DISCUSSIENOTITIE
Projectgroep Randenbroek-Schuilenburg Amersfoort, 17 oktober 2006
Inhoudsopgave
1. Inleiding 2. De bewoners hebben inspraak 3. De discussies en resultaten 3.1 Over 3.2 Over 3.3 Over 3.4 Over 3.5 Over
wonen verkeer leefbaarheid winkelen groen
4. De oplossingsrichtingen 4.1 Voor wonen 4.2 Voor verkeer 4.3 Voor leefbaarheid 4.4 Voor winkelen 4.5 Voor groen 5. Wat is de planning? Het ontwikkelingsplan De looptijd De planning
2
1.
Inleiding
Voor u ligt de discussienotitie Randenbroek-Schuilenburg. Dit document is het vervolg op de startnotities Randenbroek en Schuilenburg die we als Alliantie en de gemeente Amersfoort in mei 2006 opstelden. De notitie gebruiken we om een tweede discussieronde in de wijk te voeren. Dit doen we door verschillende scenario’s of denkrichtingen te presenteren.
Wat speelt bij de bewoners? De wijk Randenbroek-Schuilenburg wordt de komende jaren vernieuwd. Daarom krijgen wij graag een antwoord op de vraag: “Wat leeft er onder de bewoners?” Uw antwoorden vormen de input voor deze discussienotitie. Ook baseren we hierop onze plannen.
Negatief imago De wijk Randenbroek-Schuilenburg heeft te kampen met een overwegend negatief imago. “Van de buitenkant af heeft de wijk geen uitstraling, maar onverwacht is het toch een leuk stukje wijk”. Het doel van de vernieuwing is om de wijk weer goed op de kaart te zetten. Zodat de mensen hier met plezier en bewust wonen. We gaan een heldere discussie aan! Hoe verliepen de eerste contacten met de wijkbewoners? Wat zijn hiervan de resultaten? Dat leest u in deze notitie. Op basis hiervan kunnen we vervolgens een heldere discussie aangaan. Om de wijk zo goed mogelijk te kunnen vernieuwen.
3
2.
De bewoners hebben inspraak
Om erachter te komen wat er speelt en leeft onder de bewoners, hebben we op verschillende manieren informatie verzameld. Een overzicht. Stakeholdersoverleggen Belangrijke sleutelfiguren uit de wijk hebben we gevraagd om mee te denken over het proces van Randenbroek-Schuilenburg Vernieuwt. Is dit de juiste weg? Vergeten we partijen? Zij leverden dus een belangrijke bijdrage aan de startnotitie die de gemeenteraad van ons ontving in mei 2006. Flitsenquêtes In de wijk hielden we drie dagen lang ‘flitsenquêtes’ onder de bewoners. Dit zijn korte kwalitatieve gesprekken waarin we peilen hoe tevreden de bewoners zijn. Deelname was geheel vrijblijvend. In totaal hielden we 90 enquêtes Wensputformulieren Bewoners konden (anoniem) op een formulier de wens voor de wijk noteren. Dit deden ze tijdens de wijkmanifestatie en op de wijkbijeenkomsten. Ook konden ze daarbij aangeven of ze over een bepaald thema in de toekomst verder willen praten. We ontvingen in totaal 205 ‘wensen’. Wijkmanifestatie Op 8 juni hielden we een wijkmanifestatie in het wijkcentrum Het Klokhuis. Alle bewoners uit Randenbroek en Schuilenburg waren hiervoor uitgenodigd. Er was hier gelegenheid om je mening te geven door middel van een jongerendebat, een volwassenendebat, een kleurwedstrijd, en door het invullen van wensformulieren en meedenkformulieren. In totaal zijn ongeveer 200 bezoekers geweest op deze manifestatie. Bewonersavonden Door de wijken heen hielden we zes bewonersavonden in een speciale praat-mee-tent: drie in Schuilenburg en drie in Randenbroek. We bespraken vijf thema’s (wonen, verkeer, leefbaarheid, winkelen, groen) met de bewoners. Deze gesprekken voerden we aan de hand van een script. De bewoners kregen daarnaast uiteraard ook ruimte om hun mening te geven buiten deze thema’s om. Tijdens de avonden waren professionals aanwezig om specifieke vragen te beantwoorden. Hiermee bereikten we 360 bezoekers. Waar hielden we deze bijeenkomsten? Operaplein Undineflat Schuilenburgerplein Willem III Euterpeplein Verdistraat
Hoeveel mensen waren daar? 120 40 40 25 75 60
Foto’s Bewoners werden in de gelegenheid gesteld om met door ons uitgedeelde fotocamera’s foto’s te maken van de wijk, om zo via een visuele inventarisatie een analyse van de wijk te kunnen maken.
4
E-spraak Via www.amersfoort.nl (en straks via de centrale website Amersfoort Vernieuwt) kunnen bewoners en niet-bewoners via een digitaal forum met elkaar van gedachten wisselen over bepaalde thema’s. Ze kunnen hun reactie kwijt en met elkaar discussiëren. Daarnaast stellen we op termijn een zogenaamd digi-panel in. Dit panel helpt ons bij het maken van het ontwikkelingsplan. Tot nu toe zijn er 288 “hits” geweest, 8 online discussies zijn er gevoerd, waarbij 237 maal deze discussies door anderen zijn bekeken. ’Laagdrempelig’ koffiedrinken Informeel en in kleine groepen hebben we gesproken bij de Buitenkast Berliozstraat. En daarnaast ook met leerlingen uit groep 8 van Het Scala, samen met Stichting Speelruimte. Verder spraken we met de directie van Het Scala, met de Vereniging van Eigenaren en met winkeliers. Spiegelbijeenkomst We hebben aan bewoners teruggekoppeld wat zij hebben gezegd over de wijk en de verschillende thema’s. Ook hebben wij hen gevraagd of we nog zaken zijn vergeten. Tot slot hebben we met elkaar over mogelijke oplossingsrichtingen gesproken.
5
3
De discussies en resultaten
We gaven de bewoners de mogelijkheid mee te praten. Hierna leest u per thema een overzicht van de uitkomsten. Het volledig overzicht leest u in bijlage 2 “Bewonersonderzoek Randenbroek-Schuilenburg, juli 2006”.
3.1 •
•
•
•
•
•
3.2 •
•
•
•
•
Over Wonen Men heeft een haat-liefde verhouding met de buurt. De buurt wordt getypeerd als armoedig en onveilig. Aan de andere kant zijn de bewoners gehecht aan de buurt en willen zij er graag blijven wonen. Een aantal mensen woont geweldig. Er is veel ruimte en groen. Het woonaanbod is gevarieerd, wat leidt tot een gevarieerde sociale samenstelling van de bevolking. De meeste bewoners vinden dat een prettige mengelmoes. Bewoners denken dat sloop of een grondige renovatie nodig is om iets te kunnen doen aan de problemen van de woningen en gebouwen. Maar zij willen een garantie dat de woningen betaalbaar blijven na de ingrepen en de garantie dat ze niet achteruit gaan op de ruimte in de woningen. Diversiteit in aanbod van woningen is in sommige delen van de wijk gewenst, zoals in Randenbroek-Zuid. Er is een vraag naar een mix in koop en huur, goedkoop en duur, appartementen en eengezinswoningen en groot en klein. Men vindt het wel fijn en prettig wonen in de wijk. Het is groen, het is dichtbij uitvalswegen en de stad en er zijn leuke buren. Men respecteert elkaar en je leeft zoals je wilt. De hoeveelheid groen in de wijk moet minimaal behouden blijven. Dit is een belangrijk aspect van de wijk. Ook de variatie in woningen (eigendomsvorm, type) moet gewaarborgd worden.
Over verkeer Van belang is dat er toezicht op naleving van regels komt. Nu gebeurt dat niet. De mensen vinden dat de zorgdragende instanties dit moeten oppakken. Men ziet wel dat het ook een stuk eigen verantwoordelijkheid is. Sommige initiatieven komen moeilijk van de grond door alle bestaande regels. De bewoners vinden het jammer dat sommige zaken niet eenvoudiger geregeld kunnen worden. Er is een aantal plekken waar het lastig oversteken is, zoals bij de Mozartweg en bij de Ringweg Randenbroek. De wegen zijn te gevaarlijk voor ouderen en kinderen. De verkeerssituatie op het Euterpeplein is onduidelijk en onoverzichtelijk. Een ongeluk is zo gebeurd. Meer verkeersdrempels, verkeerslichten en eenrichtingsverkeer ziet men als oplossingen. Ook moet er meer ruimte voor de fietser komen. Het Euterpeplein is onoverzichtelijk doordat er veel wordt geparkeerd. Het publiek moet er attent op worden gemaakt dat er in de directe omgeving voldoende parkeergelegenheid is. Daarnaast zijn de terreinen achter de winkels niet echt veilig. Het is er slecht verlicht en de auto’s worden daar gekraakt.
