Publieksonderzoek Steigertheater 2002
O&S Nijmegen januari 2003
Inhoudsopgave 1
Samenvatting en conclusies
1.1 Aanleiding voor onderzoek 1.2 Uitvoering van Steigertheater-publieksonderzoek 1.3 Kenmerken van de bezoekers
3 3 3 4
1.3.1 Kenmerken van de doorsnee bezoekersgroep 1.3.2 Onderscheid tussen verschillende bezoekersgroepen 1.3.3 Aantrekkingskracht op Nijmeegse bevolking
4 5 5
1.4 1.5 1.6 1.7 1.8
Werking van keuzegedrag Oordeel over aanbod Oordeel over accommodatie Oordeel over service Imago van het Steigertheater
6 7 9 9 9
2
Inleiding
11
2.1 2.2 2.3 2.4
Aanleiding voor onderzoek De onderzoeksvragen en de opzet De uitvoering van het onderzoek De opzet van de onderzoeksrapportage
11 12 13 15
3
Kenmerken van de bezoekers
17
3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9
Herkomst Leeftijd, geslacht en etniciteit Opleiding en hoofdbezigheid overdag Huishoudenssituatie en inkomen Aantrekkingskracht van het Steigertheater op Nijmegenaren Culturele belangstelling Dagbladabonnementen Kenmerken van frequente bezoekers De publieksgroepen voor verschillende soorten voorstellingen
17 18 19 20 21 25 27 27 28
4
Werking van keuzegedrag
29
4.1 Redenen van bezoek 4.2 Bezoekfrequentie 4.3 Willen bezoekers vaker naar het Steigertheater komen? 4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.3.5
Problemen bij de komst naar het Steigertheater De toegangsprijzen De informatievoorziening over het programma Huishoudens met jonge kinderen Oordeel over de aanvangstijden van voorstellingen
29 31 32 34 35 36 38 39
Inhoudsopgave (vervolg)
5
Oordeel over aanbod
41
5.1 Oordeel over hoeveelheid, kwaliteit en diversiteit van het aanbod 5.2 Wensen m.b.t. het aanbod 5.3 Beeld van het aanbod
41 41 43
6
45
Oordeel over accommodatie en service
6.1 Oordeel over de accommodatie 6.2 Oordeel over service 6.3 Gebruik van horecavoorzieningen in het Steigertheater
45 46 47
7
51
Imago van het Steigertheater
7.1 Beeld van de instelling 7.2 Beeld van de uitstraling van het Steigertheater
51 52
8
Bijlages
53
8.1 8.2 8.3 8.4
Wat voor voorstellingen mist men en/of wil men vaker zien in het Steigertheater? 53 Tips die ertoe bijdragen dat bezoekers vaker zullen komen dan ze nu doen 53 Tips m.b.t. de informatievoorziening over de programmering 54 De vragenlijst 54
2
Publieksonderzoek Steigertheater Samenvatting en conclusies
1
Samenvatting en conclusies
1.1
Aanleiding voor onderzoek Zowel de gesubsidieerde culturele podia in Nijmegen als de gemeente wilden meer zicht op welke groepen wel en niet bediend worden met het Nijmeegse cultuuraanbod. Ook was er behoefte aan informatie over de vraagkant: wat voor wensen hebben de podiabezoekers? Dat gaf aanleiding tot een overleggroep van de 6 gesubsidieerde podia (LUX, Stadsschouwburg, De Vereeniging, Steigertheater, Doornroosje en De Lindenberg) en de afdeling Cultuur Sport en Recreatie van de gemeente Nijmegen. Het overleg heeft onder meer geleid tot de uitvoering van publieksonderzoeken bij de 6 podia in de periode maart-mei 2002. Bij deze onderzoeken gaat het om de volgende vragen: Hoe is het publiek van de podia samengesteld? Wat zijn belangrijke bezoekersgroepen? Waarom komt men naar de podia? Hoe werkt het keuzegedrag van het publiek? Hoe waardeert het publiek het programma-aanbod? Wat voor wensen heeft men op dat vlak? Hoe waardeert het publiek de accommodatie en de service? Voor het eerst hebben de podia gebruik gemaakt van dezelfde schriftelijke vragenlijst, waardoor een goede onderlinge vergelijking mogelijk is. Deze standaardvragenlijst is opgesteld door de afdeling Onderzoek en Statistiek van de gemeente Nijmegen (O&S). De uitvoering van de veldwerken voor de publieksonderzoeken - het uitdelen van de vragenlijsten aan een doorsnee van de bezoekers en het invoeren van de antwoorden in de computer - viel onder de verantwoordelijkheid van de betrokken podia. De analyse en rapportage van de onderzoeken is door de afdeling O&S gedaan. Het feit dat de uitkomsten van alle 6 de publieksonderzoeken door één onderzoeksbureau op dezelfde wijze zijn verwerkt, is - naast de gehanteerde standaardvragenlijst - een extra waarborg voor de onderlinge vergelijkbaarheid.
1.2
Uitvoering van Steigertheater-publieksonderzoek Het Steigertheater richt zich vooral op de volgende podiumkunsten: cabaret en kleinkunst, jeugd- en jongerentheater, toneel en amateurtoneel. Behalve gerenommeerde artiesten treden ook nieuwe, onbekende talenten in het Steigertheater op. Daarmee krijgen zij de mogelijkheid een publiek en naam op te bouwen. Jaarlijks trekt het Steigertheater met circa 150 voorstellingen rond de 10.000 bezoekers (circa 66 bezoekers per voorstelling; er zijn 100 zitplaatsen). In de periode 1 maart t/m 27 april 2002 hebben 727 bezoekers van het Steigertheater de schriftelijke vragenlijst gekregen. Het ging om een doorsnee van het publiek; de lijsten zijn namelijk uitgedeeld bij verschillende typen voorstellingen (cabaret, toneel, jeugdvoorstellingen, amateurvoorstellingen, enzovoorts). Voor voldoende betrouwbare en nauwkeurige resultaten waren er minimaal zo’n 270 ingevulde vragenlijsten nodig; het zijn er 360 geworden, waarmee een goede respons van circa 50% is gehaald.
3
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
De groep van 360 respondenten moet gezien worden als een groep bezoekers die in een doorsnee periode naar voorstellingen in Het Steigertheater komt. Tot zo’n groep behoort een relatief groot aandeel frequente bezoekers. De kans dat frequente bezoekers een vragenlijst meegekregen hebben, is immers groter dan bij de nietfrequente bezoekers. Daarmee wegen de meningen van de frequente bezoekers relatief sterk door in de onderzoeksuitkomsten1. Hieronder volgt een beknopt overzicht van de resultaten, inclusief een aantal conclusies.
1.3
Kenmerken van de bezoekers
1.3.1
Kenmerken van de doorsnee bezoekersgroep Op basis van het publieksonderzoek kunnen we concluderen dat de bezoekersgroep van het Steigertheater in een doorsnee periode als volgt is opgebouwd. Een meerderheid van de bezoekers komt uit Nijmegen (71%). De overige bezoekers komen vooral uit buurgemeenten, de rest van Gelderland en uit Noord-Brabant. Bij de bezoekers zijn de vrouwen in de meerderheid (66%). Zeventig procent van de bezoekers is jonger dan 40 jaar. Het aandeel 55-plussers is beperkt tot 8%. Rond de 60% van de bezoekers heeft een hogere beroeps- of universitaire opleiding afgerond. Daarnaast heeft bijna een kwart een havo- of vwo-diploma. Het aandeel lager en middelbaar opgeleiden ligt op 16%. Circa 60% heeft een betaalde baan van meer dan 12 uur. Van de rest van de bezoekers is ongeveer tweederde student. Ruim een kwart van de bezoekers heeft thuiswonende kinderen; bij 13% is het jongste of enige kind beneden de 13 jaar; 44% van de bezoekers is alleenstaand. Bijna een kwart vindt zichzelf tot de lagere inkomensgroep behoren; eveneens bijna een kwart rekent zich tot de hogere inkomensgroep en 44% tot de middeninkomensgroep (8% weet niet/geen antwoord). De voornaamste interesses bij de bezoekers als het gaat om cultuurvoorstellingen zijn film, cabaret en toneel. Veel Steigertheaterbezoekers hebben het afgelopen jaar LUX bezocht; gemiddeld deden ze dat 5 keer. Ook zijn ze het afgelopen jaar gemiddeld ruim 3 keer naar de andere Nijmeegse bioscopen geweest. De Stadsschouwburg is het afgelopen jaar door 46% van de Steigertheaterbezoekers bezocht. Tot deze 46% behoren relatief meer Nijmegenaren (80%) en relatief minder jongeren (23% jonger dan 25 jaar) dan tot het doorsnee Steigertheaterpubliek.
1
4
Voor een aantal uitkomsten is gecorrigeerd voor het relatief grote aandeel frequente bezoekers in de steekproef: de vergelijking tussen het Nijmeegse deel van het Steigertheaterpubliek en de Nijmeegse bevolking en de berekening van de gemiddelde bezoekfrequentie.
Publieksonderzoek Steigertheater Samenvatting en conclusies
Op het vlak van muziekoptredens hebben de bezoekers relatief veel belangstelling voor popmuziek.
1.3.2
Onderscheid tussen verschillende bezoekersgroepen Van het totaal aantal bezoeken aan het Steigertheater wordt 8% gebracht door vaste klanten2. Jaarlijks komen deze vaste klanten gemiddeld bijna 6 keer naar het Steigertheater, terwijl de overige bezoekers gemiddeld 2 à 3 keer komen. Als we de kenmerken van de frequente bezoekers (minimaal 3 bezoeken in afgelopen jaar) afzetten tegen de niet-frequente bezoekers (1 of 2 bezoeken in afgelopen jaar), zien we de volgende verschillen: de frequente bezoekers komen relatief vaak uit Nijmegen, zijn minder vaak student en jonger dan 25 jaar en zijn vaker 40 jaar of ouder. Verder hebben de frequente bezoekers minder vaak thuiswonende kinderen. Als we de publieksgroepen voor de verschillende typen voorstellingen afzetten tegen het doorsnee Steigertheaterpubliek, zien we de volgende verschillen: • cabaretvoorstellingen trekken relatief meer Nijmegenaren en relatief minder mensen met thuiswonende kinderen; • toneelvoorstellingen trekken relatief minder personen beneden de 25 jaar; • amateurvoorstellingen trekken relatief meer mensen van buiten Nijmegen. Tussen de publieksgroepen voor cabaret en toneel is er de nodige overlap: zo gaat 60% van de bezoekers van toneelvoorstellingen in het Steigertheater ook naar daar geprogrammeerde cabaretvoorstellingen.
1.3.3
Aantrekkingskracht op Nijmeegse bevolking Voor enkele kenmerken is het Nijmeegse deel van het Steigertheaterpubliek van 16 jaar en ouder vergeleken met de Nijmeegse bevolking van 16 jaar en ouder3. Bij deze vergelijking is niet uitgegaan van het doorsnee Steigertheaterpubliek, maar van de verschillende Nijmeegse bezoekers, ongeacht hoe vaak men in het Steigertheater komt. Er blijken relatief veel personen uit Stadscentrum en Oud-Oost naar het Steigertheater te gaan. De aantrekkingskracht op bewoners uit Dukenburg, Lindenholt en Waalsprong is naar verhouding het laagst. Verder trekt het Steigertheater relatief veel Nijmegenaren van jonger dan 40 jaar. De aantrekkingskracht op 55-plussers is naar verhouding het laagst. Tot slot komen er relatief weinig Nijmegenaren van buitenlandse herkomst naar het Steigertheater toe: 4% van de Nijmeegse bezoekers behoort tot de allochtonen uit de niet-rijke landen (tegenover 13% van de Nijmegenaren). Het “Bevolkingsonderzoek cultuurparticipatie 2002” laat een andere uitkomst zien: 10% van de Nijmeegse bezoekers van het Steigertheater behoort tot de allochtonen uit de niet-rijke landen. Dat duidt erop dat de respons van allochtonen uit niet-rijke landen bij het publieksonderzoek
2
3
De vaste klanten zijn de personen die zichzelf tot de het Steigertheater rekenen. (Bij vraag 32 is gevraagd afgelopen jaar een voorstelling in het Steigertheater men zichzelf als “vaste klant” van het Steigertheater Gegevens afkomstig uit bevolkingsstatistieken.
vaste klanten van hoe vaak men het heeft bezocht en of beschouwt.)
