Projectplan Structuurvisie Langedijk 2010 – 2030
Versie 6
8 maart 2010
Projectplan Structuurvisie Langedijk 2010 - 2030
Voorwoord 0. Management samenvatting 1. Introductie 1.1. aanleiding 1.2. accordering en bijstelling 1.3. toelichting op de opbouw van het plan 2. Projectopdracht 3. Aanpak 3.1. aanpak programmadeel A 3.2. aanpak programmadeel B 4. Projectinrichting en voorwaarden 4.1. organisatie 4.2. personeel 4.3. administratieve procedures 4.4. financiën 4.5. informatie 5. Plannen 5.1. tijdsplanning en activiteitenplan 5.2. communicatieplan
2
Voorwoord Met de enige zekerheid dat wijzelf en de wereld om ons heen blijven veranderen, is voor Langedijk de vraag actueel of en in welke mate de huidige structuurvisie 2000-2020 aangepast moet worden. Kwam die structuurvisie tot stand in een tijd van snelle groei en economische voorspoed, de nieuwe structuurvisie zal rekening moeten houden met onzekerheden op het gebied van economie, financiering en groei of krimp van de bevolking. Hoeveel woningen zijn er in de toekomst nog nodig en wat voor typen en wanneer en waar? Is de huidige bereikbaarheid van Langedijk toekomstbestendig en hoe wil Langedijk invulling geven aan een ‘dorps en landelijk karakter’ en aan een belangrijker rol van het water? Is het historische centrale lint in haar huidige vorm toekomstbestendig t.a.v. vorm en functie en welk wensbeeld streven we na voor 2020 of 2030? Op 8 december 2009 heeft de Gemeenteraad een voorkeur uitgesproken voor een actualisatie van de huidige structuurvisie. Het projectplan Structuurvisie Langedijk 20102030 beoogt duidelijk te maken wat nodig is aan tijd, middelen en aanpak om de nieuwe structuurvisie tot stand te brengen.
3
0. Management samenvatting De gemeenteraad heeft in december 2009 besloten om de huidige structuurvisie 20002020 te actualiseren. Het projectplan maakt duidelijk op welke punten en in welke mate sprake zal moeten zijn van een nieuwe structuurvisie en hoe binnen de gemeente te komen tot een door de raad vastgestelde structuurvisie 2010-2030. Aanleidingen voor vernieuwing van de huidige structuurvisie zijn de inwerkingtreding van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro) per 1 juli 2008 en het feit dat nu, tien jaar na de vaststelling van de huidige structuurvisie en het tussentijds vaststellen van meerdere sectorale deelvisies, er geen sprake meer is van een integrale visie op de ruimtelijke ontwikkeling van Langedijk. Een structuurvisie geeft de hoofdlijnen van ruimtelijk beleid weer voor de komende tien tot twintig jaar. Gelet op de vaak lange ontwikkel- en realiseringstijd van ruimtelijke ontwikkelingen wordt hiermee bewust een langere termijn aangehouden dan die voor bestemmingsplannen. Tegelijk is de structuurvisie ook de integrale ruimtelijke vertaling van het complete en brede gemeentebeleid op alle voor haar relevante beleidsterreinen. Tot de belangrijkste beleidsterreinen voor een structuurvisie kunnen gerekend worden het sectorale beleid op de terreinen van ondermeer wonen, verkeer, economie, water, sociaal, cultuurhistorie, groen, recreatie en toerisme. In Langedijk zijn op dit moment een nieuwe woonvisie, detailhandelsvisie en waterplan in voorbereiding. Deze sectorale deelnota’s en –visies vormen evenzoveel bouwstenen om tot een integrale structuurvisie te komen. Vanuit deze sectorale deelvisies kunnen meerdere opgaven worden geformuleerd welke zich lenen voor integratie en ruimtelijke vertaling. Als aanpak voor de totstandkoming van de structuurvisie wordt voorgesteld een tweedeling aan te brengen waarbij eerst een programmadeel A wordt voorbereid met daarin alle sectorale uitgangspunten, doelen en opgaven. In het daarop volgende deel B vindt zowel de integratie als de ruimtelijke vertaling plaats, resulterend in een aantal ontwikkelrichtingen en projecten. De in december 2009 door de gemeenteraad vastgestelde Uitvoeringsparagraaf wordt vervolgens, na mogelijk geringe aanpassing aan deel B, onderdeel van de structuurvisie 2010-2030. De totstandkoming van de structuurvisie vindt plaats binnen een projectorganisatie. Er wordt een projectgroep gevormd met een aantal vaste leden en een aantal ad-hocleden. De projectgroep is verantwoording schuldig aan een gemeentelijke stuurgroep. Vanuit projectgroep en stuurgroep vinden er tussentijds externe overleggen plaats met buurgemeenten, provincie, waterschap en woningcorporaties. Binnen de gemeente wordt er in de diverse projectfasen teruggekoppeld naar de gemeenteraad (informeren en consulteren), belangengroeperingen (consulteren en participeren) en burgers (informeren). In maart 2010 wordt de start van het project voorzien terwijl eind 2010 een ontwerpstructuurvisie 2010-2030 in procedure wordt gebracht.
