r- Port Betaald Port Payé Zwolle Holland ~!.~ voor veldbiolc?gl8

r-

Port Betaald Port Payé Zwolle Holland

~!.~

voor veldbiolC?gl8

Dit blad is bet gezamenUjke tijdscbrift

van bet IVN en de KNNV,

beide afdeUng Zwolle.

In de loop van 1993 werd besloten

beide afdeUnporganen,

respectieveUjk Frittilaria ea De Tureluur,

biDnen bet kader van de oaderliDge

sameawerking samea te Iata gaan in

Het Zwols Nataartijdscbrift.

Het blad vencbijat 5 keer per jaar

met een oplage van 600 exemplaren.

Werkgroepen Zowel IVN als KNNV hebben werkgroepen. Hier volgt een overzicht van de coördinatoren.

IVN Excursies

Agnes Neirneijer tt 0572 - 391955 Elja van Dongen tt 038 - 3762696 Hannah van Oene tt 038 - 4654657 Elja van Dongen tt 038 - 3762696 Roelof Visscher tt 038 - 4227375 GreetMeima tt 038 - 4228018 Gerwine Wuring . tt 038 - 4604644 Femmy Mulder 11' 038 - 4547960 Fenna Westers 11' 038 - 4224387 Teuni Lindhoud tt 038 - 4657772 Gerda Boonstra tt038-4217317

Cursussen algemeen Vogelzangcursus Wilde plantencursus

jaargang 7 - nummer 5 december 2000

Groencursus Natuurgidsencursus Kabouterpad Fiets- en wandelroutes

Kopij ZNT

Postbus 272 8000 AG ZwoDe

Jeugdwerkgroep

via Internet:

[email protected] Waarnemend coördinaforvanhet ZNT:

Hans Lindeboom

Korteaborststraat 9

8015 BW Zwolle - tt 038 - 4600701

Redactieraad:

Stands Depot Paddenwerkgroep Waterwerkgroep

KNNV

Piet Bremer

Bill van Kessel

Vogelwerkgroep

Eindredactie:

(geen inleveradres voor geschreven kopij):

Peter van Dam - Tesjeslaan 37 8042 BH Zwolle - tt 4220912 Foto's: Peter van Dam (tenzij anders vermeld)

Gerrit Gerritsen tt 038 - 4228122 Jan van Dijk tt 038 - 4657050 Leen de Kleine tt 038 - 4227837 Evert Ruiter 11' 038 - 4550891 . Bert Dijkstra 11' 038 - 4546912 Gerrit Gerritsen tt 038 - 4228122

Roofvogelwerkgroep Plantenwerkgroep lnsectenwerkgroep Zoogdierenwerkgroep Natuuibescherming

Typewerk:

KarinJanze Diet ter Stege

Gezamenlijke werkgroep Paddestoelenwerkgroep

Druk:

Freek Veldman . Usselmuiden

Kopijdata

rr

~

Bill van Kessel 038 - 4533677

11'

verenoglng

kopij virruvrij en tot en met WP6.1 inleveren op:

gep/luule dlllfI WtItII'tIp het ZNT wordt vel'%on~n

22 december

2 februari

2 maart

6 april

4 mei

15 juni

voor veldb1ologie

Zwols Natuurtijdschrift

7e jaargang - nummer 5 - 128

Verslag van de KNNV-plantenwerkgroep 2000 Enkele overwegingen

Wanneer is een excursie geslaagd? Als het een stralende avond is met een overwel digende opkomst? Als er vele (nieuwe) soorten gestreept zijn over een zo kort mogelijk traject en binnen zo kort mogelijk tijdsbestek? Als alle vragen (goed) beantwoord zijn en de streeplijst tot over de rand vol is??? Of als er weer wat termen en enkele soorten zijn bijgeleerd, die goed zijn ingeprent en die je ver volgens kunt toepassen bij nieuwe excursies en gewoon lekker genoten hebt van het-buiten-bij de-planten-zijn. Deze vragen komen op nu het excursieprogram is afgewerkt en de balans wordt opgemaakt met de daarbij behorende ver saggeving. Wat hebben we gedaan, wat doen we nu en wat willen we verder? Gaan we op dezelfde wijze voort d.W.Z. alleen planten benoe men en vastleggen op een streeplijst ofis <,iat te smal en moeten we breder, gevarieerder ofmeer thematisch aan de slag? Hoe houden we het boeiend en afwisselend. Het is goed om daar samen over na te denken voor het komende seizoen.

soort 'opname~stop' in je hoofd. Je ziet en hoort dan wel een hoop en neemt nog wat flar-den gegevens mee, maar het verband is niet hecht, je . bent het al gauw weer kwijt en de volgende keer loop je tegen dezelfde (pro-bleem)soort op. Voeg daarbij de steeds veranderende namen (ook de Latijnse) in de recente flora's en de ver warring is compl~. Niets is hinderlijker dan het geleerde voortdurend te moeten wissen. Eendui digheid op bet vlak van de naamgeving zou ons een lief ding zijn. .

Regelmatig herhalen Vervolgens betekent planten leren kennen herha len. Dat lijkt saai, maar is nuttig en nodig. Daar in past ook het opnieuw bezoeken van een ter rèin dat in het verleden werd geïnventariseerd, namelijk om te kunnen vaststellen of er zich in de loop van de jaren opmerkelijke veranderingen of verschuivingen hebben voorgedaan in de flo ristische samenstelling enin welke mate deze cultuurlijk dan wel natuurlijk zijn. Ja, dan wordt het boeiend en de plantenkennis toepasbaar en functioneel. Het opent deuren naar nieuwe inte ressevelden en je gaat met andere ogen naar de vegetatie kijken.

Strepen en 'hokken' ? Dit is noodzakelijk om gegevens vast te leggen en op te slaan in een (gebruikers)bestand. Ze staan o.a. ten dienste van wetenschappelijk on derzoek, natuur- en landschapsbeheer, gemeen telijke en provinciale besluitvorming omtrent bestemmingsplannen (MER's). Het is daarnaast een leidraad en goede oefening in het leren en hanteren van Latijnse namen. Een oude streep lijst kan dienen als vergelijkingslijst.

botaniseren langs de Vecht

Kennis onmisbaar Planten leren kennen is in de eerste plaats met een 'goed uitgerust'oog en veel geduld: kijken, . vergelijken, ordenen, benoemen. Dat kost de nodige tijd, want telkens blijkt weer dat een te groot aanbod met veel gedetailleerde, vaak mi nieme kenmerken en verschillen resulteert in een Zwols Natuurtijdschrift

Maar.......hoe noodzakelijk, nuttig en bruikbaar

ook,je kunt je afvragen ofde streep/ijst in het kader van óns werk en óns uitgangspunt niet een té dominante plaats inneemt en teveel h,et doel van onze excursies gaat bepalen en de grenzen van het km-hok de floristische vrijh,eid inperken. Wij kijken naar planten. o~ ze te leren kenn,n en herkennen en daar pleZIer tn te hebben. Dat is ons uitgangspunt. Daarnaast dienen we een pe- . vendoel ten behoeve van de provincie, de g~7e jaargang - nummer 5 -129

meente of de Stichting FLORON. Laatstge eigen excursiepro noemde heeft trouwens gramma met o.a. als hoofddoel: een vlakdek kend overzicht van de verspreiding van soorten . d.m.v. strepen en hokken.

een

struwelen, bosschages, moerassige terreinen, spoorwegranden (ROVA, l1JL),WMO-terreinen en nog veel meer.

Vooruitzicht Toch zijn er nog heel wat 'witte plekken' die onze aandacht verdienen, zoals: emplacementen van de NS, muurbegroeiingen, bermhàlofYten (ook pekeladventieven genoemd) de bijzondere ziltminnende 'wadtlora' langs de bermen van hoofdwegen in onze regio, (onder)waterplanten en zgn. 'nieuwe natuur' . Al deze terreinen heeft Zwolle in voorraad. Er hoeft geen dagtocht voor gemaakt te worden. Wellicht zijn er onder ons leden die nieuwe boei ende terreinen kennen, die geografisch haalbaar zijn, en die het willen wagen eenseen excursie voor te bereiden. Met elkaar moet dat toch luk ken.

Samenvatting van enkele excursies. Westenholte.

Coördinaat 199-502; datum 16 mei

... kievitsbloemenhooiland ... Langenholte

Terugblik Er is inmiddels heel veel gedaan. Terreinen in de omgeving van Zwolle zijn gemakkelijk bereik baar en daarom voor een ieder nog eens nà te lopen in de vrije tijd.

Hier zijn de steile oevers bekeken vim een prach tige bermsloot aan de Zalkerveerweg, met glas helder water en vol stijve wate"anonke/, holpijp en kleine watereppe. Daarnaast een voor ons nieuwe soort: zeegroene zegge (Carex flacca) . Een grote populatie maar heel lokaal. Ter hoog te van de Vreugderijkerwaard komt de soort eveneens in een begrensde populatie voor. Op vàllend veel geoord helmkruid, dat later in het jaar prachtig heeft gebloeid. Verder heggewikke, veld/athyrus en gewone bermzegge . Een zwaar dreigend onweder 'woei' ons voortijdig naar huis. .

Als we nu even terugkijken waar de afgelopen jaren nauwkeurig onderzoek is gedaan dan ko men we tot een aanzienlijke opsomming:

VegtIusterbos.

Coördinaat 205-504; datum 06 juni

Weilanden, kolken, uiterwaardgraslanden, wis selvochtig grasland, liesgrasvegetaties, kievits bloemhooi/anden, glooiende oevers, afgeplagde oevers (Vegtlusterbos, Westerveld), bloemrijke slootkanten, steile oevers, Vechtstranden, taluds (al ofniet stenig), schrale dijken, mineraalrijke IJsseldijken, schrale Vechtdijken, Vechterweerd, schrale (zanderige) graslanden, wegen, paden, wegbermen-en randen, overgangsterreintjes,

. D e oeverranden leverden een massale, compacte groeiplaats van borste/bies op. Daarnaast bloei end op wel 20 plaatsen: draadrus ( deze is voor 2000 een Rode Lijst soort geworden!), veldrus, paddenrus, knolrus. Waterposte/ein was als ge volg van de hoge waterstand aanvankelijk 0JÎn der aanwezig, maar dook later in het jaar o~ nieuwe plaatsen op. Op één plek veel lang- ; baardgras. Vogels lieten zich niet onbetuigd:


7e jaargang - nummer 5 -130

zingend een sprinkhaanrietzanger, bosrietzan Er blijft inmiddels nog veel te onderzoeken.

ger, grasmussen. Dit parkbos-in-ontwikkeling Denk er in de wintertijd eens over na en kom

herbergt een schat aan plantensoorten, is nog vrij met ideeën als de crocussen uit de grond

onbetreden en ligt onopvallend tussen Zwolle en kruipen.

Berkum. De bijzondere planten kunnen behou den worden door het beheersregiem te richten Wie zich wat verder wil verdiepen ( bijvoorbeeld

op handhaving van de pionierssituatie. in plantengemeenschappen) kan heel goed

terecht in "Plantengroei in enkele Nederlandse

landschappen" een bloemlezing uit '1
nieuws" 1937-1958. Uitgave Natuurmonumen

ten & Jeugdbonden van Natuurstudie, 1973.

"HonderdjtuU op de knieën" Een uitgave van

de KNNV 2000. Aankondiging volgt in Natura.

En natuurlijk: Wilde Planten 1,2,3.

Veel genoegen!

namens de plantenwerkgroep, Han Beeuwkes (idem foto's) borstelbies Vegtlusterbos (Isolepis setaceae)

Heel fraai is het waterviolier / witte waterkers

slootje (kwelindicatoren) dat het terrein aan één

zijde begrenst (zie foto).

Westerveldse Bós.

Coördinaat 202~506; datum 13 juni.

Vorig jaar liepen we hier tegen een gemaaid ter

rein op, maar dit keer werd dat ruim goedge

maakt vanwege de overvloed aan soorten. Een

veelbelovend gebied, vooral nu er ook een flauw

glooiende oever is gegraven, waarbij heel mooi

te zien is hoe hier de geleidelijke opbouw van de

vegetatie verloopt van nat naar droog en van

laag naar hoog. Anders gezegd: waar begint een

soort en waar houdt hij weer op, wat is zijn tole

rantiebreedte. Daarbij is nog maar een fractie

van het gehele gebied bekeken en komt het in

aanmerking voor een herhaling in 2001.

Een greep uit de soorten: tengere rus langs en op de verdichte paden, veldrus, Paddenrus, veelbloemige veldbies, borstelbies, egelboter bloem, melkeppe, kale jonker, grote en kleine egelskop naast elkaar. Slot

waterviolier en witte waterkers

(Vegtlusterbos~

Trouwgraad en presentie (termen uit de planten sociologie!) waren dit jaar weer constant. Allen hartelijk bedankt. Samen moeten we het doen. Zwols Natuurtijdschrift

7e jaargang - nummer 5 -131 .

.-i.

Roofvogel-trektelling 1999 Ieder najaar trekken vanuit noordelijke streken dui Zálden roofvogels over ons land, op zoek naar voed selgebieden, om de winter te kunnen overleven. Deze trek begint al in augustus, met bijvoorbeeld visarend eb slechtvalk, en gaat door tot in november. Niet alle soomntrekken weg. Em groot deel van de haviken ziet ook kans in de Scandinavisc:he winter aan de kost te komen, maar bijvoorbeeld voor een buizerd wordt in die periode het voedsel onbereikbaar. Vanuit de Vogelwerkgroep Zwolle ootstond het idee om een indruk te krijgen hoeveel roofvogels tijdens deze trek gebruik maken van het Zwolse luchtruim. De telling vond plaats bij het uitkijkpunt op het Beekmanpad, ten westen van de Centrale Harculo.

