Projectvoorstel voor mededinging VVH VUmc verpleegkundeprijs 2014

Projectvoorstel voor mededinging VVH VUmc verpleegkundeprijs 2014 – Voorstudie naar de introductie van de Cortraksonde in het VUmc Verpleegkundig consulenten Voedingsteam, M.M. Ouwehand & W. Arjaans, [email protected]

Projectvoorstel voor mededinging VVH VUmc verpleegkundeprijs 2014 Naam project Kan verpleegkundige plaatsing van een post-pylorische 1 voedingssonde op de verpleegafdeling een bijdrage leveren aan de continuïteit van klinisch voeden en het patiënten welzijn in het VUmc ? Een voorstudie naar de introductie van de Cortraksonde in het VUmc.

Zorgeenheid Voedingsteam, Voedingswetenschappen & Diëtetiek

Naam/namen indiener(s) Marjorie M. Ouwehand, sr. Verpleegkundig consulent & Willy Arjaans, sr. Verpleegkundig consulent

Hoofd zorgeenheid Liesbeth Schuijs, teamleider Voedingswetenschappen & Diëtetiek Maaike Kwakkel, zorgcoördinator Voedingswetenschappen & Diëtetiek

Mailadres contactpersoon [email protected]

Aanleiding project Het belang van voedingstherapie ter ondersteuning van de medische behandeling, vermindering van het risico op complicaties, bevordering van herstel en lichamelijk en psychisch welbevinden van de patiënt is heden ten dage binnen het VUmc goed bekend. Ook wordt het belang van (vroegtijdig) enteraal voeden meer en meer onderkend. Ondanks een breed scala aan maatregelen ter bevordering van de maagontlediging lukt het regelmatig niet bij een (postoperatieve) gastroparese een maagretentie van minder dan 150ml/6uur op de verpleegafdeling respectievelijk minder dan 250ml/6uur op de IC te bereiken. In dat geval is de plaatsing van een post-pylorische voedingssonde geïndiceerd. [2] Oudemans-van Straaten, H.M, 2002 Helaas zijn er verscheidene courante scenario’s waarbij een eerder geplaatste duodenumsonde onbruikbaar raakt, denk hierbij aan ‘meekomen’ bij (on)bedoelde verwijdering van een maaghevel, braken, verwijdering door een verwarde patiënt, accidentele tractie, dislocatie t.g.v. retrograde peristaltiek, verstopping door voeding, medicatie of knikken of door een niet te achterhalen oorzaak. Wanneer een duodenumsonde sneuvelt of initiële plaatsing niet op korte termijn in te plannen is, betekent dit in de praktijk vaak een meer of minder langdurige onderbreking of onnodig uitstel van de voedingstherapie. Dit kan leiden tot achteruitgang van de voedingstoestand of vertraagt herstel van een onvoldoende voedingstoestand. De behandeling als geheel en het welbevinden van de patiënt kan hieronder lijden. Naast de gezondheidsrisico’s kan een onvoldoende voedingstoestand ertoe leiden dat de patiënt zich moe, futloos, terneergeslagen en hongerig of dorstig voelt. Vertraging in herplaatsing van de duodenumsonde komt voort uit de logistiek door de noodzaak tot 1

