Pubers en genotmiddelen Irene Lapajian Gezondheidsbevorderaar GGD HM 6 oktober 2014
Overzicht - Inleiding - (hersen)ontwikkeling pubers - Genotmiddelen: - energiedrank - roken - alcohol
- Opvoeding en genotmiddelen
Wat zijn genotmiddelen?
Dit zijn stoffen die een verandering van het bewustzijn veroorzaken en om die reden worden gebruikt.
Verdovend / Stimulerend / Hallucinerend
Indeling naar werking Verdovend
Stimulerend
Hallucinerend
Legaal
Alcohol
Tabak Energiedrank Koffie
Snuifmiddelen Truffels
Illegaal
Cannabis Heroïne GHB
XTC Speed Cocaïne
Cannabis XTC LSD Paddo’s
Geneesmiddelenwet Slaapmiddelen (op dokersrecept) Kalmeringsmiddelen Cannabis
Ritalin
Wat waren toen uw motieven om dat te doen?
Of om het juist niet te doen?
Wanneer gebruikte u voor het eerst alcohol, tabak of cannabis?
Waarom gaan pubers genotmiddelen gebruiken? Nieuwsgierigheid, experimenteren Erbij willen horen, groepsdruk Gezelligheid
“Lekker” aangeschoten, ontspannend effect Gewoonte
Voorbeeld ouders, afzetten tegen ouders Om problemen te ontlopen / vergeten
Hoort u erbij?
Pubers en hun hersenen
• • • •
Keuzes leren maken Dingen leren plannen Concentratie & geheugen Emoties herkennen en mee om kunnen gaan.
Rol ouders: ondersteunen van de taak van voorste stuk van de hersenen
Jong geleerd, oud gedaan?
Energiedranken
Een blikje energiedrank kun je vergelijken met 5 kopjes koffie
Werkzame stoffen in energiedrank? Cafeïne (vergelijkbaar met 1 kop koffie of groot glas cola) Taurine (regelt vochthuishouding in de hersenen en hartslagfrequentie) Glucuron-lactor (onderdrukt de vermoeidheid) Suiker (5 tot 7 klontjes suiker)
‘ADHD uit een blikje’ -
goedkoop (28 cent) druk en ongeconcentreerd gedrag op veel scholen verboden Jong beginnen maakt het makkelijk tot gewoonte - Risicovol in combinatie met andere genotmiddelen Maximaal 1 per dag en niet alle dagen
Wat weet u over roken?
Jongeren kunnen pas na een lange tijd roken verslaafd raken.
- Snel verslaafd aan tabak. - Het risico op verslaving wordt vaak onderschat. - 41% van de scholieren heeft een stoppoging gedaan. Experimenterend roken is dus NIET onschuldig!
Hoeveel schadelijke stoffen zitten er in sigarettenrook? A. 60 schadelijke stoffen B. 600 schadelijke stoffen C. 6000 schadelijke stoffen
www.zitdaterechtin.nl
Het ‘nieuwe’ roken - Waterpijp - Shisha pen
Een uurtje waterpijp roken is minder schadelijk dan een week lang iedere dag 10 sigaretten roken.
=
Shisha pen • • • • • •
Geen teer/koolmonoxide Voedsel en Warenwet Legaal <18 jaar Nog veel onbekend Handeling van het roken Afraden
Alcohol -
Geen kleur of smaak Altijd giftig Steeds grotere hoeveelheid nodig Werkt verdovend: 1. Verdooft de remmingen; je wordt ‘losser’, zelfoverschatting 2. Afname reactiesnelheid, slechte coördinatie - Effect per glas duurt 1,5-2 uur - Levert miljarden op
Zoek de verschillen
Risico’s van alcoholgebruik KORTE TERMIJN
LANGE TERMIJN
• • • • • •
• Hersenbeschadiging • Vergrote kans op verslaving • Vergrote kans op ander middel gebruik
Slechte nachtrust Slechte schoolprestaties Ongelukken en agressie Sneller onveilige seks Black-out Alcoholvergiftiging
Alcoholvergiftiging 713 jongeren tot 18 jaar
Gemiddelde leeftijd 15,5 jaar 47% meisjes, 53% jongens
bloedalcoholgehalte 1,88 promille 10 tot 15 glazen alcohol
Afkomst: 87% Nederlands, 3% Surinaams, 1% Marokkaans, 1% Antilliaans, 0,4 % Turks.
Alcoholintoxicaties - 2007 300 - 2013 700
Wat zegt de nieuwe wet? Jongeren onder de 18 jaar: • Geen verkoop van tabak en alcohol. • Jongeren zijn strafbaar als ze in publieke ruimtes alcohol bij zich hebben. – Boete €45,- tot €90,-
Er wordt geen onderscheid meer tussen zwak alcoholische drank en sterke drank gemaakt.
Je kunt het beste je kind thuis laten wennen aan alcohol
- Ondanks de goede bedoeling om ze goed te leren omgaan met alcohol gebeurt juist het tegenovergestelde!
- Omdat ze het thuis mogen, doen ze het dubbelop; thuis én buiten.
Wie heeft er… wel eens met z’n kind over genotmiddelen gepraat?
met z’n kind afspraken gemaakt hierover?
Uitspraken Pubers: “Van alle andere ouders mag het wel en ik mag het weer eens niet, doe eens niet zo moeilijk!’’ Ouders: ‘’Ik krijg meteen een grote mond van mijn dochter als ik over roken begin!’’ ‘’Mijn zoon vond dat ik niet moest zeuren en dat ik me er niet mee moest bemoeien.’’
Praten over genotmiddelen Weet welke genotmiddelen er zijn en wat ze doen • Informeer uzelf • Ken de uitwerkingen en risico’s Praat op tijd met uw kind over genotmiddelen • Praat, vertel en discussieer erover, maar sta ook stil bij uw eigen ervaringen, uw houding en voorbeeldgedrag. • Leer uw puber weerbaar te zijn (Complimenten!) Geef regels en grenzen aan • Houd rekening met de belevingswereld van uw kind • Leg op een redelijke manier uit waarom u iets niet wilt • Stel regels en hou ze er aan
TIP: Laat eens wat folders rondslingeren op het toilet. Pubers hebben daar alle tijd en privacy om de informatie te lezen.
Stoptober -
Vanaf 1 oktober 28 dagen lang stoppen met roken!
-
Doe mee! Aanmelden kan op www.stoptober.nl.
-
Hier vindt u ook informatie over persoonlijke hulp en kunt u de gratis Stoptober-app downloaden.
Vragen/opmerkingen? U kunt terecht bij:
• Mentor of zorgcoördinator van school • GGD schoolverpleegkundige • GGD HM Gezondheidsbevorderaar Irene Lapajian
[email protected] of 06-83943783 • Preventiewerker van Brijder Verslavingszorg https://www.brijder.nl/home