Methode Om roofvogeltrek te tellen is het Beekmanpad langs de Ussel zeer geschikt. Deze plek geeft een bijna 3600 vrij uitzicht. Er ontstaat een telbreedte Van circa 4 kilometer, tussen de .Schellerwade en de voormalige zandafgraving van Te Siepe. De najaarstre~ van roofvogels in Nederland concen treert zich meestal in de maandoktober, zeker als het gaat om buizerd en sperwer. Daarom vonden de tel lingen op iedere zaterdag van 25 september tot en met 6 november plaats. (Grafiek 1) 220

200

lBO 160

I2IBUZERD

1

~I

140

:2

!

120

100

BO 60 40 20 0

......

li1SiI 25/9

ZIIO

10110 TE1III\GEN

16110

23110

-

30110

6111

Grafiek 1: getelde aantallen per dag Met name voor (,uizerds geldt: dat het 'thermiektrek kers' zijn. Voor thermiek is opwarming van de lucht nodig en daarom kan in de loop ~ de morgen de trek pas goed op gang komen. Sperwers wachten vaak deze thermiek niet af en beginnen de trek al vroeger in de ochtend op vleugelkracht. Dit kost na tuurlijk meer energie maar dan trekken de sperwers ook met de zangvogels mee (een soort vliegende pro visiekast). We kozen er voor ons te concentreren op


de thermiektrek die tussen 10.00 uur en 16.00 uur plaatsvindt:. Om ook een inzicht te krijgen in het dag verloop van de aantallen. werden per uur de getelde vogels vastgelegd. (Grafiek 2) 160 140 120 100 ! 80 äc 60 40 20 0

II!BUlZERD

I. SPffiI.II,ffi

l!!l!I

~

Jllll

.. "jggl

10.00 '11.00

11.00 12.00

l8a.

12.00 13.00

13.00 14.00

"""

14.00 15.00

15.00 16.00

UREN

Grafiek 2: getelde aantallen in elk uur .>

Tellers Zonder de spontane medewerking van een groot aan talieden van de Zwolse Vogelwerkgroep hadden deze tellingen niet uitgevoerd kunnen worden. Twee aan twee werden de deelnemers "OP één of meerdere c;lagen ingeroosterd in een telblok van 10.00 tot 13.00 uur of van 13.00 tot 16.00 uur. Deel namen; Vincent Mar tens, Henk Rensink, Erwin Booy, Albert Roering; Jan Tuin, Wim van den Bergh, Jos Kloppenburg, Gé van de Boveokamp, Herman Bisschop, Gerwin Kolthoff, Sib Kooistra en Jan van Dijk.

Resultaten De tellingen werden in negatieve zin nogal bemvloed door het weer. Op 25 september werden 10 buizerds geteld. De twee daarop volgende zaterdagen werden de tellingen afgebroken door beroerde weeromstan digheden; harde zuidwestenwind en regenachtig. Ge durende deze slechte weersomstandigheden, die be gonnen in de week na 25 september en aanhielden tot 13 oktober, kon er gaan thermiek ontstaan en moes ten veel roofvogels noodgedwongen wachten met de

trek. Het was dan ook niet verwonderlijk dat op 14 okto ber, toen de wind letterlijk uit een andere hoek giJÏg waaien en de lucht opklaarde, de vogels massaal op de wieken gingen. De telling op 16 oktober werd dan ook een historische; 209 buizerds en 5 sperwers. Overigens werd er dat weekeind op meerdere pillatsen geteld. Zie hiervoor het artikel 'Buir.erdrecord Zwol le aan diggelen' (ZNT 6e jaargang nr. 5). Op 23 ok tober trokken in de middag 4 buizerds en 3 sperwers langs. De telling van 30 oktober leverde slechts één buizerd op maar daarentegen 12 sperwers.


Kraanvogelen

tekening: Willemien van Itten;um

Op 6 november waren de weersoinstandigheden zeer slecht en had tellen geen zin. Al met al werden op het Beekmanpad 228 buizerds geteld en 19 sperwers. Totaal werd 24 uren geteld, zodat gemiddeld per uur 9,5 buizerds en 0,8 sperwers langskwamen. Het gemiddelde dagverloop in de aantallen per uur (grafiek 2) geeft: een normaal patroon. Discussie Op zich waren de tellingen geslaagd, zeker ook dank zij het enthousiasme ~ doorzettingsvermogen van de tellers. De vraag rijst nu echter ofje op basis van deze telling een schatting kunt maken van het totaal aantal roofvogels dat in het najaar boven ons gebied doortrekt. Wat ook opviel is dat zo weinig andere soorten roofvogels gezien werden. Deze telling kan heel goed als basis dienen in een reeks tellingen over meerdere jaren. Mogelijk zou een volgende telling een meer opportunistische benadering kunnen krijgen; tellen wanneer er (liefst veel) te tellen valt. Dergelijke momenten worden dus voor een groot deel bepaald door de tijd in het jaar en de weersomstandigheden. Statische tellingen, zoals het project in 1999 bij het Beekmanpad kennen natuurlijk ook nadelen. Eén van deze nadelen bleek op 16 oktober; het grootste deel van de buizerds trok toen door over het Engelse Werk, gebruik makend van de thermiek die boven de stad ontstond. Door over een breder front meerdere telposten te hebben kun je voorkomen dat je veel vo gels mist. Een goede verdeling van telposten zou zijn; op de IJsseldijk bij de Vreugderijkerwaard, Scheller dijk, Beekmanpad en Windesheim.

In ons deel van het land gebeurt het maar weinig dat je overvliegende kraanvogels ziet of .. . hoort: Maar als je dat geluk eens hebt meegemaakt, wil je meer ... meer ... steeds meer. En om de kans Van slagen te vergroten ligt een reis(je) naar het Walhalla van trek kende kraanvogels min of meer voor de hand: de om geving van Rügen in het voormalige Oost-Duitsland, vlakbij de Poolse grens. Je kunt zo'n reis eenvoudig zelf organiseren, maar er zijn ook 3I).dere mogelijkhe den! Fimme Bootsma en ondergetekende hebben een andere mogelijkheid meegemaakt, die ontzettend goed is bevallen. En omdat veel lezers van 'ons ZNT graag natuurreizen in den vreemde maken, wil ik graag ver slag doen van onze ervaringen. .

overal kraanvogels

In Frätow, een klein dorp bij Greifswald, woont een Nederlands biologenpaar: Geranda Oltshoomen Kees Vegelin. Geranda doet er onderzoek naar visot ters. Kees werkt aan de universiteit. Samen bewaken .ze de natuurwaarden in het noordoosten van Duits land. Ze doen dat in overleg met de plaatselijke be volking en de plaatselijke overheid. En met veel suc ces. Omdat het onderzoek naar visotters nauwelijks financiële ondersteuning krijgt, organiseert met name Geranda natuurreizen voor kleine groepen belangstel lenden. In het voorjaar zijn er karnpeer- en kanotoch- . ten. In het najaar zijn er kraanvogelwandelweken.

Jan van Dijk in cOnditie komen voor de lange reis

Zoals bekend zijn Fimme en ik vaak met onze vifeo camera en foto-apparatuur op pad. We besloten con tact op te nemen met Geranda en Kees. Niet v~ ~ Zwols Natuurtijdschrift

7e jaargang - nummer 5-133

kraanvogelwandelweek, maar wel voor ... het bezoek aan plekken waar van veel bijzondere natuur kan Worden genoten. Op die plekken is namelijk altijd wel wat te filmen. Voor Gerailda waren onze wensen geen probleem. Voordat de reis naar het noorden be gon, lag een aantrekkelijk programma klaar: een dag je kraanvogelen, een dagje zeearenden, een dagje op zoek naar visotters en bevers ... Het kon niet mooier. In tegenstelling tot. wat vaak wordt beweerd, pleistert de hoofdmaclrt van de kraanvogels maar zelden op het eiland Rügen zelf. De beste gelegenheden om deze fraaie vogels van nabij te bekijken, bevinden zich op het vasteland, in de omgeving van Stralsund. Al in september verzamelen de kraanvogels zich op vaste verzamelen slaapplaatsen. Ze eten er oogstresten van de uitgestrekte akkers en ze slapen in de ondiepe 'randmeren' van de Oostzee. Het aantal kraanvogels loopt in enkele weken op van ongeveer tweeduizend in het.begin van september tot. ongeveer twintig- tot. dertigduizend aan het einde van oktober. Wij waren er net in de toptijd! Als de kou invah trekken de vo gels verder zuidwaarts om uiteindelijk te overwinte ren in Noord-Frankrijk en Spanje.

a

Kranich - LJtkiek Ü \ (.Aussichtsplatrform)

~ -I~

voortdurend op de utkiek

Een groep vrijwilligers doet er alles aan om de belan gen van de kraanvogels te behartigen. Zo wordt da gelijks een enorme observatiehut bemand, om liefheb bers de kans te geven de kraanvogels van heel diclrt bij te bekijken. Op het erf van een boerderij is een grote schuur omgebouwd tot. kraanvogelkijkhut. De hele dag zijn van daaruit kraaffVogels te zien op de akker. Op een afstand van vijftig tot honderd en meer meter. Prima te bekijken en fantastisch te horen. Wat een geluiden! Sommige heren (kraanvogels) oefenen zelfs flink met hun danspassen. Veel soortgenoten worden vriendelijk doch dringend uitgenodigd om aan hun dans mee te werken en inderdaad ... vele laten zich hiertoe verleiden. Toch gaat voor de betrokken vrijwilligers niet alles van een leien dakje. Voor het eerst moesten de kraan vogels worden bijgevoerd. Wat is er aan de hand. Het Europees Parlement heeft diverse subsidieregelingen voor landbouwers. Zo is er subsidie voor het braak laten liggen van akkerbouwgronden in najaar en winZwols Natuurtijdschrift

ter. Prima voor de kraanvogels en voor roofvogels die op muizen jagen. Maar tegenwoordig krijgen de akkerbouwers ook subsidie voor het zaaien van koOl zaad. Op het eerste gezicht aardig, maar voor de na tuur vervelend nu in de praktijk blijkt dat die kool zaad ook op het br.iakliggende land mag worden ge zaaid en de boeren ongestoord van beide regelingen profiteren. Slecht voor de kraanvogels en de roofvo gels! De kraanvogelvrienden in het noordoosten van Duitsland maken zich ernstig zorgen voor de toe komst van 'hun kranen' . En terecht. Ze zijn zojuist al even vermeld: de roofvogels. Elke dag zagen we zeearenden, soms vijf tegelijk. Van juveniel tot volwassen. Verder genoten we van de rode wouw, de torenvalk, de sperwer, de havik en enkele buizerds. Veel roofvogels waren inmiddels vertrokken naar het zuiden, zoals de veelvuldig voor komende visarend. Hetzelfde geldt voor de schreeuw arend, waarvan ongeveer 40 tot 50 broedparen in dat gebied hun jongen grootbrengen.

Geranda OItshoorn, onze gids, houdt zich vooral be zig met visotters. Nagenoeg alle otterfamilies in een . wijde omgeving zijn in kaart gebracht, evenals 'de ' wegen' die ze dagelijks gaan. Gevaarlijke oversteek plekken worden nauwge~ in de gaten gehouden en waar nodig worden beschenil.ende maatregelen geno men of om dergelijke maatregelen gevraagd. Visot ters zijn nog volop aanwezig in dit deel van Europa: Vrijwel elk oeverland is geschikt en wordt bewoond. Visotters te zien krijgen is een ander iets. Daarvoor is veel geduld nodig en de kans ze in zo'n week te zien is derhalve klein. We zagen ze dus niet. Jammer, maar het speuren naar hun sporen was op zich al spannend. Vooral langs de rivier de Peene, een prach tige rivier in dit gebied. En sporen vonden we! Waar onder keutels. En we leerden hoe otterkeutels Zich onderscheiden van andere. Ze zien er zilvergrijs uit en ze ruiken naar een mengsel van drop en pepermunt. Hier en daar steekt visgraat uit. Wel raar trouwens ... dat ruiken aan otterkeutels.

uitkijken: overstekende visotters! 7e jaargang - nummer 5 - 134

· En dan de bevers. Ook hun sporen waren alom aan wezig. Omgeknaagde bomen, van dik tot dun. Pracht ige sporen van hun knaagtanden en heuse bever burchten, met de daarbij gegraven kanalen. Geen be verdammen, want die zijn hier niet te vinden. De be vers hebben wel eens geprobeerd er een paar te bou wen, maar door hun activiteiten kwam te veel akker land onder water te staan. Mensen hebben dus snel een stokje gestoken en de werklust van de bevers in andere banen geleid.

sporen wasbeerhond

een

Hoewel we op plek uroo.lang achter een camou tlagenet hebben zitten wachten, heeft een van de ac tieve bevers zich niet laten zien. Waarschijnlijk .wa ren we te vroeg op de dag. Spannend was het er wel, want in hetzelfde drassige gebied waren ook volop sporen van wilde zwijnen, edelherten, reeën, vossen en zelfs een wasbeerhond. Dit laatste dier rukt lang zaam maar zeker op vanuit Azië en bontfarms. Z'n sporen zijn ronder dan die van een vos en de afdruk van teennagels is duidelijk zichtbaar. Boeiend!