Post-pylorisch: voorbij de kringspier tussen de maag en het duodenum

1


patiëntenvervoer, een volle planning op de poliklinische zorgeenheid MDL, de onmogelijkheid tot herplaatsing bij een patiënt verblijvend in contactisolatie, de onwenselijkheid een (verwarde of delirante) patiënt in weer een onbekende en prikkelrijke omgeving te brengen. Naast de onderbreking van de voedingstherapie brengt de gangbare endoscopische plaatsing van een duodenumsonde een aantal andere nadelen voor de patiënt met zich mee, waaronder risico op complicaties, belasting met straling, belasting met sedativa en ook voor de niet-verwarde patiënt een vermoeiende transfer van de verpleegafdeling naar de poliklinische zorgeenheid MDL en weer terug. De Cortraksonde[1] is een duodenumsonde die door de verpleegkundige aan het bed van de patiënt kan worden ingebracht. De patiënt behoeft geen andere sedatie dan een eventuele applicatie van lidocaïnegel voor in de neus, zoals gebruikelijk bij het plaatsen van een neusmaagsonde. De patiënt ligt achterover in bed en er ligt een lichtgewicht ontvanger ter grootte van een smartphone op zijn buik ter hoogte van het middenrif. De Cortraksonde heeft een diameter van 8 of 10 charrière (gelijk aan de gangbare duodenumsondes en gelijk aan of dunner dan de dunste volwassen neusmaagsondes), bevat een voerdraad met een elektromagnetisch zendertje en wordt ingebracht als een neusmaagsonde. De verpleegkundige volgt op een monitor in twee- of driedimensionaal beeld de weg die door de sonde wordt afgelegd door de neus, keel, slokdarm en maag. Dit ziet eruit als een route op het scherm van de door wandelaars gebruikte GPS of een route op een navigatiesysteem in de auto. De verpleegkundige kent de anatomie van dit deel van het maagdarmkanaal en weet dus welke route de Cortraksonde moet afleggen en hoe de lijn op de monitor moet verschijnen. Met geduld en behendigheid kan zij de tip van de Cortraksonde voorbij de pylorus, in het duodenum of zelfs het jejunum plaatsen. De plaatsing neemt gemiddeld 15 minuten in beslag. De voedingstherapie kan hierna direct herstart worden. Een studie uitgevoerd in het AMC en gepubliceerd in 2010 waarbij 260 Cortrakplaatsingen op zowel de verpleegafdelingen als op de ICU zijn verricht vermeldt een succesvolle plaatsing in 72%-89,4% van de plaatsingen op een verpleegafdeling en een slagingspercentage van 74% bij ernstig zieke patiënten op de ICU. Wanneer het niet lukte een Cortraksonde te plaatsen, werd deze alsnog op de poliklinische zorgeenheid MDL geplaatst waarbij in de helft van de gevallen een verklaring werd gevonden voor de onmogelijkheid een Cortraksonde te plaatsen. Er zijn in het geheel geen complicaties zoals plaatsing in de luchtwegen, perforatie van de luchtwegen of perforatie van het maagdarmkanaal opgetreden.[3] Mathus-Vliegen, E.M.H. e.a., 2010

Achtergrond projectvoorstel Is het project eerder toegepast in VUmc? NEE In het VUmc hebben de verpleging, de artsen en de diëtisten op zowel de IC, de MICV als op de verpleegafdelingen echter ruime ervaring in het post-pylorisch voeden van patiënten. De gebruikte toedieningswegen omvatten tot nog toe de neus-duodenumsonde, de tri-lumen sonde, de PEG-J, de PEJ en de jejunostomie.

Is het project in een andere zorginstelling (binnen- of buitenland) geïmplementeerd? JA Maar nieuw voor VUmc? Zo ja waar? 2


Met de volgende drie ziekenhuizen die de Cortraksonde gebruiken heeft het Voedingsteam nauwe contacten: AMC, Amsterdam. Contactpersoon: Tirzah Tas. Verder: [3] Mathus-Vliegen, E.M.H. e.a., 2010 Gelderse Vallei, Apeldoorn. Contactpersoon: Mariël Klos, voedingsverpleegkundige MCA, Alkmaar. Contactpersoon: Wanda Kuin In Nederland wordt de Cortraksonde gebruikt in 7 academische, topklinische en grotere ziekenhuizen. [5]

