Leerlandschappen. Amersfoort 26 oktober 2009 Manon Ruijters

Leerlandschappen

Amersfoort 26 oktober 2009 Manon Ruijters

Leerlandschappen

Er zijn veel verschillende vormen van leren. Leren gebeurd in alle organisaties!

Maar… hoe zorg je dat: – kennis stroomt? – dat wat er gemaakt wordt, ook toegepast wordt? – dat dat wat je leert ook gedeeld en gebruikt wordt? – dat je optimaal investeert? – dat wat de één leert, ook effect heeft op een ander?

Leren zit in het werk, in opleidingen, in het maken van producten © Twynstra Gudde 26-10-2009

2

Leerlandschappen

80% van al het leren is informeel Ook informeel leren kun je organiseren 80% van alle kosten gaan naar het formeel leren 20% van al het leren is formeel leren

© Twynstra Gudde 26-10-2009

3

Leerlandschappen

Reis en ritme – Deel 1: – aanloopje – toelichting op het landschap – spelen met interventies

– Deel 2: – toepassing op twee vraagstukken – uitwisseling van inzichten, vragen afronding.


4

Leerlandschappen

Onderliggende aanname over het leren van en in de organisatie (lerende organisatie) – Het normatieve perspectief: – leren vindt plaats onder een specifieke set criteria, bepaalde interventies worden per definitie als goed of slecht gezien (bijvoorbeeld Senge).

– Het ontwikkelingsperspectief: – leren wordt gezien als een ver stadium in organisatieontwikkeling (zoals Argyris).

– Het capability-perspectief: – elke organisatie leert en doet dat op z’n eigen manier (Nevis en diBella).


5

Leerlandschappen

Leerlandschap – Het landschap van het leren ordent (geeft overzicht en inzicht) alle vormen van leren en ontwikkelen in én van de organisatie: – zowel het informele als het formele leren – zowel het individuele als het collectieve leren – zowel het leren buiten als het leren in en om het werk – zowel het binnenhalen van nieuwe kennis, als het zelf ontwikkelen en bouwen van kennis, als het rouleren en uitwisselen van kennis.


6

Leerlandschappen

Wat kun je ermee?? – In kaart brengen van het leren van de organisatie – Basisvraag: Hoe leert deze organisatie nu eigenlijk? – Wat levert het op: Inzicht in huidige manier van ontwikkelen in de organisatie en aandachtspunten daarbij gezien de strategische agenda

– Ontwerpen – Basisvraag: Wat is de aard van het leerproces? – Wat levert het op: basis voor een effectief en expliciet ontwerp

– Reconstrueren/audit – Basisvraag: Waarom levert dit traject/programma onvoldoende op? – Wat levert het op: inzicht in oorzaak en aanwijzingen wat te behouden, wat bij te stellen. © Twynstra Gudde 26-10-2009

7

Leerlandschappen


8

Leerlandschappen

Landschap van het leren: samenvatting – Eilanden: –

praktiseren: leren door wat zich voordoet in het primaire proces

–

onderzoeken: opdoen van nieuwe kennis en inzicht

–

creëren: maken van hulpmiddelen (producten, handleidingen en dergelijke).

– Bruggen: –

ervaringen/kennis expliciteren, rouleren van kennis

–

verbinden in taal (expliciteren van kennis/ervaring om te kunnen delen, of om gerichter een ander eiland op te zoeken).

– Polders: –

cocreatie (combineren van praktijk, onderzoek en creatie)

–

verbinden in handelen (combineren van twee eilanden).

– Zee: –

mate van urgentie, druk, onzekerheid, onduidelijkheid

–

mate van tolerantie, ruimte, speelveld.


9

Leerlandschappen

Leeroriëntatie Gericht op ontwikkeling

Werkoriëntatie Gericht op functioneren eilanden

bruggen

Korte termijn rendement Oppervlakkig Kleine discrepatie als aanleiding Weinig complexiteit © Twynstra Gudde 26-10-2009

polders

zee

Lange termijn rendement Diepgaand Grote crisis als aanleiding Veel complexiteit 10

Leerlandschappen

Reactive learning

enkelslags

dubbelslags

eilanden

bruggen


Deeper levels of learning

productief

polders

generatief

zee

11

Leerlandschappen

Aanscherpen van de vraag en maken van leerstrategie – Eilanden: –

draait de vraagstelling om het beter gebruik maken van alles wat we weten en kunnen in ons primaire proces (praktiseren)

–

zit er achter de vraag een behoefte aan meer kennis en inzicht (onderzoeken)?

