningen staan in stads- en dorpsrandgebieden voor zover het niet gaat om gebieden die zijn aangewezen als EHS en Nationaal Landschap.

Conclusie: De regeling in de verordening van de provincie Overijssel is minder stringent dan die van de provincie Drenthe.

Versie: Definitief

Pagina 67

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 Provincie Gelderland 2.4

Titel: Recreatie

2.4.1

Paragraaf: Solitaire recreatiewoningen

Artikel 2.4.1.1 Solitaire recreatiewoningen In een bestemmingsplan worden recreatiewoningen slechts toegestaan op locaties waar ook reguliere woningen kunnen worden gebouwd. Klik voor toelichting Titel 2.4 recreatie. Artikel 2.4.1.2 Permanente bewoning van recreatiewoningen In een bestemmingsplan wordt permanente bewoning van recreatiewoningen uitgesloten. Klik voor toelichting Titel 2.4 recreatie. 6.2 Titel: Ontheffingsbepalingen ten behoeve van hoofdstuk 2 Artikel 6.2.1 Lid 1 Gedeputeerde Staten kunnen op aanvraag van burgemeester en wethouders ontheffing verlenen van het bepaalde in Hoofdstuk 2 Ruimte van deze verordening voor zover de verwezenlijking van het gemeentelijk ruimtelijk beleid wegens bijzondere omstandigheden onevenredig wordt belemmerd in verhouding tot de met die regels te dienen provinciale belangen. Gedeputeerde Staten kunnen aan de ontheffing voorschriften verbinden indien de betrokken provinciale belangen dat met het oog op een goede ruimtelijke ordening noodzakelijk maken. Lid 2 De aanvraag als bedoeld in het eerste lid bevat in ieder geval: 1. een beschrijving van het project waarvoor ontheffing wordt gevraagd; 2. een motivering waarom een beroep wordt gedaan op de mogelijkheid die het eerste lid biedt; 3. één of meer kaarten op een zodanige schaal dat een duidelijk beeld wordt verkregen van de locatie waarop de ontheffing betrekking heeft.

Conclusie: De Omgevingsverordening van de provincie Gelderland is minder stringent dan de Omgevingsverordening van de provincie Drenthe.

Noord Brabant Artikel 11.1 Regels voor het wonen buiten bestaand stedelijk gebied 1. Een bestemmingsplan dat is gelegen in de groenblauwe mantel of agrarisch gebied, met inbegrip van een landbouwontwikkelingsgebied of een vestigingsgebied glastuinbouw, stelt regels ter voorkoming van: a. nieuwbouw van één of meer woningen of solitaire recreatiewoningen; b. zelfstandige bewoning van bedrijfsgebouwen, al dan niet solitaire recreatiewoningen en andere niet voor bewoning bestemde gebouwen. 2. In afwijking van het eerste lid kan een bestemmingsplan voorzien in de nieuwbouw van ten hoogste één bedrijfswoning ten behoeve van een op grond van deze verordening toegelaten bedrijf binnen het bij dat bedrijf behorende bouwblok of bestemmingsvlak mits de toelichting een verantwoording bevat waaruit blijkt dat: a. de noodzaak vanwege de aard van de bedrijfsvoering aanwezig is; b. de noodzaak van deze nieuwbouw niet het gevolg is van een eerder aanwezig, doch afgestoten bedrijfswoning; c. het bestemmingsplan de nodige voorwaarden bevat om een goede landschappelijke inpassing van de te bouwen woning te verzekeren, overeenkomstig het bepaalde in artikel 2.2 in verband met de kwaliteitsverbetering van het landschap. 3. In afwijking van het eerste lid kan een bestemmingsplan voorzien in: a. de bouw van een woning ter vervanging van een bestaande woning binnen het daartoe aangewezen bebouwingsvlak, mits is verzekerd dat overtollige bebouwing wordt gesloopt; b. de vestiging van of de splitsing in meerdere woonfuncties in cultuurhistorisch waardevolle bebouwing mits deze vestiging of splitsing mede is gericht op het behoud of herstel van deze bebouwing. 4. Een bestemmingsplan als bedoeld in het eerste lid kan voorzien in het gebruik van een voormalige bedrijfswoning als burgerwoning, mits is verzekerd dat: a. er geen splitsing in meerdere woonfuncties plaatsvindt; b. overtollige bebouwing wordt gesloopt. 5. De toelichting bij een bestemmingsplan als bedoeld in het eerste lid dat voorziet in de vergroting van een of meer woningen bevat een verantwoording waaruit blijkt dat het bestemmingsplan de nodige voorwaarden bevat om een goede landschappelijke inpassing van deze vergroting te verzekeren, overeenkomstig het bepaalde in artikel 2.2 in verband met de kwaliteitsverbetering van het landschap. 6. Een bestemmingsplan als bedoeld in het eerste lid kan voorzien in een éénmalige vergroting van de inhoud van een solitaire recreatiewoning met ten hoogste 10 % van de op grond van het per 1 maart 2011 geldende bestemmingsplan toegelaten inhoud. 7. Het bepaalde in dit artikel geldt niet indien er sprake is van een stedelijke ontwikkeling als bedoeld in hoofdstuk 3. Artikel 13.4 Algemene ontheffing

