PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN Vergadering van 23 mei 2013
Bevoegd deputatielid: Luk Lemmens
Agenda nr. 2/8
Telefoon: 03 240 52 65
Provinciale initiatieven. Dienstverlenende vereniging IKA. Toelichting bij het beleid van de vereniging. Kennisname.
IKA houdt als financieringsvereniging aandelen aan in de energiesector, deze participaties zijn verbonden met de huidige en voormalige activiteiten van de distributie-intercommunales voor gas-en, elektriciteit. Daarnaast fungeert IKA als overlegplatform tussen de gemeenten en de distributie-intercommunales. De aandelen in de ondernemingen worden in eerste instantie aangehouden vanuit het strategische belang voor de bevoorrading van energie van de burgers en de economie. Om deze participaties te financieren heeft IKA een thesaurieprogramma uitgewerkt dat toelaat op een efficiënte wijze te lenen op basis van kortlopende rentevoeten. De gemeenten wordt de mogelijkheid geboden ook gebruik te maken van het uitgifteprogramma van thesauriebewijzen ter financiering van de buitengewone dienst. Dit programma bereikte haar maximum in 2010. Een deel van de lopende financieringen werden voor 5 jaar geherfinancierd, tegelijk werden de backuplijnen uitgebreid. In 2010 werd de kapitaalstructuur van IKA gewijzigd om de balans (balanstotaal > € 200 miljoen) solider te maken. Deze boekhoudkundige operatie, die geen cashimpact had voor de gemeenten, maakt dat IKA aan voordelige tarieven kan blijven lenen. STRATEGISCHE PARTICIPATIES Deze participaties worden aangehouden via tussenstructuren waarin de publieke aandelen gebundeld worden om stemrechten te maximaliseren en het nodige overleg te organiseren. De activiteiten van Fluxys en Elia en de vergoeding die zij uitkeren aan de aandeelhouders zijn onderworpen aan het toezicht van de federale regulator Creg.
GASSECTOR-PUBLIGAS Publigas heeft als opdracht het beheer van de participaties van de Belgische gemeenten in de vervoersnetbeheerder Fluxys. Fluxys staat onder meer in voor het transportnetwerk van gas tot bij de distibutienetbeheerders en is dus voor de gemeenten één van de infrastructuurondernemingen die ze, gelet op het openbaar belang ervan, wensen te verankeren. Electrabel/Suez verkocht haar belang in Fluxys in het kader van de derde EUrichtlijn waarbij Publigas haar voorkooprechten heeft benut. Er werd overgegaan tot de oprichting van Fluxys Holding (Fluxys G), een volle dochteronderneming van Publigas waardoor de oorspronkelijke structuur van Fluxys en haar dochters kon herschikt worden. Publigas heeft momenteel 77,77% in Fluxys G. Het oorspronkelijk moederbedrijf, Fluxys NV heeft in de nieuwe structuur zijn beursnotering behouden en is nu voor 89,97% eigendom van Fluxys G, en dus niet meer rechtstreeks van Publigas. IKA is met 9,26% ruim de grootste vennoot uit de Vlaamse gemengde sector in Publigas. Een positie die dankzij de strategische uitoefening van voorkooprechten gerealiseerd werd. De meerinkomsten die hierdoor ontvangen worden, volstaan ter delging van de werkingskosten en het grootste deel van de investeringskosten. De laatste kapitaaloperatie in 2011/2012 geschiedde aan €38.940 per aandeel voor een totaal bedrag van € 26.167.680 waarvan 1/4de werd volstort . De totale participatie van IKA in Publigas bedraagt 3.629 aandelen met een volstortte boekwaarde van € 22,9 miljoen, hiertegenover staat nog een schuld van € 0,25 miljoen.
