programmaboek Congres 16 november 2011 Ochtendprogramma Theater Het Kruispunt Barendrecht
De kracht van
autisme
De kracht van autisme Welkom op het congres De kracht van autisme. Voor u ligt het programmaboekje met daarin het programma, abstracts van de lezing en de workshops en cv’s van de sprekers. In de meeste gevallen zijn mensen met autisme en hun directe omgeving niet gebaat bij enkel een kortdurende behandeling van symptomen. Zij hebben in de diverse levensfasen en vooral bij overgangen hiertussen ondersteuning nodig om zich toe te rusten voor de eisen van een zich dynamisch ontwikkelende maatschappij. Om aan deze hulpvraag te kunnen voldoen, dienen behandelaars en onderzoekers een holistische houding aan te nemen. Dit betekent dat zij zich niet alleen richten op de problemen die autisme ongetwijfeld met zich meebrengt, maar dat ze juist ook de kracht, de bijzondere vaardigheden en interesses en het ontwikkelingspotentieel van mensen met autisme meenemen in het behandelbeleid. Het congres De kracht van autisme wil daarom met lezingen en workshops een bijdrage leveren aan het verrijken van kennis en het opbouwen van vaardigheden op het gebied van diagnostiek, behandeling en begeleiding, die gericht zijn op deze ontwikkelingsgerichte en competentievergrotende zienswijze.
2
Ochtendprogramma 16 november 2011 08.30 – 09.00 Ontvangst en registratie 09.00 – 09.10
Introductie en overzicht door de voorzitter van de ochtend, prof. dr. Fop Verheij
09.10 – 09.40
Autismespectrumstoornissen van de kindertijd tot de adolescentie: Voorspellers van een gunstig ontwikkelingsbeloop, dr. Kirstin Greaves-Lord, drs. Anneke Louwersen en drs. Mart Eussen
09.50 – 11.00 Eerste sessie parallelle workshops 1. Pivotal response treatment, drs. Sabien van Lommel 2. Behandelen we alleen of behandelen we samen?! Werkdoeltrainingen op behandelgroep de Diamant: Een behandelmethode met ouders in de hoofdrol!, drs. Jackeline Vlutters, Wilma Geldtelder, dr. Dennis Bastiaansen, Woukje Ramp en Saskia de Graaf 3. Agressiehantering in de klinische setting, dr. Marije Valenkamp, drs. Lonneke Jeremiasse en Peter de Leeuw 4. Autistochtoon, drs. Martine Jansen en Patricia Gonçalves 5. Meebewegen op het ritme van autisme, Arthur van Meurs, Dionne Dikker, Annelies Vos en Zembra Wustenhoff 11.00 – 11.20
Pauze
11.20 – 12.30
Tweede sessie parallelle workshops
12.30 – 13.00
Lunch
Congresorganisatie Drs. Izak Gelderblom
Dr. Pieter de Nijs
Kinder- en jeugdpsychiater en
Kinder- en jeugdpsychiater bij
oud-directeur van Yulius Autisme
Erasmus MC - Sophia Kinderziekenhuis en Lucertis Sarr Expertisecentrum Autisme
Prof.dr. Fop Verheij Hoogleraar kinder- & jeugdpsychiatrie
Dr. Athanasios Maras
en psychotherapie bij Erasmus MC -
Kinder- en jeugdpsychiater en
Sophia Kinderziekenhuis
directeur van de Yulius Academie
Drs. Ad van der Sijde
Dr. Kirstin Greaves-Lord
Kinder- en jeugdpsychiater en
Universitair docent en hoofdonderzoeker
directeur van Yulius Autisme
bij Erasmus MC - Sophia Kinderziekenhuis, Yulius Autisme en Academie
3
Autismespectrumstoornissen van de kindertijd tot de adolescentie: Voorspellers van een gunstig ontwikkelingsbeloop dr. Kirstin Greaves-Lord, drs. Anneke Louwersen en drs. Mart Eussen 09.10 – 09.40 uur
Abstract
Sprekers
Tussen kinderen met een autismespectrum-
Kirstin Greaves-Lord is Universitair Docent
stoornis (ASS) bestaan veel verschillen, maar
en geeft als hoofdonderzoeker leiding aan
ook per kind kunnen de symptomen van ASS
de gezamenlijke autisme onderzoeksgroep
over de tijd variëren. Wanneer kinderen
van Erasmus MC en Yulius. Zij is projectleider
ouder worden, kunnen sommige problemen
van drie onderzoeksprojecten en dagelijks
naar de achtergrond schuiven. Tijdens deze
supervisor van zes promovendi.
presentatie worden de onderzoeksgegevens gepresenteerd van een vervolgstudie van
Suzanne Christine (Anneke) Louwerse
170 kinderen die op basisschoolleeftijd
is orthopedagoge en werkzaam als
werden aangemeld op de polikliniek Kinder-
promovenda bij het Erasmus MC – Sophia
en Jeugdpsychiatrie/psychologie van het
Kinderziekenhuis. Zij voert een vervolgstudie
Erasmus MC – Sophia Kinderziekenhuis.
