Port Betaald Port Payé Zwolle Holland. CJ...ooo

Port Betaald

Port Payé

Zwolle

Holland

CJ...ooo

Werkgroepen Dit blad is het gezamenlijke tijdschrift

van het IVN en de KNNv,

beide afdeling Zwolle.

In de loop van 1993 werd besloten

beide afdelingsorganen,

respectievelijk FritiUaria en De Tureluur,

binnen het kader van de onderlinge

samenwerking samen te laten gaan in

Het Zwols Natuurtijdschrift. Het blad verschijnt 5 keer per jaar met een oplage van 600 exemplaren.

Zowel IVN aIs KNNV hebben werkgroepen. Hier volgt een overzicht van de coördinatoren:

IVN Excursies Cursussen algemeen Vogelzangcursus Wilde plantencursus

Jaargang 7 - nummer 1 - februari 2000

Groencursus

Inleveradres voor alle niet per Internet verstuurde kopij: Postbus 272 8000 AG Zwolle

Fiets- en wandelroutes

via Internet:

zwolsnatuurtijdschrift@hotmaiLcom Verzending van het ZNT:

Robert Giesen

Middelstekamplaan 15

8042HG Zwolle - ~ 4216733

Agnes Neimeijer " 0572 - 391955 Elja van Dongen "038 - 3762696 Hannah van Oene ~ 038 - 4654657 Elja van Dongen ~ 038 - 3762696 Roelof Visscher ~ 038 - 4227375 Gerwine Wuring

" .....................

GreetMeima ~ 038 - 4228018 Femmy Mulder ~ 038 - 4547960 Fenna Westers " 038 - 4224387 Teuni Lindhoud ~ 038 - 4657772 Gerda Boonstra ~ 038 - 4217317 Bill van Kessel ~ 038 - 4533677

Natuurgidsencursus Kabouterpad Jeugdwerkgroep Stands (tijdelijk) Depot Paddenwerkgroep Waterwerkgroep Paddestoelenwerkgroep

Redactieraad:

Piet Bremer

Bill van Kessel

KNNV Vogelwerkgroep

Eindredactie

(geen inIeveradres voor geschreven kopij):

Peter van Dam - Tesjeslaan 37 8042 BH Zwolle - ~ 4220912

Gerrit Gerritsen " 038 - 4228122 Leen de Kleine ~ 038 - 4227837 Evert Ruiter " 038 - 4550891 Bert Dijkstra ~ 038 - 4546912

Plantenwerkgroep Jnsectenwerkgroep Zoogdierenwerkgroep

Foto's:

Peter van DaiJI (tenzij anders vermeld)

Gerrit Gerritsen

Natuurbeschenning

" 038 - 4228122

Typewerk:

KarinJanze

Diet ter Stege

i

kopij virusvrij en tot met WP 6.1 inleveren op:

ff

:::.:::: vereniging voor veldb1ologie

geplande data waarop het ZNT wordt vel'iolÎden

25 februari

± 7 april

21 april

± 2 juni

8 september

±20 oktober

Druk: FreekVeldman

IJsselmuiden

Zwols Natuurtijdschrift

7e jaargang - nummer 1 - 2

Gelukkig is de situatie in de Usseluiterwaarden iets beter maar ook nog verre van ideaal. Jaar voor KNNV vogelwerkgroep Zwolle lijks broedden daar nog 5-10 paren in natuurge .voor project IJsselcrex bieden of andere extensief gebruikte graslanden. Maar 1998 werd een rampjaar. Geheelonver- . In 1999 bestond Vogelbescherming 100 jaar.

wacht werden in het Usseltraject Deventer-Ke Een van de vele jubileumactiviteitenwas een

telmeer op 65 plaatsen roepende mannetjes ge wedstrijd voor vogelwerkgroepen voor originele . hoord; een aantal waar we al niet meer over vogelbeschermingsprojecten. Ook onze vogel

droomden. Het waren waarschijnlijk vogels die werkgroep deed mee en won de landelijke

normaal in Duitse rivierdalen (Elbe, Oder) broe hoofdprijs van f 5000,- voor een project ter be

den maar door droogte alsnog westwaarts trok scherming van broedende kwartelkoningen

ken. Een groot deel daarvan streek neer in boe (Crex crex) in de Usseluiterwaarden.

rengrasland en werd uitgemaaid. Dit gebeurde zelfs in natuurreservaten omdat daar wel later De kwartelkoning is een ralachtige die in tro

(15 juni) wordt gemaaid maar nietlaat genoeg pisch Afiika overwintert en 's zomers in Europa voor de kwartelkoning. broedt. Omdat de soort zeer laat broedt fjuni

augustus) is hij in de Nederlandse turbograslan

Dit mag nooit weer gebeuren dachten we en den vrijwel kopje onder gegaan. Nederlandse

startten het project Usselcrex. Leden van onze graslanden worden zo vroeg en vaak gemaaid

vogelwerkgroep gesteund door vogelaars (in dit dat nog maar weinig vogelsoorten er ongestoord project heten ze (uiter)waardwachters) uit De hun jongen kunnen grootbrengen.

venter en Apeldoom stroopten de mouwen op voor kwartelkoningen in het Usseltraject Zutphen-Kampen.

Hoofdprijs

Dolblij met de hoofdprijS!!!



Wat deden we in 19991

Liggend hertshooi (Hypericum humifusum) in een buitenwijk van Zwolle (Brinkhoek)

• productie van een folder en verzending aan 300 uitetwaardboeren Inleiding

• nachtelijke simultaante//ingen op 4 juni en 2 Over het algemeen kennen we van de hertshooi

juli, die resp. 17 en 26 roepende mannetjes familie (Hyperacaeae) in de omgeving van Zwol

opleverden le het best: St. Janskruid, gevleugeld en kantig

• tientallen aanvul/ende veldbezoeken voor hertshooi. De eerste van zanderig-zonnige ter

exacte locatie van de bij het maaien te spa reinen zoals droge dijken, emplacementen, weg rendelen en spoorbermen. .

• tiental/en telefoontjes met boeren en natuur beheerders De beide laatste en minder algemeen voorko

• 2 voorbereidende en 2 evaluatievergadering., mende soorten van vochtige plaatsen, greppels

en met resp. waardwachters en en slootkanten. Alle drie zijn ze fors en rechtop

natuurbeheerders staand. Ze vallen direct op. Voor Zwolle kunnen

we daar nu een erg aardige onopvallende soort Door deze grote inspanning (in totaal circa 250 genoot aan Liggend hertshooi

uur vrijwilligerswerk) werdep al!e 13 kwartelko ningen die uitgemaaid dreigden te worden ge spaard. Op de meeste van deze 13 locaties zijn jonge vogels gehoord of gezien. De overige kwartelkoningen verbleven in extensief beweid natuurgebied, waar ze geen gevaar liepen en ac tie van onze zijde niet nodig was. Boeren die het maaien uitstelden kregen daar voor een financiële vergoeding via bemiddeling van de Dienst Landelijk Gebied. Staatsbosbeheer stelde het maaien uit in de reservaten: Scheren welle, Zalkerbos en Koppelerwaard en het Gel ders Landschap deed hetzelfde in de Hoen waard.

Soortbeschrijving

In z'n kenmerken een volledig lid van de familie, maar qua uiterlijke verschijningsvorm een tere, kwetsbare laag-bij-de-grondse platlander! Zeker. De waardwachters en natuurbeheerders De stengels ontspringen als de stralen van een zullen zich ook in 2000 voor de kwartelkoningen cirkel uit een middelpunt en vormen een ster tot blijven inzetten. Inmiddels hebben de provincies een 'cluster' van sterren, soms verborgen, uitge Gelderland en Overijssel ook financiële middelen spreid liggend (= humifusum) tussen het gras of vrijgemaakt ter bescherming van de kwartelko op mos ( zie fig. 1). De bladeren hebben een op ningen in de uiterwaarden. Wie weet wie er nog vallend doorzichtige nervatuur (loep!), ze zijn meer gaan inspelen op ons initiatief gemiddeld tot 1.5 cm lang, eirond tot langwerpig ellipsoïdisch. twee aan twee tegenoverstaand, Gerrit Gerritsen naar boven toe kruiswijs-tegenoverstaand. De coördinator project IJsselcrex stengels zijn dun en rond, aan de basis iets rood aangelopen, ze vertakken zich op meerdere plaatsen en wortelen bij de knopen. Hierdoor ontstaat op sommige plekken een wirwar van

Komt er een vervolg?



Uggend hersthooi - Hypericum hunifusum

stengels en kan de soort een klein oppervlak van de bodem geheel bedekken (zie foto). Groeit de plant tussen het gras, zoals (gedeelte lijk) hier, dan zie je haar gemakkelijk over het hoofd, maar in de bloeitijd vallen beslist de klei ne heldergele bloemsterren op bestaande uit vijf puntige kroonbladen aan draaddunne v-vormig vertakte stelen (bijschermen). v.erwarring met een potentilla is uitgesloten. In het najaar vormt de plant opvallend grote, rode, besvormige doosvruchten gevuld met ragfijn zaad dat moge lijk door de wind en of water verspreid wordt.

hogere zandgronden, waarvan, globaal genomen Brabant, Utrechtse heuvelrug, Noord- en Zuid veluwe, Zuidoost Gelderland en Twente de . grootste dichtheid vertonen. Daarmee is haar voorkeur geduid. Ze houdt niet van droog, maar van vochtig, zanderig, laaggelegen, humeus, open en min of meer zonnig, balancerend op de tere grens van voedselarm-schraal naar iets rijker.

De oliekliertjes in het blad, een opvallend ken merk bij alle hertshooisoorten, bevinden zich bij liggend hertshooi niet verspreid in het bladmoes, maar als zwarte puntjes aan de buitenrand van bladeren, "kelkbladeren en ook de kroonbladen (loep).

Voorkomen in Nederland Kijken we naar de verspreidingskaart (zie fig. 2; Aorbase-2d; 1975-1997) en leg je die naast een grondsoortenkaart van Nederland, dan zien we de soort vooral optreden in de gehele oostelijke helft van ons land op de diluviale pleistocene,' V...-v_-_-(11175-1117l_1IOI!)


7e jaargang - nummer 1 -5

Westhoffbeschrijft de synecologie als volgt: "Efemere (= kortstondige), onbestendige pioniergemeenschappen, (. ...) zich ontwikkelend op naakte, vochtige, meestal verdichte (dichtgeslagen) bodem, op allerlei grondsoorten; in en aan oevers van droogvallende plassen, vennen, vijvers en duinmeertjes, op karrensporen, paadjes en langs randen van onverharde wegen, op vochtige akkers, in vochtige duinvalleien, op afgeplagde plaatsen." (Westhoff, V. & A.l den Held, 1969). Voorkomen in ZwoUe Het andere kaartje (zie fig. 3; florbase-2d) toont het verspreidingspatroon in ónze regio. De direkte omgeving van Zwolle is nog blank, maar gelet op de nabijheid van reeds bestaande groeiplaatsen en de aanwezige gunstige omstandigheden (milieufaktoren) ter plekke, bevreemdt het niet dat de plant hier tot ontwikkeling is gekomen.

