PROJECTOPROEP
COLLECTIEVE MOESTUINEN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST
2013
PAGINA 1 VAN 5 – COLLECTIEVE MOESTUINEN - 2012
Voorstelling projectoproep Deze projectoproep "Collectieve moestuinen" komt voort uit het initiatief van Leefmilieu Brussel en wordt begeleid door de vzw " Le début des haricots". Deze oproep richt zich tot iedereen die interesse heeft om een collectieve moestuin op poten te zetten. Met dit initiatief willen we de nieuwe collectieve moestuinen in het Brussels Gewest tijdens hun opstartfase begeleiden gedurende een periode van 10 maanden. Het doel is om na deze periode het project zelfstandig te laten functioneren.
Wat is een stedelijke collectieve moestuin? Een stedelijke collectieve moestuin is in de eerst plaats een groene plek, een plaats waar de natuur het voor het zeggen heeft en waar men zich goed voelt! Wat kan er zoal gedaan worden ? Er wordt vooral geteeld: alle soorten groenten (groenten die zelden in een supermarkt te vinden zijn), fruit, aromatische en geneeskrachtige planten, bloemen. Maar het gaat ook om de gezelligheid! Het belangrijkste is dat men plezier schept uit het samenzijn, de handen in de aarde steekt en verantwoordelijkheid en inzicht over de eigen voeding verwerft. Een collectieve moestuin is vooral een plaats van uitwisseling: het projet krijgt vorm en inhoud door de kennis en de inzet van elke afzonderlijke deelnemer. In een collectieve moestuin kan men samen op één collectief perceel tuinieren, de tuin opdelen in individuele perceeltjes ofwel werken met een combinatie van beiden. Eigenlijk bestaat er geen algemeen recept: elke afzonderlijke moestuin bepaalt de eigen manier van werken die het beste bij zijn doelstellingen past. Het is belangrijk dat het algemene beheer van het project gemeenschappelijk is en dat het project toegankelijk is voor de buurtbewoners. Met andere woorden: een collectieve moestuin is een plek waar men van de natuur, van het samenzijn en van de eigen buurt geniet.
Begeleiding en ondersteuning Wij willen graag de nieuwe, opstartende initiatieven ondersteunen. Deze steun zal uit twee delen bestaan: enerzijds de begeleiding door de vzw Le début des haricots en anderzijds een financiële steun die het mogelijk maakt in materiaal te inversteren. De begeleiding door de vzw Le début des haricots zal vooral gebaseerd zijn op regelmatige ontmoetingen met de tuiniers op het terrein. De bedoeling van deze ontmoetingen is de tuiniers te helpen zodat het project uiteindelijk geheel zelfstandig kan functioneren. Naargelang de behoeften kunnen deze bijeenkomsten zowel in de vorm van vergaderingen, theoretische cursussen, bezoeken aan de moestuin en/of praktische workshops plaatsvinden. Het is uiteraard wenselijk om de opvolging uit al deze middelen te laten bestaan. Alle nodige informatie, alsook nuttige contacten zullen tegelijk ter ondersteuning van het project worden aangeboden, en dit naargelang de concrete behoeften. De ontmoetingen vinden één keer per maand plaats (behalve augustus), van februari tot november, dus er zijn er 9 per jaar.. Het zal doorgaan op een doordeweekse dag, overdag of aan het begin van de avond en ongeveer 3 uur duren. Aan het begin van het jaar zal er ook voor alle geselecteerde groepen een gemeenschappelijke opleidingsdag worden aangeboden.
PAGINA 2 VAN 5 – COLLECTIEVE MOESTUINEN - 2012
Overzicht van de voorziene fases in het kader van de begeleiding het hele jaar door:
Ontvangst van de aanvraagdossiers kandidaturen Van november 2012 tot februari 2013
Selectie van de projecten Ondertekening van begeleidingsovereenkomsten voor de projecten en uitvoering bodemanalyses op betrokken terreinen Contact met de groepen en gemeenschappelijke opleidingsdag voor geselecteerde projecten
Van maart tot november 2013
Bijeenkomsten met de groep op het terrein
BELANGRIJK : De begeleide ontmoetingen zijn niet de enige samenkomsten in de moestuin. Er wordt wel verwacht dat de medewerkers van de moestuin zich ook buiten de ontmoetingen met de vzw organiseren, en zowel permanenties als vergaderingen bijwonen. Buiten de ontmoetingen op het terrein staat de vzw Le début des haricots ook in voor het telefonisch en per mail beantwoorden van vragen. Elk goedgekeurd project kan rekenen op een financiële steun ter waarde van 2000 euro. Dit bedrag kan worden gebruikt voor : − De aankoop van materiaal, zaaigoed, boompjes, afdakjes, potgrond, ... − De aanleg van teeltbakken − Regenwateropvang − De aanleg van een waterpoel − Het organiseren van evenementen − Het uitvoeren van creatieve projecten Enkel de kosten van de aankopen in het kader van het project kunnen worden vergoed, het betreft dus geen lonen die aan het project verbonden zijn. Daarom wordt voor elk project gevraagd om een gedetailleerd voorlopig budget op te maken. Het bedrag zal worden goedgekeurd en toegekend door de selectiejury. Bovendien willen we nadrukkelijk vermelden dat het aankopen van nieuwe gereedschappen of bouwmaterialen niet altijd nodig is. We moedigen aan om in de eerste plaats materiaal te recycleren of tweedehands aan te schaffen.
