AT
D
AM
EDU
C Wanneer een leerling ziek is, blijft de school verantwoordelijk voor het onderwijs, ongeacht de verblijfplaats van de leerling. Wanneer een zieke leerling onder behandeling is bij een academisch ziekenhuis, dan kan de school ondersteuning vragen van de Consulent Onderwijs Ondersteuning Zieke Leerlingen (consulent OZL), die bij de Educatieve Voorziening (hierna ‘EV’) werkt. Doel van de EV is om de school zo goed toe te rusten dat zij de zieke leerling zelf optimaal kan begeleiden.
N
AMSTER
IEVE V
O
Z I E NI
G
Educatieve Voorziening AMC-VUmc Jaarverslag 2014
OR
Met name stelt de Educatieve Voorziening AMC/VUmc zich ten doel de normale ontwikkeling van de zieke leerling gedurende de ziekte zo ongestoord mogelijk te laten doorgaan. Isolement en vervreemding wil de consulent OZL zoveel mogelijk tegengaan en de zieke leerling wordt voorbereid op een soepele terugkeer naar de thuisschool of op de overstap naar een andere school. De situatie en de mogelijkheden van de individuele leerling zijn daarbij uitgangspunt.
Klassecontact met spoed!
spoed aan. Ouders van de klasgenootjes van Martje maken zich ook ongerust over hun eigen kinderen. Hoe zullen zij hiermee omgaan. Ook is het uiterlijk van Martje veranderd, zullen ze daarvan schrikken? Er volgt een voorlichting op school. We beantwoorden alle vragen en vertellen ouders dat het KlasseContact-apparaat, de Klasgenoot, zó ingesteld kan worden dat Martje haar klasgenootjes kan zien maar zelf niet zichtbaar is. De volgende dag wordt de Klasgenoot op school geplaatst, keurig in de gymzaal zodat Martje alles kan zien. Daarna
foto: KPN KlasseContact
Eind juni 2014. Martje* wordt opgenomen in het VUmc met een ernstige hersentumor. Het gaat niet goed met haar en de onderzoeken brengen slecht nieuws. Al gauw wordt de EV betrokken want de ouders van Martje hebben vragen over het onderwijs. De belangrijkste vraag is: “Martje zit in groep 8, hoe kan ze over 2 weken toch de musical meemaken?” Eerst zijn er plannen voor een wensambulance die Martje naar school zal brengen. De leerkracht en de directeur van de school van Martje komen op bezoek in het VUmc om te bespreken wat de mogelijkheden zijn. Een brancard in een kleine, drukke, lawaaierige, fel verlichte gymzaal lijkt geen goed idee. En Martje wordt zieker. De COZL uit de regio wordt ingeschakeld om mee te denken. Die stelt KlasseContact voor en vraagt deze met
komen de KPN installateurs naar het VUmc. Op de gang installeren zij de laptop en we kunnen zien dat de kinderen bezig zijn met de generale repetitie voor de musical. De installateur gaat de kamer van Martje binnen en plaatst de laptop op haar schoot. De blik van Martje, zo blij, zal ik niet vergeten. Martje probeert mee te zingen en te bewegen en heeft heel veel plezier.Voor haar ouders is het moeilijk om te zien hoeveel moeite haar dat kost. Het lukte Martje ’s avonds niet om de echte uitvoering van de musical mee te kijken, ze slaapt. Ouders kijken wel, via de Klasgenoot. Bianca Vlaar, consulent
Visie en Ontwikkeling Ambitie 1: Doelgroep en dienstverlening Alle Educatieve Voorzieningen bieden onderwijsondersteuning aan scholen van kinderen uit het primair en voortgezet onderwijs, die opgenomen zijn binnen de kliniek van het UMC. We zien een toenemende verschuiving van klinische opnames naar patiënten die behandeld worden op de dagbehandeling en de poliklinieken. Dat betekent dat een werkwijze ingevoerd moet worden binnen de UMC’s waarbij ouders en leerlingen, bij geconstateerde school- en/ of leerproblemen, altijd doorverwezen worden naar de Educatieve Voorziening voor begeleiding en advies. Dit impliceert dat elke EV een betere naamsbekendheid in huis moet bewerkstelligen en dat consulenten betrokken moeten worden bij de polispreekuren. Voor het bijhouden van algemene ontwikkelingen binnen de kindergeneeskunde t.b.v. relevante kennis en de vertaalslag daarvan voor het onderwijs is actievere participatie van consulenten in de multidisciplinaire behandelteams noodzakelijk. Elke EV wenst nadrukkelijk meer te willen betekenen voor leerlingen die behandeld worden op afdelingen voor volwassenen.