Liggend hertshooi groeit in Zwolle (de wijk Brinkhoek aan de Haersterveerweg- Klooster brink; krt. coördinaat 205-505, zie fig. 4) op schrale, vochtige zanderig-humeuze, zeer mosrijke (o.a.haarmos) bodem in een smalle strook van ongeveer 70 tot 100 cm. breed, over een lengte van 5-10 meter tussen het prikkel draadhekwerk van een weiland en rand van het fietspad. Optimaal onder en langs de afrastering, de overgang van schraal naar voedselrijker. De schrale betrekkelijk soortenarme situatie ter Zwols Natuurtijdschrift

plaatse wordt mede veroorzaakt door paarden, die over de afrastering heen en er onder door de vegetatie zeer kort houden. In de winter en tot ver.in het vOOljaar is de hele strook langs het fietspad zeer drassig als gevolg van kwel enlof stagnerend regen(grond)water. Gedurende de rest van het jaar blijft het er altijd aanmerkelijk nat: Het gehele gebied ligt ten opzichte van de hoger gelegen omgeving (Bergklooster en Agnietenberg) als het ware in een kom. Gezien de forse groeiplaats bestaat de populatie in Zwolle al enigejaren. Omdat liggend hertshooi (nog) niet een Rode Lijst, maar wel een aan.. dachtssoort is, zou het boeiend zijn om haar te blijven volgen om te zien ofze zich handhaaft danwel uitbreidt over een groter deel van de vochtige schrale mosstrook langs het fietspad, waarbij we in acht moeten nemen dat pioniers nooit blijvers zijn. Plantensociologische positie

Liggend hertshooi is een kensoort van het Dwergbiezenverbond.(Westhoff, V.& A.I den Held;1969) . Een plant, die tot dit verbond behoort heeft menig florist ter aarde gedwongen, niet alleen omdat je wel moet om het goed te kunnen zien, maar vooral ook, omdat hierbinnen bijzondere verrassingen verborgen kunnen zitten, waar je van gaat watertanden, zoals draadgentiaan, dWergbloem, dwergvlas of borstelbies. Nu zullen we de eerste twee waarschijnlijk niet tegen-komen, maar extra oplettendheid is altijd geboden bij het vinden van een aantal kensoorten bijeen uit deze groep. Zeker vier ervan treffen we hier aan. Het zijn: greppelrus, tijmbladige ereprijs, mOerasdroogbloem, . liggend hertshooi. Daarnaast: grasmuur, liggend vetmuur, smalle weegbree, veldzuring, schapenzuring, pinksterbloem, hazenzegge, ruige zegge, reukgras, zomprus, pitrus, moeraswalstro. De meeste soorten uit het dwergbiezenverbond zijn kwetsbaar en door landschappelijke ingrepen sporadisçh geworden. Liggend hertshooi blijft vrij zeldzaam en verdient goede aandacht.


De naam

Werken hl een heemtuin

Hypericum is etymologisch te verklaren uit: hypereikon (Or.); hupo, hyper = op en ereikê, erica = heide. Dus op ofbij heide groeiende plant (Iven w., 1969).

Weinigen van jullie zullen gehoord hebben van de heemtuin 'De Heimanshof op kampeerterrein 'De Paasheuvel' in Vierhouten. Daarom eerst een stukje geschiedenis. In 1922 kocht de toenmalige Arbeiders Jeugd Centrale (AlC) de In humifusum (L) herkennen we: humus (bo heuvel, die bij de plaatselijke bevolking bekend dem) en fundere = uitgestrekt, uitgespreid (zie stond als 'De Paasheuvel'. Het gebied werd ook fundament). . ingericht als kampeerterrein en de Alt organiseerde er regelmatig kampen. Een van de Herts = hard; hooi komt van hauja (grondvorm) doelstellingen was de arbeidersjeugd in kennis te en houwen (stam) = dat wat afgesneden is (De brengen met de na~ur. Omdat door de grote Vries, 1. 1971). economische crisis in de jaren '30 v.eel jonge arbeiders niet aan de slag konden komen werd door de AlC projecten voor deze werklozen opgezet. In dit kader werd in 1935 begonnen met de aanleg va de heemtuin, die, mede op aanwijzingen van Dr. Jac.P. Thijsse, zoveel mogelijk naar associaties werd gerangschikt. In de tuin zou allereerst -zij het niet uitsluitend plaats moeten zijn voor de flora van de Veluwe. Zo werd er een eiken-berkenbos met bijbehorende kruidenvegetatie gerealiseerd, een droog en vochtig berkenbos, een stuk droge hei, een gebiedje met natte hei, een moerllllje en een Slotopmerking vijver die van water wordt voorzien door de natuurlijke beek die de tuin doorkruist. In 1937 De gehele natte strook langs het fietspad en de werd dit omvangrijke project voltooid. Tijdens er tegenoverliggende hogere, droge berm aan de de oorlogsjaren '40-'45 had men echter wel iets Haersterveerweg is botanisch belangwekkend, anders aan zijn hoofd dan het onderhouden van maar kwetsbaar. Het behoud van de soorten een heemtuin. Het gevolg was dat na de . vraa gt om extra aandacht. Een zorgvuldig bevrijding 'De Heimanshofin geen enkel uitgevoerd verschralend maaibeheer geeft opzicht meer voldeed aan zijn oorspronkelijke bijzondere soorten hier de kans om zich verder doelstelling. Er werden wel pogingen te ontwikkelen en uit te breiden. ondernomen om de heemtuin weer nieuw leven in te blazen, maar pas in 1995 werd begonnen Literatuur

met de aanpak van de wildernis die de h~emtuin Floron, Leiden; Verspreidingtdcaartjes Florbase-2d,

ininiddels was geworden. Een werkgroep van (1975-1997; VVS991002)

vrijwilligers ging tijdens de weekenden aan de Iven, VV., 1969; Bloemen en planten in bos en veld.

slag. Om weer licht in de tuin te brengen werd De Vries, 1. 1971; Etymologisch woordenboek,

een groot aantal hoge bomen gekapt, paden en Aulapocket m. 6

VVesthoff, V. & AJ. den Held, 1969;

bruggetjes werden hersteld en de beek werd Plantengemeenschappen in Nederland.

geschoond. Er werd een haag om de hof aangeplant, en er werd een stuwtje in de beek Met dank aan Floron voor het beschikbaar gebouwd om het waterpeil te kunnen regelen. stellen van verspreidingsgegevens. Regelmatig werden maaisel, afgevallen blad en takken afgevoerd. Toen rond 1988 al deze Han Beeuwkes werkzaamheden waren voltooid zag de Zwols Natuurtijdschrift


werkgroep zich geplaatst voor de moeilijkste opgaaf het (terug)brengen van de plantenwereld van de Veluwe naar 'De Heimanshof, in het bijzonder omdat de noodzakelijke specialistische kennis van planten ontbrak. In 1990 kwam de werkgroep in contact met Henk Menke, botanicus en lid van de KNNV-Epe. Hij bracht de ontbrekende kennis mee en inventariseerde de tuin, adviseerde bij het overplanten van soorten naar voor hen geschikte gebiedjes en bij de aankoop van nieuwe planten. Op zijn itiitiatief schreef Ria Engberts in 1994 het rapport 'Spiegel van de Veluwe' als afstudeerwerk van haar studie aan de Hogeschool Windesheim. Hierin wordt een herinrichtingsplan uitgewerkt waarin alle planten in de tuin zijn ingedeeld in ecologische groepen, zoals we die op de Veluwe aantreffen. Daarnaast bevat het rapport aanbevelingen gericht op uitbreiding van het aantal bestaande milieus zoals: het aanleggen van een leemkuil, een ruïnemuur, een grassentuin, een varentuin en een blauwgrasland. Een deel van deze werkzaamheden is inmiddels uitgevoerd door de werkgroep die op dit moment uit elf personen bestaat. Negen weekenden per jaar, van maart tot oktober wordt er door hen erg hard in de tuin gewerkt. Naar mijn mening een hele prestatie, want een aantal van hen woont niet bepaald dichtbij (Zaandam, Hendrik Ido Ambacht, Krimpen aan de IJssel) en de gemiddelde leeftijd ligt rond de 60 jaar. De reden waarom ik nu dit stukje schrijf is de volgende: In maart 1999 heb ik de taak van Henk Menke overgenomen en ik voel mij . inmiddels nauw betrokken.bij de gebeurtenissen rond deze heemtuin. Zoals uit bovenstaande blijkt kan de werkgroep wel wat extra hulp gebruiken. Daarom de volgende vraag: wie heeft zin om komend seizoen ongeveer vijfinaal een dag in de tuin te komen werken? De bedoeling is om er 's morgens gezamenlijk heen te gaan, eten en drinken mee te nemen en aan het eind van de dag moe maar voldaan weer terug te keren. In overleg kunnen we de exacte data bepalen. Dus aarzel niet en bel: Elja van Dongen, 038 3762696

Elja van Dongen


Aanmelding Wilde plantencursus Traditiegetrouw in dit nummer weer de aankondiging van de inmiddels negende Wilde plantencursus. Wilt u in korte tijd een groot aantal wilde planten leren kennen en iets te weten komen over hun groei plaats en hun relatie tot de omgeving, meldt u zich dan aan voor één van de volgende groepen. Beginners: woensdagavond van 19.00 tot ca. 21.00 uur o.l.v. Henk Huige op 5 april, 19 april, 10 mei, 17 mei, 31 mei, 14 juni en 28 juni.

.

2. Beginners/iets gevorderden: woensdagmorgen van 9.00 tot ca.U.OO uur o.l.v. Betty Schellevis en Lidy V.d. Heuvel op 5 april, 19 april, 10 mei, 17 mei (WMO tuin bij Engelse Werk), 31 mei, 14 juni en 28 JUlll.

