PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN Vergadering van 28 mei 2015 Toelichting
Bevoegd deputatielid: Luk Lemmens Agenda nr. 2/10
Telefoon: 03 240 52 65
Provinciale initiatieven. Dienstverlenende vereniging IKA. Toelichting bij het beleid van de vereniging. Kennisname.
Bij de invoering in Vlaanderen in 2003 van de Europese regelgeving over de liberalisering van de energiemarkt, nam de betrokkenheid van de overheidssector (gemeenten en provincies) een belangrijke wending. De taak van IVEKA werd herleid tot de distributie of verdeling van energie en de gemeenten en provincies namen een meerderheidsparticipatie in de distributienetbeheerder IVEKA. De vroegere leveringstaak van IVEKA werd in de eerste plaatst een privéaangelegenheid van ECS (Electrabel Costumers Solutions), waarin IKA participeert. Deze participatie werd in 2014 verkocht. Bij het transport van energie (van productie- of aanvoerplaats naar het netwerk van IVEKA) namen Elia (elektriciteit) en Fluxys (gas) de taak van Electrabel over. Bij het beheer en de financiering van deze vennootschappen kreeg de overheid een belangrijke rol. Voor IKA, als financieringsvereniging voor de gemeenten op het energieterrein, betekende deze wending dat de klemtoon bij haar strategische participaties geleidelijk verlegd werd van levering- en distributieactiviteiten naar enkel distributienet en transportinitiatieven. Concreet werd, naast het verwerven van een meerderheid van 70% van de aandelen in IVEKA, bij de IKA-participaties de betrokkenheid in Elia en Fluxys prioritair, langs respectievelijk Publi-T en Publigas om. De participaties worden aangehouden via tussenstructuren waarin de publieke aandelen gebundeld worden om stemrechten te maximaliseren en het nodige overleg te organiseren. IKA keert steeds de ontvangen dividenden maximaal uit aan de gemeentebesturen. In 2010 werd de kapitaalstructuur van IKA gewijzigd om de balans solider te maken. Deze boekhoudkundige operatie, die geen cash-impact had voor de gemeente , maakt dat IKA aan voordelige tarieven kan blijven lenen. IKA financiert naast de investeringen in de energiesector, ook de lokale investeringen (buitengewone dienst). Voor beiden wordt maximaal gebruik gemaakt van het thesauriebewijzenprogramma. Om aan goede en stabiele voorwaarden te kunnen blijven lenen, wordt dit programma aangepast en uitgebreid zodat ook lange termijn uitgiftes gerealiseerd kunnen worden. TRANSPORTNETTEN De nieuwe aanpak na de vrijmaking van de energiemarkt leidde tot de verkoop van de participaties in Suez/Electrabel, Distrigas en Telenet en een versterking van de participaties in het lokale net. Dit zijn de netten van IVEKA en de transportnetten
van Elia en Fluxys. De nieuwe participatievraag aan de gemeentelijke sector om Elia te versterken langs IKA en Publi-T om, past in dit kader. Met deze uitbreiding van haar aanwezigheid in de transportnetten wil IKA vooral twee doelstellingen nastreven. Enerzijds het lokale netwerk van IVEKA in verbinding brengen met de interessantste energiebronnen en - aanvoerplaatsen in Europa, partner worden bij het beheer van deze verbindingen en zo ook vanuit het netbeheer een rol opnemen bij het beheersbaar houden van de energieprijs. Anderzijds, door dit medebeheer, de aanvoerlijnen vanuit deze leveringsplaatsen kwalitatief op een hoog niveau brengen en houden om een bevoorradingszekerheid te waarborgen zoals bij het lokale net - en transportnetwerk. Een verantwoorde vergoeding krijgen voor de geïnvesteerde fondsen blijft daarbij voor de gemeenten steeds een basisvoorwaarde. De activiteiten van Fluxys en Elia zijn onderworpen aan het toezicht van de federale regulator Creg, ook de vergoeding die aan de aandeelhouders wordt uitbetaald is aan de goedkeuring van de Creg onderworpen. GROENE STROOMPRODUCTIE De gemeenten zijn via hun intergemeentelijke samenwerkingsverbanden al jaren betrokken bij de uitwerking van het duurzaam energiebeleid. Zij zijn immers voor 30% vennoot bij de groenstroomproducent EGPF (Electrabel Green Projects Flanders). EGPF streeft naar een duurzame groei van haar windmolenparken. In het verlengde van EGPF werd door de buitengewone algemene vergadering van december 2014 ingestemd met de toetreding tot W4F, dat als rechtsopvolger van EGPF zal optreden. De publieke aandeelhouders verwerven hierin een hoger percentage. De buitengewone algemene vergadering van december 2011 keurde de strategische en financiële participatie in projecten van STORM goed, de windprojecten in Westerlo, Geel en Hoogstraten zijn hiervan de eerste resultaten. In dit kader wordt aan de algemene vergadering voorgelegd om ook projecten in samenwerking met ENECO te realiseren. In het werkingsgebied is een windproject in Turnhout in voorbereiding.
