HANDHAVINGSSTRATEGIE AMERSFOORT 2009
Afdeling Vergunningen, Toezicht en Handhaving Sector SOB Versie 6, 3 november 2008
#2864097
Handhavingsstrategie Amersfoort 2009
1
Inhoudsopgave 1. Inleiding ........................................................................................................ 3 2. Visie .............................................................................................................. 4 3. Organisatie en evaluatie lopend jaar .................................................................. 5 3.1 Vorming afdeling Vergunningen, Toezicht en Handhaving. ............................ 5 3.2 Handhaving Openbare Ruimte ................................................................... 5 3.3 Uitvoering 2008 (tussenstand) .................................................................. 5 4. Hoe handhaaft Amersfoort ............................................................................... 6 4.1 Algemene leidraad ..................................................................................... 6 4.2 Wijkaanpak ............................................................................................... 7 4.3 Preventieve handhaving .............................................................................. 7 4.4 Repressieve handhaving ............................................................................. 7 5. Wat handhaaft Amersfoort ............................................................................... 9 5.1 Algemene uitgangspunten ........................................................................... 9 5.2 Handhaving bebouwde omgeving ................................................................. 9 5.3 Handhaving openbare ruimte ..................................................................... 10 5.4 Bestuurlijke prioriteiten............................................................................. 11 6. Financiële paragraaf ...................................................................................... 14
#2864097
Handhavingsstrategie Amersfoort 2009
2
1. Inleiding De handhavingsinspanning van de gemeente Amersfoort is aanzienlijk. Omvangrijker ook dan in het recente verleden. Meer maatschappelijke aandacht voor handhaving en de groei van Amersfoort veroorzaken dit. Bovendien is er een beweging dat vergunningen worden vervangen door meldingen (onder andere door het Activiteitenbesluit voor milieu en het Gebruiksbesluit voor brandveiligheid). Hierdoor komt de nadruk minder te liggen op toetsing vooraf bij de vergunningverlening, maar op toetsing achteraf door middel van toezicht op de naleving en handhaving van de regels. Diverse incidenten (zoals de vuurwerkramp, de cafébrand en de vallende balkons) hebben duidelijk gemaakt dat regels en handhaving daarvan nodig zijn. De extra aandacht voor de handhaving en de grotere inspanning zijn verbonden met vragen om meer effect. Bovendien kennen zowel de Wet Milieubeheer, als de Woningwet en de Wet ruimtelijke ordening een verplichting om handhavingsbeleid vast te stellen. Dit vraagt om een programmatisch handhavingsbeleid, bestaande uit een handhavingsstrategie en een uitvoeringsprogramma. Dit beleid komt tot stand via het model van de ‘regelkring’. De regelkring bevat een aantal stappen die samen op beleids- en uitvoerend niveau een cyclus vormen van sturing en beleidsvorming naar planning, uitvoering, evaluatie en hernieuwde sturing. Dit strategie stuk is een verdere versterking van die regelkring. In februari 2008 is voor het eerst programmatisch en integraal sturing gegeven aan de handhaving met de op 5 februari 2008 door het college vastgestelde “Nota Integrale handhaving Amersfoort inclusief uitvoeringsprogramma 2008”. Deze is in De Ronde van 19 februari 2008 ter peiling voorgelegd aan de gemeenteraad. In het nu voorliggende stuk wordt hierop voortgegaan. De nadruk ligt in dit document op de handhavingsstrategie en de kaderstellende uitwerking in het HOE en WAT. Er zal, voor zover mogelijk gezien de korte termijn, aangehaakt worden bij de resultaten van 2008. We hebben getracht de beoogde effecten van de handhaving beter in beeld te brengen, om meer grip te krijgen op de doelen. Na en naast deze strategienota, zal in een HandhavingsUitvoeringsProgramma (HUP) de inzet en aanpak gedetailleerder worden gepland.
#2864097
Handhavingsstrategie Amersfoort 2009
3
2. Visie Aan de basis van deze handhavingsstrategie ligt de visie op handhaving. Handhaven is het DOEN NALEVEN, en dit in de ruime zin des woords. Om de naleving van de regels te bevorderen, wordt in de eerste plaats ingezet op bewustzijn van de regels en op begrip voor de regels. Naleving wordt bevorderd door hierop gericht beleid: voorlichting, sturing, overleg of flankerende maatregelen. Daarna of daarnaast zijn controles en het aanspreken op gedrag of fouten aan de orde. Ten slotte zullen we zo nodig gebruik maken van de (bestuursrechtelijke en strafrechterlijke) instrumenten die we hebben om naleving van regelgeving af te dwingen. Handhaving richt zich op het bevorderen van veiligheid, duurzaamheid en het verbeteren van een leefomgeving.
gezondheid
en
Toezicht en handhaving zijn proportioneel en transparant. We handhaven wat maatschappelijk relevant is en bewegen niet mee met notoire overtreders. We communiceren duidelijk, waarop het toezicht zich richt, waarop gehandhaafd wordt en volgens welke criteria. De gemeente Amersfoort is kritisch op de regels die zij zelf stelt. We maken niet meer regels dan nodig is. Bij het vaststellen van de regels kijken we naar de handhaafbaarheid daarvan: zijn de regels naleefbaar, controleerbaar en afdwingbaar? Bovendien motiveren we het belang van de regels. Daarmee bevorderen we de spontane naleving van de regels.