uit bij jongeren met een autismespectrum-
Deze kinderen, met sociale of communicatie-
stoornis. Dit onderzoek richt zich op het in
problemen, werden op basisschool leeftijd
kaart brengen van de diverse problemen die
uitvoerig onderzocht. Zes jaar later werden
deze jongeren en hun ouders gedurende de
deze kinderen opnieuw onderzocht. De
ontwikkeling ervaren.
resultaten van het beloop van deze groep kinderen worden besproken, waarbij de
Mart Eussen is kinder-en jeugdpsychiater en
nadruk zal liggen op de factoren die een rol
werkzaam bij Yulius. Zijn klinische ervaring
spelen bij een gunstig ontwikkelingsbeloop.
met ASS is onder meer gebaseerd op behandeling van acute beelden en ernstige decompensaties bij jongeren met ASS. Verder werkt Mart Eussen aan promotieonderzoek op het gebied van ASS.
4
Notities
5
Pivotal response treatment Drs. Sabien van Lommel 09.50 – 11.00 en 11.20 – 12.30 uur
Abstract
Spreker
De beperkte motivatie tot interactie
Sabien van Lommel werkt sinds 2004 als
bij kinderen en jongeren met autisme
psycholoog bij Centrum Autisme. In 2009
belemmert hun ontwikkeling. Pivotal
is zij opgeleid door Koegel & Koegel, USA,
Response Treatment (PRT) stimuleert de
als gecertificeerd docent Pivotal Response
‘motivatie tot interactie’, waardoor kinderen
Treatment. Sabien van Lommel geeft PRT
met autisme zich meer richten tot de ander.
cursussen om andere hulpverleners op
Hierdoor wordt hun begrip van de wereld,
te leiden en te certificeren als PRT-trainer.
communicatieve vaardigheden en
Daarnaast geeft zij les bij het RINO.
wederkerigheid in het contact vergroot.
In 2010 volgde zij de Basiscursus Cognitieve
In deze workshop zal een kort overzicht
Gedragstherapie. Ze is opgeleid als
gegeven worden van de mogelijkheden
psycholoog aan de Universiteit Utrecht.
van PRT en de gebruikte technieken. Middels video- materiaal zullen voorbeelden gegeven worden van PRT bij verschillende (ontwikkelings-) leeftijden. De PRT technieken zijn te gebruiken binnen alle mogelijke settings: op groepen (zoals klinieken, daghulp, KDC), vaktherapieën, scholen, sociale vaardigheidstrainingen en thuis.
6
Notities
7
Behandelen we alleen of behandelen we samen?! Werkdoeltrainingen op behandelgroep de Diamant: Een behandelmethode met ouders in de hoofdrol! drs. Jackeline Vlutters, Wilma Geldtelder, dr. Dennis Bastiaansen, Woukje Ramp en Saskia de Graaf 09.50 – 11.00 en 11.20 – 12.30 uur
Abstract
Sprekers
Tijdens deze workshop wordt ingegaan op
Jackeline Vlutters is GZ-psycholoog en sinds
de methodiek van de Diamant, een klinische
2005 werkzaam binnen Yulius. Momenteel
behandelgroep voor jongeren met autisme.
is zij werkzaam binnen Yulius Autisme voor
Aan de orde komt de werkdoeltraining als
twee klinische behandelgroepen Diamant en
vorm om met ouders samen te werken op
Adelaar.
de groep aan de behandeldoelen. Ook is er aandacht voor de bredere samenwerking
Wilma Geldtelder is sinds 2006 in dienst van
met het gezinssysteem.
Yulius in de functie van systeemtherapeut voor 2 klinische groepen binnen Yulius Autisme. Dennis Bastiaansen werkzaam als kinderen jeugdpsychiater bij Yulius Autisme en als manager behandelzaken van het cluster kliniek. In 2005 is hij gepromoveerd op het onderwerp ‘Kwaliteit van leven bij kinderen met psychiatrische aandoeningen’. Sinds september 2009 is Woukje Ramp werkzaam als sociotherapeut op de klinische behandelgroep de Diamant. Sinds 2000 is Saskia de Graaf werkzaam als sociotherapeut op de klinische behandelgroep de Klaver en vanaf 2010 werkzaam op de Diamant.
8
Notities
9
Agressiehantering in de klinische setting dr. Marije Valenkamp, drs. Lonneke Jeremiasse en Peter de Leeuw 09.50 – 11.00 en 11.20 – 12.30 uur
Abstract
Sprekers
De workshop zal bestaan uit twee delen.
Marije Valenkamp is orthopedagoog.
Het eerste gedeelte gaat over proactieve
Zij heeft gewerkt als onderzoeker in diverse
agressiehantering in de leefgroep en zal
praktijkinstellingen. Momenteel werkt Marije
de Individuele Proactieve Agressiehanterings-
Valenkamp als onderzoeker aan het Erasmus
Methode (IPAM) worden toegelicht.
