Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in cijfers
Mini-Bru 2015
Uitvoering Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA) Opmaak en druk Imprimerie Bietlot Foto op omslag © www.visitbrussels.be © Jean-Pol Lejeune Voor meer informatie Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA) Gewestelijke Overheidsdienst Brussel (GOB) Kruidtuinlaan 20 – 1000 Brussel T. 02 800 38 60 – F. 02 800 38 23
[email protected] www.bisa.irisnet.be (de publicatie kan op dit adres gratis worden gedownload in pdf-formaat)
Verantwoordelijke uitgever Christian Lamouline Secretaris-generaal van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel Wettelijk depot IRIS Uitgaven – D/2015/6374/244 © 2015 Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Alle rechten voorbehouden.
2
Inhoudsopgave Brussel in België en in de Europese Unie
4
Bevolking
6
Inkomens en uitgaven van de huishoudens
8
Gezondheid
10
Arbeidsmarkt
12
Economie
14
Onderwijs en jonge kinderen
17
Onderzoek en technologie
18
Politieke instellingen
20
Overheidsfinanciën
21
Ruimtelijke ordening en vastgoed
22
Milieu en energie
24
Mobiliteit en vervoer
26
Toerisme en cultuur
28
Afkortingen
30
Definities
31
3
Brussel in België en in de Nederland
Vlaams Gewest Duitsland
Waals Gewest
Frankrijk
Groothertogdom Luxemburg
Bevolking, gezondheid, onderwijs Bevolking (aantal inwoners op 1 januari) Bevolkingsdichtheid (aantal inwoners per km2) Aandeel min 18-jarigen in de bevolking (%) Aandeel 65-jarigen en ouder in de bevolking (%) Aandeel personen met buitenlandse nationaliteit in de bevolking (%) Levensverwachting bij geboorte (aantal jaren) Vruchtbaarheidsgraad (aantal kinderen per vrouw) Aandeel 25-64-jarigen hoogopgeleiden3 (%) Economie Bbp (miljoenen euro) Groeipercentage van het bbp in volume (%) Bbp per inwoner (euro’s) Arbeidsmarkt Werkende beroepsbevolking tussen 15 en 64 jaar (duizenden personen) Tewerkstellingsgraad (% van de bevolking tussen 15 en 64 jaar) Werkloosheidsgraad IAB (% van de bevolking tussen 15 en 64 jaar)4 Grondgebied Oppervlakte (km2) Bronnen: Eurostat, FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium (EAK), HERMREG, INR 1 2013 2 Raming (2012) 3 Eerste en tweede cyclus van het hoger onderwijs volgens de internationale indeling van het onderwijstype (CITE) 4 Enquêtegegevens, verschillend van de administratieve gegevens over de niet-werkende werkzoekenden
4
Europese Unie Brussels Hoofdstedelijk Gewest
BISA © Brussels UrbIS ® ©
Jaar 2014 2014 2014 2014 2014 2013 2010 2013
BHG 1.163.486 7.210 22,7 13,3 33,1 80,4 2,03 41,5
België 11.150.516 365 20,3 17,9 10,9 80,5 1,85 35,5
EU 28 507.416.607 113 18,81 18,21 6,71 79,72 1,61 28,5
2012 2012 2012
71.143 -0,2 62.039
375.881 -0,1 33.962
12.959.736 -0,4 25.500
2013 2013 2013
408 52,5 19,3
4.485 61,8 8,5
212.656 64,1 10,9
161
30.528
4.494.515
(Regionale rekeningen gepubliceerd op 31 januari 2014), BISA berekeningen
5
Bevolking Bevolking (aantal inwoners op 1 januari)
2014
20201
Mannen
566.630
601.076
Vrouwen
596.856
627.699
Jonger dan 18 jaar
264.516
286.828
Van 18 tot 64 jaar
744.442
778.572
65 jaar en ouder
154.528
163.375
Belgische nationaliteit
778.105
n.b.
Buitenlandse nationaliteit Totale bevolking
385.381
n.b.
1.163.486
1.228.775
Bronnen: BISA, FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium 1 Vooruitzichten FPB – FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium 2014
Bevolking met buitenlandse nationaliteit (aantal inwoners op 1 januari)
2014
Mannen
192.008
Vrouwen
193.373
Jonger dan 18 jaar
70.396
Van 18 tot 64 jaar
288.846
65 jaar en ouder
26.139 385.381
Totale bevolking met buitenlandse nationaliteit Bronnen: BISA, FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium
Belangrijkste buitenlandse nationaliteiten (% van de totale buitenlandse bevolking op 1 januari 2014)
7,9 2,3 7,7 9,9 6,9 6,8
11,3 2,5
2,6
5,0
•• •• •• •• • •• •
EU landen
15,2
21,9
Frankrijk Italië Roemenië Polen Spanje Portugal Duitsland Bulgarije Andere landen van de EU
Landen buiten de EU Marokko Turkije Rest van de wereld
Bronnen: BISA, FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium
6
Bevolking Loop van de bevolking (aantal inwoners) Natuurlijk saldo Geboortes Sterfgevallen Intern migratiesaldo Totaal aantal interne inwijkingen
2013 8.909 18.307 9.398 -12.583 23.655
Totaal aantal interne uitwijkingen
36.238 11.975 46.913 34.938 13 11.144