#2864097
Handhavingsstrategie Amersfoort 2009
4
3. Organisatie en evaluatie lopend jaar 3.1 Vorming afdeling Vergunningen, Toezicht en Handhaving. Organisatorische en uitvoerende integratie van handhaving is aanleiding geweest de afdeling Vergunningen, Toezicht en Handhaving (hierna: VTH) te vormen en hier mensen of de aansturing van de handhaving onder te brengen. Per juli 2008 is de afdeling VTH een feit. In deze afdeling is een team Toezicht en Handhaving (hierna: T&H) belast met uitvoering van en regie op de handhaving van de bebouwde omgeving (naast het bouwtoezicht gaat het om de milieuhandhaving en toezicht op de brandveiligheid). Het team T&H staat voor de opgave de (van ouds goede) samenwerking op ‘dossier niveau’ uit te breiden naar een (waar nuttig en nodig) gestructureerde integrale inzet. In 2008 is daartoe geïnvesteerd in één (vergunningen- en) handhavingsmanagementsysteem. Zo ontstaat (op termijn) voor de handhaving van de bebouwde omgeving één gegevensbestand voor alle handhavers bij de gemeente, de brandweer en het gewest Eemland. 3.2 Handhaving Openbare Ruimte Binnen de sector SOB is met een projectmatige aanpak het team Handhaving Openbare Ruimte (hierna: HOR) opgezet. Hiervan wordt nog dit jaar een organisatieen formatieplan vastgesteld en worden Boa’s (bijzondere opsporingsambtenaren) aangesteld. Het team HOR is onderdeel van de afdeling Vergunningen, Toezicht en Handhaving en wordt hierin verder geïntegreerd. Er wordt op dit moment binnen het team veel aan uitwisseling van kennis en ervaring tussen de ‘samenstellende delen’ gedaan. Het team HOR heeft bestaande contacten met de politie, stedelijk beheer en de sociale beheerders binnen de BuurtToezichtTeams verbreed. Met VTH is er een eerste beleids- en bedrijfsmatige aansluiting gemaakt. 3.3 Uitvoering 2008 (tussenstand) Uit de halfjaarrapportage Toezicht en handhaving en de voortgang van de uitvoering van het team HOR valt het volgende beeld op te maken. De ‘hard’ geplande taken (toezicht op uitvoering vergunningen, uren toezicht in de wijk) zijn in het algemeen goed op schema. Bij de ad hoc taken zijn er vaak grote verschillen tussen de geplande en werkelijke activiteiten. Enerzijds wordt hierin de aard van het werk gereflecteerd (optreden daar waar het nodig is), anderzijds is er sprake van onvolkomenheden in de planning en in het registratiesysteem. Voor het komend jaar proberen we deze onvolkomendheden op te lossen. Wat betreft de voortgang van de uitvoering van de bestuurlijke prioriteiten die gesteld zijn voor 2008, het volgende. Het team HOR heeft in samenwerking met de afdeling Milieu van het Gewest afvalcontroles gehouden in het kader van de bestuurlijke prioriteit ‘afvalcontainers binnenstad’. De huidige wijze van inzamelen is niet gemakkelijk te handhaven, maar toch is op diverse locaties door middel van voorlichting en repressieve handhaving gericht op bedrijven een nadrukkelijke verbetering opgetreden. Op sommige locaties kan alleen ondergrondse opslag een verdere verbetering opleveren. Dit zal in de loop van 2009 worden gerealiseerd. Ad hoc is het project ‘parkeren caravans en aanhangwagens’ gestart en is (wordt) het project diefstal preventie met digitaal DNA ondersteund. De controles op veiligheid bij kamerverhuur zijn in volle gang. Dit project zal in 2008 worden afgerond. Uit het projecten ‘wonen boven winkels’ en ‘anti-kraak” zijn geen grote veiligheidsrisico’s naar voren gekomen. Bij de bedrijfsverzamelgebouwen heeft onderzoek naar de veiligheidssituatie duidelijk gemaakt dat uitvoerige controle gewenst is. Het milieuproject ‘afdekkingsverplichting detailhandel’ is opgestart en zal een vervolg krijgen in 2009. Het project ‘indirecte lozingen horeca’ is afgerond.