Tot wie richt zich deze projectoproep ? De projectoproep richt zich tot elke burger, maar ook tot verenigingen en openbare instellingen, die reeds bezig zijn met het uitbouwen van een collectieve moestuin (volle grond, bakken, daktuinen, ... ) Deze oproep richt zich niet tot scholen, daar andere ondersteuning voor de schooltuintjes van toepassing is (zoals bijvoorbeeld het project Jardin des Couleurs, ook begeleid door de vzw Le début des haricots).
PAGINA 3 VAN 5 – COLLECTIEVE MOESTUINEN - 2012
Wie zijn de actoren? 1/ De pilootgroep: het centrale orgaan binnen de groep. Deze bestaat minstens uit 5 leden bestaat, over het algemeen zijn dit vrijwilligers die als tuinier deelnemen aan het project en zich ook willen engageren binnen de algemene organisatie en het beheer van het project. De pilootgroep zal het project opvolgen gedurende de gehele periode van begeleiding en ook na verloop van deze periode. Verantwoordelijkheden van de pilootgroep: Algemene coördinatie van het project Communicatie tussen alle betrokken actoren Verwerven van benodigde competenties voor het beheer van de moestuin Organisatie van evenementen Budgetbeheer Contact met Début des haricots en Leefmilieu Brussel Waken over duurzaamheid project 2/ De deelnemers: iedereen die van ver of van dichtbij aan het project meedoet.Ofwel alle tuiniers die bij de pilootgroep horen ofwel een andere samenstelling waar de groep voor gekozen heeft! 3/ De instellingen: indien het project is opgestart door één of meerdere instellingen. In dit geval is het van groot belang duidelijk vast te stellen wat de betrokkenheid en te vervullen rol van deze laatsten binnen het project zijn. Dit aandeel zal bepaald moeten worden naar gelang de doelstellingen van het project maar eveneens de capaciteit van de pilootgroep tot zelfstandig werken. In sommige gevallen kan een instelling enkele verantwoordelijkheden van de pilootgroep op zich nemen. Voorwaarden tot het indienen van het project • De moestuin ligt in een van de 19 Brusselse gemeenten. • Er is al een pilootgroep gevormd (zie vorige paragraaf) • Er bestaat al een ‘kerngroep’ (over het hele jaar blijvend) • Het project bevindt zich reeds in de opstartfase • Er moet een onmiddellijk beschikbaar terrein zijn (reeds opgestelde bestemmingsovereenkomst of op het punt opgesteld te worden). Er is op zijn minst een door de eigenaar van het terrein getekend beginselakkoord voorhanden (document in bijlage) • Wanneer het gaat om een tuin in volle grond, moet de eigenaar schriftelijk zijn accoord geven voor een bodemanalyse (document in bijlage) die door Leefmilieu Brussel wordt gesponsord. Lees dit document aandachtig door alvorens het aan de eigenaar van het betreffende terrein voor te leggen ter ondertekening • Het project moet reeds begonnen zijn: Er moeten al twee vergaderingen waarvan één die is opengesteld voor potentiële deelnemers hebben plaatsgevonden. De verslagen hiervan moeten aan het aanvraagdossier worden toegevoegd • De tuiniers moeten ecologische tuiniermethoden toepassen, en mogen geen chemische middelen, in wat voor vorm dan ook, gebruiken Selectiecriteria • Degelijkheid van het project: hoe realistisch, hoe duurzaam en hoe vergevorderd is het project, welke partners zijn betrokken,... • Degelijkheid van de groep: inzet en beschibaarheid van leden van pilootgroep en/of tuiniers om het project te coördineren, vergaderingen op te volgen, de permanenties te regelen en voor de communicatie en te organiseren activiteiten in te staan • De bereidwilligheid om het project toegankelijk en dynamisch te maken door het organiseren van activiteiten (sociaal, pedagogisch, kunstzinnig): permanenties, rondleidingen, wijkfeesten, tentoonstellingen, animaties , ... ) PAGINA 4 VAN 5 – COLLECTIEVE MOESTUINEN - 2012
•
In hoeverre er een gebrek aan groene ruimtes bestaat in de wijk waar het project van start gaat
OPMERKING: Aangezien de autonomie van de pilootgroep een van de doelstellingen van het project is, is het ten zeerste af te raden om het project van het initiatief van één persoon te laten afhangen. De betrokkenheid van de pilootgroep in de verschillende fases van het project, te beginnen bij het ontwerp ervan, is van groot belang.
WAT TE DOEN Het kandidatuursdossier, naar behoren ingevuld en ondertekend, dient ten laatste op 18 november 2012 te worden ingediend, per post, of persoonlijk door een van de personen betrokken bij het project, op het volgende adres:
Leefmilieu Brussel Afdeling Groene Ruimten – Dienst Groen netwerk / Moestuinen Gulledelle 100, 1200 Brussel en tegelijkertijd per mail verstuurd naar:
[email protected] De projecten zullen worden beoordeeld en geselecteerd aan de hand van de vernoemde criteria, door een jury bestaande uit leden van de vzw Le début des haricots en vertegenwoordigers van Leefmilieu Brussel. Alle kandidaat-groepen zullen per mail worden verwittigd over de beslissing van de jury.
CONTACTPERSONEN Voor vragen in verband met het project, kan u zich richten tot Antoine Sterling of Aline Dehasse van de vzw Le début des haricots:
[email protected] en
[email protected] Of telefonisch op het bureau van Le début des haricots: 02/644.07.77 (tussen 10:00 en 16:00, vragen naar Antoine of Aline) .
PAGINA 5 VAN 5 – COLLECTIEVE MOESTUINEN - 2012