Iets gevorderden: woensdagmiddag van 14.00 tot ca. 16.00 uur o.l.v. Nel Wijts op 12 april, 26 april, 10 mei, 17 mei, 31 mei, 7 juni en 21 juni. De excursies van de groepen 1 tlm 3 vinden plaats in Engelse Werk, het Spoolderbos en de uitwaarden van de IJssel. In overleg worden even tueel andere locaties in de nabije omgeving van Zwolle bezocht, zoals de Wijde Aa en Zandhove Gevorderden: dinsdagavond van 19.00 tot ca. 21.30 uur o.l.v. Elja van Dongen op 4 april (Engelse Werk), 18 april (Zalkerbos), 9 mei (Engelse Werk), 16 mei (WMO tuin bij Engelse Werk), 30 mei (Wisselsche Veen bij Epe), 13 juni (heemtuin Vierhouten), 27 juni (Engelse Werk) Naast deze excursies vinden voor de gevorder-den op vier zaterdagen excursies plaats: 2 april: Samerrott bij Bad Bentheim in Duitsland (paspoort meenemeI}!) lOjuni: Luttenbergerveen 1 juli: bootexcursie N.W.- Overijssel Voor deze excursies vertrekken we om 9.00 uur vanafhet Engelse Werk en zijn aan het eind van de middag terug. Voornes Duin bij Rockanje. Omdat dit ca. 2 uur rijden is met de auto vertrekken we om 8.00 uur vanafhet Engelse Werk. We komen 's avonds na het eten terug. Neemje


kaart van Natuurmonumenten of een van de Land schappen mee. De excursie a, c en d zijn samen met de KNNV plan tenwerkgroep georganiseerd, dus ook leden van deze werkgroep gaan mee. Naast de excursie is er een avond geor ganiseerd voor diegenen die willen leren determineren met de Heukels flora. Deze avond worden gehouden donderdag 18 mei in de Heijmanszaal van het Eco drome, aanvang 20.00 uur. Flora en loepjes zijn aanwezig. De kennismakingsavond wordt gehouden op woens dag 29 maart om 20.00 uur, eveneens in de Heijmanszaal van het Ecodrome. Op deze avond krijgt u algemene informatie over de cursus en tevens over flora, andere plantenboeken en loepjes. Ook zal er een korte uitleg worden gegeven over de bloembio logie. Henk Huig~ zal een dialezing verzorgen. De kosten van de cursUs bedragen f30,- voor leden/donateurs van IVNIKNNV en fSO, - voor niet ledèn. Bent u enthousiast geworden, geeft u zich dan zo spoedig mogelijk op bij Elja van Dongen, tel. 038-3762696

namens alle gidsen Elja van Dongen

Even buiten kijken Natuurfotograaf Gerard Beersrna trekt er regeImatig op uit om 'even buiten te kijken'. Met 'even' bedoelt Gerard, dat vaak maar weinig tijd beschikbaar is om iets op de gevoelige plaat vast te leggen. En met 'kij ken', dat je doorgoed om je heen te kijken heel bij zondere dingen ziet. 'Met de titel 'Even buiten kijken' stelt ons lid Gerard Beersma een prachtige selectie van door hem gemaakte foto's tentoon in h~ Ecodro me. Wie de tentoonstelling bekijkt, zal verbaasd zijn over hetgeen van zeer nabij is gefotografeerd.lk kreeg direct zin om zelf weer eens even buiten te kijken. Het woord 'even' van de tentoonstelling is ruim geko zen. Het zijn namelijk niet uitsluitend foto' s van va derlandse bodem. En zomaar 'even' naar Californië ligt niet zomaar voor de hand. Toch is het resultaat verbluffend en levert het veel ideeën om zelf mee aan de slag te kunnen. Zo is er een kokkel, die op een laatste hoopje zand lijkt te zweven. Wie de tentoonstelling van.Gerard wil bezoeken, kan tot 1 april terecht in het Ecodrome. Het' is meer dan de moeite waard.

Peter van Dam

Foto Gerard Beersma Zwols Natuurtijdschrift


•

•

Houtje zoekt hand

Kopij-adres

Door een op handen zijnde vethuizing zal ik met het werk voor de KNNV en het IVN moeten stoppen. Eén van de vacatures die hierdoor ont.staan is die van ZNT-coördinator. Kort samengevat is het haar I zijn taak is het stroomlijnen van de werkzaamheden die leiden tot het verschijnen van ons cluborgaan.

Er zullen er een aantal wijzigingen gaan optreden in de structuur van het ZNT i.v.m. het feit dat Joke Caljouw is gestopt en Robert Giesen gaat stoppen met werkzaamheden voor het ZNT. Mede omdat er nog geen vervangers zijn moeten soms wat noodmaatregelen worden genomen. Het kopij-adres is de eerste.

Uitgebreider kunt u hierover lezen in het ZNT jaargang 6, nummer 4, pagina 91 in het artikel 'Stroomdiagram ZNTen natuurlijk bij mij. Mijn adres en telefoonnummer staan in het collofoon van hetZNT. Wie wil het eStafettestokje van mij overnemen?

Robert Giesen

Redactie ZNT Helaas heeft met ingang van I januari Joke Caljouw haar functie als redactrice voor het ZNT beëindigd. Helaas, omdat ze vele jaren dit bijzonder nuttige werk zeer kundig heeft gedaan. Net als met veel andere activiteiten waren er goede tijden met veel aangeleverde kopij maar daarnaast ook minder goede, de echte bananen tijd. In de kwaliteit van het ZNT is dat niet terug te vinden geweest. Joke bedankt voor je grote inzet ten behoeve van het ZNT.

Het inleveren van de kopij, zowel als voor de KNNV als ook het IVN, kan in vervolg alleen maar op het postbus nummer 272 gebeuren (zie voor volledige omschrijving voorin het ZNT). Een alternatief is eventueel het e-mail adres van ondergetekende. De kopij dient zoveel mogelijk als computerbestanden ingeleverd te worden om de verwerking te vereenvoudigen. Tevens dient de kopij op tijd te worden aangeleverd, zodat daardoor ook geen vertraging kan optreden. Te laat ingeleverde kopij wordt in een daarop volgend nummer geplaatst. De inlever data staan voor in het ZNT vermeld. Neem s.v.p. goed notitie van bovenstaande, zodat de voortgang van het ZNT blijft gegarandeerd.

Hans Lindeboom namens het IVN-bestuur

[email protected]

Hans de Jong

ALGEMENE LEDENVERGADERING IVN

Redactie ZNT - 2 De goede verstaander zal uit eerdere oproepen en voorgaand bericht begrepen hebben dat wij nog steeds opzoek zijn naar iemand die zitting wil nemen in de redactie. Ik hoop dat Joke niet onvervangbaar zal blijken te zijn, want dan wordt het ZNT in haar voortbestaan bedreigd! Schroom niet en bel in ieder geval eens voor meer informatie.

namens het bestuur van IVN

Hans de Jong Hans Lindeboom


De leden en donateurs van het IVN treffen in dit ZNT, los bijgeleverd, het jaarverslag 1999 aan. Daarin verantwoordt het bestuur zich over het afgelopen jaar. Het is dan mogelijk om op'de Algemene Ledenvergadering op donderdag 17 februari in het Ecodrome te ZwoUe mee te praten over het beleid van uw vereniging. namens het IVN-bestuur

Hans Lindeboom


Van de bestuurstafel Gelukkig past op dit moment geen nieuwjaars toespraak meer. Wat zou ik nog moeten teevoegen aan alle be~piegelingen over het nieuwe millennium? Een beetje teleurgesteld was ik wel bij het uitblijven van zelfs het kleinste millenniumbugje. Graag was ik voor enkele dagen teruggekeerd naar de natuur, maar alles bleefhet doen, zelfs geen kaars woei uit. Wanneer de computertechniek ons niet tegen onze wil terug dwingt tot de natuur zullen we zelf in actie moeten komen om dat te bereiken. Blijft dus voor ons de mooie taak anderen te wijzen op de nog steeds, voor wie het wil zien, wonderbaarlijk rijke natuur. Met het 25 jarig jubileum voor de boeg zijn grote uitdagingen en kansen om van onste laten horen. Al maanden is een forse werkgroep bezig activiteiten te ontwikkelen om dit heuglijk feit niet ongemerkt voorbij te laten gaan. De activiteiten zullen voor een deel voor leden en donateurs zijn maar ook ons 'grote publiek' zal niet worden vergeten. Zo hopen wij bij het begin van het fiets seizoen de nieuwe fietsroutes, gedeeltelijk afgeleid van de oude en geheel herzien, aangepast en zelfs compleet herschreven om aan de eisen van deze tijd (d.w.z. fraaier en luxer) te voldoen, uit te geven. De fietswerkgroep heeft er lang en hard aangewerkt maar als de voortekenen niet bedriegen komt er iets fraais tot stand. De jubileum activiteiten zullen extra mankracht vragen dus meer dan ooit zullen we daarom dit jaar een beroep moeten doen op uw inzet en creativiteit. Gezien het grote aantal leden dat op een of andere manier al actief is binnen de vereniging denken wij deze extra klussen samen te kunnen klaren. namens het IVN-bestuur Hans de Jong

Jubileumcommissie IVN Zwolle 25 jaar De jubileumcommissie heeft de Nationale Boomfeestdag op 22 maart uitgekozen om te starten met de activiteiten ter ere van het 25 jarig bestaan van de IVN-Afdeling Zwolle. De exacte invulling van de activiteiten is bij het ter perse gaan van dit ZNT nog niet bekent. Voor verdere informatie verwijzen wij. naar de lokale en regionale dagbladen. De feestcommissie

IVN -logo Er is besloten om speciaal voor. het 25-jarig bestaan van onze IVN-afdeling een jubileum logo te maken. De bedoeling is om dit logo het komende jaar zoveel mogelijk: toe te passen, om zo het heuglijke feit van het 25-jarig bestaan overal waar het maar kan onder de aandacht te brengen. Degene die binnen de vereniging het logo en ofbrieipapier van het IVN toepaSsen, kunnen contact met Hans Lindeboom opnemen voor een kopie van het logo ofbriefpapier. Uiteraard is het ook mogelijk het één en ander digitaal op diskette of via e-mail aangeleverd te krijgen. De feestcommissie



SUBSIDIE

Wat te doen met het kabouterpad?

voor jeugdnatuurclub De Groendoeners De Jeugdnatuurclub De Groendoeners bestaat al weer 5 jaar. Plus minus 20 kinderen zijn lid en dat is ook ongeveer ons maximum. Dit najaar hebben we subsidie aangevraagd bij de St. Hervormd Weeshuis voor verrekijkers en een microscoop. In november hebben we de subsidie gekregen. Inmiddels zijn er 10 mooie Pentax verrekijkers aangeschaft en een professionele microscoop (Biomal-K) Mochten andere werkgroepen hier gebruiken van willèn maken voor een activiteit, neem dan contact op met mij.