5
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
relatief laag is geweest4. De aantrekkingskracht van het Steigertheater op allochtone Nijmegenaren uit de niet-rijke landen is dus geringer dan op autochtone Nijmegenaren, maar het verschil is niet heel groot. Voor enkele andere kenmerken is het Nijmeegse deel van het Steigertheaterpubliek van 18 jaar en ouder vergeleken met de Nijmeegse bevolking van 18 jaar en ouder5. Ook bij deze vergelijking is uitgegaan van de verschillende Nijmeegse bezoekers. Het Steigertheater blijkt relatief veel hoger opgeleiden, alleenstaanden, studenten en mensen met een laag inkomen te trekken.
1.4
Werking van keuzegedrag De meest genoemde redenen, waarom men voorstellingen in het Steigertheater bezoekt, zijn: dat de voorstellingen aansluiten bij de smaak van de bezoekers; dat men komt voor een avondje uit en/of voor de gezelligheid; dat men komt voor de deelnemende artiesten. Met name bij de amateurvoorstellingen zien we dat een behoorlijk deel van de bezoekers vanwege de optredende artiesten naar de voorstelling komt (37%). Het zal gaan om familie, vrienden of bekenden van de artiesten. Veel genoemde redenen om de voorstelling in het Steigertheater en niet elders te gaan bekijken zijn: het specifieke aanbod (“alleen hier te zien”), de nabije ligging (“dichtbij huis”) en de leuke sfeer. Ruim zeventig procent van de bezoekers zou vaker naar voorstellingen in het Steigertheater willen gaan dan men het afgelopen jaar is geweest. De belangrijkste redenen waarom men niet zo vaak gaat als men zou willen zijn: het gebrek aan tijd (door 35% van alle respondenten genoemd) en het prioriteit geven aan andere vrijetijdsbestedingen (door 24% genoemd). Andere redenen - o.a. dat het aanbod zou moeten veranderen - worden door maximaal 7% genoemd. Nagegaan is welke andere belemmeringen bezoekers weerhouden om vaker naar het Steigertheater te gaan: 26% heeft het afgelopen jaar bij de komst naar het Steigertheater wel eens problemen ondervonden. Het waren vooral parkeerproblemen (onvoldoende of te ver weg gelegen parkeerplaatsen; onduidelijk waar er parkeerruimte is). Bijna de helft van de bezoekers komt doorgaans met de auto naar het Steigertheater toe; 33% daarvan geeft aan ontevreden te zijn over de parkeergelegenheid in de buurt van het theater. Vier procent geeft aan dat het theater moeilijk te vinden is (geen routeaanduiding). Voor 3% van de bezoekers geldt dat de parkeer- of andere problemen om bij het 4
5
6
Voor een deel van de allochtone bezoekers zal het lastig zijn om een uitgebreide Nederlandstalige vragenlijst over het bezochte podium in te vullen. Bij het bevolkingsonderzoek speelt dit probleem niet, omdat de vragenlijsten door enquêteurs afgenomen zijn. Gegevens afkomstig uit de Stadspeiling 2001. De Stadspeiling is een groot onderzoek over o.a. leefbaarheid en veiligheid onder een representatief deel van de Nijmeegse bevolking van 18 jaar en ouder.
Publieksonderzoek Steigertheater Samenvatting en conclusies
Steigertheater te komen hen het afgelopen jaar wel eens weerhouden hebben van een bezoek aan dit theater. 8% is ontevreden over de toegangsprijzen van de voorstellingen. Het gaat daarbij veelal om mensen die zichzelf tot de lagere of middeninkomensgroep rekenen. Bij 4% komt het regelmatig voor dat men pas achteraf hoort van voorstellingen in het Steigertheater die men eigenlijk graag had willen zien. Bij een grotere groep van 42% komt dat af en toe voor. De belangrijkste reden daarvoor is dat men zelf het programma niet goed genoeg bijhoudt; circa 90% van de bezoekers, die achteraf van voorstellingen horen, volgt het programma niet of niet goed. Een ruime meerderheid is tevreden over de informatievoorziening over het programma; 5% is dat niet. Bijna de helft van de bezoekers volgt de programmaoverzichten van het Steigertheater. Andere belangrijke informatiekanalen als het gaat om culturele activiteiten zijn: De Brug, de Zondagkrant, De Gelderlander en de programmaoverzichten van LUX. Verder wordt meer dan de helft door familie, vrienden, bekenden of collega’s op culturele activiteiten geattendeerd. 13% van de bezoekers heeft 1 of meer kinderen van onder de 13 jaar. Bij een vijfde van die groep (= 4% van alle bezoekers) is het moeten regelen of niet kunnen regelen van een oppas de reden om minder vaak naar het Steigertheater te komen dan men eigenlijk zou willen. Over de aanvangstijden van de voorstellingen zijn er weinig klachten.
Conclusie: Het Steigertheater wordt om uiteenlopende redenen bezocht. Er komen Iiefhebbers van de geboden genres en artiesten, familie en bekenden van amateur-artiesten en bezoekers die door anderen overgehaald worden om mee naar het Steigertheater te gaan. Ook komen er veel bezoekers voor een avondje uit en de gezelligheid naar het Steigertheater. Veel bezoekers zouden vaker naar het Steigertheater willen komen dan ze nu doen. Dat ze dat niet doen heeft vooral te maken met persoonlijke keuzes en omstandigheden (geen tijd; prioriteit geven aan andere vrijetijdsbestedingen; programma niet goed volgen).
1.5
Oordeel over aanbod Figuur 1: (on)tevredenheid over 3 aspecten van het aanbod (in %)
hoeveelheid
kw aliteit
diversiteit 0%
60% 2% 72% 2% 61% 2%
20%
40%
ontevreden
60%
80%
tevreden
7
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
Ruim zeventig procent van de bezoekers is tevreden over de kwaliteit van de voorstellingen; een beperkt aandeel van 2% is er ontevreden over. Bij de frequente bezoekers is 90% tevreden (de niet-frequente bezoekers hebben relatief vaak “weet niet” aangekruist)6. Hetzelfde beeld zien we bij het oordeel over de hoeveelheid voorstellingen (60% van alle bezoekers en 82% van de frequente bezoekers tevreden) en over de diversiteit van het aanbod (61% van alle bezoekers en 79% van de frequente bezoekers tevreden). Van de bezoekers zou 21% bepaalde voorstellingen graag vaker geprogrammeerd willen zien; 7% - in meerderheid dezelfde groep als deze 21% - mist bepaalde voorstellingen in het aanbod. In totaal 24% wil meer van iets en/of mist iets in de programmering van het Steigertheater (32% van de frequente bezoekers en 19% van de overige bezoekers). Bij de behoefte aan uitbreiding van het aanbod is er één uitschieter: 11% zou graag meer cabaret- en/of kleinkunstvoorstellingen willen zien. Verder worden er uiteenlopende genres en subgenres genoemd. Bij de voorstellingen die men mist zijn er geen genres of subgenres die er duidelijk uitspringen. (Een overzicht van alle aanbodwensen staat in bijlage 8.1.) Figuur 2: wanneer ik een voorstelling in het Steigertheater bezoek, wil ik graag dat het gebodene…..
vooral ontspannend is niet te zw aar is enige voorkennis vereist vernieuw end is experimenteel is 0%
10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
eens
oneens
Ruim zestig procent van de bezoekers graag wil dat het gebodene vooral ontspanning biedt. Verder gaat de voorkeur wat vaker uit naar niet te zware voorstellingen (44%) dan naar zwaardere voorstellingen (29%). En een relatief beperkt deel van de bezoekers wil voorstellingen waarvoor enige voorkennis vereist is (10%). Bijna zestig procent wil graag vernieuwende voorstellingen zien; 16% heeft daar juist geen behoefte aan. Het percentage belangstellenden voor experimentele voorstellingen is met 25% duidelijk lager dan het percentage belangstellenden voor vernieuwend aanbod. Om te kunnen inschatten wat voor beeld bezoekers van de programmering hebben, zijn 5 tegengestelde standpunten voorgelegd. Het meest uitgesproken is men over de tegenstellingen “boeiend” (57%) versus “saai” (4%) en “afwisselend” (55%) versus “eenzijdig” (4%). 6
8
Tot de frequente bezoekers zijn gerekend: de bezoekers die het afgelopen jaar minimaal 3 keer het Steigertheater hebben bezocht.
Publieksonderzoek Steigertheater Samenvatting en conclusies
Verder zien bezoekers de programmering duidelijk vaker als “vernieuwend” (41%) dan als “traditioneel” (5%), maar er is ook een grote groep die geen van beide standpunten heeft gekozen. Het minst uitgesproken zijn de reacties bij de tegenstelling “moeilijke onderwerpen” (4%) versus “makkelijke onderwerpen” (19%). De frequente bezoekers hebben relatief vaak gekozen voor “boeiend” (72%), “afwisselend” (71%), “vernieuwend” (52%), “ook voor kinderen” (53%) en “makkelijke onderwerpen” (29%). Conclusie: Er is vooral tevredenheid over het aanbod. Vooral de frequente bezoekers tonen zich in ruime meerderheid tevreden. Een meerderheid van de bezoekers wil graag vernieuwend aanbod. Daarbij aansluitend beschouwt men het huidige aanbod duidelijk vaker als vernieuwend dan als traditioneel.
1.6
Oordeel over accommodatie Zowel voor de vaste klanten als voor de overige bezoekers geldt dat ruim tachtig procent in het algemeen tevreden is over de Steigertheateraccommodatie; 2% van alle bezoekers is dat niet. Over enkele onderdelen van de accommodatie is er de nodige onvrede. De meeste onvrede is er over het zitcomfort (32% van alle bezoekers en 48% van de frequente bezoekers). Het gaat dan vooral om een gebrek aan beenruimte en om de harde banken zonder rugleuning. Daarnaast zijn vooral de frequente bezoekers ook ontevreden over het sanitair (21%). Andere klachten zijn door relatief kleine aantallen bezoekers genoemd.
1.7
Oordeel over service Voor diverse serviceaspecten konden bezoekers aankruisen of ze daar ontevreden over zijn. Ook mocht men daarbij een toelichting geven. Er blijken geen serviceklachten te zijn die er duidelijk uitspringen. Relatief de meeste onvrede is er over de slechte telefonische bereikbaarheid (9%). Een overzicht van de andere klachten is te vinden in paragraaf 6.2.
1.8
Imago van het Steigertheater Over het beeld dat men van het Steigertheater heeft, zijn 5 tegengestelde standpunten voorgelegd. Meer dan de helft vindt het Steigertheater “vertrouwd” (54% tegenover 15% “onbekend”). Verder is er vaker gekozen voor “mooi” (40%), “overzichtelijk” (38%) en “modern” (31%) dan voor “lelijk” (11%), “verwarrend” (9%) en “traditioneel” (15%). Circa de helft van de bezoekers kiest bij deze 3 tegengestelde standpunten geen van beide standpunten. De frequente bezoekers kiezen relatief vaak voor “vertrouwd” (78%), “overzichtelijk” (49%) en “mooi” (47%).