Is het voorstel een verbetering op een bestaande aanpak? JA Patiënt gerelateerd Beperken van laat starten met voedingstherapie bij indicatie voor post-pylorische voeding Beperken van onderbreking van de voedingstherapie bij sneuvelen van de duodenumsonde, m.n. bij immuungecompromitteerde patiënten of patiënten die wegens (verdenking van) besmetting met een resistente bacterie in contactisolatie verblijven. Beperken van belasting met straling Beperken van belasting met sedativa Beperken van risico rondom plaatsing van een duodenumsonde Beperken van vermoeiende en/ of beangstigende verplaatsingen Instelling gerelateerd Verificatie van de ligging van de tip van de sonde kan snel, veilig en goedkoop aan het bed Herpositionering van de sonde kan snel, veilig en goedkoop aan het bed Betere zorg door continuïteit in voedingstherapie Kostenbesparing op het aantal gastroscopieën t.b.v. (her)plaatsing van een duodenumsonde Kostenbesparing op het aantal CT-scans ter controle van de ligging van een duodenumsonde Vermindering van –niet-planbare- druk op de poliklinische zorgeenheid MDL Verlaging van het risico op iatrogene complicaties Medewerker gerelateerd Verpleegkundigen stellen de mogelijkheid tot kennisvermeerdering en uitbreiding van hun vaardigheden op prijs Verpleegkundigen worden niet ingezet wanneer medewerkers van de dienst patiëntenvervoer niet beschikbaar zijn waardoor zij zich kunnen richten op verpleegkundige werkzaamheden Verpleegkundigen ervaren een hoger welzijn van en betere zorg voor hun patiënt Artsen en verpleegkundigen worden minder geconfronteerd met algehele malaise of decompensatie van hun patiënten door de verplaatsing Artsen en diëtisten ervaren minder vertraging in het door hen ingestelde behandelplan De dienst patiëntenvervoer wordt minder belast De MDL-artsen en overige medewerkers van de poliklinische zorgeenheid MDL worden minder belast met niet planbare zorg

Doel van het project en gewenst resultaat 3


Maart 2015 presentatie van de resultaten van een pilotstudie op een verpleegafdeling voor aan de betrokken beslissingsbevoegde disciplines (MDL-artsen, (oncologisch) chirurgen, intensivisten, verpleegkundig specialisten, teamleiders, zorgmanagers, medewerkers poliklinische zorgeenheid MDL) over de mogelijke plaats van de Cortraksonde bij het bewaken van de continuïteit in voedingstherapie en het verbeteren van de patiëntvriendelijkheid bij plaatsing van en logistiek rondom een post-pylorische voedingssonde in het VUmc. Deze presentatie wordt besloten met een door genoemde pilotstudie onderbouwd- advies betreffende de wenselijkheid van introductie van verpleegkundige plaatsing van de Cortraksonde in het VUmc en -in geval van positieve adviseringmet een voorstel en aanzet tot implementatie.

Beschrijf de inhoud van het project Vooronderzoek Aantal neus-duodenumsondeplaatsingen per jaar in VUmc Aantal plaatsingen niet tijdens operatie Contra-indicaties Mogelijke complicaties (risico) Aantal te verwachten plaatsingen (niet ten tijde van de operatie) Welke afdelingen hebben geregeld patiënten met een duodenumsonde Samenwerking opzetten met zorgmanager, teamleider, seniorverpleegkundige, verpleegkundigen en artsen op de pilotunit(s) Inclusiecriteria Opsporing en benadering van mogelijke inclusiekandidaten Ervaringen in den lande Afspraak maken met Medicor voor een demonstratie aan het Voedingsteam (incl. de deel uitmakende mdl-arts) en andere direct betrokkenen. Bezoek door 3 medewerkers aan de Gebruikersdag, georganiseerd door Medicor dinsdag 24 juni te Houten Juridische aspecten (medisch-ethische commissie, plaats in DOT ) Personele aspecten (7x24uurs dekking nodig?) Betrokken disciplines in aanloop-, introductie- en stabiele fase Kosten materiaal (onderhandeling door afdeling Inkoop) Overleg met het Instrumenteel Service Centrum omtrent bruikleen (incl. service en onderhoud) van apparatuur Medicor Kosten en mogelijkheden scholing Wie worden geschoold in aanloop-, introductie- en stabiele fase Protocol Cortraksondeplaatsing in VUmc geldig gedurende de pilot Tussentijds schriftelijk advies & PowerPointpresentatie Pilot (indien gunstige advisering) Schriftelijk advies op basis van uitkomsten pilot & PowerPointpresentatie Aanvang implementatiefase (indien gunstige advisering)