Internationaal migratiesaldo Internationale immigratie1 Internationale emigratie2 Nationaliteitswijzigingen: Belg naar buitenlander Nationaliteitswijzigingen: buitenlander naar Belg Bronnen: BISA, FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium 1 Inclusief de registerwijzigingen en de nieuwe inschrijvingen na schrapping 2 Inclusief de registerwijzigingen en de ambtshalve schrappingen
Private huishoudens volgens omvang (aantal op 1 januari) Eenpersoonshuishoudens (mannen) Eenpersoonshuishoudens (vrouwen) Huishoudens van twee personen Huishoudens van drie personen Huishoudens van vier personen Huishoudens van vijf personen en meer Totaal
2014
125.428 128.241 125.446 66.452 52.704 42.169 540.440
Bronnen: BISA, FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium
Huwelijken en echtscheidingen (aantal gebeurtenissen) Huwelijken Echtscheidingen Wettelijke samenwoning (aantal betrokken personen) Verklaringen van wettelijke samenwoning Stopzettingen van wettelijke samenwoning
2013 4.147 5.948 2013 6.442 2.852
Bronnen: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium, Rijksregister
Leeftijdspiramide: mannen en vrouwen in 2014 en 2060 Mannen 2060 Vrouwen 2060 Mannen 2014 Vrouwen 2014
95 jaar en ouder 90-94 jaar 85-89 jaar 80-84 jaar 75-79 jaar 70-74 jaar 65-69 jaar 60-64 jaar 55-59 jaar 50-54 jaar 45-49 jaar 40-44 jaar 35-39 jaar 30-34 jaar 25-29 jaar 20-24 jaar 15-19 jaar 10-14 jaar 5-9 jaar 0-4 jaar
60.000
40.000
20.000
0
20.000
40.000
60.000
Bronnen: BISA, FPB – FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium (Vooruitzichten 2014)
7
Inkomensenuitgavenvandehuishoudens 2012 17.201
Inkomens (euro’s) Gemiddeld beschikbaar inkomen per inwoner1 Gemiddeld totaal belastbaar netto-inkomen per inwoner2
13.312
Mediaan totaal belastbaar netto-inkomen der aangiften2
18.526
Bronnen: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium, INR 1 Jaar 2011 2 Aanslagjaar 2013, inkomsten 2012
Gemiddelde uitgaven per huishouden (euro’s)
2012
Voeding, drank en tabak
4.433
Kleding en schoenen
1.267
Woning
10.265
Huur (reële en fictieve); onderhoud en herstelling van de woning
7.903
Water, elektriciteit, gas en andere brandstoffen; andere kosten
2.362
Meubelen, huishoudtoestellen en onderhoud woning
1.233
Gezondheidszorg
1.317
Transport
2.821
Communicatie
961
Cultuur, ontspanning en onderwijs
2.500
Horeca
1.559
Diverse goederen en diensten
2.940
Totale consumptie
29.295
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium (HBE)
Levensomstandigheden en ongelijkheid Aandeel van de bevolking onder de armoederisicodrempel, inkomsten 2011 (%)1
32,5
Begunstigden van het leefloon (18-64 jaar), januari 2014 (aantal)2
28.680
Aandeel van de bevolking van 18-64 jaar, januari 2014 (%)
3,9
Begunstigden van de verhoogde verzekeringstegemoetkoming (RVV) en personen ten laste, januari 2014 (aantal)3
281.340
2
Aandeel van de totale bevolking, januari 2014 (%)3
24,2
Aandeel van de 10 % laagste inkomens (% van het totale belastbare netto-inkomen)4
0,6
Aandeel van de 10 % hoogste inkomens (% van het totale belastbare netto-inkomen)4
35,5
Interdeciele verhouding4
13,4
In gebreke blijvende particuliere kredietnemers, 2013 (aantal)5
46.231
Aandeel van de bevolking van 18 jaar en ouder, 2013 (%)5
5,1
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium (EU-SILC 2012) via OGW; betrouwbaarheidsinterval van 26,2 % tot 38,8 % 2 Bron: POD Maatschappelijke Integratie (voorlopige gegevens) 3 Bronnen: KSZ, Rijksregister, berekeningen OGW & BISA 4 Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium, berekeningen BISA; aanslagjaar 2013, inkomsten 2012 5 Bron: NBB (Centrale voor kredieten aan particulieren) 1
8
Inkomensenuitgavenvandehuishoudens Mediaan inkomen der aangiften per wijk in 20111 (euro’s per aangifte)
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium Wijkmonitoring – BISA © Brussels UrbIS ® © 1 Aanslagjaar 2012, inkomsten 2011
Structuur van het beschikbaar inkomen per inwoner in 20131 (euro’s) Inkomens uit arbeid2 Inkomens uit vermogen Werkloosheidsuitkeringen en dergelijke Pensioenen en dergelijke Kinderbijslag Leefloon Andere sociale uitkeringen Belastingen en overige inkomensoverdrachten -5.000 -3.000 -1.000 Bron: HERMREG, berekeningen BISA 1 Schatting 2 Netto sociale bijdragen
1.000
3.000
5.000
7.000
9.000 11.000 13.000
9
Gezondheid Demografie
Mannen
Vrouwen
Gemiddelde leeftijd (aantal jaren op 1 januari 2014)
36,0
38,7
Levensverwachting bij de geboorte (aantal jaren in 2013)
77,8
82,8
Vruchtbaarheidsgraad (aantal kinderen per vrouw in 2010)
n.v.t.