Gerealiseerd 2014 Gedurende het afgelopen jaar heeft het team verschillende activiteiten ontplooid voor de doelgroep. Het is inmiddels gebruikelijk dat leraren en docenten van een leerling met een ernstige aandoening worden uitgenodigd om informatie en voorlichting te krijgen over ziektebeelden en de psychosociale gevolgen van ziek zijn. Dit najaar spraken Dr. C. v.d. Bos, oncoloog EKZ en Mw. A. Molderink, psychologe verbonden aan het VUmc, op de voorlichtingsavond. De avond is goed bezocht. Op de dag voor de chronisch zieke leerling heeft de Educatieve Voorziening zich gepresenteerd in de polikliniekhal met een stand. Ouders, kinderen en medewerkers hebben zich laten informeren over de werkzaamheden van de consulenten. De stand werd georganiseerd en ingericht door de medewerker van de Emma Infotheek. Leerlingen die behandeld worden op afdelingen voor volwassenen blijken lastig op te sporen. De consulenten van het VO hebben dit jaar geen leerling op deze afdeling kunnen begeleiden. Ook de dienstverlening heeft aandacht gekregen. Verschillende scholen die een leerling met leukemie in de klas hebben, werden bezocht door een consulent. Door een uitgebreide teamvoorlichting in aanwezigheid
van ouders kan een optimale onderwijsbegeleiding in kaart worden gebracht. Tevens zijn om andere redenen scholen bezocht om voorlichting te geven en een begeleiding op te starten. Vorig jaar hebben we een deel van onze klanten gevraagd of zij tevreden zijn over onze diensten en/of zij ons aanbevelingen kunnen doen. Via een enquête op onze website stelden wij een aantal vragen. Daar er zeer weinig op de enquête werd gereageerd, hebben we een Pabo-studente de gelegenheid gegeven een onderzoek uit te voeren over dit onderwerp. Dit onderzoek heeft een bijdrage geleverd aan onze visie op onze wijze van terugkoppeling naar scholen na een opname in het ziekenhuis.
Ambitie 2: Doorgroeien naar het Expertisecentrum Ziek-zijn en Onderwijs in Nederland
Dit betekent dat de Educatieve Voorzieningen op grond van hun
opgebouwde en verder te ontwikkelen expertise, zowel afzonderlijk als in gezamenlijkheid, bij medische disciplines, ouders, leerlingen, scholen en regionale onderwijszorgaanbieders, onder een landelijk beeldmerk, herkend en erkend worden als de specialisten op het gebied van ziek-zijn & onderwijs. Gerealiseerd 2014 Al sinds 1999 is er een nauwe samenwerking tussen de drie Amsterdamse organisaties. - De Educatieve Voorziening AMC/VUmc - De afdeling Onderwijsondersteuning Zieke Leerlingen Amsterdam van het ABC - De Stichting Onderwijs Zieke Kinderen Thuis (Huisonderwijs Amsterdam) Met de recente invoering van de wet op Passend Onderwijs, 1 augustus 2014, hebben we besloten verder te gaan als
>>> Personeel
Ontwikkeling registraties
consulent
factor schoolsoort locatie
jaar
Mw. B.S. Berghuis
0.53
vo
AMC
2000
geregistreerde leerlingen
Mw. C.J. Hendriks
0.89
bao en vo
Hoofd EV AMC/VUmc
2001
Mw. I. de Jong
0.56
