PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN Vergadering van 26 november 2015 Verslag van de deputatie
Bevoegd deputatielid: Luk Lemmens Agenda nr. 2/21
Telefoon: 03 240 52 65
Studie BFF 2.0: uitwerking fietsostradenetwerk - provinciale engagementen aanleg fietsostrades. Goedkeuring.
1. Inleiding Het huidige BFF dateert van 2001 en was na bijna 15 jaar aan evaluatie toe. Door nieuwe ontwikkelingen zoals de verhoogde verkeersdruk met bijhorende files en nieuwe technologieën zoals de elektrische fiets, kiezen meer mensen bewust voor de fiets als verplaatsingsmiddel en dit voor steeds groter wordende afstanden. We onderzochten de behoeften van de hedendaagse functionele fietser en welke wijzigingen nodig zijn om het netwerk af te stemmen op die noden. De provincie Antwerpen wil een belangrijke rol blijven spelen op het terrein. In haar bestuursakkoord heeft de provincie Antwerpen er voor gekozen om 3 fietsostrades aan te leggen. Uw raad besliste op 28 februari 2015 om ook nog de fietsostrade Antwerpen-Lier bijkomend te ontwerpen en aan te leggen. Vanuit de studie BFF2.0 kan de provincieraad een beslissing nemen over de verdere prioriteiten voor de aanleg van fietsostrades door de provincie Antwerpen. 2. BFF 2.0: de actualisatie van het fietsroutenetwerk Het Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk werd in 2001 als wensnet uitgetekend door de provincies in samenwerking met de gemeenten en steden. BFF-routes verbinden woonplaatsen met werkplaatsen, scholen en winkels en is in de eerste plaats gericht op gerichte functionele fietsverplaatsingen. Het nieuwe BFF 2.0 legt nog meer de focus op veilig, vlot en aangenaam fietsen en dit over langere afstanden. Het BFF 2.0 behoudt de hiërarchie uit het BFF 1.0 waarbij de fietsostrades de belangrijkste routes zijn naast de functionele en alternatieve routes. Fietsostrades hebben het hoogste fietspotentieel, omdat ze steden met elkaar verbinden en de langsliggende gemeenten vlot naar de steden ontsluiten.
De selectie van mogelijke langeafstandverbindingen gebeurt in 5 stappen. 1. We selecteren alle stedelijke gebieden. 2. We verbinden de geselecteerde steden/gemeenten met elkaar. 3. We zoeken het potentieel aantal fietsers: we gaan na hoeveel mensen er gebruik kunnen maken van de route. Hiervoor nemen we een buffer van 3 kilometer aan beide zijden van de verbinding. In dichter bevolkte gebieden kunnen meer mensen de route gebruiken en hoe korter de afstand tussen de steden, hoe groter het potentieel. De aanwezigheid van secundaire scholen, hoge scholen en universiteiten verhoogt het potentieel gebruik van de route alsook de aanwezigheid van bedrijven en bedrijventerreinen. 4. We zoeken naar bestaande infrastructuren: fietsostrades kunnen we makkelijker realiseren langs waterwegen, snelwegen en spoorlijnen.
5. We maken ontwerpplannen op en realiseren de route. 3. Het netwerk van interstedelijke verbindingen in de provincie Antwerpen Het nieuwe netwerk van interstedelijke verbindingen bestaat dan uit: 16 fietsostrades langs spoorlijnen 5 fietsostrades langs waterwegen 2 fietsostrades langs autosnelwegen 12 schakelroutes (verbindingen waar geen lijninfrastructuur beschikbaar is)
4. Rangschikking fietsostrades op basis van potentieel De onderstaande tabel toont de rangschikking van de fietsostrades langs spoorlijnen en de schakelroutes volgens potentieel aantal gebruikers. Het potentieel van deze verbindingen is berekend op het aantal adrespunten binnen een buffer van 3 km rond de route. Adrespunten van secundaire scholen, hogescholen, universiteiten, bedrijven en bedrijventerreinen kregen een hoger gewicht. De tabel geeft ook aan of er voor de route al een engagement voor uitvoering is genomen en door welke actor.