#2864097
Handhavingsstrategie Amersfoort 2009
5
4. Hoe handhaaft Amersfoort 4.1 Algemene leidraad De gemeente Amersfoort zal zijn handhaving programmatisch aanpakken. In deze handhavingsstrategie is het strategische kader vastgelegd. Deze strategie wordt door het college vastgesteld en ter peiling aan de gemeenteraad voorgelegd. Het strategisch kader zal jaarlijks worden uitgewerkt in een operationeel beleidskader (HUP; handhavingsuitvoeringsprogramma), welke eveneens door het college wordt vastgesteld. Jaarlijks zal de inzet en het resultaat geëvalueerd worden en dienen als begin van een nieuwe planning. Waar dat maar enigszins kan zal een ketenaanpak worden gezocht. Hierin zal de nodige aandacht uitgaan naar beleid, preventie, zelfregulering en communicatie, voorafgaand aan de repressie. Geloofwaardigheid en daadkracht zijn bij handhaving erg belangrijk. Inspecteurs en toezichthouders moeten gezag uitstralen en respect afdwingen bij burgers en bedrijven. Daarom is het belangrijk om ingezette handhavingstrajecten ook daadwerkelijk door te zetten. Immers, wie A zegt, moet ook B zeggen. Dat betekent dat verbeurde dwangsommen en boetes moeten worden ingevorderd, desnoods door de deurwaarder. Wanneer bestuursdwang wordt aangezegd, moet de gemeente ook daadwerkelijk zelf de overtreding ongedaan maken als dat niet door de overtreder gebeurt. Van een dergelijk daadkrachtig optreden kan een preventief effect uitgaan. De overtreder, omwonenden en omstanders zullen in het vervolg wel twee keer nadenken voor ze een overtreding begaan. Uitgangspunt bij de handhaving van de bebouwde omgeving is dat het beëindigen van de overtreding voorop staat. Dit betekent echter niet dat de overtreder eindeloos in de gelegenheid moet worden gesteld om de overtreding te beëindigen. Onderdeel van daadkrachtig optreden is ook het stellen van een korte, maar redelijke termijn. Bij het bepalen van de duur van de begunstigingstermijn wordt uitgegaan van de tijd die het de overtreder kost om de overtreding te herstellen. Het is een wens van zowel het college en raad, als van het bedrijfsleven om meer integraal te handhaven. Waar dat mogelijk en praktisch is, zullen inspecteurs vanuit verschillende disciplines (bijvoorbeeld milieu, brandveiligheid, bouwtechnische eisen) gezamenlijk controles uitvoeren, dan wel voor elkaar controleren (bijvoorbeeld aan de hand van een checklist). Dit heeft voor de klant (met name bedrijven) het voordeel dat hij slechts één keer een controle krijgt en ook maar één keer gegevens moet overleggen. De toezichtlasten voor het bedrijfsleven verminderen hierdoor. Naast het integrale toezicht (gezamenlijk/voor elkaar controleren) zal ook het eventueel daaropvolgende handhavingstraject integraal moeten worden ingestoken. Idealiter betekent dat één handhavingsbesluit, waarin de diverse onderdelen een plaats krijgen en de uitvoering op elkaar is afgestemd. Tenslotte is voor adequate handhaving een passende organisatie vereist. De verbeterde plannings- & evaluatiecyclus moet beter inzicht geven in de benodigde capaciteit voor een bepaald niveau van uitvoering. Dit moet meer inzicht geven in het budget dat structureel nodig is voor integrale handhaving. De organisatie zal de samenwerking ook direct moeten bevorderen. In 2009 zullen daarom een aantal handhavingsacties nadrukkelijk projectmatig en gericht op verdere integratie van de handhavingsinspanning worden opgezet. Ook zal een begin gemaakt worden met het afstemmen van de werkprocessen.