4
1. Introductie Het Plan van Aanpak beschrijft het geheel van aanleidingen, doelen, middelen en tijdsbeslag om tot een structuurvisie voor de gemeente Langedijk te komen. Wat is een structuurvisie? Met de inwerkingtreding van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro) per 1 juli 2008 is elke gemeente verplicht om over een door de raad vastgestelde structuurvisie te beschikken. Met de nieuwe Wro wordt beoogd de realiteitswaarde van voorgenomen ruimtelijke ontwikkelingen, zoals weergegeven in de structuurvisie, te vergroten. De gemeente kan daarbij niet volstaan met het louter aangeven van de voorgenomen ruimtelijke ontwikkelingen. Zij dient ook aan te geven hòe zij de voorgenomen ontwikkelingen gaat realiseren. In de structuurvisie staan de hoofdlijnen en hoofdzaken van te voeren beleid weergegeven. Ten aanzien van de uitvoering dient een beeld gegeven te worden van de bevoegdheden en middelen die de gemeente ten dienste staan en die zij van plan is te gaan toepassen. Waar de structuurvisie zich beperkt tot hoofdlijnen en hoofdzaken, gaan bestemmingsplan en exploitatieplan gedetailleerd in op wat en hoe te realiseren met daarbij een gedetailleerde exploitatieopzet en kostenverdeling. Een structuurvisie is een ruimtelijk koersdocument met een strategische planhorizon van ca 20 jaar. Een structuurvisie verplicht niet tot uitvoering en kent geen mogelijkheden van bezwaar en beroep. Beleidsdoelen uit de structuurvisie worden gerealiseerd in het bestemmingsplan. Een bestemmingsplan is bindend en kent wel de mogelijkheden van bezwaar en beroep. Meer dan in de oude wet heeft de gemeente nu de mogelijkheid om derden i.c. private partijen te verplichten tot medefinanciering van planonderdelen. Daartoe dient zij in de structuurvisie ‘aanwijzingen’ te geven t.b.v. een in later stadium op te stellen bestemmingsplan dat vergezeld dient te gaan van een exploitatieplan. Tegelijkertijd kan de lokale overheid met het bekend maken van de voorgenomen ruimtelijke ontwikkelingen in een structuurvisie private partijen ook verleiden tot het maken van plannen of het nemen van initiatieven.
1.1.
Aanleiding Met de inwerkingtreding van de nieuwe Wro per 1 juli 2008 heeft Langedijk ervoor gekozen om eerst en snel haar huidige structuurvisie 2000-2020 ‘Wroproof’ te maken. Daartoe is een uitvoeringsparagraaf opgesteld met een Nota Bovenwijkse Voorzieningen, een Nota Planontwikkelingskosten en ‘Regels en Procedures Grondexploitaties’. Met de vaststelling van genoemde documenten door de gemeenteraad in december 2009 is de huidige structuurvisie 2000-2020 Wro-proof hetgeen de gemeente de mogelijkheden biedt om plankosten te verhalen op private partijen. Sinds de vaststelling van de huidige structuurvisie 2000-2020 in 2000 zijn ca tien deelvisies en nota’s door de gemeenteraad vastgesteld. De visies en
5
nota’s zijn deels een uitwerking van eerdere voornemens en bevatten deels nieuw beleid. De nieuwe Wro gaat uit van een ander gebruik van een structuurvisie; meer ontwikkelingsgericht, meer koersbepalend op hoofdlijnen en meer ‘aanwijzingen’ gevend voor kostenverhaal door de gemeente. Na tien jaar werken met de huidige structuurvisie Langedijk 2000-2020 lijken er thans meerdere aanleidingen om dit document te vernieuwen. De mate van vernieuwing (aanpassen, actualiseren of compleet herzien) wordt bepaald door aard, aantal en omvang van de noodzakelijk aan te brengen wijzigingen. Op 8 december 2009 heeft de gemeenteraad zich uitgesproken vòòr een actualisatie van de huidige structuurvisie 2000-2020. Met het opstellen en vaststellen van een geactualiseerde structuurvisie 2010-2030 wil de Raad van Langedijk de ruimtelijke koers van de gemeente voor de komende twintig jaar opnieuw definiëren. Doel van het projectplan is om duidelijkheid te creëren over de aard en omvang van het project. Waarom wordt het project gestart en uitgevoerd? Wie zijn erbij betrokken en wat is ieders rol daarbij? Hoe lang duurt het project en wat kost het? Wat voor resultaat dient het project op te leveren en wat wordt er met de resultaten gedaan? De nieuwe Wro verplicht de gemeente weliswaar tot het hebben van een structuurvisie maar geeft tegelijkertijd de gemeente veel vrijheid ten aanzien van vorm en inhoud ervan. Anders dan bij een bestemmingsplan worden er aan een structuurvisie geen termijnen gesteld voor herziening en vernieuwing. De gemeenteraad stelt ten behoeve van een goede ruimtelijke ordening voor het gehele grondgebied van de gemeente een of meer structuurvisies vast. De structuurvisie bevat de hoofdlijnen van de voorgenomen ontwikkeling van dat gebied, alsmede de hoofdzaken van het door de gemeente te voeren ruimtelijk beleid. De structuurvisie gaat tevens in op de wijze waarop de raad zich voorstelt die voorgenomen ontwikkeling te doen verwezenlijken.
1.2.
Accordering en bijstelling
Het Plan van Aanpak is tot stand gekomen in een ambtelijk projectteam. Als basis en vertrekpunt voor het Plan van Aanpak is gebruik gemaakt van de Evaluatie Structuurvisie Langedijk 200-2020 versie 8 dd november 2009 en van het document projectmelding Structuurvisie 2010-2030 dd 5 januari 2010.
1.3.
