Projectplan Gemeenschaps boerderij
“CitySeeds” Middelburg
Inleiding In de huidige maatschappelijke ontwikkelingen zien we dat er een steeds groter beroep gedaan wordt op de inzet en de participatie van de burger in de samenleving. In deze ontwikkeling zien we dat de overheid met Welzijn Nieuwe Stijl en de Kanteling een stap terug en doet daarbij een groter appel op de burger om in te stappen in die gebieden waar zorg en inzet dreigt weg te vallen. De overheid wil daarbij de burger stimuleren om vanuit de eigen kracht te ondernemen in actief burgerschap; meer de zelfregie in handen te nemen in plaats van afhankelijk te zijn van voorzieningen. Daarbij zien we dat er een groeiende behoefte bij burgers is aan hulp op financieel, sociaal en geestelijk gebied. Niet voor iedere burger is participeren in de samenleving vanzelfsprekend. Stadslandbouw is wereldwijd een nieuwe trend en kan een grote bijdrage leveren aan de verschillende beleidsdoelen van de gemeente Middelburg op sociaal, economisch en ecologisch gebied. Het is een voorbeeld van positieve initiatieven vanuit burgers en maatschappelijke organisaties. Het gezamenlijk onderhouden en beheren van een moestuin (stadslandbouw) biedt de volgende kansen om in te springen op die behoeften:
Cohesie door samenwerking en bevorderen van contacten tussen burgers Mogelijkheid om op een laagdrempelige manier mee te kunnen doen aan de samenleving (activeren van de burger) Saamhorigheid ontwikkelen in de wijk Vaardigheden ontwikkelen door vrijwilligers op alle niveau’s Gezonde leefstijl stimuleren (gezond voedsel verbouwen en verwerken, bewegen in de buitenlucht)
Het project Gemeenschapsboerderij “CitySeeds” sluit volledig aan bij het leefbaarder maken van de wijk Dauwendaele zoals beschreven in de Wijkvisie Dauwendaele “Dauwendaele voor elkaar”. In de ontwikkeling van het project kunnen ook de scholen in de wijk betrokken worden om de kinderen bekend te maken met gezond voedsel en de voedselketen.
Doelstelling van Project Gemeenschapsboerderij Middelburg “CitySeeds”: Het doel van Project “CitySeeds” is om plaats te bieden aan die mensen die inactief zijn geworden en in een isolement zijn geraakt of dreigen te raken door diverse omstandigheden, zichzelf te ontwikkelen en activeren. Afgeleide doelstellingen om de hoofddoelstelling te realiseren zijn: bestrijding financiële armoede door voorziening in voedsel bestrijding sociale armoede door inzet in het project doorbreken van sociaal isolement van diverse bevolkingsgroepen zoals laagopgeleiden, langdurig werklozen, allochtone groepen en mensen met een beperking ontwikkeling van positief zelfbeeld en zelfrespect door educatie en begeleiding en het ontwikkelen van diverse activiteiten binnen het project voorzien in een maatschappelijke betrokkenheid van mensen die in een (tijdelijke) uitkeringssituatie zijn terechtgekomen Project Gemeenschapsboerderij Middelburg “CitySeeds” Om de doelstelling te behalen wordt er een stadslandbouwtuin (moestuin) aangelegd achter het voormalig ROC gebouw aan de Ravensteijnweg in Middelburg waaraan de volgende activiteiten worden gekoppeld:
1. 2. 3. 4. 5. 6.
kweken en telen van groente en fruit (kweken van snijbloemen) bereiden van maaltijden voor en met doelgroep opzetten van kookcursussen opzetten van kookworkshops / bloemschikworkshops ontwikkelen en geven van training in sociale en praktische vaardigheden houden van pluimvee
Opzet Project “CitySeeds” Voor het Project Gemeenschapsboerderij Middelburg “CitySeeds” zijn diverse stappen nodig.