Schema participaties:
Jaarrekening 2014 en meerjarenbegroting De verkoop van de vermelde participaties bracht in het verleden belangrijke eenmalige opbrengsten mee voor de gemeenten van IKA. Anderzijds leidde de verkoop ook tot een vermindering van de jaarlijks terugkerende of recurrente dividenden vanuit IKA. De economische crisis versterkte nog deze vermindering. Ook de uitstap van Suez/Electrabel uit Elia en Fluxys en de overname van haar aandelen door Publi-T en Publigas, in opdracht van de gemeenten, vergden een bijkomende financieringsinspanning van de financieringsintercommunales in ons land. IKA voert een beleid van maximale uitkering. Het recurrent dividend werd voorgaande jaren verhoogd door eenmalige inkomsten en bijkomende uitkering uit de beschikbare middelen. Deze beschikbare middelen werden in de loop der jaren opgebouwd uit de meerwaarden met het oog op herinvestering in de sector. Aangezien er geen eenmalige inkomsten meer voorzien worden, zal de komende jaren enkel het recurrent dividend uitgekeerd kunnen worden. Voor de meerjarenbegrotingen kan ervan uitgegaan worden dat de uitkeerbare sommen uit de participaties in Publigas, Publi-T en de groenestroomprojecten recurrent zijn. Door de herinvestering van éénmalige opbrengsten in de distributie- en transportnetten blijft het uitkeerbaar dividend, ondanks het wegvallen van de inkomsten uit ECS stabiel. Dankzij de verkoop van ECS en de Telenet-participatie wordt een éénmalige inkomst gerealiseerd van respectievelijk € 17,4 miljoen en € 12,9 miljoen. Om de verschillende kapitaaloperaties te financieren, worden bij het afsluiten van de jaarrekening 2014 de beschikbare cash middelen in de schoot van IKA maximaal ter beschikking gesteld op de rekening courant.
Voor het boekjaar 2015 (uitkering juni 2015) wordt een netto uitkeerbaar dividend van € 7 miljoen gerealiseerd, in 2013 bedroeg dit nog € 8,3 miljoen (éénmalige inkomsten uit Telenet). De éénmalige inkomsten uit de verkoop van ECS werden in opdracht van de gemeenten maximaal geherinvesteerd in aandelen IVEKA en de transportnetten (Publigas en Publi-T). Voor de meerjarenbegrotingen wordt het recurrent dividend 2014 van 7 miljoen als ondergrens voorzien. Voor gans het werkingsgebied wordt een netto rendement van ruim 16,9 % procent op het geïnvesteerde kapitaal gerealiseerd rekening houdend met de investeringen tot en met 31/12/2014 (dus inclusief de kapitaalverhoging ter dekking van de investeringen van voorgaande boekjaren). Reden van dit hoge rendement is de doorgedreven schuldafbouw en autofinanciering in de schoot van IKA en de maximale uitoefening van voorkooprechten. Kapitaalverhogingen IKA IKA streeft er naar om de investeringen die namens de gemeenten aangegaan werden door de verwerving van financiële vaste activa, maximaal te laten weerspiegelen in het kapitaal van IKA. Dit heeft eenduidige verdeelsleutels als gevolg, bovendien kan iedere gemeente eenvoudiger de waarden, rendementen, rechten en plichten opvolgen. Investeringen van voorgaande boekjaren : De financieringsvereniging IKA houdt in opdracht van de gemeenten in haar werkingsgebied verschillende strategische participaties aan. Zo werden bijkomend aandelen verworven in Publigas dat de publieke belangen in Fluxys aanhoudt (besluitvorming buitengewone algemene vergadering 19 december 2011), in lokale groenestroomprojecten van STORM (besluitvorming buitengewone algemene vergadering 19 december 2011) en in Publi-T dat de publieke belangen in Elia aanhoudt (aangetekend schrijven van IKA van 28 januari 2013). Om deze operaties ook in de boeken van de gemeenten weer te geven werd door de raad van bestuur van IKA op 16 december 2014 een kapitaalsverhoging