MC – Sophia Kinderziekenhuis en als
Uit onderzoek blijkt dat na invoering van
methodiekontwikkelaar bij Van Montfoort.
de IPAM het aantal inperkende maatregelen
Zij promoveerde in juni 2011 op het
met de helft afneemt. Het gebruik van een
onderzoek naar de Individuele Proactieve
proactieve werkwijze bij kinderen met ASS
AgressiehanteringsMethode, een interventie
staat centraal.
om het gebruik van inperkende maatregelen
Tijdens het tweede gedeelte zal Peter de
(vastpakken, afzonderen) in de (dag)klinische
Leeuw meer vertellen over Rots en Water.
kinderpsychiatrie en jeugdzorg te verminderen.
Rots en Water is een sociale vaardigheids-/ weerbaarheidstraining voor jongeren met
Lonneke Jeremiasse is orthopedagoog.
een autismespectrumstoornis.
Zij werkt sinds 1992 op de afdeling Kinderen Jeugdpsychiatrie van het Erasmus MC – Sophia Kinderziekenhuis te Rotterdam. De eerste negen jaar als pedagogisch medewerker op twee van de leefgroepen aldaar en de laatste tien jaar als instellingssupervisor. Peter de Leeuw is sinds 2002 werkzaam bij Yulius (voorheen het RMPI) als groepsleider. Sinds 2004 geeft hij tevens de training Preventie en Omgaan Met Agressie (POMA) en Rots en Water, waar hij ervaring heeft opgedaan met jongeren met autisme.
10
Notities
11
Autistochtoon drs. Martine Jansen en Patricia Gonçalves 09.50 – 11.00 en 11.20 – 12.30 uur
Abstract
Sprekers
Maakt de culturele achtergrond van kinderen
Martine Jansen is GZ-psycholoog en Patricia
met ASS en hun ouders verschil voor de
Gonçalves is systeemtherapeut. Beiden
begeleiding en behandeling? Kennis,
hebben ruime ervaring in diagnostiek en
attitude en vaardigheden zijn onlosmakelijk
behandeling van kinderen van 0-18 jaar met
met elkaar verbonden in cultuursensitief
ontwikkelingsstoornissen en hun ouders op
werken. Aan de hand van discussie en
de Jeugdafdeling van Riagg Rijnmond. Riagg
ervaringsgericht leren wordt toegewerkt
Rijnmond is een ambulante GGZ instelling die
naar bewustwording van culturele aspecten
ervaring en affiniteit heeft met onder andere
die van belang zijn in het werken met
multi-problem gezinnen en cultuursensitief
jeugdigen met ASS en hun ouders. Er zal
werken.
zowel aandacht worden besteed aan de culturele beïnvloeding van de hulpverlener zelf als die van de cliënten.
12
Notities
13
Meebewegen op het ritme van autisme Arthur van Meurs, Dionne Dikker, Zembra Wustenhoff en Annelies Vos 09.50 – 11.00 en 11.20 – 12.30 uur
Abstract
Sprekers
Bij binnenkomst zal je ‘overprikkeld’ worden
Arthur van Meurs is sinds 2003 werkzaam
door een vogelvlucht door alle vaktherapieën
als muziektherapeut op de Steiger,
heen. Je zal in het kort een impressie krijgen
behandel- en expertise centrum autisme.
van de verschillende therapievormen. Aan de hand van een gezamenlijke casus zul
Dionne Dikker is sinds de oprichting
je bij één van de drie vaktherapiegroepen
van de Steiger, behandel- en expertise
aansluiten om daar de casus te bespreken.
centrum autisme, in 1998 werkzaam als
Afhankelijk van de situatie zal dit verbaal
psychomotorisch therapeut.
dan wel praktisch ingevuld worden. Deze bevindingen worden plenair met alledrie
Zembra Wustenhoff is sinds 2007 werkzaam
groepen weer besproken.
als creatief therapeut beeldend vormen bij de adolescentenkliniek van het Erasmus MC – Sophia Kinderziekenhuis. Annelies Vos is sinds 2010 werkzaam als psychomotorisch therapeut bij de adolescentenkliniek van het Erasmus MC – Sophia Kinderziekenhuis.
14
Notities
15
Praktische informatie Accreditatie
Bewijs van deelname
Dit congres is met 3 punten geaccrediteerd
Na afloop van het congres krijgt u een bewijs
voor verpleegkundig specialisten. Voor
van deelname toegestuurd.
creatief therapeuten & psychomotorisch therapeuten is 1 accreditatiepunt toegekend
Overige
en voor agogisch en maatschappelijk werkers
Wij verzoeken u vriendelijk na afloop van
is 0,75 accreditatiepunt toegekend voor
het congres het evaluatieformulier in te
deelname aan ochtendprogramma.
vullen en samen met de badge in te leveren bij de uitgang.
Congresbureau Gesida Hut / Anna Bouman
[email protected] T 010 436 98 98 www.yulius.nl/academie
Dit congres is mede mogelijk gemaakt door
Colofon: Tekst: Yulius - Illustraties: David Barth - Vormgeving: Haagsblauw Druk: Scheffer drukkerij - (c) november 2011
Contact