#2864097
Handhavingsstrategie Amersfoort 2009
6
4.2 Wijkaanpak Bij het bepalen van de accenten in de handhaving zijn voor het team HOR de signalen uit de wijk richtinggevend. Zo wordt ingespeeld op wat nodig is in de wijk. De signalen komen van onder meer de wijkmanagers, wijkpolitie en wijktafels en van de meldingen die binnenkomen bij het Meldpunt Woonomgeving. De hierop volgende aanpak verloopt in het algemeen gefaseerd. Allereerst zal er voorlichting worden gegeven over het onderwerp en zal er worden gezorgd voor voldoende “hardware”. Bijvoorbeeld in het geval van zwerfafval, zal er gekeken worden of er voldoende afvalbakken aanwezig zijn in de openbare ruimte en zonodig extra bakken worden geplaatst. Daarna zullen overtreders worden aangesproken op hun gedrag en worden gewaarschuwd. Sluitstuk van de gefaseerde aanpak is het verbaliseren of beboeten. Voordeel van deze wijkaanpak is dat de handhaving flexibel wordt ingezet, gericht op klachten uit de wijk. Waar dat nuttig en/of noodzakelijk is, zullen we met de handhaving van de bebouwde omgeving aansluiten bij deze wijkgerichte aanpak. 4.3 Preventieve handhaving Preventieve handhaving is erop gericht om burgers en bedrijven te verleiden om te handelen overeenkomstig de regels. Kennis van regelgeving, aandacht voor regelgeving op het juiste moment en begrip van de ‘reden van de regel’ zijn onderdeel van preventieve handhaving. In deze paragraaf wordt in algemene termen de brede inzet van de gemeente Amersfoort beschreven. Uiteraard zullen de elementen per onderwerp een soms wisselende aandacht krijgen. Voorlichting en communicatie Om de spontane naleving van regelgeving te bevorderen, is een goede voorlichting aan de burgers en bedrijven van Amersfoort over wet- en regelgeving essentieel. Dit kan door middel van publicaties over de regels op bijvoorbeeld de website, op de gemeentepagina in de krant en in folders bij het Vergunningenloket en het loket van het stadstoezicht. Maar ook door goede voorlichting van bijvoorbeeld de front-office van het Vergunningenloket over benodigde vergunningen of door de medewerkers van stadstoezicht op straat. Het komende jaar willen we in elk geval de informatie op de website van de gemeente Amersfoort verbeteren. Daarnaast willen we bij handhavingsacties steeds zo gericht mogelijk communiceren. In het persoonlijk contact met burgers en bedrijven wordt bovendien maximaal ingezet op overtuigingskracht. Nalevingsondersteuning (compliance assistance) Bij branchegewijze controles wordt (op projectbasis) eerst nadrukkelijk voorgelicht over de toepasselijke regels en worden instrumenten aangereikt om de naleving te vergemakkelijken. Handhaafbaarheidstoets Onze eigen regels en beleid zullen kritisch worden bekeken op hun ‘handhaafbaarheid’. Zijn de regels naleefbaar, controleerbaar en afdwingbaar? Wanneer regels logisch en vanzelfsprekend zijn, is de spontane naleving van deze regels veel groter. Ook wanneer duidelijk is gemotiveerd waarom bepaalde regels gelden, is de naleving groter. Daarom is het belangrijk om bij het opstellen van beleidsregels en verordeningen hier rekening mee te houden. 4.4 Repressieve handhaving De repressieve handhaving bestaat uit het controleren van de naleving van regels en het optreden tegen overtredingen. Dit kan op verschillende manieren. Daar waar mogelijk zullen onze inspecteurs proberen om de overtreding in overleg op te lossen. En wanneer er mogelijkheden zijn om de overtreding te legaliseren, zal de overtreder hiertoe in de gelegenheid worden gesteld. Wanneer het echter niet lukt om de #2864097
Handhavingsstrategie Amersfoort 2009
7
overtreding op deze wijze te beëindigen, zal gebruik worden gemaakt van bestuursrechtelijke handhavingsinstrumenten. In deze paragraaf worden de verschillende instrumenten kort op een rij gezet. Bestuurlijke boete / bestuurlijke strafbeschikking Voor de handhaving van overtredingen in de openbare ruimte zullen er per januari 2009 twee nieuwe instrumenten beschikbaar komen. Het betreft de bestuurlijke boete en de bestuurlijke strafbeschikking. Beide instrumenten kunnen worden ingezet bij overtredingen van de APV en de afvalstoffenverordening en kunnen alleen door een BOA (bijzondere opsporingsambtenaar) worden opgelegd. Belangrijkste verschil tussen beide instrumenten is dat de bestuurlijke boete een bestuursrechtelijk instrument is en de bestuurlijke strafbeschikking onder het strafrecht