6
3.3 • •
•
•
•
•
•
3.4 •
•
•
•
3.5 •
Over leefbaarheid Jongeren en ouderen hebben behoefte aan voorzieningen, zoals bijvoorbeeld ontmoetingsplekken. Voor een belangrijk deel kunnen de bewoners goed met elkaar opschieten. Aan de andere kant vinden de autochtonen dat de allochtonen te weinig betrokkenheid laten zien. Door de grote groep allochtonen vertrekken er steeds meer autochtonen. Overlast in de wijk hangt samen met ongewenst gedrag. Zo maken hangjongeren veel lawaai en veroorzaken ze vandalisme en criminaliteit. Het is lastig om hen op hun gedrag aan te spreken. Ook volwassenen en professionele instanties spelen een rol in de leefbaarheidkwestie. Het gedrag van de bewoners en het wel of niet ‘thuis geven’ van de professionele instanties kunnen heel wat betekenen voor de leefbaarheid. Er is een roep om een wijkagent om het algemene gevoel van veiligheid in de wijk te vergroten. Deze persoon, die een centrale figuur met gezag is in de wijk, kan bemiddelen in conflicten of communicatie op gang brengen tussen moeilijke partijen. Onderhuids bestaan er problemen met de aanwezigheid van de verschillende culturen. Dit uit zich onder meer in overlast van buren. Autochtonen hebben vooral last van kinderen die tot laat buiten spelen, de geur van buitenlandse gerechten en gebrekkige communicatie. Niet alleen de sociale situatie is een bron van ergernis. Ook de bergen afval in de wijk vindt men niet prettig. Mensen, ook van buiten de wijk, dumpen er te gemakkelijk hun afval. Dit zorgt voor stank en overlast. De juiste instanties moeten ook reageren op dit soort meldingen van de bewoners. Nu gebeurt dat niet. Verder moet duidelijk worden wanneer en waar de bewoners hun vuil buiten kunnen zetten.
Over winkelen Het Operaplein mag zijn functie als winkelgebied niet verliezen. Men gaat niet zomaar naar het Euterpeplein. Dat is voor sommigen, met name voor ouderen, net te ver. De voorzieningen op het Operaplein sluiten echter niet voldoende aan bij de behoefte van de wijk. Over het aanbod op het Euterpeplein zijn de bewoners redelijk tevreden. Hoewel het nog wel beter kan. Er is met name behoefte aan een goedkopere supermarkt als concurrentie voor Albert Heijn. Deze is voor velen te duur. Bewoners hebben behoefte aan een supermarkt zoals Aldi of Lidl. De begaanbaarheid van het plein voor oudere bewoners is een issue. Zij kunnen moeilijk langs de uitgestalde winkelwaren op de stoep. Het onderhoud van de straten op het plein moet ook veel beter (toegankelijker voor ouderen en minder validen). Hier ligt met name een taak voor de gemeente. Het gevoel leeft dat er weinig gedaan wordt met wat er gezegd is. Er wordt weinig actie ondernomen. Hierdoor is er frustratie bij de bewoners.
Over groen Wie is verantwoordelijk voor het groen? Bewoners willen die verantwoordelijkheid niet.
7
•
•
•
In het algemeen is iedereen tevreden over de hoeveelheid groen in de buurt. Het is netjes, de tuintjes zijn netjes. Het open en groene karakter van de buurt moet worden behouden. Het onderhoud van het gemeentelijk groen schiet volgens bewoners tekort. Achterstallig onderhoud is ook terug te zien in de vorm van te hoge hagen, struiken en bomen. Er wordt gedeald en er is vandalisme. Meer openheid van deze plekken zorgt voor een groter gevoel van veiligheid. Groen draagt bij aan het prettige leven in de wijk. Er is voldoende kijkgroen en functioneel groen. De bewoners vinden ook dat het voldoende divers is. Wel zijn er meer speelveldjes voor de jeugd nodig.
8
4.
De oplossingsrichtingen
Met het bewonersonderzoek dat u vindt in bijlage 2 brachten we de issues in kaart die spelen en leven bij de bewoners. Ook reikten de bewoners een aantal oplossingsrichtingen aan. In eerste instantie komen we echter met oplossingsrichtingen die niet door de bewoners zijn ingebracht. We beginnen namelijk niet met een blanco situatie. Uit diverse onderzoeken, de wijkatlas, nota’s, studies en vastgesteld beleid blijkt dat RandenbroekSchuilenburg een prioriteitswijk is. Met grote verschillen tussen de diverse buurten onderling en met problemen op het gebied van de leefbaarheid en de veiligheid. Deze verschillen uiten zich in woningbouw, bevolkingssamenstelling en op sociaal economisch vlak. Wijk- en buurtanalyse Zo blijkt uit de wijk- en buurtanalyse Randenbroek-Schuilenburg 2006 (Wijkatlas) dat de buurt Ariaweg en De Hoven vooral een buurt is waar ‘sociaal zwakkeren’ zijn geconcentreerd. Er wonen relatief veel eenoudergezinnen en alleenstaanden. En het aandeel niet–westerse bewoners is met 62 procent het hoogste van Amersfoort. Bijna een kwart van de bewoners is voor zijn levensonderhoud aangewezen op de bijstand en de werkloosheid is er hoog. Er wordt veel verhuisd uit deze buurt die voor 94 procent uit flats bestaat, maar binnen de buurt wordt zelden doorverhuisd. Hetzelfde beeld geldt in mindere mate voor de buurten Bachweg-Noord en Weberstraat en omgeving (Haydnstraat, Berlioszstraat) in Randenbroek. Verder blijkt bijvoorbeeld uit het onderzoek ‘Senioren Signalen 2004’ dat bijna 20 procent van de wijkbevolking ouder is dan 65 jaar. Een deel daarvan is eenzaam. De aanpak De ideeën van bewoners en onze eigen resultaten van de wijkanalyse staan centraal in de uitvoering van de opgave die er ligt voor Randenbroek-Schuilenburg. In het volgende stadium ontwikkelen we een eenduidige visie. Hierbinnen geven we de vernieuwing vorm. Een goede communicatie tussen de bewoners en de instanties is daarbij natuurlijk belangrijk! De issues Veel van de issues zijn in te delen in korte- en lange termijnissues. Op korte termijn kunnen we al verschillende zaken aanpakken. Daarmee nemen we een aantal irritaties weg. Bovendien krijgen de bewoners het gevoel dat er naar hen geluisterd wordt. Zo kunnen we op een aantal gebieden al snel de leefbaarheid een stuk vergroten. Denk aan onderhoud van het groen of aanleg van een speelveldje. Andere zaken spelen meer op de langere termijn. In de wijk Randenbroek-Schuilenburg willen we bijvoorbeeld alle bewoners de gelegenheid geven in hun eigen wijk wooncarrière te maken. Dus niet alleen jongeren of gezinnen, maar ook bewoners die behoefte krijgen aan zorg. Autochtoon én allochtoon. Om dit te bereiken, denken we aan grootschalige renovatie. Ook realiseren we ontbrekende typen nieuwbouw, zoals zorgwoningen, woningen voor senioren en voor jongeren. Goedkope en duurdere koopwoningen. Daarnaast denken we aan woonservice in een paar gebieden, waarbij wonen, welzijn en zorg goed op elkaar zijn afgestemd.
9
De tuttifruttiwijk Randenbroek-Schuilenburg is een wijk met verschillende buurten. Deze verschillen uiten zich in typen woningen, in bevolkingssamenstelling en in de woonomgeving. Een ‘tuttifruttiwijk’, zoals sommige wijkbewoners bij het opstellen van de Woonvisie voor de stad Amersfoort hebben aangegeven. Een wijk met verschillende mensen met verschillende wensen. In het ontwikkelingsplan voor de wijk willen we de levensloopbestendigheid en de ‘tuttifruttiwijk’ concreet uitgewerkt hebben voor de komende tien jaar. Met als hoofddoel: meer leefbaarheid en een meer vitale wijk.
