Projectvoorstel Amsterdam Cycling to Sustainability
Algemene gegevens top-up Naam Transumo-project: Amsterdam Cycling to Sustainability Startdatum: september 2008 Einddatum (uiterlijk 1-10-2009): 1-10-2009 Financieringsbehoefte vanuit BSIK: Cofinanciering totaal: Cofinancierende organisaties:
Contactgegevens penvoerder Penvoerende organisatie: AIM Contactpersoon: Ilse van den Breemer Adres:De Ruyterkade 5, Amsterdam Telefoonnummer: 06 11536575 E-mailadres:
[email protected]
Inhoud en relevantie project - Korte beschrijving: Vervoer is voor onze maatschappij van levensbelang, nu maar ook in de toekomst. De huidige motorbrandstoffen zorgen echter voor te hoge uitstoot van CO2 en andere schadelijke stoffen. Bovendien zijn we voor deze brandstoffen afhankelijk van olieproducerende landen. De huidige technologie en brandstoffen voor wegverkeer kunnen nog sterk worden verbeterd. De auto-industrie is hier inmiddels mee aan de slag. Daarnaast zijn er voor de toekomst verscheidene opties voor nieuwe aandrijfsystemen, brandstoffen en energiebronnen voor toepassing in de transportsector. Maar denk ook aan het gebruik van bijvoorbeeld een fiets als alternatief voor vervuilend vervoer. Uit economisch oogpunt is het nodig om tot een levensvatbaar portfolio van de meest veelbelovende opties te komen op basis van hun bijdrage aan onder meer emissiereductie, energiediversificatie, innovatiepotentieel, kansen voor economische ontwikkeling en kosteneffectiviteit. Sommige opties zijn al bijna klaar voor de markt als subsidies of belastingvoordelen worden geboden, terwijl andere nog in de onderzoek- en demonstratiefase zijn. In de metropoolregio Amsterdam worden op kleine schaal al nieuwe vormen van vervoer ingezet, zoals de elektrische scooter en in de nabije toekomst de segway en de elektrische tuktuk. Toch is dit onvoldoende om een transitie naar duurzame mobiliteit te bewerkstelligen. Meer en specifiekere kennis over mobiliteit, vervoerskeuze, infrastructuur is nodig om de stap naar concrete en duurzame oplossingen te zetten. Discussies rondom alternatieve brandstoffen, vervoer per water, het gebruik van de fiets, ruimtelijke ordening en duurzame mobiliteit of de parkeerproblematiek worden vaak op een academisch niveau gevoerd. Daarnaast vinden veel (Europese) steden elke keer hetzelfde wiel uit en is er te weinig samenwerking op het gebied van Duurzame Mobiliteit. Met dit project willen we proberen om een cluster van kennisinstellingen, bedrijven en overheden rondom mobiliteit op te zetten waarmee we een internationale voortrekkersrol gaan spelen.Hierbij maken we onderscheid tussen binnenstedelijk en interstedelijke mobiliteit. Binnenstedelijk is meer gericht op de verbetering van de luchtkwaliteit en efficiente verplaatsingen binnen de stad. Alternatieve vormen van vervoer speelt hier een belangrijke rol, evenals gedragsverandering van inwoners en bezoekers van Amsterdam. Bij interstedelijke mobiliteit is de infrastructuur van groot belang en ook de vervoerskeuze (trein, auto). Uiteindelijk doel is de metropoolregio Amsterdam een duurzame mobiele stad maken. Kennis en internationale positionering zijn sleutelbegrippen.
1
Ofwel:met dit project willen we de transitie naar duurzame mobiliteit realiseren middels het ontwikkelen van meer en nieuwe kennis op het gebied van duurzame mobiliteit door een internationaal netwerk op te zetten van duurzaam mobiele steden.