Tenslotte nog bijzondere 'ontdekkingen' met betrek- . king tot het gedrag van ijsvogels. Kort gelegen bij een plek, waar twee van dezejlrachtige vogels binnen vijf meter afstand tussen ons door vlogen, vonden we. een muurtje langs het water. De hoogte tot het water was ongeveer anderhalve meter. Op het muurtje lagen allemaal resten van stukgeslagen visjes en restanten van de geelgerande waterkever. Het moest het werk Zwols Natuurtijdschrift

wel zijn van ijsvogels! Want was de 'dader' een klein zoogdier of een andere visser, dan lag het oppeuzelen op de bij het water gelegen oever meer voor de hand. De vondst staat haaks op de informatie die je in de literatuur leest over het in z'n geheel doorslikken van door ijsvogels gevangen visjes. 0 ja, het waren voor al stekelbaarzen en naast afgeslagen viskoppen lagen er ook afgeslagen rugstekels! Van ijsvogels staat officieel bovendien 'vast', dat zij hun nesttunnels graven in zandige oevers. In het ge bied van de Peene hebben zij andere plekken in ge bruik. Zodra er in een vochtig bosgebied een boom met kluit en alom gaat, wordt de aarde in die kluit binnen een paar dagen door ijsvogels ingericht als nesthol. Geranda Oltshoom heeft in de loop der jaren minstens dertig van deze nestplekken gevonden! In middels weet ik, dat dergelijke nesten ook al in Ne~ derland zijn aangetroffen: in De Wieden en in het ge bied van De Blaauwe Kamer bij Rhenen. Zo zie je maar, iets staat 'vast' tot het niet meer vaststaat. Het was een fantastische week, die herfstvakantie. Zin in een natuurreis in de buurt van Rügen? Neem dan eens contact op met Geranda Oltshoom en Kees Vegelin. Dat kan middels het e-mailadres ([email protected]) dat te vinden is op de website van Geranda en Kees: www.aquila-naturrei sen.de

Peter van Dam

beversporen


Redactioneel Zo aan het einde van het jaar is het altijd goed de auteurs van bijdragen aan het Zwols Natuurtijd schrift te bedanken voor hun werk. Gelukkig maar dat het er zo velen zijn, want anders werd het niets. Elke keer weer een nieuw artikel pro duceren doe je namelijk niet zomaar. Daar is vaak veel tijd voor nodig, te melden informatie en natuurlijk vooral inspiratie en creativiteit. Het Zwols Natuurtijdschrift maakt een voórtdurende golfbeweging door: de ene keer een meer KNNV-gehalte en dan weer vooral een IVN geheel. Ieder met z'n eigen positieve waarde en elkaar prachtig aanvullend. We zien veel vaste rubrieken en toch ook vaak verrassende onder werpen. De manier van aanleveren van de kopij gaat steeds sneller. En dat kan natuurlijk ook niet anders met een nieuw medium als Internet en haar e-mailmogelijkheden. Toch is de variatie in aanbieden even groot als het aantal auteurs. Van de eindredactie wordt derhalve vaak veel zin in puzzelwerk gevraagd. Puzzelen is leuk, maar bij de eindredactie van zo'n blad als het ZNT is het een stuk handiger als teksten minder in uitvoe ring verschillen. Vandaar hieronder een korte opsonunmg van richtlijnen om bij het schrijven van een bijdrage rekening te houden: Lettertype:

Soortnamen: Foto's: Tekeningen:

Auteur(s): Taal:

Times New Roman - 12 punts altijd cllrsitJf en zonder hoofdletter niet opgenomen in de tekst aanleveren, maar als aparte bestanden mogen wel in de tekst zijn verwerkt altijd vermelden, want het staat zo raar als dat niet het geval is op de computer instellen op Nederlands

kan het gebeuren dat dit niet het geval is. Dat heeft dan altijd te maken met de beschikbare ruimte in het ZNTen het daarbij behorende kos .tenaspect. Het plaatsen van tekeningen die geko pieerd zijn uit boeken is niet toegestaan. Ttmzij de tekenaar hiervoor toestemming heeft verleend. Hetzelfsiegeldt voor foto's, ook als ze van Internet zijn 'geplukt' . Tenslotte dit: ik ben ongetwijfeld het één en an der 'Vergeten te vermelden. Dat komt een andere keer dan wel weer. Blijfvooral artikelen schrij ven of andere bijdragen leveren. Ook in 2001.

Peter van Dam

Excursieverslag

landgoed Vilsteren .

Zaterdag 16 september Landgoed Vilsteren 6 volwasenen en 1 kind Gidsen Mies Weijers en Lenie van Eijsden. Het weer was licht bewolkt met voldoende zon, heerlijk najaarsweer. De groep was zeer geïnteresseerd en bestond uit hoofdzakelijk IVN-Ieden of mensen die bekent zijn met het IVN. Er zijn een paar bijzondere waarnemingen, waaronder twee prachtige bief stukzwammen, een haas langs de Vilsterense Es en op zich heel leuk, een vos op klaarlichte dag in de uiterwaarden van de Vecht. Na afloop nog met z'n allen koffie gedronken op het terras van 'De Klomp'. . Agoes Neimeijer

Hoewel veel schrijvers een tekst voorzien van een mooie lay-out, is die lay-out maar zelden passend bij de stijl van het ZNT zoals die in de loop der jaren is ontstaan. Bij het redigeren wor den de lay-out-codes direct geschrapt. Jammer van ai die energie. Lever de tekst dus zo kaal mogelijk aan! Als auteurs foto's of tekeningen bij hun tekst leveren worden ze vrijwel altijd geplaatst. Toch Zwols Natuurtijdschrift .

7e jaargang- nummer 5 -136

Excursieverslag De Colckhof

Excursieverslag Molecaten

Zondag 15 Oktober 'De Colclmof Gidsen: Elja van Dongen en assistent Annelien Biennan. . Ter voorbereiding waren we 12 oktober met de paddenstoelenwerkgroep voor gaan lopen. We hadden ± 75 soorten op naam kunnen brengen, meerdere bekende maar ook minder bekende. Zou datniet wat teveel zijn voor een excursie? Eerst maar afwachten wat het weer gaat doen zondag. Om half twee waren we ter plekke en het begon te druppen, de lucht zat helemaal dicht en zelfs een beetje mistig. Maar afwachten hoeveel mensen er komen. Leuk was dat er een mevrouw op de fiets kwam ± kwart voor twee. "Zijn jullie van het IVN? ". Ja zeker. Ze had geen tijd om mee te lopen maar had een padde stoel op de foto gezet en wilde weten wat het was. Het was de grote parasolzwam. paar kwa men de fietsen en auto's, heel veel, ±75 mensen waaronder 15 kinderen. Het was een hele leuke groep, wel erg groot, maar men zorgde goed voor elkaar. Je kon niet steeds wachten tot alle mensen er waren en je konden verstaan. De mensen zorgden er daarom zelf voor door te vertellen wat er gezegd werd. Er werd geroken, geproefd en gevoeld, ook werd het spiegeltje, de loep ofhet vergrootglas gebruikt. Elja gafregel matig bij verschillende onderdelen achtergrond informatie. Ook de kinderen kwamen paddestoe len aandragen om te vragen wat het was. We hadden de mensen ook graag de holstee/kluif zwam laten zien, donderdag stonden er vijf, van daag geen één, waarschijnlijk door het krabben van een hond. De mensen vonden het ook erg interessant om het duivelsei van de grote stinkzwam te zien doorsnijden om de ontwikke ling ervan te kunnen waarnemen. De mensen waren zeer tevreden en zijn van plan de rest van de herfst meerdere excursies te volgen. Het weer: het bleef droog.

Zondag 5 november 'Molencaten' Gidsen: Elja van Dongen en assistent Annelien Bierman. Om twee uur vertrokken we met ± 27 volwasse nen en vijf kinderen richting de eerste paddestoel: de schubbige b.unde/zwam. De zon scheen, er was vrijwel geen wind en de tempera tuur was aangenaam. Er' werd het één en ander verteld over sporen, lamellen, zwamvlok, sapro fYten en parasieten. Een mooi voorbeeld van deze laatste is de porseleinzwam, die hier, zoals altijd, groeitop een grote beuk.

Annelien Biennan

Er liep een aantal zeer geïnteresseerde deelne mers mee die, gewapend met hun eigen padde stoelenboek, veel vroegen en opschreven. Ook de kinderen deden enthousiast mee en kwamen met van alles aandragen. Op onze tocht kwamen we o.a. tegen: de paarse schijnridder, de gele en de kleine aardappe/bo vist en natuurlijk de gewone zwavelkop. De Ne velzwam vormde op een aantal plaatsen prach tige heksenkringen. Een voorbeeld vàn in symbi ose met bomen levende paddestoelen vormde een russuia met een rode hoed, die na enig proe ven bestempeld werd als de braakrussula. Twee paddestoelen verdienen een aparte vermel ding: de kostgangerboleet en de stekeltrilzwam, beide voorkomend op de Rode lijst van de pad destoelen (Rl.3=kwetsbaar). De eerste parasi teert op de gele aardappelbovist, de tweede groeit op dood naaldhout. Wij trotfenhem maar liefst op een drietal plaatsen aan. De excursie werd afgeslot.enm.et een heel 0f.val ~ lende paddestoel, de grote sponszwam. Van!d' hier wandelden we terug naar de parkeerplafits, waar om vier uur de excursie werd afgeslot~. Gezien de reactie van de deelnemers een geslaagde tocht.

Annelien Biernan



Verslag van excursies op verzoek van particulieren of verenigingen 2000 Het afgelopen jaar zijn IVN gidsen gevraagd voor diverse verschillende activiteiten. Op 15 maart hadden de plattelandsvrouwen uit . Zwolle een uitstapje. Na een kopje koffie bij Krisman ging men wandelen door het Engelse Werk. Bill van Kessel en Jellie Rijlaarsdam zijn meegegaan en hebben gewezen op allerlei voor j~sverschijnselen zoals: uitbundige vogelzang, stmsenplanten, ontluikend groen en de bloei van ,boD)en. Op 15 mei een herhaling van het vorige maar dan voor de dames uit Herxen. Agnes Nei meijer is mee geweest. Het was op zich een ge slaagde excursie, maar de datum was niet goed gepland. In verband met de Hanzedagen bij de Usselbrug was het Engelse Werk haast niet te bereiken. Het was ook heel rumoerig door shows van vliegtuigen. Op 24 september was er een open dag op de Nooter Hof, het herfstfeest. Er was van alles te doèn. Er waren twee gidsen aanwezig om het publiek door de tuinèn de lei den, en natuurlijk iets te vertellen over de plan ten en struiken. Wim van Bruggen en Arie Drie sprong hebben dit verzorgd. HetZelfde deed Ja cob Post in Zandhove, ook 14 öktober. Hij had mensen bij zich uit 's Heerenbroek van de wan delvereniging 'De Kuierlatten' Het was een prachtige zaterdagmiddag en de mensen hebben genoten. Op 2S september kwam er een verzoek van de 'Baron van Dedemschool' uit de buurt schap Emmen bij Dalfsen. Ze hadden op school een natuurproject en wilden op een dinsdagmid dag graag daadwerkelijk de natuur in. Of er ook gidsen mee konden gaan om iets te vertellen. Nou het viel niet mee om door de week wat mensenbij elkaar te krijgen. Tenslotte heb ik Agnes Neimeijer, Jo Bouwhuis en Annemiek~ L.eusink bereid gevonden om mij te helpen. Het gmg heel leuk die middag. Met een bol wol heb ben we eerst een spinnenweb gemaakt. Van alles wat er in de natuur met elkaar vèrbonden is. Met blinddoeken hebben we verschillende boomschorsen gevoeld: eik, beuk, berk enz. Met spiegeltjes hebben we verschillende padde stoelen bekeken, een aardappelbovist doorge sneden en een duivelsei doorgesneden. Ook had Zwols Natuurtijdschrift

den we nog allerlei zakken opgehangen met ver schillende dingen uit de natuur zoals kastanjebol sters, wol, schelpen, noten, hooi enz. De leer krachten vertelden na afloop er zelf ook veel van geleerd te hebben. Een mooier compliment kun je niet krijgen. Op 26 oktober zat ik in de studio van Radio Oost in Hengelo voor een ·live uitzen ding tussen 11 en 12 uur. Er waren ook andere gasten. Het ge-sprek ging over een soort 'high ~ea' zoals dat in veel gelegenheden te gebruiken IS. Men maakt eerst een stevige wandeling om daarna in een restaurant iets te gebruiken. Ik mocht iets vertellen over hoe zo'n wandeling er uit kan zien. Wat er onderweg te beleven valt. Ik heb mijn verhaal gehouden over zintuigen ge bruiken: kijken, voelen, ruiken, beleven en over spechtengaten, reeënsporen enz, Ik heb mijn IVN rugtasje laten zien met wat attributen zoals: ~esje, loupepotjes, centimeter, spiegeltje, boek ]esenz. Iedere andere gids had het ook kunnen doen, maar het is zo moeilijk om door de week iemand te vinden die tijd heeft. Op 30 november was er een bijeenkomst in het wijkcentrum van Zwolle-Zuid. Iedere maand komt men bij elkaar ~ wordt.~ iemand uitgenodigd voor een praat ~e, een tumman, een dokter of zo. Men vroeg Iemand met dia's over planten en bloemen. Dit was ook weer op een donderdagochtend., Ik heb voorgesteld om de mensen mee te nemen voor een wandeling in de omgeving, maar er waren veel ouderen bij en sommigen waren slecht ter been, dus dat kon niet. Omdat ik niemand kon vinden voor dia' s heb ik mijn sporendoos mee genomen. Daarin zitten allerlei doosjes met dier sporen zoals: braakballen, vossenkeutels,. afge knaagd dennenappels, een lijstersmidse, schedels van hazen en konijnen, libellenlarven, nestjes van allerlei vogels, schalen van eieren van kievi ten, grutto 's, veren van buizerd, Vlaamse gaai, enz. Ik heb het gedaan in de vorm van een quiz. Een voorwerp op tafel en onderzoeken. Latpr alles besproken. Ze vroegen of ik een uur kon vullen, maar anderhalf uur was zo voorbij. Dit waren de activiteiten buiten de gebruikefijke publieksexcursies. We hebben zo weer veel men sen bij de natuur betrokken.

