Quickscan Een overzicht van openbare inkoopcijfers van de Rijksoverheid
Significant B.V. 22 februari 2010
Eva Hoffmann
Achtergrond en aanleiding De projectgroep Innovatiegericht Inkopen van het ministerie van Economische Zaken wil inzicht krijgen in de inkoopkerncijfers van de Rijksoverheid, als startpunt voor de door hen uit te voeren activiteiten en onderzoeken. Bij opdrachtverstrekking is overeengekomen dat gedetailleerde inkoopcijfers ter beschikking zouden worden gesteld. Tijdens het verloop van de opdracht is besloten uit te gaan van beschikbare openbare bronnen. Deze quickscan behelst dan ook geen nieuwe inkoopcijfers, maar geeft openbare inkoopcijfers weer. Deze quickscan is gebaseerd op informatie uit de volgende bronnen: • De TED-database, aanbestedingen 2008 • Onderzoeksrapport ‘Het totale inkoopvolume van de Nederlandse Rijksoverheid’ van het Instituut voor Onderzoek van Overheidsuitgaven (2009) • Informatieblad ‘Rijksbrede inkoopuitgavenanalyse’ van de Directie Faciliteiten, Huisvesting- en Inkoopbeleid Rijk, DG Organisatie en Bedrijfsvoering Rijk, ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (2009)
2 | 12
Doelstelling De doelstelling van deze quickscan is het verkrijgen van een beeld in de inkoop en aanbestedingen van de Rijksoverheid. De volgende vragen worden beantwoord: 1. Wat is het inkoopvolume van de Rijksoverheid en per ministerie in 2007? 2. Wat is het inkoopvolume van de Rijksoverheid per uitgavenrubriek 2007? 3. Hoeveel Europese aanbestedingen zijn er per aanbestedende dienst uitgevoerd in 2008? 4. Wat zijn de inkooppakketten die de verschillende aanbestedende dienst hebben aanbesteed in 2008?
3 | 12
1. Inkoopvolume Rijksoverheid 2007 gerapporteerd door IOO Het Instituut voor Onderzoek van Overheidsuitgaven rapporteerde dat het inkoopvolume van de Centrale Overheid € 14,8 miljard bedroeg in 2007 op basis van de Nationale Rekeningen. De Centrale Overheid werd gedefinieerd als; het Rijk en de bijbehorende ministeries en begrotingsfondsen, zoals Gemeentefonds, Provinciefonds en Infrastructuurfonds.
4 | 12
Het totale inkoopvolume van € 14,8 miljard kan worden uitgesplitst naar het inkoopvolume voor werken (€ 3,4 miljard) en diensten en leveringen (€ 11,4 miljard), zoals weergegeven in figuur 1.
Volume
€ 3,4 mld.
€ 14,8 mld. € 11,4 mld.
Totale inkoopvolume 'centraal’
Werken
Diensten en leveringen
Figuur 1: Inkoopvolume centrale Rijksoverheid (Bron: Instituut voor Onderzoek naar Overheidsuitgaven, 2009, ‘Het totale inkoopvolume van de Nederlandse Rijksoverheid’)
5 | 12
Inkoopvolume Rijksoverheid gerapporteerd door DFHIR/OBR De Directie Faciliteiten, Huisvesting- en Inkoopbeleid Rijk (‘DFHIR’), DG Organisatie en Bedrijfsvoering Rijk (‘DG OBR’) van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft de ministeries verzocht inkoopcijfers over 2007 aan te leveren voor de door DG OBR uit te voeren inkoopuitgavenanalyse. Niet iedere aanbestedende dienst van ieder ministerie heeft inkoopcijfers kunnen aanleveren. In de door DG OBR uitgevoerde analyse ontbraken de inkoopvolumes van een aantal aanbestedende diensten en van het gehele ministerie van Verkeer en Waterstaat en het gehele ministerie van Defensie. De analyses van DG OBR zijn gebaseerd op de opgegeven inkoopcijfers. De inkoopvolumes van het ministerie van VenW en Defensie zijn geschat door DG OBR. In het informatieblad ‘Rijksbrede Inkoopuitgavenanalyse’ zijn de resultaten van de DG OBR analyse gerapporteerd. De totale inkoopuitgaven van de ministeries in 2007 worden door DG OBR geschat op € 10,4 miljard. 6 | 12
In onderstaand figuur 2 zijn de aan DG OBR aangeleverde inkoopvolumes weergegeven.
Inkoopvolume in miljoenen €0 AZ OCW SZW VWS
Ministerie
BZK VROM BuZa EZ LNV Jus Fin
€ 1.000
€ 2.000
€ 3.000
€ 4.000
€ 21 € 36 € 81 € 123 € 134 € 189 € 230 € 231 € 295 € 627 € 982
Schatting Def Schatting V&W
€ 3.700 € 3.700
Figuur 2: Inkoopvolumes individuele ministeries 2007 (Bron: Informatieblad ‘Rijksbrede inkoopuitgavenanalyse’ van de DFHIR, DG OBR, Min BZK, 2009) 7 | 12
2. Inkoopvolume Rijksoverheid per uitgavenrubriek 2007 Op basis van de aangeleverde informatie heeft DG OBR de inkoopvolumes per uitgavenrubriek gerapporteerd. Deze zijn weergegeven in figuur 3. In figuur 3 ontbreken de inkoopvolumes van het ministerie van Defensie en het ministerie van VenW. Het inkoopvolume in de uitgavenrubriek ‘Grond, weg en waterbouw’ is daarom niet weergegeven in bijgaand figuur. In werkelijkheid gaat er een groot deel van het inkoopvolume van het ministerie van VenW (geschat op € 3.700 miljoen) om in deze uitgavenrubriek.