4.1 Voor wonen De bewoners Hier leest u een samenvatting van de mening van bewoners:
De bewoners zijn positief over de centrale ligging, de diversiteit, de rust en de ruimte in de wijk. Toch vinden veel bewoners dat gewerkt moet worden aan de kwaliteit van de woningen, de woongebouwen en de woonomgeving. Met name het matige onderhoud van de woningen, de wegen, het groen. En daarnaast de rommel in de flats en op straat stoort de bewoners. Er moeten keuzes worden gemaakt welke complexen worden gesloopt en welke voor grondige renovatie in aanmerking komen. Sloop wordt ook door bewoners genoemd als mogelijkheid, zoals de flats aan de Hogeweg, de kleine seniorenwoningen in Schuilenburg en de flats in Randenbroek. Met name de flatgebouwen uit de jaren zestig voldoen niet aan de eisen van deze tijd en scoren slecht. Ze zijn gehorig, vochtig en tochtig. Veel portieken en galerijen worden als onveilig ervaren, omdat ze te gemakkelijk te betreden zijn door niet-bewoners. Bij renovatie of nieuwbouw is vraag naar diversiteit in het woningaanbod: een mix van koop en huur, goedkoop en duur, appartementen en eengezinswoningen, groot en klein. Deze mix moet ook terug te vinden zijn in de flatgebouwen. Er is specifieke vraag naar eengezinswoningen. Betaalbaarheid in de toekomst is zeer belangrijk voor de bewoners. Bewoners zijn erg gehecht aan hun wijk en buurt. Zij willen terug kunnen keren in hun wijk.
De aanpak De gemeentelijke visie en ambities over wonen in de wijken Randenbroek en Schuilenburg hebben we vastgelegd in het wijkprogramma Randenbroek-Schuilenburg en de Woonvisie 2006-2010. Daarin gaan we vooral in op het vergroten van de keuzemogelijkheden door meer woningdifferentiatie. De woningvoorraad is in sommige delen van de wijk heel eenzijdig. We zetten dan ook in op afname van tenminste 10 procent sociale huurwoningen per wijk (in Schuilenburg is nu 74 procent van de woningen bestemd voor sociale huur, in Randenbroek is dat 65 procent). Verkopen van huurwoningen, (grootschalige) renovatie en sloop/nieuwbouw zijn middelen hiervoor.
10
De woningdifferentiatie kunnen we vergroten door meer geschikte (nieuwbouw)woningen voor jonge gezinnen, ouderen en jongeren te realiseren. Ook biedt dit de huidige bewoners de mogelijkheid wooncarrière te maken in hun eigen wijk. Hierbij leggen we een accent op goedkopere en middeldure huur en koop in diverse segmenten. We hebben de taken rondom het Politie Keurmerk Veilig Wonen (PKVW) overgenomen en een Veiligheids Actieprogramma 2006 opgesteld. Ook hebben we een aantal speerpunten geformuleerd waar wij de komende tijd op inzetten. Een van die speerpunten is dat we de woningen (complexen) bij renovatie en nieuwbouw in de bestaande stad bouwen volgens de eisen van het PKVW. We gaan de mogelijkheden voor toepassing van het PKVW bij de vernieuwing in Randenbroek-Schuilenburg onderzoeken. Randvoorwaarden, discussie- en particpatieruimte Een van de doelen van vernieuwing van Randenbroek-Schuilenburg is meer variatie aan te brengen in de woningtypen en prijsklassen. Huurders kunnen gaan kopen in hun eigen wijk en huurders kunnen daar blijven huren, maar niet altijd voor dezelfde lage huur. De woonlasten hoeven echter niet veel hoger uit te vallen dan in de oude situatie. De nieuw te bouwen woningen zijn namelijk veel beter van kwaliteit. Doordat we de woningen energiezuinig maken, daalt de energierekening fors. Algemeen: Randenbroek-Schuilenburg Woningen in de wijk Ook wij zijn blij met de diversiteit in de wijk, net als de bewoners. Deze diversiteit willen we versterken, ook in de buurten die zich onderling onderscheiden in woningtypologien. Meer differentiatie in woningen en leefstijlen draagt hieraan bij. Verbetering van woningen, verkoop, sloop en nieuwbouw zijn manieren om dit te bewerkstelligen. Rust, ruimte en groen is een ervaren kernkwaliteit van de wijken. Ook dit willen we respecteren of nog verder verbeteren. In de stedenbouwkundige kwaliteit leggen we de nadruk op kleinschaligheid, differentiatie, herkenbaarheid en transparantie. Hiermee willen we een sfeer creëren waarin bewoners elkaar kunnen aanspreken op fatsoensnormen en (on)geschreven regels. Keuzes maken We erkennen dat de kwaliteit van de woningen in Randenbroek-Schuilenburg op verschillende punten niet voldoet aan de eisen die tegenwoordig gesteld worden. Daarom is het nodig dat wij investeren in de wijken. Technische maatregelen om veiligheid, gezondheid en energetische kwaliteit van woningen te vergroten, moeten onderdeel zijn van het programma. Om aan de wens van bewoners tegemoet te komen, kunnen we delen van de wijk vervangen. Daarbij denken we aan het realiseren van kwalitatief betere woningen voor de flats aan de Hoven, de Haydnstraat, Berliozstraat en de Bachweg-Noord.
11
Communicatie Om de communicatie met de bewoners te verbeteren blijven we onze rayonstructuur houden. We zetten onze medewerkers zoveel mogelijk wijk- en buurtgewijs in om de organisatie een gezicht te geven. Ook meten we de kwaliteit van onze dienstverlening. Communicatie met bewonerscommissies en andere groepen bewoners die zich rond een thema organiseren, zien we als voorwaarde om de opgave van ‘Amersfoort Vernieuwt’ in te vullen. Hierbij moeten we de bestaande participatiestructuren (VHB en bewonerscommissies) versterken. Daarmee optimaliseren we de inspraak van de direct betrokkenen. Schotels Wij willen bewoners per wooncomplex alternatieven bieden voor de individuele satellietschotels. Hiermee verbeteren we het aanzicht van de woninggevels. Betaalbaarheid We willen woningen betaalbaar houden. Daarom ontwikkelen we bijzonder beleid: enerzijds een systeem dat relatie houdt met de huurtoeslag. Dit is Amersfoortbreed en gebeurt met woonvouchers. Anderzijds gaat het mogelijk om een systeem dat financieel extra tegemoet komt aan bewoners aan wie we vragen om te vertrekken uit een woning die we gaan slopen. Het Sociaal Statuut voorziet in de mogelijkheid tot voorrang bij verhuizen en in financiële regelingen voor bewoners waar renovatie en sloop wordt uitgevoerd. Randenbroek Noordelijk deel Het noordelijk deel van de wijk Randenbroek is in voldoende mate gedifferentieerd. Ook de kwaliteit van de woningen voldoet. De eengezinswoningen aan de Schubertstraat en Schumannstraat verdienen op de langere termijn wel een kwaliteitsverbetering en dan met name op het gebied van energiezuinigheid. Sommige bewoners klagen over geluidsoverlast door dunne wanden. Helaas kunnen we deze niet tegengegaan met technische maatregelen. Zulke maatregelen zijn zeer kostbaar en nauwelijks effectief. We gaan de vijf hoog portiekflats aan de Bachweg-Noord slopen om ruimte te maken voor woningen met een betere kwaliteit. De galerijwoningen aan de Bachweg verkopen we op termijn. Middendeel In het middendeel van Randenbroek hebben we enkele jaren geleden al 250 etagewoningen kwalitatief verbeterd. Wij staan voor een beleid waarin we de diversiteit aan woningen handhaven en de betaalbaarheid garanderen Met name de bewoners van de eengezinswoningen aan de Chopinstraat en Lisztstraat klagen over de staat van onderhoud. Ook hier nemen we maatregelen voor veiligheid, gezondheid en energiezuinigheid. Liever vergroten we geen woningen of maken we een andere indeling. Hierdoor stijgt de huurprijs namelijk.