bao en vo
AMC
2002
287
Mw. L. de Jonghe
0.56
bao en vo
VUmc
2003
290
Dhr. M.L. Kramer
0.85
vo
AMC
2004
352
Mw. S.M. Meijer
1.00
bao
AMC
2005
305
Dhr. R.P. Pankras
0.81
bao
AMC
2006
333
Mw. W.G. Punt
0.82
bao
VUmc
2007
407
Mw. M.C. Smienk
0.56
bao
AMC
2008
405
Mw. B. Vlaar
0.22
bao en vo
VUmc
2009
464
Mw. E. van Spanje
0.23
infotheek
AMC
2010
439
2011
468
2012
401
2013
402
2014
423
242 >>> 275
Expertisecentrum Ziek en Onderwijs Amsterdam. We stellen ons ten doel om het belang van zieke leerlingen na de invoering van de wetswijziging nauwgezet in de gaten te houden, goede praktijkvoorbeelden uit te wisselen en knelpunten te signaleren. Door de psychosociale afdeling van het Emma Kinderziekenhuis wordt regelmatig een beroep gedaan op onze expertise. Men vraagt ons mee te denken over casuïstiek of men zet ons in. Daarnaast heeft de Educatieve Voorziening een referaat verzorgd over de veranderingen in het onderwijs, met name over Passend Onderwijs. Een consulent uit ons eigen team heeft samen met een deskundige van het samenwerkingsverband VO Amsterdam een presentatie over het onderwerp gegeven. Het afgelopen jaar zijn verschillende PABO stagiaires in de gelegenheid gesteld om een korte of langere stage te lopen bij onze Educatieve Voorziening. Deze stagiaires hebben affiniteit met onze doelgroep en weten dat zij minder lessen kunnen geven dan op een reguliere school. Wij vinden het belangrijk om onze kennis en visie op ziek zijn en onderwijs over te dragen aan de nieuwe generatie leraren. Er is een examendossier samengesteld waarin staat vermeld hoe het afnemen van schoolexamens en eindexamens aangepast kan worden aan de hulpvraag van een leerling. Dit document is in samenwerking met het College voor Toetsen en Examens en het Huisonderwijs Amsterdam tot stand gekomen. Gezien de snelle ontwikkelingen in onderwijsland is het document in 2014 opnieuw geactualiseerd.
Ambitie 3: Landelijke samenwerking
Vanuit het Landelijk Overleg Hoofden Educatieve Voorzieningen worden initiatieven genomen en wordt gestuurd op bundeling en uitbreiding van expertise door en voor alle consulenten OZL die werkzaam zijn binnen de Educatieve Voorzieningen en het eenduidig delen van deze expertise met relevante belangenbehartigers en onderwijszorgaanbieders in de regio. Gerealiseerd 2014 Het Ziezon netwerk heeft er voor gekozen met een andere werkwijze aan de slag te gaan (zie ambitie 5). Het LOEV (landelijk overleg educatieve voorziening) heeft besloten om te vergaderen na elke Kernteamvergadering, dus 4 keer per jaar. De expertgroep Oncologie/Hematologie heeft als project een landelijke scholingsmiddag georganiseerd. Twee van onze consulenten zijn druk geweest een en ander te realiseren. De middag heeft plaats gevonden in het najaar. Het onderwerp was “Een kind met een hersentumor”. Er waren 3 sprekers uit Rotterdam, Utrecht en Amsterdam. De bijeenkomst is erg goed bezocht en werd als zeer positief gewaardeerd.