valt. De bestuurlijke boete wordt door de BOA opgelegd en de gemeente is verantwoordelijk voor het invorderen van de boete en het afhandelen van eventuele bezwaar- en beroepsprocedures. De boete komt volledig ten goede aan de gemeentekas. Bij een bestuurlijke strafbeschikking schrijft de BOA alleen een aankondiging van de strafbeschikking uit. De daadwerkelijke strafbeschikking (inclusief boete) wordt door het openbaar ministerie opgelegd en de boete komt ten goede aan justitie. De gemeente krijgt een PV-vergoeding, een vergoeding per ingediend proces-verbaal. Omdat de bestuurlijke boete en de bestuurlijke strafbeschikking niet naast elkaar kunnen worden ingezet, zal op korte termijn een keuze moeten worden gemaakt tussen beide instrumenten. Een raadsvoorstel hierover is in de maak. Opleggen last onder dwangsom. Bij het opleggen van een last onder dwangsom wordt de overtreder door middel van een financiële prikkel gemotiveerd om de overtreding te beëindigen. De verantwoordelijkheid om de overtreding te beëindigen, ligt bij dit instrument dus bij de overtreder. Om die reden heeft dit handhavingsinstrument de voorkeur boven het toepassen van bestuursdwang. De brandweer hanteert bij kleine, veel voorkomende overtredingen een bijzondere vorm van een last onder dwangsom. Daarbij hebben de inspecteurs een aantal voorgedrukte lasten onder dwangsom die ter plaatse kunnen worden ingevuld en uitgereikt aan de overtreder. Voordat dit gebeurt, wordt de overtreder eerst mondeling gehoord. Voordeel van deze voorgedrukte last onder dwangsom is dat deze onmiddellijk kan worden opgelegd en er zodoende snel kan worden opgetreden tegen geconstateerde overtredingen. We willen bezien of we deze vorm van een snelle last onder dwangsom ook op andere terreinen kunnen toepassen. Toepassen bestuursdwang Bij bestuursdwang wordt de overtreding door feitelijk handelen door of namens het bestuursorgaan beëindigd. De kosten die hiermee gemoeid zijn, kunnen worden verhaald op de overtreder. Dit instrument zullen we met name inzetten in situaties waarin het belangrijk is dat de overtreding snel wordt beëindigd of nadat is gebleken dat het opleggen van een last onder dwangsom niet tot het beoogde resultaat heeft geleid. Intrekken begunstigende beschikking Het intrekken van een begunstigende beschikking (vergunning of ontheffing) is – in tegenstelling tot de hiervoor genoemde instrumenten – niet gericht op herstel in een legale situatie, maar heeft een straffend karakter. Om de overtreding daadwerkelijk te laten beëindigen, zal dit instrument worden gecombineerd met het toepassen van bestuursdwang (bijvoorbeeld in het geval dat een horeca-exploitatievergunning wordt ingetrokken, wordt de horecalocatie middels bestuursdwang gesloten) dan wel het opleggen van een last onder dwangsom.
#2864097
Handhavingsstrategie Amersfoort 2009
8
5. Wat handhaaft Amersfoort Het aantal wetten en regels dat door de gemeente gehandhaafd moet worden is groot en divers. Er moet efficiënt en doelmatig gehandhaafd worden, en dan nog is het nodig om keuzes te maken “WAT” gehandhaafd wordt. Deze keuzes worden in deze strategienota gemaakt en worden uitgewerkt in het handhavingsuitvoeringsprogramma. Bij deze keuzes maken we onderscheid tussen handhaving gericht op de bebouwde omgeving enerzijds en handhaving in de openbare ruimte anderzijds. 5.1 Algemene uitgangspunten In lijn met de nota integrale handhaving 2008 wordt de handhavingsinzet in drie delen opgesplitst: 1. uitvoering van basistaken 2. afhandelen van verzoeken om handhaving 3. bestuurlijke prioriteiten Er is gestreefd dit jaar wat meer ruimte te creëren voor de bestuurlijke prioriteiten. Idealiter worden de handhavingskeuzes ondersteund door een risicoanalyse. Op het taakveld Milieu na (daar is op dit punt al de nodige routine opgebouwd) is een dergelijke risicoanalyse niet gedaan. Met een risicoanalyse voor alle taakvelden, is het mogelijk om een beter afgewogen keuze te maken voor het bepalen van de prioriteiten van de handhaving. Wens is daarom om het komende jaar een risicoanalyse op te stellen voor alle taakvelden, zodat vanaf 2010 het gehele handhavingsprogramma mede wordt samengesteld op basis van een risicoanalyse. Het voorliggende voorstel voor de inzet van de handhavingscapaciteit is het resultaat van wettelijke ontwikkelingen, signalen uit de maatschappij, ervaringen van handhavers en beoogde organisatorische ontwikkelingen.