HOOGSPANNINGSNET De aandelen in de beheerder van het hoogspanningsnet ELIA worden aangehouden via de publieke holding Publi-T. ELIA behoort tot de ondernemingen die instaan voor de distributie en transport van energie en dus tot de strategisch prioritaire ondernemingen. Een versterkte aanwezigheid in het aandeelhouderschap en zeggenschap in de bestuursorganen behoren tot de doelstellingen. Electrabel verkocht haar belang in ELIA in het kader van de derde EU-richtlijn. Publi-T financierde de gedeeltelijke overname van deze aandelen deels met een kapitaalverhoging. IKA schreef in 2010 in op 15.131 aandelen à € 413,29 voor een totaal bedrag van € 6.253.490,99. De laatste kapitaaloperatie in 2011/2012 geschiedde aan € 413,29 per aandeel voor een totaal bedrag van € 6.253.490,99. De totale participatie van IKA in Publi-T bedraagt 44.570 aandelen (volledig volstort) met een boekwaarde van € 12.002.773,28 hiertegenover staan geen schulden meer. Gelet op de vereffening van de Gemeentelijke Holding werd begin 2013 een bijkomende kapitaaloperatie doorgevoerd ter financiering van het scheidingsaandeel. Omdat dit aan boekwaarde gebeurt, betekent deze operatie een financiële opportuniteit voor de gemeentebesturen. LEVERING Voor de vrijmaking van de energiemarkt waren in het werkingsgebied IVEKA en IGAO niet alleen de verdeler van gas en elektriciteit, maar ook de leverancier. De aandeelhouders, de gemeenten en Electrabel, ontvingen een vergoeding enerzijds op de distributieactiviteit en anderzijds op de leveringsactiviteit. Door de vrijmaking van de energiemarkt werd het noodzakelijk beide activiteiten te scheiden. De activiteit van IVEKA en IGAO werd beperkt tot de distributie. Electrabel richtte een dochteronderneming op ECS (Electrabel Customers Solutions), die de verkoopsactiviteit op de vrije markt voor haar rekening zou nemen. De gemeenten zijn hierin via IKA vertegenwoordigd. Deze activiteit is onderhevig aan schommelingen als gevolg van het marktgegeven. De door IKA ontvangen ECS-inkomsten worden maximaal aan de gemeenten uitgekeerd, de inkomsten boven de voorziene prognoses worden indien mogelijk aangewend ter financiering van investeringen in de strategische activiteiten GROENE STROOMPRODUCTIE De gemeenten zijn via hun intergemeentelijke samenwerkingsverbanden al jaren betrokken bij de uitwerking van het duurzaam energiebeleid. Zij zijn immers voor 30% vennoot bij de groenstroomproducent EGPF (Electrabel Green Projects Flanders). Gelet op de stijgende belangstelling bij de aangesloten besturen, wordt de mogelijkheid tot investering in bijkomende projecten in het werkingsgebied onderzocht. In 2009 werd een initiatief genomen om te komen tot een versterkte samenwerking tussen EGPF en IKA waarin projecten zullen gerealiseerd worden die binnen het werkgebied van IKA liggen. In deze onderneming zal IKA niet alleen via de
solidariteit met de zusterverenigingen participeren, aandeelhouderschap van 15 % kunnen onderschrijven.