Leerlingen per ziekenhuis
2013 n
%
AMC
329
VUmc
73
totaal
402
Indeling naar schooltype
2014 n
82 362
86
18
61
14
100 423
100
2013 n
%
2014
%
n
%
Basisonderwijs
212
53 237
56
Voortgezet onderwijs
189
47 176
42
MBO geen school totaal
1
0
0
0
402 100
5
1
5
1
423 100
Ambitie 4: Deskundig en professioneel personeel Op basis van het ontwikkeld beroepsprofiel consulent onderwijs ondersteuning zieke leerlingen wordt aan iedere consulent van de Educatieve Voorziening zowel interne als landelijk georganiseerde scholing aangeboden om te kunnen voldoen aan de vastgelegde beroepskwalificaties.
Gerealiseerd 2014 Om zoveel mogelijk te profiteren van elkaars kennis en ontwikkeling blijvend te stimuleren, is in iedere maandelijkse teamvergadering tijd ingeruimd voor deskundigheidsbevordering. Onderwerpen waren o.a. boekbespreking over ‘angst bij kinderen’, loopbaan oriëntatie begeleiding (LOB), Conflicthantering (methode bij de Bascule), ‘Kracht van Schakels’ (symposium in Nijmegen), Rekentuin en Taalzee (methode nieuws), Rots en Water (veel gebruikte methode sociaal-emotionele ontwikkeling), KlasseContact (wetenschappelijk onderbouwde toelichting van onze collega uit Leiden). Daarnaast zijn er op individuele basis verschillende symposia en lezingen bezocht, oa. VOKK symposium, NAH symposium, symposium Rouw op je dak, Brainstars en de informatiemiddag van leermiddelenbedrijf Heutink.
Ambitie 5: Samenwerking met consulenten OZL in de regio
Voortzetting van het opgebouwde landelijk en regionaal overleg en samenwerking van Educatieve Voorzieningen Coördinatoren (LOCO) en consulenten OZL in de regio. Dit is noodzakelijk voor een goede overdracht van leerlingen vice versa (gedragscode) en het matchen en doorontwikkelen van kennis en vaardigheden. Gerealiseerd 2014 Ziezon expertisecentrum regio Noord West heeft haar eerste jaar ‘Zoek de samenwerking’ volbracht. Dit eerste jaar heeft regionaal veel goeds opgeleverd. Er is een hecht regio-gevoel ontstaan. Er vindt veel uitwisseling plaats op het gebied van de ‘sociale kennis kaart’. De afstemming over een goede leerlingbegeleiding gaat steeds beter. Daarnaast wordt van gezamenlijke scholing geprofiteerd. Voor een evaluatie zie rapport: Zoek de Samenwerking, Ziezon expertisecentrum regio Noord West Nederland, evaluatie 2014.
Ambitie 6: Externe samenwerking en Passend Onderwijs
Behalve met onze collega-consulenten OZL in de regio zijn samenwerkingsrelaties opgebouwd met andere onderwijszorgaanbieders zoals Ambulant Begeleiders vanuit het speciaal onderwijs, Intern begeleiders van Basisscholen, Zorgadviesteams (ZAT) van het voortgezet onderwijs, ketenorganisaties zoals de Centra voor Jeugd en Gezin. Dit vooral op het gebied van afstemming van onderwijszorg. Ook met Patiënten- en Ouderverenigingen zoals de VOKK, Nierstichting, CG-Raad Nederland, MLD-Stichting Nederland enz. zijn relaties aangegaan. Aangezien de ouders van de leerlingen een sleutelrol vervullen in de ontwikkelingen van Passend Onderwijs maar zeker ook bij het kunnen uitvoeren van onze onderwijsvoorziening OZL is het onderhouden en waar nodig intensiveren hiervan vanzelfsprekend. Gerealiseerd 2014 De Expertisegroep Ziek en Onderwijs Amsterdam Om de doelstelling van het Expertisecentrum (nauwgezet in de gaten te houden van het belang van zieke leerlingen na de invoering van de wetswijziging) te realiseren, zijn we vanaf september 2014 structureel het contact aangegaan met Drostenburg, Orion College West, JGZ en AB. We hebben afgesproken 2 maal per jaar een beleidsvergadering
>>>
en 3 maal per jaar een werkvloervergadering te organiseren. N.a.v. de laatste vergadering maken we een nieuwsbrief. Hierin zullen we goede praktijkvoorbeelden en knelpunten voor het voetlicht brengen. Deze nieuwsbrief zal verspreid worden aan intern begeleiders, zorg coördinatoren, het samenwerkingsverband Amsterdam en andere geïnteresseerden in de realisering van passend onderwijs aan zieke leerlingen.