7e jàargang - nummer 5'-138

1000 jaar oude esgrond .gevonden in Orvelte Afgelopen vooIjaar is een nieuwe IVN-natuur gidsencursus van start gegaan. Onze groep be staat uit 22 'dromers, denkers, democraten en doeners', allemaal mensen met een hart voor de natuur. Regelmatig komen we samen om in de . bosgrond te wroeten, bomen te voelen, planten te detemuneren, diersporen te ontdekken en meer kennis over onderlinge relaties in de natuur te krijgen. Na deze eerste basis was het op 8 en 9 septem ber tijd voor een veldwerkweekend op het Veld studiecentrum in OrveJte. De opwarmer van het weekend bestond uit het zoeken van een eigen plekje buiten in de natuur en daar, eventueel zittend en met de ogen dicht, waar te nemen met je zintuigen wat je nou zo aanspreekt van deze plek. Zwerfkeien, bomen, stilte, waterdruppels, hazelnoten en peren inspi reerden ieder van ons op haar eigen wijze. Deze kleine pareltjes van natuurbeleving werden later ook in de groep gedeeld. Achterafvoor nlij, en ook voor anderen, een heel persoonlijk en waar devol onderdeel van het programma. De rest van de avond oefenden we in het geven en ontvangen van feedback. Vanafnu geen 'ja, maar ... ", enkel 'tops & tips'. Het ontvangen van feedback blijkt trouwens best lastig. Herinneringen aan de middelbare school kwa men boven dankzij de meegebrachte wijn, chips en nootjes, evenals het in bed klauteren op de slaapzaal met de naam 'Hazenleger'. Zaterdag was een volle buitendag met een wa terkwaliteitsbepaling d.m.V. kleine waterdieren, een grondboring en een lijntransect incI. reliëfmeting. Naast het aanleren van deze vaardigheden kre gen we zo ook een goed beeld van het es-beek dalsysteem in Drenthe. Via de grondboring tot 1 m diepte werd de historie van het landschap zichtbaar: het ophogen van de es met heideplag gen en schapenmest. Op deze manier "groeide" Zwols Natuurtijdschnft

de es met ong. 10 cm per 100 jaar. Even omre kenen en toen besefte ik dat de zojuist omhoog gehaalde grond 1000 jaar oud is. Zomaar aan te raken, anno 2000! Dit sprak velen tot de ver beelding. Op het Veldstudiecentrum kregen we nog een rondleiding langs alle educatieve materialen en ruimtes, wat naast ideeën ook begerige blikken opleverde, het is werkelijk een prachtig uitgerust centrum.

Kortom, het was een zeer gezellig en leerzaam weekend als opmars naar het tweede deel van de cursus.

Mirjam Smith

Van de IVN bestuurstafel Tijdens het schrijven van dit stukje is de herfst in alle hevigheid toegeslagen. Het blad is innliddels van de bomen, maar wel is het sprankelende liedje van een roodborst te horen, die zijn of haar territorium .aan het verdedigen is. Een mooi moment om terug te kijken op het jaar 2000 en te bepalen ofhet dat is geworden zoals het be doeld was. Het antwoord is ja en nee. Hoofdza kelijk ja, de uitgave van de 5 nieuwe fietsroutes zijn een succes geworden. De cursussen waren vol geboekt en hebben veel nieuwe leden opge leverd. De excursies zijn goed bezocht. De vie ring van het 25 jarig jubileum heeft veel publici teit opgeleverd en is afgesloten met een geslaag de avond in het Ecodrome. De werkgroepen lopen op zich goed, soms te goed. Uitbreiding is dan nodig, maar t.g.v. gebrek aan vrijwilligers zijn dan maatregelen nodig zoals een stop op nieuwe aanmeldingen. De groendoeners zijn. daarvan een voorbeeld. Het gaat ze zo goal in de wijkboerderij de Schellerhoeve in Zwolle Zuid, dat ze niet kunnen uitbreiden door gebrek aan hulp. Het gebrek aan vrijwilligers is een niet onbekend .pr~bleem, waar ook andere vrij1lli gersorgamsaties last van hebben. Oproepen in het Zwols Natuurtijdschrift hebben er geen r.er andering in kunnen brengen. Dat is jammer. Het zal. uitbreidingen van de activiteiten belellllllFen en In bepaalde gevallen zelfs onmogelijk maren. 7ejaargang - nummer 5.-139

Met het eronder zetten van de schouders van ruim 300 leden en donateurs zal Qat in 2001 toch wel tot positief resultaat moeten kunnen leiden. Het bestuur zal dan ook pogen weef op.sterkte te zijn, ondanks het feit dat Lidy Kuiper, t.g.v. verhuizing, en Gerard Broekhoven, t.g.v. zijn gezondheid, te kennen hebben gegeven te stop pen met hun bestuurlijke werk voor de afdeling. Wij betreuren dit ten zeerste, maar wensen bei den veel sterkte toe. Gelukkig hebben zich twee kandidaten uit de huidige gidsencursus aange diend. Chris de Goede en Gerrit ten Brinke 10 peninIiliddels mee als aspirant bestuurslid en hebben te kennen gegeven zich op de algemene ledenvergadering in februari beschikbaar te stel len voor een bestuursfunctie. Theoretisch komt het aantal bestuursleden dan op 5, nog steeds 2 verwijderd van het streef aantal van 7. Om te zorgen dat het bestuur de juiste afspiegeling is van de verhouding tussen het aantal dames en her~n wat lid of donateur is van de afdeling, zal de voorkeur voor de twee openstaande plaatsen, zonder te willen discrimineren, uitgaan naar da mes. Dames meldt u dus aan. Rest mij verder om een ieder en haar of zijn partner prettige kerstdagen en een goed en ge zond 200 1 toe te wensen namens het

IVN~bestuur

Hans Lindeboom

Algemene Ledenvergadering IVN De datum voor Algemene Ledenvergadering van het IVN is gepland op donderdag 15 februari 2001 in de Eli Heimanszaal van het Ecodrome aan de Willemsvaart 19 te Zwolle om 20.00 uur. Noteer deze datum in uw nieuwe agenda, zodat u dan uw mening en positieve inbreng kunt laten . horen. . Tot 15 februari 2001 .

Jubilarissen IVN afdeling Zwolle e.o. Op de jubileumavond van het IVN op maandag 9 oktober jl. is een aantal leden en donateurs geëerd met een speldje i.V.m. hun 25-jarig lid maatschap van de IVN afdeling Zwolle e.o. Deze personen, allemaal netjes op de ledenlijst vermeld met de datum 01101/75, hebben de basis gevormd van de afdeling. Vandaar dat wij hun namen hier nogmaals veirnelden en ze via deze weg hartelijk willen bedanken voor het vertrou wen in het IVN en willen feliciteren met het 25 jarige lidmaatschap van de afdeling. Zij hebben door hun inzet en trouw, nu en in het verleden, er toe bijgedragen dat we als afdeling .ons 25 jarig jubileum konden vieren. Nogmaals heel hartelijk bedimkt! De leden:

w. Bruggen Zwolle

P.JH van Dam Zwolle

H van Dijk Nieuwleusen

J Esselink Zwolle

Fam. D. de Jong Zwolle

M van Kampen Zwolle

L.H de Kleine Zwolle

M Knigge Zwolle

HH van der Laan Zwolle

G. Mos/ert Zwolle

HOsinga Zwolle

C. T. Piersma Dalfsen

E.A.J. Scheepmaker Hattem

R. Visscher Zwolle

HP. Wester Zwolle

F Westers Zwolle

het IVN bestuur

namens het IVN Bestuur

Hans Lindeboom


--- -

._

.. .


_---~------------------------------

Post IVN Post wat voor het IVN is bedoeld wordt nor maal naar de postbus gestuurd. .Daar waar in het verleden post toch naar privé adressen werd ge stuurd, is door mij met de afzender contact op genomen en een adreSWIjziging doorgegeven met het verzoek de post naar de postbus te stu ren. Het wil echter toch nog wel eens voorkomen dat IVN-ers post op hun privé adres ontvangen, wat niet meer voor de des betreffende persoon is bedoeld en soms ongewenst is. Ik verzoek hier bij om dit aan mij door te geven, zodat er actie kan worden ondernomen. Van belang is dus te weten wie de afzender is, wathet is en sinds wanneer de desbetreffende post wordt ontvang en. Ik zal dan zorgèn dat de post, ook die voor het bestuur en het Zwols Natuurtijdschrift, naar onderstaande adres zal worden gestuurd: IVN Afdeling ZwoUe e.o.

Postbus 272

8000 AG ZWOLLE

De post komt dan centraal binnen en wordt dan door de secretaris verdeeld. Hierdoor is bij o.a. verandering van bestuursleden het niet meer noodzakelijk adreswijzigingen rond te stüren. namens het· IVN Bestuur Hans Lindeboom

Acceptgiro IVN Voor het betalen van de contributie ontvangen de IVN-leden en donateurs via het april nummer van het Zwols Natuurtijdschrift een op naam gestelde acceptgiro. Daar waar nodig wordt de ze gevolgd door een l sto en soms door een 2<10 herinnering. Die laatste werd tot nu toe in okto ber verstuurd, waardoor pas in november geke ken kon worden wie uiteindelijk wel en niet heeft betaald. Om nu te voorkomen dll.t het innen van de contributie een moeizaam en oncontro leerbaar proces wordt, zijn er door het IVN-be stuur van de afdeling Zwolle e.o. een paar richt lijnen opgesteld. Zwols Natuurtijdschrift

.

.

De eerste acceptgiro wordt met het tweede, vaak april, nummer van het Zwols Natuurtijd schrift verstuurd. Deze acceptgiro di~ voor 1 juni te worden voldaan. De 1·... herinnering met begeleidend schrijven wordt op 10 juni verstuurd en dient voor 1 au gustus te worden voldaan. De 2<10 herinnering met begeleidend schrijven wordt, als nog niet betaald is, verstuurd op 10 augustus en dient voor 1 oktober te zijn voldaan. Is op die laatste datum de contributie nog steeds niet betaald, dan . worden de niet betalende leden en I of donateurs geroyeerd. Zij ontvangen daarover dan een schriftelijke mededeling. Het versturen van de 1·... en 2<10 herinnering brengt de nodige kosten mee voor de afdeling, o.a. ten gevolge van de porto, enveloppen, giro's en brietpapier. Het bestuur wil daartoe een tweetal mogelijkheden voorstellen om deze kosten te gaan beperken. Op de Algemene le denvergadering in februari 2001, kan dan ge stemd worden over de twee voorstellen. 1) De contributie op de 1·... herinnering wordt met f 2,50 verhoogd en op de 2do herinne ring nogmaals met f 2,50 tot een maximum verhoging van f 5,=. 2) De contributie wordt in zijn geheel voor ie dereen verhoogd met f 5,==, die men in min dering mag brengen bij het op tijd betalen. Laat uw menig over de bovenstaande voorstellen S.V.p. vroegtijdig horen, zodat op de algemene ledenvergadering over dit item gemakkelijk kan worden gestemd. Uw reactie îs welkom op het postadres van het IVN of per e-mail. (zie mp slag). .. namens het IVN be~tuur Hans Linde~oom

7e jaargang - nummer S - 141

maart

febI...· " , 1..'

1 _ _--'--

1

2 mpijZNT-l , ,21 •

3

3

3

4\ '

4 kDpij ZNT - 3

4

5

5

5

6 ZNT - 2 thuis

6

6

7 8 9 10 11 12

.13 1~ ,

7

8

7 8

t:.........;.....,,-..~

9

l6.

lJq;)-,,-? . 11_ ' '_ __ 12_-:--_ , 12 _ __ H ' jMcv. K'NNV 13 lezing 4 ' 14 ___~ 15,JIaIV.1VN 15 _ _~ .

,

~

;11.. ,'h' 13" , ~,,~ ~.

19 .

.

16,_ _ _ 14_ __

17,-,,-,-__l7 _ __

•.:Ja, "..' /,11,..,'..---__ I

\Eéi

__~~=~ .jQ

Ja .... ' '---___ 21 _ __ 22 ____

. 20~, ~

23 _ _~

24---_

----

u_---'_ ,~"",


1

2

, 4 ---,":,-'--_

7---,,--~

=

1 2

3 _ __

', 5 _ __

.6_ , _---'_

IS

juni

mei

april

:"1'

10 11 12 13 14

15 •

16

17 '18

,l'

16 .