2,03
Geboortes (aantal in 2013)
9.464
8.843
Sterfgevallen (aantal in 2013)
4.351
5.047
Bronnen: BISA, FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium
Doodsoorzaken in 2011 (% van het aantal sterfgevallen) Cardiovasculaire aandoeningen Tumoren Ademhalingsaandoeningen Externe oorzaken Spijsverteringsaandoeningen Andere
• • 0
5
Vrouwen
10
15
20
25
Mannen
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium
Zorgverleners (beroepsbeoefenaars met het recht om prestaties te verrichten op 1 januari)
Aantal
Dichtheid (per 10.000 inwoners)
Geneesheren1
6.622
57
Apothekers2
1.705
15
Tandartsen2
1.343
12
Verpleegkundigen2
4.219
36
2.632
23
Paramedische beroepen
1.383
12
Zorgkundigen2
3.493
30
Vroedvrouwen
455
4
Kinesitherapeuten2 2
2
Bron: RIZIV 1 Naar woonplaats 2 Naar werkplaats
10
2014
30
Gezondheid Ziekenhuisaanbod (op 1 januari)
2013
Aantal ziekenhuizen1
27
Privé
19
Openbaar
8
Totaal aantal bedden2
8.806
Bron: FOD Volksgezondheid 1 Aantal hoofdvestigingen 2 Som van de bedden in alle vestigingen
Opvangaanbod voor ouderen (op 1 januari)
2014 Aantal instellingen
Aantal bedden
26
1.522
5
114
21
1.408
153
15.264
Publieke sector
27
3.637
Vzw
20
2.153
106
9.474
179
16.786
Serviceflatgebouwen Publieke sector Privésector Rusthuizen en rust- en verzorgingstehuizen
Commerciële privésector Totaal Bron: Infor-Homes Bruxelles
11
Arbeidsmarkt 2013
Beroepsstructuur van de bevolking tussen 15 en 64 jaar1 (aantal personen)
Mannen
Vrouwen
Totaal
Bevolking op arbeidsleeftijd
386.439
390.697
777.136
Werkende beroepsbevolking
219.028
189.351
408.379
58.947
38.880
97.827
Activiteitsgraad (%)
71,9
58,4
65,1
Tewerkstellingsgraad (%)
56,7
48,5
52,5
Werkloosheidsgraad IAB (%)
21,2
17,0
19,3
Werklozen IAB
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium (EAK) 1 Enquêtegegevens
Niet-werkende werkzoekenden1
2013 Mannen
Vrouwen
Totaal
57.940
51.489
109.429 14.473
Totaal aantal Jonger dan 25 jaar
7.575
6.898
50 jaar en ouder
11.997
9.274
21.271
Langdurig werklozen (1 jaar en meer)
36.541
32.463
69.004
Bron: Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid 1 Administratieve gegevens, jaargemiddelde
Tewerkstelling per bedrijfstak1 (aantal werkzame personen, NACE Rev. 2) Primaire sector Secundaire sector Winning van delfstoffen
2012 Werknemers Zelfstandigen 39
88
43.885
6.958
50.843
46
0
46
21.214
1.448
22.662
Productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en gekoelde lucht
4.572
0
4.572
Distributie van water; afval- en afvalwaterbeheer en sanering
2.482
13
2.495
Industrie
Bouwnijverheid
15.571
5.497
21.068
576.433
66.227
642.660
Groot- en detailhandel; reparatie van auto’s en motorfietsen
65.468
6.021
71.489
Vervoer en opslag
35.277
749
36.026
Verschaffen van accommodatie en maaltijden
25.437
1.805
27.242
Informatie en communicatie
32.603
1.636
34.239
Financiële activiteiten en verzekeringen
61.001
429
61.430
5.231
447
5.678
Vrije beroepen en wetenschappelijke en technische activiteiten
33.389
42.917
76.306
Administratieve en ondersteunende diensten
50.922
2.604
53.526
121.729
0
121.729
54.809
439
55.248
57.666
6.036
63.702
Tertiaire sector
Exploitatie van en handel in onroerend goed
Openbaar bestuur Onderwijs Menselijke gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening Andere Totaal
32.901
3.144
36.045
620.367
73.224
693.591
Bron: INR, berekeningen BISA 1 Statistieken gebaseerd op administratieve gegevens, die in het bijzonder steunen op een ander werkgelegenheidsconcept dan dat van het IAB
12
Totaal
49
Arbeidsmarkt Tewerkstelling in de belangrijkste Europese en internationale instellingen (aantal personen) Europese Commissie (op 1 januari 2014)1
21.511
Europees Parlement (op 1 oktober 2014)
6.707
2
Raad van de EU (op 1 oktober 2014)
3.025
Europees Economisch en Sociaal Comité (op 15 april 2013)
782
Comité van de Regio’s (op 11 oktober 2013)
537
Noord-Atlantische Verdragsorganisatie3
4.000
Eurocontrol (op 1 oktober 2014)
1.017
Bron: Europe.Brussels Liaison Office 1 Uitgezonderd gedetacheerde nationale experts, dienstverleners, tijdelijke werknemers en stagiairs 2 Inclusief parlementairen, uitgezonderd stagiairs 3 Inclusief diplomaten
Situatie van de arbeidsmarkt in het BHG in 2013 (bevolking tussen 15 en 64 jaar)1 Pendelaars uit het Vlaams Gewest naar het BHG 229.706
Pendelaars uit het Waals Gewest naar het BHG 134.800 BINNENLANDSE WERKGELEGENHEID 703.645
BRUSSELAARS TEWERKGESTELD IN HET BHG 339.139 WERKENDE BEROEPSBEVOLKING 408.379
Pendelaars uit het BHG naar het Vlaams Gewest 45.143
Pendelaars uit het BHG naar het buitenland 3.293
Pendelaars uit het BHG naar het Waals Gewest 20.804