krijgen tot het toekomstige systeem. In het jaar 2014 heeft de bestuursvoorzitter Dr. H. van Goudoever samen met het hoofd van de Educatieve Voorziening een bezoek gebracht aan de voorzitter van de commissie om in het kader van de multidisciplinaire samenwerking het belang van dossiertoegang voor een consulent te onderschrijven.
Ambitie 8: Financiën
Ambitie 7: Control- en informatiemanagement
Hoewel het recent aangepaste landelijk ontwikkeld registratie- en administratieprogramma door de meeste Educatieve Voorzieningen wordt gebruikt t.b.v. hun eigen administratie en het aanleveren van data voor landelijk gebruik (binnen de regels van de privacywetgeving) dienen er aanpassingen te worden onderzocht vooral in verband met de implementatie van het EPD. Tevens dient er een nieuw te ontwikkelen programma van eisen te worden gerealiseerd waaraan het registratie-administratiesysteem dient te voldoen zodat het door elke Educatieve Voorziening kan worden gehanteerd. Gerealiseerd 2014 Het team druk bezig om zich te oriënteren op een systeem dat nauw aansluit bij de huidige wettelijke en ziekenhuisnormen, lettend op privacy. Het is zorgelijk dat de commissie EVA heeft besloten dat de consulenten van de Educatieve Voorziening (nog) geen toegang
De huidige financiering is gebaseerd op een historische verdeling. Het LOEV pleit ervoor de verdeling aan te passen aan de huidige workload en op de bijdrage(n) die elke EV dient te leveren om de vastgestelde gezamenlijke ambities waar te kunnen maken. Gerealiseerd 2014 Er zijn geen ontwikkelingen geweest.
Ambitie 9: Internationaal
Het LOEV vindt het belangrijk om een actieve rol te blijven spelen in Europees verband door te participeren in de Hospital Organisation of Pedagogues in Europe (HOPE) middels het matchen van kennis en ervaring, het deelnemen aan long-life-learning projects. Gerealiseerd 2014 De Hope-newsletter wordt 4 maal per jaar ontvangen en gelezen. Het hoofd heeft met haar collega uit Leiden in 2013 deelgenomen aan de Australische variant, het HELP congres. De deelname heeft de internationale, Engelstalige contacten verstevigd en regelmatige uitwisseling van kennis heeft plaatsgevonden. In 2014 heeft een tegenbezoek uit Nieuw Zeeland plaatsgevonden. Carla Hendriks, hoofd educatieve voorziening AMC/VUmc
>>>
Ssst! Ik ben in de klas! Sil Mulder wordt vanaf januari 2014 in het AMC behandeld voor ALL. Ik neem contact op met school en hoor dat hij een vrolijke, enthousiaste en betrokken leerling is in groep 5. De school zorgt voor werk in het ziekenhuis, maar de eerste maanden voelt Sil zich niet goed en komt er van lesgeven en naar zijn eigen school gaan niet veel. Er wordt een Rugzakje aangevraagd. De school denkt goed mee en de juf komt wekelijks thuis lesgeven. Als het zomervakantie wordt, heeft Sil inmiddels wel een behoorlijke achterstand opgelopen. Ik vind het fantastisch dat zijn juffen in de vakantie thuis komen om hem extra (reken)lessen te geven! In het nieuwe schooljaar blijft deze hulp thuis doorgaan en ook wordt er een Klasgenoot aangevraagd, een directe verbinding tussen (zieken)huis en school. Op de foto volgt Sil de lessen op zijn eigen school vanaf de dagbehandeling oncologie. Inmiddels zijn de behandelingen minder vaak en zie ik hem hooguit (en soms niet eens) één keer per week. Marijke Smienk, Educatieve Voorziening kinderoncologie foto: Marijke Smienk