Basistaken Verzoeken om handhaving Prioriteiten Totaal
Bebouwde omgeving 22.200 4.500
Openbare ruimte 18.200 2.000
3.300 4.800 30.000 25.000 Tabel 1. Overzicht verdeling uren
5.2 Handhaving bebouwde omgeving Handhaving bebouwde omgeving omvat het toezicht op de naleving van de bouwregelgeving, milieuwetgeving, bestemmingsplannen, horecawetgeving en enkele onderdelen uit de Algemene Plaatselijke Verordening, zoals evenementen, standplaatsen en kapvergunningen. Het gaat daarbij om het controleren of men in het bezit is van de benodigde vergunningen en/of ontheffingen en of men zich aan de voorschriften daarvan houdt. Daarnaast valt hier onder het controleren of bestaande gebouwen en bouwwerken voldoen aan de eisen uit het Bouwbesluit. Basistaken Met betrekking tot deze handhavingstaak hebben we een basisniveau vastgelegd: 1. We voeren minimaal één controle uit op verleende vergunningen en ontheffingen. Wanneer we een melding hebben ontvangen, voeren we eveneens minimaal eenmaal een controle uit. Uitzondering: kapvergunningen, inritvergunningen, speelautomatenvergunningen en evenementenvergunningen voor kleine evenementen. 2. We hanteren een lijst waarin de objecten op basis van risico zijn ingedeeld. De risicovolle objecten worden frequenter gecontroleerd dan de minder risicovolle objecten. Tevens is er een lijst met achterblijvers (objecten met een laag nalevingsniveau) en deze bezoeken we periodiek. 3. We bepalen vooraf hoe intensief ons toezicht op objecten zonder vergunning is en leggen dit vast in ons handhavingsuitvoeringsprogramma. #2864097
Handhavingsstrategie Amersfoort 2009
9
4.
We hanteren geen actief beleid voor het toezicht op de bouwkundige staat van bestaande bouwwerken. Alleen wanneer er sprake is van een onveilige situatie of wanneer wij hierover klachten ontvangen van huurders/gebruikers, zullen wij een controle uitoefenen en zonodig de eigenaar aanschrijven.
Verzoeken om handhaving en klachten Jaarlijks ontvangen wij van inwoners en bedrijven uit Amersfoort diverse klachten en verzoeken om handhaving. Met betrekking tot overtredingen van de bouwregelgeving en bestemmingsplan ontvangen we jaarlijks circa 130 klachten en verzoeken om handhaving. De brandweer krijgt naar schatting jaarlijks zo’n 60 verzoeken van burgers en bedrijven om brandveiligheidsaspecten te controleren. De afdeling Milieu van het Gewest Eemland ontvangt jaarlijks circa 125 klachten en verzoeken om handhaving. We voeren bij iedere klacht of verzoek om handhaving een controle uit om te kijken of er daadwerkelijk sprake is van een overtreding. Van deze controle zullen we altijd een terugmelding doen aan de klager of verzoeker om handhaving. Onze insteek is om komend jaar het werkproces van het afhandelen van verzoeken om handhaving te optimaliseren, zodat de verzoekers sneller een beslissing omtrent hun verzoek ontvangen. 5.3 Handhaving openbare ruimte De werkzaamheden van het team Handhaving Openbare Ruimte (HOR) bestaan uit het stadstoezicht, waarbij met name de APV wordt gehandhaafd en uit de handhaving van het parkeerbeleid. Basistaken De stadstoezichthouders kennen de volgende basistaken: Integrale handhaving: oog- en oorfunctie voor gemeente en politie. Dit betreft bijvoorbeeld het doorgeven aan het meldpunt woonomgeving van zaken in de openbare ruimte die kapot zijn. Maar het kan ook voorkomen dat uit het contact met de bevolking signalen worden opgevangen dat men een bepaalde voorziening mist (zoals een zitbank of een afvalbak). Preventief toezicht: van de aanwezigheid van stadstoezicht in de stad gaat een preventieve werking uit. Handhaving van de APV en de Afvalstoffenverordening. Dit betreft onder meer controle op de naleving en zonodig handhaving van het hondenbeleid, fietsparkeren, illegaal geplaatste reclameborden of uitstallingen, wrakken en aanhangers in de openbare ruimte en het illegaal storten van afval. Kleinschalige projecten zoals “Niets erin, niets eruit”. Inzet bij kleine vergrijpen, zoals aanhouding winkeldieven, assistentie bij kleine schermutselingen, aanspreken van burgers op hun gedrag met betrekking tot diverse kleine overtredingen en overlastgevende situaties. Ondersteuning bieden bij de begeleiding van evenementen. De inzet van de stadstoezichthouders gebeurt via de in hoofdstuk 4.2 beschreven wijkaanpak. Per wijk wordt aan de hand van signalen bekeken welke speerpunten moeten worden aangepakt. De basistaken van de parkeercontroleurs bestaan uit: Waarborgen en bevorderen van de doorstroming en bereikbaarheid voor bewoners, leveranciers en hulpdiensten Beboeten van foutief geparkeerde voertuigen Bij ernstige incidentele gevallen de politie ondersteunen, bijvoorbeeld bij het regelen van het verkeer.