9
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
Bij de tegenstelling “voor iedereen versus voor een bepaalde groep” zijn de meningen sterk verdeeld: 35% vindt dat het Steigertheater er “voor iedereen” is en 36% “voor een bepaalde groep”. Op vergelijkbare wijze is inzicht verkregen in de uitstraling van het Steigertheater. De bezoekers zien de uitstraling van het Steigertheater vooral als “aansprekend” (68%), “toegankelijk“ (68%) en “warm” (64%). Bij de tegenstelling “goedkoop” (43%) versus “duur” (6%) is duidelijk vaker voor “goedkoop” gekozen, maar er is ook een grote groep die geen van beide standpunten kiest. Bij de tegenstelling “grootstedelijk” versus “provinciaal” zijn de meningen het sterkst verdeeld: 26% vindt de uitstraling van het Steigertheater “grootstedelijk” en 25% “provinciaal”. De frequente bezoekers kiezen relatief vaak voor “aansprekend” (78%), “warm” (75%) en “grootstedelijk“ (32%). Conclusie: Op 2 punten zijn de meningen over het imago van het Steigertheater sterk verdeeld: is het Steigertheater er voor iedereen of voor bepaalde groepen? En heeft het steigertheater een grootstedelijke of een provinciale uitstraling? Verder overheerst het positieve beeld (vertrouwd, mooi, aansprekend, toegankelijk, warm).
10
Publieksonderzoek Steigertheater Inleiding
2
Inleiding
2.1
Aanleiding voor onderzoek In 2000 is door de gesubsidieerde culturele podia in Nijmegen en de gemeente vastgesteld dat er een gemeenschappelijke onderzoeksbehoefte bestaat. Het gaat niet alleen om inzicht in welke groepen met het huidige cultuuraanbod bediend worden en in de waardering van dat aanbod; er is ook behoefte aan informatie over de vraagkant: wat verwachten bezoekers van culturele instellingen van het cultuuraanbod, wat voor wensen leven er bij de niet-bezoekers, nemen de niet-bezoekers op een andere manier aan cultuur deel7 en hoe zouden nieuwe doelgroepen bereikt kunnen worden? In de gemeentelijke cultuurvisie “Cultuur aan de Waal” (2001) is het belang van nader onderzoek uitgesproken, teneinde de problematiek van vraag en aanbod goed te kunnen hanteren. Onder meer wordt in de cultuurvisie gewezen op het belang van vergelijkbare publieksonderzoeken bij culturele podia als basis voor een meer vraaggerichte programmering. Een bijkomende aanleiding voor lokaal cultuuronderzoek is de deelname van Nijmegen aan het door de landelijke overheid geïnitieerde Actieprogramma Cultuurbereik 20012004. Doel van dit actieprogramma is om een gedifferentieerder, breder en jonger publiek bij cultuur te betrekken. Enkele jaren geleden is een overleggroep opgericht van de 6 gesubsidieerde culturele podia in Nijmegen (LUX, Stadsschouwburg, De Vereeniging, Steigertheater, Doornroosje en De Lindenberg) en de afdeling Cultuur Sport en Recreatie van de gemeente Nijmegen (CRS). Via de afdeling CSR is de gemeentelijke afdeling Onderzoek en Statistiek (O&S) ingeschakeld voor advisering, uitwerking van de onderzoeksvragen en de onderzoeksuitvoering. In de overleggroep zijn in 2000 en 2001 de onderzoeksvragen en de onderzoeksopzet nader uitgewerkt. Dat heeft geleid tot de uitvoering voorjaar 2002 van twee type onderzoeken: 1. Publieksonderzoeken bij de 6 gesubsidieerde podia, waarbij voor het eerst gebruik gemaakt wordt van dezelfde vragenlijst8. Dat maakt een goede vergelijking tussen de podia mogelijk. Bij de publieksonderzoeken ligt de nadruk op de samenstelling van en waardering door het publiek. 2. Een bevolkingsonderzoek naar cultuurparticipatie, dat inzicht geeft in wie wel en niet bereikt worden met het huidige cultuuraanbod. Dit onderzoek gaat onder meer over de redenen van het niet-bezoek aan de Nijmeegse culturele podia en over het gebruik van ander cultureel aanbod.
7
8
Zoals het bezoeken van optredens die buiten de cultuurpodia en festivals plaatsvinden, bijvoorbeeld optredens tijdens feesten die plaatsvinden in de eigen kring van familie, kennissen, vrienden, collega’s of verenigingen. Bij Nijmeegse culturele podia zijn eerder ook al publiekonderzoeken uitgevoerd, maar de vragenlijsten die daarbij gehanteerd werden, verschilden behoorlijk van elkaar.
11
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
De onderzoeken sluiten nauw aan bij een aantal thema’s, die in de Nijmeegse cultuurvisie “Cultuur aan de Waal” (2001) aan bod komen, zoals: samenwerking tussen cultuurinstellingen, o.a. bij het op zoek gaan naar (nieuw) publiek; het werken aan een meer vraaggerichte programmering; een streven naar een bredere cultuurparticipatie; het bereiken van nieuwe doelgroepen; het werken aan een krachtig cultuurprofiel (bijvoorbeeld “Nijmegen filmstad” en “Nijmegen (pop)muziekstad”); kans geven aan nieuwe initiatieven. De uitvoering van de veldwerken voor de publieksonderzoeken valt onder de verantwoordelijkheid van de betrokken podia (uitzetten van vragenlijsten, verwerken van de ingevulde lijsten, analyseklaar maken van de gegevens). De analyse en rapportage van de publieksonderzoeken en het uitvoeren van het bevolkingsonderzoek zijn in opdracht van de gemeentelijke afdeling Cultuur Sport en Recreatie door de gemeentelijke afdeling O&S gedaan. Zowel de gemeente als de podia zien de informatieverzameling via de cultuuronderzoeken niet als een eenmalige zaak. Het is de bedoeling om de onderzoeken om de zoveel jaar uit te voeren, om daarmee ontwikkelingen in de cultuurdeelname te kunnen volgen en zicht te krijgen op verschuivingen ten gevolge van nieuw beleid. De uitkomsten van de 6 publieksonderzoeken en het bevolkingsonderzoek cultuurparticipatie zullen in samenhang beschreven worden in een beknopte overkoepelende rapportage.
2.2
De onderzoeksvragen en de opzet Bij de publieksonderzoeken gaat het om de volgende vragen: Hoe is het publiek van de podia samengesteld? Wat zijn belangrijke bezoekersgroepen? Waarom komt men naar de podia? Hoe werkt het keuzegedrag van het publiek? Hoe waardeert het publiek het programma-aanbod? Wat voor wensen heeft men op dat vlak? Hoe waardeert het publiek de accommodatie en de service? Om deze onderzoeksvragen te kunnen beantwoorden, heeft de gemeentelijke afdeling O&S een standaardvragenlijst voor publieksonderzoek opgesteld, die door alle 6 de podia gebruikt kan worden. Het gaat om een door de bezoekers van de podia in te vullen schriftelijke enquête. De lijst gaat over de volgende onderwerpen: bezoekredenen, bezoekfrequentie en bezoekbelemmeringen; kennis over het aanbod; hoe komt men aan die informatie? oordeel over verschillende aspecten van het aanbod; aanbodwensen; wat mist men? oordeel over verschillende aspecten van de accommodatie en de service; imago van het podium; vervoer naar en parkeergelegenheid bij het podium;
12
Publieksonderzoek Steigertheater Inleiding
gebruik van het podium om er iets te eten of drinken; gebruik van andere podia en andere culturele instellingen; achtergrondkenmerken (herkomst, leeftijd, geslacht, opleiding, hoofdbezigheid overdag, inkomen, huishoudenssituatie, culturele interesses, e.d.).
Bij het opstellen van de vragenlijst is gebruik gemaakt van eerdere bij de podia uitgevoerde publieksonderzoeken (toen nog niet gewerkt werd met een gemeenschappelijke vragenlijst) en van de “Handleiding publieksonderzoek voor podia en musea” (L. Ranshuysen, Amsterdam 1999). Voor een deel ook bestaat de lijst uit nieuwe vragen, die voortkomen uit de huidige lokale informatiebehoefte. Waar mogelijk is er afstemming gezocht met het bevolkingsonderzoek cultuurparticipatie. Het gaat dan met name om vragen over de achtergrondkenmerken. Daardoor is voor de afzonderlijke podia een goede vergelijking mogelijk tussen de welen niet-bezoekers. Deze vergelijking zal worden opgenomen in een overkoepelende rapportage met daarin de kernpunten uit de publieksonderzoeken en het bevolkingsonderzoek. De standaardvragenlijst voor de publieksonderzoeken is in overleg met de podia en na een serie proefenquêtes vastgesteld.
2.3
De uitvoering van het onderzoek Het Steigertheater richt zich vooral op de volgende podiumkunsten: cabaret en kleinkunst, jeugd- en jongerentheater, toneel en amateurtoneel. Behalve gerenommeerde artiesten treden ook nieuwe, onbekende talenten in het Steigertheater op. Daarmee krijgen zij de mogelijkheid een publiek en naam op te bouwen. Jaarlijks trekt het Steigertheater met circa 150 voorstellingen rond de 10.000 bezoekers (circa 66 bezoekers per voorstelling; er zijn 100 zitplaatsen)9. In de periode 1 maart t/m 27 april hebben 727 bezoekers van het Steigertheater, verdeeld over 24 voorstellingen, de schriftelijke vragenlijst ontvangen; 360 personen hebben de vragenlijst van begin tot eind ingevuld. Dat is zowel thuis als ter plekke in het Steigertheater gedaan10. Er is dus een respons van circa 50% gehaald, wat voor een schriftelijke enquête een goed resultaat is. Bij een onderzoekspopulatie van 10.000 of groter zijn er zo’n 265 enquêtes nodig voor voldoende betrouwbare en nauwkeurige resultaten. Vanaf circa 370 enquêtes is er sprake van een nog hogere betrouwbaarheid. We kunnen dan met 95% zekerheid zeggen dat de gevonden percentages maximaal 5% van de werkelijkheid afwijken. 9
10.111 bezoekers bij 134 voorstellingen in 2000 en 10.353 bezoekers bij 157 voorstellingen in 2001. 10 Behalve de 360 goed ingevulde lijsten, zijn er ook nog circa 50 onvolledig ingevulde vragenlijsten ingeleverd (deel van de vraagblokken plus de achtergrondkenmerken niet ingevuld). Waarschijnlijk heeft dat te maken met het feit dat bij het Steigertheater veel bezoekers kozen voor het ter plekke invullen van de lange vragenlijst. Bij de andere Nijmeegse podia, waar hetzelfde publieksonderzoek is gehouden, hebben de respondenten de lijsten veelal thuis ingevuld. Bij 4 van de 5 andere podia heeft dat tot veelal goed ingevulde vragenlijsten geleid. De onvolledig ingevulde vragenlijsten zijn bij het verwerken van de onderzoeksuitkomsten niet meegenomen.