Versie: Definitief

Pagina 68

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 1. Gedeputeerde Staten kunnen op aanvraag van burgemeester en wethouders ontheffing verlenen van de regels van deze verordening, voor zover de verwezenlijking van het gemeentelijk ruimtelijk beleid wegens bijzondere omstandigheden onevenredig wordt belemmerd in verhouding tot de met die regels te dienen provinciale belangen. 2. Aan de ontheffing kunnen voorschriften worden verbonden indien de betrokken provinciale belangen dat met het oog op een goede ruimtelijke ordening noodzakelijk maken. 3. De aanvraag bedoeld in het eerste lid maakt onderdeel uit van het overleg bij de voorbereiding van een bestemmingsplan, waarbij in de toelichting van dat bestemmingsplan worden opgenomen: a. een beschrijving van de mogelijke gevolgen van de ontheffing voor het belang dat beschermd wordt door de bepaling waarvan ontheffing wordt gevraagd; b. een of meer verbeeldingen op kaart met een zodanige mate van nauwkeurigheid dat een duidelijk inzicht wordt verkregen van de plaats waarop de ontheffing betrekking heeft. 4. Op de voorbereiding van een ontheffing als bedoeld in het eerste lid is afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht van toepassing met dien verstande dat deze voorbereiding onderdeel uitmaakt van de voorbereiding van het bestemmingsplan waarop het verzoek betrekking heeft. Burgemeester en wethouders sturen na afloop van de termijn van tervisielegging de tegen het voornemen ingebrachte zienswijzen onverwijld toe aan Gedeputeerde Staten, vergezeld van hun oordeel daaromtrent. 5. Gedeputeerde Staten beslissen binnen vier weken na ontvangst van de bescheiden als bedoeld in het vierde lid. De kennisgeving van het besluit tot ontheffing geschiedt tevens langs elektronische weg. 6. Indien Gedeputeerde Staten besluiten geen toepassing te geven aan het eerste lid, weigeren zij de ontheffing. 7. Gedeputeerde Staten houden bij de beslissing op de aanvraag om ontheffing rekening met de provinciale structuurvisie; 8. De toelichting bij een bestemmingsplan dat wordt vastgesteld na een verleende ontheffing bevat een afschrift van het ontheffingsbesluit, met inbegrip van de door Gedeputeerde Staten op grond van artikel 13.4, lid 2, aan de ontheffing verbonden voorschriften alsmede de in artikel 13.4, lid 2, bedoelde stukken; 9. Gedeputeerde Staten kunnen een ontheffing geheel of gedeeltelijk intrekken indien binnen twee jaar, te rekenen van de datum van de ontheffing, geen bestemmingsplan is vastgesteld met gebruikmaking van de ontheffing.

Conclusie: De regeling in de verordening van de provincie Gelderland is minder stringent dan die van de provincie Drenthe.

Provincie Limburg De Omgevingsverordening Limburg wordt niet iets specifieks geregeld m.b.t. recreatiewoningen.

Provincie Utrecht Artikel 6.2.4 Permanente bewoning recreatieverblijven toegestaan 1. Een bestemmingsplan voor een gebied dat is aangeduid als ‘Permanente bewoning recreatieverblijven toegestaan’ [het gehele landelijk gebied m.u.v. Groene contour en Nationale landschappen] kan bestemmingen en regels bevatten die permanente bewoning van recreatiewoningen, stacaravans en recreatieboten toestaan mits op 31 oktober 2003 al sprake was van permanente bewoning en dit sindsdien onafgebroken heeft plaatsgevonden. Voor recreatiewoningen, stacaravans of recreatieboten die deel uitmaken van een als een eenheid te beschouwen complex, voldoen alle recreatiewoningen, stacaravans of recreatieboten aan deze voorwaarde. 2. De toelichting op een bestemmingsplan als bedoeld in het eerste lid bevat een onderbouwing waaruit blijkt dat is voldaan aan de genoemde voorwaarden. Artikel 6.2.5 Permanente bewoning recreatieverblijven niet toegestaan 1. Een bestemmingsplan voor een gebied dat is aangeduid als ‘Permanente bewoning recreatieverblijven niet toegestaan’ [Groene contour en Nationale landschappen] bevat geen bestemmingen en regels die permanente bewoning van recreatiewoningen, stacaravans en recreatieboten toestaan. 2. In afwijking van het bepaalde in het eerste lid kunnen Gedeputeerde Staten ontheffing verlenen voor een gebied dat is aangeduid als ‘Permanente bewoning recreatieverblijven niet toegestaan ontheffing’ [Nationale landschappen] voor de permanente bewoning van recreatiewoningen, stacaravans en recreatieboten. De ontheffing kan worden verleend onder de voorwaarde dat op 31 oktober 2003 al sprake was van permanente bewoning en dit sindsdien onafgebroken heeft plaatsgevonden en landschappelijke en natuurwetenschappelijke waarden niet onevenredig worden aangetast.