12
Bewoners van portiekwoningen hebben gezamenlijk een verantwoordelijkheid voor het schoonmaken van portieken. Er zijn in de afgelopen periode portiekgesprekken gevoerd om deze gezamenlijke verantwoordelijkheid onder de aandacht te brengen. Ook hebben enquêtes gehouden om na te gaan of het schoonmaken tegen een vergoeding kan worden uitgevoerd. In een aantal gevallen heeft dit niet geleid tot een verbeterde situatie. Alleen als dat echt nodig is, treden wij hierin dwingend op. De verantwoordelijkheid voor het schoonhouden van daken bij eengezinswoningen is in eerste instantie een verantwoordelijkheid van de bewoners. Wanneer er verstoppingen zijn, kunnen die verholpen worden volgens de regeling die hiervoor geldt. Bewoners zijn bijna allemaal lid van het riool– en dakgootontstoppingsfonds. Bewoners kunnen op vrijwillige basis een servicecontract met ons afsluiten. Sommige bewoners zien hier wel het nut en gemak van in, anderen niet. Er zijn bewoners die het gevoel hebben dat er niet naar hen wordt geluisterd en dat ze in de steek worden gelaten. Wij blijven ons inzetten om de communicatie te garanderen. Zuidelijk deel Een grondige renovatie van de vijfhoogportiekflats aan de rand van Randenbroek (Berliozstraat, Haydnstraat, Weberstraat en Bachweg) is helaas niet haalbaar. Huurders zijn niet tevreden over de kwaliteit. Op de lange termijn verandert hier niets aan. Dergelijke renovaties brengen een aanzienlijke huurverhoging met zich mee. Uit onderzoek is gebleken dat het niet mogelijk is om onder reële voorwaarden liften te plaatsen. Het opheffen van de problemen in of aan de gemeenschappelijke ruimten is onvoldoende mogelijk. Wat dit betreft zijn de bewoners het met ons eens. Kwaliteitsverbetering van de galerijwoningen aan de Haydnstraat is wel reëel. Hierbij denken we aan energetische maatregelen en maatregelen op het gebied van een gezond binnenklimaat. Bewoners waarderen de eengezinswoningen in Randenbroek erg. Deze kwaliteit willen we natuurlijk behouden. Daarom investeren we extra in de kwaliteit van deze woningen en brengen we verbeteringen aan. Op korte termijn (2006 en 2007) doen we dit bij woningen bij de Bizetstraat, Gounodstraat, Rossinistraat, Wagnerstraat, Weberstraat en Verdistraat. In dit deel van de wijk verkopen we een aantal eengezinswoningen om de differentiatie te vergroten. Ook willen we etagewoningen aan de Haydnstraat en de Mozartweg verkopen. Hierdoor wordt het mogelijk om in de relatief goedkope sector een woning te kopen. Een andere wens is het bouwen van nieuwe koopwoningen met speciale koopregelingen. Hiervoor moeten we locatie ‘Driehoek Zwarte weg’ optimaal benutten. Volgens onze gegevens is er geen sprake van een toename van inbraken. De afgelopen jaren zijn wij minder geconfronteerd met inbraakschade. Hang- en sluitwerk verbeteren we zowel gevraagd als ongevraagd. We controleren dagelijks hang- en sluitwerk en
13
haldeuren. En als dat nodig is, repareren we. Na overleg met de bewoners brengen we binnenkort achterpadverlichting aan achter woningen aan de Wagnerstraat, Chopinstraat en Bizetstraat. Schuilenburg Noordelijk deel In het noordelijk deel gaat alle aandacht uit naar de flatgebouwen aan de rand van de wijk. Bewoners zijn er bepaald niet tevreden over. Dit blijkt uit uitspraken als: “Woningen zijn achtergesteld, klein en erg gehorig.”, “De buitenzijde ziet er saai uit, net een blokkendoos.”, “We hebben veel overlast door rotzooi, lawaai, vandalisme en inbraak.”, “De garageboxen maken de wijk ongezellig. We zien liever groen en speelplekken.” We willen de veelheid en eentonigheid van deze flatgebouwen doorbreken. Hieronder een overzicht in deelgebieden van de rand van de wijk: 1.
De Hoven – 162 woningen Het betreft vijf portiekflats aan de Operaweg, Fideliohof, Florestanhof en een galerijflat aan de Leonorehof. Dit gebied staat bij ons en opbouwwerkers al heel lang bekend als woongebied waar de leefbaarheid bijzonder zwaar onder druk staat. Er zijn erg veel overlast situaties waarop we weinig grip hebben. In samenwerking met allerlei instanties besteden we hier veel aandacht aan. Een opsomming van de voornaamste problemen: • De situering van de bouwblokken aan hofjes is erg ongelukkig. De blokken zijn toegankelijk via een straat met eengezinswoningen. De hofjes zijn afgesloten met garageboxen en zijn lawaaiige gebieden doordat het opgesloten ligt tussen gebouwen. Er is geen goede verbinding en relatie met het buitengebied vanuit de gebouwen. • Verder krijgt een deel van de woningen weinig zon en is de kwaliteit van de woningen sterk achterhaald. Ze zijn nog niet geïsoleerd, hebben te kleine vertrekken en er komen erg veel vochtproblemen voor. Deze problemen kunnen we niet allemaal oplossen met een grondige renovatie. Hier zouden we zoveel in moeten investeren, dat de huurprijzen onredelijk hoog worden in relatie tot de kwaliteit. Beter kunnen we slopen en nieuwbouw neerzetten. Gedwongen verhuizing is weliswaar erg ingrijpend, maar langs deze weg kunnen bewoners een betere woonsituatie bereiken dan met een renovatie. De gewenste herontwikkeling van het gebied met de aanpak van project de Hogewegzone biedt goede kansen voor Schuilenburg om daadwerkelijk een verandering te realiseren in woningaanbod en differentiatie. In de wijkbijeenkomsten is dit scenario ook door sommige bewoners geschetst.
2.
Ariaweg noord – 126 woningen Hiermee duiden we drie galerijflats aan. De woningen zijn gedateerd, nog niet geïsoleerd en hebben een erg onvriendelijke buitenruimte. Aan de voorkant is het een groot verhard gebied met speelplekjes, verkeer en parkeren. Aan de achterkant is weinig ruimte, maar daar liggen de garageboxen. In de meeste gevallen gebruiken bewoners de boxen voor andere doeleinden dan stalling van motorvoertuigen.
14
Met een goed plan voor de buitenruimte, de toegangspartijen, isolatie van de woningen en een plan voor “opsterren” (beter toegankelijk maken) kunnen we de woningen aantrekkelijker maken. Nabijheid van zorgvoorzieningen en/of zorgaanbod is een voorwaarde. 3.
Ariaweg midden / Ariaplein – 162 woningen Hier gaat het om vijf portiekflats en een galerijflat. De woningen in deze gebouwen zijn hetzelfde als aan de “Hoven”. Verschil is echter dat in dit geval de woningen niet steeds gericht zijn op de parkeerplaatsen en toegangspartijen. En er is meer zon. In dit gebied zijn aanmerkelijk minder leefbaarheidproblemen. De relatie met het groengebied naast de A28 is nog onvoldoende. Voor deze woningen hebben we de afgelopen jaren een woningverbeterplan ontwikkeld en aan de bewoners aangeboden. Meer dan 70 procent is akkoord gegaan met de voorstellen. Hierdoor kunnen we nog in 2006 beginnen met een verbeterplan voor de woningen, de technische installaties, isolatie, de algemene ruimten en herindeling van de begane grond met alle bergingen, toegangspartijen en relatie met het buitengebied.
4.
Ariaweg zuid – 72 woningen Hier staan drie portiekflats, ten zuiden van het Ariaplein. Deze portiekflats staan meer op zichzelf, maar zijn in hoofdlijn van dezelfde kwaliteit als aan de Ariaweg midden (zoals beschreven bij punt 3). Voor deze gebouwen moeten wij een plan ontwikkelen. Met specifieke kenmerken voor deze locatie en mogelijk (ten dele) een doelgroepwijziging.
5.
Wonen boven het Operaplein – 8 woningen De kwaliteit van deze woningen is sterk gedateerd: niet geïsoleerd, verouderde uitrusting en vochtproblemen. De aanpak van deze woningen wordt sterk bepaald door de aanpak van het Operaplein zelf. Het is duidelijk dat het Operaplein een nieuwe uitstraling moet krijgen, samen met een nieuwe, toekomstgerichte functie.
6.
Seniorenwoningen bij de Operaweg – 20 woningen In de wijk staan kleine groepjes grondgebonden seniorenwoningen. Deze ontwerpen dateren van de jaren zestig. In totaal gaat het om 70 stuks. De doelgroep, senioren, vindt de woningen steeds minder aantrekkelijk. Ze zijn aan de kleine kant met slechts één slaapkamer. Ook het tuinonderhoud vormt vaak een probleem. Voor deze woningen ontwikkelen we een scenario, afhankelijk van de locatie. De ene keer gaat dat in de richting van verbeteren en handhaven voor de doelgroep, mits er ook buurtgericht zorgaanbod beschikbaar komt. Dit geldt vooral voor de woningen bij de Undineflat. Soms gaat het in de richting van handhaving en bestemming alleenstaanden. Voor de 20 woningen aan de Operaweg denken we aan een scenario van sloop en nieuwbouw. De combinatie van kwaliteitsaspecten en de locatie (naast drie galerijflats die we noemen onder 2) brengen dit scenario in beeld. Op een aantal plekken moeten we kijken naar de aanwezige garageboxen. Leveren deze een belemmering op voor de buurt? Moeten ze verdwijnen en op welke plekken?
