Provincie Fryslân
14-11-2012 .
Meer groei door minder afval
1
Doelen Afval Actieprogramma Fryslân Een kwart minder huishoudelijk afval Minder voedingafval, verpakkingafval, textielafval Minder zwerfafval ... statiegeld PET-flessen?
Stip aan de horizon: circulaire economie Minder verlies van minerale grondstoffen Meer gebruik van biobased grondstoffen Beperken van schadelijke emissies
Transitie naar een circulaire economie HOE?
Allemaal meehelpen! Daar vastpakken! Die kant op! 1-2-3!
Aanbod+Vraag+Recycling+Kennis+Overheid+NGO’s Innovatie+Campagne+Subsidie+Onderwijs Richting circulaire economie Gezamenlijke+Gelijktijdige acties
3
Allemaal meehelpen - WIE? Mixer
X
Schip voert grind aan
XX Lossen
Cement
Grind
Betonmortel centrale Groningen Vrachtauto voert betonpuin aan
Afvoer betongranulaat naar ...
Wind shifter
Afvoer betonmortel naar bouwprojecten
Zand
Betonpuin
Zeef
Breker
Recycling Maatschappij Groningen
4
Allemaal meehelpen - WIE?
Gemeente Transitieversnellers
Grondstoffen
Betonmakers Gemengde grondstoffen
Mortel
Invoer
Betonproducten
40 – 200 jaar
Uitvoer
Mengen
Bouwers
Beton in gebouwen, wegen, bruggen, viaducten, rioolbuizen en andere toepassingen in de gemeente Groningen
Afval
Breker
Achterlaten in de bodem
RecyclingZeef Bedrijven
Afval Fundament voor wegen en viaducten
KennisWegenDowncycling Recycling instellingen Hydraulisch bouwers
>50% beton
Menggranulaat
>90% beton
Menggranulaat Mengen
Hoogovenslakken Betongranulaat
Betongranulaat
Allemaal meehelpen - WIE?
Allemaal meehelpen! Daar vastpakken? Die kant op! 1-2-3?
Waar vastpakken? Allemaal meehelpen! Overal vastpakken! Agenda Richting circulair! 1-2-3!
Bouwend Nederland: wij informeren onze leden
Architect: dan zetten wij granulaatbeton in de bestekken
Cementproductie veroorzaakt 5% van de CO2 uitstoot wereldwijd
2e ketenoverleg
We storten beton op een manier dat het niet te recyclen is
1. Welkom 2. Wat is in de lokale betonketen het grootste duurzaamheidsprobleem? 3. Wat kan iedereen die hier is doen om dat probleem op te lossen, voor eigen rekening en zonder subsidie
Mortelcentrale: dan geven wij granulaatadvies aan aannemers
Hergebruik van beton in de wegenbouw is downcycling
HBO: dat kunnen wij onderzoeken Gemeente: wij gaan experimenteren met andere wegfundatie
Recyclingbedrijf: dan geven wij voorrang aan mortelcentrales
Resultaten Ketenoverleg Doorbreekt het op-elkaar-wachten Genereert draagvlak en enthousiasme Permanente effecten Breed inzetbaar
Betonrecycling in de gemeente Groningen van 0 naar 10%
Betonketenoverleg nu ook in 4 andere plaatsen in Nederland En in voorbereiding in 5 plaatsen
Verfketenoverleg Bitumenketenoverleg Foodketenoverleg PET-ketenoverleg Open Source Handboek Lokaal Ketenoverleg Kwartiermakerscursus
Try-out ketenoverleg: PET-retourketen zonder statiegeld Raamovereenkomst verpakkingen
Tussen Ministerie I&M, VNG, verpakkend bedrijfsleven Betreft glas, papier en karton, hout, metaal, kunststof Loopt af op 31-12-2012
Onderhandelaarsakkoord overeenkomst 2013-2022
Onafhankelijk deskundig kennisinstituut stelt doelen Gemeenten kiezen bronscheiding (norm) of nascheiding Statiegeldsysteem kunststofverpakkingen vervalt € 20 M/jr voor PET in restafval, vuilnisbakken, zwerfvuil Bekostiging door verpakkend bedrijfsleven
Situatie in Fryslân
Huisvuilinzameling in bijna alle gemeenten door OMRIN Nascheiding in Oudehaske Compensatie voor extra PET in vuilnisbakken, zwerfvuil Tot en met 2022
Try-out ketenoverleg: Werkgebied + productdomein Lokaal + productfamilie • • • • • • • • • • •
Voeding Kleding Interieur Apparaten Media & Kunst Zorgmiddelen Bouwmaterialen Verpakking Transportmiddelen Infrastructuur ...