–

is er een noodzaak om hulpmiddelen (producten, handleidingen en dergelijke) te creëren om een gewenste situatie te realiseren (creëren)?

– Bruggen: –

rouleert de kennis voldoende?

–

is er behoefte tot meer explicitering? Is (ervarings)kennis voldoende expliciet om te kunnen delen en verbinden?

– Polders: –

is er behoefte aan samen maken/ doen (combineren van praktijk, onderzoek en creatie)?

– Zee: –

hoe groot is de urgentie/druk?

–

hoe groot is de vrije ruimte, het speelveld?


12

Leerlandschappen

Advies; Hoe kun je hiermee aan het werk? – Maak samen taal en neem daarvoor de tijd – Zorg voor inzicht in je interventierepertoire! –

Maak lijst van al je interventies

–

Onderzoek samen de betekenis (dekt het begrip de lading?)

–

Plot ze in het landschap

–

wat valt op? Hoe waardeer je dit?

– Analyseer grotere vragen en maak een transparant ontwerp! –

Wat is de aard van het proces dat we tot stand willen brengen?

–

Maak doorgaande ‘lijnen’

–

Geef vorm aan de 80-20 regel

– Reconstrueer lopende en afgeronde trajecten en programma’s (al dan niet succesvol) ze bevatten hele waardevolle informatie voor de manier waarop in een organisatie ontwikkeling vorm kan krijgen © Twynstra Gudde 26-10-2009

13

Leerlandschappen

Manon Ruijters [email protected]

www.twynstragudde.nl Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde.

DOCSOpen nummer 532389


14

Leerlandschappen

Waaraan denk je bij…

Meer dimensionale aanpak

Interventies in leerwereld, uitstapjes naar het werk professionalisering en persoonlijke ontwikkeling

Vertrekt vanuit inhoud of leerdoelen

Leren en ontwikkelen? Soms collectieve processen, maar individuele resultaten

Vertrekt vanuit ambitie in werk

Eén doelgroep

Besluitvorming, cohesie, creatie, navigatie, persoonlijke ontwikkeling, professionalisering en samenwerking

Organisatieontwikkeling? Collectieve processen en resultaten

Meerdere doelgroep

Interventies in werkwereld, uitstapjes naar leren en creëren

Lineaire aanpak


15

Leerlandschappen

Ontwerpproces grondplan

Uitvoeren & Monitoren

Destinatie

Voorbereiden & verkennen

Brondocument

Interpreteren & schetsen

Referentiekader bepalen

Bouwtekening

Rendementsatlas

Elementen uitwerken

Bestekken


16

Leerlandschappen

Het Web Individu

Organisatie

- Leerprofiel

Stijl -

- Professioneel profiel - Persoonlijk profiel

Strategie Interventie geschiedenis

Structuur en systemen -

Ambitie & vraagstuk - Dynamiek

Wet en regelgeving -

- Diversiteit

Marktwerking -

- Dilemma’s

Maatschappelijke ontwikkeling -

Collectief

Omgeving


17

Leerlandschappen

7 processen

Inhoudelijke thema’s

•Besluitvorming •Cohesie •Creatie •‘Navigatie •Persoonlijke ontwikkeling •Professionalisering •Samenwerking

Schaarste overvloed

Kiezen Eigenaarschap •Eigenaar van de ambitie •Formeel eigenaar •Eigenaar van het ontwerp •Eigenaar van het proces


Collectieven en interventieniveaus •Groep •Community of learning •Community of practice

18

Leerlandschappen

De 7 processen 7 processen

Bijvoorbeeld:

Resultaat:

Besluitvorming

Planningsprocessen, onderhandelen

(Gedragen) keuze

Cohesie

Netwerken, cultuur

Ervaren samenhang

Creatie

Innovatie, produktontwikkeling

Nieuw product

Persoonlijke ontwikkeling

Leiderschap, ontplooiing

Persoonlijke actie

Navigatie

Onderzoek, visie, strategie

Gemeenschappelijke richting

Professionalisering

Opleidingen, inhoudelijke ontwikkeling

Inhoudelijke verrijking

Samenwerking

Conflicthantering, fusie, onderhandelen

Verbeterde functionele relaties


19

Leerlandschappen. Amersfoort 26 oktober 2009 Manon Ruijters

Recommend Documents