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium (EAK) 1 Statistieken gebaseerd op enquêtegegevens, die in het bijzonder steunen op het werkgelegenheidsconcept van het IAB
13
Economie 2012
Macro-economische indicatoren Bbp (miljoenen euro)
71.143
Bbp per inwoner (euro’s)
62.039
Groeipercentage van het bbp in volume (%)
-0,2
Beloning van werknemers (miljoenen euro)1
37.137
Toegevoegde waarde per werknemer (euro’s)
91.520
Bronnen: HERMREG, INR, berekeningen BISA 1 Jaar 2011
Toegevoegde waarde per bedrijfstak (NACE Rev. 2) Primaire sector Secundaire sector Winning van delfstoffen
10,8
0 ,0
6.308,1
9 ,9
4,7
0,0
Industrie
1.885,3
3,0
Productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en gekoelde lucht
2.269,9
3,6
425,3
0,7
Distributie van water; afval- en afvalwaterbeheer en sanering Bouwnijverheid
1.722,9
2,7
57.158,3
90,0
Groot- en detailhandel; reparatie van auto’s en motorfietsen
6.061,5
9,5
Vervoer, opslag en telecommunicatie
5.581,1
8,8
Verschaffen van accommodatie en maaltijden
1.218,0
1,9
983,3
1,5
1.474,6
2,3
Tertiaire sector
Uitgeverijen, audiovisuele diensten en uitzendingen Informaticadiensten en dienstverlenende activiteiten op gebied van informatie Financiële activiteiten en verzekeringen
11.889,8
18,7
Exploitatie van en handel in onroerend goed
3.962,3
6,2
Vrije beroepen en wetenschappelijke en technische activiteiten
5.885,0
9,3
Administratieve en ondersteunende diensten
2.428,5
3,8
Openbaar bestuur
8.227,8
13,0
Onderwijs
3.837,9
6,0
Menselijke gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening
3.451,8
5,4
Andere
2.156,7
3,4
63.477,2
100,0
Totaal Bron: INR, berekeningen BISA
14
2012 Miljoenen Aandeel euro in %
Economie Aandeel van de gewesten in de bevolking en het bbp van België in 2012 (%)
Bevolking 10,4 Bbp
57,5
18,9
•• •
0
32,1
57,5
23,5
10 20 30 40 50 60 Brussels Hoofdstedelijk Gewest Vlaams Gewest Waals Gewest
70
80
90
100
Bronnen: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium, INR, berekeningen BISA
Buitenlandse handel van goederen1 (miljoenen euro)
2013
Export van goederen
6.092,8
Import van goederen
11.558,2
Bron: NBB 1 Volgens het nationaal concept
Verwerkende nijverheid
Marktdiensten
2012 2000
Waals Gewest
Vlaams Gewest
•• BHG
Waals Gewest
Vlaams Gewest
BHG
Waals Gewest
Vlaams Gewest
90.000 85.000 80.000 75.000 70.000 65.000 60.000 55.000 50.000 45.000 40.000
BHG
Evolutie van de productiviteit per hoofd in volume per bedrijfstak en per gewest1
Totaal
Bron: HERMREG 1 Toegevoegde waarde per werknemer in kettingeuro’s, referentiejaar 2005
15
Economie Ondernemingen1 (aantal)
2013
Actieve ondernemingen (einde jaar)
88.731
Oprichtingen
9.640
Stopzettingen
7.667
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium 1 Btw-plichtigen ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen; lokalisatie volgens hoofdzetel
Indeling van de ondernemingen1 naar grootte in termen van aantal werknemers in 2013 (%) 3,4 1,2 17,3
•• ••
78,1
0 1-9 10-49 50 en meer
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium 1 Btw-plichtigen ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen; voor bedrijven met exploitatiezetels in verschillende gewesten wordt al de tewerkstelling aan de hoofdzetel toegewezen
Evolutie van faillissementen van ondernemingen 3.000
2.652 2.348 2.263
2.500 2.000 1.500
1.813 1.788 1.162
1.253 1.211 1.248 1.291
1.915
1.388 1.501 1.485
1.000 500 0
•
•
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Eerste semester
Tweede semester
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium Nota: het weergegeven cijfer stemt overeen met het jaarlijkse totaal (som van de faillissementen van de twee semesters van een gegeven jaar)
16
Onderwijs en jonge kinderen 2013
Opvangvoorzieningen voor jonge kinderen (op 31 december)
Aantal plaatsen
Aantal vestigingen
ONE
9.472
401
ONE (Specifiek statuut Europese Commissie)1
1.032
5
Kind en Gezin
6.947
271
16.751
533
598
139
17.349
674
Per communautaire instelling
Per opvangtype Collectief Familiaal Totaal2
Bronnen: BISA, Kind en Gezin, ONE 1 Overdracht van opvangvoorzieningen van Kind en Gezin naar ONE in 2013 2 3 opvangvoorzieningen, wat neerkomt op 102 plaatsen, worden erkend door 2 instellingen
2012-2013
Schoolbevolking in het Franstalig en Nederlandstalig onderwijs (aantal leerlingen of studenten)
Franstalig
Nederlandstalig
Kleuteronderwijs
45.541
12.180
Lager onderwijs
74.569
16.000
Middelbaar onderwijs
78.769
13.929
34.768
16.090
29.704
11.035
Hoger niet-universitair onderwijs Universitair onderwijs (hoofdinschrijvingen)
1