Toelichting op de opbouw van het plan
Na een beschrijving van de projectopdracht wordt in hfdst 3 de aanpak beschreven om de opdracht uit te voeren. In de resterende hoofdstukken worden de voorwaarden beschreven waaronder de structuurvisie tot stand komt. De organisatie en de planning van de werkzaamheden worden beschreven in de paragrafen 4 en 5.
6
2. Projectopdracht Met het project Structuurvisie Langedijk 2010-2030 wordt beoogd te komen tot een door de raad vastgesteld document waarmee de gemeente Langedijk de koers uitzet voor voorgenomen ruimtelijke ontwikkelingen. Met het projectvoorstel wordt aangegeven hoe, langs welke weg en met welke middelen en organisatie het document Structuurvisie Langedijk 2010-2030 kan worden opgesteld. ruimtelijk en organisatorische afbakening De structuurvisie 2010-2030 beslaat het hele grondgebied van de gemeente Langedijk. In ruimtelijke zin worden de ontwikkelingen op hoofdlijnen beschreven voor de periode tot 2030. Daarbij vindt afstemming plaats met het (ruimtelijk) beleid van buurgemeenten, regio en waterschap en met de structuurvisies van provincie en rijk. Beleidsinhoudelijk is de structuurvisie te zien als de integrale en ruimtelijke vertaling van het brede en diverse beleid van de gemeente op het gebied van demografie, wonen, verkeer, economie, water en milieu. In de structuurvisie wordt een beeld gegeven van de huidige situatie en van de toekomstige situatie als na te streven wensbeeld in 2020 en 2030. Daarbij wordt aangegeven hoe de wensbeelden te realiseren, gegeven de ontwikkelingen waarmee men nu en mogelijk straks te maken krijgt bij het realiseren van de wensbeelden en bij het volgen van de uitgezette koers.
Wensbeeld 2030
ruimtelijke koers 2020-2030
Huidige situatie 2010
ontwikkelingen
Binnen de gemeentelijke organisatie ligt de leiding en regie van het project bij de afdeling B&P. Van daaruit worden per beleidsterrein andere beleidsafdelingen continu of ad hoc bij het project betrokken. Op ad hoc-basis kunnen mogelijk ook externe organisaties bij het project betrokken worden zoals woningcorporaties, waterschappen en provincie.
7
waar dient het document Structuurvisie aan te voldoen? De gemeente Langedijk wil nog in 2010 een concept-structuurvisie 2010-2030 opstellen. De structuurvisie geeft de ruimtelijke koers weer van de gemeente en biedt daarmee kader en handvat voor ruimtelijke initiatieven. Met het aangeven van wat, waar en hoe ruimtelijke initiatieven tot stand dienen te komen, heeft de gemeente de randvoorwaarden geschapen om te komen tot een voor haar optimaal kostenverhaal per initiatief of ontwikkeling. juiste abstractieniveau De opdracht aan de interne projectgroep luidt om in 2010 een conceptstructuurvisie 2010-2030 op te stellen, dat alles in samenspraak met politiek en geledingen van de bevolking. Het abstractieniveau van de structuurvisie wordt bepaald door de noodzaak om voldoende duidelijkheid te bieden over de voorgenomen ruimtelijke ontwikkelingen met het oog op vervolguitwerkingen en de mogelijkheden voor kostenverhaal. Anderzijds moet bedacht worden dat te gedetailleerde en te concrete plannen de flexibiliteit van ruimtelijk beleid en handelen in de weg kunnen staan, met name die voor de middellange en lange termijn. deelvisies als bouwstenen voor de structuurvisie Om een complete en integrale structuurvisie te kunnen opstellen, zijn deelvisies op cruciale beleidsterreinen onontbeerlijk. Voor Langedijk betreft dit deelvisies op het gebied van wonen, verkeer, economie en water. In het document structuurvisie zelf kan voor gedetailleerde en achtergrondinformatie worden verwezen naar sectorale deelvisies als de woonvisie, het waterplan of verkeersplan. succesfactoren Voor een succesvol verloop van het project is het vrijmaken van voldoende menskracht en middelen van doorslaggevend belang evenals een adequate aansturing en regie. Met de beschrijving van de aanpak en werkwijze wordt de weg aangegeven waarlangs het project succesvol kan worden uitgevoerd.
8
3. Aanpak De aanpak van de structuurvisie Langedijk 2010-2030 valt op hoofdlijnen in drie delen uiteen: a. Programma In het te realiseren programma staat het beleid op de diverse deelterreinen verwoord. Naar de toekomst toe worden de wensen en voornemens tot 2030 vermeld. Wat willen we, wat kunnen en wat mogen we? De ‘wat-vraag’ staat in deel A centraal. Daarmee kan onderdeel A beschreven worden als het geheel van uitgangspunten, voornemens, doelen, ontwikkelingen en ambities. Woonvisie, verkeersplan, waterplan en economische visie vormen de bouwstenen en basis voor deel A. b. Integraal ruimtelijk ontwerp In deel B worden de voornemens, wensen en ambities op de diverse beleidsmatige deelterreinen integraal en ruimtelijk vertaald. De aan te houden ruimtelijke koers op hoofdlijnen (gemeente- en dorpsniveau) wordt weergegeven met daarbinnen de verschillende ruimtelijke initiatieven op een lager abstractieniveau (wijk en buurt). Deel B start met de wijze waarop de vertaling van programma naar fysieke ruimte plaatsvindt. c. Uitvoeringsparagraaf In de uitvoeringsparagraaf wordt weergegeven hoe de voorgenomen ruimtelijke ontwikkelingen ten uitvoer te brengen. Vermeld worden de te hanteren methoden en middelen en per project de in te zetten instrumenten. De uitvoeringsparagraaf is in december 2009 reeds door de Raad van Langedijk vastgesteld. Bij de totstandkoming van de nieuwe structuurvisie 2010-2030 dient de vastgestelde uitvoeringsparagraaf mogelijk op onderdelen te worden bijgesteld en geactualiseerd.