15
Middendeel In het middengebied staan erg veel eengezinswoningen in de huur- en koopsector. Bewoners zijn over het algemeen tevreden over de kwaliteit van de woningen. We hebben een aantal jaren lang huurwoningen verkocht, maar zijn daarmee gestopt om een redelijk aanbod van deze ruime woningen in de huursector te behouden. Wel kunnen we een deel van de flats langs de rand van de wijk (Ariaweg en daaromheen) aanbieden als koopwoning. Hiermee treden we tegemoet aan de vraag van een mix van koop en huur. In dit gebied staat een aantal seniorenwoningen (zie hierboven, bij ‘Noordelijk deel’). Voor de woningen bij de Undineflat moeten we kijken naar zorgaanbod, zodat de woningen aantrekkelijk blijven voor senioren. De Undineflat (110 seniorenwoningen) is volledig geïsoleerd en de bereikbaarheid is verbeterd. Voor de bewoners is van belang dat we een zorgarrangement ontwikkelen in samenwerking met zorgaanbieders. De klachten over de kwaliteit van de flatwoningen in het middeldeel gingen over de Ariaweg-midden en -zuid. U heeft al eerder kunnen lezen dat we voor 162 woningen verbeterplannen hebben. We hebben uit veiligheidsoverwegingen achterpadverlichting aangebracht in het middendeel. In de flats komen naar verhouding wel veel inbraken voor in de bergingen. Met aandacht voor hang- en sluitwerk, verlichting en ingrijpende veranderingen bij renovaties pakken we dit aan. Daarnaast loopt er een project met cameratoezicht in de hal van een flat in verband met ernstige overlast van hangjongeren. Op een aantal plekken zijn eerder leefregelprojecten gestart. Toch blijven bewoners vragen om strengere aanpak en toezicht op gebied van de eigen verantwoordelijkheid en schoonhouden van trappenhuizen. Hiervoor voeren we al intakegesprekken bij nieuwe verhuringen. Vanuit dit deel van de wijk is gewezen door de bewoners op een grotere betrokkenheid van de eigenaar en de bewoners. Zuidelijk deel Het gevarieerde aanbod in dit deel van de wijk stellen de bewoners erg op prijs. De uitstraling van de hoogbouw langs de A28 wordt niet door iedereen gewaardeerd, maar levert verder geen problemen op. Er is vraag naar voorzieningen die te maken hebben met de vergrijzing van de bevolking in de wijk. Ook het behoud van ‘De Schuilenburgt’ vinden bewoners belangrijk voor de wijk.
16
4.2
Voor verkeer
De bewoners Hieronder vindt u een aantal ervaringen van bewoners: •
• •
•
•
Er zijn onveilige en onoverzichtelijke wegen en kruispunten. Sommige plekken zijn moeilijk oversteekbaar. De Ringweg Randenbroek wordt meerdere malen genoemd. Men houdt zich niet aan de verkeersregels en er is geen toezicht hierop. Het parkeren bij de winkelpleinen Euterpeplein en Operaplein is problematisch. Ook rondom de scholen is soms sprake van parkeeroverlast. Het noordelijk deel van Randenbroek ondervindt parkeeroverlast van bezoekers van de binnenstad; dit deel ligt op de rand van het vergunningparkeren. Het openbaar vervoer is niet goed georganiseerd.
De aanpak De gemeente is op de hoogte van de problemen die bewoners hierboven noemen. Zij is al bezig met onderzoeken hoe zij een aantal van deze problemen kan aanpakken. De aanpak van de gesignaleerde knelpunten heeft in een aantal gevallen raakvlakken met andere thema’s. Sommige verkeerskundige maatregelen hangen samen met aanpak van de openbare ruimte of vormen van beheer. Denk aan de combinatie van vervanging van riolen en het gelijktijdig aanpassen of verbeteren van een wegprofiel. Of het oplossen van parkeerproblemen bij ingrijpende herinrichting van de openbare ruimte in samenhang met de aanpak van wooncomplexen. In het ontwikkelingsplan stemmen we de maatregelen op elkaar af. In het kader van het project ‘verkeersveiligheid rond scholen’ zijn we in 2006 met een groep belanghebbenden gaan nadenken over het verbeteren van de verkeersveiligheid rond de scholen bij ‘De Vosheuvel’. Eind 2007 kunnen we naar verwachting beginnen met de uitvoering. Het veiligheidsaspect en de roep om meer zichtbaarheid en bemoeienis van de wijkagent komt ook terug in het thema leefbaarheid en wonen. Oversteken Van de drukke Ringweg Randenbroek is bekend dat de oversteekbaarheid slecht is tussen de Schuilenburgerweg en de Heiligenbergerweg. Een grote herinrichting van de hele Ringweg Randenbroek vindt waarschijnlijk pas plaats in combinatie met groot onderhoud. Dat duurt nog een aantal jaren. Wel onderzoeken we of we via minder ingrijpende maatregelen al wat kunnen verbeteren. Tussen Amersfoort en Leusden komt een nieuwe fietsverbinding, met een fietstunnel langs de A28 en een fietspad in de wijk. Het fietspad wordt vanaf de Verdiweg verbonden met het Euterpeplein. Onderzocht wordt op welke wijze het fietspad het beste is in te passen. Van bewonerszijde zijn veel bezwaren binnengekomen om het fietspad langs het Valleikanaal aan te leggen.Om die reden worden op dit moment andere varianten nader onderzocht en opnieuw met bewoners besproken.
17
In de rest van het proces met de bewoners zoomen we verder in op deze en andere knelpunten in de wijk. Daarbij komen ook oplossingen die bewoners hebben aangedragen aan de orde. Denk bijvoorbeeld aan klaar-overs bij scholen, drempels en meer zebrapaden. Verkeersovertredingen Op dit moment is de handhaving van verkeersovertredingen een bevoegdheid van de politie. Binnen de prioriteitsstelling van de politie heeft de handhaving op kleinere verkeersovertredingen een lagere prioriteit. Wanneer de ‘bestuurlijke boete’ wordt ingevoerd, kan de gemeente zelf gaan handhaven op lichtere verkeersovertredingen zoals foutparkeren. Dat biedt wellicht de mogelijkheid gerichter in te spelen op specifieke handhavingsvragen uit de wijken. Wanneer de bestuurlijke boete wordt ingevoerd is echter nog niet bekend. De Raad van State moet zich daar nog over uitspreken. Bewoners geven daarnaast aan dat het ook aan de bewoners zelf is om zich aan de regels te houden en hun eigen gedrag aan te passen. Parkeren Bekend is dat er op bepaalde plekken in de wijk parkeerproblemen zijn. In het reeds lopende project ‘Euterpeplein’ heeft een goede organisatie van het parkeren een prominente plaats. Najaar 2006 pakken we dit plan weer op. We streven er naar in 2008 een nieuw parkeerbeleid te hebben gerealiseerd. Voor het Operaplein en de overige plekken in de wijk brengen we het verdere proces samen met de bewoners in kaart. Waar zitten de problemen precies en welke maatregelen kunnen we nemen? De suggestie voor ondergronds parkeren nemen we daarbij mee. Openbaar vervoer De klachten over het niveau van het openbaar vervoer in de wijk zijn bekend. In december 2002 is het openbaar vervoer openbaar aanbesteed. Binnen de randvoorwaarden van de gemeente heeft de vervoerder er toen voor gekozen de buslijn in Randenbroek-Schuilenburg nog maar in een richting te laten rijden. Vroeger waren dat er twee. Hoewel er vroeger, net als nu, ook sprake was van een halfuursdienst, is door deze route de bediening van de wijk wel verminderd. Wel wordt vanaf 1 oktober 2006 buslijn 8 (Busstation Ns – Schuilenburg – Busstation/NS op zondag een halfuurdienst, in plaats van een uursdienst. Van maandag tot en met zaterdag worden de avondritten van lijn 8 met een stadsbus gereden in plaats van een 8-persoonsbus. In december 2008 wordt het openbaar vervoer opnieuw aanbesteed. De ervaringen en klachten uit de afgelopen jaren worden dan ook meegenomen. Afhankelijk van het dan beschikbare geld (ook Rijksbijdragen zijn van belang) en de aanbiedingen van verschillende vervoerders moet dan blijken of een verbeteringsslag in het openbaar vervoer in de wijk haalbaar is. Randvoorwaarden, discussie- en participatieruimte Bij het zoeken naar oplossingen moeten we rekening houden met verschillende randvoorwaarden: • De oplossing is fysiek inpasbaar; de ruimte is beschikbaar. • De financiële middelen zijn voorhanden. • Er is voldoende draagvlak voor de oplossingen.