- Vult de top-up een ‘witte vlek’ in de kennisontwikkeling van het thema in? Toelichting: … Amsterdam Cycling to Sustainability is een verzameling van meerdere projecten die samen meer zijn dan de som der delen. Hierdoor wordt het maatschappelijke vraagstuk hoe we de transitie naar duurzame mobiliteit kunnen realiseren vanuit verschillende invalshoeken en expertises benaderd. Door zowel kennis te ontwikkelen als deze te valoriseren en te ontsluiten krijgen innovaties meer ruimte. De internationale orientatie geeft Nederland en de metropoolregio Amsterdam een betere positionering als plek voor duurzame innovaties. - Duiding toegevoegde waarde. Hoe versterkt de top-up het bestaande project? Bijvoorbeeld: Evenwichtiger duurzaamheidfocus project: ja Specifieke focus op de planet-duurzaamheiddoelstellingen: ja, internationale blik zorgt hier duidelijk voor. Meer transitieaspecten project: meer mogelijkheden om kennis te ontwikkelen biedt, in combinatie met de verschillende projecten en de internationale good practicesook meer mogelijkheden om de genoemde transitie te bewerkstelligen. Betere aansluiting op maatschappelijke initiatieven (‘de wereld buiten Transumo’): het project is opgezet in samenwerking met private partijen en de overheid. Uit verschillende onderzoeken gedaan voor andere duurzaamheidsprojecten is gebleken dat de huidige grootste ergenissen van bewoners en ondernemers onder de noemer leefbaarheid te vatten zijn. Geluidsoverlast en gebruik aan ruimte zijn het meest genoemd als ergernis. Zowel op de korte als de langere termijn staan deze, onder leefbaarheid, binnen Amsterdam Cycling to Sustainability centraal. Versterking communicatie naar buiten (‘Be good and tell it’): de campagne om amsterdam en haar regio internationaal op de kaart te zetten is hier op gericht. Betere internationale positionering project/thema: het project omvat een benchmark van 10-20 steden in de hele wereld. Betere verankering van kennis (bv. ‘learning history’ t.b.v. wiki): door het opzetten van mastercourses wordt gewaarborgd dat de kennis wordt verzameld en toegankelijk wordt gemaakt voor geinteresseerden. Betere doorwerking van kennis (bv. onderwijsmodule voor HBO): De mastercourse richt zich op HBO+-professionals die dit ook in de praktijk kunnen gaan toepassen. Anders, namelijk ……... - Versterkt de top-up ook het Transumo-programma? Bijvoorbeeld: Meer samenhang programma: … Meer relevantie programma: ja! Beter imago programma: ja, groot bereik, zowel Metropoolregio Amsterdam als internationaal. Versterking kennisinfrastructuur: ja Anders, namelijk: … Output / concreet resultaat - Te formuleren in producttermen (rapport, presentatie, website, demo e.d.): 1. Benchmark duurzame mobiliteit
2
Intentie van partners: JCDecaux, KPVV, PWC, Ecorys, VeloMondial, MacBIke Duurzame mobiliteit wordt gedefinieerd door het benoemen van criteria op basis waarvan de benchmark plaats zal vinden. Deze criteria worden vastgesteld aan de hand van huidige databases van steden, internationale kennisinstellingen en de europese Unie. Gegevens over ongeveer 15 steden worden verzameld om op basis van vergelijking een meest duurzaam mobiele stad te benoemen. In de benchmark zullen verschillende facetten – en dus good practices en verbeterpunten –naar voren moeten komen. E.g. Amsterdam als fietsstad, Genua als stad waar vervoer per water goed is, Copenhagen met OV, etc... De meest duurzaam mobiele stad krijgt een symbolische award, naast natuurlijk imago en publiciteit. Tijdens een grootschalig event zal de prijs uitgereikt worden. Scope van de benchmark bepalen in 2008, start van dataverzameling in 2008 met doorloop in 2009. Rapport over de benchmark duurzame mobiliteit gereed eind 2009. De award kan dan begin 2010 uitgereikt worden. Is geldig voor 2 jaar. In 2011 wordt gestart met een nieuwe benchmark, wat leidt tot een event in 2012. De Benchmark of Excellence wordt opgezet door JCDecaux in samenwerking met VeloMondial en Ecorys. De benchmark zelf wordt uitgevoerd door PriceWaterhouseCoopers.
2. Cluster Duurzame Mobiliteit Intentieverklaring tot het opzetten van een platform/cluster duurzame mobiliteit ondertekend door DIVV, VeloMondial, MacBike, RAI, Ecorys, JCDecaux, Zwarte Fietsenplan, MisterGreen, ATCB, etc..Dit platform is een eerste aanspreekpunt voor vragen over duurzame mobiliteit, organiseert themabijeenkomsten en heeft een rol bij het gevraagd en ongevraagd adviseren bij projecten en beleidsvorming. Ook levert zij informatie en kennisoverdracht op het gebied van duurzame mobiliteit. Het platform zal een netwerk opzetten rondom duurzame mobiliteit en kennis met elkaar uitwisselen. De bezetting van het platform is tripartiet. Wethouder Herrema heeft aangegeven voorzitter van dit platform te willen worden. Hierin zitten 6 tot maximaal 9 mensen. Vanuit de overheid nemen deel: Tjeerd Herrema, Rick Batelaan en Wim van Tilburg (KPVV) of stadsregio Vanuit het bedrijfsleven nemen deel: Pascal van den Noort, Vanuit de kennisinstellingen nemen de HvA, VU en Uva deel. Een secretaris van het platform is verantwoordelijk voor het bijeenkomen en het organiseren van thema-meetings. Het platform wordt tijdens de Week van de Vooruitgang in september 2008 in het leven geroepen en zal 1 tot 2 keer per jaar bij elkaar komen. Door het organiseren van workshops, netwerkbijeenkomsten en het opzetten van innovatielabs worden partners in de metropoolregio samengebracht en gefaciliteerd in hun samenwerking. 3. Mastercourse Sustainable MobilityIntentie van partners:: UvA,VU, Nicis, DIVV, KPVV Amsterdam moet de plaats worden waar kennis rondom Duurzame Mobiliteit wordt ontsloten voor