Femmy Mulder

Het IVN Afdeling Zwolle en omstreken organi seert al zo'n 15 jaar voor de groepen 1, 2 en 3 van het basisonderwijs het Kabouterpad. Het Kabouterpad bestaat uit diverse spelletjes en opdrachten die meestal in het Engelse Werk worden uitgezet. Dit gebeurt op aanvraag van hoofdzakelijk scholen, die daar ook een vergoe ding voor gaven. Om het geheel goed te laten verlopen zijn vrijwilligers nodig. Het werk bestaat o.a. uit: het coördineren van het geheel het geven van instructie aan de scholen het uitzetten van het kabouterpad op de gewenste dag het eventueel bewaken van het materiaal tussen de ochtend- enmiddaggroep het opruimen en schoonmaken van het materiaal aan het einde van de dag het vervoeren van de materialen m.b.v. een auto Daar ik al jaren dit werk doe, zou ik graag een opvolger vinden om dit werk over te nemen. Ook zou het fijn zijn dat de opdrachten aange past worden aan de tijd van nu. De voorraad boekjes met opdrachten zijn net op, wat een mooie gelegenheid is om uitgave te herzien. Heb je zin om in de werkgroep plaats te nemen, neem dan contact op met ondergetekende of met Agnes Neimeijer (tel. 0572-391955), die ook actief in de werkgroep is. Ik hoop dat er mensen zijn die tijd en zin hebben. om dit leuke werk over te nemen. Coördinator Kabouterpad GreetMeima " 038-4228018

Foto Gerard Beersma



De pitrus als lichtje Langs waterkanten, in vochtig grasland en op

moerassige plaatsen groeit de pitrus. De

. glanzend donkergroene stengels kunnen wel meer dan 1 meter lang worden. Vanaf juni komen een stukje vanaf de top bruine bloemtrosjes uit de stengel. Tijdens een IVN excursie kan het gebeuren

- als je Agnes Neimeijer als gids hebt - dat de

pitrus als olielampje gedemonstreerd wordt. Als je thuis zo'n 'natuurlijk lichtje' wilt

branden heb je dus de pit - de lont - van

de pitrus nodig.

Plukken en pellen!

De sterkste lonten krijg je van de stengels

aan het einde van de zomer. Maar zolang

ze nog niet bruin zijn kun je OEFENEN! !!

JWlLJIJrodl ik fJofftk.

r·

Je begint onderaan de stengel; peuter een

klein stukje los en trek het in de lengte van

de stengel af

Ga zolang door tot je een mooie

(ongeknakte) lont hebt, die lang genoeg is

om de olie in een flesje op te zuigen.

Kijk eens met een loepje naar de pit dan snap

je hoe het werkt. Je kunt glazen houdertjes

voor lonten kopen die bijzonder geschikt zijn

voor onze pitrus.

,

Haal voorzichtig de pit door het glazen . houdertje en hang het in een flesje met 1"'U1I.IVU'W., Aansteken ....... enje zult zien dat de pitrus rustig én helder brandt en misschien wel langer dan je dacht!

o Betty Schellevis Zwols Natuurtijdschrift


Excursieprogramma IVN 20 febl1lari

De Colckhof 14.00 uur.

Hubertsallee Heino.

Thema gebouwen.

19 maart

Uiterwaarden Engelse Werk

Van 1l.00 tot 14.00 uur.

Thema vogels kijken.

i

april

Fietstocht 13.30 uur.

Start bij de uitspanning Krisman.

Thema over dijken en kaden.

9 april / Boschwijk 14.00 uur. Heinose weg. Thema stinzenplanten. 15 april

Soeslo, Landschap Overijssel 14.00 uur.

Oprijlaan.

16 april


Hubertsallee Heino.

Thema 'ontluikend groen' .

16 april

Dickninghe 14.00 uur.

Oprijlaan landhuis bij de Wijle.

Thema stinzenplanten.

7 mei

26 mei

De Co1ckhof 2l.45 uur.

Hubertsallee Heino.

Thema vleermuizen.

28 mei

Westerveld 14.00 uur.

Parkeerplaats einde Kolksteeg.

31 mei

Windesheim 19.30 uur.

Aan het einde Fabrieksweg.

Thema steenfabriek en tichelgaten.

4 juni

Mataram 14.00 uur.

Parkeerplaats Poppenallee.

18 juni

Fietstocht 13.30 uur.

Uitspanning Krisman.

Thema landschappen.

25 juni


Hubertsa1lee Heino.

Thema zomerbloei.

2 juli

Zandhove 14.00 uur.

Parkeerplaats verpleeghuis.

Thema doe-excursie grootouders en kleinkinderen.

9 juli

Het Algemene Veen te Hattem. 14.00 uur.

Bij het kolkhuis, Leezenbergweg.

Windesheim 14.00 uur.

Hek voorzijde landgoed.

16 juli

Huize Den Berg 14.00 uur.

Station Dalfsen.

12 mei


Hubertsallee Heino.

Thema voge~s.

30 juli

De Horte 14.00 uur.

Parkeerplaats aan de Poppenallee.

14 mei

Westerveld 14.00 uur.

Parkeerplaàts einde Ko1ksteeg.

Thema doe-excursie met opdrachten.

21 mei

Engelse Werk I Spoolderbos 07.00 uur.

Uitspanning Krisman.

Vroegevogel excursie.

21 mei

Molecaten Hattem 14.00 uur.

Parkeerplaats bij de Herberg.


6 augustus

Het Nijenhuis Heino 14.00 uur.

Parkeerplaats van het Kasteel.

20 augustus

Westerveldse Aa 14.00 uur.

Griftbrug aan de Maaslaan.

27 augustus

De Co1ckhof 14.00 uur.

Hubertsallee Heino.

Thema gezinsexcursie.

Agnes Neijmeijer 7e jaargang - nummer 1 -14

VERSLAG IVN EXCURSIE DE AGNIETENBERG

VERSLAG IVN EX,CURSIE ENGELSE WERK

Gidsen: Annet en Bert Plaats: Theehuis 'De Agnietenberg' Tijdstip : Zondag 24 Oktober 1999

Gidsen: Bert van de Ree

Plaats : Uitspanning 'Het Engelse Werk'

Tijdstip : Zaterdag 9 Oktober 1999

Het weer was goed, het was volop paddestoe lentijd' en iedereen had er zin in. Zo'n 25 natuur liefhebbers verzamelden zich dan ook, in afwachting van de vele soorten paddestoelen die ze zouden te zien krijgen. En hun verwachting kwam uit. Door het natte weer waren er heel veel paddestoelen. Met name de lagere soorten waren er in overvloed.

Het verschil tussen het houden van een excursie

op zaterdag of opzondag is duidelijk te merken.

Er verzamelden zich welgeteld 5 mensen op

deze excursie. Ook Radio Zwolle was aanwezig

voor een documentaire voor het Ecodrome.

Maar met zo'n groepje mensen heb je eindelijk

eens de kans om wat dieper op de paddestoelen

in te gaan en wat langer bij een paddestoel te

blijven staan. Het Engelse Werk is altijd rijk aan

paddestoelen. De meeste paddestoelen staan

altijd op dezèlfde plaats en vaak worden er

nieuwe soorten gevonden.

De volgende soorten hebben we gezien: Boleten : kastanjeboleet. Parasolzwammen: (ze stonden weer op dezelfde plek als vorige jaren). Hele grote plooivoetstuifzwammen. Grote stink zwam, aarlJappelbovisten, russula's, en vele an dere. Verder: hetgeweizwammelje, witte tand zwam, veel mycenasoorten..De stinkparasolzwam en rechte Iwraalzwam ston den weer op hun plek. En waar de reuzenzwam altijd heeft gestaan begon de spekzwoerdzwam te groeien. Zo kan ik wel een tijdje doorgaan. Al met al: weer een geslaagde excursie. Dert en Annet

Foto GefBrrI Beersma

Ik noem enkele soorten die weer op hun oude

vertrouwde plekje stonden:

Als je achter langs het bezoekerscentrum loopt

staat daar houtknotszwam ook wel genoemd

dodemansvingers. Loop je daarna richting de

Ruiterlaan naar het begin van het ruiterpad vindt

je de reuzenzwam die al zoveel jaren zich tegoed

heeft gedaan aan een oude boomstronk, dat deze

al bijna helemaal is verdwenen. Aan het begin

.van het ruiterpad vindt je elk jaar weer de

champignon, in dit geval de carbolchampignon, te herkennen aan de gele vlek ken. Verderop de trots van het Engelse Werk, de altijd mooie en heel lekker ruikende rechte Iwraalzwam. Leuk om te zien was dat de biefstukzwam die 2 jaar geleden op de helft van het ruiterpad heel erg mooi bloeide, en vorig jaar verdwenen was, nu weer heel klein aanwezig was. Aan het eind van het ruiterpad vind je het ir!ktzwammengebied. Daar waren weer te vinden: het hazepoolje, de spechtinkizwam, de kale inktZwam. Dit is alleen maar het ruiterpad. Kunt u nagaan wat een weelde aan paddestoelen je kunt vinden in het overige gedeelte van het Engelse Werk. Enkele . bijzondere vondsten: de witte koraalzwam, Judasoor, kleine stinkzwam, wasgele beker zwam. Dert



VERSLAG IVN EXCURSIE MOLENCATEN Gidsen: Elja van Dongen en Bert van de Ree Plaats: Herberg 'Molencaten' Tijdstip : Zondag 31 Oktober 1999 Voor de gidsen een vrij nieuw gebied, dus heel spannend om te ontdekken welke paddestoelen waar zouden staan. Na een paar dagen waaien waren veel paddestoelen uitgedroogd en 'verkurkt'. Maar niet op deze dag. Door de regen waren de paddestoelen weer volop vers aanwezig. Om 2 uur verzamelde zich al een zo'n grote groep, dat de gidsen besloten om de groep op te splitsen in 2 groepen, zodat het geheel voor de gidsen, alsook voor de bezoekers wat meer overzichtelijk was. Aldus besloten togen we op pad en al gauw bleek dat dit gebied zeer rijk is aan vele soorten paddestoelen,

Verslag KNNV Plantenwerkgroep 1999 Het jaar 1999 mag gezien het enthousiasme van de werkgroepleden wederom een vruchtbaar jaar geno~d worden. Maar liefst twaalf excursies stonden er op het programma waar gemiddeld acht deelnemers actief aan hebben deelgenomen. Er is afgesproken dat iedere excursieleider zelf een stukje schrijft in het ZNT over de verzamelde gegevens. Elja van Dongen bezocht het gebied Vechterweerd een zestal keren. Daarmee is een behoorlijk volledig beeld verkregen van de flora in het gebied. Met Han Beeuwkes kon een bezoek worden gebracht aan de WMO- landschapstuin.