19

17

18

19 '

20

20

21 22 23

22

23

24

2S

21

~

9

10

11

.12, 13

14

juli

september

augustus

oktober

november ·

I

h

1 2

1 2

1

2

,2 ' 3 4

1 2 3 4

3

3

:3

4

4

4

15

5

5

5

5

6 7' 8

6, 7 8

6 7

S

9

6 7 8 9

9

9

10 11 12

10 kopij ZNT - 4 1l

10 11

10 11

10 11

10

11 ·

12

12

12

13

13

13

13

14

I"

14

12

13

14

IS

15

IS:

16

16

17

18

19

22

14 15 16 17 18 19 20 21 22

12 13 14

23 :24

: 24

6 7 8 9

15

16 17 1$ 19 20

21

-25

9

23

15 16 17

18 19 20 21 ZNT - 4 thuis 22 23 24 25 26

16 17 18 - 19 kopij ZNT - 5 20

21

.

6

~

7

g\~.

8

17

18 19 20 21

)

20

21 kopij ZNT-I

22

23

24

25

26 '

Z7

ZNT-kalender 2001

iI".

De paddentunnels in het jaar 2000 In het vroegevooIjaar, om pr~ies te zeggen op zater dag 5 februari, toog een aantal IVN-ers en 'aanver wanten' naar de Fabrieksweg bij Windesheim. Dit was om diverse weIkzaamheden uit te voeren; die nodig waren O!D te zorgen dat de op handen zijnde paddentrek 'goed' zou verlopen. Het was een prachti ge morgen en de werkzaamheden verliepen vlot: de kanten van de slootjes die tegen de beschoeiing gren zen werden geschoond en de tunnels zelf werden met een schoorsteenvegerbol schoongetrokken. Ook werd al het zwerfvuil bij de paddentunnels opgeruimd.

De sfeer was goed en op z'n tijd werden de harde werkers voorzien van koffie met koek. Ook werd er gepraat over de staat waarin de beschoeiing verkeert, na 5 jaar is de kunststofheel bros geworden en sluit niet meer mooi aan op de tunnelelementen. Vele han den maken licht werk en rond 12 uur was de klus geklaard. Nog bedankt Hans, Karst, Jan, Rob en Pe ter! Na deze dag nam ik als coördinator contact op met diverse mensen om over een paar zaken wat meer te weten te komen. Zo kreeg ik te horen dat,er inde buurt van het gebied van de paddentunnels nog ver anderingen op til zijn op het gebied van herinrichting en dat de versleten beschoeiing van de paddentunnels gelijk met de werkzaamheden daarvoor plaats kunnen vinden. Nu de Fabrieksweg onderdeel vonnt van een . nieuwe fietsroute en een wandelroute zou het leuk zijn om mensen te informeren over de tunnels middels een informatiebord. Zo'n bord kan geplaatst worden op gebied van Staatsbosbeheer, de Gemeente Zwolle bezit namelijk de helft van de berm. In de herfst neem ik altijd contact op met de heer ' Wllterman van 'de Groene Welle' om te regelen dat zijn leerlingen het 'bosmaaieren' kunnen oefenen op de bermen van de Fabrieksweg. De machine van de gemeente is wat groot voor dit toch wel precieze werkje.

'n Ommetje natuur voor 'n (ander)half uur venoek om medewerking

Na de prachtige uitgave van de 5 herziene fiets routeboekjes van het IVN dit vOOljaar, bezint de werkgroep zich momenteel op een nieuwe klus. We denken daarbij onder andere aan een aantal fraai uitgegeven A4tjes met korte wandel en fietsroutes. Routes die als startpunt zo dicht mogelijk bij de eigen (voor- of) achterdeur lig gen; een ommetje natuur voor (ander)halfuur. Daarnaast willen we de bestaande wandelroutes in het Engelse Werk en door het centrum van de stad gaan herzien. Tenslotte zijn we in gesprek met een aantal IVN leden uit Dalfsen. Omdat we ook graag in de buitendorpen meer wandelen fietsroutes willen uitzetten met een natuur en milieu educatief gezicht. Kortom veel ambities en dus werk aan de winkel. Daarom zoekt de werkgroep dringend om ver sterking. ' Mocht je zin en tijd hebben om hier in mee te organiseren, of wil je op onderdelen je hulp aan bieden, je bent van harte welkom. Neem dan contact op met: ' Gerwine Wuring D Spanjarstraat 24 8017 DE ZWOLLE 038-4604644, E-mail: [email protected]

Birmenkort gaan de padden in winterslaap, ze zijn nu al op 'pad' naar hun wintergebied, meèstal een pleIge tussen hun zomerverblijf en het.water waar ze in het vroege voorjaar naar toe trekken om te paren. Slim hè! Een groet van de coördinator van de paddenwerkgroep,

Teuni Lindhoud



Website Vogelwerkgroep Zwolle Wie over Internet beschikt kan weer een website toevoegen aan z'n favorieten. Sinds kort beschikt ook de Vogelwerkgroep Zwolle over een eigen website. Maker van· de website is Tom Muilwijk, de zoon van ons lid Leo. Hij is erin geslaagd een interessante interactieve vogelsite te maken. Bezoekers aan de website kunnen kiezen uit een vijftal rubrieken: . infonnatie - hierin is het een en ander te lezen over de geschiedenis van de Vogel werkgroep en het ontstaan van het Zwols Natuurtijdschrift foto's - hier zijn op dit moment prachtige foto's te zien van roofvogels roofvogelwerkgroep - in dit onderdeel vind je informatie over het doen en laten van de roofvogelwerkgroep, die de laat ste tijd behoorlijk aan de weg timmert waarnemingen - als je een bijzondere vogelwaameming hebt gedaan, kun je hier je waarneming melden, waarna die via een druk op de knop voor ieder die het lezen wil beschikbaar komt; boven dien kun je hier zien waar zich bijzondere vogelsoorten bevinden in de directe om geving van Zwolle nieuws - het laatste vogelnieuws vindt een plek in deze rubriek, zoals de mo menteel vermelde informatie over de in vasie van witkopstaartmezen Vast staat dat veel vogelliethèbbers deze site regelmatig zullen raadplegen. Rest mij te melden wat het adres van de site is, zodat hij direct zelf kan worden bekeken: bttp://www.vwgzwolle.com Peter van nam


Vogelwaamemingen in de regio Zwolle in de periode augustus I september 2000

door Gerrit Gerritsen gebruikte afkortingen e~ tekens () z ex. juv. ad. m v p tere. sip!' r saw sow

= overvliegende vogels = zang = exempla(a)r(en) = juveniel/onvolwassen = adultlvolwassen = man = vrouw = paar = territoriaal/territorium = slaapplaats = ringvangst = stroomafwaarts = stroomopwaarts

Correctie vorige nummer:

Rode wouw 0705 Punthorst (1) MBD. Dit was een zwarte wouw . Van de soorten met een * achter de naam zijn alle binnengekomen waarnemingen gepubliceerd. Van de overige soorten is een selectie gemaakt. Soms is aangegeven hoe een selectie is gemaakt (bijv. vanaf 10 ex.). Ook niet-gepubliceerde waarnemingen worden uiteraard in het archief van onze VWG opgeslagen. Van 50 vogelaars ontving ik deze keer weer vele interessante waarnemingen; iedereen weer harte lijk bedankt daarvoor. Dodaarzen waren weer algemene doortrekkers op Heerderstrand en in de Koppeletivaard. Er werden 2 roodha/ifuten gemeld. In deTichelga ten Windesheim werd een roerdomp waargeno men. Nu de soort als broedvogel langs de IJssel (vrijwel) is uitgestorven, geven dit soort waarne ming~ weer wat hoop op nieuwe vestigingrn. . TraditIegetrouwwerden in het Zwarte Meer kwakken gehoord. De grote zilverreiger zet zijn opmars voort. Maar liefst 29 waarnemingen (20 vorigjaar~ en nu al maandmaXima van 4 (vorig jaar 2). gaat dit heen? Ook van de purperreiger me~r

WF

7e jaargang - nummer 5 .. 143

waarnemingen dan vorig jaar, mogelijk dooreen hoog broedsucces dit jaar. Er werden maar liefst 7 zwarte ooievaars gemeld; ook in de rest van Nederland was 2000 een topjaar voor deze soorLOp 17 augustus kwam een melding van een grote groep ooievaars bij Hattem en Mep- . pel. Waarschijnlijk ging het om dezelfde rond zwervende groep, gezien de vastgestelde vlieg richting. Lepelaars werden in sèptember vrijwel dagelijks gezien in het Engelse Werk. De aantal ' len waren wel veel lager dan in 1999. De al eerder geconstateerde toename van knob belzwanen op de randmeren zette fors door; op 3 augustus werden er op Ketelrneer en Zwarte Meer 1730 geteld. Langs de IJssel namen grau we gans en Canadese ganzen verder toe. Kol ganzen werden al eind september gezien. Smien ten waren al eind augustus met tientallen terug. Op het Veluwerneer werd een Amerikaanse smient gezien. Bij de roofVogels veel wespendieven, al 4 blau we kieken in september en ongehoord (93) veel visarenden. Er werden nog 5 b~omvalknesten bijgevonden. De Noord-Veluwe leverde een roodpootvalk op en Wim van den Bergh claimde een dwergarend, Drie groepen patrijzen geven weer wat hoop. Er werd op 13 augustus nog een kwartel gehoord. Waterrallen waren zeer algemeen en mogelijk waren porseleinhoentjes dit ook. Ik was name lijk bij Hattem watersnippen aan het ringen, toen ik als bijvangst maar liefst 2 porseleinhoentjes ving. Wellicht waren er die dag wel tientallen in de IJsseluiterwaarden aanwezig. In september al 3 trekkende groepen kraanvo gels, waarvan een over Assendorp trekkende groep door 2 waarnemers werd gemeld. Door het alsmaar groeiende aantal waarnemers wordt het voor een bijzondere vogel steeds moeilijker Zwolle ongezien te passeren!

bonte strandlopers. Veruit de meeste strandlo pers werden gezien in de natuurontwikkelings projecten in de IJsseluiterwaarden. Kemphanen waren redelijk talrijk evenals watersnippen. Bij de Wiessenbergse Kolk (273) en Bomhofsplas (400) werden zeer grote ~tallen gezien. Rui ters waren schaarser dan vorig jaar. De geelpootmeeuw werd 5x gemeld en in totaal werden er 22 reuzenstems gezien. IJsvogels (42) waren zeer talrijk, te danken aan maar liefst 250 broedparen in ons land dit jaar (SOVON). Er werden 2 draaihalzen gemeld, de kuifleeuwerik broedde weer in Zwolle-Zuid, de waterpieper was zeer vroeg terug en er werden grote aantal len tapuiten en paapjes gemeld. Aan de oostoe ver van het Ketelrneer werden maar liefst 28 baardmannetjes gezien en op IJsseloog een groep van 220 kneuen. Dat ringwerk verrassingen kan opleveren bewe zen vangsten van buidelmees, snor en grauwe klauwier. Ben Dielissen zag in de eerste week van juli in de Backermarke en Coreemarke in Zwolle-Zuid een paar witte kwikstaarten met 4-5 uitgevlogen jongen. Het mannetje bleek een onmiskenbare rouwkwikstaart te zijn. Het vrouwtje waarschijn lijk een gewone witte kwikstaart. De witte kwik staart kent maar liefst 9 ondersoorten en krui singen komen regelmatig voor. Vorig jaar zag ik een vergelijkbaar 'gemengd' paar (ook'metjon gen) in het natuurontwikkelingsproject Het En gelse Werk. Kortom, de rouwkwikstaart rukt verder op naar het oosten en bij deze roep ik iedereen op er volgend broedseizoen eens extra op te letten. houtduif

Enja hoor, weer een nieuwe soort voor onze regio: een steppenkievit. Dankzij de Zwolse vo geltelefoon konden velen ervan genieten. Verder 1 zilverplevier, 2 kanoeten, 2 rosse grutto 's, 2 steenfopers, 36 kleine, 14 krombekken en 88 Zwols Natuurtijdschrift

7e jaargang -nummer 5 ~ 144

Dodaars * 0208 Heerderstrand 11 WvdB

2708 Zalkeniijk 1 AHO

0509 Zwolle, de Geeren paar met 4 pulli AR

0509 Heerderstrand 21 WvdB

1009 Zwarte Meer Oost 10 MBU

1609 Engelse Werk 1 GG

1609 IJssel, de Zandjes 3 JBE/MvO/YR

1909 Wiessenbergse Kolk 1 GG

2209 Heerderstrand 25 WvdB

2409 Koppelerwaard 13 EG

2709 KIuinhaar 3 JH

Roodhalsfuut *

2808 Ossenwaard I HH

2909 Vossemeer I WvdB

Aalscholver (meer dan 250ftrek)