Ontwikkelen van een tuin- en teeltplan Aanschaf van benodigde materialen Werven van vrijwilligers Recyclen van materialen die vrijkomen bij inrichting van de tuin Plan voor Fondsenwerving ontwikkelen Communicatieplan opstellen
Aansturing en begeleiding Om het Project Gemeenschapsboerderij Middelburg “CitySeeds” succesvol te kunnen laten verlopen, is een duidelijke en effectieve organisatiestructuur van groot belang. Door het feit dat hier sprake is van een vrijwilligersorganisatie vraagt de aansturing en begeleiding van de organisatie extra inzet en aandacht. In dit hoofdstuk maken we opzet zichtbaar van de gewenste organisatiestructuur. De invulling van de diverse functies met bijbehorende verantwoordelijkheden en eisen zal in aparte functieomschrijvingen worden vastgelegd. 1. Organisatievorm en Bestuur Project Gemeenschapsboerderij Middelburg “CitySeeds” wordt opgezet in de rechtsvorm van een stichting. Binnen deze stichting zal een dagelijks bestuur van minimaal 3 bestuursleden zorgdragen voor de opzet en bewaking van de beleidspunten van het project en voor de uitvoer van de verplichte bestuurstaken. Het bestuur zal direct een aan te stellen Projectleider c.q. Algemeen Coördinator aansturen. 2. Projectleiding Het project zal in de dagelijkse activiteiten worden aangestuurd door de Algemeen Coördinator. Deze is belast met de verschillende coördinatoren van de activiteiten. De AC legt verantwoording af aan het dagelijks bestuur. De voorkeur gaat dringend uit naar een op parttime basis betaalde invulling van deze functie. De voorkeur is gebaseerd op het feit dat een project als deze een professioneel kader vraagt door de vele contacten met overheid, maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven en financiers. Hierin is een belangrijk factor als continuïteit van uitermate groot belang. Deze combinatie van vaardigheden en professionaliteit kan niet worden verwacht van iemand die op vrijwillige basis meewerkt aan dit project. 3. Coördinatoren Voor ieder taakgebied zal een aparte coördinator worden aangesteld. Deze coördinatoren sturen de vrijwilligers aan die in het desbetreffende taakgebied werkzaam zijn. Iedere coördinator werkt op vrijwillige basis.
De volgende taakgebieden zijn van belang: - Groentekweek - Administratie - Fruitkweek - Vrijwilligers - Kookcursussen - Boekhouding - Kookworkshops - Fondsenwerving - Materiaalbeheer - Public Relations - Logistiek - Toezicht pluimvee en Kleinvee 4. Adviseurs Ter ondersteuning van het bestuur en de AC is een adviesraad gewenst. Deze adviesraad kan bestaan uit vertegenwoordigers van de volgende gebieden: - politiek - maatschappelijk organisaties - bedrijfsleven - kerken De inhoudelijke taken van deze adviesraad kunnen in een later stadium worden vastgelegd. 5. Vrijwilligersbeleid Het project Gemeenschapsboerderij Middelburg “CitySeeds” zal een duidelijk vrijwilligersbeleid hanteren. Dit zal schriftelijk worden vastgelegd en aan iedere potentiele vrijwilliger worden uitgereikt. Daarnaast zal er voor iedere vrijwilliger een vrijwilligerscontract worden opgesteld. Samenwerkingsverbanden Op dit moment wordt er gesproken over een potentiële samenwerking tussen Stichting Welzijn Middelburg (SWM) en Project “CitySeeds”. SWM kan langdurig mensen vrijwilligerswerk laten doen binnen het project “CitySeeds”. Daarnaast zijn samenwerkingsverbanden denkbaar met diverse maatschappelijke organisaties. In de totstandkoming van de samenwerkingsverbanden zal zoveel mogelijk worden gewerkt met het al bestaande netwerk aan organisaties zoals Voedselbank, Kledingbank, Stichting Present Walcheren, Maatschappelijk Werk, scholen, kerken en bedrijfsleven en de lokale overheid. Door deze samenwerking is de doelgroep ook makkelijk bereikbaar en hoeft niet specifiek een wervingscampagne te worden ontwikkeld.