Bronnen: BISA, Fédération Wallonie-Bruxelles, Vlaamse Gemeenschap, Universitaire Stichting 1 2009-2010
Behaald diploma naar geslacht in 2013 (% van de bevolking van 25 jaar en ouder)
Vrouwen
13,3
Mannen
10,0 8,5
•• •• 0
8,4
16,8
17,6
10 20 30 40 Geen diploma Lager onderwijs Lager secundair onderwijs Hoger secundair onderwijs
23,7
26,1
•• •
50
11,9 5,4
7,6 5,1
20,5
25,0
60 70 80 90 100 Hoger onderwijs van het korte type Hoger onderwijs van het lange type Universitair onderwijs
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium (EAK)
17
Onderzoek en technologie Bruto binnenlandse uitgaven voor O&O per uitvoeringssector1 Ondernemingen Overheden Hoger onderwijs Private instellingen zonder winstoogmerk Totaal
2012 Miljoenen euro
% van bbp
489,7
0,69
96,7
0,14
376,7
0,53
29,2
0,04
992,3
1,39
Bronnen: Belspo, INR, berekeningen BISA 1 Gegevens die geëxtrapoleerd zijn op basis van voorlopige gegevens van Belspo over België
O&O-personeel1
2012
Totaal O&O-personeel (in VTE)
9.094
Aandeel van de onderzoekers (% van totale O&O-personeel)
71,4
Bron: Belspo, berekeningen BISA 1 Gegevens die geëxtrapoleerd zijn op basis van voorlopige gegevens van Belspo over België
O&O-personeel (VTE) uitgesplitst per uitvoeringssector in 20121 (%) 2,3
40,2 45,4
•• ••
Ondernemingen Overheden Hoger onderwijs Private instellingen zonder winstoogmerk
12,1
Bron: Belspo, berekeningen BISA 1 Gegevens die geëxtrapoleerd zijn op basis van voorlopige gegevens van Belspo over België
Budgettaire overheidskredieten voor O&O1
2013
Totaal (miljoen euro)
37,3
In % van de totale gerealiseerde uitgaven van de GOB
1,14
Bronnen: Belspo, GOB Brussel Financiën en Begroting, berekeningen BISA 1 Op basis van de initiële begrotingsgegevens en gerealiseerde uitgaven van de GOB
18
Onderzoek en technologie Loontrekkenden in de ICT-sector1 (aantal personen op 31 december)
2012 Mannen
Vrouwen
Totaal
17
11
28
2.792
929
3.721
15.921
6.717
22.638
384
62
446
Telecommunicatie
6.787
3.506
10.293
Programmeren, computer-consultancy en aanverwante activiteiten
7.061
2.434
9.495
Gegevensverwerking, webhosting en aanverwante activiteiten; webportalen
1.656
701
2.357
Reparatie van computers en communicatieapparatuur
33
14
47
18.730
7.657
26.387
Vervaardiging ICT-goederen ICT-handel ICT-diensten Uitgeverijen van software
Totaal ICT-sector
Bron: RSZ, berekeningen BISA 1 Op basis van de OESO-definitie (2007) en NACE Rev.2
Aandeel van de ICT-sector1 in de loontrekkende tewerktelling in 2012 (%) Aandeel van de gehele ICT-sector in het totaal aantal loontrekkenden Aandeel van de ICT-diensten in het totaal aantal loontrekkenden in de diensten Aandeel van de ICT-handel in het totaal aantal loontrekkenden in de handel
4,2 4,4 6,0
Bron: RSZ (aantal loontrekkenden op 31 december), berekeningen BISA 1 Op basis van de OESO-definitie (2007) en NACE Rev. 2
Toegang van de huishoudens1 tot ICT (% van het totaal aantal huishoudens)
2013
Huishoudens met één of meer computers
80,7
Huishoudens met een internetaansluiting
78,0
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium 1 Huishoudens gevestigd in het BHG met minstens een persoon tussen 16 en 74 jaar
Gebruik van ICT bij de ondernemingen1 (% van het totaal aantal ondernemingen)
2013
Ondernemingen die computers gebruiken
93,8
Ondernemingen aangesloten op het internet
92,9
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium 1 Bedrijven die hun hoofdzetel in het BHG hebben
19
Politieke instellingen Bevoegdheidsdomeinen van het BHG Ruimtelijke ordening (stadsplanning, stedenbouw, stadsvernieuwing, grondbeleid, monumenten en landschappen) Economie, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking Tewerkstelling Energie Milieu, waterbeleid en natuurbehoud Fiscaliteit, financiën en begroting Ambtenarenzaken, gelijke kansen Huisvesting Brandbestrijding en dringende medische hulp Grootstedenbeleid Plaatselijke besturen Openbare netheid, ophaling en verwerking van afvalstoffen Wetenschappelijk onderzoek Externe betrekkingen Gewestelijke statistiek Toerisme Transport en mobiliteit Openbare werken Bronnen: Brussels Hoofdstedelijk Parlement, GOB
Samenstelling van het Parlement van het BHG (aantal zetels) Franstalige verkozenen Nederlandstalige verkozenen Totaal
2014 72 17 89
Bron: Brussels Hoofdstedelijk Parlement
Zetelverdeling in het Parlement van het BHG1 SP.A, 3
CD&V, 2
Franstalige politieke partijen
Vlaams Belang, 1
N-VA, 3 GROEN, 3 PS, 21
PTB*PVDA-GO!, 4 Open Vld, 5
ECOLO, 8 MR, 18 CDH, 9 FDF, 12
Bron: Brussels Hoofdstedelijk Parlement 1 Situatie op 24 juni 2014
20
•• •• •• •• •• ••
PS MR FDF CDH ECOLO PTB*PVDA-GO!