0308 Zwarte Meer West 255 GG/EG

0708 Sekdoornse Plas 29 GG

0809 Ketelmeer Oost 300 GG/DM

Roerdomp*

0808 Polder Oosterwolde I HP

0609 Tichelgaten Windesheim 1 JH

1109 Drontermeer 1 HP

Kwak *

0408,3108 Zwarte Meer lz FdR

Grote zilverreiger *

1604 IJssel, De Zancljes 1 YRlJBE

0408, 3008 Zwarte Meer 1 FdR

2508 Ossenwaard 1 JdG


0809,1709,2309 Drontermeer 2 VMIHP

1109 Drontermeer 4 HvdH


1409 Zwarte Meer 4 FdR


2409 en 2609 Vossemeer 1 EG/WvdB


Purperreiger *

0108 Drontermeer I WvdB

0308 Polder Mastenbroek 2xl WvdB/JvD

0308 Zwarte Meer 1 n W GG/EG

0808 Polder Mastenbroek 3 AA

0908 Polder Mastenbroek 2 AA

2208 Vossemeer2 VM

2508 Polder Mastenbroek 1 AHO

2408 Vossemeer I VM

0708, 0808, 0309 Polder Oosterwoldel HP

0409 Vreugderijkerwaard I n ZW met 4 blauwe reigers

GG

Zwarte ooievaar *

0308 Polder Mastenbroek 2xl JvD/WvdB

0408 Kampen 3 n Z FdR

0608 IJsselmuiden 2 n ZW IN

Ooievaar *

0208 Rande 2 GG/EG

0308 Veldiger Buitenland 3 GGIEG

. 0308 Polder Mastenbroek 4, 2 en 5 JvD/WvdB 0808 Polder Mastenbroek 14 AA 0908 Polder Mastenbroek 6 AA 1708 IJssel bij Hattem (60) saw EvD 1708 Meppel (77) WvdB 1908 Staphorsterveld 1 CH 1908 Kolderveen I CH 2008 Polder Kamperveen (6) VM 2008 Westerveld (4) HvV 2608 Polder Dronthen 1 n W VM 2608 Ossenzijl 25 ER 2808 Ossenwaard 1 HH 3008 Zwarte Meer 1 n NW VM 3008 Aa-Landen (10) HvV 3008 Zwarte Meer 1 FdR 1009 Zwolle (27) HB Lepelaar * 1604 Ketelmeer, oostoever 2 YRlJBE 0108 Vossemeer 22 WvdB 0208 Langs spoorlijn bij HarcuIo 2 GG 0208,0509 tlm 1209,2009,2209,2309,2409 Engelse Werk 2 HW/JdG/EG/WvBlHvdHIAdVILMIHH 0308 Keteldiep 1 n ZW GG 0608 Zwarte Meer 4 FdR 1108 Vossemeer 17 WvdB 2808 Ossenwaard I HH 1309,2109 Engelse Werk 3 HW 1309 tlm 1909, 2209 Engelse Werk 4 WG/WvdBlHvVIHW/JdGlHvdHIWHICHlLM/MK 2309 Engelse Werk 1 GG Koobbelzwaan (meer dan 25 of trek)

0308 Ketelmeer, Oost 1380 GGIEG

0308 Zwarte Meer 350 GGIEG

2308 Ketelmeer min. 500 VM

0809 Vossemeer 110 GG

1609 Ketelmeer-Oost 624 JBEIMvONR

Zwarte zwaan *

0308 Zwarte Meer 3 GGIEG

II 08 Schellerwade I VM

0109 Engelse Werk 4 sow GG

1509 IJssel, Spoolde 1 GG

1509 Vreugderijkerwaard dood ad. ex. GG


Toendrarietgans *

0308 Zwarte Water, Langenholte 1 GG/EG



Grauwe gans (meer dan 25 of trek) 0208 Engelse Werk 173 GG 0908 Engelse Werk 251 GG 0209 Zwolle, Coreemarke c 80 n ZW BDI 0309 Engelse Werk 223 GG 1509 Gelderdij~ Waard 212 GG 1909 Engelse Werk 232 GG 2209 Engelse Werk 224 GG Kolgans (meer dan 1000 en afwijkende data) 0208 Engelse Werk 43 GG 0308 Zwarte Water, Zwolle-Hasselt 13 GGIEG 0608 Engelse Werk 20 AdV 0908 Engelse Werk 26 GG 1108 Engelse Werk 27 GG 0109 Engelse Werk 35 GG 0609 Engelse Werk 8 GG 0909 Engelse Werk 18 GG 1109 Engelse We~k 6 GG 1409 Engelse Werk 22 GG 1609 Engelse Werk 15 GG 2209 Vossemeer IlO n ZW DM 2309 Zwolle, Coreemarke c 30 n Z BDI 2409 Kluinhaar (16) 3009 Zwolle, Coreemarke c 40 n Z BDI

0808 Engelse Werk 6 AdV 0908 Engelse Werk 8 GG 1108 Engelse Werk I GG 0109, 1509 Engelse Werk 4 GG 0309 Vreugderijkerwaard II AHO 1109 Engelse Werk 4 GG 1309 en 1509 Vecht, Marshoek I VM 1409 Engelse WerkJ GG 1509 Engelse Werk 13 GG 1509 IJssel, Spoolde 5 GG 1609 Engelse Werk 4GG 1909 Engelse Werk 6 GG

rn

Indische gans * 1408 Vecht, Marshoek 5 ad + 2 juv VM 1908 Vecht, Marshoek 6 ad + 2 juv VM 2908 Vecht, ·Marshoek 4 ad + 2 juv VM 3108 Buitenwaarden Wijhe I JAA 0309 Engelse Werk I GG 0509 en 0709 Vecht, Marshoek 9 VM 1509 Vecht, Berkum 7 VM 1509 Vecht, Marshoek 2 VM 1509 IJssel, Spoolde 6 GG 1709 en 2109 Vecht, Marshoek 6 VM Canadese gans • 1604 IJ~I Kampen-monding 2 YRlJBE 0208, 0908, 1l08, 0109, 1509, 1609 Engelse Werk 2 ssp: minimaGG 0608 Engelse Werk 4 AdV 0808 Engelse Werk 2 AdV 2108 Schellerwaard 34 WvdB 3108 Vreugderijkerwaard 7 VM 0709 Oldenelerwaard 23 WvdB 0809 IJssel, De Zande 15 GG 0909 Engelse Werk II GG 1109 OldenClerwaatd 59 WvdB . IIQ9 Engelse Werk 4 GG 1509 IJssel, Harculo 9 WG 2509 IJssel, Harculo 37 CH Brandgans * 02Ó8 Engelse Werk 7 GG 0608 Engelse Werk 6 AdV 0708 Bomhofsplas 25 invallend GG

Zwols N.tuurtijdschrift

brandgans

Magelhaengans *

2509 Prins van Wijngaarden I WvdB

Nijlgans (meer dan 25 of trek)

0708 Sekdoornse Plas 406 GG

0708 Bomhofsplas 423 GG

1208 Engelse Werk 168 sIp!. HH

2608 Staphorsterveld 75 RH

2708 Barsbeke~lder 125 RH

0909 Engelse Werk 209 sIp!. GG

1209 Vecht, De Tempel 30 VM

1509 Vecht, Marshoek 34 VM

1809 Sekdoornse Plas 320 HK

2109 Vecht, Marshoek 38 VM

2509 Engelse Werk 174 slp!.GG

. 2709 Barsbeke~lder 60 RH Casarea *

0208 Randerwaarden 2 ad. GGIEG

0708 Sekdoornse Plas ad GG

0908 Sekdoornse Plas 2 ARIHR

1809 Sekdoornse Plas I HK

Mandarijneend *

0208 Duurse Waarden 3v GGIEG

2209 Park Engelse Werk 5m+2v GG

2509 Engelse Werk I HW


Smient (meer dan 100) 0208 Engelse Werk m 00 3008 Bomhofsplas 30 MK 3108 Engelse Werk 4 VM 2109 Vecht, Marshoek c. 100 VM 2509 Engelse Werk 32700

Zwarte wouw * 0605 IJssel bij Oldeneell saw BOl 1605 Hattem (1) IS

Amerikaanse smient *

2309 Veluwemeer, Polsmaten 1 MK

Bndne kiekendief * 0308 Cellemuiden mOOIEG 0308 Veldiger Buitenland juv GGIEG 0408 Polder Mastenbroek 2 ad+4 juv totaal lvDlWvdB 0608 Barsbekerpolder juv. HvV 2008 en 2608 Drontermeer 2 VM 2008 Polder Broeken en Maten v VM 2008 Zwolle (m) VM 2208 Vossemeer m+v VM 2308 en 2408 Ketelmeer, oostoever 3 VM 2408 en 3108 Polder Mastenbroek 1 VM 2608 Vossemeer 1 VM 3008 Zwarte Meer West 2 VM 3008 Ketelmeer. oostoever 4 VM 3008 Kampen, de Pijper m VM 0809 Engelse Werk (1) vM 0809 Ketelmeer, oostoever juv GG 1109 Archemerberg 1 n ZW VM 1109, 2309, 2409 Kluinhaar (2) JH 1109 De Colckhof (2) JH 1209 Noorderkolk 1 WH 1409 Tichelgaten Windesheim 2xm n ZW VM .1909 Staphorst (2xjuv) MBU 2209 Gelderdijkse WaardIEngelse Werk v 00 2309 Polder Mastenbroek 1 WH 2409 Koppelerwaard v n W EG 2509 Kluinhaar (1) JH' 2909 Staphorst (v) MBU

Krakeend (meer dan 10)

0308 Ketelmeer, IJsseloog 16 00

0809 Ketelmeer Oost min. 55 GGJDM

0809Vossemeer min. 13400IDM

1409 Tichelgaten Windesheim 22 WvdB

Wintertaling (meer dan 25)

0809 Ketelmeer Oost 75 GGIDM

1609 IJssel. De Zandjes 166 JBE/MvO/YR

Pijlstaart *

1604 IJssel, De Zandjes 46 YRlJBE

Zomertaling *

1604 IJssel, De Zandjes 24 JBE/YR

0208, 0608 Engelse Werk 4 00

0308 Engelse Werk 5 IdG

0508 Engelse Werk I HH

3108 Buitenwaarden Wijhe 4 IAA

0809 Wiessenbergse Kolk 1 VM

Slobeend (meer dan 10)

1604 IJssel, De Zandjes 59 JBE/YR


Kuifeend (meer dan 50 en broedgevallen)

1108 Tichelgaten Windesheim v + 4 pulli VM

We~pendief

*

0208 Elspeetse Heide 1 WvdB 0208 Keizers- en stobbenwaarden 1 GGIEG 0408 Zwolle, Aa-landen 2 n W HB 0408 Zwarte Meer 1 FdR . 0608 en 1008 Rechterense Veld alarmerend v resp. p VM 0708 De Mataram 1 VM 0808 Harculo m n Z IvD 2208Vossemeerdijk (1) VM 0209 Langenholte 2 n ZO HB 1009 Vilsteren (2) VM 1009, 1109 Kluinhaar (1) JH 1109 Zwolle, Veerallee 1 n W 00 1509 Reelaer vlinderend ex. JH 1909 Zwolle 1 n ZW GG 1909 Staphorst in totaal 7 trekkers MBU 2409 Lemelerberg (1) IS 2409 Kluinhaar (3) JH


Rode wouw * 2409 Kluinhaar (1) JH

Blauwe kiekendief * 1109 Vilsterense Heide 1 VM 1709 Polder Oosterwolde (1) HP 2309 Staphorst, Vierbergen (juv v) MBU 2409 Koppelerwaard juv EG Havik * 0308 Zwolle, Aa-Landen (1) HB 0308 IJsseloog v GG 1108 Engelse Werk v GG 1308 Hattemerbroek v HvV 13Q8Westerveldse Bos 2 WH 1508 Stadshagen (1) HB 2408 Langenholte (1) HB 0909 Gelderdijkse Waard v GG 1609 IJssel Kampen-monding 1 MvO/JBE/YR 1809 Bomhofsplas m HB 2309 Vreugderijkerwaard m GG 2409 Leme1erberg (1) IS 2909 Wiessenbergse Kolk m GG

Te jaargang - nummer 5 -147

Buizerd 0409 Langenholte in totaal 29 trekkers HB

Roodpootvalk * 1509 Oldebroekse Heide 1 WvdB

SmeUeken

*

2509 Kluinhaar (I) JH

rode wouw

Dwergarend *

2808 't Harde I n ZW WvdB

Visarend

*

1604 Ketelrneer, oostoever I YRlJBE

0505 Zwolle, Coreemarke I n N BDI 0308 Zwarte Meer I n W GG/EG 0608, 1308, 3008 Zwarte Meer I FdR 1508 Kamperveen (1) HB 0108,2008,2608,2708,2309 Drontermeer 1 WvdBlVMIHP 1008, 1308, 1908 Drontermeer 2 HP 1608, 3108 Ketelrneer, oostoever 5 WvdB 1808 Vossemeer 3 WvdB 2208 Kampen, Flevoweg (1) VM 2208 Roggebotsluis (I) VM 2208,2608,2808,3108,0809 Vossemeer 1 VMlJdG/llli 2308 Zwarte Meer West I VM 2308 Ketelrneer, oostoever 1 VM 2408 Duurse Waarden 1 ARIHR 1108,2408,3108 Vossemeer 2 WvdBfVM 2608 en 3008 Ijsselmonding, Keteleiland 2 VM 2808 Harculo (1) WvdB 0209 Sekdoorn (I) ARIHR 0309 Windesheim 1 n N HWILM 1009 Beulakerwijde 1 HvV 1209 Vossemeer 4 WvdB 1409 IJssel 1 saw VM 1609 IJssel Kampen-monding 1 MvOIJBEIYR 1609 tlm 0110 De Doorn 1 DM 1709 Lemelerberg (I) JS/NN 1809 Hoenwaard I VM 1809, 2309 Langenholte 1 HB 2309 Harculo (4-6) IvD 2509 Harculo (1) IvD 2509,3009 Bornhofsplas 1 HB 2609 Tichelgaten Windesheim 1 en (3) WvdB/ARIHR 2909 Tichelgaten Windeshejm (I) ARIHR 3009 Bornhofsplas I n ZO