13
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
Het was de bedoeling om circa 1000 enquêtes uit te delen in de hoop dat er daarmee rond de 400 ingevulde vragenlijsten zouden binnenkomen. Onder andere door het uitvallen van enkele voorstellingen zijn er uiteindelijk 727 lijsten uitgereikt. Het aantal van 360 bruikbare vragenlijsten is dus een goed veldwerkresultaat. Bij het uitdelen van de vragenlijsten is getracht om de lijsten mee te geven aan een doorsnee uit het publiek. De lijsten zijn uitgedeeld bij verschillende soorten voorstellingen. Ruim 40% van de lijsten is uitgedeeld bij amateurtheatervoorstellingen en ruim eenderde bij cabaretvoorstellingen. De overige lijsten zijn uitgedeeld bij 2 jeugdvoorstellingen, 2 jongerenvoorstellingen, 2 toneelvoorstellingen en 1 muziekoptreden. Tabel 1 geeft een overzicht van de respons. Tabel 1: respons naar type voorstelling
uitgedeeld amateur-theatervoorstellingen cabaretvoorstellingen toneelvoorstellingen voorstellingen voor de jeugd voorstellingen voor jongeren muziekoptreden
299 258 27 56 75 12 727
ingevuld abs. in % 120 40% 156 60% 19 70% 22 39% 37 49% 6 50% 360 49%
Bij de amateurtheatervoorstellingen en de voorstellingen voor de jeugd ligt de respons iets lager dan gemiddeld, bij cabaret- en toneelvoorstellingen wat hoger. De groep van 360 respondenten moet gezien worden als een groep bezoekers die in een doorsnee periode naar het Steigertheater komt. Tot die respondentengroep behoort een relatief groot deel frequente bezoekers. De kans dat frequente bezoekers een vragenlijst meegekregen hebben is namelijk groter dan bij de niet-frequente bezoekers. Daarmee wegen de meningen van de frequente bezoekers relatief sterk door in de onderzoeksuitkomsten. Voor een aantal uitkomsten is wél rekening gehouden met het relatief grote aandeel frequente bezoekers in de steekproef: de vergelijking tussen het Nijmeegse deel van het Steigertheaterpubliek en de Nijmeegse bevolking, de berekening van de gemiddelde bezoekfrequentie en het bepalen van het aandeel vaste klanten onder de verschillende Steigertheaterbezoekers. Voor deze uitkomsten is het nodig om de doorsnee bezoekers gedurende de steekproefperiode te vertalen in een groep verschillende bezoekers. Dat is gedaan door het respondentenbestand te wegen: hoe groter de kans dat een persoon in de steekproef zit (afhankelijk van de opgegeven bezoekfrequentie), des te minder zwaar wegen de antwoorden van die persoon mee in de uitkomst11. Anders zou bijvoorbeeld de hoge bezoekfrequentie van regelmatige Steigertheaterbezoekers, die relatief veel in de steekproef zitten, zorgen voor een te hoge inschatting van het gemiddelde aantal bezoeken dat alle individuele klanten per jaar aan het Steigertheater brengen. 11
Daarbij is ervan uitgegaan dat de kans om in de steekproef te zitten bij iemand, die 4 keer per jaar naar het Steigertheater gaat, 2 keer zo groot is als bij iemand, die 2 keer per jaar naar het Steigertheater gaat, enzovoorts.
14
Publieksonderzoek Steigertheater Inleiding
2.4
De opzet van de onderzoeksrapportage In hoofdstuk 3 worden de kenmerken van de bezoekers beschreven. Hoofdstuk 4 gaat over de bezoekfrequentie, over de redenen waarom men naar het Steigertheater komt en over belemmeringen die ervoor zorgen dat men minder naar het Steigertheater gaat dan men eigenlijk zou willen. Hoofdstuk 5 geeft weer hoe bezoekers over het huidige Steigertheateraanbod denken en wat voor wensen ze op dat vlak hebben. In hoofdstuk 6 staan de accommodatie en de service centraal: wat vinden de bezoekers ervan en wat zijn de voornaamste knelpunten? Hoofdstuk 7 tenslotte geeft een beeld van het imago van het Steigertheater. Wanneer er bij de analyse opvallende verschillen gevonden zijn tussen de frequente en niet-frequente bezoekers dan wordt daar in de hoofdstukken melding van gemaakt12.
12
Tot de frequente bezoekers zijn gerekend: de bezoekers die het afgelopen jaar minimaal 3 keer het Steigertheater hebben bezocht.
15
Publieksonderzoek Steigertheater Kenmerken van de bezoekers
3
Kenmerken van de bezoekers Waar komen de bezoekers van het Steigertheater vandaan? Hoe ziet het publiek eruit als het gaat om kenmerken als leeftijd, etniciteit, opleiding, hoofdbezigheid overdag, inkomen en huishoudenssituatie? In wat voor cultuuruitingen zijn de Steigertheaterbezoekers nog meer geïnteresseerd? In hoeverre bezoeken zij bijvoorbeeld ook andere Nijmeegse cultuurpodia? Dit hoofdstuk geeft een antwoord op deze vragen. Aan het slot van het hoofdstuk wordt kort aandacht besteed aan het onderscheid tussen de frequente en minder frequente bezoekers en aan het onderscheid tussen de publieksgroepen voor verschillende soorten voorstellingen (cabaret/kleinkunst, toneel, amateur-theatervoorstellingen).
3.1
Herkomst Figuur 3: herkomst (in %)
Nijmegen
71%
buurgemeenten
10%
rest Gelderland
9%
Noord-Brabant Limburg elders
5% 1% 4%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Ruim zeventig procent van de bezoekers komt uit Nijmegen; 10% komt uit de buurgemeenten van Nijmegen en 9% uit de rest van Gelderland.
17
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
Figuur 4: verdeling naar stadsdeel voor de Nijmeegse bezoekers (in %)
Stadscentrum
16% 31%
Oud Oost Oud West
9% 7%
Nieuw West Midden Zuid
12%
Zuidrand
8%
Dukenburg
6%
Lindenholt Waalsprong
2% 0%
onbekend
8%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Ongeveer de helft van de bezoekers komt uit de stadsdelen Stadscentrum en Oud-Oost. Weinig bezoekers komen uit Lindenholt en Waalsprong.
3.2
Leeftijd, geslacht en etniciteit Tot de bezoekers behoren meer vrouwen (66%) dan mannen. Figuur 5: leeftijd (in %)
jonger dan 25 jr
31% 39%
25-39 jr 21%
40-54 jr 8%
55 jr en ouder 0%
10%
20%
30%
40%
Zeventig procent van de bezoekers is jonger dan 40 jaar. Het aandeel 55-plussers is beperkt tot 8%.
18
Publieksonderzoek Steigertheater Kenmerken van de bezoekers
Figuur 6: etniciteit naar 3 klassen (in %)
91%
Nederland overige 'rijke' landen* niet-rijke landen 0%
4% 5%
20%
40%
60%
80%
100%
* West-Europa, VS, Canada, Japan, Australië, Nieuw-Zeeland, Israël.
Negen procent van de bezoekers is van buitenlandse herkomst. Voor iets meer dan de helft daarvan geldt dat zij zelf of (één van) beide ouders in een niet-rijk land geboren zijn. Als men zelf of de ouders in het buitenland geboren zijn, wil dat nog niet zeggen dat men zich geen Nederlander voelt. Daarom is gevraagd tot welke bevolkingsgroep men zichzelf rekent; 97% heeft “Nederlanders” aangekruist.
3.3
Opleiding en hoofdbezigheid overdag Figuur 7: opleiding (in %)
w etenschappelijk onderw ijs
33%
hoger beroepsonderw ijs
28%
middelbaar beroepsonderw ijs
5%
lager beroepsonderw ijs hoger algemeen VO laag en middelbaar algemeen VO lager onderw ijs
23% 5% 6%
0%
10%
20%
30%
40%
Ruim zestig procent van de bezoekers heeft een hogere beroeps- of universitaire opleiding afgerond. Daarnaast heeft bijna een kwart een havo- of vwo-diploma. Het aandeel lager en middelbaar opgeleiden ligt op 16%.
19
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
Figuur 8: hoofdbezigheid overdag (in %)
betaald werk (> 12 uur per week)
61%
studerend
26%
werklo o s/arbeidso ngeschikt
5%
gepensio neerd
4%
huisvro uw/huisman
3%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Ruim zestig procent van de bezoekers heeft een betaalde baan van meer dan 12 uur. Tot de rest van de bezoekers behoren veel studenten.
3.4
Huishoudenssituatie en inkomen Figuur 9: huishoudenssituatie (in %)
alleenstaand
44% 27%
2 vo lwassenen zo nder (thuiswo nende) kinderen 22%
2 vo lwassenen met thuiswo nend(e) kind(eren) 6%
eeno udergezin met thuiswo nend(e) kind(eren)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
Een relatief groot deel van de bezoekers is alleenstaand (44%). Ruim een kwart van de bezoekers heeft thuiswonende kinderen (28%). Bij 7% van de bezoekers is het jongste of enige kind jonger dan 7 jaar. En bij 6% is het jongste of enige kind tussen de 7 en 12 jaar.
20
Publieksonderzoek Steigertheater Kenmerken van de bezoekers
Figuur 10: netto maandinkomen (in %)
minder dan 775 euro (775 euro = bijstandsno rm alleenstaanden)
19%
775 to t 1090 euro (1090 euro = bijstandsno rm samenwo nenden)
7%
1090 to t 1590 euro (1590 euro = mo daal netto maandinko men)
21%
1590 to t 2770 euro (2770 euro = 2x mo daal netto maandinko men)
21%
2770 euro o f ho ger
12% 19%
o nbekend
0%
10%
20%
30%
Bijna de helft van de respondenten heeft een benedenmodaal inkomen aangekruist (1590 euro= modaal netto maandinkomen) en eenderde een modaal of bovenmodaal inkomen (19% valt in de categorie “weet niet/geen antwoord”). Omdat hoge en lage inkomens relatieve begrippen zijn, is tevens gevraagd hoe men het inkomen zelf ervaart: rekent men het huishouden tot de groep met een laag, gemiddeld of hoog inkomen? Bijna een kwart vindt zichzelf tot de lagere inkomensgroep behoren; eveneens bijna een kwart meent tot de hogere inkomensgroep te behoren; 44% rekent zichzelf tot de middeninkomensgroep (8% “weet niet/geen antwoord”).
3.5
Aantrekkingskracht van het Steigertheater op Nijmegenaren Voor enkele bovengenoemde kenmerken kunnen we het Nijmeegse deel van het Steigertheaterpubliek vanaf 16 jaar vergelijken met de Nijmeegse bevolking vanaf 16 jaar13: leeftijd, etniciteit en het stadsdeel waarin men woonachtig is14. Voor de vergelijking met de Nijmeegse bevolking hebben we de kenmerken van de verschillende Steigertheaterbezoekers berekend, ongeacht het aantal keer dat zij komen15.
13
Gegevens afkomstig uit bevolkingsstatistieken. De vergelijking is gemaakt voor personen vanaf 16 jaar omdat de respondenten veelal ouder dan 15 jaar zijn. Van de 360 respondenten zijn er 345 ouder dan 15 jaar. 15 In de respondentengroep zitten relatief veel frequente bezoekers, omdat de kans dat zij een vragenlijst meegekregen hebben groter is dan bij de minder frequente bezoekers. Daarom is een weging toegepast, die erop neerkomt dat de kenmerken van frequente bezoekers minder zwaar meetellen dan die van de minder frequente bezoekers. 14
21
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
Figuur 11: verdeling naar stadsdeel voor het Nijmeegse Steigertheaterpubliek vanaf 16 jaar en voor de Nijmeegse bevolking vanaf 16 jaar (in %)
Stadscentrum Oud Oost Oud West Nieuw West Midden Zuid Zuidrand Dukenburg Lindenholt Waalsprong 0%
5%
10%
15%
Nijmegenaren
20%
25%
30%
35%
Nijmeegse bezoekers
Figuur 11 moet als volgt gelezen worden. De grijze balken geven aan hoe de verschillende Nijmeegse bezoekers vanaf 16 jaar percentueel verdeeld zijn over de Nijmeegse stadsdelen. Zo woont ruim 30% in Nijmegen-Oost. Optelling van de grijze balken levert 100% op. De witte balken geven aan hoe de Nijmeegse bevolking vanaf 16 jaar over de stadsdelen verdeeld is; 18% woont in Nijmegen-Oost. Ook de optelling van de witte balken levert 100% op Ook de andere tabellen in deze paragraaf dienen zo gelezen te worden. Het Steigertheater heeft een relatief grote aantrekkingkracht op bewoners uit het Stadscentrum en Nijmegen-Oost. De aantrekkingskracht op bewoners uit Dukenburg, Lindenholt en Waalsprong is naar verhouding het laagst. Figuur 12: verdeling naar leeftijd voor het Nijmeegse Steigertheaterpubliek vanaf 16 jaar en voor de Nijmeegse bevolking vanaf 16 jaar (in %)
16-24 jr 25-39 jr 40-54 jr 55 jr en ouder 0%
10%
20%
Nijmegenaren
22
30%
40%
Nijmeegse bezoekers
50%
Publieksonderzoek Steigertheater Kenmerken van de bezoekers
Het Steigertheater trekt relatief veel Nijmegenaren van jonger dan 40 jaar. De aantrekkingskracht op Nijmegaren van 55 jaar of ouder is naar verhouding het laagst. Figuur 13: verdeling naar etniciteit voor het Nijmeegse Steigertheaterpubliek vanaf 16 jaar en voor de Nijmeegse bevolking vanaf 16 jaar (in %)
Nederland overige 'rijke' landen* niet-rijke landen 0%
10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
Nijmegenaren
100 %
Nijmeegse bezoekers
* West-Europa, VS, Canada, Japan, Australië, Nieuw-Zeeland, Israël.