Om er maar een paar te noemen:

* Rechte koraalzwam en kleverige koraalzwam * Boleten: kastanjeboleet, koeieboleet,

eekhoorntjesbrood, heksenboleet * Melkzwammen * Amanieten: vliegezwam * geweizwàm, porceleinzwam, * plooivoetstuifzwam, parelstuifzwam, * Inktzwammen: geschubde-, kale-, spechtinktzwam

Vielen de oevers van Westerveld door maaiwerkzaambeden een beetje tegen, de zandige oevers van het Vegtlusterbos maakten alles weer ruimschoots goed. Theo de Kogel heeft ons reservaat Diezerdijk bezocht en zal dat aankomend seizoen een aantal keren herhalen.

russuia te bekennen terwijl we daar nog speciaal naar hebben gezocht

Ik heb zelf de Usseldijk nabij de oude IJsselbrug bekeken en daarnaast hebben we ook nog een uitstapje naar de uiterwaarden gemaakt. Ook daarvan zal binnenkort een verslag verschijnen.

Al met al kan gezegd worden dat deze plek heel goed geschikt is om de paddestoelenexcursies te houden.

Nog even voor alle duidelijkheid, ons programma voor het jaar 2000 is te vinden vorige ZNT nummer (december 1999).

Tot onze verbazing was er niet een enkele

Bert en Elja

in het

namens de plantenwerkgroep

Leen de Kleine


Te jaargang - nummer 1 -16

Verslag excursie plantenwerkgroep nabij de oude IJsselbrug Op dinsdagavond 8 juni hebben we een bezoek gebracht aan het talud en dijk rond de oude IJs selbrug. Onze belangstelling ging daarbij vooral uit naar het tellen van de aandacht- en rode lijst soorten. Een deel van de verzamelde gegevens hebben we doorgegeven aan het Landelijk Meet net Flora- Aandachtsoorten van het Floron. We hebben daarbij de volgende LMF schaallklasse gebruikt: A = 1 ex., B = 2- 5 exx., C = 6- 25 exx., D = 26- 50 exx., E = 51-500 exx., F = 501- 5000 exx. en G = >5000 exx. De dijk wordt normaal gesproken 2 keer per jaar gemaaid rond juni en oktober. Het talud van de bIVg wordt 1 keer per jaar.gemaaid meestal in oktober. Verantwoordelijk voor het toezicht en beheer is de Gemeente Zwolle. De volgende soorten hebben we gevonden: moeslook -Allium oleraceum klasse E rode lijst soort, nabij boerderi]nubbeldarn grasklokje. - Campanula rotundifolia klasse ij aandacht soort, verspreid op de dijk echte kruisdistel-Eryngium campestre klasse F aandacht soort, verspreid op de dijk en in de bermen geel walstro - Ga/ium verum klasse E aandacht soort, verspreid op de dijk gewone margriet - Leucanthemum vulgare klasse D plaatselijk op de dijk tripmadam - Sedum rejlexum klasse E rode lijst soort, plaatselijk op talud zacht vetkruid - Sedum sexangulare klasse E rode lijst soort, plaatselijk op talud blauw walstro - Sherardia arvensis klasse F rode lijst soort, op talud kattedoorn - Ononis repens subsp. spinasa klasse E aandacht soort. onder talud

Door tijdens excursies meer van dit soort telling en te verrichten en deze regelmatig te herhalen, kunnen we ontwikkelingen in dit soort waarde volle gebiedjes beter volgen. Nog heel veel werk aan de winkel dus. namens de plantenwerkgroep Leen de Kleine


Vogelwaarnemingèn in de regio ZWolle in de periode oktober- december 1999

door Gerrit Gerritsen gebruikte afkortingen en tekens ()

z

= overvliegende vogels = zang = exempla(a)r(en)

ex. = juvenieVonvolwassen juv. ad. = adultJvolwassen rn = man v = vrouw = paar p teIT. = territoriaaVterritorium slpl. = slaapplaats = ringvangst r NO tlrn ZW = 8 onderscheiden vliegrich tingen = stroomopwaarts sow saw = stroomafwaarts

Van de soorten met een * achter de naam zijn alle binnengekomen waarnemingen gepubliceerd. Van de overige soorten is een selectie gemaakt. Soms is aangegeven hoe een selectie is gemaakt (bijv. vanaf 10 ex.). Ook niet-gepubliceerde waarnemingen worden uiteraard in het archief van onze VWG opgeslagen. Van 61 vogelaars ontving ik deze keerweer vele interessante waarnemingen; iedereen weer hartelijk bedankt daarvoor. Op het Drontermeer werd een parelduiker gezien. Voor het eerst sinds jaren weer behoorlijke aantallen dodaarzen. Zowel geoorde fuut, kuifduiker als roodhalsfuut (3) werden gezien. Twee waarnemingen'van kleine zilverreiger en maar liefst 63 ! van grote zilverreigers. Evenals vorig jaar was de polder Oosterwolde de topplek met als maximum 12 ex. Ook elders in ons land 30-40 ex. Een totaal nieuwe ontwikkeling deze grote winteraantallen, die uit Midden-Europa moeten komen. Eén zwarte ooievaar trok over en lepelaars bleven tot 6 oktober. Door het stijgende IJsselwater honderden kleine zwanen en knobbelzwanen langs de IJssel vanaf 7e jaargang - nummer 1 - 17

Parelduiker *

eind december. Ook dook daar de zwarthals 2812 Drontenneer 1 SD/AB

zwaan weer op. Van grauwe ganzen werd re cordtrek waargenomen. Op de IJssel werd een Dodaars *

eidereend gezien. 0809 Koppelerwaard 15 HH

1309 Koppelerwaard 11 AV

0110 Hoenwaard 1 GG

Het hoogtepunt van de afgelopen drie maanden 0410 Koppelerwaard 14 HH

was de roofvogeltrek in het weekend van 16/17 0810 en 1312 Engelse Werk 1 GG

oktober waarover in het vorige nummer een arti 1510 IJssel Zwolle-Zalkerveer 2 GG

kel stond. In dat weekend werden ook 20 trek 1610 IJssel Kampen-monding. 3 JvdB/CF/JBENR

kende blauwe kieken gezien. Verder werden de 1610 IJssel Kampen-Za1kerveer 23 HRIHL

ze herfst gemeld: 1 zwarte en 4 rode wouwen, 3 1610 Zwarte Water, Westerveldse Kolk 9 HvV

1710 Harculose Waard 1 JT

ruigpootbuizerden en 7 smellekens. In oktober 0411 Engelse Werk 3 GG

werden nog 5 visarenden gezien. Buiten Harcu 0711 Koppelerwaard 3 EG/GG

10 werden 8 slechtvalken gemeld. Veel (15) wa 0711 Veluwemeer 2 HP

te"allen en nog een nagekomen roepend klein 0911 Hoenwaard 2 IS

waterhoen. 1211 IJssel, Bentinckswellen 1 GG

1211 IJssel Zalkerveer-Kampen 31 HRIHL

1411Wiessenbergse Kolk 1 MK

Bij de steltlopers vielen kluut, zilverplevier, klei 1411 Zwolle, Noorderkolk 1 GG

ne strandloper, kroinbekstrandloper en steenlo 2611 Wiessenbergse Kolk 3 GG

per op. Ook in de herfst veel bontjes met als 2811 Harculose Waàrd 2 EG

Inaximum 214 in het Vossemeer. Diverse zwarte 1012 Zwolle, Noorderkolk 1 WH

ruiters werden in oktober gezien, met een trouw 1412 Hoenwaard 3 IS

1812 IJssel ZaIkerveer-Kampen 25 HRIHL

groepje in ons reservaat aan de Diezerdijk. 2612 Bentinckswellen 1 00

2612 Schellerwaarden 1 00

Eén dwergmeeuw en 3 reuzensterns. Stevige 2912 IJssel, De Zande 2 EG

aantallen ijsvogels (27), waterpieper (62), grote 2912 IJssel, Koppe1erwaard 1 EG

gele kwikken (25) en appelvinken (75). Bijzon 2912 Centrale Harculo 1 GG

dere zangvogels waren bladkoning, grote pie 2912 Sekdoornse Plas 1 00

3012 Wiessenbergse Kolk 1 00

per, strandleeuwerik, grote kruisbek, sneeuw gors en Noorse kauw . De zachte herfst bracht 2 Fuut (meer dan 10)

nieuwe laatste data voor fitis en tuinfluiter. 3110 Engelse Werk 2700

Door de oostenwind eindelijk weer eens wat Geoorde fuut *

bonte kraaien. Dat een maïskuilbult een ' 020598 Jutjesriet 1 MBU

'snackbar' voor vogels is, ondervond Jan !:lullen Kuifduiker *

die er tegelijkertijd 25 rietgorzen, 8 sneeuwgor 3112 Zwolle, Kranenkolk 1 WH

zen en 15 geelgorzen waarnam. Roodhalsfuut •

0809 Koppelerwaard 1 HH

1411 Sekdoornse Plas 2 ER

sneeuwgors Zwols Natuurtijdschrift

Aalscholver (meer dan 25 of trek) 0410 Rechterense Veld 18 naar W VM 0510 Dalfsen 42 naar W VM 2010 IJssel bij Engelse Werk 400 CH 2010 Engelse Werk 100 CH 0511 Tichelgaten Windesheim' 308 slpl. GG 0711 IJssel, De Zande min. 415 GG 1211 IJssel Zwolle-monding 1000 GGlHRlHLlYR/JBE/CF


Roerdomp • 1106 Vreugderijkerwaard lz HH 2808 Zwarte Meer, Vogeleiland 1 AV 2010,2110, 2011 en 0812 Bentinekswellen 1 HH 2910 Dronterrneer, Noordeinde 1 JT 0711 en 1411 Veluwemeer I HP

Lepelaar * 3108 Engelse Werk 14 AV 0110 Engelse Werk 1 GG 0110 Wiessenbergse Kolkjuv. GG 0110 en 0610 Buitenwaarden Wijhejuv. WG Wilde zwaan (meer dan 10) 1510 Heino, Kluinhaar (11) JH 2912 Herxerwaarden 26 GG 2912 Polder Lierder- en Molenbroek 17 GG Klèine zwaan (meer dan 25) 1710 Veluwemeer 200 HP 2410 Polder Oosterwolde 80 HP 2410 Doornspijk, Het Goor 80 HP 2410 Veluwemeer 70 HP 2612 Hoenwaard c. 160 IS 2812 Hoenwaard c. 550 IS 2912 IJssel Zwolle-Kampen 418 EG/AG

roerdomp Kwak·

0610 Duurse Waarden 2 juv. PV

Kleine zilverreiger •

1404 Oldenelerwaard 1 stroomopwaarts vliegend BOl

1509 Dronterrneer I HH

Grote zilverreiger *

1710 Zwarte Meer West 4 SDIABIFRIMB

2410 Polder Oosterwolde 2 HP

2610 Scherenwelle 1 HH .

2910 Zwarte Meer, Vogeleiland 1 MBU

3010 Zwarte Meer West I FRlSO

3010 Dronterrneer 8 OKIMK



2011 Polder Oosterwolde 10 PO/MK

2711 Dronterrneer 6 Mk 0512 Polder Oosterwolde 7 HP 1912 Polder Oosterwolde 4 SO/BB 2512 Polder Oosterwolde 2 SDIAB Purperreiger • 0107 Polder Laag Zalkjuv. HH Ooievaar • 0510 Langenholte (I) HB 0311 Harculo 22 ZW IvO 0711 Dalfsen (1) VM Zwarte ooievaar • 1508 Bosw. Staphorstjuv. NW MBU