van IKA ter dekking van de reeds in opdracht van de gemeenten verworven financieel vaste activa doorgevoerd. Deze heeft geen cashimpact voor de gemeenten aangezien deze operaties reeds uitgevoerd werden met middelen die IKA daarvoor reeds reserveerde. Met deze middelen die ter beschikking gesteld worden op de rekening courant gebeurt de volstorting. Investeringen 2015 : Publi-T Aan IKA worden 21.087 worden aandelen Publi-T aangeboden voor een totaal bedrag van EUR 9.380130,21. De raad van bestuur van IKA volgt de argumenten van Publi-T en acht het dan ook aangewezen dat IKA intekent op alle aangeboden aandelen. Niet enkel behoort de Belgische en publieke verankering van Elia tot de kerntaken, de vooropgestelde inschrijvingsprijs biedt ook zicht op een billijk rendement en houdt overigens een latente meerwaarde in ten aanzien van de huidige beurskoers van het Elia-aandeel. Aangezien de vraag tot intekening een bestaande strategische participatie betreft, dient een eventuele investering niet aan de algemene vergadering van IKA te
worden voorgelegd. Wel wordt een bevraging van de gemeenten georganiseerd, zodat een gebeurlijke intekening door IKA gedekt is door beslissingen van de deelnemende gemeenten. De raad van bestuur besliste, conform de statutaire bevoegdheden waarover de raad beschikt, op basis van de antwoorden van de gemeenten-deelnemers een kapitaalverhoging doorvoeren. Ook voor volstorting van deze kapitaalverhoging worden voldoende middelen voorzien op de rekening courant. Bij aangetekend schrijven van 17/04/2015 werden de gemeenten verzocht IKA te verzoeken voor hun rekening bijkomende aandelen Publi-T te verwerven. Tegelijk wordt een kapitaalverhoging IKA voor een bedrag van € 9.378.350,89 voorgelegd. W4F De buitengewone algemene vergadering van 16december 2014 besliste om deel te nemen in de strategische participatie W4, de verdeelsleutels zoals gehanteerd voor de windmolenprojecten worden gevolgd. Inmiddels werd de oprichting van W4F geformaliseerd. In het werkingsgebied van IKA worden op korte termijn projecten gerealiseerd in Westerlo, Wuuswezel en Olen. IKA engageert zich proportioneel met haar aandeelhouderschap voor een bedrag van € 9.500.000,00 (in een verhouding 80% kapitaal nl € 7.600.000,00 en 20 % achtergestelde leningen, nl € 1.900.000,00). Dit engagement wordt beperkt in de tijd tot 31/12/2017. Een rendement op basis van een IRR van 8% wordt als ondergrens voor de realisatie van projecten beschouwd. In de documentatie van de buitengewone algemene vergadering van 16/12/2014 was uitgebreide motivatie vervat. IKA heeft in haar schoot voldoende middelen voorzien om deze operatie te financieren. De raad van bestuur besliste, conform de statutaire bevoegdheden waarover de raad beschikt een beperkte kapitaalverhoging door te voeren door de creatie van aandelen met kengetal 6b met een nominale waarde per aandeel van € 50 voor een totaal bedrag van € 2.533.300,00. Zijnde 1/3 van het voorziene engagement in kapitaal). Ook voor volstorting van deze kapitaalverhoging worden voldoende middelen voorzien op de rekening courant. SALDI op de rekening courant Na de algemene vergadering blijft voor het merendeel van de aangesloten besturen een subtantieel bedrag ter beschikking op de rekening courant. Dit biedt mogelijk opportuniteiten voor schuldafbouw of herinvestering van deze middelen. Er wordt in het bijzonder verwezen naar de kapitaalnoden bij IVEKA (huidige kapitaalverhoging, maar ook de uitkoop van de provinciale aandelen), Pipda,…. De raad van bestuur acht het wenselijk te streven naar 1 jaardividend als buffer op de rekening courant om toekomstige kapitaalnoden van IKA (Publigas, Publi-T,…) te kunnen delgen.