18
4.3
Voor leefbaarheid
De bewoners De bewoners gaven een aantal knelpunten aan:
Er is weinig te doen voor de jongeren ouder dan twaalf jaar. Ook hebben volwassenen en kinderen behoefte aan meer ontmoetingsplekken. Daarnaast is behoefte aan andere voorzieningen, zoals uitbreiding van het aanbod van winkels, een pinautomaat, zorgvoorzieningen of een locatie om iets te drinken. De bewoners van de wijk zijn erg verschillend. Wel kunnen de bewoners over het algemeen goed met elkaar opschieten. Sommige autochtone en allochtone bewoners vinden dat er teveel allochtonen zitten, waardoor de balans is verstoord. Dat betekent dat steeds meer autochtonen vertrekken en er geen menging van culturen meer is. Hoewel de multiculturele wijk doorgaans als positief wordt gezien, leven autochtonen en allochtonen te veel langs elkaar heen. Ook hebben zij weinig begrip voor en kennis van elkaar, wat soms leidt tot onverdraagzaamheid. Vanuit de bewoners komt de duidelijke vraag om meer handhaving en toezicht. Hangjongeren, overvallen, dealers, inbraken, vandalisme, illegaal afval storten, agressief verkeersgedrag enzovoort bederven het woongenot. Wijkagenten zijn nodig in de wijk. Wel ziet men in dat er ook verantwoordelijkheid bij de bewoners ligt. Toch durven bewoners elkaar niet te corrigeren en elkaar aan te spreken op ongewenst gedrag. Ook de aanwezigheid van buurtvaders werd als optie genoemd om leefbaarheidkwesties aan te pakken.
De aanpak In de wijk werken bewoners en professionals hard aan de leefbaarheid en de sociale samenhang. Veel projecten en trajecten zijn gerealiseerd. Randenbroek-Schuilenburg is een kleurrijke mengeling van culturen, achtergronden, leeftijden en buurten. Zoals de bewoners al aangaven gaat dat niet altijd even soepel samen. Voorzieningen Er zijn activiteiten vanuit het jongerenwerk van SWA in het wijkcentrum. Maar er zijn geen sportclubs of andere verenigingen. Wel een paar grasveldjes waar gevoetbald wordt, maar daar hebben omwonenden dan weer snel last van. Jongeren uit de wijk moeten nu voor een jongerencentrum de wijk uit, naar Liendert of naar Schothorst. En als jongeren willen samenkomen is dat meestal noodgedwongen op straat. Voor het ontbreken van voldoende voorzieningen zien wij de volgende oplossingsrichtingen: • We realiseren ontmoetingsplekken voor jongeren, zoals hangplekken. In de buitenruimte of overdekt, kleinschalig of uitbreiding van openstelling van wijkcentrum Het Klokhuis. Verder kunnen we scharrelplekken aanwijzen bij nieuwbouwprojecten, (mobiele)speel- en sportplekken, Buitenkasten en natuurspeelplekken. Op dit moment zijn we bezig met de voorbereiding van een definitieve sport-, spel- en ontmoetingsplek aan de Verdistraat. We zijn, in het kader van Operatie Jong, een
19
•
inventarisatie gestart van alles wat er voor kinderen en jongeren aan voorzieningen in de stad is. De uitkomsten hiervan bekijken we op wijkniveau met de wensen en ideeën van jongeren in de wijk. Ook doen we een verkennend onderzoek naar de wijkcentra in de stad. De vraag naar meer en andere voorzieningen of openingstijden nemen we daarin mee. Voor ouderen zetten we een wijkgerichte structuur op om zo het sociaal isolement onder senioren te doorbreken. Initiatieven zijn buurtnetwerk55+, huisbezoeken, wijkinformatiepunt sociaal isolement, verbetering van samenwerking tussen de verschillende partners rondom ouderen, een ‘huiskamer’, ontmoetingsmaaltijden of een woonzorggebied. Verder zijn we bezig met tijdelijke en definitieve huisvesting voor huisartsen en een apotheek.
Leefstijlen In Randenbroek-Schuilenburg wonen mensen met veel verschillende culturele achtergronden en een laag inkomen per huishouden. Een aantal van de genoemde problemen is hieraan toe te schrijven. Zowel allochtone als autochtone bewoners hebben aangegeven dat in de randen van Schuilenburg en Randenbroek teveel allochtone bewoners wonen. Zij vinden dit niet bevorderlijk voor de ontmoeting en de sociale integratie van allochtone en autochtone bewoners. De Alliantie en de gemeente herkennen de genoemde problemen. Een deel daarvan is toe te schrijven aan de kwaliteit van de woningen (een gehorige woning is niet bevorderlijk voor een goed nabuurschap). Om de kwaliteit van woningen te verbeteren zetten we in op renovatie en sloop (zie ook 4.1 wonen). Het slopen van woningen biedt dan ook de mogelijkheid om andere soorten woningen (koopwoningen, eengezinswoningen) terug te bouwen en daarmee een andere groep bewoners in de wijk te introduceren. Het effect van deze maatregel moeten we overigens niet overschatten gezien het beperkte sloopprogramma. Andere oplossingsrichtingen zijn meer sociaal van aard en ook niet nieuw. Er worden doorlopend activiteiten met en door bewoners georganiseerd, ook met een open multiculturele inslag. Voorbeelden zijn ontmoetingsmaaltijden, buurtfeesten, rommelmarkten, voorlichtingsmiddagen enzovoort. Deze activiteiten vinden plaats in wijkcentrum Het Klokhuis, de ABC-school, Vrouwencentrum Entree, in de kerken, bij de drie Buitenkasten en in woonvormen voor senioren. Kennen en gekend worden, dat is de kern waar het om gaat. Wie de ander kent zal minder bang zijn, durft eerder een praatje aan te knopen en elkaar te groeten. Dat zorgt ervoor dat iedereen zich in de wijk thuis voelt. Maar vooral dat je elkaar ook een keer kunt aanspreken op wat minder goed gaat. Ontmoetingsmogelijkheden van welke aard dan ook moeten georganiseerd blijven worden, met en door bewoners! Toezicht en handhaving Een derde oplossingsrichting is het bestrijden van overlast door handhaving. Met ingrepen kunnen we veel bereiken. Denk hierbij aan een duidelijke vorm van toezicht. Bijvoorbeeld meer aanwezigheid en optreden van de wijkagent, van stadswachten, buurtbeheerders van de Alliantie en buurtvaders. Het keurmerk Veilig wonen zullen we standaard opnemen in de programma’s van eisen voor nieuwbouwprojecten. We denken erover om de leefregelprojecten bij de huurders van De Alliantie weer nieuw leven in te blazen. Gevoelens van onveiligheid zijn funest voor de leefbaarheid in de wijk. Alleen, ze worden opgeroepen door een bonte verzameling van oorzaken. De politie en andere instellingen zijn op veel van die gebieden actief. Zij kunnen echter niet veel doen zonder bewoners die onrechtmatigheden melden en aangifte doen.
20
Randvoorwaarden, discussie- en participatieruimte Bewoners en belanghebbenden krijgen in het proces een participerende en consulterende rol. Zo is hun invloed en betrokkenheid bij de vernieuwing in de wijk gewaarborgd. We hebben gekozen voor een transparant proces waarin betrokkenen een actieve en meedenkende rol krijgen. Immers, deze informatie hebben we nodig om niet alleen goede, maar ook haalbare plannen te maken. Voor de ontwikkeling van het Euterpeplein en de Hogewegzone geldt een ander participatieproces. We vragen bewoners niet zozeer hoe we onderdelen kunnen realiseren, maar meer hoe de invulling zal zijn.
4.4
Voor winkelen
De bewoners De belangrijkste opmerkingen van bewoners leest u hieronder: • •
Actie is nodig op het Operaplein op het gebied van aanbod, aankleding en verzorgdheid. Het plein is noodzakelijk voor de bewoners. Het Euterpeplein is rommelig en de begingsruimte wordt beperkt door het uitstallen van waar. Er is vraag naar een groter ‘goedkoper’ aanbod van winkels. Dit geldt voornamelijk voor een supermarkt.
De aanpak De uitkomsten van het Distributie Planologisch Onderzoek (DPO) en voorzieningenonderzoek zijn bepalend voor de definitieve ontwikkelingsrichting van het Euterpe- en Operaplein. We verwachten deze uitkomsten in oktober 2006. Naar aanleiding van deze uitkomsten zal een overleg met de winkeliers en communicatie met de wijk worden gepland.
4.5
Voor groen
4.5.1 Beheer De bewoners Bewoners gaven het volgende aan:
Beheer: • Het groene karakter van de wijk is aantrekkelijk en belangrijk. • Goede communicatie over de verantwoordelijkheid van onderhoud is nodig. Nu is dat onduidelijk. • Er is onvoldoende toezicht en handhaving.