Conclusie: De regeling in de verordening van de provincie Utrecht is minder stringent dan die van de provincie Drenthe.

Provincie Noord Holland Artikel 18 Recreatiewoningen 1 Een bestemmingsplan voorziet niet in de mogelijkheid van permanente bewoning van recreatiewoningen en stacaravans. 2 Een bestemmingsplan dat betrekking heeft op een bestaand bedrijfsmatig geëxploiteerd complex van recreatiewoningen stelt regels ter waarborging van een bedrijfsmatige exploitatie van het complex.

Versie: Definitief

Pagina 69

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 3 Een bestemmingsplan dat – na toepassing van artikel 14 derde lid – de oprichting van een nieuw complex van recreatiewoningen mogelijk maakt, stelt regels ter waarborging van een bedrijfsmatige exploitatie van het complex en het voorkomen van permanente bewoning van de recreatiewoningen. 4 Bestemmingsplannen, waarin bestaande recreatieparken, liggend in of tegen beschermde natuurgebieden, met een zomer- en winterregeling, moeten deze regeling respecteren en handhaven teneinde de natuur in het winterseizoen de mogelijkheid te geven te herstellen. 5 Artikel 15 is van overeenkomstige toepassing.

Conclusie: De regeling in de verordening van de provincie Noord Holland is minder stringent dan die van de provincie Drenthe. Provincie Zuid Holland In de Verordening Ruimte van de Provincie zijn geen bijzondere bepalingen opgenomen over het omzetten van recreatiewoningen i n (gewone) woningen.

Conclusie: De regeling in de verordening van de provincie Zuid Holland is minder stringent dan die van de provincie Drenthe.

Provincie Flevoland In de Verordening voor de Fysieke Leefomgeving Flevoland 2012 zijn geen bijzondere bepalingen m.b.t. recreatiewoningen opgenomen.

Conclusie: De regeling in de verordening van de provincie Flevoland is minder stringent dan die van de provincie Drenthe.

Provincie Zeeland Recreatie Artikel 2.5 1. In een bestemmingsplan waarin bestemmingen worden aangewezen dan wel regels worden gegeven voor een nieuw verblijfsrecreatieterrein of de uitbreiding van een verblijfsrecreatieterrein worden regels gesteld ter voorkoming van permanente bewoning. 2. In de toelichting bij een bestemmingsplan voor een nieuw verblijfsrecreatieterrein of de uitbreiding van een verblijfsrecr eatieterrein wordt aannemelijk gemaakt dat duurzaam beheer en onderhoud van het terrein is gewaarborgd. 3. In een bestemmingsplan waarin kleinschalige kampeerterreinen worden toegelaten of waarin voor deze terreinen regels worden gegeven worden zodanige regels gesteld dat op deze terreinen ten hoogste 25 kampeermiddelen zijn toegelaten, waarvan 20% met een maximum van 5 kampeermiddelen permanent zijn toegestaan. 4. In afwijking van het derde lid mag de op het tijdstip van inwerkingtreding van deze verordening bestaande situatie positief worden bestemd.

Conclusie: De regeling in de verordening van de provincie Zeeland is minder stringent dan die van de provincie Drenthe. Conclusies van de vergelijking van de Omgevingsverordening van de provincie Drenthe en van de andere provincies Uit het vergelijkend onderzoek naar de Omgevingsverordeningen van alle Nederlandse provincies, zoals hierboven weergegeven blijkt dat de provincie Drenthe de minste mogelijkheden biedt om recreatiewoningen om te zetten in gewone woningen.

Versie: Definitief

Pagina 70

(Raads)onderzoek Noordenveld Recreatiewoningen 2014 BIJLAGE 2. VNG “Beleidsregels oude onrechtmatige bewoning recreatiewoningen” Bijlage bij de brief van de VNG d.d. 8 februari 2012 (kenmerk FLO/U201200203 Lbr, 12/014).

Versie: Definitief

Pagina 71

(RAADS)ONDERZOEK VAN DE GEMEENTE NOORDENVELD

Recommend Documents