Het Steigertheater trekt relatief weinig Nijmegenaren van buitenlandse herkomst.
Voor enkele andere kenmerken is het Nijmeegse deel van het Steigertheaterpubliek van 18 jaar en ouder vergeleken met de Nijmeegse bevolking van 18 jaar en ouder16. Ook bij deze vergelijking is uitgegaan van de verschillende Nijmeegse bezoekers. Figuur 14: verdeling naar opleiding voor het Nijmeegse Steigertheaterpubliek vanaf 18 jaar en voor de Nijmeegse bevolking vanaf 18 jaar (in %)
lager/middelbaar o pgeleid ho ger o pgeleid
0%
10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Nijmegenaren
Nijmeegse bezoekers
Het Steigertheater trekt vooral de hoger opgeleide Nijmegenaren. Tot de hoger opgeleiden zijn gerekend de personen met een havo- of vwo-diploma plus de personen die een hogere beroeps- of universitaire opleiding hebben afgerond.
16
Gegevens afkomstig uit de Stadspeiling 2001. De Stadspeiling is een groot onderzoek over o.a. leefbaarheid en veiligheid onder een representatief deel van de Nijmeegse bevolking van 18 jaar en ouder.
23
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
Figuur 15: verdeling naar hoofdbezigheid overdag voor het Nijmeegse Steigertheaterpubliek vanaf 18 jaar en voor de Nijmeegse bevolking vanaf 18 jaar (in %)
betaald werk (> 12 uur per week) studerend werklo o s/arbeidso ngeschikt gepensio neerd huisvro uw/huisman
0%
10%
20%
30%
Nijmegenaren
40%
50%
60%
70%
Nijmeegse bezoekers
Het Steigertheater trekt relatief veel Nijmeegse studenten en weinig huisvrouwen/mannen en gepensioneerden. Figuur 16: verdeling naar huishoudenssituatie voor het Nijmeegse Steigertheaterpubliek vanaf 18 jaar en voor de Nijmeegse bevolking vanaf 18 jaar (in %)
alleenstaand
2 vo lwassenen zo nder (thuiswo nende) kinderen 2 vo lwassenen met thuiswo nend(e) kind(eren) eeno udergezin met thuiswo nend(e) kind(eren)
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Nijmegenaren
Nijmeegse bezoekers
Het Steigertheater trekt relatief veel alleenstaande Nijmegenaren.
24
Publieksonderzoek Steigertheater Kenmerken van de bezoekers
Figuur 17: verdeling naar inkomen voor het Nijmeegse Steigertheaterpubliek vanaf 18 jaar en voor de Nijmeegse bevolking vanaf 18 jaar (in %)
laag inko men gemiddeld inko men ho o g inko men
0%
10%
20%
30%
Nijmegenaren
40%
50%
60%
Nijmeegse bezoekers
Het Steigertheater trekt relatief veel Nijmegenaren die zich tot de lagere inkomensgroep rekenen en relatief weinig personen die zich tot de middeninkomensgroep rekenen.
3.6
Culturele belangstelling Figuur 18: voornaamste interesses als het gaat om cultuurvoorstellingen (in %) (meer antwoorden mogelijk)
76%
film
72%
cabaret to neel
60%
po pmuziek
37% 27%
musical
26%
ballet/dans 21%
klassieke muziek andere muziek
11% 11%
jazz
9%
literaire bijeenko msten o pera/o perette
8%
dance-/ho useparty's
7%
lezingen o ver kunst/kunstgeschiedenis
6%
debatten
6% 5%
multimediavo o rstellingen wereldmuziek
4%
0%
20%
40%
60%
80%
Driekwart van de Steigertheaterbezoekers is filmliefhebber. Als het gaat om theatervoorstellingen zijn de bezoekers vooral geïnteresseerd in cabaret en toneel erbovenuit. Bij de belangstelling voor muziekoptredens springt de interesse voor popmuziek het meest in het oog. Veel bezoekers hebben een bredere belangstelling als het gaat om culturele voorstellingen. Een meerderheid van 57% heeft minimaal 4 typen voorstellingen als
25
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
voornaamste interesses op het vlak van cultuurvoorstellingen aangekruist (en 7% maar 1 type). Figuur 19: bezoek in afgelopen jaar aan andere Nijmeegse cultuurpodia en bioscopen (in %)
LUX museum Het Valkhof Stadsschouw burg De Vereeniging De Lindenberg Doornroosje Bioscoop Calypso Bioscoop Carolus Bioscoop Centrum 0%
20%
40%
1-2 keer
60%
80%
3 keer of meer
Ruim driekwart van de Steigertheaterbezoekers is het afgelopen jaar in LUX geweest. Ook bezoekt een behoorlijk deel van hen de drie andere Nijmeegse bioscopen. Gemiddeld bezoekt men in 1 jaar tijd 5 films in LUX en ruim 3 films in de andere Nijmeegse bioscopen. Bij het overzicht van de belangstelling voor culturele voorstellingen was ook al te zien dat veel Steigertheaterbezoekers van film houden. Het grote theater in Nijmegen - de Stadsschouwburg - is het afgelopen jaar door 46% van de Steigertheaterbezoekers bezocht. Figuur 20: volgen van cursus(sen) op het gebied van cultuur in afgelopen jaar (in %) (meer antwoorden mogelijk)
74%
geen cursus/w orkshop gevolgd
bij De Lindenberg elders
11% 16%
0%
10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
In het afgelopen jaar heeft ruim een kwart van de bezoekers een workshop of cursus op het gebied van cultuur gevolgd; 11% deed dat bij De Lindenberg.
26
Publieksonderzoek Steigertheater Kenmerken van de bezoekers
Bij 1 op de 4 bezoekers is de belangstelling voor cultuur terug te zien in hun werk; 24% werkt namelijk als betaalde of onbetaalde kracht bij of voor een culturele instelling of volgt een opleiding op het vlak van cultuur.
3.7
Dagbladabonnementen Figuur 21: dagbladabonnementen (in %) (meer antwoorden mogelijk)
geen dagbladabonnement
44%
De Gelderlander
24%
De Volkskrant
24% 7%
NRC-Handelsblad Trouw
3%
ander dagblad 0%
5%
10%
20%
30%
40%
50%
Een behoorlijke groep van veertig procent heeft geen dagbladabonnement. Verder is het aandeel Volkskrant-abonnees gelijk aan het aandeel Gelderlanderabonnees.
3.8
Kenmerken van frequente bezoekers Van de respondenten hebben er 28 aangekruist zich als vaste klant van het Steigertheater te beschouwen (8%). Dat zijn er te weinig om een betrouwbare uitspraken te kunnen doen over het onderscheid tussen de vaste klanten en de rest van de bezoekers. Wel is het mogelijk om de frequente bezoekers (3 of meer bezoeken in het afgelopen jaar) af te zetten tegen de minder frequente bezoekers (1 of 2 bezoeken in het afgelopen jaar). De onderstaande tabel geeft een beeld van de opvallende verschillen. Tabel 2: verschillen in kenmerken tussen frequente en niet-frequente bezoekers
uit Nijmegen jonger dan 25 jaar 25 t/m 39 jaar 40 jaar of ouder student huishoudens met kinderen
frequente bezoekers 81% 23% 39% 38% 18% 22%
niet-frequente bezoekers 65% 36% 39% 25% 31% 32%
De frequente bezoekers komen relatief vaak uit Nijmegen. Minder dan een kwart is jonger dan 25 jaar (tegenover ruim eenderde van de niet-frequente bezoekers). Verder hebben ze minder vaak thuiswonende kinderen.
27
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
3.9
De publieksgroepen voor verschillende soorten voorstellingen Gevraagd is waarvoor men doorgaans naar het Steigertheater gaat. Op grond daarvan kunnen uitspraken gedaan worden over de volgende publieksgroepen: de bezoekers van cabaret-/kleinkunstvoorstellingen, de bezoekers van toneelvoorstellingen en de bezoekers van amateur-voorstellingen17. De betreffende publieksgroepen blijken als volgt af te wijken van het doorsnee Steigertheaterpubliek: • Cabaretbezoekers: relatief meer Nijmegenaren (82%) en relatief minder mensen met thuiswonende kinderen (6%). • Toneelbezoekers: relatief minder personen beneden de 25 jaar (23%). • Bezoekers van amateurvoorstellingen: relatief meer mensen van buiten Nijmegen (38% tegenover 23% van de bezoekers van de niet-amateurvoorstellingen). Tussen de publieksgroepen voor cabaret en toneel is er de nodige overlap: zo gaat 60% van de bezoekers van toneelvoorstellingen in het Steigertheater ook naar daar geprogrammeerde cabaretvoorstellingen.
17
De groepen respondenten die het Steigertheater doorgaans voor andere typen voorstellingen bezoeken, zijn te klein om er betrouwbare uitspraken over te kunnen doen.
28
Publieksonderzoek Steigertheater Werking van keuzegedrag
4
Werking van keuzegedrag Waarom komt men naar het Steigertheater en voor wat voor soorten voorstellingen? Hoe vaak bezoekt men dit podium? Zou men eigenlijk nog vaker willen gaan en zo ja, wat houdt de bezoekers tegen? Hebben de belemmeringen om vaker naar het Steigertheater te gaan vooral met de bezoekers zelf of meer met het Steigertheater te maken? In dit hoofdstuk worden de antwoorden op deze vragen gegeven.
4.1
Redenen van bezoek Aan de respondenten is voor de laatste voorstelling, die men in het Steigertheater bezocht heeft, gevraagd waarom men naar die voorstelling is gegaan. Figuur 22: redenen van bezoek van de laatst bezochte voorstelling (in %) (meer antwoorden mogelijk)
ho ud van genre/mijn smaak
39%
avo ndje uit/gezelligheid
32%
vanwege deelnemende artiesten
27%
met vrienden, bekenden etc. meegegaan
23%
aanbevo len do o r anderen
9%
met partner meegegaan
6%
met kinderen meegegaan
6%
vanuit scho o l gegaan, CKV
6%
0%
10%
20%
30%
40%
Een belangrijke bezoekreden is dat de voorstellingen aansluiten bij de smaak van de bezoekers. Ook sociale aspecten spelen een belangrijke rol (avondje uit/gezelligheid, met vrienden/bekenden meegegaan, met partner meegegaan). Met name voor de amateurvoorstellingen geldt dat een behoorlijk deel van de bezoekers vanwege de optredende artiesten naar de voorstelling komt (37%). Deze voorstellingen zullen relatief veel familie, vrienden of bekenden van de artiesten trekken. Ook is gevraagd waarom men die laatste voorstelling in het Steigertheater en niet elders is gaan bekijken en of men misschien overwogen heeft om de betreffende voorstelling elders te gaan bekijken.
29
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
Figuur 23: waarom laatst bezochte voorstelling in het Steigertheater en niet elders bezocht? (meer antwoorden mogelijk)
34%
alleen hier te zien
31%
dichtbij huis
27%
leuke sfeer
19%
met anderen meegegaan van anderen geho o rd van vo o rstelling hier
16%
prettige zaal
13%
publiciteit in media
13% 12%
ko m hier graag/ben vaste klant
7%
had vandaag tijd go ede acco mmo datie
5%
0%
10%
20%
30%
40%
Belangrijke redenen waarom men in het Steigertheater naar de voorstelling is gaan kijken zijn: het specifiek aanbod (“alleen hier te zien”), de ligging dichtbij huis en de leuke sfeer. Door 4% is overwogen om de voorstelling ergens anders te gaan bekijken; 1% noemt Arnhem als alternatief. Verder is geen enkele stad of theater door meer dan 3 respondenten genoemd. Hierbij aansluitend is ook gevraagd of men in het afgelopen jaar instellingen buiten Nijmegen bezocht heeft, die qua aanbod vergelijkbaar zijn met het Steigertheater; 39% zegt dat in het afgelopen jaar gedaan te hebben, waarbij men behalve theaters en schouwburgen ook andere cultuurpodia noemt. De meest bezochte theaters buiten Nijmegen zijn het Parktheater in Arnhem (door 4% in afgelopen jaar bezocht) en het Posttheater, eveneens in Arnhem (ook door 4% bezocht). Bijna 40% van de bezoekers komt nooit of bijna nooit in het Steigertheater. Aan de andere bezoekers is gevraagd waarvoor men doorgaans naar het Steigertheater gaat.