21
De aanpak Groen Randenbroek-Schuilenburg is een wijk met veel groen, veel (volwassen) bomen, heesters, gras en taluds langs water. Bewoners en gemeente waarderen deze inrichting. Dit betekent echter ook veel onderhoud. Uitleg en communicatie over het dagelijks onderhoud en het beleid zijn belangrijk. Aangezien het groene karakter van de wijk goed gewaardeerd wordt, zal bij nieuwe ontwikkelingen (woningen/voorzieningen) aangegeven worden hoe dit groene karakter in stand blijft (o.a. groene saldoregeling). Structureel groen (de hoofdroutes) moeten verstevigd worden. Niet structureel groen (snippergroen) kan de gemeente overdragen aan particulieren of aan de woningbouwvereniging. Zelfbeheer door bewoners is binnen randvoorwaarden mogelijk op sommige plaatsen. Beheer Het beheersniveau in de wijk is basis. Dit komt overeen met een rapportcijfer 6. Dat betekent dat enig vuil en onkruid zichtbaar is. Het mag echter niet ernstig verwaarloosd zijn of onveilig. Dagelijks onderhoud Uitvoering van het dagelijks onderhoud op openbaar gebied (vegen, schoonmaken, snoeien, prullenbakken, banken enzovoort) ligt in opdracht van de gemeente bij het Eemfors. ROVA is verantwoordelijk voor het ophalen van het huisvuil. Wijkopzichter De wijkopzichter van de gemeente is de toezichthouder op het onderhoud van de openbare ruimte. Denk aan wegen, straten, pleinen, groen, bomen, heesters, speelplekken, prullenbakken, vegen en water. Hij behandelt alle binnengekomen klachten over het beheer en onderhoud. Eens per maand maakt de wijkopzichter een officiële schouw van de wijk. Daarbij beoordeelt hij de wijk op de diverse elementen als zwerfvuil. In 2007 zal deze schouw door de wijkopzichter van de gemeente verder uitgebreid worden. De bewoners en winkeliers zijn naast een goed functionerend onderhoudssysteem de belangrijkste pijlers voor een nette wijk. Toezicht en handhaving op regelgeving, dumpen van afval en overlast is geen taak van de wijkopzichter. Dit valt onder officieel toezicht en handhaving. Belangrijk is, dat dit beter geregeld wordt en dat er hiervoor een instrumentarium wordt ontwikkeld. Op landelijk niveau wordt bijvoorbeeld al het instrument van de bestuurlijke boete uitgewerkt. Een andere mogelijkheid is om buurtvaders aan te stellen die extra toezicht kunnen houden. Natuurlijk speelt ook de beheerder van de corporatie op wooncomplexniveau hierin een belangrijke rol. Klachten/opmerkingen /vragen over het dagelijkse beheer kunnen bewoners stellen via het meldpunt woonomgeving tel: 033-4694869 ,e-mail www. Amersfoort.nl of bij het
22
wijkmeldpunt ( Het Klokhuis Weberstraat 2) Randenbroek- Schuilenburg tel 0334700555, e-mail wijkbeheer.randenbroekschuilenburg@welzijn amersfoort.nl. In het Klokhuis houdt de wijkopzichter ’s maandags tussen 12.00 en 13.00 uur spreekuur. In het Klokhuis zijn ook de tekeningen aanwezig waarop het beleid van het beheer staat aangegeven. 4.5.2 Het groen zelf De bewoners We ontvingen de volgende signalen van bewoners:
• • •
Het groene karakter van de wijk bevalt goed en is belangrijk. Dit willen bewoners graag handhaven. Er is te weinig aandacht voor onderhoud (wisselend maairegime, snoeien van heesters en bomen, bomen zijn uitgewaaierd). Er is teveel hoge afschermende beplanting. Dit resulteert in onveiligheid en zwerfvuil. Bewoners willen meer openheid en zicht.
De aanpak Bomen Twee maal vier weken per jaar onderhoudt een bomenploeg met gekwalificeerd personeel het bomenbestand. Er is een achterstand bij het onderhoud van de bomen. Dit mag echter niet ten koste gaan van veiligheid. De bomenploeg voert noodkap direct uit. Vanaf de maand september zet de gemeente een extra bomenploeg in. Randenbroek kent veel waardevolle bomen, bijvoorbeeld op de Mozartweg. Dit is een karakteristieke laan. De bomen beperken de lichtinval in de woningen, maar het beleid van de gemeente is toch om het goede bomenbestand te behouden. Bij reconstructie of rioolvervanging kan het vanwege de werkzaamheden of herinrichting nodig blijken bomen te vervangen. Heesters Bij de aanleg van de wijken in de jaren vijftig en zestig is gekozen voor veel heesters. Hoge heesters staan ook binnen de gemeente ter discussie. Kritische beoordeling over de hoeveelheid en de plaats van heesters is belangrijk in verband met openheid, sociale veiligheid en zwerfvuil. Bij renovatie of snoeien kunnen we nagaan of ander groen mogelijk is. Bijvoorbeeld lage beplantingen, eventueel aangevuld met hoge solitairen. In overleg met bewoners stellen we prioriteiten op. We halen achterstand in met snoeien. Afgelopen jaar hebben we veel heesters gesnoeid in RandenbroekSchuilenburg. Komend jaar pakken we de wijk verder aan, onder meer op de Ariaweg. We snoeien gemiddeld eens per vier jaar, sommige delen eerder. Overhangend groen knippen of verwijderen we. Gras Het grasonderhoud kent een duidelijke verdeling tussen intensief en extensief maaien. In wijkcentrum Het Klokhuis hangen kaarten waarin een en ander staat aangegeven. Dit betekent dat grasvelden bij intensief beheer 15 tot 22 maal per jaar gemaaid worden.
23
Andere plaatsen maaien we afhankelijk van het beleid (bijvoorbeeld vanwege de ecologie) slechts een tot enkele malen per jaar voor zover nodig. Dit betreft ook de randen langs watergangen en ecologische routes, zoals het Parelvisserpad. Op die manier ontstaat een gevarieerd beeld. De wijk heeft dus niet voor alle plekken hetzelfde maaibeleid. We hebben namelijk gekozen voor differentiatie. Op de Mozartweg en de Haydnstraat en omgeving heeft het gras vorig jaar een opknapbeurt gehad. Bosplantsoen Vooral langs de randen van de wijk en de Flierbeek (bijvoorbeeld het Paardenwed) komt bosplantsoen voor. Voor het bosplantsoen hebben we streefbeelden opgesteld. Onderhoud is gemiddeld eens per vijf jaar nodig. Wel is er nu enige snoeiachterstand. Het bosplantsoen langs Schuilenburg is bij de aanleg van de rand ook meegenomen. Het bosplantsoen langs de Verdiweg nemen we komend jaar onder handen. De rand bosplantsoen achter de Haydnstraat en Berliozstraat is van weinig waarde en kan bij verdere ontwikkeling vervallen. In samenspraak met bewoners gaan we plannen voor herontwikkeling van het Paardenwed voorbereiden. Ecologische routes Deze zijn erg belangrijk binnen en langs de randen van de wijken. Plannen voor verbeteren ecologische routes langs Valleikanaal zijn in voorbereiding. De uitvoering vindt plaats in 2007. In het ontwikkelingsplan versterken we de ecologische routes versterken. Dit doen we ondermeer bij de Groengordel, het water in de Berliozstraat, de groenzone langs de A28 en oevers van de beken. We willen de Groengordel meer bij de wijk betrekken (bijvoorbeeld bij de Ariaweg) en een multifunctioneel karakter geven. 4.5.3 Spelen en voorzieningen buiten De bewoners Enkele opmerkingen van bewoners:
• • •
Bewoners willen meer voorzieningen en ruimte voor jongeren van alle leeftijden, bijvoorbeeld speelplekken, een pannaveldje enzovoort. Er moeten meer banken komen bij speelplekken. Meer prullenbakken zijn nodig. Ook zijn er te weinig voorzieningen voor ouderen.
De aanpak Speelplekken Vorig jaar is in de Groengordel een voetbalkooi geplaatst en hebben we bij de ABC-school een speelplek aangelegd. In ontwikkeling zijn speelplekken aan het Melisandepad, Verdiweg en Bachweg. Plaatsing van mobiele ( tijdelijke) pannaveldjes is eventueel in overleg mogelijk. De speelplekken leggen we verspreid aan. Ontwikkeling geeft aan dat grote multifunctionele speelplaatsen een goede optie is. Dit bevordert het sociale samenzijn. In het kader van de gemeentelijke campagne Operatie Jong Amersfoort inventariseert de gemeente de huidige en gewenste voorzieningen voor de jeugd. Voorgesteld wordt om de uitkomsten op te nemen in het ontwikkelingsplan, voor zover dit haalbaar is.
24
Banken, prullenbakken en overige inrichtingselementen Bij speelplekken staan altijd bank(en) en prullenbak(ken). Bij iedere bank staat ook prullenbak. Uitgangspunt van het beleid is om niet zomaar prullenbakken te plaatsen maar eerst na te gaan of het zinvol is om deze te verplaatsen of vergroten. Hetzelfde geldt voor banken. Daarbij nemen we mee dat banken aantrekkelijk zijn als ontmoetingsplaats. Dit kan soms overlast geven. De banken die we plaatsen, hebben in principe een rugleuning. 4.5.4 Vuil, zwerfvuil, grofvuil en hondenpoep De bewoners Bewoners ondervinden overlast van verschillende zaken:
• • •
Bewoners hebben last van afval en vuil: rommel op straat, op grasvelden en bij winkelpleinen. Sommige bewoners zetten hun grofvuil en meubels gewoon op straat. Bij grasvelden en speelplekken ligt veel hondenpoep.