Nederlandstalige politieke partijen Open VLD GROEN N-VA SP•A CD&V VB
Overheidsfinanciën Inkomsten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (miljoenen euro) Inkomsten van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel (GOB)1 I. Fiscale inkomsten Gewestelijke belastingen Taksen geïnd door het BHG Inkomsten van de personenbelasting voor het BHG2 II. Niet-fiscale inkomsten3 Inkomsten van de geconsolideerde instellingen4
2015 (initiële begroting) 3.989,9 3.180,1 1.344,7 144,1 1.691,3 809,7 3.766,2
Bron: parlementaire documenten 1 Fonds voor het beheer van de gewestschuld en opbrengsten van leningen met een looptijd van meer dan één jaar niet inbegrepen 2 Omvat de gewestelijke aanvullende PB, het mechanisme van nationale solidariteit en de voorafnames op de federale PB 3 Inclusief de inkomsten uit de agglomeratie en de overdrachten van de federale overheid 4 Inclusief Actiris, CIBG, MIVB, Brussels Gewestelijk Herfinancieringsfonds van de Gemeentelijke Thesaurieën, Leefmilieu Brussel
Uitgaven van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (miljoenen euro) Uitgaven van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel (GOB)1 Brussels Parlement Ministeriële kabinetten Ambtenarenzaken (personeel, logistiek en ICT) Budget, beheer en financiële controle Grondbeleid Brandbestrijding en dringende medische hulp Plaatselijke besturen Economie, landbouw en buitenlandse handel Steun aan wetenschappelijk onderzoek Energiebeleid Tewerkstelling en sociale economie Mobiliteit en transport waaronder bouw en beheer van het openbaarvervoernetwerk Milieu, natuurlijke hulpbronnen, waterbeleid Huisvesting, stedenbouw en patrimonium Financiering van de communautaire gemeenschappen Andere Uitgaven van de geconsolideerde instellingen2
2015 (initiële begroting) 4.561,3
43,1 20,9 212,3 429,8 30,8 89,7 592,6 77,5 44,6 54,5 834,5 895,8 727,5 292,2 541,3 327,2 74,6 3.744,4
Bron: parlementaire documenten 1 Exclusief Fonds voor het beheer van de gewestschuld 2 Inclusief Actiris, CIBG, MIVB, Brussels Gewestelijk Herfinancieringsfonds van de Gemeentelijke Thesaurieën, Leefmilieu Brussel
21
Ruimtelijke ordening en Bevolking, oppervlakte en dichtheid per gemeente (op 1 januari) Anderlecht Oudergem Sint-Agatha-Berchem Brussel Etterbeek Evere Vorst Ganshoren Elsene Jette Koekelberg Sint-Jans-Molenbeek Sint-Gillis Sint-Joost-ten-Node Schaarbeek Ukkel Watermaal-Bosvoorde Sint-Lambrechts-Woluwe Sint-Pieters-Woluwe Totaal BHG
2014 Bevolking Oppervlakte Dichtheid (inwoners) (km²) (inw./km²) 115.178 17,7 6.491 32.560 9,0 3.604 23.690 2,9 8.032 170.407 32,6 5.226 46.427 3,1 14.742 37.957 5,0 7.564 54.524 6,2 8.726 23.836 2,5 9.708 83.332 6,3 13.134 50.237 5,0 9.961 21.317 1 ,2 18.181 94.854 5,9 16.099 50.460 2,5 19.987 27.447 1 ,1 24.028 131.604 8,1 16.168 81.089 22,9 3.539 24.408 12,9 1.887 53.318 7,2 7.380 40.841 8,9 4.614 1.163.486
161,4
Bronnen: BISA, FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium
Bevolkingsdichtheid per wijk op 1 januari 2012 (aantal inwoners per km²)
22
Bronnen: BISA, FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium Wijkmonitoring – BISA © Brussels UrbIS ®©
7.210
vastgoed 2011 3.440 12.698
Bodemgebruik (oppervlakte in ha) Niet-bebouwde gronden Bebouwde gronden Totaal
16.138
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium
2013 3.231 193 9.194 149
Vastgoedverkoop (aantal) Gewone huizen Villa’s, bungalows, landhuizen Appartementen, flats, studio’s Bouwgronden Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium
2013 368.733 925.204 225.878 586
Gemiddelde vastgoedprijs (euro’s) Gewone huizen (per verkoop) Villa’s, bungalows, landhuizen (per verkoop) Appartementen, flats, studio’s (per verkoop) Bouwgronden (per m2) Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium
2014 192.023 17.326 6.112 298.068 37.091 7.725
Woningen per type van gebouw1 (aantal) Gesloten bebouwing Halfopen bebouwing Open bebouwing Appartementsgebouwen Handelshuizen Andere gebouwen Totaal Waaronder sociale woningen
558.345
39.393
Bronnen: BGHM, FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium 1 Stand van de voorraad op 1 januari
Leegstandspercentage van de kantoren in 2013 (%) 35 30 25 20 15 10 5 0
31,4 5,0
•• •
8,0
Centrum BHG (Vijfhoek): 133.688 m2 leegstaand Totaal BHG: 1.048.625 m2 leegstaand Rand1: 498.509 m2 leegstaand
Bronnen: Brussel Stedelijke Ontwikkeling, Citydev 1 Gemeenten of delen van gemeenten (gelegen buiten het BHG) die vallen binnen een straal van 12 kilometer rond het geografische midden van het grondgebied van het BHG
23
Milieu en energie Eindverbruik van energie (GWh COW)
2012
Per sector Industrie
623
Tertiair
7.529
Huisvesting
8.375
Transport
5.124
Niet-energetisch verbruik
190
Per energiedrager Aardgas
9.010
Elektriciteit
5.648
Aardolieproducten1
6.942
Andere
241 21.841
Totaal energieverbruik Bron: Leefmilieu Brussel (Energiebalans van het BHG 2012) 1 Inclusief petroleum brandstoffen en biobrandstoffen
Spreiding van de publiek toegankelijke groene ruimtes1 per categorie in 2009 (% van de totale oppervlakte, nl. 3.037 ha) 4,7
1,6
0,7
33,8
Bron: Leefmilieu Brussel 1 Openbare toegang van rechtswege en feitelijk
24
59,1
•• •• •
Bossen Overwegend met planten begroeide openbare ruimte Kerkhoven Overwegend versteende openbare ruimte Braakland
Milieu en energie 2013
Huisvuil en vergelijkbare producten (ton) Niet-gesorteerd en commercieel huisvuil
315.398
Gescheiden ophaling
134.837
Papier/karton
52.680
PMD-verpakkingen
12.927
Glas
26.429
Groenafval
16.476
Organisch afval
335
Andere
1
25.989 450.235
Totaal Bron: Net Brussel 1 Vooral grof huisvuil, hout, metaal, chemische en elektronische producten, enz.