Leerlingen ingedeeld naar aard van de hulpvraag
n
Les
25
6
9
2
Onderwijsondersteuning
16
4
6
1
Informatie
55
14
47
11
4
1
1
0
7
2
13
3
Ouder/kind
10
3
5
1
Ziekenhuismedewerker
84
21
97
23
302
75
319
76
2
0
1
0
totaal 402 100
423
100
Les + ondersteuning Les + informatie Les + ondersteuning + informatie Onderwijsondersteuning + informatie
2013
2014
%
n
%
Leerlingen ingedeeld naar aard initiatiefnemer School
20
5
9
2
235
58
281
66
Consulent
44
11
58
14
Overige
totaal 402 100
423 100
2013 n
2014
%
n
%
Chronisch ziek en eindexamen Wij kennen Maud al een flink aantal jaar: dat gaat zo met chronisch zieke leerlingen, die komen helaas regelmatig terug. Helaas, omdat elke behandeling er één is, en die zijn er niet voor niets. In de week van 12 mei begon, ook voor Maud, het eindexamen VWO. Alleen, op dat moment lag ze jammer genoeg in ons AMC! Gelukkig is er veel mogelijk en kon Maud bij ons in huis examen doen. Daarvoor moest per examen wel een docent van haar eigen school aanwezig zijn, plus een van ons. Ze moest ook een rustige plek hebben om te werken, die plek moest flink warm worden gestookt, én ze moest een bed hebben om af en toe in te rusten –want ook dat mocht! In zo’n geval werd het examen tijdelijk opgeschort, en kon ze weer verder als ze voldoende was uitgerust…Zo deed Maud drie eindexamens in het AMC en de overige vier deed ze in mei en juni op school. Ze slaagde met prachtige cijfers. Hoewel haar ziekte nog steeds voor ups en downs zorgt is ze aan de VU biologie gaan studeren. Dat doet ze met veel plezier en ze houden goed rekening met haar ziekte. En hoe chronisch het is om ‘chronisch ziek’ te zijn, merkten we een paar weken geleden, toen we op een gang van een volwassenenafdeling (tja, die verbouwingen brengen ons op de raarste plekken…) een bekend silhouet zagen lopen: Maud, inderdaad, nog niet van haar ziekte af, en ook niet van het AMC. Laten we hopen dat onze collega’s goed voor haar zorgen! Ingrid de Jong-Noorlander en Martijn Kramer
De Educatieve Voorziening Amsterdam werkt nauw samen met:
Financiën De huidige personele lasten worden volledig gedekt door de subsidie van OCW (€ 545.655,22) en de materiële kosten zijn ten laste gebracht van de bestemmingsreserve, die hiermee op nul is uitgekomen.
foto: Martijn Kramer
ABC Onderwijsadviseurs www.hetabc.nl Baarsjesweg 224 1058 AA Amsterdam ---------Stichting Onderwijs aan Zieke Kinderen Thuis in Amsterdam www.huisonderwijsamsterdam.nl Grote Kerkstraat 35 1135 BC Edam 0299 - 374 242 ----------Ambulante Begeleiding Amsterdam www.abamsterdam.nl Zekeringstraat 45 1014 BP Amsterdam 020 - 584 99 50 ---------W.B. Noteboomschool voor langdurig zieke kinderen www.noteboomschool.nl Drostenburg 1-B 1101 AM Amsterdam 020 - 569 87 77 ---------Dr. Coronelschool voor langdurig zieke kinderen www.coronelschool.nl Jan Sluijtersstraat 3 1062 CJ Amsterdam 020 - 615 11 93 ---------Orion College voor langdurig zieke kinderen, locatie A.G. Bell www.orioncollege.nl Zekeringstraat 45 1014 BP Amsterdam 020 - 611 12 13