Programma
Wat?
Ruimtelijke ontwikkelingen en projecten
Waar?
Uitvoerings paragraaf
Hoe?
9
3.1.
Aanpak programmadeel A
Bij het opstellen van het programma wordt gebruik gemaakt van bestaande teksten in de huidige structuurvisie, van tussentijds verschenen visies en van meer recente en nieuwe inzichten t.a.v. beleid en huidige en verwachte ontwikkelingen. Per beleidsonderdeel staan de volgende vragen en elementen centraal: 1. beschrijving huidige situatie 2. knelpunten (huidig en verwacht / te voorzien) 3. wat zijn de doelen en ambities om de knelpunten op te lossen en op welke termijn? 4. hoe ziet het wensbeeld voor het betreffende beleidsonderdeel er uit in 2020 en in 2030? wensbeeld formuleren in tekst en beeld (kaarten, foto’s, etc). relatie van dit onderwerp of item met centrale lint Langedijk? 5. wat moet er gebeuren om het wensbeeld te bereiken? (beleid, uitvoering, acties)
Afsluitend onderdeel van het onderdeel programma is ‘ de opgaven op een rij’ waarin kort en bondig de verschillende beleidsopgaven worden opgesomd. Vooralsnog gaat het in Langedijk om de volgende sectoren en onderdelen: Algemeen Missie en visie; inzetten op dorps en landelijk karakter. Hoe vertaalt het dorps en landelijk karakter zich in ruimtelijke zin naar Langedijk en met welke opgaven? Sociaal Demografische kengetallen voor Langedijk en omgeving. Voorzieningenniveau nu en straks. Wonen; Demografische ontwikkelingen, woningbehoefte tot 2020 en 2030 uitgesplitst naar leeftijd (ontgroening, vergrijzing, ouderenbeleid), woningtype, woonmilieus en locaties (dorpen en nabijheid tot centrale as of lint). Stedenbouw, groen en openbare ruimte De dorpen in relatie en in samenhang tot elkaar en tot omringend landschap en water. Groen op buurt-, wijk-, dorps-, en streekniveau. Kwantiteit en kwaliteit van de openbare ruimte. Openbare ruimte als verbindend element en in relatie tot duurzaamheid. Mobiliteit/Verkeer Voetgangers, fietsers, autoverkeer, openbaar vervoer, vrachtverkeer, parkeerbeleid. Wijk-, lokaal en regionaal verkeer; doorgaand verkeer en verkeer in woon- en verblijfsgebieden. Economie Werkgelegenheid in arbeidsplaatsen, sectoren en locaties. Plannen en ambities onderverdeeld naar industrie, landbouw, bedrijven, kantoren, detailhandel en kleinschalige werkgelegenheid. Recreatie, toerisme, horeca en musea. Cultuurhistorie
10
Wat maakt Langedijk waardevol en uniek vanuit het verleden? Landschap en occupatie; bebouwd en onbebouwd. Welke onderdelen vragen om renovatie, herstructurering of revitalisering? In welke mate invulling geven aan ‘behoud door ontwikkeling?’ Water Waterwet, waterschap, waterplan, wateropgaven, waterkwantiteit en waterkwaliteit, gescheiden afvoer hemel- en afvalwater, doorvaarbaarheid i.r.t. wonen, recreatie en toerisme. Duurzaamheid Klimaat, milieu en energiebeleid in Langedijk. Hoe te komen tot integraal en samenhangend beleid? Langedijk klimaat- en energieneutraal in 2020 of 2030? Wanneer en waar welke windturbines? Grondbeleid Inbreng van juridische en planeconomische aspecten van belang voor zowel planvorming als uitvoering.
Organisatie van het werk aan het onderdeel A: Programma Per beleidsonderdeel is de opgave voor de betreffende functionaris om, al dan niet vanuit een bestaande visie en met verwijzing daarnaar, in een korte tekst aan te geven de trits ‘huidige situatie – opgaven en knelpunten – beleidsdoelen – wensbeelden en uit te voeren acties tot 2020 en 2030’. Afsluitend bij het programmaonderdeel kan een balans opgemaakt worden van beleidsvoornemens die strijdig zijn met elkaar dan wel die elkaar versterken en aanleiding geven tot slimme combinaties. Samenvattend en concluderend wordt het onderdeel programma afgesloten met ‘de opgaven van Langedijk op een rij’. Vervolgens vindt in deel B de ruimtelijke vertaling plaats van het complex aan beleidsopgaven tot 2020 en 2030. 3.2.
Aanpak deel B; de ruimtelijke vertaling
De structuurvisie 2010-2030 dient duidelijk aan te geven wat de ruimtelijke koers is van de gemeente voor de komende decennia. In deel B vindt de ruimtelijke vertaling plaats van het complex aan beleidsopgaven zoals geformuleerd in deel A.