maar
rechtstreeks
een
In 2010 werd een bijkomende participatie genomen in het zonnepanelenproject SPS FIN/PEERDSBOS, deze vennootschap met als partners ENFINITY, IKA, FINEA, INFRABEL en SOLAR, heeft als doel op de HST-tunnel in Schoten een zonnepanelenproject te realiseren. IKA participeert via de tussenvennootschap Peersdbos (50% IKA, 50% FINEA) voor € 145.000,00 euro in het kapitaal van SPS FIN, voor € 316.64,00 in achtergestelde leningen en € 4.546.355,00 in gewone leningen. IKA en streeksontwikkelingsintercommunale IOK wensen een windmolenpark op te richten op de site MBS te Geel en de omgeving ervan. Hiervoor willen ze samenwerken met een private partij, die ervaring heeft in de realisatie en beheer van windenergieparken. In 2012-2013 treedt IKA voor 20% toe tot de windprojecten van STORM in het werkingsgebied (Geel & Westerlo) . In 2013 worden bijkomend verschillende projecten van EGPF (Rijkevorsel, ….) in het werkingsgebied verwacht. FINANCIERING BUITENGEWONE DIENST IKA biedt haar vennoten de mogelijkheid, mits een 100% gemeentelijke waarborg, aan hun buitengewone dienst te financieren via het thesaurieprogramma van IKA. Dit thesaurieprogramma van € 112,5 miljoen wordt via BNP PARIBAS FORTIS uitgegeven met 100% gemeentelijke waarborgen. Dit laat toe te lenen aan de korte-termijn rentevoeten (op basis van de euribor-rentevoet 3 maanden). De kapitaal-en renteaflossingen worden jaarlijks rechtstreeks met de betrokken gemeenten verrekend. Einde 2010 werd het plafond van het programma bereikt. IKA wendt tevens haar liquide middelen uit onder meer de reserves en overgedragen winst aan ter ondersteuning van haar programma. Voor het beheer van deze financieringen wordt op een actieve manier samengewerkt met de gemeentebesturen die hiervoor een beroep doen op IKA. Historisch is de kortetermijnrentevoet lager dan de langetermijnrentevoet wat een financieel voordeel oplevert. Sinds de financieel-economische crisis zijn er echter schommelingen. In 2009 volgde een drastische daling van deze rentevoeten tot onder 0,75%, in het jaar 2011 stegen de kortetermijnrentevoeten verder tot 1,5%. Er werd echter periodiek een overaanbod vastgesteld en een hoge concurrentie van hogere besturen waardoor plaatsingsproblemen ontstonden. IKA heeft in de loop van 2011 de nodige stappen gezet om de continuïteit van de lopende financieringen te verzekeren. In 2012 bleven de rentevoeten uitzonderlijk laag. Vanaf 2012 wordt een bijkomende back-uplijn geactiveerd bij Fortis Bank. De gemeenten die de meerkost tot 100 basispunten wensten te vermijden, werd de mogelijkheid geboden om gedurende 5j over te schakelen op een financiering bij ING aan EUR 3M + 65 bp. Hier werd op ingegaan voor een totaal bedrag van € 42.903.176,80. De financiering van SPS FIN wordt gefinancierd gedurende 10 jaar aan EUR 3M +90bp. RESULTAAT en PROGNOSE UITKEERBAAR DIVIDEND Ondanks de grote kapitaaloperaties in de sector (kapitaalverhogingen Publi-T en Publigas, participatie in SPS FIN ) met een totaal investeringsbedrag van ruim 40
miljoen euro, diende IKA deze legislatuur geen cash middelen op te vragen bij de gemeentebesturen noch borgstellingen aan te wenden. Enkel voor de financiering van de achtergestelde lening SPS FIN/Peerdsbos wordt uit financiële overwegingen onderliggend een CP-uitgifte georganiseerd. Markante FEITEN
PARTICIPATIES EIGEN FINANCIELE Nominale waarde VERMOGEN SCHULDEN aandelen Kapitaal+ reserves
Waarvan schulden buitengewone dienst
VERLIES/WINST v/h boekjaar
DIVIDENDEN Gemeenten
2002
63.220.052,98
8.881,25
135.104.189,00
20.459.210,32
4.210.082,00
4.210.082,00
2003 vrijmaking markt