4


Startdatum en looptijd van het project Juni 2014 t/m maart 2015

Geef een stappenplan in de tijd van het project (in maanden) Maart 2014 verkenning in wekelijkse patiëntenbespreking door MDL-arts, verpleegkundig consulent en diëtist van het voedingsteam April 2014 oriënterend gesprek met productmanager Jeffrey Kruiskamp van Medicor (distributeur Cortrak) [1] Juni 2014 t/m juli 2014 vooronderzoek (9 dagdelen) waaronder presentatie in VUmc door Medicor Nederland en 24 juni 2014 Gebruikersdag Cortrak te Houten. 3 uitnodigingen van Medicor zijn toegestuurd. Augustus 2014 schriftelijke conclusie en voorstel pilot formuleren waarvan PowerPointpresentatie (4 dagdelen) September 2014 presentatie aan en besluitvorming door betrokken disciplines. Start voorbereiden pilot (4 dagdelen) Oktober 2014 voorbereiden pilot (5 dagdelen) waaronder scholing door Medicor Nederland [1] November 2014 t/m januari 2015 pilot (13 dagdelen) Februari 2015 schriftelijke conclusie pilot formuleren en implementatievoorstel opstellen waarvan PowerPointpresentatie (4 dagdelen) Maart 2015 presentatie aan en besluitvorming door betrokken disciplines. Start aanpassen implementatievoorstel (4 dagdelen) April 2015 t/m mei 2015 oprichten werkgroep in samenspraak met de zorgmanagers ‘implementatie Cortraksonde in het VUmc’ en opstellen definitief implementatieplan.

Communicatie project Maart 2014 verkenning in wekelijkse patiëntenbespreking door MDL-arts, verpleegkundig consulent en diëtist van het voedingsteam. Mei 2014 presentatie op het voedingsteamoverleg Mei 2014 presentatie op het voedingsoverleg Juni 2014 presentatie aan en raadpleging van direct betrokken samenwerkingspartners: hoofdbehandelaar , zorgmanagers en teamleider/seniorverpleegkundigen op Vhon, Vlon, Vkno, ICVC, ICVI en poliklinische zorgeenheid MDL

5


September 2014 Presentatie aan direct betrokkenen en indirect betrokkenen. Presentatie aan medewerkers op de verpleegafdeling waar de pilot plaats zal vinden. Oktober 2014 Artikel over pilot in Tracer en aankondiging op Intranet. Hand-out voor de patiënt. Maart 2015 Presentatie van de resultaten uit de pilot op het Voedingsoverleg. Presentatie van de resultaten uit de pilot aan de medewerkers op de betrokken verpleegafdeling. Presentatie aan en besluitvorming door betrokken disciplines. Artikel in Tracer en op Intranet.

Hoe ziet de begroting van uw project eruit op het gebied van fte, middelen en financiën Omschrijving

Bedrag (in euro’s)

Inzet personeel voedingsverpleegkundige 4-8u p.w. (deels bestaande onderzoek tijd)

voedingsverpleegkundige ca. €100 p.w. (boven bestaande onderzoek tijd)d.w.z. €4300 voor juni 2014 t/m maart 2015 (43 weken)

1-daagse scholing van 3 (voedings-, PEG of senior)verpleegkundigen

scholing dag ca. €600 eenmalig

1uur personele inzet van 1 v.d. 3 geschoolde (voedings-, PEG of senior)verpleegkundigen gedurende de pilot.