Gemiddelde maandelijkse temperatuur en neerslag in Ukkel (1981-2010)
Temperatuur (°C)
75
20
60
15
45 10
30
5 0
Neerslag (mm water)
90
25
—
jan.
feb.
mrt.
apr.
mei
Max. temperatuur
Bron: Koninklijk Meteorologisch Instituut
—
15
jun.
jul.
aug. sept. okt.
Min. temperatuur
•
nov. dec.
0
Neerslag
Aantal dagen waarop de ozondrempel van 120 µg/m³ werd overschreden (8-uur gemidelde concentratie, meetstation van Ukkel)1 40 35 30 25 20 15 10 5 0
—
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
EU drempel van 25 dagen met overschrijding
Bron: Leefmilieu Brussel 1 Jaren met overschrijding EU-drempel in het rood
25
Mobiliteit en vervoer 2013
Voertuigenpark (aantal op 1 augustus) Personenwagens
509.146
Motorfietsen
31.273
Bussen en autocars
1.787
Bedrijfsvoertuigen
77.511 619.717
Totaal Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium
Verkeersongevallen met doden en gewonden (aantal) Met doden (binnen de 30 dagen)
2013 20
Met zwaargewonden
179
Met lichtgewonden
3.384
Totaal
3.583
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium
Internationaal luchtverkeer van personen
2013
Aantal passagiers op Brussels Airport (miljoen)1
19,1
Top drie bestemmingen vanuit Brussels Airport (aantal passagiers)1 Madrid
661.101
New York
574.106
Londen
569.541
Bron: Brussels Airport 1 Inclusief transitpassagiers
Verdeling van de vluchtbewegingen op Brussels Airport in 2013 (% van het totaal aantal vluchtbewegingen, nl. 216.678) 5,1
2,5
5,7
• • •• 86,7 Bron: Brussels Airport
26
Passagiersvluchten (gewone en charters) Vluchten van de algemene luchtvaart Vrachtvluchten Militaire vluchten
Mobiliteit en vervoer 2013
Openbaar vervoer van de MIVB Aantal ritten (miljoen)
354,8
Aantal metrohaltes
69 2013
Gemeenschappelijk personenvervoer Gebruikers van uitleenfietsen (aantal jaarabonnees)
32.811
Park van uitleenfietsen (aantal fietsen)
3.965
Haltes van uitleenfietsen (aantal haltes)
331
Gebruikers van het autodeelsysteem (aantal abonnees)1
11.535
Standplaatsen van het autodeelsysteem (aantal standplaatsen)1
133
Bronnen: Cambio, MIVB, Villo!, Zen Car 1 Op 31/08/2014 (Cambio) en 30/09/2014 (Zen Car)
Gebruik van het openbaar vervoer van de MIVB per voertuigtype in 2013 (% van het totaal aantal ritten) 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0
39,0
Metro
36,3
Tram
24,7 Bus
Bron: MIVB – MOBIB validatie inbegrepen
Laden en lossen van goederenvervoer in de Haven van Brussel (in duizenden ton) 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Bron: Haven van Brussel
Lengte van het Brusselse wegennetwerk (km)
2010
Gemeentewegen
1.550
Andere genummerde wegen Autosnelwegen Totaal
320 11 1.881
Bron: FOD Mobiliteit en Vervoer
27
Toerisme en cultuur 2013 Toeristisch logiesaanbod
Aantal vestigingen
Aantal kamers
Aantal bedplaatsen
197
17.677
36.323
Jeugdherberg
11
207
1.583
Appart-hotel1
100
6.500
n.b.
95
179
387
Hotel
Gastenkamer
2
Bronnen: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium, Observatorium voor Toerisme te Brussel 1 Schatting (2009) 2 Erkend door de COCOF
Aantal overnachtingen in toeristische logies1 naar doel van het verblijf
2013
Recreatieve overnachtingen
2.979.876
Conferentie – Congres – Seminarie
2.405.558
Andere beroepsdoeleinden
885.603 6.271.037
Totaal Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium 1 Behalve appart-hotels
Verdeling van het aantal overnachtingen in toeristische logies1 in 2013 naar land van ingezetenschap van de toerist (%) 19,4
België Buurlanden en Verenigd Koninkrijk
33,6 21,6
Andere EU-lidstaten
5,8
Verenigde Staten
2,2
Japan Rest van de wereld
17,4 0
5
10
15
20
25
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium 1 Behalve appart-hotels
28
30
35
40
Toerisme en cultuur Georganiseerde evenementen
2013
Organisatie van internationale vergaderingen Aanbod van vergaderzalen (aantal vestigingen)
299
Vergaderingen van internationale verenigingen (aantal vergaderingen)
436
Betalende terugkerende evenementen (aantal bezoekers) Brussels Summer Festival
120.000
Couleur Café
82.000
Internationaal Festival van de Fantastische Film
63.474
Memorial Van Damme
47.000
Nuits Botanique
37.000
Gratis terugkerende evenementen (aantal bezoekers) Winterpret
1.500.000
Kermis van Brussel
1.500.000
Brussel Bad
400.000
Brussels Jazz Marathon
250.000
Stripfeest
115.000
Georganiseerde beurzen en salons (aantal bezoekers) Autosalon
385.000
Batibouw
296.000
Voedingssalon
121.000
Vakantiesalon Brussel
105.500
Boekenbeurs
70.000
Bron: Observatorium voor Toerisme te Brussel
29
Afkortingen bbp
Bruto binnenlands product
Belspo
Belgisch federaal wetenschapsbeleid
BGHM
Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij
BHG
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
BISA
Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse
btw
Belasting over de toegevoegde waarde
COCOF
Commission communautaire française
COW
Calorische onderwaarde
EAK
Enquête naar de arbeidskrachten
EU
Europese Unie
FOD
Federale overheidsdienst
FPB
Federaal Planbureau
GOB
Gewestelijke Overheidsdienst Brussel
GWh
Gigawattuur
HBE
Huishoudbudgetenquête
IAB
Internationaal arbeidsbureau