Definitie van een visie: Een visie dient een beeld te geven van de situatie waarin de organisatie zich bevindt, de relevante ontwikkelingen, de ambities en doelstellingen voor een gedefinieerde termijn en de visie dient een beeld te schetsen van het verandertraject dat nodig is om daar te komen. De visie maakt het mogelijk om lijn te brengen in de activiteiten van de organisatie. Het maakt voor iedereen zichtbaar waar de organisatie naar streeft en het ‘ontwikkelt’ een systeem achter de processen van de organisatie. Een goede visie vergemakkelijkt daardoor zowel het nemen van beslissingen voor de langere termijn als het oplossen van de dagelijkse problemen.
Met betrekking tot een aantal beleidsvoornemens over de inrichting van de ruimte zijn in het verleden al besluiten genomen door BenW en gemeenteraad. Het betreft
11
ondermeer besluiten over nieuwbouwlocaties voor woningbouw en bedrijventerreinen, besluiten t.a.v. verkeersingrepen en een besluit over de Nota Doorvaarbaarheid. Vooralsnog behoeven deze besluiten geen heroverweging en is louter ruimtelijke inpassing en reservering aan de orde. Daarnaast dienen zich nu al een aantal onderwerpen aan welke in aanmerking komen voor een nadere analyse en creativiteitsslag: 1. De kansen en knelpunten die voortkomen uit de confrontatie van de diverse beleidsopgaven in deel A. 2. de vertaling in concreet beleid, acties en maatregelen vanuit het voornemen dat Langedijk haar dorpse en landelijk karakter moet versterken. 3. een visie op de ontwikkeling van het centrale lint, de ruggengraat van de dorpen Oudkarspel, Noord-Scharwoude, Zuid-Scharwoude, Broek op Langedijk en Sint Pancras. Welke rol wordt voorzien voor het lint voor de gemeente als geheel? Wat is een realistisch wensbeeld voor het lint in 20202030 op het gebied van wonen, cultuurhistorie, verkeer, detailhandel etc.? welke nadere onderzoeken, uitwerkingen, maatregelen en acties zijn nodig om het wensbeeld te realiseren? 4. wat is de bestaande en gewenste rol van water in het stedelijk weefsel van Langedijk en hoe ziet een samenhangende en integrale rol van het water eruit in relatie tot het gestelde bij de punten 1, 2 en 3? 5. Langedijk in het bredere ruimtelijk kader van de regio Alkmaar en de noordvleugel van de Randstad 6. hoe kunnen de voornemens op het gebied van duurzaamheid (klimaat, milieu, energie) ruimtelijk gestalte krijgen?
Organisatie van het werk t.a.v. onderdeel B: ruimtelijke vertaling Bij de start van onderdeel B wordt door de projectgroep een selectie gemaakt vanuit het complex van opgaven van onderdeel A:
Opgaven die reeds bekend zijn en waarover besluitvorming heeft plaatsgevonden en welke niet leiden tot discussie m.b.t. noodzakelijke ruimtelijke ontwikkeling en ingrepen.
Opgaven zoals in eerste aanzet genoemd onder 1 t/m 6 en welke vragen om nadere afweging, creativiteit en synthese. Voor deze opgaven is een extra creatieve inspanning vereist met ambtenaren, belanghebbenden en mogelijk externe deskundigen. Gedacht wordt aan enkele sessies, al dan niet afgewisseld met excursies naar geslaagde projecten op relevante onderwerpen.
Op basis van de selectie en de resultaten van de sessies wordt een conceptonderdeel B; ruimtelijke vertaling opgesteld waarna verdere completering en verfijning wordt aangebracht, indachtig het gegeven dat een structuurvisie de hoofdlijnen van ruimtelijk beleid en ontwikkeling dient aan te geven.
12
Instellen projectgroep Maart 2010
Projectplan BenW
Themasessie raadsleden 13 april en 22 juni
waterplan verkeersplan
Programma structuurvisie Belangengroeperingen Mei 2010
Excursie raadsleden/belangroepen
woonvisie
Missie-visie Economie / detailhandel
BenW en Raad
Overige deelvisies
Knelpunten en opgaven Ruimtelijke vertaling Atelier met ambt. belangengr. en raadsleden 5 oktober
Ext deskundigen en good practice elders
Atelier met ambt. belangengr. en raadsleden
BenW en Raad
Uitvoeringsparagraaf
Huidige en in dec 2009 door raad vastgestelde uitvoeringsparagraaf actualiseren/bijstellen o.b.v. programma en ruimtelijke vertaling
BenW en Raad
13
4. 4.1.
Projectinrichting Organisatie De kern van de tijdelijke projectorganisatie Structuurvisie Langedijk 20202030 bestaat uit een projectgroep waarin vertegenwoordigd de meest relevante beleid- en kennisdomeinen (wonen, verkeer, grondzaken, economie, sociaal, water, milieu, stedenbouw). Op ad hoc-basis en als agendalid kunnen andere disciplines worden betrokken bij het project structuurvisie. De projectgroep is verantwoording schuldig aan een Stuurgroep waarin de meest betrokken wethouder(s) zitting hebben. Als
vaste leden van de projectgroep worden voorgesteld: Gijs Kornmann - projectleider Leonie Bruin - secretariaat Marianne Zeedijk – stedebouw Mirjam Peereboom – wonen Nathalie de Niet – RO algemeen Maarten Koning – verkeer en infra Gerhard Schutten – milieu en duurzaamheid Schelte Meinsma – economie Team welzijn – één vertegenwoordiger Sylvia Stoop - communicatie Eveline Plomp – veiligheid, horeca
Op ad hoc-basis neemt deel aan de projectgroep: Frieda Coppens - onderwijs
Voorzitter en trekker van de projectgroep is de (externe) projectleider. De projectleider initieert, schrijft, geeft leiding aan het project en bewaakt de voortgang en de uitputting van middelen. De projectleider: − is voorzitter van de Projectgroep; − coördineert de werkzaamheden en stuurt de medewerkers binnen de projectorganisatie aan; − secretaris van de Stuurgroep; − draagt zorg voor uitvoering van de besluiten van de stuurgroep en de projectgroep − is penvoerder en eindredacteur van de structuurvisie en onderdelen. − voert regelmatig overleg met de projectwethouder en de afdelingsmanager − is verantwoordelijk voor de tijdige voortgang van de werkzaamheden; − is financieel budgethouder voor het totale project, iedere opdracht en rekening loopt via de projectleider; − draagt zorg voor de projectadministratie (projectdossier); − is verantwoordelijk voor de interne communicatie over het project naar ambtelijke medewerkers en bestuurders;
14
−
draagt samen met de projectwethouder zorg voor de communicatie naar buiten, op basis van besluiten van de Stuurgroep, incl. actualisatie van de projectinformatie op de website.