pilot €25 per plaatsing d.w.z. €1250 bij 50 plaatsingen

Kosten scholing en opleiding 1-daagse scholing

Kosteloos aangeboden door Medicor

Kosten hulpmiddelen vb. laptop, meubilair

aanschaf Cortrakinbrengapparatuur

Receiver en monitor incl. service en onderhoud kosteloos in bruikleen van Medicor.

aanschaf desinfecteerbare trolley t.b.v. bedside plaatsing

Trolley gedurende pilot kosteloos in bruikleen. Aanschaf t.z.t. bij implementatie via Medicor

6


€1500.

aanschaf 1 Cortraksonde per plaatsing i.p.v. gangbare duodenumsonde

Cortraksonde incl. stylet €150-170 p.s. (afh. v. afname hoeveelheid). Sonde en stylet zijn geschikt voor hergebruik bij controle van ligging, herpositionering en herplaatsing. Kosten gangbare duodenumsonde €10 p.s. 50 plaatsingen in 3 maanden vraagt ca. €7500 extra

inbrengbenodigdheden (matje, spuit, water, lidocaïnegel …)

Inbrengbenodigdheden gelijk aan gangbare benodigdheden t.b.v. plaatsing neusmaagsonde

Kosten communicatie (materiaal) Afdrukken van tussentijdse en eindevaluatie t.b.v. direct en indirect betrokkenen, hand-out

€0,05 per pagina

Totaal

Ca. €13.650 euro

N.B. De hoge kosten per Cortraksonde worden bij voortschrijdende invoering van verpleegkundige bedside plaatsing van de Cortraksonde en toenemende behendigheid in het inbrengen van de Cortraksonde terugverdiend. Gaandeweg zal het slagingspercentage van de Cortrakplaatsingen groter zijn waardoor er minder plaatsingen alsnog door de MDL-arts gedaan zullen worden. Bij toenemende kennis en ervaring kan de patiëntgroep waarbij verpleegkundige plaatsing verantwoord is uitgebreid worden van laag complex op een verpleegafdeling oplopend tot hoog complex op de ICU. De initiële training van de eerste 3-4 verpleegkundigen wordt verzorgd door Medicor meestal buiten het VUmc, maar de volgende trainingen worden verzorgd door de initieel geschoolde VUmcverpleegkundigen. De verwachting is dat de prijs van de Cortraksonde in de loop der tijd zal dalen wanneer deze breder ingezet zal worden.

7


Doelgroep en schatting van het aantal patiënten van het project Doelgroep Klinisch opgenomen volwassen patiënten op een verpleegafdeling bij wie de arts de indicatie heeft gesteld voor post-pylorisch voeden. Het betreft hier patiënten bij wie er medisch gezien geen bezwaar bestaat tegen het belasten van het maagdarmsysteem, maar bij wie continu, intermitterend of portiegewijs voeden in de maag weinig effectief, belastend en/of risicovol is. Wanneer de maag onvoldoende in staat is de voeding via de pylorus 2 door te geven naar de dunne darm is het lichaam niet in staat voldoende van de aangeboden voedingsstoffen op te nemen en te benutten. De aangeboden voeding verzamelt zich in de maag, deze maagretentie kan bij de patiënt klachten als misselijkheid, braken, onrust, benauwdheid en pijn veroorzaken. Daarnaast loopt de patiënt risico op verstoring van de elektrolytenbalans door braken, bacteriële overgroei in de maaginhoud, reflux, aspiratie, longontsteking en bedreiging van zijn voedingstoestand. Gastroparese treedt veelal postoperatief op, maar ook langdurig niet enteraal voeden, immobiliteit, medicatie, metabole ontregeling en andere ziektefactoren kunnen een rol spelen. Schatting van het aantal patiënten In de academische ziekenhuizen worden gemiddeld 550 duodenumsondes per jaar geplaatst 3. Gedurende de 3 maanden van de beoogde pilot zouden er dan 138 plaatsingen zijn. Patiënten met geïmplanteerde medische apparatuur zoals een pacemaker of pacemakerdraden komen niet in aanmerking voor elektromagnetisch geleide plaatsing van een duodenumsonde. Een aantal plaatsingen worden uitgevoerd tijdens een operatie en vallen dus buiten het bereik van de pilot. Daarnaast zijn niet al de overige plaatsingen zijn geschikt om mee te nemen in deze pilot omdat de 3-4 verpleegkundigen aan het begin van hun leercurve staan. Hierdoor lijkt het verstandig aanvankelijk hoog complexe en/of IC-patiënten te excluderen alsmede patiënten met slokdarm varices, stenose of obstructie in het bovenste deel van het maagdarmkanaal en patiënten bij wie de loop van het bovenste deel van het maagdarmkanaal door een operatie gewijzigd is. Voor de pilot van drie maanden streven we ernaar 50 Cortrakplaatsingen uit te voeren, ongeveer een derde van het totaal te verwachten aantal duodenumsondeplaatsingen