30
Publieksonderzoek Steigertheater Werking van keuzegedrag
Figuur 24: waarvoor bezoekt men doorgaans het Steigertheater (in % van alle bezoekers) (meer antwoorden mogelijk)
cabaret, kleinkunst
45%
to neel
32%
kinder-/jeugdvo o rstellingen
6%
muziekvo o rstellingen
6% 3%
theaterspo rt
2%
dans, ballet
0%
10%
20%
30%
40%
50%
Als we kijken naar wat voor soorten voorstellingen men doorgaans het Steigertheater bezoekt, moeten we rekening houden met bij welke voorstelling de respondenten de vragenlijst meegekregen hebben. Van alle bezoekers blijkt 45% doorgaans naar het Steigertheater te gaan voor cabaretof kleinkunstvoorstellingen (43% van de respondenten heeft de vragenlijst bij een cabaret-/kleinkunstoptreden meegekregen); eenderde bezoekt er doorgaans toneelvoorstellingen (23% van de respondenten heeft de vragenlijst bij (amateur)toneelvoorstellingen meegekregen). Ruim eenderde van de bezoekers bezoekt het Steigertheater doorgaans voor 2 of meer typen voorstellingen.
4.2
Bezoekfrequentie Op twee manieren is gevraagd naar de bezoekfrequentie. Er is gevraagd of men wel eens vaker in het Steigertheater komt, met als antwoordmogelijkheden “(bijna) nooit”, “af en toe”, “regelmatig” en “vaak”. En er is gevraagd om het aantal voorstellingen, dat men het afgelopen jaar in het Steigertheater bezocht heeft, te noteren. Figuur 25: antwoorden op de vraag “komt u wel eens vaker in het Steigertheater?” (in %)
5% 12% 39%
(bijna) nooit af en toe regelmatig vaak
44%
31
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
Een minderheid van 17% zegt regelmatig of vaak in het Steigertheater te komen; 39% zegt er verder nooit of bijna nooit te komen. Een relatief grote groep van 44% komt er af en toe. Gemiddeld blijken de bezoekers 1,5 keer per jaar naar het Steigertheater te komen18. Van het totaal aantal bezoeken aan het Steigertheater wordt 8% gebracht door vaste klanten19. Het aandeel vaste klanten onder de verschillende Steigertheaterbezoekers, ongeacht hoe vaak men in dit theater komt, is naar schatting 2%20. Figuur 26: gemiddelde jaarlijkse bezoekfrequentie onderscheiden naar wel en niet “vaste klanten”
5,7
6,0 5,0 4,0 3,0 2,0
1,5
1,4
1,0 0,0
alle bezoekers vaste klanten
niet-vaste klanten
Jaarlijks komen de vaste klanten gemiddeld 5,7 keer naar het Steigertheater, terwijl de overige bezoekers gemiddeld 1,4 keer komen.
4.3
Willen bezoekers vaker naar het Steigertheater komen? Ruim zeventig procent van de bezoekers (72%) zou vaker naar het Steigertheater willen gaan dan men er het afgelopen jaar geweest is.
18
Bij deze uitkomst is er door middel van weging gecorrigeerd voor het relatief grote aandeel frequente bezoekers in de steekproef. (De kans dat frequente bezoekers een vragenlijst meegekregen hebben, is groter dan bij de niet-frequente bezoekers.) 19 De vaste klanten zijn de personen die zichzelf tot de vaste klanten van het Steigertheater rekenen. (Bij vraag 32 is gevraagd hoe vaak men het afgelopen jaar een voorstelling in het Steigertheater heeft bezocht en of men zichzelf als “vaste klant” van het Steigertheater beschouwt.) 20 Zie voetnoot 18.
32
Publieksonderzoek Steigertheater Werking van keuzegedrag
Figuur 27: wat houdt bezoekers tegen om vaker naar het Steigertheater te gaan (in %) (meer antwoorden mogelijk)
zo u niet vaker willen gaan
28%
te weinig tijd
35% 24%
prio riteit aan andere vrijetijdsbestedingen 7%
meer passend, beter, breder aanbo d gewenst
6%
te duur
5%
vo lg aanbo d niet o f te weinig wo o n te ver weg
4%
betere acco mmo datie gewenst
4%
jo nge kinderen, regelen van o ppas
4%
0%
10%
20%
30%
40%
De belangrijkste redenen waarom men niet zo vaak gaat als men zou willen, zijn het gebrek aan tijd en het prioriteit geven aan andere vrijetijdsbestedingen. Andere redenen - o.a. dat het aanbod zou moeten veranderen - worden door maximaal 7% van de bezoekers genoemd. Door 15% van de respondenten zijn er tips gegeven, die ertoe kunnen leiden dat ze vaker dan nu het geval is naar het Steigertheater komen. Figuur 28: tips voor het Steigertheater hebben betrekking op …… (in %) (meer antwoorden mogelijk)
aanbod
4%
informatievoorziening
4%
prijs
2%
accommodatie service overige tips
2% 1% 2%
0%
3%
5%
33
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
Bij de tips over het aanbod worden uiteenlopende aanbodwensen genoemd, zonder uitschieters. In bijlage 8.2 staat een overzicht van alle tips; de tips m.b.t. het aanbod zijn meegenomen in bijlage 8.1.
De antwoorden op diverse andere vragen geven een nader beeld van de overwegingen en belemmeringen waarom men niet vaker naar het Steigertheater gaat dan men nu doet. Hieronder volgt een overzicht daarvan.
4.3.1
Problemen bij de komst naar het Steigertheater Gevraagd is of men in het afgelopen jaar bij de komst naar het Steigertheater problemen heeft ondervonden en zo ja of deze problemen bezoekers ervan weerhouden hebben om naar het Steigertheater te komen. In samenhang hiermee is gevraagd hoe men doorgaans naar voorstellingen in het Steigertheater toegaat. Figuur 29: hoe gaan bezoekers doorgaans naar het Steigertheater toe? (in %) (meer antwoorden mogelijk)
fiets
62%
auto
49%
te voet
9% 7%
bus trein anders
2% 1%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
De fiets is het meest gebruikte voertuig om naar het Steigertheater te komen, gevolgd door de auto. Figuur 30: problemen bij de komst naar het Steigertheater
geen pro blemen bij ko mst naar Steigertheater
74%
auto parkeerplaatsen: o nvo ldo ende, te ver weg o nduidelijk waar parkeerruimte vo o r auto 's is
16% 5%
geen ro uteaanduiding, mo eilijk vindbaar o nvo ldo ende fietsenstallingen
0%
4% 3%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Ruim een kwart van de bezoekers heeft het afgelopen jaar bij de komst naar het Steigertheater wel eens problemen ondervonden. Het waren vooral problemen bij het parkeren van de auto (onvoldoende of te ver weg gelegen parkeerplaatsen).
34
Publieksonderzoek Steigertheater Werking van keuzegedrag
In dit verband is gevraagd of men in het algemeen tevreden of ontevreden is over de parkeergelegenheid in de buurt van het Steigertheater; 33% van de bezoekers per auto is daar ontevreden over. Van de bezoekers per fiets is 5% het afgelopen jaar wel eens aangelopen tegen een gebrek aan ruimte om de fiets te stallen. Van degenen, die het afgelopen jaar bij de komst naar het Steigertheater parkeer- of andere problemen ondervonden hebben, zegt 13% dat dergelijke problemen hen wel eens weerhouden hebben van een bezoek aan dit theater (= 3% van alle bezoekers). Veelal gaat het om mensen bij wie dat “af en toe” is gebeurd.
4.3.2
De toegangsprijzen In het begin van de paragraaf 4.3 zagen we dat de kosten voor 6% een reden zijn om niet vaker naar het Steigertheater te gaan dan men nu doet. In dit verband zijn de antwoorden op twee vragen van belang. Ten eerste is gevraagd of men in het algemeen tevreden of ontevreden is over de toegangsprijzen van de voorstellingen. Ten tweede is voor de laatst bezochte voorstelling gevraagd of men toen gebruik gemaakt heeft van een kortingskaart of -regeling. Figuur 31: (on)tevredenheid over de toegangsprijzen (in %)
tevreden
16%
tevreden noch ontevreden
8%
ontevreden
10% 66%
weet niet
Tweederde van de bezoekers is in het algemeen tevreden over de toegangsprijzen; 8% is er ontevreden over. Het gaat bij de ontevredenen veelal om mensen die zichzelf rekenen tot de lagere of middeninkomensgroep. Zes procent van de bezoekers heeft niet voor de laatst bezochte voorstelling betaald (vrijkaartje gekregen). Van de betalende bezoekers heeft driekwart de volle toegangsprijs betaald. De meest gebruikte kaart om korting te krijgen is de studentenkaart. Ook bestaat een deel van de bezoekers uit middelbare scholieren die met CKV-bonnen naar het Steigertheater gaan (4%).
35
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
Figuur 32: gebruik van kortingskaart/-regeling door betalende bezoekers bij laatst bezochte voorstelling (in %)
74%
vo lle to egangsprijs betaald
11%
studentenkaart
4%
CKV-bo nnen/-pas
3%
Nijmegenpas ko rtingspas van instelling
2%
CJP
2%
kunstmenubo n
2%
ko rtingspas vo o r o uderen
1%
o verige ko rtingsregelingen
1%
0%
4.3.3
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
De informatievoorziening over het programma Een belemmerende factor m.b.t. het Steigertheaterbezoek kan ook zijn dat men niet goed op de hoogte is van het programma. In dat verband zijn er twee vragen gesteld. Ten eerste is gevraagd hoe men zich doorgaans informeert over het waar en wanneer van culturele activiteiten in het algemeen. Uit de antwoorden blijkt o.a. hoeveel bezoekers gebruik maken van het promotiemateriaal van het Steigertheater. Ten tweede is gevraagd of het wel eens voorkomt dat men pas achteraf van een voorstelling in het Steigertheater hoort die men eigelijk graag had willen zien.
36
Publieksonderzoek Steigertheater Werking van keuzegedrag
Figuur 33: Hoe krijgt men doorgaans informatie over het waar en wanneer van culturele activiteiten in het algemeen (in %) (meer antwoorden mogelijk)
via familie, vrienden, e.d.
55%
pro grammabo ekjes, fo lders LUX
47% 46%
pro grammabo ekjes, fo lders Steigertheater
44%
De B rug Zo ndagkrant
42%
De Gelderlander
38%
affiches, uithangbo rden, po sters
28%
pro grammabo ekjes, fo lders Vereeniging/Stadsscho uwburg
28%
De Vo lkskrant
20%
Uit (krant van VVV)
17%
Quo Vadis
17% 15%
pro grammabo ekjes, fo lders Do o rnro o sje
14%
Internetsite Steigertheater filmagenda
12%
Nijmeegse Stadskrant
11%
Internetsite LUX
10%
VOX
10%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Meer dan de helft van de bezoekers wordt via familie, vrienden, bekenden of collega’s geïnformeerd over culturele activiteiten. Bijna de helft volgt de programmaoverzichten van het Steigertheater. Ook de programmaoverzichten van LUX worden door bijna de helft gebruikt om op de hoogte te blijven van culturele activiteiten. Verder worden de huis-aan-huis-weekbladen door een groter aandeel gebruikt dan De Gelderlander. Circa 1 op de 7 bezoekers informeert zich o.a. via de internetsite van het Steigertheater. De niet-frequente bezoekers maken duidelijk minder gebruik van de programmaoverzichten van het Steigertheater (32% tegenover 72% van de frequente bezoekers) en van de huis-aan-huis-weekbladen en De Gelderlander. Zij horen relatief veel via mond-tot-mond-reclame van culturele activiteiten. Veel bezoekers blijken doorgaans diverse kanalen te gebruiken om zich over culturele activiteiten te informeren; 62% gebruikt 5 of meer kanalen. Dat neemt niet weg dat het voor kan komen dat mensen voorstellingen missen, omdat ze niet wisten dat deze geprogrammeerd stonden.