Inkoopvolume in miljoenen Automatisering en telecommunicatie; € 450
Personeelsgerelateerde zaken; € 330
Exploitatie, beheer, gebouwen, installaties; € 270 Aanschaf / huur gebouwen,installaties ; € 240 Kantoorinrichting en benodigdheden;€180 Vervoer en emballage; € 180
Inhuur en uitbesteden; € 1.230 Dienst specifieke uitgaven; € 120
Grond, weg en waterbouw (exclusief RWS); € 0
Figuur 3: Inkoopvolume per Uitgavenrubriek 2007 (Bron: Informatieblad ‘Rijksbrede inkoopuitgavenanalyse’ van DFHIR, DG OBR, Min BZK, 2009)
8 | 12
3. Aantal aanbestedingen per aanbestedende dienst in 2008 In totaal voerde de Rijksoverheid circa 900 aanbestedingen uit in 2008. Dit aantal is gebaseerd op het aantal ‘Invitations to tender’ in de TED-database. Deze circa 900 aanbestedingen hebben wij gebruikt voor de verdere analyse van het aantal aanbestedingen per aanbestedende dienst. Dit betekent dat aanbestedingen van 2b-diensten, die alleen worden gepubliceerd op de TED-database na gunning, niet zijn meegeteld in de analyses die zijn uitgevoerd in deze quickscan. Dit zijn circa 100 aanbestedingen. In bijlage 1 is een volledige lijst van het aantal aanbestedingen per aanbestedende dienst van de Rijksoverheid toegevoegd.
9 | 12
In onderstaand figuur 4 is het totaal aantal Europese aanbestedingen weergegeven van de aanbestedende diensten per ministerie. Aantal uitgevoerde aanbestedingen 0
50
100
150
Ministerie van Defensie
Ministerie van VROM Ministerie van EZ Ministerie van BZK Ministerie van BuZa Ministerie van SZW Ministerie van Financiën Ministerie van VWS Ministerie van LNV Ministerie van OCW Ministerie van AZ
250
300
285 139
Ministerie van VenW Ministerie van Justitie
200
61 60 58 56 52 49 48 39 36 25 15
Figuur 4: Europese aanbestedingen per ministerie (Bron: TED- database aantal ‘Invitations to tender’ in 2008, zoekresultaten op basis van vermelding ‘sector 1’ (kerndepartementen) of vermelding van ‘type 1 of authority’ (Rijksoverheid) bij aanbestedingen, hierin zijn agentschappen van de ministeries wel meegenomen, ZBO’s niet) 10 | 12
4. Inkooppakketten aanbesteed per aanbestedende dienst Het doel van deze analyse is een beeld te krijgen van het type inkooppakket dat een aanbestedende dienst aanbesteedt. Wanneer een aanbestedende dienst een aanbesteding publiceert op de TED dient er een CPV-code opgegeven te worden voor het product of de dienst die wordt uitgevraagd. Op basis van de CPV-code van de Europese aanbesteding op de TEDdatabase zijn de aanbestedingen toegedeeld aan een inkooppakket voor deze analyse. Bij publicatie op de TED is het mogelijk om een CPV-code in te vullen op een hoog aggregatieniveau. Er is bijvoorbeeld een code voor ‘diensten’. Deze CPV-code verklaart onvoldoende over het type diensten dat wordt aanbesteed en is daarom niet toe te wijzen aan een inkooppakket. Aanbestedingen met een dergelijke hoog CPV aggregatieniveau zijn daarom niet meegenomen in de analyse van inkooppakketten per aanbestedende dienst. Voor de rapportage van het type inkooppakket dat de verschillende aanbestedende diensten in 2008 hebben aanbesteed zijn circa 880 aanbestedingen geanalyseerd.
11 | 12
In het onderstaande figuur 5 zijn de inkooppakketten weergegeven die het meest zijn aanbesteed in 2008 door alle aanbestedende diensten samen. In bijlage 2 is een volledig overzicht weergegeven van de inkooppakketten die zijn aanbesteed per aanbestedende dienst. Aantal uitgevoerde aanbestedingen
Top 10 inkooppakketten
0
10
20
30
40
50
60
70
90
100
76
Beleidsondersteunend onderzoek
67
ICT advies en ondersteuning
59
Dienst-/lease vervoersmiddelen
56
Ingenieurs-, milieu- en laboratoriumdiensten
41
Studie & opleiding Communicatie, PR en marketingadvies en advertentiemakelaar
36 33
Bedrijfskleding Aanschaf, installatie, beheer en onderhoud software (inclusief onderhoud van standaard
30
Onderhoud E-installaties
29
Reis- & verblijfkosten
80
26
Figuur 5: De top 10 inkooppakketten en het aantal keer aanbesteed in 2008 (Bron: TED-database aantal ‘Invitations to tender’ in 2008)
12 | 12