Knobbelzwaan (meer dan 25 of trek) 2011 Oldenelerwaard 45 IvO 2912 IJssel Zwolle-Kampen 133 EG Zwarte zwaan • 0310 Zwolle, Aa-Landen (3) HB 0810 Schellerwaard I GG 0910 Oldenelerwaard (2) BDI 1610, 2010 IJssel, Harculo 3 VMlIvD 3012 Gelderdijkse Waard 2 GG 3012 Wiessenber~ Kolk 1 GG Zwarthalszwaan • 2612 IJssel, De Zande I GG 2812, 2912 Vreugderijkerwaard 1 GG/EG/AG Grauwe gans (meer dan 25 of trek) 0510 't Nijendal200 GG 0810 Harculose Waard 83 GG 1510 IJssel Zwolle-Zalk 1550 trekkers tussen 8.15-15.45 = nieuwdagmaximum voor onze regio GG 0411 Engelse Werk 144 GG 2911 Tichelgaten Windesheim 200 GG Kolgans (meer dan 1000)

2611 Vossenwaard 3000 GG


Taigarietgans * 2812 IJssel Zwolle-Antlia 1 GG Indische gans *

0310 Bomhofsplas 8 ER

1310 Engelse Werk 2 GG

2910 Bomhofsplas 7 AM/MK


1211 IJssel Zwolle-Zalk 4 GG

1411 IJssel, Zwolle 2 JT


3011 Vecht, Marshoek I VM

1912 lissel Zwolle-Zalk 7 GG


Canadese gans *


0810 Schellerwaarden 16 GG

1610 Langenholte 21 HvV

0111 Vecht, Kranenkolk 18 Ir

0511 Hoenwaard min. 12 GG

1411 Noorderkolk 1 subsp. minima GG

2511 lissel, Harculo 26 JvD

2612 Engelse WeIk 6 GG

2812 Schellerwaard 29 AB


Brandgans *



1312 Gelderdijk:se Waard 13 GG

1912 lissel Zwolle-Kampen 10 GG


2812 IJssel ZwoHe-Zalk 24 ZW

Roodhalsgans *

150297 Veldiger Buitenlandjuv. MBU

Keizergans * . 0310 Bomhofsplas 2 ER 3110 Engelse Werk 1 GG 1912 IJssel Zwolle-Antlia 1 GG Magelhaengans *

1610 Langenholte I HvV

0111 Vecht, Kranenkolk I Ir

Nijlgans (meer dan 25 of trek)


2010 IJssel, Harculo 157 JvD

2910 Bomhofsplas 125 AMIMK

1411 Sekdoornse Plas 62 ER

2012 Genneger Buitenland 120 HvV

Chinese knobbelgans *

0310 Bomhofsplas I ER

Bergeend (meer dan 5 of trek)

1411 Vossemeer 50 RV

1812 Vossemeer 44 Ir

Casarca* 1410,2010 IJssel, Harculose waard m+v BDI/JvD 0710, 1510 Spoolderhank m GG 3010 Buitenwaarden Wijhe 2 VM Mandarijneend *

0810 Tichelgaten Windesheim m GG


Carolinaeend *

0410 Zwolle, stadsgracht v ER

Smient (meer dan 100)

2010 lissel, Harculo c. 1000 JvD



1812 Agnietenplas.409 HvV

2012 Prins van Wijngaarden 812 HvV

Krakeend (meer dan 10)

0810 Tichelgaten Windesheim 63 GG

0511 Tichelgaten Windesheim 47 GG

0711 Koppelerwaard 20 GG

2811 Tichelgaten Windesheim 37 EG

Wintertaling (meer dan 25)

1610 lissel Kampen-monding 303 JvdB/CF/YR/JBE

1610 Ketelmeer-Oost 481 JvdB/CF/YR/JBE

1411 Vossemeer 205 RV

Zomertaling *

1405 Bomhofsplas p MKlIr

1607 IJssel Zalk-Wilsum 3 RH

Slobeend (meer dan 10)

0710 Ijssel, Fortmond 30 HvV

1010 Stadskolk 23 GG

2010 Engelse Werk.85 GG

0511 Schellerwade 65 GG

Eidereend *

2010 lissel bij Engelse Werk m CH/GG

Grote zaagbek (meer dan 10)

2311 Vechtarm Vilsteren 11 VM

Buizerd

1610 Heino, Kluinhaar 397 totaal ZW IR

1710 Heino, Kluinhaar 252 totaal ZW IR

Wespendief *

1106 Zalk (I) RH

0110 Buitenwaarden Wijhe 1 WG

Zwarte wouw *

1610 Zwolle, Hemerkenstraat (1) MK

Rode wouw *

020499 Punthorst 1 n NO MBU

1610 Heino, Kluinhaar 2 ZW IR

1710 EcodromelEngelse Werk (I) JvD/BDI

2110 Hoonhorst 1 ZW IR

Bruine kiekendief *

1205 Drontermeer 5 RH

1605 Vreugderijkerwaard 1 RH

1610 Heino, Kluinhaar 1 ZW IR


1810 Harculo (v) IvO

2210 Dalfsen v naar ZW VM

Blauwe kiekendief * 1610 Diezerdijk m n W HvV 1610 Heino, Kluinhaar in totaal 12 ZW JH 1710 Heino, Kluinhaar iIi. totaal 3 ZW JH .. 1710 Haarlerberg m EG 1710 Oldenelerwaard v naar ZW BDI 1710 Ecodrome v naar ZW GG 1710 Harculose Waard (v) IT . 2010 Langenholte v HB 2310 Heino, Kluinhaar 1 ZW JH 3010 Zwarte Meer West m+v SDIFR 3110 Polder Oosterwolde (1) HP 0111 DaImsholte v naar ZW VM 0511 Dalfsen v naar ZW VM 2512 Polder Oosterwolde (2) HP Havik *

2208 Dronterrneer 1 HH

0710 Coreemarkejuv. VBDI

1210 Heino, 'tRozendaell AL

1510 Bentinekswellen m GG

. 1710 Haarlerberg 1 EG

1810 Engelse Werk 1 CH

0511 Harculose Waardjuv. v GG

0711 Abdij Sion 1 AL

1211 en 19UMarshoek 1 JH

2811 Harculose Waard 1 EG

1312 Engelse Werk m GG

2612 Schellerwaard 1 GG

2812 Schellerberg 1 GG

Ruigpootbuizerd *

1710 Dalfsen (I) IS

2410 Zwolle-Zuid 1 n 0 LM

0912 Zwolle, Coreemarke (1) BDI

Visarend * 2208 Dronterrneer 1 HH 2808 en 2908 Zwarte Meer, Vogeleiland 1 AV 0410 Vecht, Berkum I RB 1210 Engelse Werk 1 n ZW BDI 1710 Wythmenerplas 1 HB 1710 Engelse Werk 1 n ZW BDI 2010 Zwolle, Wijde Aa (1) HB

Slechtvalk * . 0210 Engelse Werk 1 LM hele periode Harculo m+v IvDIVM/LM/GG/EG!HHIBDI 0411 Harculo vreemd v IvO 0711 en 0512 Polder Oosterwolde 1 HP 1511 Zwolle, Stationsweg (m) MK 1912 Kampereiland m+ ISOlMB 1912 Polder Oosterwolde m SDIBB 2012 Polder Oosterwolde 2 HP 2712 Harculo (juv. v) IvO Wàterral *

0810 Harculose Waard 1 GG .

081001denelerkolk 1 GG

1510 Spoolderhank 1 GG

1510 Vreugderijkerwaard 1 GG

1610 IJssel Kampen-monding 1 IvdB/CFNRlJBE

1610 Ketelmeer-Oost 1 IvdB/CFIYRIJBE


1510 en 1211 Bentinckswellen 1 GG

1211 IJssel, De Zande 1 GG

1411 Diezerdijk 1 GG

2011 Dronterrneer, Elburg 2 POIMK

2011 Veluwe, Wisselsche Veen 1 POIMK

2711 Dronterrneer 1 MKIHP

Klein waterhoen, *

240499 Oeverlanden Meppelerdiep lz MBU

Kraanvogel *

060399 Punthorst 3 nNO MBU

1810 Aa-landen 2 n ZW HvV

Scholekster (meer dan 50 en wrn. nov-feb)

I911, 30ll VechtbrugDalfsen I VM .

1012 IJssel, Kampen II IT

1912 IJssel Zwolle-Kampen 15 GGIHRIHL

2612 IJssel Zwolle-Zalk 7 GG

2912 IJssel Zwolle-Zalk 2 EG

2912 IJssel, Harculose Waard 3 GG

Kluut *

1912 IJssel, Antlia 1 GG

Smelleken *

1510 Heino, Kluinhaar 1 ZW JH


1710 Haarlerberg (1) EG

2910 Noordeinde 1 IT

1912 Polder bosterwolde 1 SDIBB

Boomvalk *

311 0 Zwolle, Kranenkolk (1) WH

kluut



Bontbekplevier * 1610 Engelse Werk 2 ER 2010 Engelse Werk 100 Goudplevier (meer dan 25) 1509 Polder Hoog Zalk c. 150 HH 2610 Onderdijkse Polder c. 200 HH 1411 Vossemeer 81 RV 1212 Engelse Werk 60 RG Zilverplevier * 0710 Veerallee 1 NO 00 Kievit (meer dan 500) 0110 Harculo 1500 00 1411 Wiessenbergse Kolk 920 MK 2611 Wiessenbergse Kolk 866 00 Kleine strandloper '" 0110 Engelse Werk 100 Krombekstrandloper '" 1610 Engelse Werk 2 ER Bonte strandloper * 0110 Engelse Werk 3300 0110 Wiessenbergse Kolk 19 00 0210 Engelse Werk 10 LM 0310 Bomhofsplas 1 ER 0610 Engelse Werk 400 0710 Engelse Werk 9 GG 0710 Spoolderhank 8 saw 00 0810 Engèlse Werk 300 0910 Engelse Werk 7 LM 1310 Engelse Werk 2 00 1510 Engelse Werk 5 GG 1810 Engelse Werk 9 CH 2010,2510 en 2610 Engelse Werk 6 OO/CHIHH 05Il Vossemeer 195 CH 12Il Engelse Werk 1 00 1411 Vossemeer 214 MKlRV 1411 Wiessenbergse Kolk 3 MK 1411 Engelse Werk 3 MK Kemphaan * 0110 Wiessenbergse Kolk 10 00 2910 BomhofSplas 5 AMIMK 1411 Vossemeer 2 RV 0212 Engelse Werk 1 LM Bokje * 1010 Diezerdijk 300 1510 IJssel ZwoUe-Zalk 17 GG 1211 IJssel Zwolle-Zalk 500 1411 Diezerdijk2 GG 2011 Veluwe, Wisselsche Veen 1 MK


Watersnip (meer dan 25 en alle dec-jan wrn.)