Toegevoegde waarde voor de patiënt Hoe wordt de patiënttevredenheid gemeten? Aangezien de meeste patiënten geen ervaring zullen hebben met zowel de gastroscopische plaatsing als de Cortrakplaatsing, zal het lastig zijn de patiënttevredenheid te meten. Ook de Cortrakplaatsing blijft een belastende invasieve interventie en dus negatief gescoord worden. Desalniettemin zouden we de patiënt 30 minuten na de ingreep de volgende drie vragen willen stellen:

2 3

kringspier tussen de maag en het duodenum Met een spreiding van 300 tot 800

8


Vas-score op kokhalzen Vas-score op misselijkheid Ad libitum overige klachten (keelpijn, pijn, opgeblazen gevoel, boeren, braken, bejegening, logistiek, uitleg, … ) Hoe wordt gekeken of het meerwaarde voor de patiënt oplevert? Een groot aantal factoren die tezamen een meerwaarde voor de patiënt betekenen worden al genoemd in de literatuur en door collega’s uit ziekenhuizen die al werken met de Cortraksonde. Om te kunnen beoordelen of de te verwachten meerwaarde ook voor de in de pilot geïncludeerde patiënten geldt, stellen wij een multidisciplinaire evaluatie door de arts, de verpleegkundige en de diëtist voor. Diëtist Hoeveel tijd is er verstreken tussen de indicatiestelling voor post-pylorische voeding en de start met voedingstherapie? Hoelang is de voedingstherapie onderbroken geweest na sneuvelen van de duodenumsonde? Arts Is er sprake van beperking in belasting met straling? Is er sprake van beperking in belasting met sedativa voorafgaand aan de plaatsing? Is er sprake van beperking van risico rondom plaatsing van een duodenumsonde? Zo ja, welk risico heeft de patiënt gelopen? Heeft de patiënt ten gevolge van de plaatsing complicaties opgelopen? Zo ja, wat is de ernst van deze complicatie, wat is de invloed op het ziekteverloop en op de lopende behandeling en welke therapie is vereist? Verpleegkundige Is er sprake van beperking van vermoeiende verplaatsingen? Is er sprake van beperking van beangstigende verplaatsingen? Heeft de patiënt een half uur na plaatsing (lichamelijke en/of psychische) klachten gerelateerd aan de plaatsing of de logistiek hier omheen? Zo ja, welke en welke therapie is vereist? Vas-score door verpleegkundige op patiënten welzijn 30 minuten na plaatsing.