Boomvalk * broedgevallen: Hoenwaard, Zwarte Kolk I IvD Haersterbroek 1 IvD Zwolsedijk 2 IvD Mastenbroek, Nieuwe Wetering 1 IvD waarnemingen: 0208 Keizers- en Stobbenwaarden IGG/EG 0308 Vreugderijkerwaard I GG 0608, 1309, 1409 Zwarte Meer I FdR 0708 Vecht, Dalfsen I VM 0808, 2008 en 0409 Langenholte (m) HB 1308 Vilsterense Heide 3 VM 1408, 1608 Rechterense Veld 1 VMIJS 1608 De Dellen 5 WvdB 1908 De Dellen 2 WH 2308 Dalfsen I n ZW VM 2608 Weerribben m n Z ER 2808 Kluinhaar 3 JH 2908 Vecht, De Tempel 4 VM 3008 Aa-Landen (I) HvV 3108 Kampen, Flevoweg (I) VM 3108 Polder Hoog Zalk (2) VM 0109, 0309 Engelse Werk I GG 0209 Zwolle, Coreemarke I BDI 0909 Vecht, Vilsteren I VM 1009 Dalfsen, Vossersteeg (1) VM 1109 Gelderse Sluis I HvdH 1209 Genne 1 WH 1409 Tichelgaten Windesheim I VM 1509 Vecht, De Tempel (I) VM 1509 Bentinckswellen ad GG 2009 Zwolle, Holtenbroek (I) MK 2409 Staphorst, Evenboerweg (I) MBU Slechtvalk * 14 en 1508 Harculo "vreemd" v IvD . 0309, 0409,2109 Harculo "vaste" m WvdBlIvD 0309, 0909,2109 Harculo "vaste" v JvDlWvdB 0309 Zwolle, Veerallee m n ZW GG 1509, 1609, 1809, 2509 Harculo 1 WGIBDIfVMICH 2409 Polder Oosterwolde (I) HP 2409 Bornhofsplas I MK

Patrijs *

_

1208 Zandhove 12 ARIHR 1409 Langeslag 8 ARIHR 1509 IJssel, Keizers- en Stobbenwaarden 14 WG Kwartel * 0906, 1806 en 2006 Zwolle, Coreemarke Iz BDI 1308 Zwarte Meer Iz FdR


Waterral

*

0606t1m 0906 Oldenelerwaard 1-2z BDI

1108 Engelse Werk 3-4 GG

0609 Wiessenbergse Kolk 3 JdG

0809 Drontermeer 1 VM

0909 Vechtarm Vilsteren 2 VM

1009 Scherenwelle 3 GG

-1009 Vreugderijkerwaard 1-2 GG


1409 Harculose Waard 1 WvdB


1509 Spoolderhank 1 GG

1609 lissel Kampen-monding 2 JBElMvOIYR

1909,2309,2709 Staphorst, Vierbergen 1 MBU


Porseleinhoen *

2909 Wiessenbergse Kolk 2r GG

Kwartelkoning *

0406 tlm 0107 Oldenelerwaard Iz BDI

Kraanvogel *

0409 Zwolle-Noord 23n W HB

1009 Zwolle, Leliestraat 28 n ZW WHUI AdV

2909 BerkuIn c, 20 n Z FvN

Scholekster (me€?r daD. 50 en wm, nov-feb)

2509 Engelse Werk 2 HH

Kleine plevier *

0208 Engelse Werk 2 ad + 2juv GG

0708, 2409 Bomhofsplas 1 GGIMK

0409, 0509 Ossenwaard 2 JdGIMBU

1109 Engelse Werk I ARIHR

Bontbekplevier *

0208 Engelse Werk ad GG

0308,0109,0409 Engelse Werk 2 JdG/GG

2808 Engelse Werk 5 HH

2908, 0209, 0409 Engelse Werk 2 HH

1109 Engelse Werk I ARIHR

1309 Engelse Werkjliv GG

1709 Vreugderijkerwaard 4 juv GG

2309 Vreugderijkerwaardjuv GG

2409 Vosserneer 1 EG

3009 Bomhofsplas 1 MBU

Goudplevier (meer dan 25)

1708 Polder Mastenbroek c. 50 JdG

2409 Polder Oosterwolde 750 HP

Zilverplevier *

3009 Bomhofsplas I MBU

Steppenkievit *

0608 tlm 1208 Polder Oosterwolde I

WvdB/JN/JdGlHvV/HP/CH


Kievit (meer dan 500) 0608 Polder Oosterwolde 1300 op 150 ha GG 0708 Bomhofsplas 1600 GG 0909 Gelderdijkse Waard 500 GG 1809 Sekdoornse Plas 1200 HK Kanoetstrandloper * 0709 Engelse Werk 1 LM 2409 Vossemeer I EG Kle~ne strandloper * 2708,2808,2908 Engelse Werk 3 HWIlllI 2908,3108,0309, 1409, 1709 Engelse Werk 1 WvdBlHBlWvB/GGIlllI 0109. 0209 Engelse Werk 2 juv GGIllli 0309 Ossènwaard 3 MBU 0409 Engelse Werk 4 GGIlllI 2808, 0509, 1209 Ossenwaard 1 HHlMBU/GG 3008, 2409 Bomhofsplas 3 MK 3009 Bomhofsplas 2 MBU

Krombekstrandloper * 2808 Ossenwaard 1 HH 3108,0109,0209,0609 Engelse Werk I HBllllIIWvdB 0209 Engelse Werk 4 HvdH 0309 Ossenwaard 2 MBU 0409,0509,1209 Ossenwaard I JdGIMBU/GG Bonte strandloper >I< 0208,0508,0409,0709,0809,0909, 1409, 1809,2209, 2309, 2709 Engelse Werk 1 JdGlHvV/GG/CHlHHlLM 2808 Ossenwaard 7 HH 3008 Bomhofsplas 1 MK 0109 Engelse Werk 2 ad GG 0309 Ossenwaard 10 MBU 0309 Bomhofsplas 3 MK 1209 Ossenwaard 6 GG 1509 Engelse Werk 6 WGILM 1609, 1909 Engelse Werk 8 LM 1709 Vrçugderijkerwaard I GG 1709 Engelse Werk min. 3 GGIllli 1809 Engelse Werk 2 JdG 2209 Engelse Werk 2 HH 2409 BomhofSplas 2 MK 2609 Vossemeer 4 WvdB 2709 Vossemeer 4 HH 2909 Vossemeer 6 WvdB 3009 BomhofSplas 1 MBU Kemphaan * 0208 Rmlderwaarden 2m GGIEG 0208 Engelse Werk ad m GG 0308 Engelse Werk 6 JdG 0508 Engelse Werk 6m+v GG 0608 Engelse Werk 13 adulte m GG 0608 Polder Oosterwolde 2 ad m GG 0708 Bomhofsplas 37 wv 19m+ 15v GG 0908 EngelSe Werk 7 ad m GG


1108 Polder Oosterwolde 100 HP 1108 Engelse Werk 9 ad GGIHH 1208 Engelse Werk 15 HH 2008 Polder Oosterwolde 42 MK 2408 Ramspol (4) VM 2708 Polder Oosterwolde 29 HP 2808,1809 Engelse Werk 1 HHIMK 2908 Engelse Werk 2 GG 3108 Engelse Werk 4 HH 0309 Bomhofsplas 40 MK 0509 Ossenwaard 5 MBU 1109 Engelse Werk 2 ARIHR 2909.Engelse Werk 2m GG 3009 Engelse Werk 1 HH Bokje * 1909 Wiessenbergse Kolk I GG 2909 Wiessenbergse Kolk 6 GG Watersnip (meer dan 25 en alle dec-jan wm.) 2908 Engelse Werk 29 HH 3108 Engelse Werk 36 HH 0509 Engelse Werk 25 HH 1009 Engelse Werk 52 GG 1109 Engelse Werk 66 GG 1209 Wiessenbergse Kolk 142 GG 1609 Engelse Werk 88GG 1909 Wiessenbergse Kolk 273 GG 2709 Engelse Werk c. 35 eH 2809 Diezer
Rosse grutto * 0509 Polder Oosterwolde 2 HP 1509 Engelse Werk I WG Grutto (meer dan 25 en opvallende data) 1604 IJssel Kampen-monding 306 wvo 255 in De Zandjes YRfJBE 0309 Polder Oosterwolde 4 HP Regenwulp * 1907 Schellerdijk 4 n ZW RG 0708 Polder Oosterwolde 15 HP 0708 Bomhofsplas 173 sip!. GG 0808 Polder Oosterwolde 30 HP 0908 Polder Oosterwolde 8 ARIHR 2008 Kampen (1) VM Wulp (meer dan 25) 0708 Bomhófsplas 45 sip!. GG 2708 Polder Oosterwolde 200 HP 0309 Polder Oosterwolde 240 HP 0509 Polder Oosterwolde 125 HP Zwarte ruiter * 0208, 2508, 0309 Engelse Werk 1 WvBlJdG/GG 0708 Bomhofsplas 1 GG 2808 Ossenwaard I HH 0409 Engelse Werk 2 HH 0509 Ossenwaard 4 MBU Tureluur (meer dan 25) 1604 IJssel Kampen-monding 48 YRfJBE 0409 Engelse Werk 2. JdG 1509 Buitenwaarden Wijhe 2 VlG Groenpootruiter * 0205 Oldenelerwaard 2 BDI 0408, 1109 Sekdoom 1 ARIHR 0608 Engelse Werk I GG 0708 Bomhofsplas 2 GG 2708 Polder Oosterwolde 1 JdG 0309 Bomhofsplas 1 MK 0409,0509 Ossenwaard I JdGIMBU 1009 Wiessenbergse Kolk 3 JdG 1209, 1409, 1809 Wiessenbergse Kolk 1 GG/JdGIHH 1909 Wiessenbergse Kolk 2 GG

watersnip


Witgatje * . 0208 Den Nul I GGIEG 0608 Engelse Werk 2 GG 0708 Herfterwetering 2 GG 0808 Engelse Werk 4 AdV 0908, 1108 Engelse Werk I GG 1808 Vilsterense Heide 2 VM 1009 Koppelerwaard 2 GG 1209, 1409, 2909 Wiessenbergse Kolk 1 GGIHH 1409 Buitenwaarden Wijhe 1 WH 1909 Wiessenbergse Kolk 2 GG .


Oeverloper (meer dan 10 en okt-mrt wm.)

0308 IJssel van Zwolle tot monding c. 36 oolEG

0308 gehele Zwarte Water c. 30 GGlEG

0708 Bomhofsplas min. 10 00

Bosmiter •

0308, 0408 Engelse Werk 1 JdGlARIHR

0708 Bomhofsplas 3 00

0209 Langenholte (1) HB

0609 Gelderdijkse Waard 1 GG

Steenloper •

0309 Vossemeer 2 WvdB

Stormmeeuw (meer dan 250 en bijzondere data)

0308 Ketelmeer 100 OOIEG

. Kleine mantelmeeuw • 3008 Bomhofsplas 4 MK 1209 Sekdoom 1 ARJHR Geelpootmeeuw * 3108,0209,0409,2909 Engelse Werk I JdGIHH/ARIHR 2109 Borrthofsplas I MK Grote mantelmeeuw (meer dan 1)

0308 IJssel Kampen-Kattendiep 2 OOIEG

0308 IJsseloog 40 OOIEG

Reuzenstern 4<

2408,2608,2808,3108,0809,2209 Vossemeer 1·

VM/DM/HH

2308, 2808 Vossemeer 2 WvdB/JdG

2408 Vossemeer (4) WvdB

3108 Ketelmeer, oostoever I WvdB

0309Vossemeer (I) WvdB

0809 Vossemeer (2-3 ad) OOIDM

1909 Vossemeer 3 WvdB

2409 Vossemeer ad EG/WM

Visdief

3009 Bomhofsplas juv MBU

Zwarte stern •

1009 Zwarte Meer 2 juv MBU

Zomertortel •

0505 Zwolle, Coreemarke 1 BDI


Koekoek·

0208 Windesheim I 00

0308 Buitenlanden Langenholte juv GG

2308 Ketelmeer-Oost 1 VM

0309 Molenpolder juv. HW

1909 Tichelgaten Windesheim (1) ARIHR


Kerkuil * 1808,2208, 1809 De Doom 1 DM 1609 Kluinhaar 1 JH Steenuil * 0808 Soeslo, Linterzijl 1 ARIHR 0309 Kolk Westenholte 1 AHO 1009 IJsselmuiden, Nieuwstad 1 00 Bosuil • 1609, 2009 Kluinhaar lz JH Ransuil • Zwolle, Kloosterbrink broedgeval met 5 jongen FvN 2509 Ijsselcentrale 1 CH Velduil * 3009 Oldenelerwaard 1 MK Gierzwaluw * 2108 Hezenberg 3 WvdB 2808 Vossemeer 3 RH 0109 Dalfsen I VM 0609 Zwolle 2 n ZW 00 0709 Zwolle (1) MK IJsvogel • 0408 Harculo ad JvO 1108; 1609 Engelse Werk 1 VMlGG 1508 Zwarte Meer West 1 JdG/JN 1608,1108, 1509 Dalfsen, Den Berg 1 VMlEG 1608, 1708, 2508 De Doom 1 DM 2008 Noorderkolk 2 WH 2108, 2308 Hezenberg 2 WvdB/ARIHR 2608 Scherenwelle Ir JA 2808 Kluinhaar I JH 3008 Zwarte Meer 1 FdR 0209 Vaassen, Cannenburgh 1 ER 0309 Zwolle, Willemsvaart 1 00 0409,2509 Noorderkolk 1 HB 0609 Duurse Waarden 1 JH 0809, 1209,1409,2909 Wiessenbergse Kolk 1 VMlGG/HH 0909, 1209, 2409 Noorderkolk 1 WH 1409 Tichelgaten Windesheim 2 WvdBlVM 1409 0ldenelerwaard"1 VM 1509 Bentinckswellen 1 00 1709 Vecht, Marshoek I VM 1909 Zwolle, Sophia Ziekenhuis I JH 2309 Veluwemeer 2 MK 3009 Olde Maten 1 MBU 1108, 2709 Tichelgaten Windesheim 1 CHlWvdB Draaihals * 3008 Haelbergheide I WvdB 0409 Vreugderijkerwaard 1 00

7e jaargang - nummer 5 ·151

,

Kleine bonte specht *

1409 Rechterense Veld 1 JH

3009 Hattem, Kolkhuis I MK

Groene specht *

1505 Zwolle, Coreemarke Iz BDI

hele maand aug., 0409,0609 Dalfsen I VM

2008 Kolk Westenholte 1 AllO

0909 Vechtarm Vilsteren I VM

Zwarte specht *

0909 Vechtann Vilsteren 1 VM

1409 Tichelgaten Windesheim 1 VM

Kuifleeuwerik *

Zwolle, Backermarke e.o. I broedgeval BDI

Boomleeuwerik *

1909 Rechterense Veld 1 VM

2709 Petrea 6 WvdB

2709 Wezepse Heide 1 WvdB

Boompieper *

0809 Ramspol IGG/DM

1009, 1209 Zwolle, Coreemarke (1) BDI

Waterpieper *

3009 Gennerdijk (I) MBU: dit is een uieuwe vroegste

datum voor onZe regio (was 5 okt.)