63.568.380,56
32.223,57
132.064.940,37
24.529.536,40
5.140.580,72
5.140.580,72
2004
63.576.175,54
1.078.568,94 130.712.070,55
27.146.452,49
10.932.377,09
10.419.282,65
2005 verkoop ELB
24.304.647,22
80.634.893,10
27.444.508,49
76.535.649,76
50.014.199,91
2006 kap ↑ Publigas
27.975.598,41
27.069.736,6 0 28.672.157,6 0 25.681.016,1 1 29.590.811,0 9 50.581.126,8 7 74.017.811,4 3 80.088.814,5 2
73.192.898,42
38.321.175,08
15.877.342,66
14.274.921,66
53.531.569,98
49.538.670,08
33.292.633,30
60.035.629,32
57.728.662,44
50.829.910,38
15.857.845,49
11.948.050,51
82.201.411,16
72.764.360,31
77.796.908,89
56.806.592,11
118.050.193,69
104.261.630,14
7.069.210,41
8.812.529,94
124.974.556,72
108.106.521,92
11.569.805,70
11.289.852,57
2007 verk. Telenet & SUEZ 31.084.881,54 2008
33.609.806,73
2009 verkoop distrigas
32.845.409,83
2010 kap. ↑ Publi-T
38.603.505,05
2011 Kap ↑ Publigas
42.957.526,55
RESULTATEN IKA keert haar dividenden toe op basis van volgende werkwijze:
de rechtstreeks aan de gemeenten toewijsbare inkomsten (dividenden en éénmalige meerwaarden) worden maximaal uitgekeerd bij eenmalige inkomsten wordt schuldafbouw of herinvestering in de sector voorgesteld met betrekking tot de inkomsten uit ECS wordt er gestreefd naar een stabiele uitkering De inkomsten uit de werking en de niet toegewezen aandelen (worden integraal gereserveerd met het oog op herinvestering
Door deze werkwijze kon IKA de eenmalige inkomsten uit de verkopen van TELENET en DISTRIGAS maximaal uitkeren. In totaal werd voor de boekjaren 2006-2011 ruim 163 miljoen euro aan dividenden uitgekeerd. IKA slaagde er bovendien in bij de verkoopsoperaties, in vergelijking met sommige zusterverenigingen, hogere meerwaarden te realiseren, wat volledig ten goede van de gemeenten komt.
WERKING/Niet toegewezen aandelen ELECTRABEL/SUEZ ECS
2012
2011
2010
2009
2008
2007
7.951.742,77
8.460.480,28
880.110,06
21.974.296,98
3.780.630,10
1.898.765,76
263.616,07
259.491,68
259.491,68
492.520,24
237.553,92
1.227.508,80
2.112.125,40
3.541.839,20
3.541.839,20
1.821.324,47
5.992.125,40
7.571.039,79
EGPF
162.165,62
165.458,55
252.460,48
0
0
0
SPS FIN
280.677,20
263.255,98
0
0
0
0
PUBLIGAS
3.985.717,44
4.746.000,00
1.755.600,00
53.396.700,00
2.772.000,00
2.625.000,00
PUBLI‐T
1.327.750,24
1.301.481,80
952.460,90
952.460,90
892.291,40
779.256,77
‐915.037,33
‐1.101.923,69
‐572.751,90
‐840.393,70
UITZONDERLIJK ELB/SUEZ
0,00 34.434.139,38
TELENET
287170,5
0
0
TOTAAL
15.455.927,91
17.636.083,79
7.069.210,41
77.796.908,89 13.675.793,25 61.934.395,08
0
0
1.410.280,90
34.579.096,82
‐724.598,76
‐1.073.544,35
‐1.213.147,69
‐983.980,20
‐1.810.120,63
0,00
RESERVE
7.761.304,20
7.419.775,57
‐530.170,84
21.974.296,98
3.537.863,37
1.898.765,76
UITKEERBAAR SALDO
8.419.222,47
11.289.852,57
7.402.248,04
22.227.495,29 10.039.277,23 25.922.165,32
TOTAAL UITGEKEERD
8.419.222,47
11.289.852,57
8.812.529,94
56.806.592,11 11.948.050,51 60.035.629,32
VOORSCHOT OVERDR. WINST
0
1192,43
13398684,58
1.908.773,28 34.113.464,00
Ondanks de daling van de inkomsten uit ECS wordt een uitkeerbaar dividend van 8,4 miljoen euro verwacht. Voor de meerjarenbegrotingen kan ervan uitgegaan worden dat de uitkeerbare sommen uit de transportactiviteiten en de groene stroomproductie recurrent zijn. IKA beschikt nog over een strategisch restpakket van 287.173 aandelen Telenet, de verkoop hiervan kan toekomstige investeringen in de sector deels delgen. De werking van IKA wordt verzekerd door de heer Lieven Ex secretaris/deskundige van IKA, voor de boekhouding wordt beroep gedaan op de heer Johan Verzyck. Beiden zijn werkzaam bij de financieringscel van Intermixt.