1612 Oldenelerwaard 2 BDI

29120ldenelerwaard 1 GG

3012 Hoenwaard 1 IS

Houtsnip '"

2010 Dalfsen (1) VM

2310 Duurse Waarden 1 WG

1211 Zwolle, Westerveldse Bos 1 PB

1411 Rechterense Veld 1 VM

2111 Rechterense Veld 3 VM

0212 De Horte 1 JH

Wulp (meer dan 25)

2910 Bomhofsplas 120 AMIMK

0711 Kampen, Zuiderwaard 336 EG

0711 Koppelerwaard 30 00

2011 Vecht, Marshoek 34 VM

2511 Vecht, Marshoek45 VM

1312 Engelse Werk 76 00

1612 Harculo 65 sow BDI

2912 Harculose Waard 11400

Zwarte ruiter '"



1010 Diezerdijk 1 00

1610 Diezerdijk 2 HvVlIT

1110 tlm 1710 en 2310 4 IT

2410 tlm 3110 Diezerdijk 3 NK

OIlI Diezerdijk 1 JT

Groenpootraiter *

0110 Wiessenbergse Kolk 300

1610 IJssel Kampen-monding 1 JvdB/CF/JBE/YR

1610 Ketelmeer-Oost 2 JvdB/CF/JBEIYR

Witgat *

1510 IJssel, Zalk 100

3010 Zwarte Meer West 3 FRlSD

0511 Harculose Waard 1 GG

0911 Dalfsen 1 AN

2711 Drontermeer 1 MK

0512 Windesheim 1 LM

Oeverloper (meer dan 10 en okt-mrt wrn.)



2610 Koppelerwaard 2 HH

Steenloper *

210899 Bomhofsplas 1 MB

0511 Vossemeer 1 CH

Dwergmeeuw *

1009 Zwolle, Coreemarke (1) BDI


Kleine mantelmeeuw * 0910 IJssel, Oldeneel ad. N ZW BDI 2910 Bomhofsplas 1 AMIMK Zilvermeeuw 1912 IJssel, Oldeneel in totaal c. 70 sow BDI Grote mantelmeeuw (meer dan 1) 2612 IJssel, Anilia 3 GG Reuzenstern * 2108 Bomhofsplas ad. MBU 2908 Zwarte Meer, Vogeleiland 2 AV

1912 Zwolle, Almelose Kanaal 2 JW 2812 Den Doom 1 DM '3112 Zwolle, Coreemarke I BDI Kleine bonte specht *

1510 Lemelerberg (1) JH

0311 Oosterdalfsen 1 VM

Groene'specht *

0911 Dalfsen 1 AN

Draaihals *

040599 Olde Maten 1 MBU

Holenduif (meer dan 25) 1312 Wijnvoorden 125 GG

Strandleeuwerik *

2311 Engelse Werk 1 RV

Zomertortel * 1205 Drontermeer 3 HH

Kuifleeuwerik '"

1210 Zwolle, Coreemarke 3 BDI

1610 Zwolle, Coreemarke 2 BDl

3010 Zwolle-Zuid 2 LM

Koekoek * 1005 Zalk 1 BH 1605 Scherenwelle 1 HH

Kerkuil * 3011 Dalfsen, Hessenweg ongeringd verkeersslachtoffer LO. 0412 Hoenwaard, de Belt 2 IS 2812 en 2912 Den Doom lz DM Steenuil '" ,0710 Zwolle, Coreemarke lz BDI 1211 Polder Hoog Zalk lz GG Bosuil * 1410 Dalfsen, Gemer 2 JS Gierzwaluw * 0110 Hoenwaard I'GG Usvogel * 2908 Staphorst, 01de Maten 1 AV 0310 Zwolle, Beekmanpad 1 BDI 0810, 0511 en 2912 Tichelgaten Windesheim I GG 0810 IJssel, Schellerwaard I GG 0910 Zwarte Water, Hasselt 1 MV 1610 Dalfsen, Kluinhaar 1 JH 2310 Duurse Waarden 1 WG 2310 Langenholte 1 HvV 2510,0411, 1511 De Horte 1 JH 2710 Zwolle, Kmlmate 1 JvdL 2910 Kampen, Molenkolk 1 JtH 0411 Polder Hoog Zalk 1 n ZW HH 1411 Tichelgaten Windesheim 2 ER 1511 Vecht, Kranenkolk 1 JT 0412, D12 Engelse Werk 1 GG 1412 Hoenwaard, Evergeune 1 IS 1912 Vecht, De Doom 1 EG


Boomleeuwerik *

0410 Rechterense Veld (4) VM

0710 Zwolle, Coreemarke 1 ZW BDI

0710 Veerallee 1 ZW GG

0710 Spoolderhank 2xl ZW GG



Veldleeuwerik (meer dan 25)

0311 Vecht, Stokte min. 50 VM

Waterpieper *


0711 Vreugderijkerwaard 5 en (2) GG

0711 IJssel, Veecaterdijk ruin. 5 GG

0711 Koppelerwaard 1 GG

1211 IJssel zwolle-Zalk 9 GG,

1411 Kampereiland 1 SDIMB/AB

1411 Buitenlanden Langenholte 3 GG

2311 Engelse Werk 7 RV


2611 Wiessenbergse Kolk 1 GG



1912 IJssel Zwolle-Kampen 7 GG


2812 Schellerwaard 1 GG

2912 Herxerwaard 1 GG

Grote pieper *

2410 Lemelerberg (1) NN/JS

Witte kwikstaart (meer dan 10 en nov.-feb.wm.)

1010 Heino, Kluinhaar (50) JH

1111 Veerallee 1 GG

2111 Zwolle, Kerkbrugje 1 ER


2611 Engelse Werk 2 GG 2611 Wiessenbergse Kolk 2 GG 0412 Engelse Werk 1 GG 0912 Zwolle, Veemarkt (1) GG 1312 Zwolle, provinciehuis (I) GG 1312 Engelse Werk (1) GG 1812 Ussel, Oldenelerwaard 2 BDI 1912 Ussel Zwolle-Zalk 7 GG 2612 Gelderdijkse Waard 2 GG 2612 IJssel Zwolle-Antlia 4 GG 2812 Gelderdijkse Waard 1 GG Rouwkwikstaart • 1405 Bomhofsplas I MKIJT Gele kwikstaart (meer dan 10, alle okt-mrt wmen teIT.) 1610 Engelse Werk I HBIHWIMK

Grote gele kwikstaart * 0310 Vecht, Marshoek 2 Z VM 0610 Engelse Werk 2 x I ZW GG 0710 Hoonhorst I JH 1410 provinciehuis 1 NW GG 1510,1912 Spooldersluis I GG 1510 Spoolderhank I ZW GG 1510, 1610,2012 Dalfsen, Kluinhaar 1 JH 1610 Ussel Kampen-monding 1 lvdB/JBE/CF/YR 1710 Haarlerberg (I) EG 2310 Dalfsen 2 IS 3110 Engelse Werk 1 ZW GG 311 0 Katerveer 1 GG 0911 en 1012 Veerallee (1) G6 1211 Spooldersluis 2 GG 1211 en 0212 Zwolle, Stationsweg (1) MK 1411 Langenholte 1 ZO GG 1912 Bomhofsplas (1) EG Zwarte roodstaart * 0410 Marshoek lz VM 2010 Zwolle, Coreemarke v BDI Paap· 1309 Noordeinde 7 HH Roodborsttapuit • 1610 Ussel Kampen-monding 1 JBE/CFllvdBlYR Tapuit * 2208 Drontermeer 2 RH 0809 Wilsum 5 RH 1309 Noordeinde 1 RH 0410 Vreugderijkerwaard 2 RH Beflijster * 0110 Lemelerberg 1 JH

Grote karekiet * 1205 Drontermeer lz RH


Bladkoning *

1510 Nijendal, Olst Ir WG

Tjiftjaf (nov. tlm febr. \\ID.)

1211 Vreugderijkerwaard 1 GG

0512 Zwolle, Veerallee Ir GG

1112 Aa-Landen 1 HvV

Fitis (okt. tlm mrt. wrn.)

0112 Zwolle, Hemerkenstraat 1 CH; dit

is de eerste decemberwaarneming in ons archief

Tuinfluiter (okt. tlm mrt. wrn.)

2310 Dalfsen 1 IS; dit is een nieuwe laatste datum voor

onze regio

Zwartkop *

2812 Roggebotsluis, 1 PvD

Vuurgoudhaan *

0310 Zwolle, Coreemarke 1 BDI

3010,1111, 1611 Veerallee Ir GG

2312,2812,2912 VeeraIlee I GG

0512 Windesheim 1 LM

Baardman *

1610 Ketelmeer-Oost 10 JvdB/JBE/CF/YR

0711 Vossemeer min.2 EG

Zwarte mees •

0910 Veerallee min. 2 GG

1610 Veerallee min. 1 GG

1710 VeeraIlee 1 GG

1710 Ecodrome 6+7 NO GG

1810 Veera1lee Ir GG

2110 Veera1lee Ir + 14 NO GG

2310 Zwolle, Wipstrik 4 ER

0411 Katerveer min. 6 GG

Buidelmees *

1407 Duurse Waarden alarmerend ex. WG

Klapekster *

241197 Kierse Wijde 1 MBU

2210,0111,0511 en 2311 VilsterseHeide 1 VM

2410 Lemelerberg 1 IS

0611 Lemelerberg 1 JH

1311 Boswachterij Staphorst I MBU

Ekster (meer dan 25)

2912 Sekdoom min. 55 slpl. GG

Noorse kauw •

0611 Heino, Kluinhaar 1 JH

Bonte kraai *

1610 Ecodrome 8 ZW GG



1710 Ecodrome 4 ZW GG Raaf *



1710 Haarlerberg 1 EG

3010 Olst, Nijendal 1 WG

1612 Zwolse Bos (1) CH

1912 Polder Oosterwolde 2 SD/BB

2812 Roggebotzand 4 SDI AB

Spreeuw

1910 tot 0511 Dalfsen, 3Q.OOO-40.000 slaapplaats JS

Putter (meer dan 25)