Gele kwikstaart (meer dan 10, alle okt-mrt wrn.en terr.)

0409,0509 IJssel Zalk-De Zande 15 HvdH

Grote gele kwikstaart *

1509 Spoolderhank I n ZW GG

2309 Staphorst, Vierbergen (1) MBU

Rouwkwikstaart *

Zwolle-Zuid broedgeval van m met wsch .. v witte kwik

staartBDI

(zie verder tekst boven).

Blauwborst *

1604 Ketelmeer, oostoever 3z YRlJBE

0605,0906, 1907 en 0608 Scherenwelle Ir JA

2504 en 2707 Scherenwelle 2r JA

1806 Scherenwelle 5r JA

2506 Scherenwelle 3r JA

Zwarte roodstaart *

broedgevallen 2000:

Zwolle, Coreemarke 1 BDI

Zwolle, de Goeienmarke 1 BDI

waarnemingen:

1409 Sekdoom 1 ARIHR

1609 Ketelrneer, oostoever 1 MvO/JBE/YR


Gekraagde roodstaart *

0708 Zwolle, Herfte I GG

0409 Zwolle, Veerallee Ir GG

1409 Laag Zuthem 2 ARIHR

Paapje *

0608 Engelse Werkjuv GG

1408 Lierderbroek paar voerde jongen AR!HR

2008 en 0809 Polder Oosterwolde 2 VM

2208 Kluinhaar I JH

2708 Tongerense Heide 2 WvdB

2808 Ossenwaard 1 JdG

0209 Oldebroekse Heide 7 WvdB


0409 Polder Hoog Zalk 16 w.v. 12 in zuringperceel

HvdH

0609 Staphorst, Puntweg 5 MBU

0809 Ketelmeer, oostoever 1 GG/DM

1509 Bentinckswellen juv GG

1509 Keizers-en Stobbenwaarden 4 WG

2309 Zwolle, Coreemarke v BDI .

Roodborsttapuit *

1008 Rechterense Veld 2 ad+ 2 juv VM

2708 Tongerense Heide 5 WvdB

0909 Vechtarrn Vilsteren 2 ad+3 juv VM

1109 Vilsterense Heide 5 VM

1409 Rechterense Veld 2 JH

1909 Staphorst, Vierbergen 4 MBU

Tapuit *

1408,2808 Molenpolder I JAA

2008 Polder Oostèrwolde 2 VM

2208 Vossemeerdijk 2 VM

2208 Kluinhaar I JH

2308 Polder Mastenbroek 1 VM

2408 Kampen, Haatland 4 totaal VM

2408 IJssel, De Zandjes 2 VM

2508 Sekdoom 6 ARIHR

2608 Polder Mastenbroek 2xI VM

2608 Haatland 8 totaal VM

2608, 1009 Kluinhaar 3 JH

2808 Ossenwaard I JdG

0209 Vreugderijkerwaard 2 HvdH

0409 Polder Hoog Zalk 10 HvdH

0409, 1209, 1409 Vreugderijkerwaard 1 GG

0609 Oldeneel 4 WvdB

0609 Zwolle, Ijsselbrug I WvdB

0809 Polder Oosterwolde 4xl VM

0809 Ketelrneer, oostoever 3 GG/DM

0909 Vechtarm Vilsteren 2 VM

0909 Staphorst, Puntweg 4 MBU

1009 IJssel, Uiterwijk 2 GG

1009 Koppelerwaard I GG

1009 Veecaterdijk 3 GG

1109 Polder Mastenbroek 2xl GG

. 1209 Ketelpolder 5 WvdB 1209 Haatland 4 WvdB


1209 Koppelerwaard 2 WvdB

1209 Zwolle, Arcadiaflat 1 op dak HB

1509 IJssel Deventer-Olst 3 WG

1609 IJssel Kampen-monding 8 YRlJBElMvO

1609, 2209 Engelse Werk 1 00

1909 HaatIand 4 WvdB

2209 ASK Dellen 5 WvdB


Snor· 1604 Ketelmeer, oostoever 2z YRlJBE 1806, 1907 en 2707 Scherenwelle Ir JA . Braamsluiper 2209 Zwolle, Veerallee Ir GG Tuinfluiter

. 2307 Zwolle, Veerallee Ir GG

Goudhaan

0309 Zwolle, VeeraIlee Ir GG

Vuurgoudhaan *

1109 Zwolle, Veerallee m r GG

1809, 1909 Veerallee 1 GG

2409 Zwolle, Veerallee m r 00

2409 ParkEngelse Werk I MK

Grauwe vliegenvanger 1009 Wilsum I 00 1009, 1109 Zwolle, Veerallee 1 00 Bonte vliegenvanger

0409 Zwolle, Veerallee Ir 00

Baardman * 1604 Ketelmeer, oostoever 9 YRlJBE 1907 Scherenwelle Ir JA 2208 Vossemeer 1 VM 3008 Zwarte Meer West 1 VM 3108 Vossemeer 2xl VM 1409 Wiessenbergse Kolk min 2 HH 1609 Ketelmeer, oostoever 28 totaal JBElMvOIYR' Buidelmees • 1304 Scherenwelle Ir JA

*

Grauwe klauwier 1108 Zwarte Meer juv. r FdR

Huismus (meer dan 25)

1009 's-Heerenbroek min. 85 00

Putter (meer dan 25) 1108 Herxen 25 VM 0809 Wiessenbergse Kolk 25 VM 1409 Tichelgaten Windesheim c. 25 VM 1609 IJssel Kampen-monding 94 totaal YRlJBElMvO Kneu (meer dan 25) 0308 IJsseloog 220 00 1109 Sekdoorn c 30 ARJHR 1609 Ketelmeer, oostoever 26 YRlMvO/JBE 2209 Engelse Werk 4700 Goudvink * 0109 Varssenjuv. ER Appelvink •

1509 Buitenwaarden Wijhe (I) WG

Waarnemers FdR Frank de Roder / JS Jos Scholten / FdR Frank de Roder / JS Jos Scholten / WG Wil Gerritse / GG GerritGerritsen / WH Wim Hel der /JH Jan Hullen / LM Leo Muilwijk / JS Jos Scholten / HvV Henny van Vilsteren / HW Her man Weekamp / WvB Wim van Bruggen / PB Piet Bremer / JN Jan Nap / WvdB Wim van den Bergh / YR Yvonne Rabe / EG Erik Gerritsen / JBE Jan BeveIWijk / RB Han Beeuwkes / BDI Ben Dielissen / CH Cees Hummelen I VM Vin cent Martens I MI( Maarten Kaales / ER Evert Ruiter 1 MZ Mark Zekhuis I RH Henk Huige IMvO Marinus van Ommen I AdV Annemariede Vries / JA Joop van Ardenne I RH Roei Hoeve / .JvdD Jan van Dijk / AR Albert Roering / EvD Erik van Dijk I AHO Arie Holleman / RG Rious Goutbeek / JdG Jaap de Groot / AH Adrie Hot tinga I HP Henk Puttenstein I JAA Jan Arink I HvdH Herman van der Hart I AA Andre Abbes I CH Cees Hummelen / DM Dirk Maas I MBU Martijn Bunskoek / WHU Willem HurkmlUl/l / HK Hein Kogelman / FvN .F. van Noorden I NN Nico Noordhof/ HR Henk Rensink .

Raaf· 0207 Lemelerberg 1 JS 2008 Polder Oosterwolde 1 VM 2308 Keteleiland p VM 2308 Kampen, Seveningen 1 n NW VM 0509 Polder Oosterwolde (I) HP 1209 Vilsterense Heide 2 MZ 2309 Heerde 2 baltsende paren CH



Agenda Diuadag 9 januari Deze avond wordt gevuld door Dr. G. de Roos uit Vlieland. Dhr. De Roos is bioloog en heeft veel on derzoek verricht o.a. op Spitsbergen en in Oost Sibe- . rië. Hij heeft al eens eerder een dia-avond gegeven voor de vereniging en hij staat garant voor een boei ende lezing. Deze keer zal het onderwerp de flora en fauna van Antarctica zijn. Zaal Oosterkerk. 20.00 uur.

Donderdag 11 januari Coördinatorenbijeenkomst IVN De Eli Heijmanszaal Ecodrome, Willemsvaart 19, Zwolle

Donderdag 15 februari Algemene Ledenvergadering IVN 20.00 uur De Eli Heijmanszaal Ecodrome, Willemsvaart 19, Zwolle wilde zwaan


Dinsdag 13 februari Voor deze avond is elk KNNV lid (afd. Zwolle) van harte uitgenodigd voor de jaarlijkse ledenvergadering. Om op de hoogte te blijven van het wel en wee van de afdeling en van gedachten te wisselen met andere leden en de (aspirant) bestuursleden is het mer zinvol wanneer u hierbij aanwezig bent. Na de pauze is het weer tijd om natuur dia's of video's te laten zien. Neem uw dia's vooral mee! ZaalOosterkerk Aan vang 20.00 uur.

Dinsdag 13 maart Gastspreker deze avond is Dhr. H van de Laan, ere lid van de KNNV. Vele jaren heeft dhr. Van de Laan in Zwitserland vegetatieonderzoek gedaan in Eng adin. Dit ligt in het oosterlijk deel van Zwitserland in het stroomdal van de Inn. Dit Zwitsers Nationaal Park gesticht in 19140) is een van de eerste Natio nale Parken in Europa. Vanaf deze tijd is hîer niets gebeurt met het landschap . Welke gevolgen dit heeft gehad wordt u op deze avond verteld. Naast de flora en fauna zal dhr. Van de Laan ook aandacht besteden aan het ontstaan van het gebied en de inrichtiitg van het landschap. Zaal Oosterkerk. Aanvang 20.00 uur.


de KNNV

het IVN

Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging Vereniging voor veldbiologie

Vereniging voor Natuur- en Milieueducatie

AFDELINGSBESTUUR voorzitter

AFDELINGSBESTUUR vacature

penningmeester en ledenadministratie gironr. 998242 secretaris

penningmeester gironr. l24197 IVNZwolle Carla Lucbtmeijer van Keppelmarke 11 8016 GH Zwolle u 038 - 4650018

coördinator lezingen

vacature

pr I cursussen

Robert Giesen Middelstekamplaan 15 8042 HH Zwolle u 038 - 4216733

.m.... gec>l beotuunlid!

Aafien Pieters Bernisse 15 u 038 - 4535973

website:

www.vwgzwolle.com

coördinator excursies I

voorzitter

Hans de Jong Fabrieksweg 9 8015 PS Zwolle u 0529 - 497648 [email protected] Gerard Broekboven Campanulastraat 32 ·8013 TX Zwolle u 038 - 4212971

secretaris

Hans Lindeboom KoItenhorststraat 9 8015 BW Zwolle u 038 - 4600701 [email protected]

lid

vacature

lid

Lidy Kuiper Greuns 9 8032 NS Zwolle u 038 - 4536924

lid

Nico Schoenmakers Kon. Wilhelminalaan2A-46 8051 PA Hattem u 038 - 4443093 [email protected]

Tel. contactadres

Gerda Boonstra u 038 -4217317

Website: E-mailadres:

Contributie KNNV f 40,- per jaar, incl. toezending van Nature, bet landelijke tijdschrift van de KNNV; f 10,- voor huisgenootleden; f 15,- voor regionale leden.

www.ivnzwolle.cbj.net [email protected]

Contributie IVN Voor donateurs minimaal f 17,50 per jaar; voor Iepen (actief) f 30,- per jaar, inel. toezending van Mens en Natuur. . Wijzigingen m.b.t. het donateurs- en lidmaat schap schriftelijk doorgeven aan IVN Afd. Zwolle e.o. - Postbus 272 - 8000 AG Zwolle. Het kan ook per e-mail: [email protected] 1

Zwols .Natuurtijdschrift

7e jaargang - nummer 5-155

indien onbestelbaar verzenden aan : I. V. N. Postbus 272 8000 AG Zwolle

,

o

gezamenllike uItgave van KNNV afdelIng Zwolle en IVN afdelIng Zwolle e.o.

.

'" o

n

:,

o,

r- Port Betaald Port Payé Zwolle Holland ~!.~ voor veldbiolc?gl8

Recommend Documents