ICT
Informatie- en communicatietechnologie
INR
Instituut voor de Nationale Rekeningen
KSZ
Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid
MIVB
Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer in Brussel
NACE Rev. 2 Laatste uitgave van de statistische nomenclatuur van de economische activiteiten in de Europese Gemeenschap
30
NBB
Nationale Bank van België
O&O
Onderzoek en ontwikkeling
OESO
Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
OGW
Observatorium voor Gezondheid en Welzijn van Brussel-Hoofdstad
ONE
Office de la Naissance et de l’Enfance
PB
Personenbelasting
PMD
Plastic, Metalen en Drankkartons
POD
Programmatorische overheidsdienst
RIZIV
Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering
RSZ
Rijksdienst voor Sociale Zekerheid
RVV
Rechthebbende op de verhoogde verzekeringstegemoetkoming
SILC
Survey on Income and Living Conditions
VTE
Voltijds equivalent
µg/m³
Microgram per kubieke meter
Definities • Activiteitsgraad: Arbeidskrachten (mensen met een baan en werklozen) als percentage van de bevolking op arbeidsleeftijd (15 tot 64 jaar). • Betaalmiddelen: Betaalmiddelen omvatten niet-gesplitste kredieten en ordonnantiekredieten. • Buitenlandse handel volgens het nationaal concept: Stroom van ingevoerde en uitgevoerde goederen op basis van de eigendomsoverdrachten tussen een inwoner en een niet-inwoner. • HERMREG: Macro-econometrisch multisectoraal model dat ramingen op middellange termijn maakt van diverse aggregaten op Belgisch gewestelijk niveau. • IAB-werkloosheidsgraad: Aandeel van het aantal IAB-werklozen in de actieve bevolking (tewerkgestelde personen en werklozen) tussen 15 en 64 jaar. • IAB-werklozen: Actieve personen die geen werk hebben, beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt en actief op zoek zijn naar werk. • Interdeciele verhouding: Verhouding tussen de ondergrens van de inkomsten van de 10 % rijksten (9de deciel of D9) en de bovengrens van de inkomsten van de 10 % armsten (1ste deciel of D1). • Intern migratiesaldo: Verschil tussen het totaal aantal interne inwijkingen (van andere Belgische gewesten naar het BHG) en het totaal aantal interne uitwijkingen (van het BHG naar de andere Belgische gewesten). • Internationaal migratiesaldo: Verschil tussen het totaal aantal internationale immigraties en het totaal aantal internationale emigraties. • Kettingeuro’s: Middel om bij de berekening van diverse economische aggregaten de volumegroei te bepalen en het effect van prijsveranderingen te elimineren (Bron: NBB). • Leegstandspercentage van de kantoren: Oppervlakte van het bestaande kantorenpark dat te huur of te koop staat op de kantorenmarkt, ten opzichte van de totale oppervlakte van het bestaande kantorenpark. • Natuurlijk saldo: Verschil tussen het aantal geregistreerde geboortes en het aantal geregistreerde sterfgevallen binnen een periode. • Niet-werkende werkzoekende: Persoon zonder bezoldigde baan die als werkzoekende is ingeschreven bij een openbare tewerkstellingsdienst. • Oprichtingen van ondernemingen: Aantal ondernemingen die op 31 december opgenomen zijn in het register van btw-plichtigen, terwijl ze dat het jaar voordien op dezelfde datum niet waren. • PMD-verpakkingen: Plastic flessen en flacons, metalen verpakkingen en drankkartons. • Privaat huishouden: Geheel van personen die gewoonlijk samen onder hetzelfde dak wonen, dat geen collectief karakter heeft (kloostergemeenschappen, rust- en verzorgingshuizen, gevangenissen…). • Stopzettingen van ondernemingen: Aantal ondernemingen die op 31 december niet langer opgenomen zijn in het register van btw-plichtigen, terwijl ze dat het jaar voordien op dezelfde datum wel waren. • Tewerkstellingsgraad: Personen met een baan als percentage van de personen op arbeidsleeftijd (15 tot 64 jaar); deze definitie verschilt van de definitie vastgelegd in het kader van de Strategie Europa 2020, die gebaseerd is op de bevolking tussen 20 en 64 jaar. • Vruchtbaarheidsgraad: Aantal kinderen dat een vrouw zou krijgen tijdens haar vruchtbare jaren als ze op elke leeftijd de vastgestelde vruchtbaarheid van dat jaar zou vertonen. • Werkende beroepsbevolking: Personen met een baan.
31
Het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA) centraliseert en verspreidt statistieken over het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Daarnaast maakt het BISA ook sociaaleconomische studies over de Brusselse uitdagingen en helpt de Regering het openbare beleid te evalueren.
Meer weten? Vragen over de gegevens? z Schrijf u in op de newsletter of surf naar de site van het BISA, waar u meer informatie vindt over de thema’s die aan bod komen in deze brochure ➜ www.bisa.irisnet.be z Raadpleeg de site van de Wijkmonitoring die informatie geeft over een reeks indicatoren in de 145 wijken van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ➜ www.wijkmonitoring.irisnet.be
Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA) Gewestelijke Overheidsdienst Brussel (GOB) Kruidtuinlaan, 20 1000 Brussel T. 02 800 38 60 F. 02 800 38 23
[email protected] www.bisa.irisnet.be