1610 IJssel Kampen-monding 32 IDE/JvdBNRlCF

2011 Dalfsen, Ruitenborgweg 35 VM

Grote kruisbek *

1310 Lemelerberg (c. 12) JS/NN

Frater *

0711 Vossemeer min. (1) EG

Sijs (meer dan 25)

2912 Onderdijkse Polder 40 EG

Barmsijs *

2410 Diezerdijk (I) NKlOK

0411 Engelse Werk (I) 00

2811 Harculo (I) EG


Goudvink *

1710 Ecodrome (I) 00

0111 Veerallee I GG

0511 Tichelgaten min. I GG

1411 Tichelgaten Windesheim 4 ER

2011, 2411 Veerallee vOO

2111 Zwolle, Hemerkenstraat v MK

0512,1012, 1212, 13I2Veerallee 1.00

Appelvink *

01l0, 0810, 1210, 0211, llIl, I6Il, 2411, 2511, 2811,

1212,1412,2312,2912 VeeralIée 1 00

0710, 1610,3010, 1911, 2011, 0912, 1712,2812 Veeral

lee 2 00

0610,1610,1811,2611,0412,1012,1312 Veerallee 3

00 1610 en 2911 Aa-Landen 1 HvV

1710 Lemelerberg (2) NNfJS

2310 Lemelerberg 1 JH

1211, 3011,0712 Veerallee 4 00

1611, 1911,2611,0212 en 1412 Zwolle, Stationsweg 1

Rietgers (meer dan 10 en nov-feb wrn.) 1912 IJssel Zwolle-Zalk min. 1000 1912 Heino, Kluinhaar 25 JH Sneeuwgors * 0512 Veecaterdijk v AS 1912 Heino, Kluinhaar 8 JH Geelgors * 1510 Vilstersekerkpad 14 VM 1912 Heino, Kluinhaar 15 JH

Waarnemers LM Leo Muilwijk I JH Jan Hullen / HW Herman Weekamp I HvV Henny van Vi1steren I HR Henk Rensink I BD Bert Dijkstra I GG Gerrit Gerritsen I WG Wil Gerritse I EB Erwin Booij I WH Wim Hel der I FdR Frank de Roder I JS Jos Scholten I NN Nico Noordhof I WvB Wim van Bruggen I PB Piet Bremer 1 SD Symen Deuzeman / MH Martin Heinen I GvdB Gé van den Bovenkamp I JN Jan Nap I AvdB Andrea van den Berg 1 MB Michel Braad I YR Yvonne Rabe I KB Karel van Bulck I EG Erik Ger ritsen I JBE Jan Beverwijk IRV Rob Versteeg I HB Han Beeuwkes I BOl Ben Dielissen I CH Cees Hum melen I VM Vincent Martens I JP Jemen Postema / MK Maarten Kaales I DK Diana Kaales I JT Jan Tuin I AM André Marissen I ER Evert Ruiter I HP Henk Puttenstein I AB Arnold Bakker I MB Michel Braad I BB Bennie van de Brink I MBU Martijn Buriskoek I CF C. Fikkert I JBE Jan Beverwijk! JvdB J. van de Berg 1MV Mindert Veenstra I AV Arnold Verhoeven I PV Paul Voskamp I HBI Her man Bisschop I PO Peter Oskani. / JvdL José van der Linden I JtH Jan ter Haar 1AN Agnes Neijmeijer I RG Rinus Goutbeek I AL Annemiek Leusink I AS Ad Swier I LO Leo Oudejans I HP Henk Puttenstein I HL Hendrikus van der Laan I JW J. Weitjens I NK Nol Klaassen I OK OlafKlaassen I PvD Peter van Dam

MK

0512 Veerallee 5 00

2112 ~wolle, Krammer 1 RG


bonte strandlopers of 'bontjes'


AGENDA

Dinsdag 14 maart

Zondag 26 februari

Dialezing over stinzenplanten langs de Vecht door Jos Ketelaar. Op veel buitenplaatsen groeien stinzenplanten, dit is een verzamelnaam voor een groep planten die het op deze buitenplaatsen goed tot ontwikkeling zijn geko men, maar van oorsprong in Nederland niet groeien of van nature in een andere streek in Nederland. De Vechtstreek is van ouds een geliefde plek, veel rijke kooplieden vestigden zich er, wat nu nog te zien is aan de prachtige buitenplaatstll. Maar ook de voor de Vechtstreek karakteristieke theekoepels zijn bewaard gebleven. De buitenplaatsen die toegankelijk zijn worden vertoond samen met de stinzenplanten zoals de bostulp, holwortel, lenteklokje en nog veel meer soorten worden besproken. Stinzenplanten verdienen ook een plekje in de tuin, er wordt hier ook over verteld, veel soorten zijn op kwekerijen te koop. Zaal Oosterkerk.20.00 uur.

Deze dag een oude bekende maar altijd goed voor veel vogelkijkplezier in het excursieprogramma. Een trip met de auto naar en over de dijken van de Flevo polder met onder andere uitzichten op het Ketelmeer en het Drontermeer met de aldaar aanwezige water vogels. Wie zouden wij daar met een heel klein beetje geluk kurinen aantreffen? De grote, middelste en kleine zaagbek, pijlstaarten, dodaars en wie weet wat nog meer. Wij vertrekken voor deze ochtendex cursie al auto delend om 08 .00 uur vanafde P&R parkeeIplaats. De thuisreis eindigt weer rond het middaguur. Neem spijs, warme drank mee en vooral warme water- en winddichte kledij mee, het kan namelijk koud zijn en vergeet uw kijker niet. Voor een excursie in maart wordt onderzocht of er een bezoek gebracht kan worden aan de Wieden rond Wanneperveen. Gedacht wordt aaneen vaarexcursie naar de Bakkerskooi en de aalscholver kolonie. Hoe dit plan uitpakt hangt afvan de medewerking van Natuurmonumenten. Meer informatie kunt u vinden in het volgende ZNT.

Vrijdag 10 maart Lezing van de KNNV-Vogelwerkgroep : Cees van der Wal over Kiekendieven Tijdens deZ!) avond .zal Cees van der Wal een diale zing houden over Schiermonnikoog. Cees werkt al ruim 25 jaar als opzichter op het eiland. De laatste jaren in dienst van Natuurmonumenten. Tijdens de lezing vertelt hij in het algemeen iets over dit fraaie eiland, maar zal hij in het bijzonder ingaan op zijn grote passie: de roofvogels. Daarbij staan kiekendieven centraal. Omtrent deze bijzondere groep roofvogels heeft Cees enige expertise opgebouwd. Over zijn bevindingen publiceerde hij onlangs in Limosa en De Levende Natuur. Te verwachten zijn opnamen van de drie inheemse soorten, maar ook van een dwaalgast als de steppenkiekendief Hoewel het gaat om een avond van de Vogelwerkgroep zijn uiteraard alle andere KNNV- en IVN -leden ook van harte welkom. Plaats: Zalencentrum van de Oosterkerk Aanvang: 19.30 uur Toegang: Gratis

Zondag 16 april Het is al eerder gezegd en geschreven; een voorjaar zonder een homhoen gezien te hebben kan eigenlijk niet. Vandaar dat er weer een excursie georganiseerd word naar de Haarlerberg. Wij gaan daar nadat de korhoenen- en hanen zich discreet terugtrekken nog een wandeling maken waarbij wij verwachten vele andere vogels te horen en te zien. Schrik niet als u oog in oog komt. te staan met een roodborsttapuit, een geelgors, de boomleeuwerik of een boompieper. Geniet wanneer het ogenblik daar is van de dans sierlijke vlucht van een raaf Kortom deze dag . kan een onvergetelijke ervaring in uw geheugen griffen. April kan grillig zijn wat de temperatuur betreft. Neem uw voorzorgsmaatregelen; kleding en foerage. Vooral dat dit toch wel een_lange dag wordt. Het vertrek is met de auto om 06.00 uur vanafhet P&R-parkeerterrein en wij zijn weer terug aan het beging van de middag.

Lezing over kiekendieven.



deKNNV

het IVN

Koninklijk Nederlandse Natuurhistorische Vereniging

Vereniging

voor

Natuur- en Milieueducatie.

Vereniging voor veldbiologie

AFDELINGSBESTUUR vooniUer

vacature

penningmeester en ledenadministratie gironr.998242

KorKoch Dorpsweg91 8051 XT Hattem· !I' 038 - 4443158

AFDELINGSBESTUUR voorzitter

penningmeester gironr. 124191 IVNWezep

Hans de Jong Fabrieksweg 9 8015 PS Zwolle !I' 0529 - 491648 Elja van Dongen

.Pr. Irenelaan 24 8091 AT Wezep !I' 038 - 3162696

secretaris

Carla Luchtmeijer van Keppelmarke 11 8016 GHZwolle !I' 038 - 4650018

coördinator leZingen

vacature

pr I cursussen

Robert Giesen Middelstekamplaan 15 8042 HG Zwolle !I' 038 - 4216133

secretaris

[email protected]/ lid cursuswerkgroep Natuurgidsencursns

lid coördinator excursies I maar geen bestuunlid!

Hans Lindeboom Kortenhorststraat 9 8015 BW Zwolle !I' 038 - 4600101

Aafien Pieters Bernisse 15 8032 BN Zwolle !I' 038 - 4535913 lid

Trudy Muller Loezekamp 10 8014 EP Zwolle !I' 038 - 4650942 .

LidyKuiper

Greuns 9

8032 NS Zwolle

!I' 038 - 4536924

Nico Schoenmakers

Rijnstraat 19 8051 HK Hattem !I' 038 - 4442469

vacature . Tel contactadres

Contributie KNNV f 40,- per jaar, inel. toezending van Natura, het landelijke tijdschrift van de KNNV; f 10,- voor huisgenootleden; fl5,- voor regionale leden.


Gerda Boonstra !I' 038 - 4211311

Contributie IVN Voor donateurs minimaal fl1,50 per jaar; voor leden (actief) 00,- per jaar, inel. toezending van Mens en Natuur. Wijzigingen m.b.t. het donateurs- en lidmaat schap schriftelijk doorgeven aan Cees Piersma, Polhaarweg 12, 1121 DXDalfsen,!I' 0529 - 432335.


indien onbestelbaar verzenden aan : I. V . N . Postbus 272 8000 AG Zwolle

o o

gezamenlijke uitgave van KNNV afdeling Zwolle en IVN afdeling Zwolle e.o. I

o o

Port Betaald Port Payé Zwolle Holland. CJ...ooo

Recommend Documents