#2864097
Handhavingsstrategie Amersfoort 2009
10
Verzoeken om handhaving en klachten Bij het meldpunt woonomgeving komen ook verscheidene klachten binnen die betrekking hebben op het gedrag van mensen in de openbare ruimte. Deze meldingen worden sinds 2008 doorgespeeld aan stadstoezicht. Naar schatting gaat het om circa 600 klachten per jaar. Naar aanleiding van een klacht zullen de stadstoezichthouders een controle uitvoeren en de overtreder aanspreken op zijn gedrag. Indien nodig zal er een proces-verbaal worden opgemaakt. 5.4 Bestuurlijke prioriteiten Naast het uitvoeren van de basistaken is er ruimte in de handhavingsformatie om handhavingscapaciteit te leveren voor het uitvoeren van bestuurlijke prioriteiten. Deze bestuurlijke prioriteiten worden jaarlijks door het college benoemd. Bij het bepalen van de bestuurlijke prioriteiten geeft het college de voorkeur aan prioriteiten die passen binnen de volgende thema’s: veiligheid, duurzaamheid, gezondheid en leefbaarheid. Veelal zullen de bestuurlijke prioriteiten worden uitgevoerd in een projectmatige handhavingsactie. In onderstaande tabel zijn de bestuurlijke prioriteiten voor 2009 benoemd. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen bestuurlijke prioriteiten voor de bebouwde omgeving en prioriteiten voor de handhaving in de openbare ruimte. De hieronder benoemde prioriteiten zijn het resultaat van een bestuurlijke afweging op inhoud en capaciteit en zijn binnen de formatie, in aansluiting op de basistaken uitvoerbaar. Bestuurlijke prioriteiten
Korte beschrijving
Bebouwde omgeving: Brandveiligheid woningen met platte daken
Asbestregelgeving
Binnenklimaat scholen
Bedrijfsverzamelgebouwen
Toezicht gemeentelijke inrichtingen
Staalconstructies bedrijfsgebouwen Permanente bewoning Midland Parc Energiemaatregelen supermarkten
#2864097
Naar aanleiding van een aantal woningbranden elders in Nederland is gebleken dat de dakconstructies van sommige woningen met platte daken niet voldoen aan de brandveiligheidseisen, waardoor brand snel kan overslaan. Er zal geïnventariseerd worden in welke (complexen van) woningen in Amersfoort deze situatie ook aanwezig is. Onveilige panden zullen door middel van voorlichting en zo nodig het aanschrijven van de eigenaren worden aangepakt. De VROM-inspectie heeft naar aanleiding van een onderzoek een aantal aanbevelingen en verbeterpunten gedaan voor de uitvoering van de asbesttaken. Deze zullen worden doorgevoerd. Onder meer zal in een beleidsnotitie worden uitgewerkt hoe het toezicht en de handhaving van asbestsloop zal worden uitgevoerd. In samenwerking met de GGD zullen controles worden uitgevoerd naar het binnenklimaat van scholen. Eventuele benodigde verbeteringen zullen via voorlichting en zo nodig repressieve handhaving worden afgedwongen. Bedrijfsverzamelgebouwen zullen worden gecontroleerd om met name brandveiligheid. Zo nodig zal tegen onveilige situaties handhavend worden opgetreden. Naar aanleiding van een handreiking van VROM zal een onderzoek worden ingesteld naar de gemeentelijke inrichtingen. Daarin zal gekeken worden of de VROMregelgeving voldoende wordt nageleefd. In 2009 zal bij het beoordelen van bouwaanvragen en bij controles tijdens de bouw extra nadruk worden gelegd op de toetsing van de staalconstructies. Het handhavend optreden tegen permanente bewoning van recreatiewoningen op Midland Parc zal worden voortgezet. Voortzetting van het project uit 2008. Supermarkten zullen worden bezocht en gewezen op mogelijkheden en verantwoordelijkheden. Zo nodig zal gebruik worden
Handhavingsstrategie Amersfoort 2009
11
gemaakt van repressieve handhavingsinstrumenten. Integrale controle zwembaden en sporthallen
Woonwagencentra
Integrale handhavingsactie gericht op zwembaden en sporthallen waarbij aandacht wordt besteed aan milieu (met name energie), gebruiksvergunning, legionella en zwemwaterkwaliteit. Project in het kader van het Convenant Vrijplaatsen. In samenwerking met politie, OM en belastingdienst zal aandacht worden besteed aan de nalevingssituatie op 1 of meer woonwagencentra.