De aanpak Zwerfvuil en grofvuil Opruimen zwerfvuil en legen prullenbakken is een taak van Eemfors. Dit controleert de gemeente regelmatig. Bewoners kunnen grofvuil wegbrengen bij de reiniging aan de Nijverheidsweg worden gebracht. Ook kunnen zij de kringloopcentrale bellen voor het gratis aan huis ophalen van grofvuil en goederen. Afvalinzameling Bij het ontwikkelingsplan bekijken we de manier van afvalinzameling. Bij nieuw- en verbouw zorgen we ervoor dat afvalinzameling inpandig en niet in de openbare ruimte plaatsvindt. Dit betekent dat er geen cocons meer zijn. Uit bewonersonderzoek blijkt dat er geen problemen zijn wat betreft het functioneren ROVA. Hondenpoep Via een meldingsysteem sporen we de grootste probleemplekken door hondenpoep op. Hierop baseren we het schoonmaakprogramma. Iedere hondenbezitter heeft een kaart met hondenuitlaatplekken. Deze zijn ook verkrijgbaar bij de meldpunten. De hondenbezitter is de bron van het probleem van vervuiling. Het gedrag van bewoners is van groot belang. Bewoners moeten elkaar hierop aan kunnen spreken. Daarnaast is officiële handhaving en toezicht belangrijk. Communicatie Het communicatietraject in het voorkomen en opruimen van vuil is belangrijk. Bij verhuizingen van bewoners brengen we de nieuwe bewoners op de hoogte van de mogelijkheden van vuilafvoer.
25
4.5.5 De A 28 De bewoners Bewoners geven hetzelfde signaal: De A28 geeft veel overlast, geluid en vervuiling. De aanpak Op dit moment maken we een begin met de planontwikkeling van geluidsschermen. We laten de schermen zodanig ontwerpen dat deze in de huidige situatie voldoen en bij toekomstige ontwikkelingen zonodig verhoogd kunnen worden.
4.5.6 Water De bewoners Enkele reacties van bewoners:
• • •
Water heeft onderhoud nodig. Er liggen veel vuilniszakken in het water. Het groen langs water is te hoog.
De aanpak Een van de taken van Eemfors is het schoonmaken van watergangen. Het baggeren van vijvers is enkele jaren geleden gedaan. We willen de watergang in de Berliozstraat opwaarderen. In het ontwikkelingsplan zal dit verder worden uitgewerkt. Het groen langs vele oevers maaien we bewust niet veel. Hoog riet en begroeiingen vormen onderdeel van natuurvriendelijke beschoeiing en een ecologische route. 4.5.7 Verhardingen, riolering en verlichting De bewoners Bewoners hebben een aantal opmerkingen:
•
• •
Er moet meer aandacht besteed worden aan onderhoud. De bestrating laat te wensen over, de oversteekbaarheid kan veel beter en voetpaden moeten geëgaliseerd worden. Als straten worden geveegd of geborsteld, willen bewoners dit van tevoren weten. Bij regenval liggen overal plassen. Zomers stinkt het riool in Randenbroek Zuid. Betere verlichting zorgt voor meer veiligheid.
26
De aanpak Verhardingen Toezicht op het onderhoud van de verharding gebeurt door de wijkopzichter. Het gaat dan met name om kuilen, losliggende verhardingen, onkruid tussen verhardingen enzovoort. Het onkruid vrijmaken mag niet chemisch; dat is een politiek besluit. Daarom gebeurt dit mechanisch, wat arbeidsintensiever is. Bepaalde periodes groeit het onkruid explosiever en is meer onderhoud nodig. De bestratingen zijn op sommige plekken aan een onderhoudsbeurt toe. Herstraten in Schuilenburg hebben we opgenomen in de lijst met projecten. De afgelopen jaren hebben we een aantal straten heringericht of herstraat. Dit geldt voor onder meer de Operaweg, Schuilenburgerweg/plein, Lisztststraat, Schubertstraat, Chopinstraat, Zwaanstraat en een gedeelte van de Bachweg. Een aantal reconstructies en onderhoudswerken staat in de planning. Deze pakken we de komende jaren projectmatig aan. Binnen de projecten in de openbare ruimte nemen we alle disciplines mee: riolering, groen, bomen, verlichting en verkeer. De planontwikkeling en de uitvoering bepalen we in relatie met het ontwikkelingsplan. Dit plan stellen we nog op. In het ontwikkelingsplan stemmen we deze projecten goed af op komende bouw-, renovatie- en sloopontwikkelingen in dit gebied. Riolering Het grootste deel van de beide wijken heeft een gescheiden stelsel. Vuilwater en regenwater komen niet samen in een riool. Met name in Randenbroek is het een oud stelsel. Een aantal straten moet dan ook tussen 2010 en 2015 vervangen worden Op dit moment inspecteren en reinigen we de riolen. Hierdoor vermindert het vuil in vijvers en is er een grotere berging in de riolering. De belangrijkste oorzaken van wateroverlast zijn verstopte kolken of vuil voor kolken. Deze problemen kunnen bewoners doorgeven aan de wijkopzichter. Die kan dit probleem laten verhelpen. Het stelsel zelf functioneert nog goed. Verlichting In grote delen van Randenbroek is de verlichting niet optimaal. Deze zullen we verbeteren. Verbetering van de verlichting in Schuilenburg staat gepland in 2010. Bij het opstellen van het ontwikkelingsplan bekijken we welke delen van de wijk we direct aanpakken. Ook bepalen we welke delen in het ontwikkelingsplan en bij reconstructie of herinrichting van wegen we meenemen. De Groengordel wordt niet verlicht. Het voetbalveld binnen de Groengordel is tot 22.00 uur ‘s avonds verlicht. 4.5.8 Euterpeplein en Operaplein De bewoners Bewoners vinden deze pleinen rommelig. Ze doen een aantal suggesties: • • • • •
de uitstraling verbeteren. het groen behouden. meer banken plaatsen. begaanbaarheid en verlichting verbeteren. de containers op een andere plaats zetten. 27
De aanpak Euterpeplein Het Euterpeplein is in ontwikkeling. Volgens de planning gaat het eind 2007 in uitvoering. Opmerkingen over het Euterpeplein nemen we mee bij de ontwikkeling van het Euterpeplein. Bij volledige herinrichting kunnen we niet al het groen handhaven. Daarom plaatsen we nieuw groet op een andere plek op het plein. Operaplein Het Operaplein is een aantal jaar geleden heringericht. Voordat we herinrichting overwegen, moeten we eerst een definitief standpunt over de functie en betekenis van het plein innemen.
28
5.
Wat is de planning?
Voor het ontwikkelen van Randenbroek-Schuilenburg hanteren we een korte- en een langetermijnplanning.
Het ontwikkelingsplan In het ontwikkelingsplan nemen we zowel een sociaal als een fysiek programma op. Tussen de beide programma’s zullen we dwarsverbanden leggen. Bijvoorbeeld door bij nieuwbouw rekening te houden met ontmoetingsplaatsen of woningtypes afhankelijk van iemands levensfase (levensloopbestendig). De kracht van Randenbroek-Schuilenburg Vernieuwt! zit juist in deze combinatie van fysieke, sociale en economische plannen voor de komende jaren. De looptijd Het ontwikkelingsplan bevat daarnaast een begroting, dekking en een planning. De looptijd die we nu voorzien voor de intensieve aanpak van ‘Randenbroek-Schuilenburg Vernieuwt! ’ is tien jaar. De jaarlijkse programmering leggen we vast in de wijkprogrammaboeken van de gemeente en in de investeringsprogramma’s van de corporaties.
De planning op korte termijn Voor de periode tot begin 2007 stellen wij de volgende planning voor: Derde kwartaal 2006 • de discussienotitie bieden we ter vaststelling aan het College van B&W Vierde kwartaal 2006 • we werken de discussiepunten uit in concrete activiteiten • we stellen het concept ontwikkelingsplan op Eerste • • • •
kwartaal 2007 we presenteren het ontwikkelingsplan we bieden het plan ter vaststelling aan het College van B&W aan we starten de formele inspraak op vervolgens wordt het ontwikkelingsplan vastgesteld door de stuurgroep Amersfoort Vernieuwt en B&W en de gemeenteraad
29
Bijlage 1 Gebiedskaart en voornaamste knelpunten
30
Bijlage 2 Bewonersonderzoek Randenbroek-Schuilenburg, The Smart Agent Company, juli 2006
31