3
bedrijven, overheden en academici. Hiertoe wordt een jaarlijkse tweewekelijkse mastercourse georganiseerd, in opmaat naar een uitgebreidere Minor of opleiding. Tijdens deze tweewekelijkse mastercourse krijgen professionals uit het bedrijfsleven en de overheid meer kennis en inzicht in wat duurzame mobiliteit is en hoe de toepassing in de praktijk mogelijk is. Met good practices en veel praktijkcases wordt duurzame mobiliteit besproken en geïmplementeerd. De professionals zijn stedenbouwkundigen, planologen, beleidsmedewerkers, maar ook ondernemers en ingenieurs die bezig zijn met mobiliteit. De eerste mastercourse moet begin 2009 gegeven worden. Na een aantal jaren waarin we kijken naar de reacties op en de vraag naar deze mastercourse, wordt gekeken naar het opzetten van een tweejarige master in Sustainable Mobility. Een leerstoel in Amsterdam hoort tot de mogelijkheden. 4. Duo-congres Hudson 400 Beoogd: Topstad/Gemeente Amsterdam, stichting Henry Hudson – Municipality of NYC In 2009 is het 400 jaar geleden dat ontdekkingsreiziger Henry Hudson vertrok vanuit Amsterdam voor een legendarische reis. Hij stak de Atlantische Oceaan over en bereikte Amerika, waar hij het eiland 'Manna-Hata' beschreef en claimde voor De Republiek. Er ontstond een vestiging, Nieuw Amsterdam, die in 1664 overging in New York. In de periode van 4 april tot 6 september (van vertrek tot aankomst in Manhattan) zijn er verschillende festiviteiten in zowel Amsterdam als New York. Naast de samenwerking die er bestaat op cultureel gebied en de inhoudelijke bijdragen die al vastgelegd zijn willen we ook duurzame mobiliteit tijdens het festival benadrukken. Amsterdam Cycling to Sustainability speelt daarop in met een tweetal conferenties waarin de mobiliteit in deze twee wereldsteden wordt bestudeerd. Kennisuitwisseling, good practices en casestudies maken deel uit van de conferenties. Gericht op professionals op het gebied van (duurzame) mobiliteit, nationaal en internationaal. De conferenties staan op zich, maar zijn inhoudelijk en organisatorisch gekoppeld aan de mastercourses (of summercourses) die momenteel worden opgezet in de regio Amsterdam. De conferenties dienen dan ook mede om de courses op de kaart te zetten. De uitdagingen en de verschillen hierin waar Amsterdam en New York voor staan, biedt veel mogelijkheden tot innovatie en kennisuitwisseling. Vanuit New York, waar al contact mee is, wordt vooral gekeken naar het langzame verkeer in Amsterdam. Stedenbouwkundig is New York volledig verschillend van Amsterdam, wat ook andere oplossingen voor de transitie naar duurzame mobiliteit vraagt. Vanuit experts in Amsterdam en New York kijken we naar de mogelijkheden en toepassing van innovaties. 5. Internationale Promotie Alle inspanningen die gepleegd worden om Amsterdam een duurzaam mobiele stad te maken, moeten ook verteld worden. Dit kan door een internationale campagne te starten die het imago van de Amsterdamse regio als duurzaam mobiel neerzet. Alle benoemde projecten kunnen aan bod komen. Dit draagt bij aan Amsterdam Topstad!
4
De campagne start najaar 2008 en duurt tot eind 2008. In 2009 zal er een nieuwe campagne opgezet worden rondom de mastercourse. Voor de Hudson400 is een grote campagne in de planning, daar kan bij aangehaakt worden. Risico-inschatting - Is het projectconsortium op orde? ja - Zijn alle participanten bereid te starten met de activiteiten? Voor sommigen wel, voor anderen (nog) niet. Verwachting is dat deze zomer alle participanten gereed zullen zijn. - Is de cofinanciering hard toegezegd? Deels wel, nog niet voor alle onderdelen. - Zijn er andersoortige belemmeringen om het project direct te starten? - Is er een risico dat de einddatum niet wordt gehaald? De separate onderdelen hebben ieder een eigen planning. Voor de einddatum van 1-10-2009 kunnen in elk geval behaald zijn: - 1. Internationale campagne - 2. Benchmark tot en met rapport over deelnemende steden - 3. Mastercourse minimaal 1 keer uitgevoerd. - 4. Hudson400 congressen - Overige risico’s, namelijk: -
Begroting en financiering (indicatief) - Kosten voor congres en summercourse zijn exclusief bijdragen van deelnemers/bezoekers. aantal Kosten Financiering Publiek Privaat Cluster Hudson Benchmark Mastercourse Int.Promotie Deze begroting is toegespitst op de activiteiten die binnen de gestelde termijn van transumo gerealiseerd kunnen worden. Hier is het Intertraffic Congres uitgehaald, die wel in de langere termijn projecten van Amsterdam Cycling to Sustainability vallen. Om de Mastercourse goed op te kunnen zetten zijn er 3 tweewekelijkse courses nodig. In de begroting is slechts 1 opgenomen, die tot 1 oktober 2009 te realiseren is.
•
Na reactie vanuit Transumo over de mogelijkheden tot financiering, gaan wij graag nader in overleg over de afzonderlijke onderdelen.
5