Openbare ruimte: Evenementen
Opvanglocaties voor alcohol- en drugsverslaafden
Alcohol en jongeren
Hondenpoep
Fietsparkeren
Illegaal gebruik gemeentegrond
Zwerfafval Kruiskamp
Afval binnenstad
Hennepteelt
Controle jaarwisseling
Vanwege het 750-jarig bestaan van Amersfoort worden er meer evenementen georganiseerd. Er zal dus meer inzet nodig zijn om te controleren of er sprake is van een veilige situatie en of de voorwaarden van de vergunning worden nageleefd. Na het in gebruik nemen van de nieuwe opvanglocaties voor alcohol- en drugsverslaafden zullen controles plaatsvinden waarbij gekeken wordt of gebruiksers zich houden aan de gedragsregels voor de openbare ruimte. Door middel van aanspreken en eventueel verbaliseren zal tegen overlastgevend gedrag worden opgetreden. Deelname in dit project gericht op het terugdringen van alcoholgebruik onder jongeren. Onder meer zullen afspraken worden gemaakt met horecaondernemers en zullen extra controles worden gehouden. Stadstoezicht zal extra controles uitvoeren naar naleving door hondenbezitters van de regels omtrent het uitlaten van honden. Overtreders zullen worden aangesproken en zo nodig zal proces-verbaal worden opgemaakt. Toepassing van bestuursdwang bij fietsen die in het centrum of bij de stations buiten de daartoe aangewezen plekken zijn geparkeerd. Per wijk zal geinventariseerd worden waar sprake is van het illegaal in gebruik nemen van gemeentegrond. Vervolgens zal gekeken worden of grond kan worden overgedragen aan de particulier. Zo niet, dan zal – zonodig met behulp van privaatrechtelijke handhavingsmiddelen – de grond worden teruggevorderd. Stadstoezicht zal in de krachtwijk Kruiskamp extra aandacht besteden aan zwerfafval. Mensen die hun afval op straat achterlaten zullen worden aangesproken op hun gedrag en zonodig worden geverbaliseerd. In de loop van 2009 zal een aanvang worden gemaakt met het plaatsen van ondergrondse afvalcontainers in de binnenstad. Gecontroleerd zal worden of het huisvuil (en daarmee gelijk te stellen bedrijfsafval) in de binnenstad op de juiste wijze wordt aangeboden. Zo niet, dan zal er worden gesanctioneerd. Voortzetting van de uitvoering van het hennepconvenant. In samenwerking met politie, OM, belastingdienst, verhuurders en Eneco zal handhavend worden opgetreden tegen hennepkwekerijen. In aanloop naar de jaarwisseling zal extra worden gesurveilleerd om te voorkomen dat jongeren vernielingen aanbrengen. Bij geconstateerde vernielingen zal direct een proces-verbaal worden opgesteld, zodat sancties kunnen worden opgelegd.
Naast het uitvoeren van bovenstaande bestuurlijke prioriteiten, willen we in 2009 ook uitvoering geven aan het verder professionaliseren van de handhaving en het
#2864097
Handhavingsstrategie Amersfoort 2009
12
meer integraal werken. Projecten met een overwegend beleidsmatig karakter die we in dat kader willen uitvoeren zijn: Evaluatie beleid vanuit praktijkervaringen handhaving bestemmingsplan en welstand op ‘ondergeschikte’ elementen: Vastgesteld beleid – zoals bijvoorbeeld reclamebeleid voor de binnenstad, welstandbeleid omtrent dakkapellen en bestemmingsplanvoorschriften over erfafscheidingen – blijkt soms in de (handhavings)praktijk te leiden tot vreemde situaties. In 2009 zal worden nagegaan of het beleid moet worden aangepast. Ontwikkelen van 1 vergunningen- en inrichtingenbestand, zodat alle handhavers van de diverse disciplines beschikken over dezelfde informatie. Beschrijven en afstemmen van de werkprocessen handhaving bebouwde omgeving Handhaven met gezag: nagedacht zal worden over de vraag op welke wijze kan worden bereikt dat er (nog) meer gezag uitgaat van inspecteurs/toezichthouders. Risicoanalyse: zoals aangegeven in §5.1 zullen we een risicoanalyse maken om een beter afgewogen keuze te kunnen maken bij het bepalen van de prioriteiten in de handhaving.
#2864097
Handhavingsstrategie Amersfoort 2009
13
6.
Financiële paragraaf
Bij het opstellen van deze handhavingsstrategie is uitgegaan van de formatie en het budget die voor toezicht en handhaving is opgenomen in de begroting van 2009 voor de afdeling VTH en de voor handhaving beschikbare budgetten ten behoeve van de uitvoering door gewest Eemland (milieu) en brandweer (preventie). Binnen de formatie kunnen in beginsel zowel de basistaken worden uitgevoerd (inclusief het behandelen van verzoeken om handhaving en klachten), als de voor 2009 geplande bestuurlijke prioriteiten.
#2864097
Handhavingsstrategie Amersfoort 2009
14