Gemeenteraad, belangengroeperingen en burgers worden zoveel mogelijk meegenomen in het proces van totstandkoming en worden tussentijds geïnformeerd:
Bij de start van het project/proces wordt een thema-avond georganiseerd voor raadsleden met informatie over Wro, structuurvisie en project/proces Langedijk. Het projectplan wordt vooraf ter kennisname gezonden aan de Raad. Het programmadeel A wordt ter vaststelling voorgelegd aan de Raad, evenals het resultaat van de ruimtelijke vertaling. Tenslotte wordt de concept-structuurvisie ter definitieve vaststelling aangeboden aan de Raad van Langedijk.
Representanten van belangengroeperingen worden middels themasessies zowel betrokken in het programmadeel als bij de daaropvolgende ruimtelijke vertaling. Tot deze representanten worden ook gerekend de vertegenwoordigers van de diverse verenigingen van dorpsbelangen.
Stuurgroep
Belangengroeperingen
Projectleider
Projectgroep
4.2.
Externen; deskundigen, waterschap, woningcoorporatie
Personeel
De projectgroep wordt zoveel mogelijk gevormd door ambtenaren/medewerkers van de gemeente Langedijk. Daarbij wordt er vanuit gegaan dat voldoende beleidskennis en –kunde aanwezig is op de relevante beleidsterreinen. Tijd dient te worden gereserveerd voor het deelnemen aan overleggen van de projectgroep en voor daaruit voortvloeiende werkzaamheden. De voorgestelde werkwijze is efficiënt, garandeert optimale betrokkenheid en genereert kennis voor vervolgstappen en –uitwerkingen van de structuurvisie. De projectgroep wordt bijgestaan door een planner (Excel / MS-projects) en een stedenbouwkundig tekenaar (kaarten, illustraties, lay-out eindrapport, cf IMRO-code)
15
4.3.
Administratieve procedures
De projectgroep/projectleider is verantwoording schuldig aan de stuurgroep en overlegt en rapporteert daartoe regelmatig. Het projectplan is leidend bij de uitvoering ervan en bij afwijkingen en wijzigingen wordt de stuurgroep hiervan in kennis gesteld. Met een uren- en financiële administratie worden zowel de voortgang als de beschikbaarheid van middelen bewaakt.
4.4.
Financiën Ten behoeve van het project Actualisatie Structuurvisie is in de gemeentebegroting voor 2010 een bedrag opgenomen ad € 100.000,--. Gelet op het feit dat de totstandkoming van de structuurvisie is voorzien door eigen ambtenaren, is het gereserveerde bedrag bedoeld voor inhuur externe projectleider en mogelijk externe inhuur van deskundigheid op ad hoc-basis. De projectleider is financieel verantwoording schuldig aan de ambtelijke opdrachtgever. Desgevraagd kan de projectleider op elk moment inzicht verschaffen over de financiële stand van zaken van het project als geheel en over afzonderlijke inkomsten en uitgaven.
4.5.
Informatie
De projectgroep i.c. de projectleider rapporteert met regelmaat aan de ambtelijke opdrachtgever en aan de stuurgroep. Van de projectgroepvergaderingen worden agenda’s en verslagen gemaakt en gearchiveerd. Complete en afgeronde onderdelen van het project worden geplaatst op de internetsite van de gemeente nadat BenW en gemeenteraad hiervan in kennis zijn gesteld. Op cruciale momenten tussentijds worden burgers geïnformeerd middels nieuwsbrieven of krant.
16
5. Plannen
5.1.
Activiteitenplan
Structuurvisie 2010
mrt
april
mei
juni
juli
aug
sept
okt
nov
dec
jan
feb
Start projectgroep
A; structuurvisie programmatisch
B; ruimtelijke vertaling
Concept structuurvisie
Tijdbesteding in uren (geschat en voorlopig): Functionaris en activiteiten
Uren
Projectleider: 11 mnd (44 wk) à 2 dgn/week (44 x 2 x 8)
704
Projectmedewerkers (6): Intensief: 44 weken gemiddeld ½ dag per week: 6 x 30 x 4 Extensief (ad hoc) (6): gem ½ dag per 2 weken: 6 x 15 x 4
720 350
Planner: gem. ½ dag per maand
44
Tekenaar:
80
Secretariaat:
80
TOTAAL
1.978
17
5.2.