soort spoor spoor spoor spoor spoor spoor
benaming route fietsostrade AntwerpenLier fietsostrade AntwerpenMechelen fietsostrade AntwerpenGent fietsostrade MechelenBrussel fietsostrade spoorlijn 52 fietsostrade AntwerpenEssen
spoor Fietsostrade Lier-Lint spoor
fietsostrade MechelenDendermonde
code
initiatief
status
prioriteit potentieel
F12
provincie
in onderzoek
1
F2
provincie
klaar
2
F15
lokale overheid/ BAM
in ontwerp
3
F19
provincie
F17
lokale overheid
in onderzoek geen engagement aanleg deels in ontwerp
F1
provincie
in uitvoering
6
F11
lokale overheid/ provincie
klaar
7
F20
geen
4 5
8
ande re ande re
Mechelen-Heist op den Berg
S2
geen
9
Mechelen-Aarschot
S1
geen
10
fietsostrade Sint-NiklaasMechelen fietsostrade spoor Dendermonde-Puurs ande Turnhout-Geel re fietsostrade Herentalsspoor Turnhout ande Heist op den Bergre Herentals ande Heist op den Berg- Geel re spoor fietsostrade Lier-Herentals ande Turnhout-Eindhoven re ande Turnhout-Mol re ande Turnhout-Hoogstraten re fietsostrade Herentalsspoor Balen spoor fietsostrade Lier-Aarschot spoor fietsostrade Mol-Lommel ande Turnhout-Tilburg re fietsostrade Herentalsspoor Aarschot ande Geel-Diest re ande Brecht-Hoogstraten re ande Hoogstraten-Breda re spoor
F4
lokale overheid in ontwerp/ in uitvoering
11
F21
lokale overheid
12
S11
geen
13
F6
geen
14
S5
geen
15
S3
geen
16
F9
geen
17
S8
geen
18
S10
geen
19
S9
geen
20
F7
provincie
F10 F23
geen geen
22 23
S7
geen
24
F8
lokale overheid
S4
geen
26
S12
geen
27
S6
geen
28
klaar
in ontwerp
klaar
21
25
5. Investeren in fietsostrades: criteria De realisatie van de fietsostrades op het terrein vraagt om het bepalen van prioriteiten. De volgende criteria kunnen we hiervoor hanteren: De provincie Antwerpen investeert niet in fietsostrades langs waterwegen. Langs waterwegen is het jaagpad in beheer van de (Vlaamse) waterwegbeheerder. De provincie Antwerpen investeert niet in fietsostrades langs autosnelwegen. Langs autosnelwegen is een reservatiestrook van 30 tot 100m waarin de Vlaamse overheid als wegbeheerder een fietsostrade kan realiseren. Voor beiden geldt bovendien dat de provincie volgens het mobiliteitsdecreet geen beroep kan doen op de Vlaamse subsidie tbv 40% van de aanlegkosten. De provincie Antwerpen investeert in fietsostrades langs spoorwegen. Het gaat per definitie om gemeentegrensoverschrijdende projecten, die de financiële draagkracht van de lokale besturen te boven gaan. Voor schakelroutes is momenteel geen realisatiemethodiek beschikbaar. Gezien deze routes ook een groot potentieel gebruik hebben, kan de provincie Antwerpen onderzoeken hoe deze routes toch op het terrein zichtbaar kunnen worden.