37
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
Figuur 34: hoort men pas achteraf van voorstellingen die men eigenlijk graag had willen zien? (in %)
4%
regelmatig, vaak 42%
54%
af en toe (bijna) nooit
Bij 4% komt het regelmatig voor dat men pas achteraf hoort van voorstellingen in het Steigertheater die men eigenlijk graag had gezien; bij een grotere groep van 42% komt dat af en toe voor. Bij ruim de helft van de bezoekers komt dat nooit voor. De belangrijkste reden daarvoor is dat men het programma niet goed genoeg bijhoudt; circa 90% van de bezoekers, die achteraf van voorstellingen horen, volgt het programma niet of niet goed; 8% is van mening dat de informatievoorziening over het programma onvoldoende is. Met andere woorden, de oorzaak voor het niet op de hoogte zijn van het Steigertheateraanbod leggen bezoekers vooral bij zichzelf. Figuur 35: (on)tevredenheid over de informatievoorziening over het programma-aanbod
tevreden
22%
tevreden noch ontevreden
5%
ontevreden 11%
62%
weet niet
Ruim zestig procent van de bezoekers is in het algemeen tevreden over de informatievoorziening over wat er allemaal in het Steigertheater te doen is; 5% is dat niet (6% van de niet-frequente bezoekers en 2% van de frequente bezoekers). Er is gevraagd naar tips als het gaat om de informatievoorziening over het programma. Deze zijn opgenomen in bijlage 8.3.
4.3.4
Huishoudens met jonge kinderen In hoofdstuk 3 zagen we dat 28% van de bezoekers thuiswonende kinderen heeft en dat dit aandeel bij de frequente bezoekers wat lager is. In hoeverre zorgt de
38
Publieksonderzoek Steigertheater Werking van keuzegedrag
gezinssituatie met kinderen ervoor dat men minder naar het Steigertheater gaat dan men zou willen? Van de bezoekers heeft 13% één of meer kinderen van onder de 13 jaar. Bij een vijfde van die laatstgenoemde groep (= 4% van alle bezoekers) is het moeten of niet kunnen regelen van een oppas de reden om minder vaak naar het Steigertheater te komen dan men eigenlijk zou willen. Bij de bezoekers met oudere thuiswonende kinderen speelt deze belemmering veel minder.
4.3.5
Oordeel over de aanvangstijden van voorstellingen De aanvangstijden van voorstellingen worden nauwelijks als reden genoemd waarom bezoekers minder naar het Steigertheater gaan dan ze zouden willen. Op een andere plaats in de vragenlijst konden de respondenten aankruisen of ze ontevreden zijn over de aanvangstijden: 2% blijkt er ontevreden over.
Zoals in het begin van paragraaf 4.3 al is opgemerkt, spelen zeker ook wensen m.b.t. het aanbod een rol bij de gewenste bezoekfrequentie. Meer over die wensen staat in het volgende hoofdstuk.
39
Publieksonderzoek Steigertheater Oordeel over aanbod
5
Oordeel over aanbod Zijn de bezoekers tevreden over het huidige programma-aanbod van het Steigertheater? Komen bepaalde dingen te weinig aan bod of - sterker nog - mist men deze in de programmering? Wat voor aanbod verwacht men eigenlijk: wil men bijvoorbeeld graag vernieuwend aanbod? En wat voor beeld hebben bezoekers eigenlijk bij de programmering? Dat zijn de vragen, die in dit hoofdstuk beantwoord worden.
5.1
Oordeel over hoeveelheid, kwaliteit en diversiteit van het aanbod Voor de volgende drie aspecten van het aanbod is gevraagd of men er in het algemeen tevreden of ontevreden over is: de hoeveelheid voorstellingen, de kwaliteit van de geboden voorstellingen en de diversiteit van de geboden voorstellingen. Figuur 36: (on)tevredenheid over 3 aspecten van het aanbod (in %)
hoeveelheid
kw aliteit
diversiteit 0%
60% 2% 72% 2% 61% 2%
20%
40%
ontevreden
60%
80%
tevreden
Voor zover de bezoekers er een oordeel over hebben, zijn ze veelal tevreden over de hoeveelheid voorstellingen en ook over de kwaliteit en diversiteit ervan. Voor alledrie de aspecten geldt dat een beperkt aandeel van 2% ontevreden is. Frequente bezoekers (minimaal 3 bezoeken in het afgelopen jaar) zijn vaker tevreden: 82% over de hoeveelheid, 90% over de kwaliteit en 79% over de diversiteit.
5.2
Wensen m.b.t. het aanbod Op drie manieren is gevraagd naar de wensen van bezoekers m.b.t. het aanbod. Ten eerste zijn 5 uitspraken voorgelegd met de vraag om aan te geven of men het daarmee eens of oneens is (bijvoorbeeld: “wanneer ik een voorstelling in het Steigertheater bezoek, wil ik graag dat het gebodene vernieuwend is”). Ten tweede is gevraagd of men vindt dat bepaalde voorstellingen te weinig aan bod komen. En tenslotte is gevraagd of men bepaalde voorstellingen in het aanbod mist. Figuur 37 geeft een overzicht van de reacties op de uitspraken.
41
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
Figuur 37: wanneer ik een voorstelling in het Steigertheater bezoek, wil ik graag dat het gebodene…….
vooral ontspannend is niet te zw aar is enige voorkennis vereist vernieuw end is experimenteel is 0%
10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
eens
oneens
Ruim zestig procent van de bezoekers wil graag dat het gebodene vooral ontspanning biedt. Dat wil niet zeggen dat er vooral behoefte is aan lichte voorstellingen: 44% heeft belangstelling voor (wat) zwaardere voorstellingen en 29% voor niet te zware voorstellingen. Een relatief beperkt deel van de bezoekers wil voorstellingen waarvoor enige voorkennis vereist is (10%). Bijna zestig procent wil graag vernieuwende voorstellingen zien; 16% heeft daar juist geen behoefte aan. Het percentage belangstellenden voor experimentele voostellingen is met 25% duidelijk lager dan het percentage belangstellenden voor vernieuwend aanbod. Tot de frequente bezoekers behoren relatief wat meer personen die een voorkeur hebben voor vernieuwend en experimenteel aanbod. Van de bezoekers is 21% van mening dat bepaalde soorten voorstellingen vaker geprogrammeerd zouden mogen worden (29% van de frequente bezoekers en 17% van de niet-frequente bezoekers). Figuur 38: zijn er bepaalde soorten voorstellingen die het Steigertheater wat vaker zou mogen programmeren? (in %) (meer antwoorden mogelijk)
79%
nee
11%
cabaret, kleinkunst
3%
muziek dans, ballet
2%
to neel
2%
o verige
0%
4% 10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Bij de behoefte aan uitbreiding van het aanbod springen vooral cabaret en kleinkunst in het oog. Binnen de genoemde typen voorstellingen (muziek, toneel, enzovoorts) worden
42
Publieksonderzoek Steigertheater Oordeel over aanbod
verschillende genres genoemd, zonder dat er echte uitschieters zijn. In bijlage 8.1 staat een overzicht van alle reacties. Behalve dat men bepaalde voorstellingen wat vaker in het Steigertheater zou willen zien, kan het ook zijn dat een bepaald aanbod tot dusver wordt gemist. Figuur 39: zijn er bepaalde soorten voorstellingen die men mist in het aanbod van het Steigertheater? (in %) (meer antwoorden mogelijk)
93%
niets
2%
dans, ballet cabaret, kleinkunst
1%
muziek
1%
to neel
1%
o verige
0%
3% 10% 20% 30% 40%
50% 60% 70% 80% 90% 100%
Door 7% van de bezoekers worden bepaalde typen voorstellingen in het Steigertheateraanbod gemist (13% van de frequente bezoekers en 4% van de nietfrequente bezoekers). Voor tweederde gaat het om bezoekers die tevens aangeven dat bepaalde voorstellingen vaker geprogrammeerd zouden mogen worden. Bij wat men mist, zijn er geen uitschieters. In bijlage 8.1. staat een overzicht van alle aanbodwensen.
5.3
Beeld van het aanbod Ook op een andere manier is naar het aanbod gevraagd. Er zijn 5 aan elkaar tegengestelde standpunten over de programmering voorgelegd met daarbij de vraag om het vakje aan te kruisen dat het beste de eigen mening weergeeft. Vindt men de programmering bijvoorbeeld meer traditioneel of juist vernieuwend? Figuur 40 geeft een overzicht van de reacties van de bezoekers.
43
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
Figuur 40: reacties op 5 tegengestelde standpunten over de programmering (in %)
57%
bo eiend saai
4%
eenzijdig
4%
afwisselend
55% 5%
traditio neel
41%
vernieuwend
35%
o o k vo o r kinderen
10%
niet vo o r kinderen
mo eilijke o nderwerpen
4% 19%
makkelijke o nderwerpen
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Het meest uitgesproken is men over de tegenstellingen “boeiend” (57%) versus “saai” (4%) en “afwisselend” (55%) versus “eenzijdig” (4%). Verder zien bezoekers de programmering duidelijk vaker als “vernieuwend” dan als “traditioneel”, maar er is ook een grote groep die geen van beide standpunten kiest. Het minst uitgesproken zijn de reacties op de tegenstelling “moeilijke onderwerpen” versus “makkelijke onderwerpen”. De frequente bezoekers hebben relatief vaak gekozen voor “boeiend” (72%), “afwisselend” (71%), “vernieuwend” (52%), “ook voor kinderen” (53%) en “makkelijke onderwerpen” (29%).
44
Publieksonderzoek Steigertheater Oordeel over accommodatie en service
6
Oordeel over accommodatie en service In dit hoofdstuk staan de antwoorden op de volgende vragen: Is men in het algemeen tevreden over de Steigertheateraccommodatie? Zijn er aspecten of onderdelen van die accommodatie waar bezoekers veel klachten over hebben? Heeft men opmerkingen bij zaken die met de service aan het publiek te maken hebben? In de laatste paragraaf wordt nader ingegaan op het gebruik van de horecavoorzieningen in het Steigertheater.
6.1
Oordeel over de accommodatie Gevraagd is of men in het algemeen tevreden of ontevreden is over de totale accommodatie van het Steigertheater. Figuur 41: algemeen oordeel over de accommodatie van het Steigertheater (in %)
11%
tevreden
2% 5%
tevreden noch ontevreden ontevreden
82%
weet niet
Een ruime meerderheid van de bezoekers is tevreden over de Steigertheateraccommodatie (82%); 2% is er ontevreden over (2% van de frequente bezoekers en eveneens 2% van de niet-frequente bezoekers). Bij diverse onderdelen of aspecten van de accommodatie konden bezoekers aankruisen of ze daar ontevreden over zijn.