Communicatieplan
Aanleiding De gemeente Langedijk staat voor de opgave de huidige structuurvisie te herzien. In de structuurvisie worden de ruimtelijke voornemens van de gemeente vastgelegd en wordt duidelijk hoe de gemeente om wil gaan met ruimteclaims, hoe zij ruimtelijk relevante ontwikkelingen wil sturen en welke ontwikkelingen zij in een gebied juist niet wil. De structuurvisie vormt voor het bestuur een afwegings- en argumentatiekader bij concrete ruimtelijke beslissingen en bij de inzet van bestuurlijke uitvoeringsinstrumenten. De structuurvisie heeft betrekking op alle ruimtelijke ontwikkelingen in het gemeentelijke grondgebied in de periode 2010 - 2030. Ambitieniveau Bij het opstellen van een structuurvisie vormt de interactie en communicatie met ambtelijk apparaat. politiek en bevolking (inhoudelijk, bestuurlijk, maatschappelijk) een belangrijk onderdeel. In het traject is het voorts van belang dat regelmatig van gedachten wordt gewisseld met de raad en raadsfora. Voor het verkrijgen van een breed bestuurlijk draagvlak is dit een essentieel onderdeel. Voor een structuurvisie is naast de inhoudelijke kwaliteit ook de kwaliteit van het maatschappelijk debat en het procesresultaat van belang. Het doel is daarbij het bereiken van consensus, draagvlak en uitvoeringbetrokkenheid. Om die reden is rekening gehouden met twee discussieavonden met een klankbordgroep en twee informatieavonden voor de bevolking voor het officiële vaststellingstraject van de structuurvisie. Tijdens deze avonden, die primair beschouwd worden als mogelijkheden om van gedachten te wisselen, wordt nadrukkelijk geprobeerd de creativiteit los te maken, lopende dialogen voort te zetten en open te staan voor inhoudelijke bijdragen. Communicatiedoelstelling De communicatie rond de structuurvisie richt zich voornamelijk op twee aspecten: informeren en het bewerkstelligen van draagvlak. Er wordt onderscheid gemaakt tussen interne en externe communicatie. Onder interne communicatie wordt verstaan de communicatie met belanghebbenden binnen de gemeentelijke organisatie: raadsleden, collegeleden, managementteam en ambtenaren van de gemeentelijke organisatie. De interne communicatie heeft ondermeer tot doel: − het uitwerken van de door de raad gestelde kaders − het benoemen van de belangrijkste thema’s − het voorbereiden van besluitvorming
18
−
het verstrekken van informatie over het verloop en de uitkomsten van het proces Onder externe communicatie wordt in dit geval verstaan de communicatie over de structuurvisie met burgers, organisaties/instanties en regionale spelers. Het doel hiervan is ondermeer: − bekendheid geven aan het feit dat de gemeente een structuurvisie opstelt − betrokkenheid creëren onder verschillende doelgroepen − belangstellenden stimuleren tot deelname − doelgroepen informeren over het proces en de resultaten met een uitstraling naar niet deelnemers − het imago van de gemeente Langedijk en het bestuur versterken Te allen tijde dient voorkomen te worden dat inwoners van Langedijk voor verrassingen komen te staan als de structuurvisie is vastgesteld of dat zij het gevoel hebben dat ‘zij er niets van wisten’ of ‘er niet bij betrokken zijn geweest’. Liever ziet de gemeente dat de gesprekken over de structuurvisie door alle doelgroepen worden herkend als een bijzondere en unieke gebeurtenis en de kans om invloed uit te oefenen op de toekomst van Langedijk. Communicatieboodschap Om de medewerking van alle interne en externe partijen te verkrijgen dient het hen helder te zijn dat de structuurvisie een verplicht en serieus instrument is dat richting geeft en houvast biedt voor de ruimtelijke inrichting in de toekomst. Dat betekent dat ook duidelijk gesteld moet worden welke (in)richting in bepaalde gebieden niet mogelijk is. De volgend elementen vormen gezamenlijk de onderdelen van de communicatieboodschap: − Samen bouwen aan de toekomst. De uiteindelijke structuurvisie is het resultaat van een gemeenschappelijke inspanning van interne en externe partijen. Het is daarmee een visie van, door en voor dé Langedijkers. − Meer dan een mijmering: In de structuurvisie worden de ruimtelijke voornemens van de gemeente vastgelegd en wordt bekend gemaakt hoe de gemeente om wil gaan met ruimteclaims, hoe zij ruimtelijk relevante ontwikkelingen wil sturen en welke ontwikkelingen zij in een gebied juist niet wil. Het geeft de kaders voor de ruimtelijke ontwikkelingen in de periode 2010-2030. − Totstandkoming structuurvisie slim en efficiënt: bij de totstandkoming van de structuurvisie 2010-2030 wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van bestaand materiaal en recent door de gemeenteraad vastgestelde nota’s en visies. Daarbij wordt het werk hoofdzakelijk en bij voorkeur verricht door ambtenaren in vaste dienst.