Financiën Uiteraard zal een project als “CitySeeds” ook financieel draagkrachtig moeten zijn om het voortbestaan te garanderen. Hiervoor zijn een Investerings- en Exploitatiebegroting opgesteld. Deze begrotingen zijn indicaties van wat nodig kan zijn. Vanuit het project zal de strategie uitgewerkt worden om door middel van de samenwerkingsverbanden zoveel mogelijk materialen en kosten door sponsoring af te dekken. De Investerings- en Exploitatiebegroting vind u in Bijlage 2. Tijdlijnen Voor het project CitySeeds willen we langs de volgende tijdlijn te werk gaan: - Oktober – december 2013 gereed maken grond voor de winter - Aanschaf diverse materialen zoals gereedschappen, ploeg, frees enz. - Aanschaf en plaatsen tunnelkas in de periode oktober – december - Najaar 2013 planten fruitbomen en fruitstruiken - Januari – maart start kweekseizoen 2014 - April – november 2014 eerste kweek en groeiseizoen
Bijlage 1.
Financiële en sociale armoede Armoede in Nederland In Nederland leven momenteel zelfs meer dan 1.000.000 mensen in “stille armoede”, aldus de armoederapporteurs. Schrikbarende feiten en cijfers die nog steeds stijgen. Armoede is nog steeds één van de belangrijkste sociale problemen van deze tijd. Het ontbreken van de benodigde (financiële) middelen kan er toe leiden dat mensen op allerlei manieren niet volwaardig aan de maatschappij kunnen deelnemen. Dit kan voor de getroffen individuen en huishoudens vaak grote negatieve psychologische en/of sociale gevolgen hebben. Voor de samenleving als geheel betekent het bovendien een grote onderbenutting van de latente capaciteiten van (een deel van) haar burgers Getallen Minima Zeeland In totaal 9.028 huishoudens in Zeeland ontvangen een inkomen dat ligt onder de 105% van het sociaal minimum. Dit is ongeveer 5,3% van het totaal aantal huishoudens. Het aantal personen dat deel uitmaakt van een minimumhuishouden in Zeeland bedraagt 16.692 (Walcheren: 6.748, Oosterschelderegio: 4.726, Zeeuws-Vlaanderen: 5.218). Dit is ongeveer 4,4% van de Zeeuwse bevolking. Ongeveer een kwart van deze personen is jonger dan 18 jaar; iets meer dan de helft behoort reeds drie jaar of langer tot de minima. Armoede in Zeeland Er zijn wijken in de Zeeuwse steden waar bijna 20% van de huishoudens tot de lage inkomenscategorie moet worden gerekend. Bedenk daarbij dat armoede vaak slechts een indicator is voor veelzijdige problematiek als lage scholing, onvolledige gezinnen, verslaving, sociale, fysieke of geestelijke beperkingen. Daarnaast berekende het CBS onlangs dat mensen onder de lage inkomensgrens ook in Nederland gemiddeld 5 jaar eerder overlijden en 14 jaar langer in hun beleving in ongezondheid moeten leven. Ongeveer 2 op de 3 minima of langdurige minima is woonachtig in één van de vier ‘grote’ gemeenten (Middelburg, Vlissingen, Goes of Terneuzen). Gezien het feit dat ongeveer de helft van de Zeeuwse huishoudens in één van deze gemeenten woont is dus duidelijk sprake van een oververtegenwoordiging van de bewoners van deze gemeenten onder de Zeeuwse minima. Langdurige minima De 13 Zeeuwse gemeenten tellen in totaal 5.286 huishoudens met een inkomen dat reeds langer dan drie jaar minder bedraagt dan 105% van het sociaal minimum. Dit heeft betrekking op 8.573 personen (Oosterschelderegio: 2.372, Walcheren: 3.495, Zeeuws-Vlaanderen: 2.706). Het aantal kinderen (<18 jaar) bedraagt (bij benadering) ruim 2.000 personen.