6. Engagementen provincie Antwerpen Uiteindelijk komen we tot een beperkte lijst van prioritaire verbindingen.
1
benaming route
code
engagement status aanleg
fietsostrade Mechelen -Brussel
F19
provincie VlaamsBrabant
in onderzoek bij provincie VlaamsBrabant en provincie Antwerpen, 4 hoge prioriteit
geen
opgenomen in netwerk provincie Oost-Vlaanderen, aanleg geen 8 hoge prioriteit, geen engagement provincie Vlaams-Brabant
2 fietsostrade MechelenDendermonde
F20
3 fietsostrade SintF4 Niklaas - Mechelen
prioriteit
lokale deels in ontwerp/ in uitvoering overheid & (Puurs & Bornem) opgenomen in netwerk provincie 11 provincie Oost-Vlaanderen, aanleg geen hoge OostVlaanderen prioriteit
4 fietsostrade Herentals-Turnhout
5 6 7
fietsostrade Herentals fietsostrade Aarschot fietsostrade Lommel
LierLierMol-
F6
geen
F9
geen
F10
geen
F23
geen
tracé loopt door natuurgebied waardoor het weinig kans heeft op 14 realisatie als vrijliggende fietsweg = mogelijke demo schakelroute
17 22 23
De conclusies die we uit deze tabel kunnen trekken: De fietsostrade Mechelen-Brussel krijgt van de provincie Vlaams-Brabant een zeer hoge prioriteit. Provinciegrensoverschrijdend is dit een zeer belangrijke verbinding in de congestiegevoelige Vlaamse Ruit. De fietsostrade Mechelen-Dendermonde krijgt van de provincie Oost-Vlaanderen een zeer lage prioriteit. De provincie Vlaams-Brabant wil deze route opnemen in haar netwerk maar geeft de realisatie ervan eveneens een zeer lage prioriteit. De fietsostrade Sint-Niklaas-Mechelen krijgt van de provincie Oost-Vlaanderen een zeer lage prioriteit. De fietsostrade Lier-Herentals maakt de verbinding tussen 2 kleinstedelijke gebieden in de Kempen. Bovendien vormt deze verbinding de ontbrekende schakel tussen de fietsostrades Antwerpen-Lier en Herentals-Balen. De fietsostrade Lier-Aarschot verbindt 2 belangrijke kleinstedelijke gebieden in de Kempen en de Vlaamse Ruit. Bovendien sluit deze verbinding aan op de fietsostrade Antwerpen-Lier. De fietsostrade Mol-Lommel staat momenteel nog niet in het netwerk van de e provincie Limburg (is wel gepland), maar er is geen engagement voor realisatie. De fietsostrade Turnhout-Herentals loopt grotendeels door natuurgebied waardoor de realisatie als vrijliggende fietsweg op korte en middellange termijn zeer weinig kans heeft. Op de voorbereidende raadscommissie is gesuggereerd om deze schakelroute uit te werken als demonstratieroute De deputatie stelt aan uw raad voor om:
het voorgestelde fietsostradenetwerk met de fietsostrades en schakelroutes goed te keuren. de volgorde voor het ontwerp van bijkomende fietsostrades goed te keuren: 1. fietsostrade Mechelen-Brussel 2. fietsostrade Lier-Herentals 3. fietsostrade Lier-Aarschot de realisatie van de bijkomende fietsostrades (grondverwervingen en aanleg) voor te bereiden en af te stemmen met de lokale overheden de schakelroute Turnhout-Herentals als demonstratieroute uit te werken om het potentieel van dit soort routes aan te tonen
7. Digitale bijlagen
eindnota van de studie BFF: onderzoek naar opbouw ifv huidige functionele gebruik uitwerkingsnota van het fietsostradenetwerk
De bijlagen zijn digitaal raadpleegbaar in Sindala. De deputatie keurde dit verslag goed op 12 november 2015. De provincieraad van Antwerpen, Gelet op artikel 43, paragraaf 2, 11° van het provinciedecreet; Op voorstel van de deputatie; BESLUIT: Artikel 1: De provincieraad neemt kennis van het BFF 2.0. Artikel 2: De provincieraad keurt het nieuwe fietsostradenetwerk in het BFF 2.0. goed. Artikel 3: De provincieraad keurt de volgorde voor de nieuwe provinciale engagementen goed: 1. fietsostrade Mechelen-Brussel 2. fietsostrade Lier-Herentals 3. fietsostrade Lier-Aarschot Hiervoor zijn voorbereidingen (bv. grondverwervingen en aanleg) en afstemming met de lokale overheden noodzakelijk. Artikel 4: De provincieraad keurt de uitwerking van de schakelroute Turnhout-Herentals als demonstratieroute goed.