19
Communicatiefasen Het opstellen van een structuurvisie verloopt in een aantal fasen. In de eerste opzet van het plan van aanpak voor het opstellen van de structuurvisie worden de fasen als volgt geformuleerd: - De inventarisatie en onderzoeksfase, uitmondend in een programma en opgaven voor de toekomst van Langedijk. - Opstellen van concept structuurvisie als ruimtelijke vertaling van programma en opgaven - Vaststelling van de Structuurvisie door de gemeenteraad. Iedere fase heeft zijn eigen communicatieve eigenschappen. Daarbij geldt een onderscheid tussen formele en informele communicatie. De formele communicatie heeft betrekking op de voorgeschreven inspraak- en andere procedures. De informele communicatie heeft een meer informatief karakter en is vooral gericht op het verkrijgen van draagvlak. Bij alle communicatie-uitingen, in schrift dan wel in bijeenkomsten, is de aandacht vooral gericht op inhoud, niet op emoties. Doelgroepen Er is onderscheid te maken tussen interne- en externe doelgroepen. Deels kunnen we voor deze doelgroepen dezelfde informatiestromen benoemen. In sommige gevallen wijken ze af. Voor de interne groep is het bijvoorbeeld van belang de planningen en het proces indringend te communiceren. Daarmee wordt voor iedereen duidelijk wie welke acties in het proces onderneemt en wanneer. Het bedienen van de interne doelgroep heeft ook als doel eenduidigheid naar buiten te bevorderen. We praten met dezelfde mond, we houden ons aan dezelfde afspraken. Elders in dit plan worden de verschillende communicatiemomenten benoemd en ondergebracht in een overzicht. Zowel de interne als de externe doelgroep hebben daarin een plaats. Globaal is de volgende onderverdeling te maken: Interne doelgroepen Gemeenteraad College van B&W Direct ambtelijk betrokkenen Overige ambtelijke medewerkers
Externe doelgroepen Belangengroeperingen, zoals Bedrijfskring Langedijk AOL Milieufederatie WLTO Agrariërs Langedijk Waterschappen Provincie Noord-Holland Omliggende gemeenten Langedijker bevolking Recreatieschap Geestmerambacht Pers Woningcorporaties
20
Communicatiemiddelen Ontwikkelen van een informatiekrant (themabijlage in Langedijk informeert) met inhoudelijke informatie over de structuurvisie, de stand van zaken en de verschillende procedures die nog worden doorlopen. Als wordt besloten tot het uitgeven van een krant dan zal deze bij de start van de inspraakprocedure beschikbaar moeten zijn. Redactionele artikelen in de loop van het project in de gemeentekrant Langedijk informeert en website parallel aan de officiële publicaties. Het gaat daarbij om inhoudelijke informatie. Dus wat houdt de structuurvisie in, wanneer en hoe gaat het gebeuren. Duidelijke aankondigingen in Langedijk informeert, in persberichten en op de gemeentelijke website over de momenten waarop politiek Langedijk (zowel in raadscommissies als in gemeenteraad) over de structuurvisie spreekt. Persconferentie voor regiopers waarin gemeentelijke visie op structuurvisie duidelijk wordt uitgelegd (tevens overhandiging van kaartmateriaal en mogelijke andere relevante stukken, informatiekrant) Persbericht aan regiopers, vooral gericht op het inspraaktraject. Kaartmateriaal of beamer-presentatie, die gebruikt kan worden tijdens inspraakavonden en bijeenkomsten van klankbordgroep. Speciale projectwebsite met informatie over de structuurvisie, maar ook met reactiemogelijkheden in verschillende fasen van de totstandkoming van de structuurvisie. Klankbordgroep De nieuwe Wro stelt nadrukkelijk eisen bij de totstandkoming van een structuurvisie over de inbreng van en communicatie met burgers. Een verantwoording hiervan zowel vooraf als achteraf in een aparte communicatieparagraaf is meest gebruikelijk en voor de hand liggend. Op meerdere momenten in het voorgestelde proces is voorzien in het informeren en consulteren van raad en belangengroeperingen. Met regelmaat zal verslag worden gedaan van de voortgang en zullen aankondigingen verschijnen in Langedijk Informeert en op de gemeentewebsite. Voorafgaand aan de aanbieding van de conceptstructuurvisie 2010-2030 aan de gemeenteraad wordt deze ter visie aangeboden aan de burgers van Langedijk. Van de gemaakte opmerkingen en de beantwoording daarvan door BenW wordt een aparte Nota gemaakt. Deze Nota van Beantwoording wordt als bijlage bij de structuurvisie 2010-2030 ter vaststelling aangeboden aan de gemeenteraad. Gelet op het uitgebreide communicatietraject waarin het proces van totstandkoming van de structuurvisie 2010-2030 thans voorziet, wordt geen aparte klankbordgroep geformeerd.
21
Planning De planning is direct gerelateerd aan het tijdspad van de totstandkoming van de structuurvisie, zie hiervoor ook de projectplanning Communicatiebudget Nader in te vullen
22
Communicatieplan in tabelvorm Voorlopig en nader in te vullen Moment
Raad
Projectplan
Tkn aan raad
Info en uitleg bij start
Raadsleden nieuwe raad middels themaavond
Opstellen programmadeel A
Belangen groeperingen
Burgers
Ext. organisaties
via website gemeente en ‘Landedijk informeert’
middels (uitnodigings)brief
Resultaten programmadeel A
Ter vaststelling
Plenaire sessie met vertegenw. van belangengroeperingen Via website
Verdieping en oriëntatie op speciale onderwerpen Ruimtelijke vertaling deel B
Workshops / excursies
Workshops / excursies
Workshops / excursies
Werksessie met raadsleden
Deelsessies op thema’s en onderwerpen
(Deelsessies op thema’s en onderwerpen)
Resultaten deel B
tkn
Informeren via website en ‘Langedijk informeert’
Conceptstructuurvisie
Via website
Inspraak via inloopavond, gemeentekrant en website
Toezending concept voor commentaar
Nota van commentaar en reactie Conceptstructuurvisie met nota van commentaar en antwoord
Ter vaststelling
Tkn via website en gemeentekrant
23