Op welke manier draagt dit project bij aan de professionalisering? De Verpleegkundige Standaard VUmc [4] kan door verpleegkundigen gebruikt worden als model bij het vormen van hun persoonlijke rolopvatting en kan als leidraad dienen bij zowel het uitvoeren van veilige en betrokken zorg als bij het herkennen en oppakken van professionele ontwikkelingen passend bij het verpleegkundig domein. De Verpleegkundige Standaard VUmc schetst het volgende rolmodel: De verpleegkundige in VUmc in 2015 • volgt de patiënt • ontwikkelt zich continu • werkt multidisciplinair samen • redeneert klinisch 9


• past de nieuwste methoden en technieken toe • kent de betekenis van wetenschappelijk onderzoek De verpleegkundige staat duidelijk voor het belang van haar patiënt wanneer zij m.b.v. de Cortraksonde diens medische veiligheid waarborgt door de voedingstherapie zo snel mogelijk te herstarten, een interventie aan te bieden met een minimaal risico op complicaties en de patiënt te vrijwaren van extra belasting door straling en sedativa terwijl zij zijn welbevinden bewaakt door hem de interventie op de eigen kamer aan te bieden. Met het kennis nemen van en inbrengen van de Cortraksonde breidt de verpleegkundige haar arsenaal aan voorbehouden handelingen uit en vergroot hiermee het verpleegkundig domein. In de samenwerking met andere professionals (arts, diëtist, ergotherapeut) positioneert zij zich als professional deskundig op het gebied van de Cortraksonde en kan hierover een onderbouwd en gewogen advies uitbrengen. De klinisch redenerende verpleegkundige kan de ondersteuningsvraag van de patiënt in het geval van het ontbreken van een enterale toegangsweg voor de voeding tijdig herkennen, erkennen en analyseren. Zij weet in welke situaties plaatsing van een Cortraksonde een goed voorstel tot interventie is en in welke situaties dit gecontra-indiceerd is. Zij evalueert iedere plaatsing met de patiënt en waar nodig met een collega zodat de leercurve aanwezig blijft. Hoewel de Cortraksonde al 6 jaar geleden in het AMC in gebruik genomen is en de Cortraksonde aan zijn tweede versie toe is, sluit de verpleegkundige die zich bekwaamt op het gebied van de Cortraksonde zich aan bij een nog geringe, maar niet de geringste groep van zo’n 7 academische, topklinische en grotere ziekenhuizen. [5] De verpleegkundigen die betrokken zijn bij de pilot met de Cortraksonde hebben zich verdiept in de wetenschappelijke literatuur die het belang van enteraal voeden en de mogelijkheden en onmogelijkheden daartoe bespreken. Zij zijn tevens op de hoogte van de onderzoeken die binnen en buiten Nederland gedaan zijn rond de invoering en het gebruik van de Cortraksonde en de controverses en verschuivende inzichten op het gebied van indicaties en contra-indicaties.

Bronvermelding [1] Medicor Nederland BV Lorentzlaan 4 IJsselstein 3401 MX The Netherlands P.O. Box 1031 Nieuwegein 3430 PG The Netherlands Tel: +31 30 600 6030 Fax: +31 30 600 6036

10


Web: www. Medicor.nl Email: [email protected] Voor brochure: http://www.corpakmedsystems.com/Supplement_Material/SupplementDownloads/cortrak/5974_br ochure.pdf [2] Oudemans-van Straaten, H.M., Maatregelen ter bevordering van maagontlediging bij enterale voeding, in: Neth J Crit Care, 2002, 6: pp.18-27 [3] Mathus-Vliegen, E.M.H. e.a., Nasoenteral feeding tube placement by nurses using an electromagnetic guidance system (with video), in: Gastrointestinal endoscopy, 2010, vol. 71, no. 4: pp. 728-736 [4] De Verpleegkundige standaard VUmc def 20feb13 vs 23okt13.doc6 [5] AMC te Amsterdam (academisch), UMCG te Groningen (academisch), UMC te Utrecht (academisch), Antonius ziekenhuis te Nieuwegein (topklinisch), Canisius Wilhelmina ziekenhuis te Nijmegen (topklinisch), Gelre ziekenhuizen te Apeldoorn/Zutphen (regionaal), Spaarne ziekenhuis te Hoofddorp (regionaal) en Ziekenhuis Gelderse Vallei te Ede (regionaal)

11

Projectvoorstel voor mededinging VVH VUmc verpleegkundeprijs 2014

Recommend Documents