45
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
Figuur 42: aandeel ontevreden bezoekers voor diverse aspecten van de accommodatie (in %)
zitco mfo rt in zalen
38%
sanitair
10% 9%
verwarming, ventilatie, temperatuur in zalen 3%
geluid in zalen
2%
to tale uitstraling zalen
1%
beeld, zicht in zalen
0%
10%
20%
30%
40%
De meeste onvrede is er over het zitcomfort (38%). Voor twee aspecten geldt dat de frequente bezoekers er verhoudingsgewijs vaak ontevreden over zijn, namelijk het zitcomfort (48%) en het sanitair (21%). Bij alle aspecten en onderdelen van de accommodatie, waar bezoekers ontevreden over zijn, konden zij een toelichting geven. Deze toelichtingen zijn verwerkt in de onderstaande tabel. Figuur 43: overzicht van belangrijkste accommodatieklachten op basis van toelichtingen bij de aangekruiste punten van ontevredenheid (in % van alle bezoekers)
te weinig beenruimte
19%
harde banken, geen rugleuning o ngemakkelijke sto elen
14% 3%
te weinig to iletten sanitair vernieuwen
6% 3%
te ko ud/to chtig in de de zaal te warm/benauwd in de zaal
5% 3%
matige geluidsinstallatie
2%
meer zitruimte in ho recagedeelte
2%
0%
5%
10%
15%
20%
De onvrede over het zitcomfort heeft te maken met dat men weinig beenruimte heeft en met de harde banken zonder rugleuning. Met betrekking tot de zaaltemperatuur wordt er zowel over de te warme als over de te koude temperatuur in de zaal geklaagd.
6.2
Oordeel over service Ook voor diverse aspecten van de service konden bezoekers aankruisen of ze daar ontevreden over zijn.
46
Publieksonderzoek Steigertheater Oordeel over accommodatie en service
Figuur 44: aandeel ontevreden bezoekers voor diverse aspecten van de service (in %)
telefo nische bereikbaarheid
9%
mo gelijkheden vo o r eten en drinken
9%
gardero be
7%
kaartverko o p bij kassa
7%
bestellen kaartjes in vo o rverko o p
7%
bereikbaarheid via internet
3%
klantvriendelijkheid perso neel
2%
0%
2%
4%
6%
8%
10%
Bij de onvrede over de serviceaspecten zijn er geen echte uitschieters. Voor alle aspecten geldt wel dat de frequente bezoekers wat vaker ontevreden zijn dan de niet-frequente bezoekers. Bij alle aspecten van de service, waar men ontevreden over is, kon men een toelichting geven. Deze toelichtingen zijn verwerkt in de onderstaande tabel. Figuur 45: overzicht van belangrijkste serviceklachten op basis van toelichtingen bij de aangekruiste punten van ontevredenheid (in % van alle bezoekers)
8%
te weinig, slecht telefo nisch bereikbaar 5%
geen bewaakte gardero be lang mo eten wachten bij kassa
3%
trage, o nervaren bediening
3%
te weinig barperso beel
2%
reservering was niet geno teerd
2%
0%
5%
10%
De meest genoemde klacht is dat het Steigertheater telefonisch niet goed bereikbaar is.
6.3
Gebruik van horecavoorzieningen in het Steigertheater Gevraagd is of men rondom de laatst bezochte voorstelling iets in het Steigertheater gedronken of gegeten heeft en wat men daaraan besteed heeft. Bijna tachtig procent van de bezoekers blijkt iets in het Steigertheater te hebben gebruikt.
47
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
Figuur 46: aandeel bezoekers dat voor, tijdens of na de laatst bezochte voorstelling iets in het Steigertheater gedronken en/of gegeten heeft (in %) (meer antwoorden mogelijk)
niets gegeten en gedro nken
21%
vo o r vo o rstelling
63%
tijdens vo o rstelling, in pauze
32%
na vo o rstelling
30%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Gemiddeld gaven de bezoekers bij de laatst bezochte voorstelling 4,6 euro aan drinken en eten uit in het Steigertheater (gemiddelde voor alle bezoekers, inclusief de bezoekers die rondom de voorstelling geen consumpties in het Steigertheater gebruikten). Behalve in het Steigertheater zelf, kunnen bezoekers voor of na de voorstelling ook in andere horecagelegenheden iets gaan gebruiken. Voor de laatst bezochte voorstelling is gevraagd of men dat gedaan heeft; 34% heeft hier bevestigend op geantwoord. Een meerderheid van die 34% heeft tevens in het Steigertheater geld uitgegeven voor eten of drinken, zoals Figuur 47 laat zien. Figuur 47: aandeel bezoekers dat rondom de laatst bezochte voorstelling in het Steigertheater en/of in andere horecagelegenheden iets gegeten of gedronken heeft (in %)
niets gegeten o f gedro nken
16%
alleen in Steigertheater
50%
zo wel in Steigertheater als in andere ho recagelegenheid alleen in andere ho recagelegenheid
0%
29% 5%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
De helft van de bezoekers heeft uitsluitend iets in het Steigertheater gebruikt, 29% zowel in het Steigertheater als elders en 5% uitsluitend elders. Gemiddeld gaven de Steigertheaterbezoekers voor en na de laatst bezochte voorstelling 5,6 euro aan eten en drinken uit in andere horecagelegenheden (gemiddelde voor alle bezoekers, inclusief de bezoekers die niets in andere horecagelegenheden uitgaven).
48
Publieksonderzoek Steigertheater Oordeel over accommodatie en service
In totaal geeft een Steigertheaterbezoeker rondom een bezochte voorstelling naar schatting dus ruim 10 euro aan eten en drinken uit. Daarbij worden in het Steigertheater vaker relatief kleine bedragen besteed, zoals Figuur 48 laat zien. Figuur 48: uitgaven voor eten en drinken in het Steigertheater en andere horecagelegenheden rondom de laatst bezochte voorstelling in het Steigertheater
70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% niets
minder dan 5 euro
Steigertheater
5 tot 10 euro
10 euro of meer
andere horeca
49
Publieksonderzoek Steigertheater Imago van het Steigertheater
7
Imago van het Steigertheater In de voorgaande hoofdstukken is beschreven hoe bezoekers aankijken tegen aspecten van de programmering, accommodatie en service bij het Steigertheater. Al dat soort zaken draagt bij aan het beeld dat bezoekers van dit podium en de uitstraling ervan hebben. Over dat beeld zijn aan de bezoekers vragenreeksen voorgelegd. Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de reacties daarop.
7.1
Beeld van de instelling De respondenten is gevraagd om bij 5 tegengestelde standpunten over het Steigertheater die vakjes aan te kruisen die het beste de eigen mening weergeven. Dat leidt tot het volgende overzicht. Figuur 49: de reacties op 5 tegengestelde standpunten over het Steigertheater (in %)
o nbekend
15%
vertro uwd
54%
mo o i lelijk
40% 11%
verwarrend
9%
o verzichtelijk
38%
mo dern
31%
traditio neel
15%
35%
vo o r iedereen vo o r bepaalde gro ep
0%
36%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Meer dan de helft vindt het Steigertheater “vertrouwd” (54% tegenover 15% “onbekend”). Verder is er vaker gekozen voor “mooi”, “overzichtelijk” en “modern” dan voor “lelijk”, “verwarrend” en “traditioneel”. Circa de helft van de bezoekers kiest bij deze 3 tegengestelde standpunten geen van beide standpunten. De frequente bezoekers kiezen relatief vaak voor “vertrouwd” (78%), “overzichtelijk” (49%) en “mooi” (47%). Bij de tegenstelling “voor iedereen” versus “voor een bepaalde groep” zijn de meningen sterk verdeeld: 35% vindt dat het Steigertheater er “voor iedereen” is en 36% “voor een bepaalde groep”.
51
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
7.2
Beeld van de uitstraling van het Steigertheater De bezoekers is gevraagd om bij 5 tegengestelde standpunten over de uitstraling van het Steigertheater die vakjes aan te kruisen die het beste de eigen mening weergeven. Dat leidt tot het volgende overzicht. Figuur 50: de reacties op 5 tegengestelde standpunten over de uitstraling van het Steigertheater (in %)
aansprekend afsto tend
68% 2%
to egankelijk
68%
o nto egankelijk
6%
ko el
4%
warm
64%
go edko o p duur
43% 6%
26%
gro o tstedelijk pro vinciaal
0%
25%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
De bezoekers zien de uitstraling van het Steigertheater vooral als “aansprekend” (68%), “toegankelijk“ (68%) en “warm” (64%). Bij de tegenstelling “goedkoop” versus “duur” is duidelijk vaker voor “goedkoop” gekozen, maar er is ook een grote groep zonder een uitgesproken mening hierover. Bij de tegenstelling “grootstedelijk” versus “provinciaal” zijn de meningen sterk verdeeld: 26% ziet de uitstraling van het Steigertheater als “grootstedelijk” en 25% als “provinciaal”. Ook bij dit tegengestelde standpunt heeft een grote groep geen van beide standpunten aangekruist. De frequente bezoekers kiezen relatief vaak voor “aansprekend” (78%), “warm” (75%) en “grootstedelijk“ (32%).
52
Publieksonderzoek Steigertheater Bijlages
8
Bijlages
8.1
Wat voor voorstellingen mist men en/of wil men vaker zien in het Steigertheater? Hieronder staat een overzicht van alle reacties op de vragen: Mist u bepaalde soorten optredens of voorstellingen in het aanbod van het Steigertheater? Zijn er bepaalde soorten optredens of voorstellingen die het Steigertheater wat u betreft vaker zou mogen programmeren? Ook meegenomen zijn tips voor het Steigertheater voor zover die het aanbod betreffen. (Heeft u tips voor het Steigertheater, waardoor u er misschien vaker naartoe zou gaan dan u nu doet?) Muziek meer muziek in het algemeen buitenlandse volksmuziek, folk zigeunermuziek singer-songwriter klassieke muziek jazz Nederlandstalige muziek, levenslied muziektheater musicals zang Toneel meer toneel in het algemeen klassiek toneel, tragedies experimenteel theater theatersport Overige meer cabaret/kleinkunst meer stand-up-comedians meer dans/ballet meer voor kinderen onder de 10 jaar lezingen (over literatuur) dichtersfestival try-outs schouwburgvoorstellingen in het B-circuit films locatievoorstellingen performances
8.2
Tips die ertoe bijdragen dat bezoekers vaker zullen komen dan ze nu doen Hieronder staat een overzicht van de verschillende reacties op de vraag: “Heeft u tips voor het Steigertheater, waardoor u er misschien vaker naartoe zou gaan dan u nu
53
Publieksonderzoek Steigertheater 2002
doet?” (althans voor zover de tips betrekking hebben op andere zaken dan aanpassing van het aanbod; de tips m.b.t. het aanbod zijn verwerkt in bijlage 8.1) Enkele reacties zijn door 2% van de respondenten genoemd. In het onderstaande overzicht staan bij die reacties de percentages vermeld.
8.3
meer informatie/PR (3%) e-mail berichten over het programma lange termijn programma-overzichten reclame maken op de universiteit mogelijkheid om je te abonneren op nieuwsbrief/programmaoverzicht studentenkorting (2%) beter zitcomfort (2%) gebouw opknappen een nieuwe locatie in (de buurt van) het centrum beter barpersoneel dansen na afloop van de voorstelling meer voorstellingen op zondag meer voorstellingen door de week minder voorverkoop
Tips m.b.t. de informatievoorziening over de programmering Hieronder staan de reacties op de vraag “Heeft u nog tips als het gaat om het geven van informatie over wat er allemaal in het Steigertheater te doen is?” Enkele reacties zijn door 2% van de respondenten genoemd. In het onderstaande overzicht staan bij die reacties de percentages vermeld.
8.4
foldermateriaal op meer plaatsen neerleggen (o.a. cafés) (3%) voldoende folders op diverse plaatsen neerleggen e-mail berichten versturen (2%) posters, affiches, billboards (2%) PR op scholen en universiteit (2%) PR bij sportaccommodaties meer programma-informatie in huis-aan-huis-bladen (2%) meer opvallende informatie in De Brug grotere beschikbaarheid Quo Vadis je kunnen abonneren op een programmaboekje (2%) programma eerder bekend maken een totaaloverzicht opnemen in de folder en op de internetsite behoefte aan een jaaroverzicht aangeven als een voorstelling uitverkocht is recensies opnemen in promotiemateriaal niet duidelijk waar Steigerblad verkrijgbaar is bij voorstellingen reclame maken voor komende voorstellingen
De vragenlijst Zie vanaf volgende bladzijde.
54