Regionaal/landelijk + materiaalsoort • Metalen – Staal
• Kunststoffen – PVC – PET – PP
• Kunststofverpakkingen • Voeding – – – –
AGF Brood Zuivel Vlees/vis
• Bouwstoffen – Beton
• ...
Flipover 1: Wie zijn we en wat willen we? Aanbod
Supermarkten, voedingwinkels, horeca, grootkeukens Belangen: marktaandeel duurzame producten, MVO Opinieleiders: directeur, bestuurder horecabond
Vraag
Consumenten, werknemers, bewoners, ouders en leerlingen Belangen: betaalbaar en duurzaam consumeren Opinieleiders: netwerkbestuurder, raadslid, OR-lid, MR-lid
Recycling
Supermarkten, milieudienst, OMRIN Belangen: economisch hergebruik of recycling, MVO Opinieleiders: beleidsambtenaar
Kennis
Hoger onderwijs, gespecialiseerde kennisinstellingen Belangen: actuele praktijkkennis opdoen en inzetten, duurzaam onderwijs Opinieleiders: vakdocenten
Overheid
Gemeente Belangen: vestigingsklimaat, duurzame gemeente, participatie Opinieleiders: raadslid
Transitie
Milieuorganisaties, duurzaamheidsnetwerken Belangen: transitieversnelling, transitiekennis opdoen en inzetten Opinieleiders: bestuurder, specialist
Flipover 2: Wat zijn lokale duurzaamheidsproblemen?
Statiegeld op grote PET-flessen afgeschaft Zwerfvuil is verloedering Bronscheidingmotivatie wordt niet benut Opruimkosten zwerfvuil volledig gecompenseerd? Recyclingpercentage PET neemt af? ...
...
...
... ...
Flipover 3: Welke kennisvragen willen antwoord? PET Wat kost opruimen van PET in zwerfafval? Waar gaat PET na gebruik precies naar toe? Hoe werkt PET-recycling? Welke percentage wordt gerecycled? Hoeveel energie kost dat? LCA-vergelijking • voor/nascheiding PET • alternatieven (karton)
...
... ...
...
...
Flipover 4: Welke oplossingsrichtingen zien we?
PET Voorkomen van zwerfvuil wedstrijd ontwikkelen PET-app voor/door de jeugd Groter marktaandeel bio-based PET Groter marktaandeel kartonverpakking Lokaal inzamelen (bronscheiding) ...
...
...
... ...
Flipover 5: Actiepakket ______________________ Aanbod
Vraag
Recycling
Overheid
Transitie
Onderzoek de milieuwinst van gekozen oplossingrichting
Kennis
Stappenplan Lokaal Ketenoverleg 8. Opbrengst 7. Communicatie • • •
Website Free publicity Via netwerken
-
Draagvlak en enthousiasme Niet op elkaar wachten Permanente effecten Breed inzetbaar
• Leden • Bestuur/Kernteam • Voorzitter • Secretaris • Werkgroepen • Kwartiermaker
5. Aan de slag
Kies een projectdoel Stel een actiepakket op Consulteer alle betrokkenen Organiseer een startevenement Meet periodiek effecten
6. Volgende doel
• Ketenverduurzaming • Duurzaam marktaandeel • Sneeuwbaleffect
2. Kies een productsoort • • • • • • • •
6. Vereniging
1. 2. 3. 4. 5.
1. Stel een doel
4. Kwartiermaker • Ervaren procesbegeleider • Lokaal bekend • Geen belang in de keten • Opiniegesprekken
Voeding Beton Bitumen, Kunststoffen Verf Hout Drukwerk etc.
3. Kies een werkgebied • Gemeente(n) • Provincie(s) • Rijk
16
